Rijksstraatweg 69 Postbus 159 4190 CD GELDERMALSEN t- (0345) 471380 f- (0345) 471381
[email protected] www.misa-advies.nl Rabobank 1027.49.795 K.v.K. Tiel 11060529
CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 EN 2 OVER 2009 VAN DE MAATSCHAP SPOORWEGBEVEILIGERS IN HET KADER VAN DE CO2-PRESTATIELADDER VAN PRORAIL _______________________________ rapport 0MSBV-SEC.02300.R
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
Opdrachtgever
:
Maatschap Spoorwegbeveiligers t.a.v. de deelnemers Postbus 159 4190 CD Geldermalsen
Titel
:
CO2-emissie inventaris scope 1 en 2 over 2009 van de Maatschap Spoorwegbeveiligers in het kader van de CO2-prestatieladder van ProRail
Rapportnummer
:
0MSBV-SEC.02300.R
Auteur
:
ing. P. Franken
Autorisatie
:
drs. ing. A.D. Hol
Projectnummer
:
0MSBV-SEC
Datum
:
31 december 2010
Status
:
definitief
Auteur ing. P. Franken
Authorisatie drs. ing. A.D. Hol
Op de uitvoering van werkzaamheden, en daarmee voor zover relevant op deze rapportage, zijn de Algemene Voorwaarden van MiSa advies van toepassing, die onder nummer 11060529 zijn gedeponeerd bij de KvK te Tiel.
2 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
INHOUDSOPGAVE
1
INLEIDING ........................................................................................................................................4
2
DEFINITIES EN EISEN ....................................................................................................................5
3
RAPPORTAGEPERIODE EN ORGANISATIEGRENZEN ...............................................................6 3.1 Rapportageperiode ....................................................................................................................6 3.2 Organisatiegrenzen....................................................................................................................6 3.3 Uitsluitingen ...............................................................................................................................6
4
CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1 ............................................................................................7 4.1 Bronnen scope 1........................................................................................................................7 4.2 Scope 1 emissies.......................................................................................................................7
5
CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 2 ............................................................................................9 5.1 Bronnen scope 2........................................................................................................................9 5.2 Scope 2 emissies.......................................................................................................................9
6
TOTAALOVERZICHT SCOPE 1 EN SCOPE 2 EMISSIES ...........................................................11
7
CONCLUSIES ................................................................................................................................12
8
LITERATUUR .................................................................................................................................13
BIJLAGE 1 OVERZICHT DEELNEMERS MSBV IN 2009....................................................................14 BIJLAGE 2 BEREKENING FORFAITAIR KANTOOR ..........................................................................15 BIJLAGE 3 BEREKENING CO2-EMISSIE VERVOER..........................................................................16
3 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
1
31 december 2010
INLEIDING
De Maatschap Spoorwegbeveiligers (verder MSBV) is een organisatie voor Zelfstandigen Zonder Personeel (hierna deelnemers) die werkzaam zijn als spoorwegbeveiliger. De deelnemers van de Maatschap Spoorwegbeveiligers worden ingeschakeld door de erkende werkplekbeveiligingsbedrijven en houden toezicht op de veiligheid tijdens werkzaamheden op of nabij het spoor. Daarbij dient te worden voldaan aan het Normenkader Veilig Werken (NVW) en de (certificatie-)eisen van RailAlert. De MSBV is gecertificeerd als personeelsteller volgens de Certificatieregeling voor personeelstelling (zie www.railalert.nl). Deelnemers van de MSBV worden (via werkplekbeveiligingsbedrijven) ingeschakeld voor spoorwegaannemers die werken in opdracht van ProRail. In december 2009 heeft ProRail een zogenaamde CO2-prestatieladder in het leven geroepen. De leveranciers en aannemers waar ProRail mee samenwerkt worden hierdoor geacht de CO2-emissies die samenhangen met hun activiteiten in de eerste plaats te kwantificeren en in de tweede plaats te reduceren. In het kader van de CO2prestatieladder worden de leveranciers en aannemers waar ProRail mee samenwerkt op hun beurt geacht een CO2-emissie inventaris te vragen van hun leveranciers en (onder)aannemers [1]. MiSa advies is door MSBV gevraagd om haar scope 1 en scope emissies te inventariseren en te rapporteren. Voorliggend rapport geeft hier invulling aan. De opbouw van dit rapport is als volgt. In hoofdstuk 2 worden de definities en eisen beschreven. Hierna worden in hoofdstuk 3 de organisatiegrenzen en rapportageperiode beschreven. In de daarop volgende hoofdstukken 4 en 5 worden respectievelijk de scope 1 en 2 emissies geïnventariseerd. In hoofdstuk 6 wordt een totaal overzicht gegeven van de scope 1 en 2 emissies. Hoofdstuk 7 bevat de conclusies. Aan het einde van dit rapport, in hoofdstuk 8, is een literatuurlijst opgenomen. Dit emissierapport is voor laddertoepassingen geldig tot 1 april 2011 [1]. Volledigheidshalve wordt nog opgemerkt dat deze rapportage niet kan worden beschouwd als een verificatie van de CO2-emissie zoals bedoeld in de CO2-prestatieladder.
4 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
2
31 december 2010
DEFINITIES EN EISEN
In de CO2-prestatieladder worden drie categorieën van emissies gedefinieerd ([1]. Scope 1 emissies of directe emissies Scope 1 of directe emissies zijn emissies door de eigen organisatie, zoals emissies door eigen gas gebruik en emissies van brandstofverbruik van het eigen wagenpark. Scope 2 emissies of indirecte emissies Scope 2 of indirecte emissies zijn emissies die ontstaan door de opwekking van elektriciteit die de organisatie gebruikt en CO2-emissies gerelateerd aan zakenreizen (auto, vliegtuig). Scope 3 emissies of overige indirecte emissies Scope 3 emissies of overige indirecte emissies zijn een gevolg van de activiteiten van het bedrijf (de organisatie) maar komen voort uit bronnen die geen eigendom van het bedrijf zijn noch beheerd worden door het bedrijf. Voorbeelden zijn emissies voortkomende uit de productie van ingekochte materialen, de verwerking van het afval en het gebruik van het door het bedrijf aangeboden/verkochte werk, dienst of levering. Voor onderaannemers volstaat het op dit moment om alleen een opgaaf te doen van hun scope 1 en 2 emissies [1]. Ook het definiëren van reductiedoelstellingen ten aanzien van CO2-emssie is niet noodzakelijk. A-aanbieder [1] Een aanbieder is een ondernemer die werken, diensten en of leveringen aanbiedt. Een A-aanbieder is een aanbieder die behoort tot de grootste aanbieders van het bedrijf die samen verantwoordelijk zijn voor tenminste 80% van de inkoopomzet. Zie ook de toelichting hieronder. Toelichting:
Onder een aanbieder wordt hier een bedrijf of rechtspersoon verstaan die werken, diensten en of leveringen aanbiedt aan een bedrijf of rechtspersoon die is gecertificeerd volgens de CO2-prestatieladder van ProRail. Een voorbeeld van een aanbieder in dit kader zijn dus de leveranciers of onderaannemers van spoorwegaannemers.
Geldigheidsduur CO2-inventarisatie/verificatie [1] De CO2 inventarisatie/verificatie van een bepaald jaar blijft geldig voor ladder toepassingen tot maximaal 15 kalendermaanden (1 jaar plus 3 kalendermaanden) na afloop van dat jaar. Een (inventarisatie) jaar bestaat daarbij uit 12 opeenvolgende kalendermaanden. Deze inventarisatie is opgesteld volgens de eisen die worden gesteld in de NEN-ISO 14064 -1 [2].
5 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
3
3.1
31 december 2010
RAPPORTAGEPERIODE EN ORGANISATIEGRENZEN
Rapportageperiode
Tenzij anders vermeld is de periode waarover de CO2-emissie inventaris wordt gerapporteerd het kalenderjaar 2009. Dit houdt in dat deze CO2-emissie inventaris geldig is tot en met maart 2011 (zie ook hoofdstuk 2).
3.2
Organisatiegrenzen
De organisatie van de MSBV omvat de deelnemers die in 2009 deel uitmaakten van de maatschap. Het betreft 21 deelnemers, waarvan een overzicht is opgenomen in bijlage 1. De organisatiegrens betreft dus de maatschap en haar deelnemers. De emissie-inventaris omvat het verrichten van werkplekbeveiliging door de desbetreffende deelnemers persoonlijk, aangezien de maatschap zich hierop uitsluitend richt. Eventuele andere (neven)werkzaamheden van de deelnemers vallen niet onder de werking van de maatschap en zijn derhalve ook niet meegenomen in het voorliggende emissierapport. De deelnemers verrichten hun werkzaamheden hoofdzakelijk op projectlocaties op of nabij het spoor. Dit is hun feitelijke werkplek. Ten behoeve van het voeren van het uit hoofde van hun werk noodzakelijke administratie, wordt normaliter gebruik gemaakt van een thuiswerkplek dan wel een klein kantoor aan huis. Omdat deze situatie voor elke maat net wat anders is en omdat het aardgasen elektriciteitsverbruik ten behoeve van kantoorwerkzaamheden voor de meeste deelnemers is verdisconteerd in het huishoudelijk verbruik, is voor dit rapportagejaar aan iedere deelnemer forfaitair een kantooroppervlakte (verder forfaitair kantoor) toegekend met een daarbij behorend verbruik. Het forfaitair verbruik is gebaseerd op gegevens uit een rapport van NOVEM, 2002, “E-verbruik kantoorgebouwen in Nederland” [3]. De berekening voor het forfaitaire kantoor is opgenomen in bijlage 2. Het secretariaat van de maatschap wordt gevoerd door MiSa advies. Zie voor meer informatie over deze organisatie www.misa-advies.nl. MiSa advies is daarmee een toeleverancier van de maatschap. De dienstverlening van MiSa advies bestaat uit ‘kantoorwerkzaamheden’ en een aantal projectbezoeken. De CO2-emissie ten gevolge van de secretariaatsvoering, die overigens gering is, is niet meegenomen in dit emissierapport.
3.3
Uitsluitingen
Er zijn binnen de organisatie van de MSBV geen uitsluitingen. Zie voor een toelichting paragraaf 3.2.
6 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
4
4.1
31 december 2010
CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 1
Bronnen scope 1
Binnen de MSBV kunnen de volgende scope 1 bronnen worden geïdentificeerd. • vervoer (auto van de zaak); • verwarming (aardgas). In de volgende paragraaf wordt de aan deze bronnen gerelateerde CO2-emissie berekend.
4.2
Scope 1 emissies
De CO2-emissie veroorzaakt door vervoer van de deelnemers van de MSBV is berekend op basis van (een schatting) van gereden kilometers, gebaseerd op een schriftelijke opgave van de deelnemers. De berekening van de CO2-emissie door vervoer op basis van kilometers per deelnemer is opgenomen in bijlage 3. Het verbruik van aardgas ten behoeve van kantooractiviteiten van de deelnemer(s) is gebaseerd op het per deelnemer bepaalde forfaitaire verbruik volgens bijlage 2. In tabel 4.1 is de CO2-emissie gerelateerd aan vervoer en aardgasverbruik weergegeven. Tabel 4.1: Overzicht scope 1 emissies Omschrijving
Energieverbruik
Vervoer (volgens bijlage 3) 3
Verwarming (aardgas) [m ]
Soort -
851
CO2 conversiefactor
aardgas
1.825
Totaal scope 1
CO2-emissie [ton] 201 2 203
De in tabel 4.1 berekende CO2-emissies zijn in figuur 4.1 grafisch weergegeven.
7 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
CO2 emissie [ton]
Verw arming (aardgas); 2
Vervoer; 201 Figuur 4.1 Grafische weergave scope 1 CO2-emissies
8 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
5
5.1
31 december 2010
CO2-EMISSIE INVENTARIS SCOPE 2
Bronnen scope 2
Binnen de MSBV bestaat scope 2 enkel uit elektriciteitsverbruik. In de volgende paragraaf wordt de aan deze bron gerelateerde CO2-emissie berekend.
5.2
Scope 2 emissies
Het verbruik van elektriciteit ten behoeve van kantooractiviteiten van de deelnemer(s) is gebaseerd op het per deelnemer bepaalde forfaitaire verbruik volgens bijlage 2. In tabel 5.1 is het elektriciteitsverbruik met behulp van de door ProRail gegeven conversiefactoren [1] omgerekend naar CO2-emissie. Tabel 5.1: Overzicht scope 2 emissies Omschrijving Elektriciteitsverbruik [kWh]
Energieverbruik 4.725
Soort
CO2 conversiefactor
elektriciteit
Totaal scope 2
615
CO2-emissie [ton] 3 3
De in tabel 5.1 berekende CO2-emissies zijn in figuur 5.1 grafisch weergegeven.
9 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
CO2 emissie [ton]
Elektriciteit; 3
Figuur 5.1 Grafische weergave scope 2 CO2-emissies
10 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
6
31 december 2010
TOTAALOVERZICHT SCOPE 1 EN SCOPE 2 EMISSIES
In hoofdstuk 4 en 5 zijn respectievelijk de CO2-emissies van de scope 1 en scope 2 bronnen geïnventariseerd. In de onderstaande tabel 6.1 staat een totaaloverzicht van de scope 1 en 2 emissies weergegeven en worden deze gerelateerd aan de totaalemissie. Tabel 6.1: Totaaloverzicht scope 1 en 2 emissies CO2-emissie [ton]
Omschrijving
Percentage [%]
Scope 2
202 3
98,6 1,4
Totaal scope 1 en 2
205
100
Scope 1
De waarden uit tabel 6.1 staan in figuur 6.1 grafisch weergegeven. Totaal CO2-em issie [ton] scope 1, 2 en 3
3
Totaal CO2-em issie [%] scope 1, 2 en 3
0
1,4
202
0,0
98,6
Figuur 6.1 Grafische weergave overzicht scope 1 en 2 emissies
11 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
7
31 december 2010
CONCLUSIES
In dit emissierapport zijn de scope 1 en scope 2 CO2-emissies van de deelnemers van de Maatschap Spoorwegbeveiligers (MSBV) geïnventariseerd. De scope 1 emissie bedraagt 203 ton CO2 en de scope 2 emissie bedraagt 2 ton CO2. De totale emissie bedraagt 205 ton CO2. De CO2-emissie inventaris is gebaseerd op de door de MSBV verstrekte gegevens. Deze gegevens zijn voor wat betreft zakelijke reiskilometers gebaseerd op (schattingen) van door deelnemers ten behoeve van spoorwegbeveiliging verreden kilometers in 2009. Deze gegevens zijn verstrekt door de deelnemers. De emissie tengevolge van aardgas en elektriciteitsverbruik is berekend op basis van een forfaitair kantoor. Er kan worden gesteld dat deze gegevens voldoende nauwkeurig zijn om te komen tot een betrouwbare CO2-emissie inventaris van de scope 1 en scope CO2-emissiebronnen van MSBV. De opgave van zakelijke reiskilometers is gebaseerd op onder deelnemers uiteenlopende wijze van registratie. Aanbevolen wordt om te bezien of de opgave van zakelijke reiskilometers kan worden geüniformeerd. De MSBV kan dit rapport gebruiken om haar scope 1 en 2 emissies te rapporteren aan partijen die gecertificeerd zijn volgens de CO2-prestatieladder van ProRail.
12 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
8
31 december 2010
LITERATUUR
[1]
ProRail, “CO2-prestatieladder Samen zorgen voor minder CO2”,.Handboek 1.2, 25 december 2010
[2]
Nederlands Normalisatie-instituut, NEN-ISO 14064-1 (en) Greenhouse gases - Part 1: Specification with guidance at the organization level for quantification and reporting of greenhouse gas emissions and removals, maart 2006.
[3]
NOVEM, 2002, “E-verbruik kantoorgebouwen in Nederland”, 2002
13 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
BIJLAGE 1 OVERZICHT DEELNEMERS MSBV IN 2009 Naam H. Bouwmeester H. Cornelisse G.B.P. Diks M. van Driel K.J. van Estrik G. Geerts A. de Groot (Aad) A. de Groot (Andy) R.D. Hendriks R. Jutte A. van Kranenburg M. Lukje R. Moerings H. Peperkamp C. Pietens R. Schriel H. Stubbe C. Tettero J. P. Vis E. de Witte E. Yumru
14 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
BIJLAGE 2 BEREKENING FORFAITAIR KANTOOR Forfaitair wordt voor de deelnemers uitgegaan van een kantoor / werkkamer met een oppervlakte van 2 gemiddeld 6 m . Omdat de deelnemers in principe op projectlocaties werkzaam zijn, wordt gemiddeld een tijd van 3 uur per dag gerekend voor kantoorwerkzaamheden. Dat is een worstcase scenario. Voornoemd uitgangspunt komt overeen met 37,5 % van een normale kantoorwerkdag. Op basis van voornoemd uitgangspunt wordt voor het forfaitair kantoorgebruik door deelnemers van 2 2 de MSBV een oppervlakte aangehouden van 37,5 % van 6 m . Dat komt overeen met 2,25 m . Het energieverbruik voor een gemiddeld kantoor bedraagt volgens het rapport van NOVEM [3]: 3 2 aardgas 18 m /m elektriciteit 100 kWh/m2 In onderstaande tabel wordt op basis daarvan de CO2-emissie tengevolge van het aardgas- en elektriciteitsverbruik voor de ‘kantooractiviteiten’ van een deelnemer van de MSBV berekend. Tabel: berekening CO2-emissie aardgas- en elektriciteitsverbruik kantooractiviteiten deelnemer MSBV
CO2-emissie aardgas (scope 1) CO2-emissie elektriciteit (scope 2)
Verbruik per kantoor Aantal maten Totaal CO2per maat emissie [kg] 3 40,5 m 21 851 225 kWh 21 4.725
15 van 16
0MSBV-SEC.02300.R
31 december 2010
BIJLAGE 3 BEREKENING CO2-EMISSIE VERVOER Naam H. Bouwmeester H. Cornelisse G.B.P. Diks M. van Driel K.J. van Estrik G. Geerts A. de Groot (Aad) A. de Groot (Andy) R.D. Hendriks R. Jutte A. van Kranenburg M. Lukje R. Moerings H. Peperkamp C. Pietens R. Schriel H. Stubbe C. Tettero J. P. Vis E. de Witte E. Yumru
Type auto
Brandstof
Motorklasse
Kilometers
Conversiefactor
CO2-vervoer [kg]
Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Personenauto Bestelbus Personenauto Personenauto Personenauto
Diesel LPG Diesel LPG Benzine Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Diesel Benzine
1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter > 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter > 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter > 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter > 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter 1,7 - 2,0 liter < 1,7 liter < 1,4 liter
45.000 62.000 40.000 40.000 20.000 50.000 25.000 30.000 50.000 60.000 35.000 70.000 70.000 60.000 25.000 55.000 30.000 96.000 20.000 60.000 50.000
195 175 195 175 305 195 195 195 265 195 265 195 195 195 265 195 195 215 195 155 185
8.775 10.850 7.800 7.000 6.100 9.750 4.875 5.850 13.250 11.700 9.275 13.650 13.650 11.700 6.625 10.725 5.850 20.640 3.900 9.300 9.250 200.515 201
Totaal CO2-emissie vervoer
16 van 16
Kg Ton
