C OCREATIE – EEN VERKENNING T. B . V. DE OPENBARE BIBLIOTHEKEN
Hendrick Avercamp, Winterlandschap met schaatsers; 1608 Gedownload van de Rijksstudio
RIJKSSTUDIO
Inhoud:
meer dan 200.000 high resolution beelden
vrijwel alle beelden zijn vrijgegeven voor gebruik (open data)
Functionaliteit:
zoeken en kijken
na aanmaken eigen account (je eigen Rijkstudio):
verzamelingen aanleggen door heel of detail van kunstwerken toe te voegen aan eigen verzameling
afdruk bestellen van kunstwerk of zelfgekozen detail ervan
downloaden (van het hoge resolutie beeld)
uploaden van eigen creatie
tijdens museumbezoek favoriete kunstwerken op Rijksmuseum App aangeven en deze toevoegen aan je eigen Rijksstudio.
RIJKSSTUDIO
(2)
Gebruik:
op 3 oktober 2012 gelanceerd
165.000 Rijksstudio accounts aangemaakt; groei van enkele duizenden accounts per week
deze bevatten ruim 250.000 verzamelingen
meer dan 800.000 beelden gedownload
enkele creaties per dag door gebruikers ge-upload
bezoeken:
via IPad gemiddelde bezoekduur 13/14 minuten
alle devices: gemiddelde bezoekduur circa 9 minuten
RIJKSSTUDIO
Basisfilosofie:
De collectie is van iedereen
Rijksmuseum beheerder van de collectie
Missie:
(3)
Verbindingen te leggen tussen publiek – kunst – geschiedenis
Basisgedachte bij ontwikkeling Rijksstudio:
De collectie dicht bij de mensen te brengen
RIJKSSTUDIO
Visuele ervaring voorop:
Keuze voor het brede publiek; aansluiten op visualisering van onze cultuur (foto’s delen via sociale media)
IPad als uitgangspunt:
(4)
Meest intieme apparaat tussen de gebruiker en content; IPad uitgangspunt bij design en lay-out.
Eenvoud in opzet en functionaliteit:
‘Toptaken-analyse’: aanvankelijk optie toevoegen tags , na weinig gebruik geschrapt
RIJKSSTUDIO
(5)
Permanente activatie: ‘het gebeurt niet vanzelf’.
Bv. Prinsjesdag koffertjesverzameling, ook via sociale media
Rijksstudio award:
een jaarlijkse prijs door internationale jury.
eerste editie: 800 inzendingen
Winnaars was make-up gebaseerd op kleuren collectie
In de aanloop naar de award stijging gebruik
Voorbeelden door bekende kunstenaars.
Ook via Etsy (platform voor designers met optie verkopen) designers gevraagd iets te ontwerpen mbv beelden Rijksstudio
Apps via API: ‘niet meer gebruik dan Rijksmuseum APP
P ROGRAMMA DEELSESSIE COCREATIE
Presentatie SIOB project verkenning cocreatie – Maurits van der Graaf
Cocreatie bij Theek5 - Carla Bellaard
Discussie: waar liggen de mogelijkheden voor OB’s en welke effecten zouden we daarmee willen bereiken?
I NHOUD
PRESENTATIE
Opzet verkenning
Definitie en theorie cocreatie
Twee vormen van cocreatie
Voorbeelden cocreatie dmv apps
Voorbeelden cocreatie dmv toevoegen content
Succesfactoren
Randvoorwaarden
Effecten cocreatie
O PZET
VERKENNING
Onderzoeker interviewt en maakt case reports
Projectteam met OB’s inventariseert mogelijkheden voor de OB’s:
OBA
Theek 5
Bibliotheek MiddenBrabant
Nog meer belangstellenden?
Gewenst eindresultaat: basis voor stappen richting ontwikkeling en implementatie
Community Schematisch overzicht aspecten cocreatie
Engagement platform
d.m.v. APPS
Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
Cocreatie
Randvoorwaard en
d.m.v. toevoegen content Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
D EFINITIE
COCREATIE
gezamenlijke creatie en ontwikkeling van waarde met ‘stakeholding’ individuen
uitgevoerd d.m.v. platforms van engagement
op basis van ecosystemen van competenties
uitmondend in domeinen van beleving(-en)
en daardoor creatie van welvaart, welzijn en/of welbevinden
Uit: The Co-creation paradigm; Venkat Ramaswamy,Kerimcan Ozcan; 2014
D EFINITIE COCREATIE TOEGEPAST OP W IKIPEDIA
‘Stakeholding’ individuen: de editors van Wikipedia
Platform van engagement: het Wikipedia platform
Ecosystemen van competenties: actieve editors van
Wikipedia, voor de Engelstalige Wikipedia > 30.000
Uitmondend in domeinen van beleving(-en): b.v. gevoelens
van erkenning bij veel geraadpleegd artikel
Creatie van welvaart, welzijn en/of welbevinden: efficiëntie
en effectiviteit voor de gebruikers van Wikipedia; Wikipedia op 5e plaats meest geraadpleegde websites
A NDERE TERMEN COCREATIE
User-generated information
User-tags
Folksonomy
Crowdsourcing
Citizen science
Community
Engagement platform
Cocreatie
De cocreatie leidt tot waardecreatie: gebruikers én organisatie krijgen een beter product
De stakeholders van een organisatie vormen een ecosysteem van competenties
Dit ecosysteem van competenties kan worden aangezet tot cocreatie d.m.v. een ‘engagement platform’ dat het ecosysteem van competenties ‘virtualiseert’.
Community
• •
De stakeholders van een organisatie vormen een ecosysteem van competenties
Dit ecosysteem van competenties kan Engagement platform worden aangezet tot Waarom eigenlijk? cocreatie d.m.v. een Steviger band bestaande gebruikers ‘engagement platform’ dat het Marktontwikkeling: bereiken andere Cocreatie ecosysteem van gebruikersgroepen competenties Diversiteit: andere groepen in samenleving‘virtualiseert’. bereiken
• • Cultureel ondernemerschap De cocreatie leidt tot waardecreatie: gebruikers én organisatie krijgen een beter product
Community
Engagement platform
d.m.v. APPS
Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
Cocreatie Cocreatie dmv APPs
Randvoorwaard en
d.m.v. toevoegen content Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
Gebruikerspopulatie
≈ 5%-10% Creators
<1% Ontwikkelaars APPS
≈ 90-95% Spectators
≈ 4-9% Contributors
• •
•
Vrijwilligers: zullen meewerken met creëren van data Auteurs: zullen eigen werk op platform publiceren Commentatoren: ratings, commentaren, reviews etc.
P LATFORM MET API OPGESTELD VOOR EINDGEBRUIKERS
Vuistregel: < 1% van de gebruikerspopulatie ontwikkelt een APP
APP’s geven nieuwe toepassingen aan gebruikers om de content te gebruiken
(bijna) verplichte randvoorwaarde: Open Data
TOEPASSINGEN APPS
Beter doorzoekbaar
Verrijken met nieuwe/andere bronnen [Wikipedia, Google maps]
Mobiele apps
Connectie sociale media [Twitter, Facebook et cetera]
Visualiseren van data
Uit: Games Open Cultuur Data; Reader Masterclass 2014
Remixen
V OORBEELD : WWW. OPENCULTUURDATA . NL
Platform met 39 open datasets van 22 erfgoedinstellingen
Doelstelling: stimuleren openstellen cultuurdata en toepassingen daarvan
40 apps gerealiseerd
Jaarlijkse Masterclass; hackathons met prijs voor beste app
www.opencultuur.data.nl
Community
Engagement platform
d.m.v. APPS
Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
Cocreatie dmv Cocreatie toevoegen content
Randvoorwaard en
d.m.v. toevoegen content Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
V ORMEN VAN TOEVOEGEN CONTENT
Ratings
Reviews, annotaties
Correcties
Metadata
Verbanden leggen (verzamelingen; context )
Nieuwe content toevoegen
B EELD
EN
G ELUID
Omslag digitale infrastructuur naar multicasting en multichanneling (gebruiker kan eigen kanalen aanmaken)
In weg daarnaar toe (open) experimenteeromgevingen:
Open Beelden
Waisda? (woordentikkertje)
Geluid van Nederland
Amateurfilmplatform
Daarnaast cocreatie in Academia (licentie-bestand)
G ELUID
VAN
N EDERLAND :
B EELD EN G ELUID
Circa 2000 geluidsopnames
Doelstelling: verdwenen geluiden toegankelijk maken en aanvullen
Via kaartapplicatie aangeboden
Activatie:
Voorbeeld lentethema (favoriete lentegeluid uploaden
Meest beluisterde in het zonnetje
P ROJECT G UTENBERG
Recreation of classic literature
46000 e-books, copyright-vrij in de USA
Gedigitaliseerd vanuit print
Crowdsourcing:
Proofreading (24 sept: 400 books; 424 active users in last 24h)
Aanbrengen nieuwe boeken
Recent: Self-gutenberg.org:
platform voor online publishing voor hedendaagse auteurs
S UCCESFACTOREN
Eenvoud: ‘toptaken analyse’; ‘website lijkt op App’; één ding centraal stellen (bijv. Rijksstudio met visuele ervaring)
Activatie:
Actieve community manager
Competities met prijzen
Voorbeelden met beroemdheden
Workshops, masterclasses
Voor apps: hackathons
RANDVOORWAARDEN
Organisatiecultuur
Auteursrechten
Business model issues
API (application programming interface)
O MSLAG ORGANISATIECULTUUR
Van zenden naar faciliteren
Loslaten controle (niet meer ‘baas van de data en kennis‘)
Andere vormen van leiderschap
Cocreatie en controle door de organisatie
APPS door derden via API
Ratings
Contribution: bijdragen binnen vaste kaders
Reviews, annotaties
Metadata, correcties
Verbanden leggen (context)
Coproduction/ collaboration: Samenwerken in door de organisatie gecontroleerd proces
Afnemende controle door de organisatie
Nieuwe content toevoegen
Open Data
‘Hosting’: de organisatie biedt faciliteiten
‘Echte’ cocreatie (geen einddoel gedefinieerd)
E FFECTEN
COCREATIE
Meer gebruik
Meer gebruikers; nieuwe gebruikers
Verhoogde relevantie voor gebruikers
Meer kanalen naar eindgebruikers (apps)
Data verrijking
Nieuwe data
Community
Recapituleren
Engagement platform
d.m.v. APPS
Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
Cocreatie
Randvoorwaard en
d.m.v. toevoegen content Overzicht mogelijkheden en voorbeelden
Succesfactoren
H OE TOE TE PASSEN OP OB’ S ? OVER TO YOU !
Waar liggen mogelijkheden voor cocreatie binnen de OB’s?
Welke effecten zouden we willen/kunnen bereiken?
H OE TOE TE PASSEN OP OB’ S ? OVER TO YOU !
Waar liggen mogelijkheden voor cocreatie binnen de OB’s?
Welke effecten zouden we willen/kunnen bereiken?
