Collega Suzanna Hulskamp: Werken in risicogebied is een enorm avontuur. Wondballistiek Kogels in het lichaam

3 e JAARGANG, NR. 6, OKTOBER 2008

Wondballistiek Kogels in het lichaam Chronische pijn Na correctie van liesbreuk

Collega Suzanna Hulskamp:

‘Werken in risicogebied is een enorm avontuur’

ALLEEN DE BESTE VINDEN WIJ GOED GENOEG! Confesso staat bekend als kwaliteitsaanbieder op de arbeidsmarkt voor detachering van medische vakmensen.

Ben jij als anesthesiemedewerker of operatieassistent op zoek naar nieuwe uitdagingen en veel afwisseling? Kom dan eens praten met Confesso, de betrouwbare partner met de beste arbeidsvoorwaarden. Confesso staat voor de zekerheid van een vaste baan en het avontuur van een wisselende werkomgeving.

Confesso werkt met gemotiveerde, initiatiefrijke en ervaren mensen. Zij hebben aan een half woord genoeg om in nieuwe werksituaties optimaal te functioneren. Part-time of full-time. Onze mensen worden ingezet op basis van opleidingsniveau, werkervaring, specifieke vaardigheden en persoonlijke wensen.

WIJ ZOEKEN

ANESTHESIEMEDEWERKERS EN OPERATIEASSISTENTEN Wanneer je kiest voor Confesso krijg je alle informatie over projectmatig werken, onze bedrijfscultuur, organisatie en procedures. In overleg met de Medisch Manager en onze Sector Opleidingen zorgen wij voor ondersteuning in de vorm van vakopleidingen, cursussen, trainingen en persoonlijke coaching. Je kunt rekenen op een marktconforme honorering, een pensioen- en spaarloonregeling. Ook werken wij met een prestatieafhankelijk bonussysteem.

Ben jij je bewust van jouw capaciteiten? Neem contact met ons op door een uitgebreide cv te sturen naar [email protected]. Meer informatie vind je op onze website www.confesso.nl. Of bel (072) 750 18 10. Confesso BV Robijnstraat 68 1812 RB Alkmaar T 072 - 750 18 10 F 072 - 750 18 15 E [email protected]

Anesthesiemedewerker

operatiekamercomplex 36 uur per week, parttime is bespreekbaar salaris: maximaal € 3.426,- bruto per maand, op basis van een 36-urige werkweek. Dit jaar ontvangt u tevens een maandelijkse toeslag van maximaal 10% van uw basis bruto maandsalaris. vacaturenummer 08-152

Operatieassistent

operatiekamercomplex 36 uur per week, parttime is bespreekbaar salaris: maximaal € 3.426,- bruto per maand, op basis van een 36-urige werkweek. Dit jaar ontvangt u tevens een maandelijkse toeslag van maximaal 10% van uw basis bruto maandsalaris. vacaturenummer 08-153

Het OK-complex van het Kennemer Gasthuis bestaat uit 10 operatiekamers en is verdeeld over 2 locaties. In de locatie Haarlem-noord vinden laagcomplexe ingrepen plaats, waarvoor de patiënt in dagbehandeling of voor enkele dagen wordt opgenomen. Op de operatiekamers in de locatie Haarlem-zuid vinden hoogcomplexe ingrepen plaats, zoals laparoscopische darmresecties, slokdarmresecties, grote vaatoperaties en thoraxchirurgie

Onze 2.600 medewerkers zijn allemaal specialist op hun eigen gebied.

Meer inlichtingen of direct solliciteren?

Van receptie tot operatiekamer:

Ga voor een uitgebreide

de deskundige zorg krijgt die hij

beschrijving van deze vacatures naar

verdient.

www.kg.nl

We stellen hoge eisen aan een goede

Wilt u solliciteren, stuur dan uw brief en

het nakomen van afspraken.

cv onder vermelding van het vacaturenummer naar het Kennemer Gasthuis, Werving & Selectie, Postbus 417, 2000 AK Haarlem of mail naar [email protected].

samen zorgen we dat de patiënt

dienstverlening, klanttevredenheid en We zoeken medewerkers die hun talenten inzetten en zich verder ontwikkelen. Spreekt u dit aan en wilt u werken in deze dynamische omgeving? Dan zoeken we u als collega!

KUNDIG & GASTVRIJ

Even voorstellen Een nieuw gezicht bij OK Operationeel! Ik ben Menno Goosen en de nieuwe bladmanager van jullie ‘lijfblad.’ De operatie-wereld is me niet helemaal onbekend omdat ik ook

Collega

blad-manager ben van OK Management, het vakblad voor

Sierra Leone, Cambodja, Vietnam en Rwanda:

managers van operatieafdelingen. Enkele maanden geleden

operatieassistent Suzanna Hulskamp (43)

kreeg ik mijn vuurdoop op de OK. Ik wist niet precies wat ik

heeft er gewerkt. ‘Het is niet niks, in die risico-

me ervan moest voorstellen. Het beeld dat ik van de OK had, werd voornamelijk gevormd door ziekenhuisseries en medische programma’s waarvan ik af en toe een bloederige flits

gebieden je werk proberen te doen. Maar als ik er dan weer ben en wat kan doen voor de mensen daar, dan vergeet ik dat weer.’

zag voorbijkomen als ik aan het zappen was. De werkelijkheid bleek anders te zijn. Hennie Mulder, bestuurslid van de LVO, was zo vriendelijk om me een dag te laten meelopen in het Máxima Medisch Centrum. Die dag was echt een vuurdoop. Ik stond naast de uroloog die een nefrectomie uitvoerde. Ook

14

was ik toeschouwer bij een aantal laparoscopische ingrepen en volgde ik enkele orthopedische operaties. Inmiddels ben ik in meerdere ziekenhuizen geweest. Wat me van al die OK-bezoeken toch wel het meeste is bijgebleven, is dat operatie- en anesthesieassistenten zo ontzettend trots op hun vak zijn. In welke kleedruimte of koffiekamer ik ook een gesprekje aanknoopte, iedereen was enthousiast over werken op de OK. Dat enthousiasme willen we doorvertalen naar OK Operationeel. Ik verzoek jullie dan ook om ideeën, kritiek of elke andere vorm van feedback aan ons te mailen. Tot slot nog een anekdote. Samen met eindredacteur Marloes van Hoorn was ik te gast op de OK van het UMC St Radboud in Nijmegen. Nog vol van indrukken stonden we samen in de parkeergarage van het ziekenhuis, totdat Marloes merkte dat ze haar autosleutels kwijt was. Na lang zoeken was er maar één conclusie mogelijk: ze had ze in de zak van het operatie-uniform laten zitten. Er zat maar één ding op: terug naar de OK en in de wasmand zoeken tussen de tientallen bebloede operatiehemden en -broeken. Na een halfuurtje zoeken, vonden we ze gelukkig. In ieder geval weten we nu dat je je autosleutels maar het best kunt opbergen in je kluisje. Menno Goosen Bladmanager OK Operationeel [email protected]

23 Gesteelde zwelling Een 72-jarige man heeft al meer dan vijf jaar een ‘vreemd uitgroeisel’ van enkele centimeters in de knieholte, dat als een soort wrat is begonnen. Hij vermijdt al zijn hele leven

P.s. Dit is dus niet mijn dagelijkse outfit. 4

OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

zonlicht. Wat is hier aan de hand?

Vuurwapens en Schotwonden Hulpverleners in het spoedeisende medische circuit kunnen geconfronteerd worden met verwondingen door vuurwapens. Een bespre-

16

24

28

king van het gedrag van verschillende soorten projectielen in het menselijk lichaam en de implicaties hiervan voor de behandeling.

Verder in dit nummer: 4 Redactioneel

Plasklachten door werk?

Pijn na liesbreuk

Leerling-operatieassistenten van de Fontys

Veel patiënten ervaren jaren na electieve

Hogeschool deden onderzoek naar drinken

liesbreukchirurgie nog chronische pijn in

been

mictiegedrag van operatieassistenten. Hoe

de liesregio. Dit blijkt ook uit het onderzoek

34 Column

verandert je drinken mictiegedrag tijdens je

naar chronische pijnklachten en functionele

werk? En leidt dit tot plasklachten?

beperkingen na deze chirurgie in het Máxima

6 Nieuws 10 LVO-nieuws 33 Casus: een fors gezwollen

35 Agenda

Medisch Centrum. OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

5

Twenteborg: fabrikant en ziekenhuis schoten tekort

Foto: Rijksvoorlichtingsdienst

De Onderzoeksraad voor Veiligheid, onder voorzitterschap van prof. mr. Pieter van Vollenhoven, onderzocht de brand die plaatsvond op 28 september 2006 in een operatiekamer in het Twenteborg Ziekenhuis te Almelo, waarbij een patiënt om het leven kwam. Het onderhoud aan de anesthesieapparatuur werd jarenlang uitbesteed aan de fabrikant van de apparatuur, die tevens gespecialiseerd is in het uitvoeren van onderhoud. Deze verantwoordelijkheid werd echter niet goed ingevuld, aldus de Onderzoeksraad. Daardoor was jarenlang sprake van achterstallig onderhoud en werden kritieke onderdelen niet vervangen. Het ziekenhuis is onvoldoende kritisch geweest bij de overname van het onderhoud. Maar de Raad vindt het ook realistisch dat het ziekenhuis bij uitbesteding van het onderhoud vertrouwen heeft in de juiste uitvoering. De Onderzoeksraad hoopt op een principiële discussie over de rol van de fabrikant van medische apparatuur en het samenspel van verantwoordelijkheden. Ook vraagt de Raad aandacht voor het feit dat geen overheidstoezicht plaatsvond op risicovolle medische apparatuur.

6


Vaste contracten opgezegd Volgens de NVZ vereniging van ziekenhuizen is de trend niet meer te stoppen: duizenden verpleegkundigen en verzorgenden zeggen hun vaste contract op en laten zich via een extern of eigen bedrijf inhuren. Er is sprake van personeelstekort, vooral bij OKverpleegkundigen en dialyseverpleegkundigen. De NVZ is niet verrast en noemt het een logisch gevolg van de in de zorg ingevoerde marktwerking. De oplopende kosten baren de NVZ zorgen, maar de beroepsvereniging ziet ook een voordeel: ziekenhuizen hebben

baat bij de inzet van flexibel personeel. Er is van echte krapte bij de ziekenhuizen nog geen sprake, zegt de NVZ. De vereniging erkent wel dat er sprake is van een tekort aan gespecialiseerde verpleegkundigen, zoals die voor de operatiekamer en de intensive care. Maar ziekenhuizen hebben minder last van de krapte op de arbeidsmarkt dan wordt gesuggereerd. ‘Het is zelfs de vraag of de vergrijzing in de toekomst leidt tot grote personeelstekorten, omdat de productiviteit in ziekenhuizen toeneemt en de ligduur afneemt.’

Waarschuwing voor vaatchirurg Het Regionaal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Den Haag heeft een vaatchirurg een waarschuwing gegeven. De medicus liet in 2005 in de Rotterdamse polikliniek De Blaak tot twee keer toe een 120 centimeter lange metalen draad achter in een ader van een patiënt, na een spataderbehandeling. In beide gevallen was de dunne draad door het lichaam gaan zwerven

en uiteindelijk in het hart beland. De twee patiënten moesten na een laserbehandeling met spoed worden geopereerd aan hun hart. De vaatchirurg werd eerder al door de kliniek op non-actief gesteld en De Blaak liet twee onderzoeken doen. Ook de Inspectie voor de Gezondheidszorg begon een onderzoek. Op basis daarvan bekijkt justitie of de arts wordt vervolgd.

Den Helder kweekt en herplaatst kraakbeen Het Gemini Ziekenhuis in Den Helder

beencellen worden gekweekt. Na zes

beschikt naar eigen zeggen over het

weken worden die op een beschadigde

eerste laboratorium in Nederland

plek in het gewricht teruggeplaatst en

waar kraakbeen kan worden ge-

kunnen ze uitgroeien tot nieuw kraak-

kweekt, dat vervolgens in een gewricht

been. Volgens het ziekenhuis komt dit

wordt geplaatst. Voorheen was een

laatste nog niet voor in Nederland. De

gewrichtsvervangende ingreep vrijwel

methode is ontwikkeld in Korea. Kore-

altijd de oplossing bij schade aan het

anen hebben het ziekenhuis geholpen

kraakbeen. In het Helderse laborato-

met het realiseren van het laborato-

rium kunnen lichaamseigen kraak-

rium en leverden de kennis.

Foto: stockxpert.com

Kauwgom goed na buikoperatie

Kauwgom heeft een positief effect op de darmfunctie, want kauwen stimuleert de

zenuwen in het maag-darmkanaal. Daardoor kunnen patiënten sneller herstellen na grote buikoperaties. Dit blijkt uit onderzoek van het St. Mary’s Hospital in Londen. Het onderzoek werd gehouden onder 158 patiënten. Een groep patiënten kreeg de dag na de operatie driemaal daags suikervrije kauwgom voor een periode van 5 tot 45 minuten. De resultaten werden vergeleken met die van patiënten die geen

heeft u nieuws? Mail naar: [email protected]

kauwgom kregen. Bij de kauwende patiënten kwam de peristaltiek van de darm eerder op gang. Ze hadden eerder flatulentie en ontlasting dan de andere patiënten. Volgens de onderzoekers komt dat doordat kauwen een beetje op eten lijkt, en daarop reageren de zenuwen in de darmen. Ook worden de speekselklieren en de lever gestimuleerd.

Platform ergocoaches: goed idee? huis Rijnstate een leuke en leerzame persiflagefilm. Tot slot vinden steeds meer operatieassistenten de weg naar ergocoaches.nl, de Ergocoachdagen en de regionale bijeenkomsten voor ergocoaches. Het ergocoachesproject is opgezet voor de zorg, en niet iedereen herkent de problemen bij de andere zorgverleners. Operatieassistenten vroegen zowel op de Ergocoachdagen als op de bijscholingsavond als tijdens de ergocoachontmoetingsdag in Drachten naar mogelijkheden om andere operatieassistenten te ontmoeten, te klankborden, ervaringen uit te wis-

selen! Kortom: niet zelf, maar sámen het wiel uitvinden. Dat zou mogelijk kunnen zijn via een ‘platform’ op de LVOwebsite. Ben je operatieassistent en ergocoach, en vind je dit een goed idee? Surf naar lvo.nl en meld je aan. Samen kunnen we meer!


Ergonomie op de operatieafdeling is een hot item. Dat blijkt wel uit de grote aandacht voor dit onderwerp. Zo trok een voorlichtingsavond over fysieke belasting op de OK onlangs maar liefst tachtig bezoekers, en niet alleen uit de omgeving van Ziekenhuis Bethesda Hoogeveen. Ook de onderzoeksworkshop ‘transfers op de OK’ door Paul Meijsen en Hanneke Knibbe genoot grote belangstelling. Verder is een groot aantal operatieassistenten heel enthousiast bezig met het aandachtsgebied ergonomie/fysieke belasting of kortweg ergocoaches. Zo maakten Erna Hoed en haar collega’s van het Zieken-

Ziekenhuizen willen alternatief voor EPD Tien ziekenhuizen hebben besloten dat ze hun elektronisch patiëntendossier (EPD) willen vervangen door software van bijvoorbeeld Google of Microsoft. De ziekenhuizen in kwestie geven aan gecharmeerd te zijn van Google Health en Microsoft’s Health Vault. Hans Kedzierski, bestuursvoorzitter van het Medisch Centrum Alkmaar, zegt: ‘Met een gezamenlijk marktaandeel van twintig procent denk ik

dat wij een duidelijk signaal naar de overheid afgeven.’ Hij zal in december concrete plannen onthullen: ‘Het EPD zoals de overheid dat voorstelt, is achterhaald. De technologie die Google en Microsoft bieden, organiseert beter en efficiënter dan wat de pogingen van de overheid om bureaucratisch centra aan elkaar te koppelen opleveren.’ Over Googles systeem zegt hij: ‘Het biedt een integrale benadering waarbij de

patiënt in controle is over zijn eigen gegevens. Daarbij moeten natuurlijk voldoende waarborgen worden ingebouwd voor de bescherming van de privacy en de afscherming van de gegevens die de patiënt wel mag inzien maar niet mag wijzigen. De patiënt kan er wel informatie aan toevoegen.’ Microsofts systeem is sinds oktober 2007 op de markt, dat van Google sinds februari 2008.


7

De Operatieve Zorg Organisatie van het UMCG is op zoek naar enthousiaste

Operatieassistenten hart-/longchirurgie Ook operatieassistenten die zich willen specialiseren zijn welkom. Bent u op zoek naar een nieuwe uitdaging, wilt u uw horizon verbreden, of wilt u zelf het mes ter hand nemen, dan nodigen wij u uit om vrijblijvend te komen praten en kijken. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Judith de Priester-Urbanus of Jolanda Huisman, bedrijfsvoerenden Sector 1, telefoon (050) 361 27 58, e-mail [email protected] Meer weten over deze vacature?

Kijk op www.werken.umcg.nl

Versterk het hartteam en uzelf! Het UMCG is het enige ziekenhuis in Nederland dat hart-/longtransplantaties uitvoert. Dat betekent dat we vooraan staan bij het ontwikkelen van kennis, maar ook bij het bijhouden van vaardigheden. We verwachten van onze medewerkers dat ze blijven groeien. In de breedte, de diepte of allebei. De Operatieve Zorg Organisatie, afdeling Hart-/longchirurgie voert vrijwel alle voorkomende operaties uit bij baby’s, kinderen en volwassenen. Onder andere worden er hart-/longtransplantaties uitgevoerd. Er worden tal van opleidingen geboden, waaronder de cursus chirurgische vaardigheden voor operatieassistenten. Universitair Medisch Centrum Groningen Bouwen aan de toekomst van gezondheid

8


h t t p :/ / www.a zm.n l / i n fo/ werk en b i j h et a zm

In het academisch ziekenhuis Maastricht nemen naast de standaard patiëntenzorg, topklinische zorg en topreferente zorg een belangrijke plaats in. Die zijn nauwgezet afgestemd met het fundamenteel onderzoek van de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit Maastricht. Dit resulteert in de klinische onderzoeksspeerpunten Hart en vaten, Oncologie,

Chronische ziekten en Geestelijke gezondheidszorg en neurowetenschappen. Het azM fungeert op het gebied van patiëntenzorg als algemeen ziekenhuis voor Maastricht en omgeving en vervult daarnaast de rol van academisch ziekenhuis voor de provincie Limburg en een deel van Oost-Brabant. Dit betekent een unieke mix van topklinische, top referente en reguliere zorg.

De centrale operatie afdeling neemt een belangrijke plaats in binnen het azM. De afdeling bestaat uit 15 klinische en 4 poliklinische operatiekamers, waarin alle specialismen zijn vertegenwoordigd. Hoogwaardige technologie in een eigentijdse infrastructuur wordt aangewend ten behoeve van een adequate behandeling van de patiënt. In verband met uitbreiding van de OK capaciteit zijn wij op korte termijn op zoek naar:

Operatieassistenten Chirurgie m/v Medisch assisterend medewerkers 7 en 8 (Fuwavaz) Vacaturenummer: 2008.092/MIC

Functie U verricht alle medisch assisterende werkzaamheden tijdens het operatieve proces. Dit houdt onder andere in alle werkzaamheden zoals het bedrijfsklaarmaken van de operatiekamer, het assisteren en instrumenteren tijdens alle voorkomende ingrepen. Naast het bewaken van steriliteit is een correcte opvang en begeleiding van de patiënt en het kunnen werken in teamverband essentieel voor een goede uitoefening van uw functie. Door de toenemende complexiteit en de academische setting van het azM is er ruimte voor persoonlijke groei en ontplooiing. Tevens worden u mogelijkheden geboden om ontwikkelingen op het gebied van innovatie op de voet te kunnen volgen c.q. hierin actief te participeren U bent inzetbaar binnen de poliklinische en/of klinische OK’s. Afhankelijk van uw inzetbaarheid binnen één of beide locaties wordt een van beide bovengenoemde normfuncties op u van toepassing verklaard. U bent gediplomeerd OK assistent en u heeft een actieve en collegiale opstelling.. Wij vragen van de kandidaten de bereidheid om te werken volgens dienstrooster. Ook deeltijd en oproep dienstverbanden behoren tot de mogelijkheden. Arbeidsvoorwaarden Werken in een academische setting met geavanceerde apparatuur en in een prettige samenwerkingssfeer waarin op basis van een roulatieschema de mogelijkheid bestaat voor alle specialismen all-

round te blijven. Ook indien u specifiek inzetbaar wilt zijn voor bepaalde clusteringrepen nodigen wij u uit om te solliciteren en dit tijdens het sollicitatietraject aan ons kenbaar te maken. De CAO UMC is op deze functie van toepassing. Afhankelijk van opleiding en ervaring zal de betreffende kandidaat een passend salarisaanbod worden gedaan. Zowel tijdelijke als structurele aanstellingen behoren tot de mogelijkheden. Informatie Inlichtingen kunnen worden ingewonnen bij mevrouw E. Meers, afdelingshoofd Centrale Operatie Afdeling, telefoonnummer 043-38775317. Voor informatie over de arbeidsvoorwaarden kunt u contact opnemen met drs. K.H.N.M. van Hoof, P&O consulent RVE OG, telefoonnummer 043-3877411. Sollicitatie Zowel reeds gediplomeerden OK Chirurgie assistenten als OK Chirurgie assistenten die op korte termijn hun opleiding afronden, worden uitgenodigd om te reageren. Solliciteren kan via www.azm.nl of schriftelijk o.v.v. bovenstaand vacaturenummer op zowel de brief als de envelop aan: azM, afdeling werving & selectie, postbus 5800, 6202 AZ Maastricht. Zie ook: www.azm.nl

Grensoverschrijdend werken in het hart van de Euregio Werken en wonen in de beste stad van Nederland. Wie wil dat niet? Maastricht ligt in het centrum van de Euregio Maas-Rijn, met de universiteitssteden Luik en Aken, eveneens met academische ziekenhuizen. Samenwerking op verschillende deelterreinen van de zorg binnen die Euregio maakt van het azM een internationale werkgever die klinische expertise deelt met zusterinstellingen over de grens, evenals het wetenschappelijk onderzoek. Grensverleggend werken in het hart van de zorg Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld

Deze vacature vind je ook op OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

9

Vrijwilligers werk! Vrijwilligerswerk is er bij mij met de paplepel ingegoten. Vader zat bij de plaatselijke pluimveevereniging en moeder was vrijwilliger bij de konijnenfokvereniging. Bij deze activiteiten hielpen wij als kinderen de hele dag mee. Het hoorde gewoon bij de sociale dingen in het leven. Toen ik het huis uit ging, kwam het vrijwilligerswerk even stil te liggen, maar toen ik in het ziekenhuis ging werken, deed zich weer een mogelijkheid voor – bij de ziekenomroep. Hier heb ik van alles georganiseerd, zelfs bingoavonden. De jaren gingen verder, ik kreeg kinderen, en het vrijwilligerswerk verschoof naar school. Medezeggenschapraad, penningmeester bij de gym, kookjuf op school. En nu doe ik vrijwilligerswerk bij de LVO. Ik vind het een geweldige vereniging, al is het allemaal wat groter dan

29 en 30 januari 2009: LVO-congres Zet deze data vast in je agenda en geef ze door aan de roosteraars, zodat jullie allemaal kunnen komen! De LVO-congres poster en de vooraankondiging zullen inmiddels jullie allen bereikt hebben. We zijn erg enthousiast aan het werk om ook deze keer weer een goed congres neer te zetten. Dit jaar met een nieuw congresbureau, waar we erg blij mee zijn; ze bieden andere mogelijkheden. Om niet ineens grote veranderingen door te voeren, zullen we weer te gast zijn in de vertrouwde Koningshof in Veldhoven. Het thema dit jaar is ‘de heilige huisjes voorbij…’ In het verlengde daarvan zal het kleurenthema zwart-wit zijn. De gedachten gaan uit naar alles wat te maken heeft met enerzijds het handelen omdat we denken dat het zo moet en anderzijds het handelen waarvan is bewezen dat het goed is. Dit kun je lezen in het voorlopige programma, dat elk LVO-lid heeft ontvangen. Mede namens de andere leden van de congrescommissie— Monique de Kort, Jan Boxem Merk, Myra de Mooij, Adrie Kalkman en Rina Koopman—verblijf ik met een zwart-witte groet,

ik gewend ben. Natuurlijk gaat er veel tijd in zitten, maar het geeft ontzettend veel voldoening. De commissie PR & Voorlichting heeft een nieuwe ledenwerfactie bedacht: maak een collega óók LVO-lid en win samen een congresarrangement. We hebben dus hulp van vrijwilligers nodig om onze vereniging te laten groeien! Werken op een OK is meer dan alleen gaasjes tellen. Dat weten we allemaal, en daarom is het noodzakelijk dat we onze krachten bundelen. Niet alleen bij cao-onderhandelingen, behartiging van individuele belangen en professionele begeleiding bij arbeidsgeschillen; maar ook als het erom gaat ons te bekwamen in ons vak, vakinhoudelijk geïnformeerd te worden en van alle noviteiten op het gebied van operatieve zorg op de hoogte te blijven. En nu ik dit zo zit te schrijven, realiseer ik me dat ik weliswaar wat ouder ben geworden, maar dat mijn enthousiasme voor vrijwilligerswerk niet minder is! Charmaine Betzema Secretaris en bestuurslid PR & Voorlichting

10


Esther Wijnands

LVO informatie Henk Folkertsma, voorzitter [email protected] Hennie Mulder, penningmeester en bestuurslid Media Tel.: 040-2538921, [email protected]

LVO TELEFOONNUMMER: 0345-851931 Iedere werkdag van 8.30 tot 17.00 uur Adres: LVO, Postbus 552, 9700 AN Groningen

Monique de Kort, bestuurslid Congres, [email protected]

Lid worden van de LVO? Surf naar www.lvo.nl of bel met 0345-851 931. Opzegging van lidmaatschap dient voor 1 oktober schriftelijk te gebeuren - het lidmaatschap wordt dan per 1 januari van het jaar daarop beëindigd.

Charmaine Betzema, secretaris en bestuurslid PR&V [email protected] [email protected] Postbus 552, 9700 AN Groningen.

E-mailadressen [email protected] [email protected] [email protected] Internet: www.lvo.nl

Yvonne Maatjens, bestuurslid Beroepsbelangen [email protected]

Jacques Henkelman, bestuurslid Onderwijs [email protected]

De LVO-vertegenwoordiger Naam: Inez van den Beld Leeftijd: 53 jaar Woonplaats: Zutphen Werkt als: Operatieassistent in Gelreziekenhuizen, locatie Het Spittaal in Zutphen Leuke van het vak: ‘De afwisseling. Ik werk in een kleiner ziekenhuis en dus mag ik instrumenteren, assisteren en omlopen. Ik beoefen zo alle facetten van het vak en doe alle specialismen.’

‘De grootste verandering die ons vakgebied heeft ondergaan naast alle technische ontwikkelingen, is de productie die we draaien. Vroeger deden we op één dag een totale-heupoperatie en nog wat kleine dingen. Tegenwoordig doen we minstens vier totale-heupoperaties. Het is fysiek zwaarder geworden. Maar het vak blijft mooi en ik hoop het tot mijn 65ste te kunnen uitoefenen. Het leukste? Grote operaties. Na afloop de chirurg vragen hoe het gaat met de patiënt. En als hij zegt dat het goed gaat, dan geeft dat voldoening. Daarvoor doe ik dit werk. Waarover ik me wel een beetje zorgen maak, is de jongere operatieassistent, want die is over het algemeen minder actief binnen de LVO. Dat vind ik erg jammer. Ze zijn natuurlijk allemaal in

een mooi gespreid bedje terechtgekomen, maar zo was het niet altijd. Dat heeft de LVO mede voor elkaar gebokst. Op dit moment werkt een projectgroep binnen de LVO aan een landelijke richtlijn voor het tellen van gazen en instrumenten. Daar is enorme behoefte aan, want nu doet elk ziekenhuis het op z’n eigen manier. De LVO is hard nodig, want samen sta je sterker, onder andere bij cao-onderhandelingen. Verder worden de beroepsgerelateerde ontwikkelingen bijgehouden en zijn er goede contacten met de industrie. Als LVO- vertegenwoordiger heb je snel en goed contact met het bestuur en kun je de vereniging dichter bij de leden brengen en andersom. Met de LVO kun je méér maken van je vak dan je denkt!’

Speerpunten beleidsdagen 2008 • De website zal de komende tijd veel aandacht krijgen van de verschillende commissieleden. • De commissie PR & Voorlichting, die verantwoordelijk is voor het onder-

houden van de website, is ook dringend op zoek naar een nieuw lid. • Het bestuur zal de komende tijd aandacht besteden aan de erkenning van ons beroep.

Foto: LVO

Afgelopen september vonden de gebruikelijke beleidsdagen plaats. Het bestuur en de leden van de verschillende commissies bespraken de speerpunten van het beleid voor het komende jaar. Een paar punten uitgelicht: • De congrescommissie heeft het programma voor het congres in januari vrijwel rond. Het thema ‘zwart-wit’ biedt voldoende aanknopingspunten voor een leerzaam en leuk congres. • De zaal met de verschillende stands zal er wat anders uitzien dan voorgaande jaren. • De commissie Onderwijs heeft als specifiek aandachtspunt de registratie van operatieassistenten. Via de hoofden OK’s zal het belang van registreren onder de aandacht worden gebracht. De commissie kan heel goed een nieuw lid gebruiken.


11

Voorlopig programma

23 C o n g r e s e

LV O

2 0 0 9

s(ETJAARVANDETRADITIES s,EEFTIJDBEWUST PERSONEELSBELEID s3COPIEÑNBIJKINDEREN s&ORENSISCHE0ATHOLOGIE EENANDEREKIJKOPDE ZAKEN s#ARRIÒREMOGELIJKHEDEN s7ONDENENBEHANDELING s0ERCUTANEAORTAKLEP s,APAROSCOPISCHE CYSTO PROSTATECTOMIE s'EDRAGSCODESOPDE/+ s2APIDRECOVERY s3PINA"IFIDA s6OORKOMENVANPOST OPERATIEVEWONDINFECTIE

Landelijke Vereniging van Operatieassistenten

Zwart of wit?

De heilige huisjes voorbij... 29 en 30 januari 2009 Veldhoven

Voor meer informatie: www.lvo.nl

#ONGRESSECRETARIAAT #ONGRESS#ARE 0OSTBUS !+@S (ERTOGENBOSCH 4EL &AX WWWCONGRESSCARECOM INFO CONGRESSCARECOM


Al jaren organiseert de Nederlandse Vereniging voor Traumatologie (NVT) samen met de Nederlandse Vereniging voor Orthopedische Traumatologie (NVOT) eens per jaar de Traumadagen. Gedurende twee dagen komen traumachirurgen, orthopedisch chirurgen en assistenten dan bijeen om nieuwe ontwikkelingen op het gebied van de traumatologie te presenteren. Daarnaast wordt er gediscussieerd over optimale behandeling van een breed scala van traumagerelateerde aandoeningen. Het sociale aspect van deze dagen is ook belangrijk; in het informele circuit veel ervaringen worden uitgewisseld. Vorig jaar werd een lustrumcongres georganiseerd in De Efteling, waarbij veel bekende sprekers uit Europa en de Verenigde Staten waren uitgenodigd. Meer dan vierhonderd traumatologen waren toen aanwezig. Belangrijke partner Elk jaar wordt een van de twee Traumadagen mede georganiseerd door een vereniging die raakvlakken heeft met de traumatologie. Vorig jaar was dat bijvoorbeeld de Vereniging voor Plastische Chirurgie. Dit jaar is contact gezocht met het bestuur van de LVO, omdat ook de OK-verpleegkundigen nadrukkelijk als een belangrijke partner worden gezien. Wij hopen dan ook op een grote opkomst van LVO-leden! Gekozen is voor een bijzondere locatie: de Fabrique in Utrecht (defabrique.nl).

Onder het complex is een kartbaan aangelegd, zodat na het programma naar hartenlust geracet kan worden. Na de borrel vindt in de grote ruimte boven de kartbaan het diner plaats, met afsluitend een disco. Minibattles Op donderdagochtend 13 november wordt het congres geopend met een aantal zogeheten minibattles, waarbij twee sprekers een stelling moeten verdedigen. De gemoederen kunnen hierbij hoog oplopen, zeker omdat de zaal telkens mag stemmen wie zijn of haar stelling het best verdedigd heeft … Hierna beginnen de twee parallelle programma’s: een voor chirurgen en een voor operatieassistenten, waarbij zowel de chirurgen als de buitenlandse sprekers een actieve inbreng in het programma van de OK-verpleegkundigen hebben. Het congresgedeelte wordt deze dag afgesloten met een gezamenlijke lezing door Katja Staartjes (katjastaartjes.nl), Nederlands bekendste bergbeklimster. Zij zal ons met haar verhaal ‘Met passie naar de top: de bergen als inspiratiebron’ meenemen naar de Himalaya en vertellen hoe wij door goede teamgeest tot grootse resultaten komen. Onderwerpen Tijdens het parallelprogramma voor operatieassistenten worden verschillende onderwerpen belicht: stralingshygiëne in de operatiekamer, de zin en on-

Traumadagen 2008, een gezamenlijk congres op 13 november

zin van time-outprocedures, feiten over het gebruik van diathermie, Damage Control Surgery en moderne inzichten over het compartimentsyndroom. Een traumatoloog uit het Amerikaanse leger zal de opvang en behandeling van gewonde militairen in Afghanistan en Irak belichten. Een hoogleraar uit Nottingham verhaalt over de optimale behandeling van een heupfractuur anno 2008. De middagsessie bestaat grotendeels uit een paneldiscussie. Hierbij discussiëren verschillende experts met de zaal over de optimale behandeling van een traumapatiënt. Wanneer moet worden geopereerd, wat moet er dan gebeuren, wat zijn de gevaren en wat kan er misgaan, en vooral: hoe gaan deze zaken in jouw bedrijf ? Uitgelezen kans Zoals je ziet, gaan de traumadagen ook dit jaar weer ergens over! Een uitgelezen kans dus om je kennis te verrijken, te luisteren naar nieuwe ontwikkeling op je vakgebied, maar natuurlijk ook om eens informeel te praten en/of te racen tegen de chirurg met wie je vaak zo ingespannen aan het werken bent. Thuisblijvers hebben nu al ongelijk! Op naar De Fabrique op donderdag 13 november! Schrijf je in op trauma.nl. E.J.M.M. Verleisdonk, chirurg Diakonessenhuis Utrecht


13

14


Suzanna Hulskamp: ‘Als in Rwanda de stroom uitviel, hadden we even rust’ Suzanna Hulskamp (43) heeft veel gewerkt in arme of door oorlog getroffen gebieden. Ook in Nederland zit de specialismedeskundige traumachirurgie niet stil. Naast haar drukke baan in het Medisch Centrum Alkmaar geeft ze presentaties, assisteert ze bij cursussen en leert ze lichamelijk gehandicapte kinderen en volwassenen skiën. ‘Ik ben, denk ik, een mens die niet

Foto: Ivonne Zijp

stil kan zitten.’ Je bent de afgelopen achttien jaar met verschillende organisaties naar oorlogsen andere probleemlanden in Afrika en Azië geweest om daar medische hulp te geven. Vertel. ‘In 1990 ging ik voor het eerst op reis, naar Sierra Leone. Dat was een fantastische ervaring. We behandelden daar poliopatiëntjes. Aan het eind van ons verblijf stond er een heel podium vol met kindjes met gipsbeentjes. Het was geweldig om die kinderen te kunnen helpen. Ook ben ik met Mekong Eye Doctors, dat nu Eye Care Foundation heet, één keer naar Cambodja en zes keer naar Vietnam geweest. Na mijn diploma heb ik veel oogheelkunde gedaan, die ervaring kon ik daar inzetten. We voerden voor het overgrote deel staaroperaties uit. Mensen die zo slecht zagen dat ze niet meer voor zichzelf konden zorgen, niet meer konden werken, konden na de operatie weer aan de slag. Dat was mooi om te zien. Voor jezelf zorgen is zeker in die landen natuurlijk heel belangrijk.’ In 1994, ten tijde van de oorlog, ben je in Rwanda geweest. Hoe was die ervaring? ‘Ik ben daar vijf weken geweest voor

Artsen zonder Grenzen. Dat waren vijf heel zware weken. We zaten zeven dagen per week de hele dag zo’n beetje opgesloten in de OK. De stroom oorlogsgewonden stopte maar niet. De verwondingen waren afgrijselijk: kinderen met granaatverwondingen, afgerukte benen. Daarnaast waren de omstandigheden buitengewoon gespannen. De gewonden werden door hun vijanden zo uit het hospitaal geplukt. Iedere dag moesten we om te gaan eten langs een roadblock met zwaarbewapende linkmiegels. We stonden continu onder spanning. De stroom viel met regelmaat uit in het ziekenhuis. Dan hadden we heel even rust.’ Je bent de afgelopen drie jaar niet meer op een dergelijke reis geweest. Is het wel genoeg, zo? ‘Ik merk wel dat ik naarmate ik ouder word, langer moet nadenken voordat ik “ja” zeg. Ik ben niet zo onaantastbaar als ik al die jaren heb gedacht. Het is niet niks, in die risicogebieden je werk proberen te doen. Maar als ik er dan weer ben en wat kan doen voor de mensen daar, dan vergeet ik dat weer.

TEKST: Marieke Los

Ik doe het ook voor mezelf. Het is een enorm avontuur, iedere keer weer. Een grote uitdaging.’ In Nederland zit je ook niet stil. Naast je werk op de OK, geef je cursussen en lezingen, vooral over orthopedische onderwerpen, in opdracht van een aantal firma’s. ‘Dat vind ik heel leuke klussen. Je verdiept je in een onderwerp en dat maakt het interessant. Dat geeft jeu aan mijn werk. Ik heb bijvoorbeeld lezingen gehouden over externe fixatie, MRSA en preoperatieve planning. Het kost heel veel tijd om zo’n lezing voor te bereiden. Gelukkig maken wij op de afdeling overuren, die ik hiervoor goed kan gebruiken.’ En dan heb je ook nog tijd om te skiën? ‘Ik werk als vrijwilliger voor de stichting Poly-Aktief in Schagen. Ik geef skilessen aan lichamelijk gehandicapten, kinderen en volwassenen, en begeleid hen tijdens de jaarlijkse skivakantie in Oostenrijk. Tja, ik heb het van huis uit meegekregen, voor anderen klaarstaan. Maar ik vind het ook enorm leuk werk en het geeft me een goed gevoel.’ OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

15

schouwd.6 Bij hagelgeweren is vooral de afstand van belang.

dien aanwezig, zal iets groter zijn, maar is meestal ook wat rafeliger van vorm dan de inschotwond. Over het algemeen behoeven dergelijke wonden geen verdere behandeling. Met name is een wondrandexcisie van de in- en uitschotopening niet nodig.6,7 Ook het nut van – profylactisch – toegediende antibiotica is in dit soort gevallen nooit aangetoond.7 De beschadigingen die soort (hand)vuurwapens veroorzaken, worden voornamelijk bepaald door het al dan niet geraakt zijn van ‘vitale’ structuren.

Afgegeven kinetische energie

Casus

Zowel de snelheid als de massa van een kogel bepaalt rechtstreeks de hoeveelheid schade die in het getroffen weefsel wordt veroorzaakt. Hierbij speelt de snelheid een belangrijkere rol dan de massa van het afgeschoten projectiel. De weefselschade wordt namelijk bepaald door de hoeveelheid kinetische energie, die kan worden berekend met de formule volgens Newton: kinetische energie (E) = 1⁄2 M x V2 (waarbij M de massa en V de snelheid van de kogel is).

Een 28-jarige jongeman werd op een afstand van 6 meter in zijn rechterflank geraakt door een kogel afkomstig uit een low-velocityhandvuurwapen. Er was geen uittredewond zichtbaar. Op de gemaakte buikoverzichtsröntgenfoto was de kogel ter hoogte van de vijfde lendenwervel zichtbaar. Op grond van het klinisch beeld en het – vermoedelijk – intraperitoneaal verloop van de kogelbaan werd een laparotomie uitgevoerd. Bij operatie werd een aantal dunne darmletsels aangetroffen, die gezien de minimale beschadiging van de omliggende darmwand primair gehecht werden. Andere structuren bleken niet geraakt, met name was er geen schade aan aorta, vena cava inferior of ureter. De kogel kon retroperitoneaal gepalpeerd en gemakkelijk verwijderd worden. Patiënt herstelde postoperatief probleemloos en kon na zeven dagen het ziekenhuis verlaten. Overigens is het niet noodzakelijk om de kogel te verwijderen. Het optreden van loodintoxicaties ten gevolge van het in situ laten van een enkele (loden) kogel zijn nog nooit gerapporteerd.8 De kogel dient alleen verwijderd te worden indien er bijvoorbeeld sprake is van mechanische en/of cosmetische bezwaren.7

Door welk vuurwapen een schotwond is veroorzaakt, is van belang voor de behandeling van de verwonding. Was het een low, intermediate of high velocity-wapen? Over de verschillende aspecten van schotverwondingen. TEKST: dr. E.J.M.M. Verleisdonk, chirurg, Diakonessenhuis Utrecht

I

n het Nederlandse criminele circuit wordt de laatste decennia in toenemende mate gebruikgemaakt van vuurwapens. Dit is analoog aan ontwikkelingen in landen als Noord-Amerika en Zuid-Afrika, waar vuurwapengeweld al jaren een dagelijks terugkerend fenomeen is. Chirurgen en andere hulpverleners in het spoedeisende medische circuit zullen dus meer en meer geconfronteerd worden met de gevolgen van het misbruik van vuurwapens. Voor het juist inschatten van soort en ernst van letsels en het adequaat behandelen van dergelijke letsels is kennis van het gedrag van verschillende soorten projectielen in het menselijk lichaam een vereiste.1 De studie van het gedrag van het projectiel in het menselijk lichaam wordt wondballistiek genoemd.2,3,4,5

Weefselbeschadiging De schade die een kogel aanricht bij een schotverwonding, wordt bepaald door de afgegeven kinetische energie, de cavitatie, secundaire projectielen en het model van de kogel. Deze factoren worden hierna als losstaande entiteiten beschreven, maar in de praktijk kunnen ze niet los van elkaar worden be16


Low velocity Bij low velocity-wapens is de afvuursnelheid van de kogel kleiner dan 1000 ft/s (< 305 m/s). Hieronder vallen eigenlijk alle handvuurwapens. Verreweg de meeste schotverwondingen in Nederland maken deel uit van deze categorie. De kogel van het low-velocitywapens veroorzaakt meestal een intredewond in de huid van de bovenarm die iets kleiner is dan de diameter van de kogel. De schade aan het onderliggende spierweefsel zal ook beperkt blijven tot zuiver de diameter van de kogel. De uittredewond, in-

Foto: Stockxpert.com

Schotverwondingen, vuurwa

pens en wondballistiek Intermediate en high velocity Bij intermediate- en high velocity-vuurwapens is de kinetische energie die wordt afgedragen aan het lichaam vele malen groter dan bij low-velocitywapens. Het kaliber – de diameter van de kogel zoals die de loop verlaat, weergegeven in inches (1 inch = 25,4 mm) – en de massa van de kogels zijn ongeveer hetzelfde, maar de snelheid is veel hoger. De af-

vuursnelheid van de kogel bij intermediate-velocitywapens is groter dan 1000 ft/s maar minder dan 3000 ft/s (914 m/s). High-velocitywapens hebben een afvuursnelheid die boven de 3000 ft/s ligt. In tabel 1 staan afvuursnelheden en gewichten van een aantal wapens genoemd. Bekendste voorbeeld van een intermediate-velocitywapen is de Russische AK-47 (kalasjnikov). Dit wapen is vooral in

ontwikkelingslanden gemakkelijk verkrijgbaar en vanwege zijn lage prijs zeer populair.4 Onder de high-velocitywapens vallen de meeste jachtgeweren en militaire wapens, zoals de door veel NAVOlanden gebruikte M-14 en de M-16.

Casus Een politieagent werd van ongeveer 25 meter afstand door een kogel van


17

Soort Wapen

Massa kogel (g)

afvuursnelheid (m/s)

(.222) M-16 militair wapen

3,5

1100

(.243) Winchesterjachtgeweer

5,2

1020

(.3) AK 47 (kalasjnikov) militair wapen

3,45

910

(.44) Remington Magnum revolver

15,6

440

(.40) Smith&Wesson revolver

10

350

8

350

(.32) Walther PPK pistool

Tabel 1 Verschillende soorten wapens (tussen haakjes het kaliber) met het gewicht van de kogel en de afvuursnelheid.

een AK-47 in zijn bovenbeen geraakt. De intredewond verschilde nauwelijks van die van de vorige patiënt, dit in tegenstelling tot de uittredewond; deze was vele malen groter dan de intredewond maar ook onregelmatiger van vorm. Duidelijk was te zien dat meer wekedelenbeschadiging was ontstaan door de grotere hoeveelheid geabsorbeerde kinetische energie, hoewel de kogel het lichaam verlaten had (en dus niet al zijn kinetische energie had afgegeven). Een chirurgische excisie van de uitschotwond moest worden verricht. Indien de kogel dezelfde baan had gevolgd als bij de vorige patiënt, was het primair sluiten van de darmwonden niet verantwoord geweest en had in verband met uitgebreid letsel van de darmwand een resectie moeten plaatsvinden.

Cavitatie Cavitatie speelt met name een rol bij schotverwondingen veroorzaakt door intermediate- en high-velocityvuurwapens. Bij een projectiel afgeschoten door een low-velocityvuurwapen wordt weefsel in de baan van de kogel weggedrukt maar blijft de schade aan de weefsels beperkt tot een kanaal dat iets groter is dan de diameter van de kogel. Alleen weefsel dat direct in contact is geweest met de kogel, is gekwetst. Wanneer een projectiel met grote snelheid weefsels raakt, wordt de grote hoeveelheid kinetische energie doorgegeven aan de omliggende structuren. Hierdoor ontstaat als het ware door explosief 18


richtingen wegschieten en zo schade veroorzaken op onverwachte plaatsen. Daarnaast kan – voornamelijk – bij highvelocityschotverwondingen de kogel zelf door de weerstand van het weefsel in fragmenten uiteenspatten. Door deze fragmentatie ontstaan meerdere – metalen – secundaire projectielen.10

Model van de kogel Hoe meer kinetische energie een kogel aan weefsels afgeeft, hoe groter de schade die zal worden aangericht. Wanneer een kogel dus het lichaam weer verlaat, zal minder kinetische energie door het weefsel worden geabsorbeerd, waardoor minder beschadiging optreedt. Door het aanpassen van de vorm van kogel kan de weerstand in het weefsel verhoogd worden, zodat meer kinetische energie wordt afgegeven.11 Voorbeelden hiervan zijn de kogels met een zachte loden punt (de zogeheten dumdumkogels) of kogels met een hollow point. De punt van dit soort kogels wordt plat zodra ze het weefsel raken, met als gevolg een hogere weerstand van de kogel. Die maakt dat meer kinetische energie in het getroffen gebied achterblijft. De politie maakt soms van deze kogels gebruik om ervoor te zorgen dat onschuldige omstanders niet getroffen worden door een kogel. De Conventie van Geneve in 1948 heeft overigens het gebruik van dit soort kogels verboden; bij militaire conflicten mag alleen gebruikgemaakt worden van de zogenaamde full-jacketed metalen kogels.12

geweld een – tijdelijke – holte, die nog groter kan worden als de kogel het weefsel al gepasseerd is. Na enige milliseconden collabeert deze holte weer en blijft alleen de definitieve holte over, maar die geeft niet per se het geheel aan beschadiging weer; eromheen ligt een uitgebreide zone van gecrusht weefsel. Ook weefsel dat niet direct in de baan van de kogel gelegen was, kan beschadigd zijn. Dit heeft consequenties voor het te volgen beleid; er zal een uitgebreid débridement rondom de kogelbaan dienen te geschieden omdat anders gemakkelijk infectie van avitale weefselresten optreedt. Zorgvuldige chirurgische exploratie is te meer van belang omdat er een onderdruk in de tijdelijke holte ontstaat, waardoor (avitaal) weefsel en kledingresten de holte in kunnen worden gezogen. Met name in weefsels met een lage elastische weerstand zoals – parenchymateus – leverweefsel kan het cavitatie-effect tot enorme schade leiden.9 Dit effect treedt uiteraard vrijwel niet op in weefsels met hoge elastische weerstanden zoals peesAfstand en vooral botweefsel. De ernst van een verwonding met een Secundaire projectielen hagelgeweer wordt voornamelijk beBij botsing met andere vaste structupaald door de afstand.9 Met zo’n geweer ren – zoals botweefsel, tanden, maar worden in één schot, met een afvuurook (metalen) knopen – zal een kogel snelheid tussen de 1000 en 1500 ft/s, een gedeelte van zijn kinetische enerhonderden stalen of loden hagelkorrels gie overdragen, waardoor zogenaamde afgeschoten. Deze projectielen veroorsecundaire projectielen ontstaan. Deze zaken vooral op korte afstand enorme projectielen kunnen naar onverwachte wonden, maar op langere afstand kun-

Casus

▼

Een politieagent werd van ongeveer 10 meter afstand beschoten met een hagelgeweer met afgezaagde loop. Verschillende hagelkorrels doorboorden zijn huid ter hoogte van zijn buikwand. Bij exploratie op de operatiekamer bleek dat met name de schokgolf een ernstig kneusletsel van zowel een groot gedeelte van de huid alsmede van het subcutane vet had veroorzaakt. Er moest een uitvoerig débridement worden uitgevoerd. Dankzij de – sterke – adipositas van patiënt bereikten geen van de hagelkorrels de intraperitoneale ruimte. Het buikhuiddefect werd in tweede instantie met een huidtransplantatie bedekt. De ‘voordelen’ overigens van een afgezaagde loop bij een hagelgeweer zijn velerlei. Ten eerste wordt de kans om iets te raken door het sproei-effect groter, ten tweede is het wapen makkelijker hanteerbaar en ten derde is het beter vervoerbaar. Bij hagelschoten op korte afstand afgevuurd, moet in de wond altijd intensief naar de afgeschoten – doorgaans plastic – patroon gezocht worden. Deze patroon kan tot hevige, diepe infecties leiden.9,14

- Knip niet door kogelgaten in de kleding van de patiënt maar probeer hieromheen te knippen. Kruitsporen op de kleding kunnen als bewijsmateriaal dienen. - Probeer kogels tijdens een operatie te verwijderen en zorg dat ze niet beschadigd raken (dus pak ze niet aan met een grove klem). Bewaar de kogels droog en stop ze niet in de formaline. - Documenteer accuraat. Met name de plaats van intrede in het lichaam, de vermoedelijke baan van de kogel en een eventuele uittredeplaats van de kogel dienen in een schematische tekening te worden vastgelegd. Liefst worden de in- en uittredewond met een fotocamera vastgelegd.

Alhoewel het geenszins de bedoeling is dat een chirurg voor detective gaat spelen, is het toch goed om justitie zo veel mogelijk behulpzaam te zijn. Uiteraard moet dit niet interveniëren in de zorg voor het slachtoffer. Een aantal richtlijnen:15

7. Norman AM, Blair WF, Shuck JM, Omer GE. ‘Low-velocity gunshot wounds to the extremities’. J Trauma 1980; 20:1061-64. 8. McQuirter JL, Rothenberg SJ, Dinkins GA, Manalo M, Kondrashoc V, Todd C. ‘The effects of retained lead bullets on body lead burden’. J Trauma 2001; 50:892-899. 9. Ordog GJ, Wasserberger J, Balasbramaniam S. ‘Shotgun wound ballistics’. J Trauma 1988; 28:624-631.

Literatuur 1. Rich NM. ‘Missile injuries’. Am J Surg 1980; 139:414-20. 2. Adams DB. ‘Wound ballistics: a review’. Mil Med 1982; 147:831-35. 3. Amato JJ, Billy IJ, Lawson NS. ‘High velocity

10. Fackler ML, Surinchak JS, Malinowski JA, Bowen RE. ‘Bullet fragmentation: a major cause of tissue disruption’. J Trauma 1984; 24:35. 11. Sykes LN, Champion HR, Fouty WJ. ‘Dumdums, hollow-points, and devastators:

missile injury: an experimental study of

techniques designed to increase wounding

the retentive forces of tissue’. Am J Surg

potential of bullets’. J Trauma 1988; 28:618-

1974; 127:454-59.

23.

4. Fackler ML, Surinchak JS, Malinowski JA, Bowen RE. ‘Wounding potential of the Russian AK-47 assault rifle’. J Trauma 1984; 24:263-266.

Medicolegale overwegingen


nen individuele korrels, door hun geringe massa en hoge lucht weerstand, weinig kwaads aanrichten.13 Voor het menselijk lichaam zijn deze wapens tot ongeveer 50 meter gevaarlijk; vanaf een grotere afstand zijn de hagelkorrels vaak niet meer in staat de huid te doorboren en kunnen ze alleen nog schade aanrichten aan bijvoorbeeld de ogen.9 Daarnaast treedt een steeds verdere verspreiding op van de hagelkorrels, zodat minder korrels het lichaam zullen raken.

5. Swan KG, Swan RC. ‘Gunshot wounds: pathophysiology and management’. Ed. 2. Chicago Year book medical publishers, 1989. 6. Barach E, Tomlanovich M, Nowak R. ‘Ballistics: a pathophysiologic examination of the

12. Ragsdale B. ‘Gunshotwounds: a historical perspective’. Milit Med 1984; 149:301-15. 13. Fackler ML, Breteau JP, Courbil LJ. ‘Open wound drainage versus wound excision in treating the modern assault rifle wound’. Surgery 1989; 105:576-84. 14. Breitenecker R. ‘Shotguns wound patterns’. Am J Clin Pathol 1969; 52:250-69. 15. Godley DR, Taylor Smith K. ‘Some medico-

wounding mechanisms of firearms’.

legal aspects of gunshot wounds’. J Trauma

J Trauma 1986; 26;232-35.

1977; 17:866-71. OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

19

Verpleegkunde s 6ERPLEEGKUNDEVERSCHIJNTVIERMAALPERJAAR s 6ERPLEEGKUNDETELTGEMIDDELDPAGINAS s 6OORSTUDENTENISEREENSPECIAALTARIEF

V e r p l e e g k u n d e

Abonnee worden? Vul de bon hieronder in!

20

Drieëntwintigste jaargang, nr. 3 In dit nummer onder andere:

nr.

3 oktober

2008

Onderzoeksartikelen Zorg en technologische innovaties binnen de Neonatale Intensive Care Unit Care and Technological Innovations at the Neonatal Intensive Care Unit Het RE-AIM model bij effectonderzoek van praktische interventies The RE-AIM model used for effect evaluation of practical interventions

Shortpapers/proefschriften Pascalle van Bilsen Care for the Elderly. An exploration of perceived needs, demands and service use Peter Goossens Nursing care for outpatients with a bipolar disorder: a study of current practice, care needs, coping and quality of life

Nederlands-Vlaams wetenschappelijk tijdschrift voor verpleegkundigen

Verpleegkunde houdt u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen op uw vakgebied. Naast theoretische, opiniërende en onderzoeksartikelen is er ruime aandacht voor promoties en vakliteratuur. De selectie van de onderzoeksartikelen in Verpleegkunde geschiedt aan de hand van ‘peer review’, ofwel beoordeling door vakgenoten.

VERPLEEGKUNDE

Nederlands-Vlaams wetenschappelijk tijdschrift voor verpleegkundigen

Innovatie en implementatie M. de Boer-Dennert, J.A.D.J. van den Bogert, V.K.Y. Ho Richtlijnontwikkeling in de oncologie

Forum B. Garssen, E. de Kok Hoe nuttig is het gebruik van een signaleringslijst voor psychosociale problemen in de oncologie?

Leerstoel L.P. de Witte Technologie in de zorg, Universiteit Maastricht

www.tijdschriftverpleegkunde.com Y-Publicaties www.y-publicaties.nl

Geen postzegel

Abonneer mij op Verpleegkunde. Ik kies voor:

nodig

......... particulier(e) abonnement(en)

à € 59,50 per jaar.*

......... instellingsabonnement(en) ......... studentenabonnement(en)

à € 99,50 per jaar.* à € 39,50 per jaar.*

Instelling: ....................................................................................................................

Verpleegkunde

Naam: .......................................................................................................................... Adres: ..........................................................................................................................

Antwoordnummer 10554

Postcode en woonplaats: ............................................................................................. Land: ........................................................................................................................... E-mailadres: ................................................................................................................

1000 RA Amsterdam

Telefoonnummer: ........................................................................................................ Collegekaartnummer (bij studentenabonnement): ......................................................

Stuur deze bon naar Verpleegkunde, antwoordnummer 10554, 1000 RA Amsterdam. U kunt ook bellen: +31 (0)172 47 60 85, of mailen: [email protected].


* Voor abonnementen buiten Nederland en België geldt een toeslag van € 5.

Nederland

Maasstad Ziekenhuis is de nieuwe naam van Medisch Centrum Rijnmond-Zuid. Maasstad Ziekenhuis heeft vrijwel elk basisspecialisme in huis en een aantal bijzondere en topklinische functies. Het ziekenhuis heeft de ambitie uit te groeien tot een toonaangevend ziekenhuis, met professionele kwaliteit en klantgerichtheid als de twee belangrijkste pijlers. En met zorg voor elkaar. Maasstad Ziekenhuis bouwt voor zijn huidige locaties Clara en Zuider een gloednieuw ziekenhuis bij station Rotterdam Lombardijen. De opening is in 2010.

SAMEN WERKEN ROND HARTCHIRURGIE?

Maasstad Ziekenhuis zoekt wegens de start van cardiochirurgie op 1 december:

OPERATIEASSISTENTEN JIJ – bezit het diploma operatieassistent – zoekt een afwisselende en enerverende werkomgeving – bent zelfstandig en stressbestendig in onvoorziene situaties – blijft alert en nauwkeurig bij ‘routinewerk’ – werkt graag op een OK met naast de hartchirurgie nog een zeer gedifferentieerd programma – mag altijd een dag meelopen om de sfeer te proeven – kunt bij ons natuurlijk ook parttime werken

WIJ – bieden je een welkomstpremie bij indiensttreding – hanteren werkweken van vier dagen van negen uur – werken met de nieuwste apparatuur en passen geavanceerde technieken toe – stimuleren verdere scholing en ontwikkeling in je loopbaan

Meer weten? Bel met Rob van den Dool, zorgmanager, telefoon 010 – 291 26 98. Arbeidsvoorwaarden conform de CAO Ziekenhuizen.

Solliciteren? Sollicitaties kun je richten aan: Maasstad Ziekenhuis, Personeelszaken, t.a.v. Anneke Bosschaart, Postbus 9100, 3007 AC Rotterdam, of per e-mail aan: [email protected] Maasstad Ziekenhuis, Groene Hilledijk 315, Olympiaweg 350, Rotterdam, www.maasstadziekenhuis.nl

Maasstad Ziekenhuis. Van ons allemaal.


21

Optipac® Het vacuüm mixsysteem met voorverpakt botcement All-in-one Just-click-it N

N

N N

N

N

Voorverpakt met Biomet (Refobacine) Bonecement Geen directe blootstelling aan PMMA of MMA Geen glazen ampul Zeer praktisch en gemakkelijk te gebruiken Eén bestelling, twee producten: vacuüm mixsysteem en botcement Veilig!

Kijk op www.biomet.nl voor meer informatie, of bel (078) 629 29 29 voor een demonstratie. Spine

22 OK OPERATIONEEL www.biomet.nl

Trauma

OKTOBER 2008

Care Concepts

Biologics

Cement

Orthopedics

Wat veroorzaakte de gesteelde zwelling in de knieholte van de man in deze casus? Tekst: Marjan Aldenzee, physian assistant, Máxima Medisch Centrum Veldhoven

Casus: een vreemd huidaanhangsel

E

eerd plaveiselcelcarcinoom beoordeeld. De resectievlakken bleken vrij.

Bespreking Een cornu cutaneum is een hoornachtig aangroeisel van de huid van aan zonlicht blootgesteld lichaamsoppervlak. Vaak wordt deze afwijking in het hoofd-halsgebied of op de handrug aangetroffen. In de Angelsaksische literatuur wordt zij ook wel cutaneous horn genoemd, vanwege het hoornvormige karakter van deze aandoening. Een cornu cutaneum ontstaat als uitgroei van een wrat (verruca vulgaris) of als gevolg van seborrhoische of actinische keratosen (ruwe, schilferende huidplekken). Meestal zijn deze laesies benigne (keratoacanthoom), maar er kan ook premaligniteit (Bowen’s disease) of maligniteit (plaveiselcelcarcinoom) ontstaan. ‘Een cornu cutaneum’ is een klinische diagnose. Aanvullend visualiserend onderzoek zoals echografie of CT-scan is alleen bij

sterke verdenking van kwaadaardigheid met lymfklieruitzaaiingen geïndiceerd. De behandeling bestaat uit ruime excisie van de afwijking (longitudinale incisie op extremiteiten bij verdenking van maligniteit, in verband met eventuele re-excisie) en histopathologisch onderzoek. In een vroeg stadium volstaat excochleatie, eventueel gevolgd door cryotherapie. Adjuvante therapie bij maligniteit is niet zinvol; een zonadvies bij klinisch beschadigde huid is voldoende. Wegens het plaveiselcelcarcinoom zal deze patiënt regelmatig op een recidief of lymfekliermetastasen worden gecontroleerd. ▼

en 72-jarige man, doorverwezen door de internist, verscheen op de polikliniek Algemene chirurgie in verband met een ‘vreemd uitgroeisel’ in de knieholte. Patiënt vertelde dat de afwijking al meer dan vijf jaar aanwezig was, en als een soort wrat was begonnen. Hij vermeed al zijn hele leven zonlicht. Bij inspectie van de linkerknieholte werd een schelpvormige, pijnloze, gesteelde verhoornde zwelling van enige centimeters gezien. De rest van het lichaam toonde geen enkele afwijking, behalve enige ouderdomswratten (verrucae seborroica). Regionale lymfeklierstations waren niet afwijkend. De aandoening werd onder lokale anesthesie geëxcideerd, en de wondgenezing was per primam. Histologische analyse paste bij een keratoacanthoom. Aangezien keratoacanthomen een korte ontstaansgeschiedenis hebben, werd het preparaat echter als een goed gedifferenti-

Linksboven de hoornprop met onderliggende laesie. Een cornu cutaneum kan een keratoacanthoom of een plaveiselcelcarcinoom inhouden. Het onderscheid wordt door de anamnese gemaakt (keratoacanthoom = snel groeiend; plaveiselcelcarcinoom = langzaam groeiend).

Adverteren in de operatievakbladen van Y-Publicaties?

$ "04,6<; >6232;B<< > B269645261

OK Operationeel is hét officiële verenigingsvakblad van de LVO voor operatieassistenten en anesthesiemedewerkers. OK Operationeel verschijnt acht keer per jaar en wordt gericht verspreid onder 6.000 zorgprofessionals werkzaam als operatieassistenten, anesthesiemedewerkers, hoofden en teamleiders OK. Het vakblad ligt op alle operatiekamers in Nederland en wordt tevens naar alle leden en relaties van de LVO (Landelijke Vereniging van Operatieassistenten) gestuurd. OK Operationeel is de titel die u " inzet voor het kenbaar maken van nieuwe producten en het werven van OK personeel.

OK Management is hét officiële verenigingsvakblad van de NVLO gericht op het management van operatieafdelingen. OK Management verschijnt vier keer per jaar en wordt gericht verspreid onder 1500 zorgprofessionals werkzaam als unitcoördinatoren, teamleiders, hoofden OK en managers. Het vakblad ligt op alle operatiekamers in Nederland en wordt tevens naar alle leden en relaties van de NVLO (Nederlandse Vereniging Leidinggevenden Operatieafdeling) gestuurd. OK Management is de titel die u inzet voor het kenbaar maken van nieuwe producten en het werven van OK personeel. CHERRY PONSEN

Voor meer informatie over adverteren in beide bladen kunt u contact opnemen met Cross Advertising op telefoonnummer 010-409 05 89 of [email protected]

=,9;033,5 29.?@6;4B. ; @>.;?32>?<: 9..4 =78*6*(842 .* +:+;9<-9:3< -2 90=9-29:/ 8 =8478&8.(& (/3631@/;5/ 8 ,34#

6.;2B.;<< 633,.( >;B2>F<>4@ 0A>?A??2;4E ;.20<9<462

411*,&4*

1)*

43, E/87/8<3<8 3/=//8.381 .+=4/;/:+;// ;=F

(KLINIEK KLEIN

ROSENDAEL) ‘SOMS MIS IK HET BLO ED OP DE MUU R’

MIMOEN AHMID

I (SLOTERVAART

‘DEZE BAAN IS LEERSCHOO EEN GOEDE L’ ZIEKENHUIS)

TOEKOMSTVI SIE NVLO-BESTU VEILIGHEIDSMA UR NAGEMENT OP DE OK PROFESSOR LANGE OVER TEAMWORK

UITBESTEDE N VAN DE CSA TNO KEURT OK’S OP VEILIGH EHEER IN HET EID GROENE HART ZIJN MEDIRISKS ZIEKENHUIS VANGNETCRIT ERIA UITVOE RBAAR?

MAGAZIJNB


23

Drink- en mictiegedrag van operatieassistenten

Baas over eigen blaas Hoe verandert je drinken mictiegedrag tijdens je werk als operatieassistent? En leidt dit tot plasklachten? Leerling-operatieassistenten van de Fontys Hogeschool onderzochten het. Tekst: E. Strijker, S. Smulders en N. Vossen; zij voerden het beschreven onderzoek uit voor het eindproject van de opleiding tot operatieassistent aan de Fontys Hogeschool.

I

n een inventariserend onderzoek is gekeken naar het verschil tussen drinken mictiegedrag van operatieassistenten thuis en dat op het werk. Ook is onderzocht in hoeverre er plasklachten bestaan bij operatieassistenten en in welke mate het werk invloed heeft op hun drinken mictiegedrag.

simpelweg te weinig mannen werken voor een representatief resultaat. De vrouwen werken 10 uur tot 40 uur per week als operatieassistent. Het aantal jaren dat de deelnemende operatieassistenten gediplomeerd zijn, varieert van 0,5 jaar tot meer dan 25 jaar. De leeftijd varieert van 20 jaar tot 60 jaar. De onderzoekspopulatie is over het algemeen goed gezond.

Methode

Onderzochte personen De onderzoeken hebben plaatsgevonden onder vrouwelijke operatieassistenten verdeeld over de vier ziekenhuizen. Er zijn alleen vrouwen onderzocht, omdat er binnen de deelnemende ziekenhuizen 24


Resultaten Er zijn verschillen te zien tussen drinken mictiegedrag thuis en op het werk, hoewel die meestal erg klein zijn. Op een werkdag is de trend dat tijdens werktijd in totaal een kleinere hoeveelheid geplast wordt dan buiten werktijd, terwijl op een vrije dag de hoeveelheden overdag en ’s avonds vrijwel gelijk zijn (zie grafiek 1). Grafiek 2 laat zien dat op een werkdag tijdens werktijd minder vaak wordt ge-

Urine in ml

Voor het onderzoek naar plasklachten is een standaardvragenlijst gebruikt, the International Consultation on Incontinence Modular Questionnaire Female Lower Urinary Tract Symptoms (ICIQFLUTS). Deze is speciaal voor vrouwen met plasklachten ontwikkeld. Er is ook een aanvullende lijst opgesteld, met vragen gericht op de werksituatie. De vragen zijn beantwoord door 97 willekeurig gekozen operatieassistenten van vier verschillende ziekenhuizen: het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven, het St. Jans Gasthuis in Weert en het Máxima Medisch Centrum in Veldhoven en Eindhoven. Daarnaast hebben 36 vrouwen een drinken mictiedagboek bijgehouden gedurende twee keer 24 uur op een werkdag en twee keer 24 uur op een vrije dag.

plast dan op een vrije dag. Buiten werktijd wordt er juist vaker geplast dan op de vrije dag. Gedronken wordt er op een werkdag tijdens werktijd minder dan op een vrije dag. Buiten werktijd wordt op een werkdag juist meer gedronken. Op een vrije dag is het precies andersom. Dit is te zien in grafiek 3. Uit de aanvullende vragenlijst blijkt dat 86 procent van de onderzochte operatieassistenten het plassen uitstelt met een werkgerelateerde reden. Voorbeelden van deze redenen zijn: steriel staan, geen tijd of geen aflos beschikbaar. 14 procent geeft een persoonlijke reden aan, zoals geen zin hebben, vieze toiletten of het toilet te ver weg vinden. 64 procent van de ondervraagde operatieassistenten is nog nooit uitgestapt tijdens een operatie om te gaan plassen. De meningen zijn verdeeld over het inlassen van een plaspauze tijdens een operatie die langer dan drie uur duurt. 28 procent vindt dit zinvol, 33 procent goed en 39 procent niet zinvol. De resultaten van de ICIQ-FLUTS-vragenlijst tonen geen bijzonderheden. Operatieassistenten hebben niet meer plasklachten dan mensen van hetzelfde geslacht en dezelfde leeftijd gemiddeld hebben.

1400 1200 1000 800 600 400 200 0

Werkdag Vrije dag

8:00-17:00

17:00-8:00

Periode in h Grafiek 1: Gemiddelde hoeveelheid urine in ml per periode.

(10):104. Hindley RG, Brierly RD, McLarty E, Harding DM, Thomas PJ. ‘A qualitative, ultrastructural study of the hypocontractile detrusor’. The journal of Urology juli 2002; 126-131. www.e-gezondheid.be/nl/gezondheid_tijdschrift/gezondheid_medische_ encyclopedie/ Urineretentie-8980-530-art.htm. www.mstwente.nl/incontinentiecentrum/urologie/Onderzoeken. Kennedy KL, Steidle CP, Letizia TM. ‘Urinary incontinence: The basics’, Ostomy/ wound management augustus 1995; 41 (7):16-8, 20-22 passim; quiz 33-4. Richardson DA. ‘Overflow incontinence and urinary retention’. Clinical Obstetrics and Gynecology juni 1990, 33, No. 2, 378-382.

Baarda, Goede de. Basisboek methoden en tech-

Weide, van der M. Verpleegkundige diagnostiek en

nieken, handleiding voor het opzetten en uitvoeren

interventies voor patiënten met urine-incontinentie,

van kwantitatief onderzoek. Groningen/Houten:

De Tijdstroom, Utrecht, 1996.

Wolters-Noordhoff, 2006, 323-345.

Wyndaele JJ. ‘Normaliteit van de blaasfunctie,

Bendtsen AL, Andersen JR, Andersen JT. ‘Infre-

een studie bij jonge gezonde vrijwilligers’.

quent voiders syndrome (nurse bladder)’. Scan J

Koninklijke Academie voor Geneeskunde van België,

Urol Nephrol 1991; 25:201-204.

2003, No. 6, 371-388.

5

1200

4

1000

3

Werkdag

2

Vrije dag

1 0 8:00-17:00

Fitzgerald ST. ‘Bladder health’. AJN 2005; 105

Literatuurlijst

17:00-8:00

Drinken in ml

Aantal keer mictie

ten van dit onderzoek geconcludeerd worden, dat het niet noodzakelijk is dat vrouwelijke operatieassistenten hun drinken mictiegedrag aanpassen. Uiteraard zijn er binnen dit onderzoek individuele uitzonderingen geweest, maar de uitkomsten zijn gebaseerd op gemiddelden van de resultaten. In een volgend onderzoek zou de invloed van een natuurlijke bevalling op het mictiepatroon van vrouwen kunnen worden betrokken. Vanwege de beperkte tijd is besloten om in dit onderzoek niet op dit aspect in te gaan, hoewel deze situatie bij een aantal operatieassistenten wel aan de orde blijkt te zijn. ▼

De uitkomsten van het onderzoek tonen geen grote opmerkelijkheden. Op basis van de resultaten kan worden vastgesteld dat operatieassistenten op het werk vaker een gelegenheidsplas doen dan thuis en op het werk gemiddeld 210 milliliter minder drinken dan thuis. Dat is ongeveer een klein glas. Op grond van de uitkomsten van de ICIQFLUTS-vragenlijst kan worden aangenomen dat er geen relatie hoeft te bestaan tussen het werk als operatieassistent en het hebben van plasklachten. Het uitstellen van het naar het toilet gaan, waarvan gezien de resultaten van de aanvullende vragenlijst sprake is, is niet per se beroepsspecifiek. Andere beroepsbeoefenaren zullen het plassen ook uitstellen als ze het druk hebben tijdens het werk. Een reden om aan te nemen dat het wel beroepsspecifiek is, is dat een ruime meerderheid van de ondervraagde operatieassistenten nog nooit is uitgestapt tijdens een operatie om te gaan plassen. Voor het niet uitstappen tijdens een operatie zijn echter verschillende redenen aan te geven. Ten eerste bestaat de mogelijkheid dat men het plassen uitstelt en dat men de capaciteit heeft om het lang genoeg op te houden tijdens de operaties. Het tweede aspect is de duur van de operatie. Als deze niet al te lang is, hoeft het uitstellen om naar het toilet te gaan niet eens nodig te zijn. Ten slotte kan op basis van de resulta-

Foto: I Stock

Discussie en conclusie

800

Werkdag

600

Vrije dag

400 200 0 8:00-17:00

17:00-8:00

Periode in h

Periode in h

Grafiek 2: Gemiddeld aantal keer mictie per periode.

Grafiek 3: Gemiddelde hoeveelheid drinken in ml per periode. OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

25

UMC UTRECHT WERKNIEUWS

JE LAAT OPERATIES GOED VERLOPEN

Vandaag op werkenbijUMCUtrecht.nl

MAAR HOE GOED LOOPT JE CARRIÈRE

s &OUTENMAKENMAG– Hoe leer je een vak, waarin je geen fouten mag maken? Volg chirurg Barbara in ons virtuele lescentrum (video).

TMI ZOEKT OPERATIEASSISTENTEN EN ANESTHESIEMEDEWERKERS

s$OORLEREN ZONDER SCHOOLBANKEN – HBO-V’er worden in je eigen tijd en tempo, zittend op je eigen bank of in het park. Vakgenoten denken dat het niet kan; wij vinden van wel.

Vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris

s3TUDENTENRUNNENZELFSTANDIGVERPLEEGAFDELING– HBO-V en MBO-studenten, verpleegkundigen in opleiding, runnen zelf een afdeling in het UMC Utrecht: de Werkplaats.

Meer ervaring door afwisselend werk Een auto vanaf 28 uur per week Werken op jouw manier! Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract. Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?

Actuele vacatures m/v: Twee docenten Anesthesiologische Zorg en Technieken (AZT) Het vak AZT maakt deel uit van de opleiding anesthesie medewerker. U doceert het vak, examineert erin en levert een bijdrage aan het onderwijsproces. Natuurlijk stemt u uw lessen af met andere (gast)docenten. Als CZO-gediplomeerd anesthesie medewerker hebt u zeer veel ervaring én, liefst, een didactische opleiding. Vacaturenummer 2008/0650. Docent Operatieve Zorg en Technieken Het vak Operatieve Zorg en Technieken maakt deel uit van de opleiding Operatieassistent. U doceert het vak, examineert erin en levert een bijdrage aan het onderwijsproces. Natuurlijk stemt u uw lessen af met andere (gast)docenten. Als CZO-gediplomeerd operatieassistent hebt u zeer veel ervaring én, liefst, een didactische opleiding. Vacaturenummer 2008/0647 Opleider/adviseur opleiding Operatieassistent U coördineert en begeleidt opleidingsgroepen van de opleiding Operatieassistent en ontwikkelt nieuwe onderwijsproducten en -diensten. Contractonderwijs beslaat 40 tot 60% van de aanstelling. Uw profiel: een opleiding Operatieassistent CZO, ruime ervaring als operatieassistent én docent en, liefst, een diploma Docentenopleiding HGZO. Vacaturenummer 2008/0620.

'EÕNTERESSEERD Voor de complete vacaturetekst én informatie over onze vernieuwende werkomgeving bezoekt u internet. Voor overige informatie: bel gratis 0800 – 25 000 25. Solliciteren kan online op WERKENBIJUMCUTRECHTNL.

Wij proberen altijd beter te worden

26


KOM EENS PRATEN BIJ TMI. DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.

www.verpleegkundigen.nl

Werken in Meander? Meander zoekt anesthesiemedewerkers

Solveigh Stroober, anesthesiemedewerker in Meander Medisch Centrum in Amersfoort: “Ik werk al zes jaar in Meander en nog steeds is elke dag anders. Traumachirurgie, dagverpleging en grote operaties: al deze disciplines passeren hier de revue. Ons team bestaat uit zo’n 35 mensen. Ondanks de zelfstandige functie is de collegialiteit onderling ontzettend groot. Voor mij een inspirerende werkplek!”

www.werkeninmeander.nl

Door mutaties in DNA mismatch repair genen,

ontstond uit een pre-existente adenomateuze poliep,

een autosomaal erfelijke hereditair nonpolyposis colorectaal carcinoom.

Na endoscopische verwijdering van de adenomateuze poliep

is voorspoedig herstel ingetreden. Oftewel…

maandag zit hij weer de vergadering voor.

In ons vak kunnen we niet om abstracte vaktermen heen. Dat hoort er in een universitair medisch centrum bij. Maar onze patiënten en de zorg die zij nodig hebben, staan centraal. Onze opleidingen en ons onderzoek zorgen voor de kennis die daarvoor nodig is. Dat patiënten dit waarderen, blijkt uit de tevredenheidsonderzoeken waarin VUmc goed scoort. Maar VU medisch centrum doet méér. We hanteren een academische aanpak in de patiëntenzorg, het onderzoek, het onderwijs aan studenten geneeskunde en in onze vervolgopleidingen. Op bijzonder hoog niveau zelfs. Niet voor niets staat ons medisch-wetenschappelijk onderzoek in de top 3 van de UMC’s. Al die kennis en het toepassen ervan is altijd gericht op beter maken en beter worden. Zo dragen we bij aan de medische kennis van morgen.

Leidinggevend operatieassistent chirurgie Het Operatiekamercomplex van VUmc bestaat uit de unit Recovery, de unit Centrale Sterilisatie en twee Operatiekamerunits. Binnen de afdeling ligt de focus de komende jaren op ontwikkelen en implementeren van beleid op het gebied van patiëntenlogistiek, kwaliteit en veiligheid. Wij vinden een positieve sfeer belangrijk en stimuleren dat door onze successen te vieren. Als leidinggevende op de chirurgie werk je nauw samen met collegaleidinggevenden en leg je verantwoording af aan het hoofd OK. Wij zoeken iemand die het leuk vindt om een team vanuit een brede scope aan te sturen, waarbij financieel, personeels- en kwaliteitsmanagement een belangrijke rol spelen. Je draagt bij aan het afdelingsbeleid en coördineert en organiseert pre-, peri- en postoperatieve zorg. Verder stimuleer je de ontwikkeling van medewerkers door ze te coachen en te inspireren. Je beschikt over de opleiding operatieassistent chirurgie, aangevuld met een managementopleiding op hboniveau of de bereidheid deze te volgen. Belangrijk is dat je gedreven en mensgericht bent. Je kunt resultaatgericht werken en goed prioriteiten stellen. Je werkt 32 tot 36 uur per week, verdeeld over vier dagen. Het salaris bedraagt minimaal € 2.342,- en maximaal € 3.714,- bruto per maand bij een fulltime dienstverband (36 uur). Daarbovenop krijg je nog een eindejaarsuitkering, vakantiegeld en een bindingspremie. Voor nadere informatie kunt je contact opnemen met de heer E.A.P.M. Pompe, hoofd OK, 020-4443943 of [email protected]. Solliciteer online via www.vumc.nl, menu ‘vacatures’, klik op ‘solliciteren’. Vermeld bij je sollicitatie het vacaturenummer D4.2008.00067. Interesse in een andere baan bij VU medisch centrum, ga dan naar vumc.nl/werken.

Kennis maakt ons beter.


27

Uit recente studies blijkt dat veel patiënten jaren na electieve liesbreukchirurgie nog chronische pijn in de liesregio ervaren. De prevalentie van de chronische pijnklachten en functionele beperkingen na liesbreukchirurgie in het Máxima Medisch Centrum is nu ook onderzocht. Tekst: M.J.A. Loos, aios chirurgie, dr. R.M.H. Roumen en dr. M.R.M. Scheltinga, chirurgen in het Máxima Medisch Centrum.

Figuur 1. Een zenuw die accidenteel mee vastgehecht is, wat tot zenuwpijn heeft geleid.

Chronische gevolgen van electieve lie

D

e operatieve correctie van een liesbreuk is al lang een frequent uitgevoerde ingreep, die in de loop van de tijd een flinke evolutie heeft doorgemaakt. De huidige goudstandaard – de zogeheten tensionfree mesh technique, die in 1970 door Lichtenstein werd geïntroduceerd – heeft recidiefpercentages teruggebracht tot minder dan 1%.1 Dit heeft de laatste jaren geleid tot meer onderzoek naar chronische pijn als complicatie van liesbreukchirurgie. De ernst van dit probleem blijkt onder andere uit diverse recente studies die prevalentiecijfers voor chronische postoperatieve pijnklachten rapporteren, variërend van 14 tot 54%.2-8 In de huidige studie is de prevalentie onderzocht van chronische pijn en de daaraan gerelateerde functionele beperkingen na liesbreukchirurgie in het Máxima Medisch Centrum. 28


Chronische pijn 40,2% van de 1766 onderzochte patiënten rapporteerde pijnklachten in de lies gedurende de maand voorafgaand aan het invullen van de enquête, na een mediane follow-upduur van bijna drie jaar. Hoewel het overwegend om milde pijn gaat, wordt deze toch door één op de acht liesbreukpatiënten als matig tot ernstig gegradeerd. Uit een Nederlandse studie naar pijn na liesbreukchirurgie bleek gemiddeld één jaar postoperatief nog 43,3% van de patiënten met enige mate van liespijn te kampen. Hiervan werd 14,5% gegradeerd als ernstige pijn.8 Deze langdurige pijnklachten gaan vaak gepaard met beperkingen in het dagelijks functioneren. Uit een enquêtestudie onder 1160 patiënten kwam naar voren dat 11% van de respondenten zich beperkt voelt in het dagelijkse functioneren.2 Bozuk et al. concludeer-

den in een latere studie dat 2,2% van de patiënten na de operatie niet meer in staat was zijn oude beroep uit te oefenen.12 Dergelijke verontrustende resultaten komen ook uit de onze studie naar voren: 20,9% voelt zich beperkt in het dagelijks functioneren en 1,2% spreekt zelfs over ernstige beperkingen. In Máxima Medisch Centrum locatie Eindhoven bleken de prevalentie van pijn en daaraan gerelateerde beperkingen lager. Dit is mogelijk gerelateerd aan de vier maanden langere follow-upduur. Uit de huidige studie en andere studies blijkt onomstotelijk dat chronische pijn een van de meest invaliderende complicaties na liesbreukchirurgie op de lange termijn is en de kwaliteit van leven behoorlijk kan beïnvloeden.

Oorzaken van pijn Het is niet altijd duidelijk welke facto-

Figuur 2. Behandeling van chronische zenuwpijn na een laparoscopische preperitoneale liesbreuk operatie. Een deel van de preperitoneale mat, met daaraan een zenuw vastgegroeid, wordt verwijderd.

sbreukchirurgie ren het ontstaan van chronische pijn bepalen. Uit eerder onderzoek blijken herniatype, grootte van het defect, de ervaring van de chirurg, de operatietijd, de lengte van de incisie of de keuze van anesthesie geen determinanten voor chronische pijn te zijn.1 Een mogelijke determinant voor het ontstaan van langdurige postoperatieve pijnklachten zou de toegepaste operatietechniek (open of laparoscopisch) kunnen zijn. Uit diverse andere studies echter bleek techniek niet significant gerelateerd te zijn aan chronische pijnklachten.9-11 Dit gegeven wordt wederom in de huidige studie bevestigd. Na laparoscopische ingrepen is er slechts in de vroege postoperatieve periode sprake van een sneller herstel ten opzichte van de Lichtensteintechniek (één dag).10 Preventie van chronisch pijn vormt geen indicatie voor laparoscopisch uitgevoerde liesbreukchirurgie.

Welke factoren zijn dan wel van invloed op het ontwikkelen van chronische pijn? In de huidige studie werd wel een correlatie gevonden tussen leeftijd (<65 jaar) en aanwezigheid van pijn. Deze relatie kan mogelijk verklaard worden door een hoger gemiddeld fysiek inspanningsniveau voor jongeren. Tevens treedt er mogelijk een afvlakking van pijnbeleving met het vorderen van de jaren op.8 Patiënten met sensibiliteitsstoornissen in de geopereerde lies rapporteerden tweemaal zo vaak pijnklachten. De aanwezigheid van postoperatieve sensibiliteitsveranderingen blijkt dus maatgevend voor het ontwikkelen van chronische pijn. Deze associatie is mogelijk gerelateerd aan een grote diversiteit van oorzaken van postoperatieve liespijn. Differentiaal diagnostisch kan een onderscheid worden gemaakt tussen

neuropathische en niet-neuropathische pijn.15 In geval van neuropathische pijn is een van de inguinale zenuwen (de n. ilio-hypogastricus, de n. ilio-inguinalis of de genitale tak van de n. genitofemoralis) op de een of andere manier beschadigd, hetzij door entrapment (inklemming door fibrosering rond ingebracht mesh), hetzij door directe beschadiging met bijvoorbeeld neuroomvorming. Deze fenomenen gaan vrijwel altijd gepaard met sensibiliteitsstoornissen in de vorm van hypesthesie, hyperesthesie of allodynie. Bij laparoscopische liesbreukcorrectie kan bij het inbrengen van instrumentarium, het vrijprepareren van de breuk en fixeren van het mesh met staples naast beschadiging van eerdergenoemde zenuwen ook nog de n. cutaneus femoris lateralis beschadigd raken, met meralgia paraesthetica tot gevolg.13 Niet-neuropathische oorzaken van postoperatieve pijn omvatten onder andere periostitis van tuberculum pubicum, beschadiging van de funiculus spermaticus, musculotendinogene schade en recidief liesbreuk. Correctie van een recidief breuk was ook geassocieerd met chronische pijn. De hogere prevalentie van pijn is mogelijk het gevolg van zenuwbeklemming door toegenomen fibrosering.4

Pijn voorkomen Hoe kan chronische pijn worden voorkomen? Preventieve maatregelen voor neuropathische pijnklachten zijn eerder door Amid beschreven.14 Vooral grondige kennis van de anatomie, met in het bijzonder het verloop van de innerverende zenuwen, is van belang. Hoewel aanvankelijk het sparen van bovengenoemde zenuwen werd aanbevolen, staat een profylactische neurectomie van de n. ilio-inguinalis op dit moment in de belangstelling. Eerder onderzoek liet tegenstrijdige resultaten zien.15,16 Recentelijk werd echter in een onderzoek met een follow-upduur van een halfjaar OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

29

De Tjongerschans is een middelgroot ziekenhuis met een regiofunctie voor ruim 100.000 inwoners in een aantrekkelijke woonomgeving. Alle basisspecialismen zijn vertegenwoordigd. De sfeer in ons ziekenhuis wordt gekenmerkt door korte lijnen en plezierige werkverhoudingen. Kwaliteit en service staan bij ons hoog in het vaandel.

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

Voor de operatieafdeling zijn wij op zoek naar een

OPERATIEASSISTENT en ANESTHESIEMEDEWERKER 24 tot 36 uur per week Wij vragen - het NZR diploma operatieassistent/anesthesiemedewerker - een gemotiveerde teamworker die zelfstandig binnen een team kan werken - een positieve instelling m.b.t. veranderingsprocessen Wij bieden - een garantiesalaris conform FWG 55 - overige arbeidsvoorwaarden conform de CAO Ziekenhuizen - een actief bij- en nascholingsbeleid

Reacties - voor meer informatie kunt u contact opnemen met Roely Luyten, hoofd afdeling OK, tel. 0513 - 685557, Edwin de Groot, teamleider chirurgie, tel. 0513 - 685554 of Piet van der Veen, teamleider anesthesie, tel 0513 - 685565 - een taak- en functiebeschrijving kunt u opvragen bij het secretariaat van de afdeling Personeel & Organisatie, tel. 0513 – 685130 Uw sollicitatiebrief kunt u richten aan de afdeling Personeel & Organisatie, t.a.v. Petra van Velsen, P&O adviseur, Postbus 10500, 8440 MA Heerenveen of via de mail: [email protected]

Ziekenhuis Rivierenland; Bouwt aan een veilig, gastvrij en ondernemend ziekenhuis! Ziekenhuis Rivierenland is een streekziekenhuis met 373 bedden en twee poliklinieken, waaronder de Barbara polikliniek in Culemborg. Het ziekenhuis speelt een belangrijke rol in de gezondheidszorg in de regio Rivierenland. Ons ziekenhuis zit midden in een nieuwbouw en renovatie traject maar onze O.K.'s zijn klaar. Wij kunnen zeggen dat we klaar zijn voor de toekomst! Ons ziekenhuis ligt midden in het land en is goed bereikbaar. Door vertrek van gewaardeerde collegae zijn we op zoek naar mensen die ons team willen komen versterken.

O.K. assistenten FUNCTIE 1: VOOR ALLE DIENSTEN FUNCTIE 2: MENSEN DIE GRAAG DE AVONDEN, WEEKEINDEN EN FEESTDAGEN VRIJ ZIJN.

Teamleider peri-operatieve zorg ONDER ANDERE VERANTWOORDELIJK VOOR DE ANESTHESIE, VERKOEVER EN DE POLIKLINIEK PRE-OPERATIEVE SCREENING. Voor meer informatie zie onze website: www.zrt.nl of bel met: Gerard Kommer, unit manager O.K. complex, 0344-674929. Martijn van Dinteren, teamleider chirurgie, 0344-674639.

ziekenhuis rivierenland tiel 30


De volledige functie-informatie treft u op

www.zrt.nl

Acquisitie naar aanleiding van deze advertentie wordt niet op prijs gesteld.

aangetoond dat neurectomie van de n. ilio-inguinalis pijnklachten met name tijdens fysieke inspanning in de toekomst kan voorkomen.17 Neurectomie blijkt overigens niet méér sensibiliteitsstoornissen in de liesstreek te veroorzaken dan een zenuwsparende aanpak. Een voorzichtige conclusie zou kunnen zijn dat het profylactisch doornemen van de n. ilio-inguinalis ter preventie van chronische pijn gerechtvaardigd is. Deze maatregel kan zeker worden overwogen als peroperatief deze zenuw ongunstig komt te liggen ten opzichte van de Marlex-mat, zoals gebruikt bij de Lichtensteinplastiek. Grotere klinische trials met een langere follow-upduur moeten hier in de toekomst nog definitief uitsluitsel over geven.

De betrouwbaarste maatregel ter voorkoming van chronische pijn is helemaal geen liesbreukcorrectie ondergaan. Zeker in geval van asymptomatische of milde symptomatische liesbreuken is de vraag gerechtvaardigd of chirurgische correctie wel moet geschieden. In de huidige studie bleek 5% van de patiënten slechter af te zijn na de liesbreukcorrectie. Dit betrof vrijwel allemaal patiënten die vooraf geen ongemak van de liesbreuk zelf ondervonden. Uit een andere studie bleek dat vooral patiënten met matig tot ernstige preoperatieve pijnklachten profiteerden van breukcorrectie, in tegenstelling tot patiënten met een preoperatief pijnloze zwelling.5 Deze laatste patiënten hadden namelijk significante pijnscores na één jaar. Ook in die studie werd de huidige pijn door 5% van de patiënten ernstiger gegradeerd dan die vóór de ingreep. Een antwoord op deze kwestie komt mogelijk van een recentelijk gepubliceerde trial waarin een gecontroleerd expectatief beleid werd vergeleken met chirurgie.18 Onder andere vanwege de kleine kans op inklemming (1,8/1000

‘Pain after anterior hernia repair’. J Am Coll Surg 2005; 200:885-889. 9. Liem MSL, Graaf van der Y, Steensel van C et al. ‘Comparison of conventional ante-

Conclusie

rior surgery and laparoscopic surgery for

De huidige studie laat zien dat chronische pijn na liesbreukchirurgie in een Nederlands opleidingsziekenhuis een reëel probleem is. Chirurgen dienen hier alert op te zijn en een behandelingsprotocol voor deze pijnproblematiek te hebben. Om een dergelijk protocol te realiseren is onderzoek naar oorzaken en therapie van deze door liesbreukchirurgie geïnduceerde pijn noodzakelijk. Dit was een bewerking van artikelen eerder gepubliceerd in Hernia (onder de titel ‘Chronic sequelae of common elective groin hernia repair’) en Medisch Journaal (jaargang 36, nummer 1).

inguinal hernia repair’. N Engl J Med 1997;

▼

Helemaal geen correctie

patiëntjaren), bleek een afwachtend beleid acceptabel voor patiënten met minimaal symptomatische liesbreuken.

336:1541-1547. 10. Neumayer L, Giobbie-Hurder A, Jonasson O, et al. ‘Open mesh versus laparoscopic mesh repair of inguinal hernia’. N Eng J Med 2004; 350:1819-1827. 11. Grant AM, Scott NW, O’Dwyer PJ, et al. ‘Five year follow-up of a randomized trial to asses pain and numbness after laparoscopic or open repair of groin hernia’. Br J Surg 2004; 91: 1570-1574. 12. Bozuk M, Schuster R, Stewart D et al. ‘Disability and chronic pain after open mesh and laparoscopic inguinal hernia repair’. Am Surg 2003; 69:839-841. 13. Eubanks S, Newman L 3rd, Goehring L et al. ‘Meralgia paresthetica: a complication

Literatuur

of laparscopic herniorrhaphy’. Surg Lapa-

1. Richtlijn ‘behandeling van de liesbreuk’.

rosc Endosc 1993; 3:381-385.

Nederlandse Vereniging voor Heelkunde, Van Zuiden Communications 2003. 2. Bay-Nielsen M, Perkins FM, Kehlet H. ‘Pain

14. Amid PK. ‘Causes, prevention, and surgical treatment of postherniorrhaphy neuropathic inguinodynia: Triple neurectomy with

and functional impairment 1 year after

proximal end implantation’. Hernia 2004;

inguinal herniorraphy: a nationwide questi-

8:343-349.

onnaire study’. Ann Surg 2001; 233:1-7.

15. Ravichandran D, Kalambe BG, Pain JA.

3. Callesen T, Bech K, Kehlet H. ‘Prospective

‘Pilot randomized controlled study of pre-

study of chronic pain after groin hernia

servation or division of ilioinguinal nerve

repair’. Br J Surg 1999; 86:1528-1531.

in open mesh repair of inguinal hernia’. Br

4. Poobalan AS, Bruce J, King PM et al. ‘Chronic pain and quality of life following open

J Surg 2000; 87, 1166-1167. 16. Picchio M, Palimento D, Attanasio U. ‘Ran-

inguinal herna repair’. Br J Surg 2001;

domized controlled trial of preservation

88:1122-1126.

or elective division of ilioinguinal nerve

5. Page B, Paterson D, Young D, O’Dwyer PJ.

on open inguinal hernia repair with poly-

‘Pain from primary inguinal hernia and

propylene mesh’. Arch Surg 2004; 139: 755-

the effect of repair on pain’. Br J Surg 2002; 89:1315-1318. 6. Cunningham J, Temple WJ, Mitchell P et

758. 17. Miu W L-M, Ng CSH, Fung T M-K et al. ‘Prophylactic ilioinguinal neurectomy in

al. ‘Cooperative hernia study: pain in the

open inguinal hernia repair. A double-

postrepair patient’. Ann Surg 1996; 1996:

blind randomised controlled trial’. Ann

224:598-602.

Surg 2006; 244:27-33.

7. Courtney CA, Duffy K, Serpell MG, O’Dwyer

18. Fitzgibbons RJ Jr, Giobbie-Hurder A, Gibbs

PJ. ‘Outcome of patients with severe chro-

JO et al. ‘Watchful waiting vs. repair of

nic pain following repair of groin hernia’.

inguinal hernia in minimally symptomatic

Br J Surg 2002; 89:1310-1314.

men, a randomized controlled trial’. JAMA

8. Nienhuijs SW, Boelens O, Strobbe LJA.

2006; 295:285-292. OK OPERATIONEEL OKTOBER 2008

31

Je bent toe aan een nieuwe vaste baan via Interchange! Je overweegt om in Nederland van vaste baan te veranderen. Of je zou wel eens een tijdje in Zwitserland willen gaan werken. Interchange helpt je graag om dat te realiseren. Al sinds 1990 zijn we zeer bedreven in werving en selectie en helpen we mensen in de gezondheidszorg bij het zoeken naar een andere functie. Dat kan zowel bij ziekenhuizen, particuliere klinieken of het medisch bedrijfsleven. Voor Nederland hebben we een heldere procedure in vier stappen.

Premie � 1.600,Tijdens het intake-gesprek vertellen we je uitvoerig wat je bij ons kunt verwachten. Verander je daadwerkelijk via Interchange van baan, binnen Nederland, dan ontvang je gegarandeerd � 1.600,-

Tip-Premie! Verander je zelf niet van baan maar ken je iemand die dat wel graag wil? Meld betrokkene bij ons aan en je ontvangt � 450,- indien deze via ons van baan verandert!

Kijk op onze website: www.inter-change.nl Of maak direct een afspraak voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek, bel: 010 - 436 63 01 Interchange International Medical Recruitment Kantoor : Westersingel 103 te Rotterdam [email protected] Post : Postbus 25200, 3001 HE Rotterdam tel. 010 - 436 63 01

Wil je liever naar Zwitserland? Jij bent ons uitgangspunt! Op basis van jouw wensen en verwachtingen bieden wij je een fijne baan, zorgen we voor huisvesting, taalcursus, verhuizing, inwerken, skiën, kaasfondue etc...

*Bij smith&nephew werken meer dan 7.000 mensen in 34 landen. Wereldwijd zijn wij marktleider in diverse sectoren. Elke dag helpen wij duizenden mensen wereldwijd om hun levens te verbeteren. Product Specialist Endoscopie Smith & Nephew is al meer dan 150 jaar actief in de gezondheidszorg. De klant staat bij ons voorop. Wij leveren kwaliteit en zorg middels innovatie en productontwikkeling voor constante verbetering van onze diensten. Daarbij lopen wij vooruit op de behoeftes van de klant en stimuleren nieuwe ideeën. Hierdoor en door onze deskundige medewerkers zijn wij een sterk groeiende organisatie. Om de business unit Endoscopie uit te breiden zijn wij nu op zoek naar een product specialist. Als onderdeel van het Endoscopie team ben je verantwoordelijk voor de verkoop van orthopedische producten. Je bezoekt specialisten in de ziekenhuizen en verzorgt voorlichtende en promotionele activiteiten. In deze functie werk je zelfstandig in je eigen regio. Primair ben je verantwoordelijk voor het behalen van de (mede door jezelf) opgestelde verkoopdoelstellingen. Je rapporteert aan de Field Sales Manager.

Je sollicitatie met CV kun je sturen ter attentie van Laura Tax, Smith & Nephew B.V., Postbus 525, 2130 AM Hoofddorp. Per e-mail kan natuurlijk ook: [email protected] www.smithnephew.nl

32


Met minimaal 3 tot 5 jaar commerciële ervaring in de gezondheidszorg en/of ervaring als OK assistent heb je de juiste bagage in huis voor het uitoefenen van deze functie. Je bent gemotiveerd en communicatief vaardig, ook in de Engelse taal. Strategisch denken en het maken van marktanalyses en accountplannen zijn voor jou geen probleem. Wij zoeken een zelfstandige persoonlijkheid die ook in teamverband goed kan werken. Om je functie goed uit te voeren krijg je, naast uitstekende primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden, de beschikking over een auto van de zaak. Vanzelfsprekend word je goed begeleid middels opleiding en training en is er voldoende ruimte voor zelfontplooiing.

Extreme pijn in het bovenbeen van een patiënt blijkt te zijn veroorzaakt door een compartimentsyndroom.

Tekst: JW Duijff, aios chirurgie, ziekenhuis Bronovo, Den Haag; WN Welvaart, chirurg, destijds ziekenhuis Bronovo, momenteel VUmc, Amsterdam

Figuur 1. Fors gezwollen rechter bovenbeen.

Casus: een fors gezwollen been

W

patiënten).1 Bij heftige pijn, paresthesieën of paralyse zijn snelle diagnose en fasciotomie essentieel om complicaties als spiernecrose, nierinsufficiëntie en zenuwletsel te voorkomen.2-6

tive treatment of an acute compartment syndrome of the thigh’. Arch Orthop Trauma Surg 2006; 127(4):269-75. 4. Mithofer K, Lhowe DW, Altman GT. ‘Delayed presentation of acute compartment

▼

ij zagen een 69-jarige man, enkele uren na een val op de rechterheup. Lopen was onmogelijk door progressieve pijn en zwelling. De voorgeschiedenis vermeldde onder andere diepveneuze trombose van het rechterbeen twee maanden tevoren. Patiënt gebruikte Fenprocoumon. Het bovenbeen was extreem pijnlijk en gezwollen (zie figuur 1), maar neurovasculair intact. Laboratoriumonderzoek (normaalwaarde): INR 4,8 (1,0), hemoglobine 9,0 (8,0-10,5) mmol/l. Het femur bleek onaangedaan op een röntgenfoto. De CT-scan toonde een hematoom van 6 centimeter doorsnede in de laterale spierloge. Wegens de heftige pijn volgde acute fasciotomie, waarbij lichte ischemie van de musculus vastus lateralis werd gezien. Een fors hematoom werd uitgeruimd en de huid met vessel loops geapproximeerd (zie figuur 2). Een week later volgde exploratie van de wond in verband met koorts. Enig oud hematoom werd verwijderd. Drie weken na fasciotomie werd de wond chirurgisch gesloten. Een compartimentsyndroom van het bovenbeen is zeldzaam. Gesloten femurfracturen en stomptrauma’s zijn de belangrijkste oorzaken. Pijn, paresthesieën en paralyse zijn de belangrijkste symptomen (aanwezig in respectievelijk 100, 60 en 42 procent van de

syndrome after contusion of the thigh’. J

Literatuur

Orthop Trauma 2002; 16(6):436-8.

1. Mithofer K, Lhowe DW, Vrahas MS, Altman

5. Robinson D, On E, Halperin N. ‘Anterior

DT, Altman GT. ‘Clinical spectrum of acute

compartment syndrome of the thigh in

compartment syndrome of the thigh and

athletes-indications for conservative treat-

its relation to associated injuries’. Clin Or-

ment’.

thop Relat Res 2004; 425:223-9. 2. Holbein O, Strecker W, Rath SA, Kinzl L.

J Trauma 1992; 32(2):183-6. 6. Mithofer K, Lhowe DW, Vrahas MS, Altman

‘Compartment syndrome of the thigh with

DT, Erens V, Altman GT. ‘Functional out-

sciatic nerve paralysis’. Unfallchirurg 2000;

come after acute compartment syndrome

103(4):275-80.

of the thigh’. J Bone Joint Surg Am 2006;

3. Riede U, Schmid MR, Romero J. ‘Conserva-

88(4):729-37.

Figuur 2. De wond geapproximeerd met ‘vessel loops’.


33

Werken in Meander? Meander zoekt OK-assistenten

Jamila Boushel, OK-assistente in Meander Medisch Centrum in Amersfoort: “De OK van Meander is echt mijn thuishaven. Vooral de open cultuur spreekt mij heel erg aan. Ook vakinhoudelijk is Meander een fijne werkgever. Behalve cardiochirurgie zijn alle snijdende specialismen hier vertegenwoordigd. Ook laparoscopische operaties behoren volop tot de mogelijkheden. Ben jij de enthousiaste nieuwe collega die we zoeken? Solliciteer dan snel!”

Overstap Een bekend spreekwoord luidt: het gras bij de buren is altijd groener. En het gekke is: als je bij de buurman bent, is het gras bij zijn buurman ook weer groener. Zou het iets met lichtval te maken hebben of zo? Punt is: er komt een periode in je (werkende) leven dat je gaat nadenken over de toekomst. Blijf je bij dit ziekenhuis, of ga je het groenere gras bij de buren proberen? Misschien dat er op dit moment wel veel meer collega’s zijn die eigenlijk toe zijn aan iets anders. De meesten van jullie zullen het inmiddels wel weten: ik werk al een hele poos op de OK. Ruim twintig jaar om

www.werkeninmeander.nl

precies te zijn. Niet al die tijd in hetzelfde ziekenhuis na-

medical

tuurlijk, en ook niet altijd in dezelfde functie. Maar toch: Medica Düsseldorf 19 t/m 22 november Hal 14 stand A49 naast ingang Oost

Heijneman Medical BV

al die tijd op de OK. En nu wil ik zeker niet beweren dat het geen leuk vak is. Integendeel: als je iets afwisselend kunt noemen, is het wel werken op een OK, en ik moet zeggen dat ik het ook niet ervaar als twintig jaar. Zoals meer van mijn collega’s voor mij hebben gedaan,

Allen Heijneman

Martin Merivaara Modul Technik

Reison Medical ScoreMedi Stille Trulife/ Oasis

Beensteunen voor Gynaecologie/ Urologie Positioneringsmateriaal voor Orthopedie Specialistische operatietafel accessoires

heb ik de beslissing genomen om de overstap naar het

(Elektrische) instrumententafels Custom-made producten Onderhoud, installatie en service Advies

goed aan doe. Het kan zijn dat ik heel hard onderuitga.

bedrijfsleven te maken. Ik denk zelf uiteraard dat ik er Maar al doende leert men, en ik ben geen opgever en zal mijn best doen om mijn doel te bereiken.

Operatielampen Operatietafels (OK en polikliniek) en toebehoren Patiëntentrolleys (div. Uitvoeringen) Voorzieningenbrug voor de OK Plafondpendels Medische Technische Voorzieningen Bedwandgoten Operatietafel accessoires

En zoals Johan Cruijff al zei: ‘Elk voordeel hep z’n nadeel.’ Daar zal ik zeker nog achterkomen. Vroeg opstaan hoeft niet meer, diensten draaien behoort tot het verleden, je haar zit altijd goed. Maar je zit wel veel (alleen) in de auto, kan niet ’s morgens even snel een spijkerbroek aantrekken. Enne, ik zal mijn collega’s natuurlijk wel missen.

Krukken en stoelen Specialistische behandelbanken LED hoofdlamp

Ach, zoals ik het zie: elk grasveld heeft z’n eigen kleur groen. En wie bepaalt nu wat de juiste kleur is?

Positioneringsmateriaal Anti-decubitus pads

Jennie Lipperts is operatie-en anesthesieassistent Postbus 408 Telefoon: 030 214 57 10

34

3400 AK IJSSELSTEIN Fax: 030 687 82 47


[email protected] www.heijnemanmedical.nl

in het Havenziekenhuis in Rotterdam.

Colofon

3e jaargang nummer 5 – 2008

Redactiesecretariaat LVO De Pruikenmaker 13, 5506 CT Veldhoven Redactiecoördinatie LVO: Hennie Mulder Telefoon: 040-2538921 E-mail: [email protected] Kopij voor OK Operationeel kunt u sturen naar het redactiesecretariaat. Dit kan per e-mail, diskette of cd-rom. Foto’s, figuren en/of grafieken apart bijleveren. Neem bij vragen contact op met Hennie Mulder. Bij het gebruik van illustraties van derden is toestemming voor publicatie nodig en vermelding van de bron.

Uitgeverij: Y-Publicaties, postbus 10208, 1001 EE Amsterdam Telefoon: 020-5206060, fax: 020-5206061 E-mail: [email protected] Uitgever: Ralf Beekveldt Bladmanager: Menno Goosen Eindredactie: Marloes van Hoorn Tekstcorrectie: Marijn Mostart Lay-out: Thomson Digital Traffic: Hans Jansens Druk: BalMedia

Advertenties: Cross Advertising Telefoon: 010-4091700 [email protected]

Abonnementen:

LVO-activiteiten

Gynco

11 november Praktijk- en werkbegeleidersdag Waardenburg, www.lvo.nl 29 en 30 januari 2009 LVO-congres 2009 Zwart-wit Veldhoven, www.lvo.nl

13 november Workhop nieuwe ontwikkelingen gynaecologie POK 14 november Workhop nieuwe ontwikkelingen gynaecologie OK Tiel, [email protected]

Wilhelmina Kinderziekenhuis

Amstel Academie, VU medisch centrum

16 december 1ste kinderchirurgiesymposium Utrecht, www.kinder-chirurgie.org

Medtronic 30 oktober EVAR: EndoVasculair AAA Repair. Doelgroep: paramedici Amerongen, jolanda.hefeels@medtronic. com

Traumadagen 2008 13-14 november NVT & NVOT i.s.m. LVO Apart programma voor operatieassistenten op 13 november Utrecht, www.trauma.nl

17-19 april 2009 EORNA-congres 2009 Kopenhagen, www.eornacongress.eu

27 november Wervelkolomchirurgie Dordrecht, www.biomet.nl

Stryker 28 oktober Hand-, pols- en voetfracturen 25 november Resurfacing Back to the future Waardenburg, [email protected]

Toezending van OK Operationeel is voor LVO-leden onderdeel van hun lidmaatschap. Voor niet leden gelden de volgende abonnementsprijzen: Jaarabonnement: € 55 Losse nummers: € 8 Abonnementen buiten Nederland: € 95 Alle prijzen zijn incl. BTW en verzendkosten. Prijswijzigingen voorbehouden. Opzegging betaalde abonnementen: schriftelijk, uiterlijk twee maanden voor afloop van de a bonnementsperiode. Bij niet tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd.

5 november Workshop Meniscus Kraakbeen Sint-Antonis, [email protected]

ISSN 1872-6712

EORNA

Biomet college i.s.m. LVO

Voor abonnementen, vragen over je abonnement of adreswijzigingen: SP Abonneeservice Postbus 105 2400 AC Alphen a/d Rijn Telefoon: 0172-476085 E-mail: [email protected]

© 2008 OK Operationeel Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van boekdruk, foto-offset, microfilm of welke methode dan ook zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Aan de totstandkoming van deze uitgave is de uiterste zorg besteed. Voor informatie die nochtans onvolledig of onjuist is opgenomen, aanvaarden auteur(s), redactie en uitgever geen aansprakelijkheid. Voor eventuele verbeteringen van de opgenomen gegevens houden zij zich aanbevolen.

4-5 november Bijscholing gynaecologie en urologie 13-14 januari 2009 Bijscholing wervelkolomchirurgie 19 maart 2009 Bijscholing hoofd- & halsoncologie 12 maart 2009 Cursus cardiothoracale chirurgie voor OA en AM Amsterdam, www.amstelacademie.nl link ‘bij- en nascholingen’

Arthex

Covidien


OK Operationeel – Magazine voor operatieassistenten en anesthesiemedewerkers is de gezamenlijke voortzetting van de vakbladen OK Magazine en O perationeel. Het blad wordt gemaakt in samenwerking met de LVO. OK Operationeel verschijnt elk kwartaal, en brengt daarnaast twee nieuwsbrieven/specials per jaar uit. De oplage van OK Operationeel is 7.000 exemplaren. Het blad wordt verspreid o nder alle 2.000 LVO-leden, verdere verspreiding vindt plaats onder alle OK-afdelingen in Nederlandse ziekenhuizen en opleidingscentra.

28 oktober Elektrochirurgie & Ligasure 12 november Knoop- & hechttechnieken 19 november Stapling & laparoscopie 10 december Stapling & laparoscopie Zaltbommel, [email protected]

Activiteiten die u via deze rubriek wilt aankondigen, kunt u per e-mail sturen naar Paul Meijsen: [email protected]


35

0ERSOONLIJKE GROEIINDEZORG (IXEGLIVIR MW EFWSPYYX MR (EX MW RMIX ^S ZIV[SRHIVPMNO [ERX LIX FMIHX ZIVVEWWIRH ZIIP ZSSVHIPIR ,MKL 'EVI (IXEGLIVMRKIRFIWXEEXWMRHWNERYEVMIRLIIJX^MGL HI EJKIPSTIR NEVIR SRX[MOOIPH EPW Hq QEVOXPIMHIV ZSSV HI WTIGMEPMWXMWGLI ^SVK;MN ÎXXIR HI XSSR EPW LIX SQ HIXEGLIVIRKEEX ,MKL'EVI[IVOXPERHIPMNOIRLIIJXMRGMVGE^MIOIRLYMÎR TVSJIWWMSREPWKIHIXEGLIIVH1IXIIRKVSSX^MIOIRLYMWMR 6SXXIVHEQ>YMHLIIJX,MKL'EVI(IXEGLIVMRKIIRWTIGMÍOI WEQIR[IVOMRKWSZIVIIROSQWX KIWPSXIR ZSSV HI HYYV ZER HVMI NEEV +IZVEEKH MW SQ ZEREJ WITXIQFIV KIJEWIIVH SRKIZIIV TVSJIWWMSREPW MR XI ÎXXIR ,IX KEEX SQ STIVEXMI EWWMWXIRXIR ERIWXLIWMI QIHI[IVOIVW >IOIVLIMH,MKL'EVIZSPKXZSSV HI'%3

HYWSSOIMRHINEEVWYMXOIVMRK

7EPEVMW

;IFIXEPIR FSZIR'%3MRWGLEPMRK

KIKEVERHIIVHIIMRHINEEVWYMXOIVMRK

+EVERXMI 0SSRKEEXEPXMNHHSSVSSOXMNHIRW

^MIOXISJXYWWIRX[IISTHVEGLXIR

*PI\MFMPMXIMX;IZVEKIRIIRµI\MFIPIFEWMWLSYHMRK

IRHEEVLSSVXIIRPIEWIEYXSFMN

&MNFPMNZIR &MN WGLSPMRKZMRHIR[IFIPERKVMNO

-'IR''9ZIVTPIIKOYRHMKIR(IFIRSHMKHITVSJIWWMSREPW ^MNRRSHMKSQZSSVLIXVIKYPMIVITVSKVEQQEHIO[EPMXIMX ZER ^SVK XI KEVERHIVIR IR XI FPMNZIR GSRXMRYIVIR (I LEVXSTIVEXMIW ^YPPIR ^S ZIIP QSKIPMNO HSSV LIX ZEWXI TIVWSRIIP[SVHIRYMXKIZSIVH-RHMIRRSHMK[SVHIRHIÎ QIRWIR ZME IIR FMNWGLSPMRKWTVSKVEQQE KIXVEMRH MR LIX EWWMWXIVIRFMNGEVHMSGLMVYVKMI3SOEERHIQIRWIRHMIZME ,MKL 'EVI [SVHIR MRKIÎX ÊP HIÎ QSKIPMNOLIMH [SVHIR EERKIFSHIR&IPERKWXIPPMRK#&IP¦IRZVEEK

[ISVKERMWIVIRZIIPIRNIOVMNKXIIR

TIVWSSRPMNOWXYHMIFYHKIX

4VIQMI

3RÎ[IPOSQWXTVIQMIFIHVEEKX

,IFNIFIPERKWXIPPMRKSQXIKEERHIXEGLIVIR#:VEEKIIR

XSX

FVSGLYVIEERSJFIPZSSVIIRTIVWSSRPMNOIOIRRMWQEOMRK

REEV(SVIXXI1MHHIPFYVK

,SSJHOERXSSV6SXXIVHEQ4SWXFYW,%6SXXIVHEQ;IWXIVWMRKIP0(6SXXIVHEQ 8*)MRJS$LMKLGEVIHIXEGLIVMRKRP[[[LMKLGEVIHIXEGLIVMRKRP

Collega Suzanna Hulskamp: Werken in risicogebied is een enorm avontuur. Wondballistiek Kogels in het lichaam

Recommend Documents