certificeert duurzame energie
Met het certificeren van duurzame energie voorzien we deze energieproductie van een echtheidscertificaat. Dit draagt wezenlijk bij aan het goed functioneren van de groeneenergiemarkt. Daarmee is het certificeren een onmisbare component bij de verduurzaming van de Nederlandse energiehuishouding.
CertiQ
certificeert duurzame energie
Van windturbines tot biomassa-installaties, van waterkrachtcentrales tot zonnepanelen, al deze voorzieningen wekken duurzame energie op. Om de herkomst van deze energie voor de energiemarkt inzichtelijk en verifieerbaar te maken, geeft CertiQ productiecertificaten uit. In deze brochure leggen we uit hoe dit certificeren in zijn werk gaat en op welke wijze de diverse partijen in de energiesector erbij betrokken zijn. CertiQ B.V. is een dochteronderneming van TenneT TSO B.V., de Nederlandse Transmission System Operator en beheerder van het landelijk transportnet voor elektriciteit. Een belangrijk deel van de taken die CertiQ uitvoert, zijn wettelijk vastgelegde taken die het ministerie van Economische Zaken bij TenneT heeft neergelegd en waarvoor CertiQ is opgericht. CertiQ maakt op geautomatiseerde wijze certificaten aan voor geproduceerde megawatturen duurzame elektriciteit en elektriciteit op basis van warmtekrachtkoppeling (WKK). Dat we in deze uitgave ook het bredere begrip ‘duurzame energie’ hanteren, heeft als reden dat CertiQ op termijn ook de certificering van andere duurzame energiebronnen kan verzorgen. In 2001 begon CertiQ met de certificering van duurzame elektriciteit, een aantal jaren later werd het certificatensysteem ook ingericht voor het certificeren van WKK-elektriciteit. Onder duurzame elektriciteit verstaan we stroom die is opgewekt uit duurzame bronnen als wind, biomassa, zonlicht en waterkracht. WKK-elektriciteit wordt geproduceerd door installaties die een betere milieuprestatie leveren dan gewone elektriciteitsinstallaties (minder CO2-uitstoot). De certificaten voor ‘duurzaam’ worden Garanties van Oorsprong (GvO’s) genoemd. Voor WKK zijn er twee categorieën: WKK-certificaten en WKK-GvO’s. Het besluit van de Nederlandse overheid om de duurzame-energieopwekking te gaan certificeren hing samen met internationale afspraken over de inperking van de CO2-uitstoot (Kyoto-verdrag) en het vrijgeven van de energiemarkt in Nederland. Door de certificering zijn afnemers van groene stroom ervan verzekerd dat de geproduceerde elektriciteit daadwerkelijk uit duurzame bronnen afkomstig is.
Het systeem van aanmaken en afboeken van certificaten voor productie en verbruik van duurzame elektriciteit zorgt voor transparantie en betrouwbaarheid. Deze factoren stimuleren de vraag naar groene stroom. In 2003 was 3,3 procent van het Nederlandse elektriciteitsverbruik duurzaam opgewekt in eigen land, in 2007 was dit aandeel naar 6 procent gestegen. Er is de afgelopen jaren meer productiecapaciteit voor duurzame elektriciteit in Nederland bij gekomen. Vooral de subsidieregelingen voor deze elektriciteitsproductie hebben een grote invloed op deze positieve ontwikkeling. CertiQ geeft ook ‘certificaten voor eigen gebruik’ uit. Het gaat hierbij om levering van duurzame elektriciteit of WKK-elektriciteit aan een eigen installatie in plaats van aan het openbare net. Een ander type certificaten dat CertiQ verstrekt, zijn de etiketteringscertificaten. Deze zijn bedoeld voor energieleveranciers. Op basis van deze certificaten kunnen zij hun klanten exact informeren over hoe de geleverde elektriciteit is geproduceerd. Dit geldt zowel voor groene als voor grijze stroom. Het certificatensysteem strekt zich ook tot buiten onze grenzen uit. Garanties van Oorsprong voor duurzame elektriciteit kunnen eveneens worden toegepast in een situatie waarbij duurzame elektriciteit opgewekt in één land in een ander land wordt verbruikt. CertiQ heeft zich gecommitteerd aan de bestaande Europese standaarden op dit gebied: het European Energy Certificate System (EECS) en het Renewable Energy Certificate System (RECS). Naast de uitgifte van certificaten en het beheer van het certificatensysteem geeft CertiQ voorlichting en advies aan duurzame-energieproducenten, handelaren in certificaten en andere stakeholders in het proces. Om het certificatensysteem goed te laten functioneren en steeds weer af te stemmen op nieuwe ontwikkelingen werkt CertiQ nauw samen met onder meer het ministerie van Economische Zaken, de Energiekamer, TenneT, SenterNovem en de regionale netbeheerders. Om de deelnemers aan het certificatensysteem invloed te geven op het beleid van CertiQ heeft CertiQ een deelnemersraad in het leven geroepen. CertiQ is een kleine, klantgerichte organisatie die kostendekkend werkt. Haar inkomsten betrekt CertiQ uit de bedragen die zij bij energieproducenten en handelaren in rekening brengt voor deelname aan het certificatensysteem. Op de volgende pagina’s is het proces van certificering en de hiermee samenhangende subsidiëring schematisch weergegeven. Deze schema’s hebben alleen betrekking op duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit.
Processchema’s duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit Productie en levering elektriciteit Producenten van duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit (1)
levering levering
Regionale netbeheerders (2)
Eindverbruikers elektriciteit (3)
levering grijze/ groene stroom
Producenten van elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen
Toelichting 1 Producenten van duurzame elektriciteit wekken deze op uit onder meer wind, biomassa, zonlicht en waterkracht. WKK-producenten wekken elektriciteit op door middel van warmtekrachtkoppeling. Niet al deze elektriciteit gaat naar het elektriciteitsnet. Sommige producenten gebruiken de elektriciteit
direct voor eigen doeleinden.
2 De regionale netbeheerders dragen zorg voor het transport van elektriciteit over het openbare elektriciteitsnet van producenten aan verbruikers. 3 Dit zijn particuliere en zakelijke verbruikers. Zij kunnen kiezen of zij duurzame elektriciteit afnemen
(groene stroom) of elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen (grijze stroom).
Basisvoorwaarden registratie en subsidiëring installaties
Producenten van duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit (4)
aanvraag erkenning installatie
Regionale netbeheerders (5)
gegevens erkende installatie
aanvraag SDE-subsidie
CertiQ (6)
SenterNovem (7)
Toelichting 4 Een producent kan bij de regionale netbeheerder een verzoek indienen tot erkenning van zijn installatie voor duurzame elektriciteit of WKK-elektriciteit.
5 De regionale netbeheerder beoordeelt of de installatie aan de wettelijke vereisten voldoet. Bij goedkeuring geeft hij de gegevens over de producent en de installatie door aan CertiQ. 6 CertiQ registreert de producent en diens installatie in het certificatensysteem. 7 Naast het verzoek tot registratie kan de producent bij SenterNovem een subsidie Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE) aanvragen. SenterNovem beoordeelt de aanvraag namens de minister van Economische Zaken en beschikt er positief of negatief over.
Van elektriciteit naar certificaat en subsidie Energiekamer (12)
Handelaren in certificaten/ Energieleveranciers (11) aanmaak certificaten
Producenten van duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit
meetwaarden
Regionale netbeheerders (8)
meetwaarden
CertiQ (9) informatie over aantal certificaten
uitkering SDE-subsidie
SenterNovem (10)
Toelichting 8 Een erkend meetverantwoordelijke meet de hoeveelheid duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit. Via de netbeheerder worden deze meetwaarden doorgegeven aan CertiQ.
9 CertiQ zet de meetwaarden om in productiecertificaten, die worden bijgeboekt op de rekening van een handelaar met wie de producent een overeenkomst heeft. Daarnaast informeert CertiQ SenterNovem over het aantal en het soort uitgegeven certificaten. Het kan voorkomen dat CertiQ aanvullende informatie over de installatie en de productie nodig heeft voordat tot het aanmaken van certificaten kan worden overgegaan. Bij de elektriciteitsproductie uit biomassa bijvoorbeeld gelden extra eisen voor de certificering.
10 Op basis van de informatie van CertiQ keert SenterNovem subsidievoorschotten uit aan de producent.
11 Een handelaar heeft een overeenkomst met een producent op basis waarvan hij duurzame elektriciteit
van deze producent koopt. De omvang van de gekochte elektriciteit wordt uitgedrukt in productiecertificaten, die ten behoeve van de handelaar in het certificatensysteem van CertiQ worden aangemaakt. De handelaar kan deze certificaten verhandelen of inzetten als bewijs van levering aan eindverbruikers. In dat laatste geval is de handelaar tevens energieleverancier. In tegenstelling tot de certificaten voor duurzame elektriciteit zijn WKK-certificaten niet verhandelbaar.
12 De Energiekamer houdt toezicht op het volledige traject van productie tot en met certificering.
Certificering, een sluitend systeem aanmaken certificaten
CertiQ afboeken certificaten
Producenten van duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit
meetwaarden leveringscontract levering levering
Producenten van elektriciteit op basis van fossiele brandstoffen
Toelichting
Handelaren in certificaten/ Energieleveranciers
Regionale netbeheerders
levering grijze/ groene stroom
Eindverbruikers elektriciteit
Het systeem van certificering geeft eindverbruikers de zekerheid dat als zij bij hun energieleverancier een bepaalde hoeveelheid groene stroom afnemen, deze hoeveelheid ook echt uit duurzame bronnen is opgewekt. Voor het aantal megawatturen duurzame elektriciteit maakt CertiQ in haar systeem certificaten aan. Wanneer een energieleverancier groene stroom aan zijn klanten levert, boekt hij daarvoor certificaten af in het geautomatiseerde systeem van CertiQ. Hiermee zijn productie en verbruik aan elkaar gekoppeld en met elkaar in evenwicht. De Energiekamer houdt hier nauwkeurig toezicht op. Voor WKK-elektriciteit geldt een afwijkende procedure: deze wordt weliswaar net als de duurzame elektriciteit gecertificeerd, maar mag niet als groene stroom worden verkocht.
Meer informatie In deze brochure zijn de procedures voor certificering van duurzame elektriciteit en WKK-elektriciteit globaal weergegeven. Aan de hier gegeven informatie kunnen geen rechten worden ontleend. Voor meer gedetailleerde informatie of aanmelding als deelnemer aan het certificatensysteem gaat u naar: www.certiq.nl. Voor informatie over subsidiëring: www.senternovem.nl/sde. Hebt u vragen over de certificering, dan kunt u deze per e-mail of telefonisch aan CertiQ stellen. E-mail:
[email protected]. Telefoon: 026 – 373 16 58.
Utrechtseweg 310 6812 AR Arnhem Postbus 718 6800 AS Arnhem 026 373 16 58
T F
026 373 11 58
[email protected] www.certiq.nl CertiQ B.V. is een dochterorganisatie van TenneT TSO B.V. Meer informatie: www.tennet.org.
© CertiQ B.V., Arnhem, december 2008
