RBS Markets
Chart Navigator Dashboard Tutorial
Meer informatie Ga naar www.rbs.nl/markets of bel 0900-MARKETS (0900-6275387; lokaal tarief)
Wanneer start er een stijgende of dalende trend? Wanneer is er sprake van overdreven sentiment boven of onder in het speelveld? Wanneer eindigt een significante rally of koersdaling? Wanneer zijn er voldoende indicaties voor een betrouwbare Setup zoals “Up”, “Down”, “Support” of “Resistance”? Dan is het immers Turbo Tijd en dat wilt u als actieve RBS Turbobelegger weten, niet waar? De CN Dashboard biedt uitkomst. Signalen en Condities Trouwe lezers van mijn wekelijkse nieuwsbrief de Chart Navigator weten dat ik trend en sentiment in kaart breng met een specifieke marktlens. De waarnemingen van deze marktlens worden inzichtelijk gemaakt in de wekelijkse CN Dashboard, een nieuwe service. De waarnemingen kunnen worden onderverdeeld in signalen en condities wat betreft de trend, het sentiment en koersversnelling (nieuw!). Lees verder voor een nadere toelichting. Als mijn trendindicator een nieuwe uptrend start komt het signaal “Cross-Up” in beeld. Als er al sprake is van een uptrend staat een “U” (van Up) als conditie genoteerd. Bij een downtrend gelden uiteraard “Cross-Down” en “D” als dashboardnotaties. Als extra waarneming wordt steevast de kleur (“White” of “Black”) van de meest recente weekcandle in beeld gebracht. Om sentiment te meten maak ik gebruik van de RSI. Deze indicator kent de volgende notaties: “50-U” en “50-D” als de 50-lijn wordt gekruist (signalen) en “>50” en “<50” als
rbs.nl/markets
conditiemetingen. Uiteraard ontbreken de “OB” en “OS” metingen niet, aangevuld met “OB-D” en “OS-U” als de OBOS lijnen worden gepasseerd. Op de volgende bladzijde een uitgebreide toelichting op de signalen en condities van de spanningsmeter. Het begrip ‘koersversnelling’ is een nieuw element, geïllustreerd door mijn Swingteller, die met de cijfers +1 t/m +9 een significante Upswing indiceert en met -1 t/m -9 een significante Downswing onderschrijft. Na +9 of -9 volgt veelal top- resp. bodemvorming. Er wordt door het Dashboard een Setup aangereikt als een specifieke combinatie van eerder genoemde signalen en/of condities zich voordoet. Dit kan dan aanleiding zijn voor een Turbo Tijd Setup of aanbeveling. Uitleg en voorbeelden In deze Tutorial omschrijf ik alle mogelijke signalen en condities en laat ik voorbeelden zien van de Setups. Ik sluit af met een voorbeeld van de Dashboard Service zoals die wekelijks wordt gepubliceerd.
Inhoud Dashboard Tutorial Inleiding P. 1 Signalen en Condities P. 2 Setups P. 3 Dashboard Voorbeeld P. 4 Wilt u reageren? Heeft u opmerkingen, vragen, suggesties, aanvullingen, wilt u reageren? Doe dit dan door een email te sturen naar
[email protected].
Chart Navigator Dashboard - Signalen en Condities Trend - Cross - UP of Cross - DOWN, Up of Down Om de richting en de kracht van de trend objectief te kunnen meten is standaard een 55 periode ongewogen voortschrijdende gemiddelde lijn (55 SMA) in mijn marktlens opgenomen. Het getal 55 als parameter komt uit de Fibonacci getallenreeks en voldoet prima als trendvolgende indicator op vele onderliggende titels en op diverse timeframes. Ik gebruik de weekgrafiek als tijdvenster, teneinde significante bewegingen te kunnen detecteren. De richting van de trend is opwaarts (Up) als de koers zich boven de lijn begeeft (U), de trend is neerwaarts (Down) als de koers er onder zit (D). De kruisingen van de koers met de gemiddelde lijn, ook wel sleepkabel genoemd, indiceren de start van een nieuwe trendmatige beweging, derhalve Cross-U en Cross-D.
Candle - Wit of Zwart, White of Black De candlestick is een grafische vorm van koersweergave, overgewaaid uit Japan. Het is een vorm waarin alle prijscomponenten betrokken zijn, te weten openingskoers, slotkoers, hoogste koers en laagste koers per handelsperiode. Kenmerkend voor een candlestick is de verhouding tussen de openings- en slotkoers, die met elkaar worden verbonden en als zodanig een candle, kaars, lichaam of body vormen. De candle is zwart (B) als de slotkoers lager ligt dan de openingskoers, dit impliceert neerwaartse druk. De body is wit (W) als de slotkoers hoger ligt dan de openingskoers, hetgeen opwaartse druk indiceert. De sprieten boven en onder de candles, die dus hoogste en laagste koers weerspiegelen, worden ook wel shadows genoemd.
Dynamische RSI - 50-cross, OB-cross, OS-cross, >50, <50, OB , OS De RSI als spanningsmeter herbergt veel indicaties in zich. Bekendste signalen zijn de OB en OS standen, resp. ‘overgekocht’ (relatief te hoog koersniveau) en ‘oververkocht’ (te lage koers). Bij een OB-cross keert de RSI terug op neutraal terrein, dan start een correctie. Bij een OS-cross gaat een opleving in een downtrend van start. Een duidelijk onderscheid tussen status (overdreven sentiment) en signaal (start countertrendbeweging). Hetzelfde geldt voor de crossovers met de 50-lijn, waarbij 50-U een upcross vertegenwoordigt, hetgeen een gestarte opleving in de koers bevestigt. Bij een downcross, 50-D, wordt een gestarte koersdaling bevestigd. Bij de status >50 of < 50 wordt resp. opwaartse of neerwaartse koersdruk bevestigd.
Swing - +1 t/m +9 , -1 t/m -9 Een nieuw element is de Swingteller die met +1 t/m +9 een significante koersstijging of Upswing weergeeft en met -1 t/m -9 een koersdaling of Downswing illustreert. Bij een Upswing verschijnt er een blauw getal zolang de slotkoers van de betreffende candle hoger ligt dan de slotkoers van vier perioden terug. Als na negen opvolgende candles aan deze voorwaarde is voldaan, wordt de serie afgesloten (+9) en zal er zeer waarschijnlijk een top worden gevormd. Mocht tussentijds niet aan de voorwaarde worden voldaan, dan verdwijnt de tot dan toe opgebouwde serie uit beeld. Bij een Downswing gebeurt het omgekeerde. Na een serie van negen rode getallen (slotkoers steeds lager dan slotkoers van vier perioden terug), tenzij eerder onderbroken, wordt normaal gesproken de daling afgerond (-9) en zet de markt een bodem neer.
rbs.nl/markets
Chart Navigator Dashboard - Setups Setup - UP Er kan een significante koersrally van start gaan als de weekgrafiek een aantal positieve bouwstenen afgeeft, ofwel bullish ingrediënten die tesamen een Up Setup vormen. Er zijn meerdere combinaties denkbaar, afgebeeld is de serie waarbij de koers de sleepkabel opwaarts kruist, ofwel start uptrend (“Cross-U”) met een witte candle (“W”), terwijl de RSI als ondersteuning de 50-lijn opwaarts kruist (“50-U”). Bovendien start de Swingteller met +1, dus de eerste opwaartse stap in een mogelijke serie van 9. Het zijn stuk voor stuk positieve bouwstenen, die dan ook in een groen vakje worden gepresenteerd. Als een Setup - UP zich voordoet is dit veelal aanleiding om in een separate publicatie een Turbo Tijd LONG Setup te presenteren.
Setup - DOWN Met signalen in een rood vlak wordt aangegeven dat de beren de regie voeren en dat het waarschijnlijk is dat de koers omlaag gedrukt zal worden. Dit laatste is met name het geval als er voldoende bouwstenen zijn voor een Setup - DOWN. In de tabel hiernaast is een voorbeeld afgebeeld van een viertal bearish waarnemingen en metingen, die tesamen een van de series weerspiegelt voor een Setup - DOWN. Als de trend al neerwaarts is (“D”) en de betreffende weekcandle is zwart (“B”) en de RSI begeeft zich onder de 50-lijn (“<50”), dan start er opnieuw een actiebeweging in de dalende trend als de swingteller op -1 springt. Als een Setup - DOWN zich voordoet is dit veelal aanleiding om in een separate publicatie een Turbo Tijd SHORT Setup te presenteren.
Setup - RESISTANCE Voor actieve beleggers is het niet alleen interessant om betrouwbare ‘Entry signalen’ aangereikt te krijgen, het is ook wenselijk (en zelfs noodzakelijk) om zogenaamde ‘Exit signalen’ te ontvangen. Een Exit signaal definieer ik o.a. als een Setup - RESISTANCE, om als coach aan te geven dat een specifieke koersrally naar alle waarschijnlijkheid opdroogt en dat de koers zich opmaakt voor topvorming met aansluitend een correctie. Op dat moment is het te overwegen om uitstaande posities af te romen. Een voorbeeld van een Setup - RESISTANCE staat hiernaast afgebeeld. De trend is weliswaar stijgend (“Up”), de candle is nog wit (“W”), maar de RSI buigt terug onder de OB-lijn (“OB-D”) terwijl de Swingteller een +9 stand aangeeft, het einde van een upswing. Ideale plek om winsten af te romen.
Setup - SUPPORT De hierboven genoemde Setup doet zich voor in een uptrend. De Setup - SUPPORT kan zich voordoen in een downtrend. Dan is er sprake van bodemvorming na een al dan niet forse koersafstraffing als inleiding voor een herstelbeweging. RBS Turbobeleggers die dan nog SHORT posities in portefeuille hebben zullen deze Setup aanwenden om hun posities al dan niet gedeeltelijk te sluiten. De koers zakt immers niet meer. Speculanten openen zelfs LONG posities om in te spelen op een potentieel herstel. Ook een Setup - SUPPORT bestaat uit een aantal bouwstenen, een voorbeeld staat hiernaast afgebeeld. De trend is neerwaarts (“D”), maar de candle is wit (“W”), terwijl de RSI terugkeert uit OS gebied (“OS-U”) en de Swingteller een -9 stand aangeeft, ofwel einde downswing. De kans is aannemelijk dat een significant herstel zal optreden in de downtrend.
rbs.nl/markets
Chart Navigator Dashboard - AEX fondsen, Intermarket, Buitenland CN Dashboard - Wekelijkse publicatie Alle signalen en condities zoals hiervoor omschreven, alsook de actuele Setups worden wekelijks in de Dashboard publicatie weergegeven. Zo kunt u in één oogopslag zien welke titels in een uptrend- of downtrendfase bevinden, welke kleur in de candles overheerst, waar de spanningen aanwezig zijn en hoe het is gesteld met de swings in de koersen. Als er zich een wijziging voordoet in de trend- of sentimentsignaleringen, dan wordt dit met extra dikke letters aangegeven, valt dus direct op. Bovendien zal het signaal met een kort commentaar worden toegelicht. Dit laatste zal ook het geval zijn als een Setup in beeld wordt gebracht. Veelal leidt een Setup tot een Turbo Tijd aanbeveling, waar dan een separate publicatie aan zal worden gewijd. In de kolom TT kunt u vervolgens aflezen voor welke titels een aanbeveling of TT Setup uitstaat. Deze aanbevelingen zullen met extra aandacht worden gevolgd, omdat actieve RBS Turbo beleggers veelal posities innemen op basis van de gepubliceerde aanbeveling of coaching tip. De Dashboard publicatie of Service zo u wilt, wordt gevuld door de AEX index en alle hoofdfondsen. Daarnaast is er een sectie gevuld met de belangrijkste intermarket titels waar RBS Turbo’s op worden uitgegeven. Voorts is er een selectie uit het universum van met name buitenlandse RBS Turbotitels waarvoor een Turbo Tijd Setup is verschenen. Deze selectie kan wekelijks wijzigen. Wekelijks wordt u de informatie aangereikt, maar hou ook de Twitter berichten (TheDailyTurbo) in de gaten en tussentijdse berichten op de website, dan hoeft u niets te missen. Op het moment van schrijven van de wekelijkse Dashboard publicatie heeft Nico Bakker mogelijk in privé een positie in de onderliggende waarden zoals beschreven in dit document en zijn er geen andere belangenconflicten bekend.
4
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
Dit marketing document is niet opgesteld in overeenstemming met de juridische vereisten opgenomen in Europese Richtlijn 2004/39/EC die van toepassing zijn op de promotie van onafhankelijke research. Juridische beperkingen op grond van deze richtlijn zijn derhalve voorafgaand aan de distributie van dit document niet van toepassing op RBS indien handelend in de financiële instrumenten genoemd in dit document. Dit document is opgesteld en uitgebracht door Bakker Technische Analyse Consultancy B.V. (BTAC) en verspreid door RBS. Nico Bakker is bestuurder van BTAC en hij is een onafhankelijk analist. RBS en BTAC zijn een samenwerkingsverband aangegaan waarin BTAC in ruil voor een financiële vergoeding technische analyse verzorgt en bepaalde promotionele activiteiten verricht. De technische analyses van BTAC zijn niet bedoeld als individueel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Iedere (potentiële) investering dienen beleggers te toetsen aan hun persoonlijke beleggersprofiel en te bespreken met hun adviseur. De in de technische analyses genoemde standpunten en vooruitzichten zijn door BTAC/Nico Bakker gegeven in zijn hoedanigheid als technisch analist. RBS kan van tijd tot tijd producten uitgeven die dezelfde onderliggende waarden kunnen hebben als de financiële instrumenten besproken in de technische analyses van BTAC. RBS heeft echter geen enkele betrokkenheid bij, op welke manier dan ook, invloed op, zeggenschap over of inspraak in van de totstandkoming van de technische analyses van of namens BTAC of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. RBS is niet verantwoordelijk voor de volledigheid, juistheid en geschiktheid voor welke doeleinden dan ook en aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid in verband met de technische analyses van BTAC of een aan haar gelieerde onderneming of persoon. © The Royal Bank of Scotland plc. Alle rechten, behalve indien expliciet toegekend, worden voorbehouden. Reproductie in welke vorm ook van de inhoud van deze brochure is zonder voorafgaande schriftelijke toestemming verboden tenzij voor persoonlijk gebruik. Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot de hier genoemde indices behoren toe aan de relevante Index Sponsoren. De relevante Index Sponsoren zijn op generlei wijze betrokken bij de totstandkoming of verkoop van effecten, noch wordt door hen enig advies tot aankoop van effecten gegeven. Via www.rbs.nl/markets kunt u het prospectus van de TURBO inzien. TURBO en BOOSTER zijn merknamen van The Royal Bank of Scotland Group plc.
5
De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst.
