Tioguanine (Lanvis) bij Inflammatoire darmziekten (ziekte van Crohn, Colitis Ulcerosa)
Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van tioguanine (Lanvis). In deze folder krijgt u informatie over de werking en het gebruik van dit medicijn en hoe u moet handelen in geval van bijwerkingen. Het is echter géén vervanging van de bijsluiter. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u daarmee bij uw behandelend arts of verpleegkundige terecht.
Algemeen
Tot nu toe is de oorzaak van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa niet bekend. Elke behandeling met medicijnen is gericht op het onderdrukken van ontstekings reacties. Dit leidt tot vermindering van klachten en verkleint de kans op compli caties die zich bij deze ziekte kunnen voordoen. De ziekte geneest niet door de behandeling met medicijnen. Na het afbouwen van of stoppen met deze medicij nen kunnen de klachten weer terugkomen.
Hoe werkt het?
Bij inflammatoire darmziekten worden azathioprine en 6-mercaptopurine als afweeronderdrukkende medicijnen ingezet. Ongeveer twintig procent van de patiënten kan deze middelen niet goed verdragen. Als vervanger kan tioguanine worden voorgeschreven. Dit werkt via hetzelfde mechanisme als azathioprine. In hoge dosering is dit een cytostaticum, omdat het de groei van cellen remt en snel groeiende, woekerende cellen doodt. Omdat is gebleken dat tioguanine in lage doseringen ook de werking vermindert van witte bloedcellen die belangrijk zijn bij de afweer, heeft het middel ook een gunstig effect op de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa. De dosering van tioguanine is bij de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa lager dan bij de behandeling van kwaadaardige aandoeningen. Hierdoor zullen de bijverschijnselen ook minder vaak voorkomen en milder van aard zijn.
Voorzorgsmaatregelen
Aangezien tioguanine schadelijk kan zijn voor de leverfunctie en voor de aanmaak van de bloedlichaampjes, wordt voor aanvang van de therapie bloed bij u afge nomen om uw leverfunctie en de aanmaak van bloedlichaampjes te controleren. Tijdens de therapie zal geregeld uw bloed gecontroleerd worden.
1
Hoe wordt tioguanine gebruikt?
Uw arts zal bij het voorschrijven van tioguanine zo nodig een recept voorschrijven voor een tablettensplitter (tablettensnijder) en latex-handschoenen. Capsules tioguanine van 20 mg kunnen in de apotheek worden gemaakt en hoeven niet gesplitst te worden. Was voor het gebruik van tioguanine uw handen en droog ze af. Trek latex handschoenen aan en neem de tioguanine uit de verpakking. Breek de tabletten niet door, maar halveer ze met de tablettensplitter. Neem de halve tablet zonder kauwen in met een half glas water. Trek handschoenen uit en was wederom uw handen.
Wanneer?
Neem dit medicijn bij voorkeur in op een lege maag, dus tot een half uur voor of vanaf een uur na een maaltijd. Gelijktijdige inname met voedsel kan dit medicijn namelijk minder werkzaam maken.
Vergeten te gebruiken
Neem geen dubbele dosis om een vergeten tablet in te halen. Laat de gemiste dosering dus achterwege
Mogelijke bijwerkingen
De belangrijkste bijwerkingen kunnen zijn: infecties, bloedingen, leverbeschadi ging, verlies aan eetlust, misselijkheid, diarree, buikpijn, ontsteking van de slijm vliezen van mond, keel en slokdarm. Daarnaast kunt u een verhoogde kans heb ben op infecties en bloedingen, zoals bloedneuzen. Deze bijwerkingen ontstaan doordat het lichaam minder witte bloedcellen en minder bloedplaatjes aanmaakt. Contact opnemen met uw arts Neem bij de volgende verschijnselen contact op met uw arts: onverklaarbare koorts of keelpijn, blaasjes in de mond en keel, bloedneuzen, onderhuidse bloe dinkjes en onverklaarbare blauwe plekken. Soms is het nodig de dosering te ver lagen of de volgende toediening uit te stellen. De arts zal uw bloed daarom tijdens de behandeling regelmatig laten controleren. Door het tekort aan witte bloedcellen bent u ook vatbaarder voor infecties door virussen, bacteriën of schimmels. Neem
2
altijd contact op met uw arts bij infecties als verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties. Waarschuw uw arts bij een gele verkleuring van huid en oogwit en pijn bovenin de buik. Om beschadiging te voorkomen, zal uw arts uw leverwerking geregeld controleren. Als u met dit medicijn stopt, kan de lever weer herstellen.
Zelden voorkomende bijwerkingen
•
•
Maagdarmklachten, zoals verlies aan eetlust, misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, maagpijn en zuurbranden. Deze bijwerkingen ontstaan door ontste king van de slijmvliezen van slokdarm, maag en darmen. Soms helpt het om vaker te eten, maar dan kleine beetjes. Als u moet braken, dient u de arts waarschuwen. Neem bij ernstige buikpijn contact op met de arts of verpleeg kundige. Een pijnlijke mond, tong of keel. Deze bijwerkingen ontstaan door ontsteking van de slijmvliezen van mond en keel. Eten en drinken kunnen hierdoor pijnlijk zijn. In veel gevallen helpt het om op ijsblokjes te zuigen, tijdens en na het innemen van de tabletten. Verzorg uw gebit extra goed door een aantal maal per dag te poetsen met een zachte tandenborstel. Ook kunt u spoelen met lauw water of een desinfecterende mondspoeling.
Zeer zelden kunt u ook last krijgen van een verlies aan gevoel in handen en voe ten, of van een onzeker of onvast gevoel tijdens het lopen. Contact opnemen met uw arts Neem contact op met uw verpleegkundige of arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen. Soms is het nodig om de dosering aan te passen, zodat de bijwerkingen verminderen. Soms ook zal de arts een ander medicijn voorschrijven tegen de bijwerkingen. Bespreek ook met uw arts of verpleegkundige als u zich zorgen maakt over bij werkingen. Ervaart u andere bijwerkingen dan die hierboven staan? Meld dat dan aan uw apotheek, arts of verpleegkundige.
3
Interactie met andere geneesmiddelen
Carbamazepine, een medicijn gebruikt bij epilepsie, zenuwpijn en manische depressiviteit. Tioguanine verlaagt de hoeveelheid carbamazepine in het bloed, waardoor het minder goed werkt. Uw arts zal uw bloed extra controleren en de dosering carbamazepine eventueel aanpassen. Bloedverdunners acenocoumarol en fenprocoumon kunnen door het gebruik van tioguanine beïnvloed worden. Licht de trombosedienst daarom in als u naast deze bloedverdunners tioguanine gaat gebruiken, de dosering verandert of als u stopt met tioguanine. Twijfelt u eraan of een van bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang zijn, neem dan contact op met uw behandelend arts of de IBDverpleegkundige.
Tioguanine en zon
Patiënten die tioguanine gebruiken, kunnen een verhoogd risico lopen op huid problemen, waaronder huidkanker. Vermijd daarom een te grote blootstelling aan zonlicht en UV-straling als u tioguanine gebruikt. Wij raden hierom het gebruik van een zonnebank af. Draag beschermende kleding en gebruik zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.
Zwangerschap
Overleg bij zwangerschapswens met uw behandelend arts over uw medicatie. Er is nog onvoldoende informatie over de effecten van tioguanine in de zwanger schap. In hoge doseringen is er een kans dat het een aangeboren afwijking bij het kind veroorzaakt. Zwangerschap tijdens het gebruik van tioguanine wordt afgera den. Gebruik een goede anticonceptie tijdens de behandeling en tot zes maanden na het staken van het gebruik van tioguanine. Dit geldt zowel voor mannen als vrouwen.
Borstvoeding
Het geven van borstvoeding tijdens het gebruik van tioguanine wordt afgeraden. Het kan in de moedermelk terechtkomen en schadelijk zijn voor baby’s.
4
Vaccinaties
Meld altijd aan uw arts dat u tioguanine gebruikt. Tioguanine kan de werkzaam heid van sommige soorten vaccins verminderen en de kans op bijwerkingen door de vaccins vergroten. Overleg met uw apotheker of arts indien u moet worden gevaccineerd. Overleg ook met uw huisarts over een griepvaccinatie in het najaar, omdat uw afweersysteem door de medicatie onderdrukt wordt.
Maatregelen
Omdat tioguanine is geregistreerd als chemotherapie, gelden hygiënische advie zen. Hoewel de dosering die u gebruikt veel lager is, is het toch raadzaam deze adviezen in acht te nemen. Ziet u bij het openmaken van de verpakking kapotte tabletten? Sluit de ver pakking dan weer goed en breng deze terug naar de apotheek. Voorkom dat poeder van de tabletten zich door het huis verspreidt, anders kunnen uw huisgenoten er mee in aanraking komen. Krijgt u wat poeder uit gebroken tabletten op uw huid of in uw ogen? Was uw huid dan goed af. Spoel uw ogen met veel water. Komen anderen toch met dit middel in contact, raad hen dan aan zich meteen af te spoelen. Zo beperken ze de risico’s tot het minimum.
• • • •
Wat te doen met urine, ontlasting, wondvocht of braaksel? Voor uw directe omgeving, zoals partner of huisgenoten, is het verstandig om zo veel mogelijk contact te vermijden met uw lichaamsvloeistoffen. Dit betekent niet dat aanraken, zoenen of seksueel contact verboden is. Het gaat alleen om maat regelen om niet in aanraking te komen met urine, ontlasting, bloed, wondvocht of braaksel, omdat het geneesmiddel hierin aanwezig is.
Vragen
Als u na het lezen van deze folder nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met de lBD-verpleegkundige. MC St Radboud
5
Noteer hier uw vragen
03-2014-xxxx
Adres Polikliniek Maag- Darm- en Leverziekten Geert Grooteplein-Zuid 8, route 433 6525 GA Nijmegen Contact Secretariaat Maag- Darm- en Leverziekten: 024-361 91 90 Bereikbaar op werkdagen van 8.00 - 17.30 uur E-mail IBD:
[email protected] (vergeet niet om uw geboortedatum en/of Radboudnummer in uw mail te vermelden)
Radboud universitair medisch centrum
