Sportmedische begeleiding naar Cardiopulmonary effects of highgrote hoogte altitude Aconcagua 6972; patiënten met Dieke HJ Kok Crohn/colitis Dieke HJ Kok
Sportgeneeskundige afdeling
sportartsen
Michael van der Werve Dieke Kok
Hartrevalidatie
Spiro-ergometrie
Begeleiding op lokatie
Begeleiding op lokatie
Blessure spreekuur
Expeditie naar Aconcagua 6962 m • januari 2008, 10 patiënten met Crohn/colitis • 1 arts • 4 berggidsen • 4 muildieren
Voorbereiding • Selectieweekend deelnemers Sportmedische keuring, met VO2 max test • Advisering met trainingsschema • Gezamelijke activiteiten, zoals 7heuvelenloop met bepakking, overnachting in ijshal
Begeleiding arts • Dagelijks meten saturatie pulse oximetrie en pols • Verstrekken medicatie • Evacuatie zieke klimmer naar beneden • Toezicht houden op hygiene • Advies voeding- en vochtinname • Hulp bieden in noodsituatie
Communicatie, overleg • • • • •
MDL arts Orthopaed/traumatoloog Sportarts Argentijnse arts in basiskamp Sateliet telefoon, radio
Belangrijkste medicatie • Hoogteziekte: diamox, furosemide, dexamethason, nifedipine, • Oog: fucithalmic, oculentum simplex • Luchtwegen: codeine, amoxicilline, xylomethazoline • Pijn: paracetamol, immigran, tramadol • GE: immodium, ciproxin • Hechtset, verband, spalk, zilversulfaat • Bloeddrukmeter, stethoscoop, saturatiemeter, infuus, catheter, thermometer
Acclimatiesering ‘Climb high, sleep low’ • • • • • •
Penitentes 2700 m 1 nacht Confluencia 3500 m 2 nachten Plaza de Mulas 4260 m 4 nachten Kamp Canada 4910 m 2 nachten Kamp El Nido de Condor 3 nachten Kamp Berlin 1 nacht
Fysiologie, ademhaling
• Afname arteriele pO2 waargenomen door carotis receptor, toename ventilatie • Metabole compensatie van respiratoire alkalose door nieren, toename bicarbonaat excretie, hierdoor daalt pH naar normaal
Ventilatie ventilatie neemt toe
alveolaire pCO2 neemt af
alveolaire pO2 neemt toe
(Data from Morris A: Clinical pulmonary function tests: A manual of uniform lab procedures. Intermountain Thoracic Society, 1984, and Sutton JR, Reeves JT, Wagner PD, et al: Operation Everest II: Oxygen transport during exercise at extreme simulated altitude. J Appl Physiol 64:1309–1321, 1988, with permission.)
Fysiologie, circulatie
• Toegenomen sympathische activiteit waardoor toegenomen bloeddruk, hartslag • Slag volume is laag door afname van plasma volume, daalt door bicarbonaat uitscheiding en onderdrukking van aldosteron • Na acclimatisatie hartslag weer op zeeniveau • Maximale hartslag daalt mee met daling maximale O2 opname op grotere hoogte
Fysiologie, long circulatie
• Hypoxie veroorzaakt pulmonale vasoconstrictie waardoor pulmonale vaatweerstand plots toeneemt • Hogere druk arteria pulmonalis • Tot PAP 60mm Hg blijft de cardiale output voldoende en de druk in het rechter atrium ongeveer op zee niveau* *Groves ea; operation everest II;elevated high altitude pulmonary resistance unresponsive to oxygen. J Applied Phys 63:521-530, 1987
Fysiologie, bloed • Toename van erythropoietine afgifte, reactie op hypoxie • In het begin toename Hb secundair aan afgenomen plasma volume • Acclimatisatie op de lange termijn geeft toename van plasma en rode bloedcellen • Ernstige polycythaemie kan optreden
Fysiologie, hersenen • Cerebrale zuurstof afgifte is product van arteriële zuurstof spanning en cerebrale circulatie • Deze afgifte hangt af van de netto balans tussen hypoxische vasodilatatie en hypocapnie-geinduceerde vasoconstructie • Cerebrale doorbloeding neemt toe als de als PaO2 < 60 mmHg (>2800m)
Medische problemen op grote hoogte • • • • • • • •
Acute hypoxie Hoofdpijn Acute mountain sickness (AMS) High-altitude hersenoedeem Cerebrovasculaire aandoeningen High-altitude pulmonair oedeem Perifeer oedeem Verergering van pre-existente condities
DD AMS • • • • • • •
Dehydratie Uitputting Infectie Migraine Hyponatriaemie TIA Psychose
Lake Louise AMS score
Incidentie en ernst AMS • • • • • •
Stijgsnelheid (slaap) Hoogte Duur van verblijf op hoogte Inspanningsniveau Recent verblijf op hoogte Inherent fysiologische (genetische) gevoeligheid • Aconcagua 39 % LLS>4 *
*Pesce ea Determinants of AMS and success on M Aconcagua(6962); High alt med biol 6:158-166, 2005
‘Field treatment’ Milde AMS (LL2-4) • Stop met beklimming, rust op zelfde hoogte • Acetazolamide 125 tot 250 mg • Analgetica, anti-emetica • OF 500 m of meer afdalen!
‘Field treatment’ matige tot ernstige AMS (LL5-15) • Zuurstof geven indien beschikbaar • Acetazolamide 125 tot 250 mg, met dexamethason 4 mg PO, IM of IVq6h • Hyperbare therapie • Altijd onmiddellijk afdalen als omstandigheden en patient dit toelaten
Hoeveel zieken bij deze expeditie
• Hoogteziekte 6 van de 10, 60 % • 1 Klimmer opnieuw actieve colitis, tevens anaemie en luchtweg infectie • 1 Klimmer met stent arteria femoralis, dyspnoe op hoogte, dd embolie? hoogteziekte? • 1 Klimmer pijnlijk gespannen oog op 5900 m dd acuut glaucoom • Veel klachten diarree en hoofdpijn
Discussie hoog % AMS • Alle deelnemers relatief lage VO2 max test om een dergelijke prestatie neer te zetten • VO2 max boven 1500 m af met 10 % per 1000 m • Aantal deelnemers gestard met een verhoogd vet % • Hb is laag bij veel colitis patienten • Zeer onervaren deelnemers
