Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad mei 2014
De zorg die algemene ziekenhuizen, categorale instellingen en revalidatiecentra moeten bieden wordt steeds complexer. De ligduur wordt in zijn algemeenheid korter; er is sprake van comorbiditeit en ketenzorg wordt steeds belangrijker. Om te waarborgen dat de kwaliteit van de geboden zorg op het hoogste niveau blijft, zullen instellingen gericht en planmatig moeten investeren in de opleiding en bijscholing van hun medewerkers. Om dit mogelijk te maken heeft het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), in overleg met de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) voor de periode 2014-2017 de subsidieregeling ‘Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg’ geïntroduceerd. Een voorwaarde van deze subsidieregeling is dat instellingen uiterlijk 1 oktober 2014 een strategisch opleidingsplan bij VWS indienen. Dit document biedt de ondernemingsraad (OR) handvatten om het strategische opleidingsplan van hun instelling inhoudelijk te beoordelen. Als OR is het raadzaam om vroeg betrokken te worden in het proces bij de totstandkoming van het strategisch opleidingsplan. Dit biedt u de kans om actief mee te denken over de invulling van de kwaliteitsimpuls.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 2
Wat schrijft de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg voor? • Het strategisch opleidingsplan moet een planperiode van vier jaar beslaan (waaronder het subsidiejaar); • De te subsidiëren activiteiten moeten passen binnen het strategisch opleidingsplan; • Het strategische opleidingsplan moet ten minste de volgende elementen bevatten: • Geplande opleidingsinspanningen; • Gewenste personeelssamenstelling; • Kwalificatieniveaus; • Kwalificatierichting; • Kosten voor opleidingen die al gesubsidieerd worden, worden in deze regeling niet vergoed. Dit geldt voor opleidingen: • Met een beschikbaarheidsbijdrage van de NZa (i.c. RGS, CZO); • Met een vergoeding uit het stagefonds; • Voor advanced nurse practitioner (verpleegkundig specialist) of physician assistant; • Met een subsidie of een andere financiële bijdrage van een ander bestuursorgaan;
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 3
Wat schrijft de subsidieregeling Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg voor? • De subsidie hoeft niet achteraf met bonnetjes en urenstaten verantwoord te worden. Daar staat tegenover dat de instelling de gevraagde informatie geeft en meewerkt aan de evaluatie van het beleid. Hiervoor is in de regeling opgenomen dat iedere instelling een strategisch opleidingsplan maakt en aan de hand van dit plan monitort wat de vorderingen zijn; • In 2014 kan een deel van de subsidie van 2014 worden gebruikt voor het opstellen van het opleidingsplan. Kortom, de subsidie kan omschreven worden als een ‘light’ regeling: er worden geen strenge eisen gesteld aan het strategisch opleidingsplan, er is geen verplichte verantwoording en accountantscontrole nodig. Echter, dit is geen reden om gemakkelijk met de subsidie of het opleidingsplan om te gaan. VWS gaat ervan uit dat er zorgvuldig en doelmatig wordt omgegaan met de subsidie. Vanuit een gezamenlijke verantwoordelijkheid van werkgever en personeelsvertegenwoordiging ligt hier voor de OR een belangrijke rol om de inhoud en realisatie van het strategisch opleidingsplan te beoordelen.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 4
Checklist De volgende checklist kunt u gebruiken voor het doornemen (van de verschillende onderdelen) van het strategisch opleidingsplan
1. Verantwoording extra impuls Als OR controleert u of de subsidie die beschikbaar is gesteld met als doel een extra impuls te geven aan de kwaliteit van het personeel, ook zorgvuldig besteed wordt. De subsidie is bedoeld voor alle leerinterventies voor (al) het personeel, die zonder deze regeling niet mogelijk zouden zijn. Er wordt nadrukkelijk gesproken over leerinterventies omdat dit verder reikt dan (traditionele) opleidingen en ook leren in de praktijk, teamleren, organisatieleren en opleidingsfaciliteiten omvat. Onder opleidingsfaciliteiten worden voorzieningen bedoeld die specifiek opgezet zijn en gebruikt worden voor het opleiden van personeel. Hierbij kunt u denken aan de inrichting van een ‘skillslab’ of ICT gerelateerde hulpmiddelen zoals de aanschaf en implementatie van een Leer Management Systeem. Het is niet de bedoeling dat de subsidie benut wordt voor leerinterventies die normaliter uit het opleidingsbudget of uit andere reguliere budgetten zouden worden betaald en waarvoor al een subsidie van toepassing is (zie pagina 3 van deze checklist). Het is belangrijk om te realiseren dat de subsidieregeling een tijdelijke impuls van vier jaar is. U kunt er niet op rekenen dat deze regeling na deze periode vervolgd zal worden.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 5
Checklist
2. Strategisch opleidingsplan De tijdspanne om te komen tot een strategisch opleidingsplan is kort. Dit betekent dat het strategisch opleidingsplan op een aantal onderdelen nog onvoldoende uitgewerkt kan zijn en er zelfs onderdelen kunnen ontbreken. Het is wel belangrijk dat de inhoud van het strategisch opleidingsplan in de loop van de tijd steeds vollediger en nauwkeuriger wordt. Verondersteld wordt dat instellingen de volgende onderdelen niet of slechts gedeeltelijk kunnen leveren: • Strategische personeelsplanning; • Verhogen kwalificatieniveau; • Een haalbare planning.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 6
Checklist
3. Strategisch verband Uitgangspunt van het strategisch opleidingsplan is de strategische visie van de instelling voor de komende jaren. Waar gaat de instelling zich op focussen? Waar wil zij zich in onderscheiden? Welke taakvelden worden afgestoten? Waar gaat zij extra in investeren? En wat brengt zij bijvoorbeeld onder in samenwerkingsverbanden? Vaak is dit beschreven in een strategisch beleidsplan. Als de organisatie een visie op leren heeft vastgesteld, zou dat het uitgangspunt moeten zijn. U kunt nagaan of deze visie is beschreven en vervolgens in kaart brengen hoe de verschillende vormen van leren zijn georganiseerd (bijvoorbeeld binnen een afdeling personeel en organisatie, een academie/leerhuis onder raad van bestuur, lijn is opdrachtgever, lijn is budgethouder etcetera). Voor het strategisch opleidingsplan is een beschrijving van strategische thema’s nodig waaruit blijkt hoe de (strategische) visie van de instelling wordt verwezenlijkt. Per strategisch thema dienen doelstellingen te zijn geformuleerd waaruit de consequenties voor het personeel blijken. Deze doelstellingen kunnen vervolgens worden vertaald in leerinterventies. De leerinterventies mogen globaal omschreven zijn. De vraag aan u is om te beoordelen of er een duidelijk verband is aangebracht tussen de strategische visie, de strategische thema’s en de doelstellingen.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 7
Checklist
4. Overzicht van alle leerinterventies Het strategisch opleidingsplan omvat alle thema’s en doelstellingen die nodig zijn om de strategische visie te realiseren. Het strategisch opleidingsplan overstijgt afdelingen en financieringsstromen. Dit betekent dat ook leerinterventies die buiten de kwaliteitsimpuls worden gefinancierd, onderdeel zijn van het strategisch opleidingsplan. Als OR controleert u of het strategisch opleidingsplan een (globaal) overzicht biedt van zowel de centrale als de decentrale leerinterventies en de wijze van financiering.
5. Koppeling met opleidingsjaarplan Het strategisch opleidingsplan beschrijft de strategische visie, strategische thema’s, doelstellingen en de totaalkosten over een periode van minimaal vier jaar. De uitwerking van leerinterventies, aantallen deelnemers per leerinterventie, (gedetailleerde) planning en specificatie van kosten, hoort thuis in een opleidingsjaarplan. Het opleidingsjaarplan is een operationeel plan, dat een directe koppeling moet hebben met het strategisch opleidingsplan. U kunt in het opleidingsjaarplan beoordelen of de type en de hoeveelheid leerinterventies realistisch zijn en of aannemelijk is dat deze ook daadwerkelijk zullen worden uitgevoerd.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 8
Checklist
6. Strategische personeelsplanning Op sommige afdelingen ‘vergrijst’ het personeel snel, andere afdelingen worden opgeheven, nieuwe afdelingen verrijzen. Er zijn de komende jaren veel capaciteitsbewegingen waar men voor een deel op kan anticiperen. In het strategisch opleidingsplan moet worden opgenomen wat er nodig is om te zorgen dat er voldoende gekwalificeerd personeel is om goede zorg te kunnen blijven bieden, nu en in de toekomst. U kunt vaststellen of ook wordt beschreven hoe de leeftijdsopbouw per afdeling is en of dit extra acties nodig maakt. Verder kunt u beoordelen of het plan voldoende inzicht biedt in de formatieplaatsen die nodig zijn indien er sprake is van een krimp of groei van afdelingen.
7. Verhogen kwalificatieniveau Zowel politiek-maatschappelijke ontwikkelingen als het complexer worden van de zorg hebben consequenties voor het vereiste kwalificatieniveau van medewerkers. Zo vinden steeds meer instellingen het wenselijk om over een hoger aandeel hbo-verpleegkundigen te beschikken. In het strategisch opleidingsplan zou dit tot uitdrukking kunnen komen in een beschrijving van hoe het huidige aandeel mbo, hbo, en in-service geschoolde verpleegkundigen verdeeld is over de afdelingen en teams en wat er op opleidingsgebied moet gebeuren om de gewenste ontwikkeling door te maken. De ontwikkelingen hebben overigens niet alleen gevolgen voor het profiel van verpleegkundigen, ook het vereiste kennis- en vaardigheidsniveau van ondersteunend personeel verandert. Als OR beoordeelt u het strategisch opleidingsplan ook op dit punt.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 9
Checklist
8. Monitoren voortgang Het doel van de subsidieregeling is het geven van een impuls aan de kwaliteit van personeel. Het strategisch opleidingsplan helpt om planmatig en doelgericht naar dit resultaat toe te werken door middel van de leerinterventies die daarvoor worden ingezet. Het is daarbij van belang dat het strategisch opleidingsplan inzichtelijk maakt hoe de voortgang ervan bewaakt zal worden. Als OR denkt u mee over de wijze waarop deze monitoring plaatsvindt: hoe gaat de instelling bijhouden wat gerealiseerd is, wat nog niet is uitgevoerd en wat wordt bijgesteld? Dit kan ook betrekking hebben op onderdelen van het strategisch opleidingsplan. Immers, het strategisch opleidingsplan behoeft ook een continue aanscherping. U kunt er op toezien dat de wijze waarop dit vorm gaat krijgen, in het plan zelf wordt beschreven
9. Evaluatie van effect Uiteindelijk is het van belang om te weten of het strategisch opleidingsplan ook tot het gewenste resultaat heeft geleid. Als OR ziet u erop toe dat in het strategisch opleidingsplan beschreven is hoe en wanneer er zal worden geëvalueerd. Een goed strategisch opleidingsplan beschrijft per thema het effect dat wordt beoogd en de wijze waarop dit achteraf zal worden gemeten. Een specificatie hiervan, bijvoorbeeld per leerinterventie, kan ook onderdeel zijn van het opleidingsjaarplan.
Checklist strategisch opleidingsplan voor ondernemingsraad – mei 2014 - 10
Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen is het samenwerkingsverband van de sociale partners voor een aantrekkelijke ziekenhuisbranche met wendbare en weerbare medewerkers en organisaties. In het samenwerkingsverband participeren:
Contact Stichting Arbeidsmarkt Ziekenhuizen Francien Zwaneveld
T 070 376 59 20 E
[email protected]
