CASESTUDY ‘DE STAALBRANCHE IN EEN KLIMAATNEUTRALE SAMENLEVING’
C h r i s G r o e n v e l d ● J o c h e m R o o s w i n k e l ● T e u n V e r b e r n e
I N H O U D • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
I N L E I D I N G • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Studie reis Costa Rica 9 tot en met 21 mei 2013 Doel reis • Het slaan van een brug tussen het universitaire onderwijs en de (bouw)prakFjk • ‘Duurzaamheid’ kriFsch onder de loep nemen & sFmuleren duurzame bewustwording • Costa Rica • Happy Planet Index: 1 • Veel aandacht duurzame ontwikkelingen Casestudy Hoe wordt de staalbranche in Costa Rica ingezet om in 2021 een klimaatneutrale samenleving te bereiken?
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Bezochte plaatsen • San José (hoofdstad) • Cartago • Manuel Antonio • Monte Verde • Arenal Vulcano Park
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Bezochte bedrijven / instellingen DoT Architecture Rancho Mastatal (gemeenschap in tropisch regenwoud) Costa Verde Resort (eco-‐tourisme) Colegio Federado de Ingenieros y de Arquitectos (architectuur insFtuut) Technische Universiteit Cartago Robles Arquitectos Oliver SchüTe (architect) Holcim (cemen\abrikant) Bamboeplantage Nederlandse Ambassade Van der Laat & Jiménez (aannemer) FoRo Arquitectos
G E B O U W O N T W E R P Nederland: type stalen bouwwerken • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Hallenbouw
Verdiepingbouw
Staalframebouw
Nederland: type staalconstrucYes • PortaalconstrucFe • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• BoogconstrucFe • Vakwerkligger / ruimtelijke construcFes • Tui construcFes
Costa Rica: type bouwwerken • Veel laagbouw, weinig hoogbouw • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• ‘Hoogbouw’ vanaf 8 à 10 verdiepingen • Hoogste gebouw = 24 verdiepingen • RelaFef weinig in staal, veel in beton • Staal vooral als bekledingsmateriaal
Costa Rica: type construcYes • Vakwerkliggers (driehoekige / vierkant) • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• PortaalconstrucFes (op betonnen wanden of op stalen kolommen)
Costa Rica: type construcYes • Vierkante buisprofielen worden samengesteld uit twee C-‐profielen • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• In het werk in elkaar gelast • Arbeidsloon (3$ -‐4$) versus materiaalkosten
Costa Rica: ontwerpkeuze Rekening houden met tropisch klimaat: • Toepassing van 2 daken • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• Zonwering • VenFlaFe & koeling op natuurlijke wijze (Holcim)
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Costa Rica: materiaalkeuze t.g.v. tropisch klimaat Hoge relaFeve luchtvochFgheid • Materialen beschermen tegen rojng en corrosie Kustgebieden • Hout in plaats van staal (i.v.m. zoute zeewind) • Indien staal, dan verzinkt staal
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Costa Rica: aardbevingen Costa Rica hanteerd normen voor bouwen met aardbevingen op basis van de Californische regels. Veel laagbouw dus weinig maatregelen tegen aardbevingen, maatregelen die wel getroffen worden zijn: • Momentvaste verbindingen: alles in het werk gelast • Stabiliserende voorzieningen • ConstrucFe funcFoneerd als één geheel • Toepassing van gewapend beton • Funderingen minimaal 1m diep
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Costa Rica: orkanen Oorkanen komen nagenoeg alleen voor langs de oostkust. Dit is een armoedig gebied waardoor er nauwelijks maatregelen worden getroffen.
S T A A L B O U W • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Prefabricage Nederland: prefabricage in fabriek (arbeidsloon veel duurder dan materiaalkosten) Costa Rica: in het werk samenstellen profielen en lassen (arbeidsloon veel goedkoper dan materiaalkosten)
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Bewerkingstechnieken staal Nederland Costa Rica • Warmgewalst staal • Koudgewalst staal • Koudgewalst staal Lassen, knippen, buigen, boren, e.d. standaard in Nederland In Costa Rica zeer vaak lassen, en ook overige bewerkingstechnieken
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Conserveringstechnieken staal Nederland: • InveTen, verven & lakken • Toeslagmetaal in legering • Opofferingsmetaal • Natlak coaFng • PoedercoaFng • Verzinken
Costa Rica: • Natlak coaFng (loodhoudende verf in 3 tot 6 lagen toepassen in het werk) • Verzinken
• Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Transport Nederland: • IJzererts & kolen uit buitenland • ProducFe in Nederland (Tata Steel) • Transport in Nederland via spoor of autowegen Costa Rica: • Staal wordt per boot geïmporteerd uit China of Japan • ConstrucFestaal in de vorm van eenvoudige C-‐profielen • Bekledingen (gevel en daken) op grote rollen koudgewalst staal • Transport binnenlands via vrachtwagen (maatgevend voor afmeFngen staal) • Bewerking tot kokerprofielen e.d. op bouwplaats en tot golfplaten in fabriek
S T A A L F A B R I C A G E • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Hergebruik & recycling in Nederland Volledig hergebruik staalconstrucFe: 51% Hergebruik van stalen balken / kolommen (onderdelen) Recycling op twee manieren: • Hoogovens proces (20% schroot) koolstof wordt uit ijzer gehaald d.m.v. zuurstof: hoogovenslak • Elektrostaal proces (100% schroot) verwarmen ijzer d.m.v. vlamboog tussen 2 elektroden Elektrostaal proces duurzamer, echter nog niet veel toegepast omdat de hoeveelheid schroot minder is dan de vraag naar staal
S T A A L F A B R I C A G E Energiezuinige technieken in Nederland • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
• Warmhoudkamers besparing 10.000.000 m³ aardgas/jaar • Gietwalsproces bij de Direct Sheet Plant (DSP) / Hisama staalproducFe in één proces • Energievoorziening op eigen terrein (TRUST) warmtekrachtcentrale
S T A A L F A B R I C A G E • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Hergebruik & recycling in Costa Rica Staal atomsFg uit China & Japan. Voor Happy Planet Index telt alleen het transport van staal naar Costa Rica, niet de producFe zelf vertekend beeld Hergebruik alleen in gevel/dak bekledingen (golfplaten) en hoogovenslak wordt gebruikt als grondstof in de betonindustrie Er wordt niet gekeken naar methoden om energie te besparen Fjdens de producFe of recycling van staal
K L I M A A T N E U T R A L E S A M E N L E V I N G 2 0 2 1 C O S T A R I C A • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Doel Costa Rica: Klimaatneutrale samenleving in 2021 • Bouwsector 15% energiezuiniger t.o.v. 2012 • Als alleen de transportsector 50% bespaard, dan is totale doelstelling behaald Happy Planet Index nr. 1 Nederland posiFe 67. VerwachFng Costa Rica zeer duurzaam, echter grote voorraad natuur (tropisch regenwoud) t.b.v. opname CO2 Duurzaam?
C O N C L U S I E & A A N B E V E L I N G E N • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Bouw 15% besparing, maar als transport 50% bespaard is klimaatneutrale samenleving bereikt. Niet zinvol om bouw energiezuiniger te maken Hoge score HPI te verklaren door klimaat en natuur: isolaFe (en dus stoken) onnodig en veel tropisch regenwoud om CO2 op te nemen
C O N C L U S I E & A A N B E V E L I N G E N • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Vooral kostenbesparing in plaats van energiebesparing in Costa Rica
Weinig staalbouw & weinig hoogbouw i.v.m. kans op aardbevingen Wél veel gebruik van golfplaten (teken van armoede)
C O N C L U S I E & A A N B E V E L I N G E N • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
Qua technieken loopt Costa Rica achter op Nederland Zeer primiFef, vooral door het lage uurloon: vrijwel geen innovaFe Geen innovaFe op gebied van staalproducFe & recycling omdat dit niet in Costa Rica wordt geproduceerd Veel ontwerpvrijheid door tropisch klimaat. Flexibelheid van staal is dus een kansrijke mogelijkheid in Costa Rica i.v.m. geen noodzaak tot koudebrug-‐onderbreking Geld blijkt ook in Costa Rica belangrijkste overwegingsmethode bij bouwen in Costa Rica
Bedankt voor uw aandacht! • Inleiding • Gebouwontwerp • Staalbouw • Staalfabricage • Klimaatneutrale samenleving 2021 Costa Rica • Conclusie & Aanbevelingen
VRAGEN?