CO2 EN ENERGIE REDUCTIEDOELSTELLINGEN TIMMERHUIS GROEP (JAARGANG 2012)
1
1. INLEIDING
De Timmerhuis Groep hecht waarde aan duurzaamheid en het milieu. Daarom worden de kwantitatieve en kwalitatieve reductiedoelstellingen van Timmerhuis middels deze rapportage in kaart gebracht. Het terugdringen van de CO₂ emissie is van groot belang voor de leefbaarheid van de aarde met betrekking op het milieu beleid van de Timmerhuis Groep. In dit reductieplan worden handvaten geboden om de CO₂ emissie te reduceren. De Timmerhuis Groep heeft 2011 als referentie jaar genomen. Dit is niet het vertrekpunt van het reductieplan. Het jaar 2012 zal ons eerste reductiejaar zijn. Het eindpunt waarbij wij denken onze totale reductiedoelstelling te behalen is het jaar 2016. Na deze doelstelling zal er een nieuw reductieplan opgesteld worden. De Timmerhuis Groep reduceert haar CO₂ uitstoot tot en met het jaar 2016 op de volgende onderdelen: • • • • •
Schoner leasewagenpark; Schoner materieel; Optimaliseren logistiek; Reductie elektriciteitsverbruik; Bewustwording werknemers;
Onze algemene doelstelling is om eind 2016 een reductiedoelstelling behaald te hebben van 5% in ton per medewerker en dit te realiseren voor scope 1 en 2. Tijdens de periode van 5 jaar zullen de doelstellingen elk half jaar worden besproken om zo tijdig te kunnen bijsturen. Mocht de doelstelling niet behaald worden is het zaak hier tijdig aanpassingen in het bedrijfsvoeringsysteem in door te voeren.
2
2. INHOUDSOPGAVE
1.
Inleiding ........................................................................................................................................... 2
2.
Organisatorische grens .................................................................................................................... 4 Organisatie ...................................................................................................................................... 4 Projectgroep .................................................................................................................................... 4 Organisatorische grens .................................................................................................................... 4
3.
Co₂-reductie scope 1 ....................................................................................................................... 5 Wagenpark ...................................................................................................................................... 5
4.
Energie en CO₂-reductie scope 2 ..................................................................................................... 8
5.
Energie en CO₂-reductie scope 1 en 2 ........................................................................................... 10
7.
Overzicht reductie doelstellingen ................................................................................................. 12
8.
Overzicht reductiedoelstellingen .................................................................................................. 16
9.
Directieverklaring .......................................................................................................................... 17
3
2. ORGANISATORISCHE GRENS ORGANISATIE Timmerhuis is al sinds 1976 actief in de weg- en waterbouw op verschillende vlakken. Timmerhuis Groep is gevestigd in Vriezenveen en is de overkoepelende naam voor 6 businessunits, elk met hun eigen expertise en discipline. Deze kunnen los worden ingezet maar ze fungeren ook complementair en kunnen elkaar waar nodig ondersteunen en versterken. Timmerhuis wordt onder andere ingeschakeld voor het ontwikkelen, coördineren en realiseren van civieltechnische projecten, het bouw- en woonrijp maken van diverse locaties, het uitvoeren van sloop- en saneringswerkzaamheden en het leveren van ophoog- en industriezand.
PROJECTGROEP Voor het in kaart brengen van de CO2- footprint is de volgende projectgroep opgesteld: Bert Wolterink Remco Wissink Kasper Kolman
Directeur Bedrijfsleider Projectvoorbereider
ORGANISATORISCHE GRENS Het reglement stelt: “de organisatorische grens dient zodanig gekozen te zijn dat er zich geen C-aanbieders onder de A-aanbieders bevinden”. A-aanbieders zijn hierbij de aanbieders die samen verantwoordelijk zijn voor 80% van de inkoopomzet van het bedrijf. De C-aanbieders zijn bedrijven die een zeggenschapsrelatie met het bedrijf hebben. Het GreenHouse Gas – protocol (hierna GHG) geeft twee methoden voor het bepalen van de organisatorische grens zodat deze voldoet aan bovenstaande voorwaarde: de financial control approach en de operational control approach (vrij vertaald: gebaseerd op de omzet of op het operationele vlak van het bedrijf). In dit geval zijn de grenzen bepaald op grond van het operationele vlak van het bedrijf. Hieronder vallen alle 6 de businessunits waaruit de Timmerhuis Groep bestaat: -
Timmerhuis Projecten Devri Infra – civieltechnisch projectburo Maathuis Braakhuis – sloopwerken en (asbest)saneringen Timmerhuis Sloop en Milieu Timmerhuis Zandwinning Timmerhuis Weg- en Waterbouw
4
3. CO₂-REDUCTIE SCOPE 1
In scope 1 wordt er gekeken naar de reductiedoelstellingen ten aanzien van het verbruik van brandstoffen met betrekking tot bedrijfsauto’s en materieel. Tevens wordt er gekeken naar het verbruik betreffende koel- en verwarmingsinstallaties. Hieronder zullen de doelstellingen verder worden geformuleerd.
WAGENPARK Doelstelling voor de CO₂ uitstoot op het wagenpark aan het einde van 2015 een reductie te behalen van 5% t.o.v. het referentiejaar 2011. De grootste CO₂ uitstoot wordt veroorzaakt door het materieel. Hieronder in het diagram is de verdeling te zien tussen het verbruik van diesel en benzine.
Hoeveelheid brandstof 2011 Diesel
Benzine
Gasolie
Hoeveelheid brandstof 2012 Diesel
32%
Benzine
Gasolie
37% 66%
59%
2% 4%
Diagram 1 brandstofverbruik wagenpark 2011
Diagram 2 brandstofverbruik wagenpark 2012
In totaal is er 206578 liter diesel en 7944 liter benzine verbruikt door het materieel en de bedrijfsauto’s binnen de Timmerhuis Groep. Aan de hand van deze registratie kan er aankomende jaren in de periodieke overleggen grip worden verkregen betreffende het verbruik van ons materieel en wagenpark. Hier kan waar nodig worden bijgestuurd met betrekking tot het verbruik.
5
TYPE BEDRIJFSAUTO EN LEASEAUTO’S In 2011 reden 17 personen auto’s en 13 bedrijfswagens onder de vlag van de Timmerhuis Groep. Geen van de auto’s behoort tot de hybride middenklasse.
Energielabel personenauto's en bedrijfsauto´s 2011
Energielabel personenauto´s en bedrijfsauto´s 2012 7
10
7
6 7
5
4 3
5
1 1
1
E
F
0
1 0
0 A A
B
C
D
Diagram 3 Energielabel wagenpark 2011
B
C
D
E
F
G
G
R Euro 5
Diagram 4 Energielabel wagenpark 2012
REDUCTIEMAATREGEL ENERGIELABEL AUTO’S VAN DE ZAAK EN BEDRIJFSAUTO’S
Door bij de aanschaf of het vernieuwen van het leasewagenpark rekening te houden met verschillende selectiecriteria als randvoorwaarden kan de CO₂ uitstoot worden verlaagd. Bij het uitzoeken van een nieuwe leaseauto dient hij qua energielabel hoger te zijn aangemerkt als de vorige auto. Dit houdt bijvoorbeeld in dat er van een energielabel C naar een energielabel B wordt overgegaan, waar mogelijk. De auto’s van de zaak worden om de 3 á 4 jaar vervangen. Hier is t.a.v. het referentiejaar winst op te boeken. Als er wordt gekeken naar de bedrijfsauto’s kan hier dezelfde conclusie worden getrokken. Binnen de Timmerhuis is er geen vaste vervangdatum voor de bedrijfsauto’s. Qua CO₂ uitstoot zorgen de bedrijfsauto’s voor een hoge CO₂ uitstoot per gereden kilometer. Hier zal bij de vervanging rekening gehouden moeten worden. Aan de hand van een kosten baten analyse zal bekeken worden voor welke bedrijfsauto’s er gekozen worden. De waarde R staat voor "uitstoot deeltjes" minder dan 0,005 g/km. Alleen van toepassing op een personenauto of bedrijfsauto met een dieselmotor die niet voldoet aan Euro 5 of hoger.
6
HET NIEUWE RIJDEN Het opleiden en trainen van de medewerkers in de aspecten van veilig en bewust omgaan met het voertuig zal leiden tot een significante verbeteringen van het brandstofverbruik. Voor voertuigen zoals personenauto’s of bedrijvenvoertuigen is de training ‘het nieuwe rijden’ ontwikkeld. Het is niet alleen de reductie betreffende de CO₂ uitstoot maar tevens een directe kostenbesparing. Zeker in deze economisch moeilijke tijden kan dit tot een grotere drijfveer lijden. Een belangrijk onderdeel van het geheel is de betrokkenheid van de medewerkers. Doormiddel van bijeenkomsten en interne overleggen wordt er getracht de betrokkenheid van de medewerkers te verhogen.
OPTIMALISEREN LOGISTIEK Door de planning qua logistiek te optimaliseren met leveranciers en onderaannemers is het mogelijk om het aantal transportkilometers te reduceren. Daarbij is het van belang om duidelijk en helder samen te werken met de leveranciers en onderaannemers. Ook de inzet van werknemers, leveranciers en onderaannemers die dichter bij de projectlocaties zijn gelegen dragen bij aan het reduceren van de transportbewegingen en tegelijkertijd het verminderen van de CO₂ uitstoot.
AIRCO- EN GAS VERBRUIK Bewustwording van de medewerkers is een belangrijk onderdeel om het airco en gas verbruik te reduceren. Er zal twee keer per jaar een bijeenkomst worden georganiseerd waar de stand van zaken betreffende bewustwording wordt gecommuniceerd. Door halfjaarlijks te monitoren kan er tijdig worden bijgestuurd om zo aan de doelstelling te voldoen. Dit is deels afhankelijk van de weersomstandigheden. Hieronder in diagram 5 zijn de gegevens betreffende het gasverbruik van de Timmerhuis Groep te vinden over het jaar 2011 en 2012
Gas Gas m3
11302
11540
2011
2012
Diagram 5 Gasverbruik 2011 en 2012
7
4. ENERGIE EN CO₂-REDUCTIE SCOPE 2
In scope 2 wordt er gekeken naar de reductie doelstellingen ten aanzien van het verbruik van elektra, uitstoot m.b.t. werkkilometers met privéauto. Hieronder zullen de doelstellingen verder worden geformuleerd.
GROENE STROOM In het jaar 2010 werd er binnen de Timmerhuis groep groene stroom afgenomen. Doordat de overschakeling naar groene stroom in het jaar 2010 kan hier geen winst meer behaald. Er kan nog wel worden gekeken leveranciers die SMK zijn gecertificeerd. Dit is een keurmerk voor duurzamere producten en diensten. Momenteel beschikken echter weinig van de leveranciers over het SMK-certificaat. Hier zal een kosten baten analyse voor gemaakt voor afweging naar een leverancier die in het bezit is van het SMK-certificaat.
REDUCTIE ELEKTRAVERBRUIK Binnen de Timmerhuis Groep wordt er 3% van de totale CO₂ uitstoot veroorzaakt door de elektra verbruik. Dit is verhoudingsgewijs een kleine uitstoot. Toch denken wij binnen de Timmerhuis groep hier winst op te behalen. Door deze constatering is er besloten een energieadvies te laten opstellen. Deze is te vinden in Bijlage 1. De conclusie die uit het onderzoek getrokken kan worden is dat de Timmerhuis Groep zich qua elektra verbruik onder het branchegemiddelde bevind. Als er naar het gas verbruik wordt gekeken kan de conclusie getrokken worden dat we binnen het branche gemiddelde blijven. Verder zal het personeel twee keer per jaar op de hoogte worden gehouden van reductiedoelstellingen en de bewustwording betreffende het elektra verbruik. Hieronder in diagram 6 is het Electra verbruik te zien van de jaren 2011 en 2012. Hieruit valt op te maken dat we in het jaar 2012 een kleine reductie hebben behaald op het electra verbruik. Deze reductie is te wijten aan het onder de aandacht brengen van kleine besparingstips op energieverbruik. Deze besparingstips zijn tijdens de personeelsbijeenkomst vermeld.
Electra kWh 61210
2011
57831
2012
Diagram 6 Electraverbruik 2011 en 2012
8
VLIEGTUIG KILOMETERS Binnen de Timmerhuis Groep worden er elke jaar enkele reizen afgelegd voor maatschappelijke en zakelijke doeleinden. In onderstaand diagram 7 zijn de tonnen Co2 die er bij de vliegreizen zijn uitgestoten.
Vliegtuigkilometers ton/co2 3,55
0,52 2011
2012
Diagram 7 vliegtuigkilometers 2011 en 2012
OVERIGE De CO₂ reductie is bij veel bedrijven en instanties een onder geschoven kindje. Als Timmerhuis Groep zijn wij er van overtuigd dat het veelal onder de aandacht brengen van de CO₂ reductie kan leiden tot reductie. Dit heeft effect op alle fronten, zoals het aan- en uitdoen van de verlichting verminderen van het papier verbruik en het gebruik van elektrische apparaten. Deze maatregelen en bewustwording zal geen directe effecten opleveren m.b.t. reductie van de CO₂ uitstoot, maar zeker wel op de langere termijn.
9
5. ENERGIE EN CO₂-REDUCTIE SCOPE 1 EN 2
De doelstellingen die in het reductieplan worden geformuleerd hebben invloed op de verschillende scopes 1 en 2. Om er voor te zorgen dat de reductiedoelstellingen worden behaald wordt er volgens PDAC principe gewerkt:
PLAN : Kijk naar huidige werkzaamheden en ontwerp een plan voor de verbetering van deze werkzaamheden. Stel voor deze verbetering doelstellingen vast; DO : Voer de geplande verbetering uit in een gecontroleerde proefopstelling; CHECK : Meet het resultaat van de verbetering en vergelijk deze met de oorspronkelijke situatie en toets deze aan de vastgestelde doelstellingen; ACT : Bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten bij CHECK.
Door de doelstelling op deze methode te benaderen kan er waar nodig tijdig worden bijgestuurd. Tevens wordt er in kaart gebracht wie, waar verantwoordelijk voor is. Mochten doelstellingen niet behaald worden heeft dit consequenties voor het bedrijfsvoering systeem. De constateringen, conclusies en maatregelen worden schriftelijk vastgelegd. Voor verder implementatie wordt verwezen naar het KAM handboek
SCOPE 1 In dit hoofdstuk wordt het PDCA principe geïntegreerd in scope 1. In het onderstaande schema worden de verschillende criteria ingevuld. Voor scope 1 is binnen onze organisatie de heer R. Wissink verantwoordelijk. Hij is tevens verantwoordelijk voor het gehele begeleidingsproces. De halfjaarlijkse inventarisaties zullen door hem worden gerapporteerd aan het managementteam en worden verwerkt in het halfjaarlijkse duurzaamheidsverslag.
PLAN In figuur 1 is te zien dat er onder het hoofdstuk “plan” verschillende plannen zijn te vinden waarmee er getracht wordt de reductiedoelstelling van 5% te behalen.
DO In het hoofdstuk “Do” zijn de maatregelen benoemd waarmee wij de plannen denken te behalen. Deze maatregelen zullen waar het mogelijk is strikt worden nageleefd. Dit wordt uitgevoerd door de verantwoordelijke persoon van scope 1.
CHECK In het hoofdstuk “check” worden de maatregelen getoetst die zijn genomen om de plannen m.b.t. CO₂ reductie te controleren. Het controleren zal worden uitgevoerd door de heer K. Kolman dit mag niet de zelfde persoon zijn die verantwoordelijk is voor de plannen en maatregelen van scope 1. Mochten doelstellingen in de halfjaarlijkse controle achter lopen op schema zal hier bijgestuurd dienen te worden. Deze gegevens worden gerapporteerd aan de verantwoordelijke persoon van scope 1 en het managementteam. 10
ACT De gerapporteerde gegevens uit hoofdstuk 1.3 zullen worden verwerkt tot een plan waarbij de doelstellingen wel worden behaald. Dit zal gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering. Hieruit blijkt welke maatregelen er dienen te worden getroffen om zo wel te voldoen aan de doelstellingen op gebied van reductie.
Figuur 1
11
7. OVERZICHT REDUCTIE DOELSTELLINGEN In dit hoofdstuk zal er een overzicht worden gegeven van de in hoofdstuk 3 en 4 genoemde kwantitatieve reductie doelstellingen betreffende de CO₂ uitstoot. In het schema op de volgende pagina is te zien dat er in 2016, 5% is gereduceerd in scope 1 en 2. In eerste instantie worden de reductie doelstellingen gaan formuleren t.o.v. het aantal medewerkers. Begin 2012 zijn alle kilometerstanden van het materieel en wagenpark genoteerd. Zo kan er in de toekomst gereduceerd geworden t.o.v. gereden kilometers. Gezien de ontwikkelingen in de markt is de kans aanwezig dat de werken zich op een grotere afstand bevinden. Uit figuur 2 blijkt we dat een minimale reductie hebben behaald in vergelijking met het referentiejaar 2011. In scope 1 hebben we een reductie behaald van 0.8%. Dit is iets minder dan onze doelstelling van 1.25%. In scope 2 zijn we qua uitstoot min of meer gelijk gebleven. Hier is de reductie doelstelling ook niet behaald. In hoofdstuk 8 worden maatregelen benoemd waarmee er volgend jaar wordt getracht de juiste reductie te bewerkstelligen.
12
Figuur 2
13
ANALYSE BEHAALDE REDUCTIE SCOPE 1 In dit hoofdstuk worden de uitstoot gegevens van het jaar 2012 vergeleken met het referentiejaar 2011 dit zal gebeuren per onderdeel in scope 1.
BRANDSTOF VERBRUIK WAGENPARK EN MATERIEEL In dit hoofdstuk wordt er een analyse gemaakt qua uitstoot van het wagenpark en materieel. Ten opzichte van het referentiejaar 2011 is er een kleine reductie behaald van 3 ton co2 op het wagenpark. Dit kan een gevolg zijn van de doelstelling om zuinigere leaseauto’s aan te schaffen bij vervanging van het wagenpark. Verder is er door voorlichting d.m.v. het nieuwe rijden mogelijk winst behaald. De reductie is niet voldoende als we kijken naar de doelstelling. Wat betreft het verbruik van het materieel is er een nog kleinere reductie behaald dan het wagenpark. Er is ten opzichte van het referentiejaar 1 ton Co2 gereduceerd. Kijkende naar de werken die wij in het jaar 2012 hebben aangenomen, kan de conclusie worden getrokken, in vergelijking naar het referentiejaar dat er veel werken op lange afstand bij zitten. Dit kan verklaren dat de reductie wat aan de lage kant uitvalt. Reductie is niet voldoende als we kijken naar de doelstelling.
GASVERBRUIK In dit hoofdstuk wordt er een analyse gemaakt van het gasverbruik in het bedrijfspand van de Timmerhuis Groep. Ten opzichte van het referentiejaar is er een verhoging van het aantal m3 gas en dus ook de Co2 uitstoot. In totaal is er 229m3 gas meer verbruikt in vergelijk met het referentiejaar. Een van de oorzaken is de lange en koude winter die het jaar 2012 met zich mee bracht. In de halfjaarlijkse referenties viel op dat er wel veel gas werd gebruikt. Nu blijkt dat de verwarming in de zomermaanden onnodig lang heeft aangestaan. Dit had te maken met een technisch probleem. Dit probleem is nu opgelost en zal zijn vruchten af moeten werpen in cijfers van het jaar 2013.
LEKGAS AIRCO’S EN KOELINSTALLATIES Er is in de footprint analyse als uitgangspunt genomen dat er in 2012 hetzelfde aan koelvloeistof is gelekt als 2011. Hier hebben we dus geen reductie behaald ten opzichte van het referentiejaar.
TOTAAL SCOPE 1 In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de totale uitstoot van scope 1 ten opzichte van het referentiejaar 2011. De totale uitstoot in het jaar 2011 is 800.50 ton Co2. In het jaar 2012 is de totale uitstoot voor 794 ton Co2. Er is dus een reductie behaald van 6.5 ton Co2. Als dit wordt omgerekend naar een percentage komen wij niet aan de reductie van 1.25% per jaar. Er is in 2012 een reductie behaald van 0.8% per medewerker.
14
ANALYSE BEHAALDE REDUCTIE SCOPE 2 In dit hoofdstuk worden de uitstoot gegevens van het 2012 vergeleken met het referentiejaar 2011 zal gebeuren per onderdeel in scope 2.
ELEKTRICITEIT In dit hoofdstuk wordt er een analyse gemaakt qua uitstoot van de elektra. Ten opzichte van het referentiejaar 2011 is er een reductie behaald van 1 ton Co2. Dit is mede het gevolg van bewust zijn van de medewerkers. Tijdens bijeenkomsten worden de werknemers bewust gemaakt op energiezuinig denken. Dit heeft invloed op het elektra verbruik. Toch zijn er nog veel verbeterpunten. Er zijn nog meldingen dat computers, verlichting en airco’s in geschakeld zijn. Dit is een aandachtspunt hier is dus nog veel winst te behalen. Er is een reductie behaald van 5.5%. Dit is een goed resultaat kijkende naar de doelstelling van 1.25%
ZAKENREIZEN VLIEGTUIG In dit hoofdstuk wordt er een analyse gemaakt qua uitstoot van de vliegtuigreizen. Ten opzichte van het referentiejaar 2011 heeft er een reductie plaatsgevonden van de Co2 uitstoot. In 2011 was de uitstoot met vliegtuigreizen nog 3.55 ton Co2. In het jaar 2012 is dit afgenomen naar een uitstoot van 0.55 ton Co2.
WERK KILOMETERS MET PRIVÉAUTO’S In dit hoofdstuk wordt er een analyse gemaakt qua uitstoot van de werkkilometers die gemaakt worden met privéauto’s. In het referentiejaar 2011 is er in totaal 14.93 ton co2 uitgestoten. In het jaar 2012 is dit aanzienlijk verhoogd. De uitstoot voor 2012 is 18.50 ton Co2. Deze aanzienlijke verhoging is te wijten aan werken waar meer kilometers voor gereden moeten worden. Een voorbeeld is een werk nabij Veenendaal. Van Vriezenveen naar Veenendaal is 120 km. Er is driekwartjaar aan dit project gewerkt. Er is zo veel mogelijk geprobeerd te carpoolen. Maar dit is niet altijd mogelijk.
TOTAAL SCOPE 2 In dit hoofdstuk wordt er gekeken naar de totale uitstoot van scope 1 ten opzichte van het referentiejaar 2011. De totale uitstoot in het jaar 2011 is 23 ton Co2. In het jaar 2012 is de totale uitstoot voor 22.98 ton Co2. Er is dus zeer minimale reductie behaald. Er is een afname van 0.02 ton Co2 behaald. Als dit wordt omgerekend naar een percentage komen wij niet aan de reductie van 1.25% per jaar. Er is sprake van een minimale afname.
15
8.
OVERZICHT REDUCTIEDOELSTELLINGEN
Nu bekend is geworden dat er bij scope 1 en 2 minimale reductie is behaald gaan we kijken hoe er in het jaar 2013 wel de juiste reductie kan worden behaald. Hieronder een korte opsomming van de maatregelen die aangescherpt gaan worden. De maatregelen die wij hebben uitgevoerd zijn terug te vinden in de bijlage (CO2initiatieven reductie Timmerhuis Groep.
Scherper toezicht op naleven regels personeel m.b.t. energie besparing (bewustwording personeel); Uitzoeken of het rendabel is om zonnepanelen te gaan gebruiken m.b.t. energie besparing; Nieuwe auto is een lager energie label; Zuiniger materieel; Het nieuwe rijden promoten bij werknemers; Afval scheiden.
16
9.
DIRECTIEVERKLARING
Hierbij verklaart de directie van de Timmerhuis Groep B.V., vertegenwoordigd door de heer B. Wolterink, directeur, dat zij het eens is met en achter de doelstellingen staat, zoals beschreven in dit rapport.
Voor akkoord:
B.J. Wolterink Directeur Timmerhuis Groep B.V.
17
