Ceci n est pas un cadeau. EENHEIDSSTATUUT. Prettige eindejaarsfeesten! INHOUD. 2 Voorwoord van de Voorzitter

Kaderinfo

Belgique-België P 201075 N° d’autorisation envoi clos

B 36

Dépot légal 1000 BRUXELLES X Numéro d’agrégation: P201075

N° 292 - NOVEMBER 2013

Representatieve organisatie van kaderleden erkend bij KB van 26/11/1986

INHOUD 2 Voorwoord van de Voorzitter.

EENHEIDSSTATUUT

3 Het interview: De kadervereninging OKVe in de zorgsector, een buitenbeentje ?

6 De Roadshows van NCK.

7 Nieuws van de CEC European Managers

8 Activiteiten van de NCK. Bijverdienen als je met pensioen bent, moet kunnen.

9 Sociale zekerheid.

14 Eenheidsstatuut creëert nieuwe belemmeringen in het arbeidsstatuut: NCK reageert.

15 Federale Adviesraad voor de Ouderen - Werkgroep Mobiliteit.

Ceci n’est pas un cadeau.

16 Pensioenweetjes.

Prettige eindejaarsfeesten ! DRIEMAANDELIJKS INFORMATIEBLAD VAN DE NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL. Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 1

Lambermontlaan 171 bus 4 - 1030 Brussel

Voorwoord van de Voorzitter. echte discriminatie tegenover een groot deel van onze kaderleden die langer studeerden. Wij kregen ook de steun van andere belangenverenigingen. Je kan meer hierover lezen in dit nummer.

NATIONALE CONFEDERATIE VAN HET KADERPERSONEEL Lambermontlaan 171 bus 4 1030 Brussel Voorzitter: Herman Claus Ondervoorzitters: Leonardo d’Antuono (F) Cristina Piñana Lefebvre (F) Luc Vinckx (N)

Herman Claus Voorzitter NCK

De redactie van Kaderinfo vroeg me een tijdje geleden, reeds in september, om opnieuw eens een voorwoordje te schrijven. In mijn volle enthousiasme ging ik onmiddellijk akkoord. Nooit gedacht dat december er zo snel zou aankomen. Dus met alle stress en nog net op de valreep naar de pen gegrepen (of liever het klavierbord).

Secretaris generaal: Sami Grauer Penningmeester: Erwin Boeynaems

JURIDISCHE DIENST

De zomer en najaar waren drukke weken voor het NCK. In augustus hebben we een bezwaarschrift ingediend bij de Raad van State. Het Koninklijk besluit betreffende de beperking om nog bij te kunnen verdienen na je pensioen indien je geen 42 jaar gepresteerd had, vonden wij een

Geertrui Van Reusel (N) Frédéric BAUDOUX (F)

NATIONAAL SECRETARIAAT Tel.: 02/420.43.34. Fax: 02/420.46.04. E-mail: [email protected] Website: www.cnc-nck.be Bankrekeningnr: 210-0683000-75

Ook onze communicatie werd aangepast. We spelen nu ook in op nieuwe sociale media. Dit was dan ook een tool dat we volop gebruikt hebben om onze vier informatiesessies “Extra legale voordelen voor kaderleden”, afgelopen oktober, te promoten. En niet zonder succes. De opkomst was onverwacht hoog : meer dan 240 inschrijvingen ! Van een gelukkige voorzitter gesproken …. December is dan weer de maand waar we volop het volgende jaar voorbereiden. Nieuwjaarsreceptie, vormingssessie over ‘Aansprakelijkheid’, Algemene Vergadering, nieuwe informatica, seminaries, staan al op onze agenda en zijn in volle voorbereiding. Uiteraard mogen in deze feestperiode ook onze familie niet vergeten. Zij rekenen op ons, en wij op hen ! Namens de het hele NCK-team wens ik dan ook onze leden heel fijne feesten toe en een heel gezond en succesvol 2014 !

NCK nu ook op

Joins ! u

Sinds juli is NCK ook actief op Linkedin. Sociale media zijn onmisbaar geworden in onze samenleving. Steun de NCK en neem deel aan discussies, verneem de laatste nieuwtjes en volg onze activiteiten op www.linkedin.com. Onze discussiegroep NCK-CNC vind je bij ‘groepen’ en de bedrijfspagina bij ‘bedrijven’ als CNC-NCK . Het is tevens een ideaal tool om NCK te laten ontdekken bij je vrienden en collegae. Er is ook een pagina voor NCK-sympatisanten “Belgische Kaderleden Privésector”.

V.U.: Herman Claus, Lambermontlaan 171 bus 4, 1030 Brussel

NCK Linked’in bedrijfspagina: http://www.linkedin.com/company/cnc-nck/ NCK Linked’in discussiegroep: http://www.linkedin.com/groups?gid=5026282&trk=hb_side_g BIJDRAGEN 2013

Bankoverschrijving

Domiciliëring

jaarlijks

jaarlijks

maandelijks

Actieve leden

105 ?

105 ?

9,11 ?

Jonger dan 30 jaar

42 ?

42 ?

3,86 ?

Gepensioneerden en werklozen met uitkering

42 ?

42 ?

3,86 ?

Echtparen

125 ?

125 ?

10,78 ?

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 2

Erratum KBC In de vorige Kaderinfo werd in ‘Het Interview’ de ABB helaas vergeten in het fusie-verhaal. De huidige KBC is ontstaan uit het samengaan in 1998 van Kredietbank (de K), ABB (de B) en Cera (de C).

HET INTERVIEW

DOOR JOHAN BRISSON

De kadervereninging OKVe in de zorgsector, een buitenbeentje ?

OKVe Kadervereniging: v.l.n.r. Johan Jeuris (Voorzitter), Tom Staes, Joris Helssen, Karel Willems en Miranda Anthonis.

Wat een verademing. Na een uurtje rijden vanuit Brussel is het heerlijk om in de Antwerpse Kempen aan te komen. Gedaan met files. Natuur, blauwe hemel. Alles lijkt hier rust uit te stralen. Inderdaad als je op de campus Zoersel-Malle van de vzw Emmaüs aankomt, voel je de natuur. Terwijl ik naar het hoofdgebouw stap, zie ik konijntjes weghuppelen en fluiten de vogels alsof de lente eraan komt. Van een rustgevende werkomgeving gesproken… Op het kronkelende wandelpad kom ik Johan Jeuris, hoofdverpleegkundige in het Psychiatrisch Ziekenhuis Bethaniënhuis van de vzw Emmaüs, tegen. Hij begeleidt me naar een vergaderzaal (met opnieuw die mooie natuur die ik kan bewonderen doorheen het raam). Ik denk “hier moet het toch aangenaam werken

zijn”. Johan ziet me naar buiten kijken en bevestigt wat ik dacht. In de zaal wachten Miranda Anthonis en Karel Willems. Tom Staes schuift ook aan. Eerst wil ik even polsen wie zij zijn en hoe zij het werken in de zorgsector ervaren.

« Plaatselijke vakbondsafvaardigingen bleken niet echt te luisteren naar de specifieke noden van de kaderleden » Tom Staes is zorgmanager en werkt al 14 jaar in de zorgsector. Hij is fiere vader van Nette, Warre en Toke. Hij heeft culinaire talenten en houdt van gerechten op basis van streekbieren. Als zorgmanager coacht,

begeleidt en ondersteunt Tom een elftal hoofdverpleegkundigen van opname-behandelafdelingen. Tijdens de sociale verkiezingen kwam hij op voor NCK en werd verkozen. Hij is de plaatsvervanger. Johan Jeuris werkt al 27 jaar in de sector. Zijn echtgenote Patricia werkt als verpleegkundige en twee van de drie dochters werken ook in de zorgsector. Het moet dus toch wel een beroep zijn die veel voldoening geeft. Hij werkt in de intensieve behandelingseenheden voor mensen met een persoonlijkheidsprobleem. Johan, vroeger LBC-militant, zegt: “Met de sociale verkiezingen wilden we écht iets doen rond de problematiek van de kaderleden in onze sector. De NCK was de logische stap. En een schot in de roos! NCK kwam voor de eerste maal op de lijsten en Johan werd verkozen en is nu de voorzitter van de Onafhankelijk KaderVereniging Emmaüs (OKVe)”. OKVe schrijf je met een kleine ‘e’ verduidelijkt hij mij. Hij voegt er ook fier aan toe dat de NCK hen doeltreffend heeft gesteund bij de oprichting ervan. Miranda Anthonis zegt met enige trots “Ik werk al bijna 12 jaar in de zachte sector.” Inderdaad, het valt op dat zij allen een zekere rust uitstralen ondanks hun soms toch stresserende job. Haar dochtertje Hanne is ondertussen al 4 jaar. Miranda werkt op een afdeling voor dagbehandeling in het psychiatrisch ziekenhuis. “Wij hechten echt veel belang aan het respect voor de patiënt,” voegt ze er graag aan toe. Karel Willems spant de kroon en zegt fier: “Ik werk al meer dan 32 jaar in de zorgsector! En ik kom nog steeds graag naar mijn werk. Het is een luxe om hier te werken en je eigen job onder controle te kunnen houden.” Hij heeft twee kinderen: “Sofie zit in de reclamewereld en Jef is projectingenieur in de bouwsector. In mijn vrije tijd sport ik veel en reis graag. Zowel in België als in Europa. Sri Lanka geniet mijn voorkeur als het om de verre bestemmingen gaat.” Hij werkt op de rehabilitatie-afdeling. Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 3

t

“De directie , samen met de HR, begrijpen dat wij gaan voor overleg, niet voor confrontatie. Zij zien ons als een gesprekspartner, niet als een bedreiging. Enkel door constructief overleg bereiken we win-win resultaten. Door met NCK in zee te gaan heeft het OKVe kunnen bereiken dat de kaderleden (en hun belangen) erkend werden door het bestuur.”

HET INTERVIEW

Joris Helssen is niet aanwezig bij het interview. Hij werkt als verantwoordelijke in ELIM, een centrum voor psychotherapie te Kapellen. ELIM maakt deel uit van het psychiatrisch ziekenhuis maar vormt een aparte campus op een afstand van 20 km. van het ziekenhuis in Zoersel. Samen met zijn partner, die ook werkzaam is als psychiater in Zoersel, heeft hij twee opgroeiende zonen. Joris werkt sinds 2005 voor het psychiatrisch ziekenhuis. Daarvoor was hij meer dan 15 jaar werkzaam op de dienst psychiatrie van het universitair ziekenhuis van Antwerpen.

Hoe begon het eigenlijk allemaal? “Wel, vroeger hadden we ‘hoofden- en stafvergaderingen’,” zegt Johan. “Zij kwamen samen om thema’s rond zorg en beleid te bespreken, afspraken te maken en voorstellen te formuleren. Af en toe was er ook ruimte om stil te staan bij thema’s zoals loonspanningen, retentiebeleid, deeltijds werken mogelijk maken, werkbelasting en werkdruk. Wij stelden vast dat deze vergaderingen niet altijd het juiste kanaal of forum waren om deze onderwerpen vrijuit te bespreken. Het waren thema’s die zeker ook thuishoorden op de tafel van het sociaal overleg tussen werkgevers en werknemers.” Tom : “Het aankaarten van onze specifieke noden bij de klassieke vakbondsvertegenwoordiging in onze ziekenhuizen bleek weinig succesvol en allesbehalve bevredigend. Dit was voor ons de rechtstreekse aanleiding om zelf het initiatief in handen te nemen. Wij bundelden de krachten van de hoofdverpleegkundigen van de verschillende ziekenhuizen van de vzw Emmaüs en vroegen een samenkomst met leden van de Raad van Bestuur van de vzw Emmaüs. Met succes.” Johan : “Jammer dat de klassieke vakbonden zich aan de zijlijn plaatsten. Toen zij merkten dat wij succes boekten, hadden ze plots wel interesse om mee aan tafel te zitten.” Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 4

Hoe verliep jullie eerste deelname aan de sociale verkiezingen? “Wij tellen ongeveer 160 kaderleden op deze campus Zoersel-Malle. De NCK kreeg bij de deelname aan zijn eerste sociale verkiezingen in 2012 een overduidelijke meerderheid van de stemmen. Een duidelijk signaal van de kaderleden dat ze ons initiatief genegen waren en ze blij waren dat er eindelijk meer aandacht was voor het statuut van kaderleden”, weet Johan ons met enige fierheid te vertellen. Dankzij hun motivatie en de samenwerking met de NCK kon OKVe dit grote succes boeken.

« De NCK kreeg bij de deelname aan de sociale verkiezingen bij Emmaüs de overgrote meerderheid van de stemmen. Ja, we behaalden direct een ruime meerderheid. »

Wat was de reactie van de directie en de HR op jullie blitz-overwinning? “Wij haalden de ruime meerderheid en de directie, samen met de HR, hebben dit positief onthaald. Zij begrijpen dat wij gaan voor overleg, niet voor confrontatie. Zij zien ons als een gesprekspartner en niet als een bedreiging. Enkel door constructief overleg kunnen we een win-win resultaat bereiken voor beide partijen,” weten Tom en Miranda mij te vertellen. Johan voegt er aan toe: “tussendoor zijn er ook ad-hoc gesprekken tussen onze vereniging en directie. Het gaat dan vooral om actuele thema’s of gebeurtenissen.” Karel besluit met “Door met NCK in zee te gaan heeft het OKVe kunnen bereiken dat de kaderleden (en hun belangen) erkend werden door het bestuur.”

Waarom een kadervereniging in de schoot van de NCK? Karel : “Het was duidelijk voor ons: NCK is een onafhankelijke organisatie die de

belangen van kaderleden verdedigt. Zij hebben een eigen studiedienst, juridische dienst en werkgroepen per werkveld”. Miranda gaat verder “NCK levert ons ook een inhoudelijke en juridische ondersteuning.”

Wat zijn de doelstellingen van OKVe? “Organiseren en het in stand houden van een permanent overleg betreffende de belangen van alle personeelsleden, doch evenwel met extra aandacht voor de kaderleden verbonden aan de ziekenhuizen van de vzw Emmaüs”, daar gaat het om zegt Johan en vervolgt: “Voor gemeenschappelijke problemen wil OKVe een gemeenschappelijke houding en actie. Voor onze leden neemt zij waar nodig de individuele behartiging op zich.” “OKVe wil dus de noden van kaderleden meer onder de aandacht brengen. Blijkbaar succesvol aangezien de gangbare vakbonden in onze instellingen tijdens onderhandelingen een tandje bijsteken als het gaat over de belangen van kaderleden. Zo zagen we onlangs onze voorstellen met betrekking tot tijdskrediet voor kaderleden quasi integraal verschijnen in de cao die werd afgesloten tussen de LBC- en werkgeversafvaardiging.”

Hoe staat het met de ledenwerving? Tom en Karel : “Al snel na de oprichting van OKVe had 30 procent van de kaderleden zich ingeschreven als lid bij onze jonge vereniging. Wederom een teken dat ons initiatief een schot in de roos was. Lid worden is enkel mogelijk voor kaderleden doch zoals reeds eerder aangehaald staan wij open voor elke redelijk vraag of deze nu komt van een kaderlid, arbeider of bediende, jong of oud. Wij leggen ons oor graag te luisteren en waar nodig/mogelijk zullen we actie ondernemen. Een lidmaatschap bij NCK raden we iedereen aan. Aangezien OKVe nog een jonge vereniging is, is er nog heel wat ruimte voor groei en de uitbouw van de werking.”

DOOR JOHAN BRISSON

« De zorgsector wordt soms onderschat. In Vlaanderen alleen al zijn er zo’n 60.000 verpleegkundigen en vele duizenden kaderleden » Hoe communiceren jullie naar de leden ? Tom : “Wij sturen de meeste informatie door per email.” Johan voegt er snel aan toe “ … en half december 2013 zal onze website www.okve.be van start gaan.” Karel : “Voorafgaand aan een ondernemingsraad voert de OKVe regelmatig een enquête bij haar leden. Zo weten we wat er leeft binnen de campus.” “We trachten onze collega-kaderleden zoveel mogelijk te betrekken in de thema’s die invloed hebben op hun werk. Via serene bevragingen peilen we naar de mening en visie van onze collega’s om op die manier de stelling en standpunten in te kunnen nemen als vertegenwoordiging van het kaderpersoneel. Zo is bijvoorbeeld het al of niet registreren van de werkuren van en het thuiswerken voor kaderleden momenteel een actueel thema waar OKVe via bevraging tracht zicht te krijgen op de standpunten van betrokken kaderleden. Nieuwe kaderleden willen we een persoonlijk bezoek brengen. We kunnen hen ontmoeten op de reguliere onthaaldagen voor alle personeel maar verkiezen de persoonlijke toets boven dit algemeen onthaal.”

Zijn kaderleden in de zorgsector een buitenbeentje? Johan : “OKVe is actief binnen de non-profit sector. Wij kunnen ons moeilijk vergelijken met de klassieke kaderleden en hun voordelen.” Tom : “Ik ben bijvoorbeeld verantwoordelijk voor 250 personen. Bij een bank zou zo’n leidinggevende functie totaal anders worden bekeken en verloond.”

Miranda: “In onze sector kennen wij geen voordelen als bedrijfswagens, bijzondere extra legale voordelen.”

Hoe zien jullie de toekomst van de zachte sector? Karel : “Een nieuwe staatshervorming zou voor ons waarschijnlijk betekenen dat er minder middelen beschikbaar worden gesteld. Dus minder (werk-)zekerheid !” Miranda en Johan: “Wij zien ook geen verbetering voor het tekort aan zorgverleners. Hier moet dringend iets aan gedaan worden. Het is nochtans een job waar je veel voldoening uit kan halen.”

OKVe, die hopelijk ook navolging krijgen in andere zorginstellingen, zijn dan ook zeer waardevol om hierop te kunnen wegen en het kaderpersoneel terug wat meer in beeld te brengen. Een signaal naar de overheid, directies en syndicaten moet de ‘witte woede’ kenbaar maken. Johan ziet het ook concreet: “Wij dromen er van om in 2014 een seminarie of congres te organiseren voor kaderleden uit de Vlaamse zorgsector. Een samenwerking met de NCK lijkt ons vanzelfsprekend. De eerste gesprekken werden al opgestart.”

« Met de sociale verkiezingen wilden we écht iets doen rond de problematiek van de kaderleden in onze sector. De NCK was de logische stap »

“Er moet bespaard worden, dat is zeker. Thuiszorg kan een (deelse) oplossing zijn. Het zou de zorgverlening herschikken. Men kan dan besparen op gebouwen, onderhoud, … met behoud van het zorgpersoneel” , besluit Tom. Inderdaad de zorgsector wordt soms onderschat. In Vlaanderen alleen al zijn er zo’n 60.000 verpleegkundigen. Naast de ongeveer 4000 hoofdverpleegkundigen zijn in deze sector ook nog duizenden andere kaderleden van diverse pluimage actief. Denk bijvoorbeeld aan hoofdboekhouders, verantwoordelijke voor huishoudelijk departement, psychologen en andere medewerkers met een masterdiploma, en ga zo maar verder. Al jarenlang is de problematiek van de ontspoorde loonspanning voor het kaderpersoneel een actueel gegeven. Zo zie je bijvoorbeeld dat het loon van een hoofdverpleegkundige amper verschilt van de medewerkers waaraan deze leiding hoort te geven. OKVe brengt dit thema dan ook regelmatig op tafel. Al enkele decennia werken de klassieke vakbonden samen met werkgeversafvaardiging aan een nieuwe functieclassificatie voor de sector. Het blijft echter wachten op de implementatie van deze nieuwe functieclassificatie waarbij het vooralsnog niet duidelijk is of met deze implementatie het probleem van de ontspoorde loonspanning wordt opgelost. Drukking vanuit het kader hierop is dan ook zeer belangrijk. Initiatieven zoals

Nog een laatste boodschap? Miranda, Karel, Johan en Tom zijn het eens : “OKVe en NCK wil nog meer mensen mobiliseren om actief te participeren in de werking van de belangenvereniging. Zo kunnen we de sociale verkiezingen van 2016 nog beter voorbereiden en nog meer stemmen halen. Hoe meer leden en stemmen, hoe meer er naar ons geluisterd wordt! Wij hopen dat ons initiatief de kaderleden in andere ziekenhuizen en zorginstelling kan inspireren om zelf initiatief in handen te nemen.”

— Dit interview kwam tot stand dankzij de bereidwillige medewerking van OKVe en door Johan Brisson (Persverantwoordelijke NCK). Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 5

DE ROADSHOWS VAN NCK. Tijdens de maand oktober was NCK ‘on the road’. Tijdens deze vormingsdagen, met als thema “Extra legale voordelen voor Kaderleden”, in Luik, Brussel, Doel en Gent namen meer dan 240 geïnteresseerden deel. n

EXTRA LEGALE VOORDELEN

“Het succes van deze roadshows bestond uit 6 unieke factoren” zegt Johan Brisson, organisator van de vormingsdagen in België. “Enerzijds lag het thema zeer goed: Extra legale voordelen interesseren iedereen. Je wilt de laatste weetjes kennen. Onze gastspreker Geert Wittemans (International Tax & Insurance Lecturer) stond garant voor een professionele benadering en wist iedereen aangenaam te boeien. Voor het organiseren kozen we resoluut om intra-muros bij de bedrijven te gaan. NCK ging naar zijn leden en firma’s. Een vierde succesfactor was ongetwijfeld de nieuwe manier van communicatie : digitale uitnodigingen, het gebruik van de sociale media Facebook, Linked’In en Twitter. De ingeschrevenen konden eveneens voor de vormingssessie het bedrijf bezoeken met een gids. Tenzesde werd ook de networkdrink zeer geapprecieerd”.

n

NCK BIJ ‘CENTRE FOR RESEARCH IN METALLURGY’ (CRM) IN LUIK

Een bijzondere locatie. Een bedrijfsbezoek liet de gasten toe om zich een idee te vormen over wat CRM onderzoekt. De sessie ging door in de moderne metalen gebouwen van CRM3 en werd afgesloten met een gezellige drink en babbel.

v.l.n.r. Meester Annemie Peeters en Geert Wittemans

Bart Deschamps, Voorzitter Kadervereniging KBC Gent

Luc Rogghé, Voorzitter Kaderverening Electrabel Doel

Johan Brisson, Persverantwoordelijke NCK

Hieronder vind je een relaas van de vier regionale avonden. Elders in deze Infokader kan je ook de agenda voor 2014 vinden.

n

NCK BIJ ELECTRABEL IN DOEL

Op 17 oktober was NCK te gast in de Kerncentrale van Doel . Een bezoek aan de kerncentrale ging de vormingssessie vooraf. Electrabel zorgde tevens voor een gezellige after-work drink.

Michel Baudoux, Voorzitter Bankfederatie voor kaderleden Vormingsavond Kerncentrale Doel

n

De Arteveldetoren (KBC) ontving NCK op 29 oktober. De aula, het auditorium en de panoramische 25ste verdieping (waar de cocktail plaats vond ) maakten van deze vormingsavond een geslaagd event.

n

Bedrijfsbezoek Kerncentrale Doel Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 6

NCK BIJ KBC IN GENT

Vormingsavond KBC Gent

NCK BIJ ENI IN BRUSSEL

In samenwerking met ENI werd een vormingssessie georganiseerd in het hartje van Brussel.

Receptie KBC Gent

Sébastien Vanhee Voorzitter Kadervereniging ENI Sami Grauer, Secretaris Generaal NCK

Geneviève Moréas, Voorzitster Kadervereniging CRM Groep

Geert Wittemans

Nieuws van de CEC European Managers. Marc Mombaerts ENI

Vormingsavond Eni, Brussel

Bedrijfsbezoek CRM, Luik

LEIDERSCHAP PROMOTEN/(DE KWALITEITEN VAN LEIDINGGEVENDEN) VAN VROUWEN: HET NIEUWE PROJECT VAN CEC EUROPEAN MANAGERS. Vorig jaar heeft de CEC European Managers bijgedragen aan het debat over de demografische evolutie door deel te nemen aan een studie over de toekomstige beschikbaarheid van kaderleden op de arbeidsmarkt van vijf geselecteerde Europese landen. De studie heeft aangetoond dat een ernstig tekort wordt verwacht bij zowel kaderleden als professionals als er geen specifieke maatregelen worden genomen . Een van de meest effectieve maatregelen zou worden gevonden in het verhogen van het aantal vrouwen in leidinggevende posities. Om dit interessante onderwerp aan te pakken, besloot CEC European Managers om een projectvoorstel voor te leggen aan de Europese Commissie om het huidige niveau van participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt te bestuderen en rekening te houden met de meest doeltreffende beleidsmaatregelen om de aanwezigheid van vrouwelijke kaderleden te verhogen. Op 25 oktober, heeft de CEC European Managers een bijeenkomst gehouden in Madrid, Spanje (die de startbijeenkomst van het Europese project zal zijn, indien het wordt geaccepteerd) om dit initiatief te lanceren. Tijdens deze vergadering, hebben verschillende leden van de CEC European Managers een eerste ronde van besprekingen en gedachtewisselingen gedeeld. . De projectpartners zijn de Franse en Zweedse nationale CEC-leden (respectievelijk het CFE - CGC en Ledarna) en Eurocadres, de tweede Europese sociale partner die de belangen van managers en professionals vertegenwoordigen in Europa. De Zweedse vereniging van werkgevers heeft ook haar steun aangeboden. Als het project wordt goedgekeurd, zal het een jaar duren en dient een grote Europese conferentie plaats te vinden (ongeveer) in juni 2014.

Bedrijfsbezoek CRM, Luik Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 7

ACTIVITEITEN VAN DE NCK. Vormingsdag “Aansprakelijkheid van Kaderleden” , gevolgd door de NCKnieuwjaarsdrink Datum ? Donderdag 30 januari 2014 Thema: “Aansprakelijkheid voor kaderleden” Waar ? Mercure Airport Hotel te Brussel/Evere Wanneer ? Vormingsdag : in de namiddag Nieuwjaarsdrink : vanaf 19u00 —

Vormingsdag & Algemene Vergadering NCK Datum ? Donderdag 27 maart 2014 Waar ? Brussel (locatie wordt later doorgegeven) Thema Vormingsdag : nog te bepalen Wanneer ? Vormingsdag : in de namiddag Algemene Vergadering : vanaf 18u00

Alle actuele informatie en data vind je op onze Linked’in pagina’s : NCK Linked’in bedrijfspagina: http://www.linkedin.com/company/ cnc-nck/   NCK Linked’in discussiegroep: http://www.linkedin.com/ groups?gid=5026282&trk=hb_side_g

s a ve t h e d at e !

inforCadre I N° 292 I novembre 2013 I 8

BIJVERDIENEN ALS JE MET PENSIOEN BENT, MOET KUNNEN :

Nationale Confederatie voor Kaderleden en Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging gaan naar Raad van State. Voor heel wat hoger opgeleiden is een loopbaan van 42 jaar moeilijk haalbaar. Het KB (van 28 mei 2013) bepaalt dat men onbeperkt mag bijverdienen als men 42 jaar gewerkt heeft zonder dat dit een impact heeft op het pensioen. De NCK (Nationale Confederatie voor Kaderleden) en de KVIV (Koninklijke Vlaamse Ingenieursvereniging) vinden dit onrechtvaardig voor zij die langer gestudeerd hebben en klagen dit aan bij de Raad van State. De stappen van de NCK zijn ingegeven doordat hij die een carrière van meer dan 42 jaar gedurende zijn pensioen onbeperkt mag bijverdienen, zonder dat dit een impact heeft op zijn pensioen. Wie geen 42 jaar loopbaan heeft mag tot ongeveer 17.150 Euro bruto per jaar bijverdienen. Boven dat bedrag wordt het pensioen verlaagd, en bij een overschrijding met 15% zelfs volledig ingehouden. Omdat het pensioen niet berekend wordt op wat men bijdraagt (kaderleden en bedienden dragen relatief veel af) maar vooral op het aantal gewerkte jaren (elk jaar wordt ‘afgetopt’) zijn het net de personen met een korter loopbaan die, hoewel ze vaak meer hebben afgedragen dan mensen met een langere loopbaan, een lager pensioen zullen hebben. Johan Brisson, Office Manager bij NCK, zegt “Omdat een loopbaan van 42 jaar voor heel wat hoger opgeleiden een moeilijk of zelfs onmogelijk te bereiken iets is, vinden wij dat dit een onrechtvaardigheid inhoudt. Bovendien zijn net zij die geen volledige loopbaan hebben, en dus een laag pensioen hebben, diegenen die net wél zouden moeten kunnen bijverdienen”.

Daarom heeft de NCK, met de steun KVIV besloten om tegen dit wetsartikel een beroep in te stellen bij de Raad van State.

SOCIALE ZEKERHEID 

DOOR HERMAN CLAUS - VOORZITTER NCK

DE SOCIALE ZEKERHEID, DEEL 2:

WAAR GAAT HET GELD NAAR TOE? In ons vorige nummer van kaderinfo publiceerden wij het artikel ‘de sociale zekerheid, deel 1: waar komt het geld vandaan? Hier bespreken wij het vervolg op dit artikel, deel 2: waar gaat het geld naar toe? en deel 3 : extralegale voordelen. Herman Claus Voorzitter NCK

n

IN BELGIË : VIER VERSCHILLENDE STELSELS

Het sociale zekerheidsstelsel is niet plots ingevoerd, maar is gegroeid, vaak per sector (metaal …) of per toepassing (kindergeld, ziekte …). Vandaag bestaan er vier stelsels :

Inkomsten

werknemers

Inkomsten

Soc. bijstand

1. 2. 3. 4.

Inkomsten

ambtenaren

Inkomsten

zelfstandigen

De ‘sociale bijstand’ is een speciaal stelsel dat tot doel heeft diegenen op te vangen die door de mazen van het net vallen en niet bij één van de drie andere groepen behoren. We kijken verder alleen naar het stelsel voor werknemers.

n

HET STELSEL VOOR WERKNEMERS : WAAR WORDT HET GELD AAN GESPENDEERD?

Binnen de sociale zekerheid voor werknemers zijn er zeven domeinen (sectoren) waar geld wordt aan uitgegeven : 1. de ziekte- en invaliditeitsverzekering, waarbij we verder uitsplitsen naar : a. geneeskundige verzorging b. invaliditeitsuitkeringen 2. de werkloosheidsverzekering 3. de pensioenverzekering 4. de kinderbijslagen 5. de arbeidsongevallen 6. de beroepsziekten 7. de jaarlijkse vakantie (voor arbeiders, bij bedienden wordt dit door de werkgever betaald)

RSZ Zeven sectoren

Vier stelsels

Figuur 1: Één RSZ als beheerder, vier stelsels met eigen inkomsten en uitgaven, voor het werknemersstelsel zeven sectoren.

Vroeger (tot voor 1 jan 1994) was elk domein in principe onafhankelijk van het andere voor inkomsten en uitgaven : : elk domein kreeg een bepaald percentage van het loon, en betaalde zelf uit. Dit bleek echter onhoudbaar. Na enige jaren te hebben gewerkt met een soort van transferkas en overdrachten werd in 1994 beslist alle gelden in één budget te stoppen en dit vervolgens te verdelen, ongeacht de historische percentages. De Jaarlijkse Vakantie is een buitenbeentje. Bij kaderleden en bedienden wordt gedurende de vakantie het loon verder uitbetaald. Bij arbeiders niet, maar komt het loon tijdens hun vakantie uit een fonds, dat gespijsd wordt door de werkgever. Dit heeft als voordeel dat bij een faillissement of staking van betaling door de werkgever de arbeiders wél vakantiegeld krijgen maar bedienden en kaderleden niet. Een gevolg hiervan is dat voor het berekenen van sociale bijdragen men bij arbeiders zal werken op 108% van het brutoloon (loon + vakantiegeld), en bij kaderleden en bedienden op 100% van het brutoloon (vakantie zit reeds in loon). Het eindresultaat blijft hetzelfde : men berekent alles op het feitelijke jaarloon.

t

dat voor werknemers dat voor zelfstandigen dat voor ambtenaren de sociale bijstand.

pensioen werkloosheid ziekteverzekering ...

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 9

SOCIALE ZEKERHEID

n

HET STELSEL VOOR WERKNEMERS : WAAR KOMT HET GELD VANDAAN ?

Het relatieve belang van de bijdragen uit de verschillende stelsels was in 2009 (bron “Kerncijfers 2011”):

Er zijn vier bronnen voor dit geld :

Relatieve bijdrage inkomsten RSZ 2009

1. de heffing op het loon, namelijk de sociale bijdragen. Deze heffing wordt deels betaald door de werknemer, deels door de werkgever. Deze heffing is vaak bijgestuurd (verhoogd) en men kan ze opsplitsen naargelang de reden waarom ze werd ingevoerd. Zo is er voor de pensioenen 0,87% WN belasting en 1,46% WG belasting, werd er 0,05% WG belasting ingevoerd voor het financieren van de kinderopvang, 0,01% WG bijdrage voor het asbestfonds etc. Deze opsplitsing is niet meer actueel daar toch alle gelden worden samengevoegd. Het eindresultaat is 13,07% WN belasting en ongeveer 34,5% (kan ongeveer 1% variëren afhankelijk van de grootte van het bedrijf, het paritair comité en dergelijke) WG belasting. 2. de zgn. alternatieve financiering. Daar in het sociale zekerheidssysteem bepaalde takken (zoals kindergeld …) zitten die eigenlijk niks te maken hebben met tewerkstelling, is het niet onlogisch dat een deel van de inkomsten ook losgekoppeld is van de tewerkstelling. Deze alternatieve financiering bestaat o.a. uit een deel van alle BTW ontvangsten (in 2002 vastgesteld op 23,514% van alle BTW), de roerende voorheffingen, accijnzen op tabak etc. 3. e en bijdrage door de overheid (gefinancierd door de algemene belastingen) 4. diverse andere bijdragen en dotaties

RSZ Werknemers

Bron van inkomsten

RSZPPO vastbenoemde ambtenaren

3.1%

RSVZ

14.9%

DOSZ en HVKZ

0.2%

Tabel 2: Financiering RSZ gegevens 2009, bron “Kerncijfers 2009”. Contractuelen zijn werknemers.

n

HET STELSEL VOOR WERKNEMERS : VERDELING OVER DE ZEVEN DOMEINEN

Zoals gezegd worden al de gelden van het stelsel voor werknemers in één gemeenschappelijke kas gestort beheerd door de RSZ (Rijksdienst voor Sociale Zekerheid), en vervolgens verdeeld over de verschillende takken. Voor elke tak hebben we een parastatale die instaat voor het beheer van de betalingen (bvb de RVA voor werklozensteun). Deze parastatalen doen niet zelf de uitbetalingen, ze beheren wél de dossiers. De eigenlijke uitbetaling wordt door de parastatalen toevertrouwd aan hulpkassen. Deze handelen rechtstreeks met de rechthebbende : ze vragen zijn dossier op, geven dit door aan de parastatale, doen de uitbetaling en dergelijke.

werkloosheid

RVA

Hulpkas - Vakbonden - HVW

Rechthebbende

Bedrag 51,470,252,586 E

56%

21,119,631,238 E

23%

Alternatieve financiering

14,066,203,407 E

15%

- BTW

12.422.427.880 E

- Roerende voorheffing

464.538.872 E

- Accijnzen op tabak

788.487.423 E 390.749.232 E

Toegewezen ontvangsten

2.519.944.712 E

Diverse ontvangsten

2.454.702.891 E 91.630.734.834 E

3% 3% 100%

Tabel 1: Financiering van de sociale zekerheid. Bijdragen zijn de bijdragen uit loon werknemers maar ook de bijdragen van zelfstandigen. BTW is ongeveer één vierde van de totale BTW inkomsten. Overgenomen uit “Kerncijfers 2010” daar de brochure “Kerncijfers 2011” alleen nog de uitgaven detailleert.

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 10

10.2%

RSZ

Staatstoelagen

TOTAAL

4.9%

RSZ vastbenoemde ambtenaren

Inkomsten

Bijdragen

- Overige

6.5%

RSZPPO contarctuele ambtenaren

Voor de ganse sociale zekerheid (de vier stelsels) waren de bijdragen in 2010 als volgt : Financiering sociale zekerheid 2010 (alle stelsels samen)

60.0%

RSZ contractuele ambtenaren

De hulpkassen doen dit natuurlijk niet gratis, en worden vergoed voor hun inspanningen. Een aantal van deze hulpkassen zijn gebonden aan zuilen (bvb de vakbonden voor de uitbetaling van werklozensteun, de ziekenfondsen voor de uitbetaling van ziektevergoedingen) maar er is voor elke tak steeds een neutrale overheidsinstelling als hulpkas beschikbaar (bvb de Hulpkas voor Werkloosheidsuitkering voor het uitbetalen van de werklozensteun).

DOOR HERMAN CLAUS - VOORZITTER NCK

Uitbetaling en dossierafhandeling

Parastatale

Overheid

Hulpkassen

Rechtstreeks

Kinderbijslagfondsen

Kinderbijslag

RKW

Werkloosheid

RVA

HvW

Vakbonden

Pensioenen

RVP

Rechtstreeks

-

RIZIV

HKZIV

Ziekenfondsen

RIZIV

HKZIV

Ziekenfondsen

Ziekte en invaliditeit Gezondheidszorg Ziekte en invaliditeit Uitkeringen

via Particuliere Verzekeringsmaatschappijen

Arbeidsongevallen

FAO

Beroepsziekten

FBZ

Rechtstreeks

-

Jaarlijkse Vakantie

RJV

Rechtstreeks

Bijzondere Vakantiefondsen

Tabel 3: de zeven takken van het werknemersstelsel

Onderstaande tabel geeft de uitgaven (4 stelsels) in de verschillende takken voor 2010 : Uitgaven sociale zekerheid (2010) Geneeskundige verzorging

22,826,873,000 E

25%

Uitkeringen voor arbeidsongeschiktheid

6,889,537,240 E

8%

Werkloosheid

7,790,579,706 E

8%

Arbeidsmarkt- en werkgelegenheidsbeleid

4,072,543,003 E

4%

Ouderdom

25,570,435,628 E

28%

Overleving

6,422,739,610 E

7%

Gezin

5,662,325,375 E

6%

Overige gedekte risico’s

6,912,864,540 E

8%

Werkingskosten

2,313,359,060 E

3%

Diverse uitgaven

5,661,323,761 E

6%

91,681,180,923 E

100%

TOTALE UITGAVEN

Tabel 4: Uitgaven van de sociale zekerheid, de vier stelsels samen, overgenomen uit “Kerncijfers 2010”.

DE SOCIALE ZEKERHEID, DEEL 3:

EXTRA-LEGALE VOORDELEN. Zoals we gezien hebben is het grote probleem in België de hoge incrementele kost voor het toekennen van een extra euro aan loon : wanneer de werkgever een extra euro uittrekt dan komt hiervan al snel slechts 0,30 E à 0,35 E terecht bij de werknemer als besteedbaar inkomen. Daarom dat zwartwerk zo interessant is : grofweg wie vijftien jaar in het zwart werkt heeft evenveel verdiend als iemand die 45 jaar officieel bezig is.

Extralegale voordelen zijn een mechanisme om de pil wat te verzachten. Het zijn voordelen die de werknemer bekomt omdat hij in dienst is bij een werkgever, maar die op een speciale manier behandeld worden waar het de belastingen betreft. Het mag dus uitdrukkelijk niet over geld gaan, want verloning in geld wordt steeds belast. Er zijn verschillende soorten voordelen (bvb dat het bedrijf vlak bij je woonst ligt is ook een soort voordeel) maar de fiscus en de RSZ interesseren zich alleen aan ‘in geld waardeerbare voordelen’ die men bekomt. In geld waardeerbaar wil zeggen dat het in geld uitgedrukt moet kunnen worden zonder dat de precieze geldwaarde onbetwistbaar en onmiddellijk duidelijk is. Er zijn de volgende aspecten : •• hoe gaan we op een voordeel een bedrag plakken? Bvb : je werkt bij een hersteldienst voor huishoudapparatuur, en je krijgt als voordeel dat men bij jou thuis gratis alle huishoudapparatuur komt herstellen. Wat is dat waard? Hierbij zijn alvast twee opties : (a) hoeveel kost het aan de werkgever en (b) wat is de waarde voor jou. Dit kan veel verschil uitmaken. Als voorbeeld : de werkgever wint bij een loterij een bedrijfswagen en geeft deze aan jou. Jij hebt een voordeel dat jou per maand wel 400 E waard is, maar de kost voor de werkgever is nihil. •• De RSZ en de fiscus hebben tevens elk hun eigen idee over hoe groot dit bedrag moet zijn. Het kan dus zijn dat fiscus en RSZ een ander bedrag nemen als forfait om de waarde van een extralegale voordeel te berekenen. Of dat een voordeel voor de fiscus is vrijgesteld, maar dat men wél RSZ moet betalen. Men probeert wel te harmoniseren, maar daar het gescheiden wetgevingen betreft (en gescheiden overheidsdiensten) is er, behalve goede wil van beide diensten, geen reden waarom ze beiden op dezelfde manier naar een extralegaal voordeel zouden kijken. De bepaling door de RSZ is vooral een zorg voor de bedrijven (jij ziet dat niet), de bepaling door de fiscus belangt werkgever én werknemer aan (werknemer moet uiteindelijk betalen maar werkgever moet voorafbetalingen doen op de fiscale belasting) •• Een bedrijf mag normaal zijn kosten aftrekken van zijn winst, zodat de winst (en de vennootschapsbelasting van tot max 33,99% op deze winst) lager wordt. Mag men nu de kosten die men maakt voor deze extralegale voordelen die men toekent aftrekken van de winst als kosten? Ergens leeft het idee dat, indien er een voordeel is waarop de werknemer geen of weinig belastingen betaalt, dat het bedrijf er maar belastingen op moet betalen, dus dat deze kosten niet aftrekbaar mogen zijn van de winst. De ervaring en de creativiteit van werkgevers en belastingdiensten hebben samen geleid tot onderstaande tabel, waarbij voor elk extralegaal voordeel wordt opgegeven of er RSZ moet op betaald worden, of er inkomstenbelastingen moeten op betaald worden en of de werkgever dit als kost mag boeken.

t

Tak

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 11

SOCIALE ZEKERHEID

AARD VAN HET VOORDEEL, DE VERGOEDING, DE PREMIE OF DE UITKERING

SOCIAAL ASPECT

FISCAAL ASPECT

RSZ Bijdrage

Belastbaar inkomen werknemer

Aftrekbare kost voor werkgever

Ja

Ja

Ja

Ja Ja Ja

Ja Ja Ja

Ja Ja Ja

Ja Ja Nee Ja Nee Ja

Ja Ja Nee Ja Ja Ja

Ja Ja Ja Ja Ja Ja

Ja

Ja

Ja

Nee Nee

Nee Nee

Ja Nee

Nee Nee Nee Nee

Nee Nee Nee Nee

Nee Nee Nee Ja

Nee

Nee

Ja

4). Vergoedingen voor beroepskosten en diverse uitkeringen •• Vergoedingen voor woon-werkverkeer •• Vergoedingen voor kosten van beroepsverplaatsingen (met of zonder privévoertuig) •• Mobiliteitsvergoedingen (bv. PC nr. 124) •• Vergoedingen voor parkeerkosten •• Vergoedingen voor maaltijdkosten •• Vergoedingen voor verblijfskosten gemaakt in het kader van beroepsopdrachten •• Vergoedingen voor representatiekosten •• Vergoedingen voor arbeidskledij •• ARAB-vergoedingen (bv. PC nr.140.4) •• Vergoedingen voor niet-gerechtvaardigde beroepskosten (= verborgen loon) •• Premie naar aanleiding van het huwelijk of verklaring van wettelijke samenwoning •• Ancienniteitspremie •• Hospitalisatieverzekeringspremie •• Buitenwettelijke kinderbijslag

Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee

Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee

Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Nee Ja Nee Nee Nee Nee

5). Niet-recurrente resultaatsgebonden voordelen (cao nr.90)

Nee

Nee

Ja

1). Voordelen in natura •• Maaltijd en/of huisvesting (voor dienstboden) •• Gratis maaltijd of maaltijd tegen verminderde prijzen (voor dienstboden) •• Gas – elektriciteit – brandstoffen •• Levering door de werkgever van Kantoormateriaal dat normaal ten laste van de werknemer is 2). Voordelen van allerlei aard •• Gratis beschikken over een woonruimte •• Verwarming – elektriciteit en andere kosten •• Maaltijd tegen een lagere prijs dan de kostprijs in het bedrijfsrestaurant •• Renteloze lening of lening met lage rente •• Privégebruik van een firmawagen •• Privégebruik van een pc of een internetaansluiting die gratis ter beschikking wordt gesteld door de werkgever •• Privégebruik van een ter beschikking gestelde gsm 3). Sociaal vrijgestelde voordelen •• Bedeling van dranken tijdens de arbeidsuren •• Collectieve voordelen van geringe waarde waarvan moeilijk de individuele waarde kan worden bepaald en gelegenheidsgeschenken (bv. geboorte) •• Hulp in buitengewone omstandigheden (tussenkomst bij een heelkundige ingreep) •• Toekenning van maaltijdcheques •• Toekenning van ecocheques •• Kleine geschenken in natura, in specien of onder de vorm van geschenkencheques naar aanleiding van de uitreiking van eretekens bij het pensioen van personeel, Sinterklaas, Kerstmis of Nieuwjaar •• Werkgeverstegemoetkoming in de aankoop van een ‘PC-privé’ door de werknemer

Tabel 5: Diverse extralegale voordelen en hun behandeling door fiscus en RSZ

Indien op een extralegaal voordeel zowel inkomstenbelastingen als sociale bijdragen moeten betaald worden, en indien het bedrijf dit tevens mag inbrengen als kosten, zou men op het eerste zicht zeggen dat dit gelijk is aan het uitbetalen van een loon in geld. Er blijft echter het verschil van de waardering van het voordeel : een bedrijfswagen wordt bvb gewaardeerd overeenkomstig bepaalde regels (gebaseerd op bvb de CO2 uitstoot, en niet de waarde in hoofde van de verkrijger), zodat er toch een voor de werknemer voordelige situatie kan ontstaan.

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 12

Wanneer je dus discussieert over een dergelijk voordeel, dan moet je eerst opzoeken : - Hoe wordt het beoordeeld door de fiscus - Hoe wordt het beoordeeld door de RSZ - Is het een aftrekbare kost voor de werkgever of niet Het is, bij het beoordelen van deze voordelen, van belang om de vier partijen te bekijken waar het geld vandaan komt en naar toe stroomt : de winst van de werkgever na belastingen, de werknemer, de fiscus en de RSZ.

DOOR HERMAN CLAUS - VOORZITTER NCK

In principe begin je met een winst van het bedrijf ten belope van B, en dan bekijk je de alternatieve paden die dit geld kan volgen : (a) Normaal gaat van dit bedrag B 33,99% naar de belastingen en is 66,01% winst na belastingen (aandeelhouders). Dat is de neutrale situatie. (b) Een eerste alternatieve weg is het bedrag X wordt aangewend om een loon uit te betalen in geld. Dit betekent dat de winst voor de aandeelhouders daalt met (B * 66,01%), en dat jouw loon ongeveer stijgt met (B / 134,5% ) * 86,93% * 55% (hier kan je de juiste aanslagvoeten invullen). Het resterende bedrag gaat naar de belastingen. (c) Een tweede alternatief is dat B gebruikt wordt om bvb een bedrijfswagen te kopen. Ook dan kan je weer, op basis van de CO2, gaan berekenen hoeveel er naar de overheid gaat. Wat de waarde voor jou is moet je inschatten. Daarna kan je dan de situatie (b) en (c) voor jezelf gaan vergelijken : wat is de waarde van de wagen versus wat is het besteedbare bedrag na belastingen als ik het bedrag B in mijn loon laat uitbetalen. Om na te gaan welke inspanning de werkgever zich getroost moet je naar de situatie (a) kijken, dat is wat de aandeelhouders inleveren. Een belangrijke opmerking hier : niets is zo leuk voor de werkgever dan een slecht omschreven voordeel in natura toekennen. Op het ogenblik van toekenning kan men gemakkelijk royaal zijn (het betreft maar enkele personen in het bedrijf) en naarmate de tijd verstrijkt kan men, omdat het voordeel vaak niet op papier staat, er gemakkelijk stukken afschaven. Denk aan bedrijfswagens die kleiner worden, voordelen van GSM gebruik die ingeperkt worden en dergelijke meer. Een laatste opmerking nog : we zien dat RSZ en fiscus bepaalde voordelen op een andere manier gaan beoordelen. Bij ontslag dient echter ook een geldwaarde te worden toegekend aan deze voordelen voor het bepalen van de opzegtermijn (en de opzegvergoeding). De waarde die dan wordt genomen is de waarde van het voordeel in hoofde van de verkrijger, dus van de werknemer. Een bedrijfswagen wordt bijvoorbeeld geschat op 300 E tot 500 E per maand, ongeacht de kost voor de werkgever of de waardebepaling door fiscus of RSZ. Het loonbegrip bij ontslag staat dus los van het loonbegrip voor de fiscus of van het loonbegrip voor de RSZ : het zijn drie verschillende begrippen.

Gebruikte afkortingen : WN Werknemer WG Werkgever ADSEI Algemene Directie Statistiek en Economische Informatie, een dienst van de FOD Economie, vroeger het NIS: Nationaal Instituut voor de Statistiek CDVU Centrale Dienst der Vaste Uitgaven, een dienst van de FOD Financiën DOSZ Dienst voor de Overzeese Sociale Zekerheid FAO Fonds voor Arbeidsongevallen FBZ Fonds voor de Beroepsziekten FCUD Fonds voor Collectieve Uitrusting en Diensten HVKZ Hulp- en Voorzorgskas voor Zeevarenden HVW Hulpkas voor Werkloosheidsuitkeringen HZIV Hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering PDOS Pensioendienst voor de Overheidssector RIZIV Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering RJV Rijksdienst voor jaarlijkse vakantie RKW Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers RSVZ Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen RSZ Rijksdienst voor Sociale Zekerheid RSZPPO Rijksdienst voor Sociale Zekerheid van de Provinciale en Plaatselijke Overheidsdiensten RVA Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening RVP Rijksdienst voor Pensioenen

Enkele markante cijfers (overgenomen uit “Kerncijfers 2011”, te downloaden van de website van de FOD Sociale Zekerheid) Aantal huisartsen (licht dalend) 12.217 Aantal ziekenhuizen (licht dalend) 128 Aantal ziekenhuisbedden (licht dalend) 54.749 Uitgaven medicatie voor kanker (sterk stijgend) 935.985.538 E Aantal vergoede ziektedagen 30.904.395 Aantal vergoede werklozen (excl bruggepensioneerden) 542.005 Aantal bruggepensioneerden 119.881 Uitgaven voor brugpensioen 1.634.240.442 E Uitgaven pensioenen 26.594.215.027 E

Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 13

D O O R L UC V I NC K X

Eenheidsstatuut creëert nieuwe belemmeringen in het arbeidsstatuut: NCK reageert!

Wordt vrije onderhandeling van de opzegtermijn bij het begin van de arbeidsovereenkomst onmogelijk gemaakt door de wetgeving op het eenheidsstatuut ? NCK wijst erop dat het absoluut noodzakelijk is om deze optie te behouden, o.a. in het kader van onderhandelde scheiding, zogenaamde “smart pension systems”, demotie enz.

nomen. Dit laatste betekent niet dat dat wettelijke opzegtermijn wordt meegenomen: Bij een nieuwe contract begint je anciënniteit voor ontslag opnieuw te lopen. In een aantal gevallen kan er onderhandeld worden om b.v. een anciënniteit vast te leggen in het nieuwe contract, in ruil voor het geheel of gedeeltelijk laten vallen van de ontslagvergoeding. De NCK advocaten hebben reeds dergelijke regelingen onderhandeld, en NCK pleit ervoor om deze vrijheid te behouden.

was, kan de wettelijke opzegtermijn vrij hoog zijn, b.v. tot drie jaar. Het contractueel overnemen van die opzegtermijn wordt dikwijls als een redelijke vraag beschouwd. Zonder deze optie zullen vele kaderleden in hun oude job blijven, omwille van de financiële zekerheid.

Om deze redenen blijft NCK bij de regering erop aandringen om dit bij de uitvoeringsbesluiten te verduidelijken dat deze mogelijkheid nog bestaat.

Onderhandelde scheiding Vrij onderhandelen nog mogelijk? De eerste teksten i.v.m. het eenheidsstatuut laten uitschijnen dat voor alle categorieën werknemers de opzegtermijn automatisch vastligt in functie van het aantal dienstjaren en dat geen uitzonderingen mogelijk zijn. Vrije onderhandeling van afwijkende opzegtermijnen op sectoriëel en bedrijfsniveau worden uitgesloten, en het is niet duidelijk of individuele onderhandeling nog toegestaan is. De NCK wijst er op dat deze optie absoluut nodig is om tot realistische arbeidsverhoudingen en een goede werking van de arbeidsmarkt te komen.

Demotie In het geval van een “demotie” kan het nodig zijn om een nieuwe arbeidscontract te ondertekenen. Zeker wanneer de werknemer in een lager barema terecht komt. Dit komt veel voor bij bijvoorbeeld hoofdverplegers, die terug als gewoon verpleger gaan werken. In theorie kan er eerst een ontslag zijn, met het uitbetalen van een ontslagvergoeding, gevolgd door een nieuw arbeidscontract, waarbij de financiële anciënniteit wordt overgeKaderinfo I N° 292 I november 2013 I 14

Indien het bedrag van de opzegtermijn verdeeld wordt over een langer opzegtermijn spreekt men van de “onderhandelde scheiding”. Als een kaderlid b.v. 120.000 Euro bruto verdient per jaar, en de opzegtermijn bedraagt 2 jaar, kan er overeengekomen worden om dit op te vatten als 4 jaar met een brutoloon van 60.000 Euro. Dit heeft zekere voordelen onder meer voor werkloosheidssteun, pensioenrechten, mogelijkheid om bij te verdienen enz.

Smart pension Een bijzonder geval van de “onderhandelde scheiding” is wat men is sommige bedrijven “smart pension” noemt: Men probeert met het bedrag van de formule Claeys de periode tot de wettelijke pensioenleeftijd te overbruggen, door naar een lager jaarloon te gaan voor de te overbruggen periode.

Veranderen van werk op latere leeftijd Het gebeurt dat een kaderlid of hooggespecialiseerde bediende op latere leeftijd een aanbieding krijgt van de concurrentie. Indien hij of zij het grootste deel van zijn carrière bij dezelfde werknemer

Luc Vinckx, ondervoorzitter NCK

Federale Adviesraad voor de Ouderen - Werkgroep Mobiliteit. Werkt U graag mee aan de NCK standpunten betreffende mobiliteit van gepensioneerde kaderleden ? De Federale Adviesraad voor de Ouderen, afgekort FAVO, werd opgericht eind 2012 door de Minister van Pensioenen. Er zijn een vijftal Commissies, waaronder de Commissie mobiliteit. Luc De Clercq, jarenlang NCK afgevaardigde bij ABN AMRO, vertegenwoordigt ons in deze Commissie. Bij deze een oproep van Luc aan alle geïnteresseerde NCK leden om een werkgroep op te richten rond dit thema. —  Mobiliteit is zo iets waar we elke dag mee te maken hebben en waarover heel wat te zeggen valt. Het is veelomvattend : dichtbij huis, onderweg naar het werk, alle leeftijden, alle soorten en alle streken. Om hierover standpunten te kunnen innemen zijn vele inzichten nodig en overleg. NCK wil dan ook een digitale werkgroep “mobiliteit” starten. Flexibiliteit is een belangrijke basiseigenschap van een kaderlid, en we gebruiken die eigenschap dagelijks om ons voortdurend aan te passen aan veranderende omstandigheden. Het is een persoonlijk kenmerk die we als kaderlid zelf onder controle hebt. Hiernaast zijn er nog vele andere eigenschappen die belangrijk zijn om als kaderlid goed te kunnen functio-

neren zoals snel een analyse kunnen maken en een goede synthese kunnen samenstellen, enz... Maar buiten de persoonlijke eigenschappen zijn er ook heel wat externe factoren waarmee we rekening moeten houden. Die moeten we -of lijdzaam ondergaan -of we moeten proberen er greep op te krijgen om ze te kunnen veranderen. Onze energie bundelen is daartoe een noodzaak. Als erkende organisatie heeft NCK toegang tot overlegorganisaties waar we onze stem kunnen laten horen. Mobiliteit is zo iets waar we elke dag mee te maken hebben en waarover heel wat te zeggen valt. Het is veelomvattend: dichtbij huis, onderweg naar het werk, alle leeftijden, alle soorten en alle streken. Om hierover standpunten te kunnen innemen zijn vele inzichten nodig en overleg. Daarom is het de bedoeling om een digitale werkgroep “mobiliteit” te starten binnen NCK. Binnen de werkgroep willen we op basis van thema’s informatie verzamelen om ons toe te laten standpunten in te nemen. Hiervoor komt er een centraal aanspreekpunt om de informatie te verzamelen, te ordenen en samen te vatten. Het overleg zal zo goed als uitsluitend digitaal georganiseerd worden. Dit moet toelaten om op een betere en snellere manier een standpunt te formuleren wanneer dit nodig is.

ren ben je de geknipte persoon om deel te nemen aan deze werkgroep. Stuur een bericht met Uw interesse naar [email protected]

Luc De Clercq Afgevaardigde NCK Federale Adviesraad van de Ouderen

Luc De Clercq is licentiaat Wiskunde, heeft een graduaat informatica en een postgraduaat Auditor, hij werkte achtereenvolgens bij Ketels Datacenter, Boelwerf, ABN / ABN AMRO, RBS. Hij is 30 jaar lid van NCK en zat namens NCK in de Ondernemingsraad van ABN AMRO. Thans is hij één van de drijvende krachten in de werkgroep pensioenen bij NCK en zetelt hij namens NCK in de Federale Adviesraad van de Ouderen, zowel in de commissie pensioenen als in de commissie mobiliteit.”

Misschien ben je reeds betrokken bij mobiliteit in Uw eigen omgeving op het werk, of in Uw gemeente. Misschien ben je geïnteresseerd in de mobiliteit van de “laatste km”. Misschien ben je geïnteresseerd in vervoer met trein, tram, bus of fiets. Misschien ben je geïnteresseerd in Car Policies. Misschien ben je geïnteresseerd in mobiliteit met een handicap. Het maakt niet uit hoe je mobiliteit bekijkt, indien je interesse hebt en Uw mening, kennis en data wil delen met andeKaderinfo I N° 292 I november 2013 I 15

Pensioenweetjes. Dit wettelijk rendement is van belang bij pensioensystemen van het type “vaste bijdragen”. De wettelijke minimumrendementen zijn 3,25 % voor de werknemersbijdragen en 3,75 % voor de werkgeversbijdragen. Sommigen zouden deze waarden vervangen door een aan de markt gekoppeld rendement, veel lager dus op dit ogenblik. Door Luc Vinckx Ondervoorzitter NCK

Krijg je je verlof niet op dit jaar ? Omzetten in extra pensioen ! Nog een manier om de flexibiliteit te verhogen in het kader van een win-win tussen werkgever en werknemer: Soms is er zoveel werk dat beide partijen het eens zijn dat niet alle toegekende verlofdagen opgenomen kunnen worden. Wanneer de niet opgenomen dagen worden uitbetaald als loon, blijft er netto niet veel over. Een aantal Belgische bedrijven hebben een systeem ingesteld om deze verlofdagen in het pensioenfonds (of groepsverzekering) te storten. Praat erover met uw kadervereniging !

Zou vlottende rente bij groepsverzekeringen uw pensioen ook aantasten ? Begin september ging het gerucht dat de wettelijke garantie op de rendementen van de bedrijfspensioenen zou worden losgelaten. Minister De Croo zou er voorstander van zijn, maar ontkende het gerucht formeel.

Voor pensioensystemen van het type “gesteld doel” heeft het wettelijk minimum rendement geen impact: Het pensioenkapitaal hangt in dat geval louter af van het laatste loon en het aantal jaren dienst.

Doorwerken na je 65 mag : Normaal krijg je enkele maanden voor je 65 een pensioenaanvraag die je kunt terugsturen, of niet. Als je gewoon blijft doorwerken, en je baas is akkoord, stuur je het niet terug. Als je dan enkele jaren later toch op pensioen wil, moet je zelf het initiatief nemen om een aanvraag in te dienen. Voor je wettelijk pensioen tellen je 45 beste jaren. Dankzij de recente pensioenhervormingen tellen de gewerkte jaren na je 65 ook mee. Voor mensen die lang gestudeerd hebben, en ook voor mensen die gedurende een aantal jaren een laag loon hadden, betekent werken na 65 dus een verbetering van je wettelijk pensioen.

Hou de einddatum van de groepsverzekering in de gaten ! Wanneer je het kapitaal van je groepsverzekering opneemt op de leeftijd van 65 jaar, betaal je eenmalig 10 % belasting op dat kapitaal. Door de recente hervormingen van de regering, stijgt

deze aanslagvoet tot 16,5 of zelfs 20% als je het kapitaal vroeger opneemt. Heel wat bedrijfspensioenplannen eindigen op 60 jaar, waardoor je onderworpen wordt aan de aanslagvoet van 20 %, ook als tot je 65 doorwerkt en dan pas het kapitaal zou aanspreken ! Tijd dus om het bedrijfspensioenplan te heronderhandelen. De juridische dienst van NCK kan je hierbij helpen.

Onderhandelde scheiding of smart pension: Onmogelijk door een bepaling in de wetgeving op het eenheidsstatuut ? Een van de interessante opties voor kaderleden op het einde van hun carrière is het systeem van “onderhandelde scheiding”, soms ook wel “smart pension system” genoemd: Wanneer de werkgever afscheid wil nemen van de werknemer enkele jaren voor deze de pensioengerechtigde leeftijd bereikt is, kan er overeen gekomen worden om de resterende tijd tot de pensioenleeftijd te overbruggen met een lager loon en vrijstelling van dienst. Dit nieuwe lager loon moet dan liefst nog hoger zijn dan het plafond voor het maximale wettelijke pensioen. De werknemer kan bijverdienen als zelfstandige, of zelfs als werknemer. De ontwerpwetteksten in het kader van het eenheidsstatuut zijn niet duidelijk of het vrij onderhandelen van de opzegtermjin. Als deze vrije onderhandeling zou verdwijnen, wordt het systeem van onderhandelde scheiding in vraag gesteld. NCK zet zich in om dit zo snel mogelijk te verduidelijken, in positieve zin.

Hebben meegewerkt aan dit nummer: Serge Bodart, Erwin Boeynaems, Johan Brisson, Herman Claus, Rachel de Vries, Françoise Derenne, Jean Finné, Roland Glibert, Philippe Gouat, Sami Grauer, Mariem Guerroum, Jean-Pierre Mezosy, Luc Vinckx.

Overnemen van artikels is toegestaan mits vermelding van de bron en versturen van een melding naar de NCK. De artikelen zijn gepubliceerd onder de verantwoordelijkheid van hun auteurs en geven niet noodzakelijk het standpunt van de NCK weer. Kaderinfo I N° 292 I november 2013 I 16