Château Pontet-Canet www.pontet-canet.com Grand Cru Classé en 1855 – Pauillac
Régisseur (technisch directeur) Jean-Michel Comme ontving het gezelschap. Hij werkt hier al ruim 20 jaar en vertelde dat Pontet Canet in 1775 nog de naam Canet droeg, en dat het kasteel toen veel kleiner was dan nu. In 1865 werd de familie Cruse eigenaar, die toen ook o.a. Giscours, Haut Bages Libéral en d’Issan bezat. In 1975 ging het eigendom over op de uit Cognac afkomstige Guy Tesseron. Daarvoor had hij al Lafon Rochet overgenomen. Zijn zoon Alfred en de dochters van diens broer Gérard, Mélanie en Philippine, staan nu aan het hoofd. Michel Rolland is consultant.
Wijngaard De 81 hectare grote wijngaard van Château Pontet-Canet bevindt zich in het hart van de AOC Pauillac, ten zuiden van de aangrenzende Château Mouton Rothschild en Château d’Armailhac. De bodem bestaat uit een goed doorlaatbare ‘croupe’ van grind en zand op een sokkel van kalksteen (graves du quaternaire). Er staat 62% cabernet sauvignon, 32% merlot, 4% cabernet franc en 2% petit verdot (wordt niet elk jaar gebruikt in de blend), met een gemiddelde leeftijd van 45 jaar. De plantdichtheid bedraagt 9.000 à 10.000 stokken/ha. De mensen die snoeien worden per maand betaald en niet per opdracht. Elke wijnstok wordt individueel beoordeeld en bewerkt.
Biodynamie en milieu Vol trots vertelt Jean-Michel Comme dat Pontet-Canet de eerste topproducent in de Médoc was die biodynamisch is gaan werken, gecertificeerd door Biodivin (kijkt in tegenstelling tot Demeter uitsluitend naar de wijngaard, niet naar de kelder). In het kader van de zorg voor het milieu heeft het Château zonnepanelen laten plaatsen. Maar het streven om zo min mogelijk CO2 te produceren (carbon footprint) is hier ondergeschikt aan de kwaliteit van de druiven, die nog altijd voor gaat. Bemesting gebeurt met organische mest, maar alleen in percelen waar het nodig is om de wijnstok weer in evenwicht te brengen, waardoor deze zijn werk weer alleen aan kan. Een groene oogst is niet nodig, omdat de wijngaard in balans is. Paarden Reine, Opale, Surprise en Kakou, vier Bretonse paarden, maken deel uit van de equipe van Pontet-Canet die de wijngaard verzorgt. Dat was in het begin een hele omschakeling. Tegenwoordig weet niemand meer paarden te mennen en men moest dit opnieuw leren. Daarbij is het zaak om rekening te houden met het karakter en het humeur van het paard. Met de inzet van paarden gaat Pontet-Canet geen stap terug in de tijd, noch is het een drang naar folklore. Uitsluitend de constante zoektocht naar nog betere druiven is de drijfveer. Als bewijs zien we buiten een paard de grond omploegen. Binnenkort zullen meer paarden worden ingezet, waardoor Pontet-Canet de meeste paarden gebruikt van alle wijnproducenten in Frankrijk. Oogst In 1999 werd een nieuw transportsysteem voor de druiven in gebruik genomen. Ze worden sindsdien in bakken van 7,5 kg gedaan. Deze bakken worden niet eerst omgekiept in grotere bakken en vervolgens in containers van 2 ton, maar rechtstreeks en zo snel mogelijk naar de vibrerende sorteerband vervoerd. Vervolgens gaan de druiven door de fouloir-égrappoir (kneuzings- en ontstelingsmachine) en worden ze nog een keer geselecteerd op een vibrerende lopende band. Acht vrouwen verwijderen de resterende bladeren en stelen. De band vervoert de druiven langzaam naar de twee ontvangstruimtes boven de cuves, waar ze direct in de cuves vallen. Op de druiven wordt geen enkele druk uitgeoefend, waardoor ze niet oxideren. Elk druivenras en elk perceel, hoe klein ook, wordt apart verwerkt. Daardoor kan de assemblage later met meer precisie worden verricht.
Vinificatie De cuvaison duurt 4 à 4½ week. De alcoholische gisting verloopt langzaam (2-3 weken) door gebruik van autochtone gisten, met een zachte extractie waarbij de beste tannines worden gevormd. De duur van de vergisting is afhankelijk van het oogstjaar, het druivenras, het perceel en de leeftijd van de wijnstokken. Waar in de wijngaard alles tot in detail in de gaten wordt gehouden, wordt in de kelder juist zo min mogelijk ingegrepen. Dankzij een kelder met etages wordt sinds 2001 niet meer gepompt, maar wordt de wijn verplaatst met behulp van zwaartekracht. In 2005 nam Alfred Tesseron twee nieuwe cuveries in gebruik op basis van zwaartekracht, met 32 tanks van beton, elk van 80 hl, met de vorm van een afgeknotte kegel. Hierbij werd afscheid genomen van de roestvrijstalen cuves uit 1986. De nieuwe betonnen cuves hebben wanden van 15 cm dikte, waardoor ze goed isoleren, met een langzame en zachte gisting tot gevolg. Bovendien hebben ze een systeem om te temperatuur te regelen, zowel warm als koud. Houten tanks geven ook een goede isolatie, maar hebben als nadeel dat ze snel uitdrogen als ze niet worden gebruikte. Dan moeten ze eerst twee weken vol water staan om daarna weer met wijn te kunnen worden gevuld. Opvoeding Na de alcoholische gisting worden de Franse barriques (van Seguin Moreau) met de wijn gevuld, voor een opvoeding van 16-20 maanden. Hiervoor wordt maximaal 2/3 aan nieuwe vaten gebruikt. De tweede wijn draagt de naam Hauts de Pontet-Canet. Emotie Jean-Michel Comme haalt een uitspraak van Aubert de Villaine (Domaine de la Romanée-Conti) aan: Je moet de geest van de oude wijnen terughalen met moderne middelen. Moderne wijnen missen emotie. Iedereen kan een goede wijn maken, maar een grote wijn is heel iets anders. Dat kan maar op enkele plekken. ‘Voor wijnen die emotie brengen is techniek niet de oplossing, vandaar dat bij Pontet-Canet de aandacht steeds meer op de wijngaard is gericht’ aldus Jean-Michel Comme. ‘De terroir is goed, maar sinds de invoering van de biodynamie erg goed’. Jean-Michel vertelt dat zijn vrouw Corinne momenteel op Château Climens adviezen geeft over de omschakeling naar biodynamische wijnbouw, die over 3 jaar een feit moet zijn’.
Proeverij ****(*)Château Pontet-Canet 2009 Vatmonster. Volgens Jean-Michel Comme de beste Pontet-Canet sinds 40 of 50 jaar. De primeurprijs was circa € 130,00 ex. Zeer diepe kleur. Fascinerende, zeer spannende, diepe geur met terroirtonen; een waaier van schakeringen. De lenige smaak is van grote klasse, compleet en complex. Krachtig, gespierd fruit van bessen en bramen met chocolade, inkt en optimaal rijpe, zijdezachte tannines. Bijzonder ook zijn de balans en de lengte, waarbij stevigheid en finesse op voorname wijze samengaan. Een van de beste wijnen die wij tijdens deze reis hebben geproefd. **** Château Pontet-Canet 2004 Blend van 65% cabernet sauvignon, 29% merlot, 4% cabernet franc en 2% petit verdot. Alc. 13%. De geur toont cassis, munt, inkt, iets metaligs en dierlijks. In de smaak mooi gerijpt fruit van bessen, frambozen en bramen met zachte tannines. De finale heeft een redelijke lengte met een bittertoets van de tannines, die door gedeeltelijke separate een lichte droogte veroorzaken. Al met al een mooi glas pure wijn met veel materie, maar zeker niet met de absolute klasse van de 2009. In vergelijking met de Pichon Longueville 2004 is de stijl minder ‘modern’ en het hout beter verweven.
Château Grand-Puy-Lacoste (website is in de maak) 5ème Grand Cru Classé en 1855 – Pauillac
Wij werden ontvangen door Emeline Borie, marketing manager en dochter van eigenaar François-Xavier Borie, die tevens Château Haut-Batailley bezit. In 1750 kwam een deel van de wijngaard in handen van Pierre Ducasse, die zijn bezitting de naam Château Grand-PuyDucasse gaf. Het gedeelte dat nu de naam Château Grand-PuyLacoste draagt, heeft onder verschillende bezitters diverse namen gehad. In 1978 kwam het Château voor 50% in handen van Jean-Eugène Borie van Château Ducru-Beaucaillou, die in de jaren daarna steeds meer ervan in handen kreeg. Zijn zoon François-Xavier Borie is nu volledig eigenaar en exploitant, terwijl zijn jongere broer Bruno Château Ducru-Beaucaillou runt. François-Xavier Borie heeft jarenlang een intensief programma van verbeteringen uitgevoerd. Grand-Puy-Lacoste is daardoor volgens velen een van de 5e Crus die een hogere waardering verdienen. De tweede wijn heet Château Lacoste-Borie.
Wijngaard De naam Grand Puy duidt op een croupe, een lage grindheuvel waarop de wijngaard ligt en waarop cabernet sauvignon zeer goed gedijt. De 55 ha grote, aaneengesloten wijngaard ligt op enkele kilometers landinwaarts van het dorp Pauillac en is beplant met 75% cabernet sauvignon, 20% merlot en 5% cabernet franc (idem voor HautBatailley), met een gemiddelde leeftijd van 38 jaar. De plantdichtheid bedraagt 10.000 stokken/ha. De diepe bovenlaag bestaat uit grind en ligt op rotsen van kalksteen. De verbeteringen die François-Xavier Borie liet verrichten begonnen in de wijngaard. Selectie per perceel was een van de aandachtspunten, waarbij met name werd gekeken naar oude stokken. Het vervoeren van de druiven werd in kleinere bakken gedaan, waardoor de druiven niet meer op elkaar drukken en voortijdig kneuzen. De wijnbouw is milieuvriendelijk (lutte raisonnée) en er wordt zo min mogelijk gesproeid. Tussen de rijen wordt de bodem regelmatig omgeploegd om de begroeiing in de grip te houden en de oppervlaktewortels te verwijderen, waardoor de plant wordt gedwongen dieper naar beneden te groeien. Oogst en vinificatie De handmatig geplukte druiven worden bij aankomst op een sorteertafel uitgezocht, ontsteeld en vervolgens nog een keer nagekeken op steeltjes en bladeren. De kelders werden onder François-Xavier Borie uitgerust met moderne apparatuur zoals stalen gistingstanks met temperatuurcontrole. Na de alcoholische gisting volgt een cuvaison van 3 weken. Consultant zijn de oenologen Jacques en Eric Boissenot.
Opvoeding De opvoeding op Franse barriques met fijne nerf (65% nieuw) duurt 16-18 maanden. De assemblage heeft eind januari plaats en bestaat gemiddeld uit 72% cabernet sauvignon, 26% merlot en 2% cabernet franc. De gemiddelde jaarproductie bedraagt 216.000 flessen wijn.
Proeverij Eigenaar François-Xavier Borie was aan het begin van de proeverij slechts even ter begroeting aanwezig. Hij liet de presentatie en het inschenken van de wijnen daarna over aan zijn dochter.
***(*)Château Haut-Batailley 2009 Vatmonster. Blend van 78% cabernet sauvignon, 20% merlot en 2% cabernet franc. 58% nieuw hout, rendement 46 hl/ha. Alc. 13,5%. Zeer aromatische en fascinerende geur van cassis, chocolade en ceder. De smaak is degelijk in balans met lenig fruit van cassis en frambozen en zachte tannines. Stevige bitters in de finale.
***(*)Château Haut-Batailley 2008 Vrij tannineus, mist wat complexiteit en finesse. De wijn heeft wel evenwicht, maar op een stuk lager niveau dan G-PL. Wat drogende tannines in de finale. **(*) Château Haut-Batailley 2007 Groene tannines, tegen TCA aan. Geen beauty. ***+ Château Haut-Batailley 2006 Wat reductief. Hoge zuren en tannines. Heeft veel meer ontwikkeling nodig. ****+Château Grand-Puy-Lacoste 2009 Vatmonster. Blend van 80% cabernet sauvignon, 18% merlot en 2% cabernet franc. 70% nieuw hout, rendement 44 hl/ha. Zeer veel geurexpressie van donker karaktervol fruit van pruimen en kersen, specerijen en bloemen. De pittige, levendige smaak heeft veel materie, spel, balans en complexiteit. Krachtige finale met zachte tannines. Is complexer en gaat zich zeker beter ontwikkelen dan G-P-L 2008, maar is dan ook bijna dubbel zo duur. **** Château Grand-Puy-Lacoste 2008 De geur overtuigt direct door zijn klasse. Datzelfde geldt voor de elegante, sappige smaak, die een natuurlijke balans heeft. De tannines zijn stevig maar niet drogend. Kracht verpakt in finesse. *** Château Grand-Puy-Lacoste 2007 De geur heeft hier vrijwel geen groene tonen. Vlezige smaak met iets van chocolade en veel fruit, maar ook deze wijn is niet bestand tegen het kennelijk ongewijzigd gelaten percentage nieuwe barriques. ***(*)Château Grand-PuyLacoste 2006 Iets gesloten neus van compact fruit. De smaak zet in met zoetig rijp fruit en goede zuren, maar heeft net wat te weinig vulling ten opzichte van de tannines. Gemiddelde lengte met wat karamel. Aantrekkelijk glas wijn. Diner In een prachtige zaal op het Château bood Emeline Borie ons een fraai diner aan met vier gerechten en vier wijnen.
Bij de Pavé de maigre (ombervis, een soort zeebaars) au vin de Pauillac kwam in het glas Château Lacoste-Borie 2005, tweede wijn van Château Grand-Puy-
Lacoste. De karaktervolle geur is opvallend intens en gebalanceerd. Ook de smaak toont de balans die bij een groot wijnjaar als dit hoort en heeft al een aangename soepelheid bereikt. Vrij goede lengte. Frisse wijn. ***
Bij de Gigot d’agneau rôti & Petits Légumes frais werd geschonken Château HautBatailley 2003. Wat jammy fruit in de geur, met een aards karakter en lavas. De smaak is warm maar mist wat vulling, met rijpe en onrijpe tonen naast elkaar. Goede lengte, met zilte maggi tonen die bij verdere rijping nog wel zullen versmelten. ***Bij de Ardoise de fromages proefden wij van Château Grand-Puy-Lacoste 2000. Het imposante bouquet met diepgang maar ook transparantie heeft alle kenmerken van ‘Bordeaux op zijn best’. Fraaie combinatie van levendig rood en zwart fruit met een heerlijke frisheid. Prachtige lengte met rijpe, fluwelen tannines. Deze spannende wijn komt net om de hoek kijken en heeft nog nauwelijks secundaire aroma’s ontwikkeld. Een van de meest indrukwekkende wijnen van de reis. ****(*)
Bij de Charlotte aux 3 chocolats, crème anglaise tenslotte kwam de Château Grand-Puy-Lacoste 1998. Zeer aromatische geur van rijpe cassis met tabak en dierlijke tonen. De verfijnde smaak is karakteristiek voor Pauillac 2008. Alles zit op zijn plek. De gerijpte tannines zijn zacht en geven de wijn veel charme. De finale kent nauwelijks stoffigheid en heeft milde tonen van chocolade. De wijn mist wel de concentratie en de complexiteit van de G-P-L 2000. ****+
