Cardiologie/Cardio-Thoracale Chirurgie (CCTC)
Adviezen voor thuis na uw TAAA-operatie ADVIES
Adviezen voor thuis na uw TAAA-operatie Onlangs hebt u een TAAA-operatie ondergaan. Uw verblijf in het St Antonius Ziekenhuis loopt nu ten einde en binnenkort gaat u weer naar huis (sommigen van u gaan eerst terug naar hun ‘eigen’ ziekenhuis). Veel patiënten merken thuis dat ze nog allerlei (praktische) vragen hebben over hun gezondheid: waar moet ik rekening mee houden en wat mag ik nu precies wel en niet doen? In deze brochure leest u algemene tips en instructies over zaken als leefregels, uw herstel en het gebruik van bloedverdunnende middelen. Papieren bij ontslag
Uw ontslag
Als u naar huis gaat, krijgt u een aantal papieren mee:
Gesprek met de zaalarts
• Een voorlopige ontslagbrief voor uw huisarts
Voordat u met ontslag gaat hebt u een gesprek met de zaalarts. Dit gesprek vindt meestal plaats tijdens het bezoekuur, zodat uw partner of een familielid erbij kan zijn. Twee mensen horen immers meer dan één. De zaalarts geeft u adviezen mee voor thuis en schrijft de medicijnen voor die u gaat gebruiken. Alle vragen die u nog hebt kunt u tijdens dit gesprek stellen. Tip: zet uw vragen vooraf op papier, zodat u niets vergeet.
1
Deze bestaat uit een origineel en een kopie daarvan. Laat het origineel van de ontslagbrief zo snel mogelijk door iemand bij uw huisarts afgeven (niet in de brievenbus doen, het is belangrijk om zeker te weten dat uw huisarts op de hoogte is van uw thuiskomst). Het is handig als u de kopie van deze brief voorlopig even bij u draagt, zodat men in geval van nood kan lezen dat u onlangs een TAAA-operatie hebt ondergaan. Wilt u de kopie meenemen bij uw eerstvolgende bezoek aan de polikliniek? Daarna hoeft u de kopie niet meer bij u te dragen.
• Een recept voor uw medicijnen
Vraag iemand uit uw omgeving om de medicijnen voor u op te halen bij uw apotheek. Als u behoefte hebt aan een kaart waarop uw medicijnen staan geschreven, kunt u uw apotheek daarom vragen.
Let op: wanneer de verdere controle in een ander ziekenhuis plaatsvindt, maak dan zelf een afspraak met uw cardioloog aldaar, ook voor drie weken na ontslag.
• De Sintrommitis-doseringslijst
Hierop staat de hoeveelheid tabletten die u de komende dagen moet innemen. De eerste keer komt de Trombosedienst bij u thuis; wij maken deze afspraak voor u.
Uw herstel Eigen tempo
• Afspraken voor poliklinische controle
Een TAAA-operatie is een grote ingreep. Het herstel kost dan ook geruime tijd, in de meeste gevallen zes maanden tot een jaar. Iedere patiënt herstelt in zijn of haar eigen tempo, afhankelijk van het verloop van de operatie en de conditie die u had voor de operatie.
Iedere patiënt krijgt een afspraak mee voor over drie maanden bij de thoraxchirurg. Voorafgaand aan dit bezoek (op dezelfde dag) krijgt u een CT-scan ter controle. Vóór het maken van de CTscan moet er bloed bij u worden geprikt. U krijgt daarvoor een formulier mee voor het laboratorium. Patiënten die in het St Antonius Ziekenhuis onder behandeling blijven, krijgen een afspraak mee voor een bezoek aan hun cardioloog, drie weken na ontslag.
Lichamelijke conditie Bij thuiskomst zult u zich nog niet optimaal voelen. Waarschijnlijk is uw concentratievermogen minder dan normaal en is uw lichamelijke conditie nog lang niet op peil. Deze klachten komen vaak voor; ze worden veroorzaakt door de lange operatie, de narcose, het gebruik van de hart-longmachine en alles wat u in het ziekenhuis hebt meegemaakt. Goede voeding, voldoende rust en geduld zijn absolute voorwaarden om uw conditie weer op te bouwen.
Complicaties Wanneer u weer thuis bent kunt u stap voor stap verder werken aan uw herstel. In het
2
Hartslag
volgende hoofdstuk kunt u lezen welke leefregels wij hierbij adviseren. Soms treden in de herstelperiode complicaties op. Om eventuele complicaties vroegtijdig op het spoor te komen, adviseren wij u het volgende:
Wanneer u tijdens uw opname last hebt gehad van een snelle en onregelmatige hartslag, kunt u daar thuis ook last van krijgen. U merkt dit duidelijk aan hartbonzen en een opgejaagd gevoel. Ook dit is een reden om uw huisarts te bellen.
Temperatuur Neem gedurende twee weken na thuiskomst dagelijks tweemaal uw temperatuur op: bij het opstaan en om ongeveer 20.00 uur. Dit is nodig om tijdig eventuele infecties te onderkennen (zie ook de paragraaf ‘Wondgenezing’). Als uw temperatuur twee dagen 38.0°C of meer is, neem dan contact op met uw huisarts.
Wie kan ik bellen? Mocht u de eerste drie weken thuis problemen krijgen: 1. Neem contact op met uw huisarts. Hij of zij zal u dan verder advies geven. 2. Lukt dit niet, bel dan (tijdens kantooruren) naar uw thoraxchirurg. 3. Lukt ook dit niet, of wilt u buiten kantooruren bellen, neem dan contact op met het St Antonius Ziekenhuis en vraag naar de afdeling waar u hebt gelegen.
Gewicht We raden u aan om u iedere ochtend voor het ontbijt te wegen, gedurende drie weken. Indien uw gewicht per dag met een pond of meer toeneemt, neem dan contact op met uw huisarts. Dit kan er namelijk op wijzen dat u teveel vocht vasthoudt.
Kortademigheid Wanneer u toenemend korter van adem wordt en als de kortademigheid na inspanning niet afzakt, neem ook dan contact op met uw huisarts. Ook dit kan wijzen op het vasthouden van vocht.
Leefregels Binnen blijven
Duizeligheid
Wij adviseren u om na uw ontslag uit het ziekenhuis nog zeven dagen binnen te blijven, omdat uw weerstand nog niet op peil is. Na zeven dagen kunt u voorzichtig even naar buiten. Blijf bij slecht weer nog enkele dagen langer binnen.
Wanneer u duizelig bent of onvast ter been, laat dit uw huisarts weten. Deze klachten kunnen optreden wanneer u verzwakt bent; ook medicijnen die de bloeddruk regelen kunnen duizeligheid veroorzaken.
3
Niet alleen thuis
zoals stofzuigen, dweilen, kinderen tillen, de hond uitlaten en de grotere boodschappen doen.
Zorg ervoor dat u gedurende deze zeven dagen niet alleen thuis bent. Dit geldt voor het grootste deel van de dag en voor de nachten. Mocht u zich niet lekker voelen dan kan degene die bij u is indien nodig uw huisarts of specialist bellen en voor u zorgen. Na zeven dagen is deze voorzorgsmaatregel niet meer nodig.
Verkeer Als gevolg van de ingreep en de narcose kunt u zich de eerste tijd na uw operatie minder concentreren. Daarom adviseren wij u de eerste zes weken geen auto te rijden of te fietsen.
Emoties Voeding en vocht vasthouden
Na een TAAA-operatie kunt u zich emotioneel onzeker voelen. U kunt bijvoorbeeld zomaar huilen of geïrriteerd raken, terwijl u de volgende dag nergens meer last van hebt. Deze stemmingswisselingen worden veroorzaakt door het gebruik van de hartlongmachine tijdens de operatie. De klachten verdwijnen na verloop van tijd, wanneer u verder op krachten komt.
Na de operatie heeft uw lichaam de neiging vocht vast te houden. Zoutarm eten kan dit tegengaan; daarom raden we u aan om met name de eerste weken zuinig te zijn met het gebruik van zout.
Wondgenezing
Het is van belang dat u het de eerste tijd nog rustig aandoet, omdat uw wond nog niet goed genezen is. De oefeningen die u tijdens uw ziekenhuisopname met de fysiotherapeut deed, kunt u wel uitvoeren. Luister vooral goed naar uw lichaam en houd in de gaten wat u wel en niet aankunt. Neem op tijd rust en ga ‘s middags een uurtje op bed liggen. Na zeven tot tien dagen kunt u uw activiteiten geleidelijk uitbreiden.
Als u naar huis gaat is de wond dicht, maar nog wel kwetsbaar. Thuis hoeft u de wond verder niet te verzorgen en er hoeft ook geen verband meer op (wanneer bij u de wond na ontslag nog niet dicht is, hebt u van de verpleegkundige hierover instructies gekregen). Gebruik zeker geen zalf of poeder op de wond; dit verhoogt de kans op infectie. Wondinfectie herkent u aan een rode, opgezette en pijnlijke wond waar vocht uitkomt. Soms gaat dit gepaard met koorts. Neem altijd contact op met uw huisarts wanneer u wondinfectie vermoedt.
Dagelijkse activiteiten
Douchen en baden
Houd er rekening mee dat u bij thuiskomst nog niet alles kunt. De eerste zes weken mag u alleen licht huishoudelijk werk doen, zoals afwassen, koken, stoffen, een boodschapje doen en wandelen. Na zes weken mag u zwaarder huishoudelijk werk doen,
Douchen is toegestaan. Dep na afloop de wond met een zachte handdoek goed droog. De eerste zes weken kunt u beter geen bad nemen. Dit maakt de wond week en kan de genezing belemmeren.
Rust
4
Spierpijn
Vakantie
Als gevolg van de operatie hebben de meeste patiënten last van spierpijn in de nek, de rug, de ribben en rond de schouder. De spierpijn kan wel zes tot acht weken aanhouden en verdwijnt dan geleidelijk.
Wanneer uw herstel naar wens verloopt, kunt u zonder bezwaar op vakantie. Bespreek uw plannen tijdens uw poliklinisch bezoek aan uw specialist. Na drie weken mag u weer vliegen. Houd er rekening mee dat u de eerste zes weken nog niet mag zwemmen, omdat de wond dan te week zou worden. U mag met uw operatiewond een jaar lang niet in de zon liggen: de nieuwe huid zal snel verbranden. Dek daarom gedurende een jaar tijdens het zonnebaden de wond af met een pleister.
Alcoholgebruik Een matig gebruik van alcohol is na een TAAA-operatie geen probleem. Gebruik liever niet meer dan twee glazen alcoholhoudende drank per dag. Neemt u meer, laat dit dan altijd de Trombosedienst weten. De alcohol kan namelijk de bloedverdunnende werking van uw medicijnen versterken.
Begeleiding
Seksualiteit
Ook wanneer u weer thuis bent, kunt u voor steun en begeleiding een beroep doen op het ziekenhuis. De volgende medewerkers kunnen u en uw familie helpen bij vragen, onzekerheden en zorgen over de toekomst:
Wanneer u en uw partner daar aan toe zijn, kunt u zonder bezwaar vrijen en gemeenschap hebben. Dit is niet gevaarlijk voor uw aorta. Wel adviseren wij u om de eerste weken voorzichtig te zijn, omdat de wond nog kwetsbaar is. Met vragen over seksualiteit na uw operatie kunt u altijd terecht bij uw specialist.
Maatschappelijk werk Wanneer u daar prijs op stelt, komt een van de maatschappelijk werkers van de afdeling bij u langs voor een gesprek. Gezamenlijk stelt u in dat gesprek vast of u naast de medische begeleiding ook begeleiding wenst bij de emotionele en psychische gevolgen van uw opname. Als u dat wilt zal de maatschappelijk werker u verder begeleiden, ook als u weer thuis bent. U kunt de verpleegkundige vragen om een gesprek met de maatschappelijk werker. De maatschappelijk werkers zijn ook via het secretariaat bereikbaar.
Werkhervatting De verwachting is dat u na een half jaar tot een jaar na de operatie weer kunt gaan werken, afhankelijk van de aard van uw werk en uw conditie. Bespreek met uw specialist wanneer u weer kunt gaan werken en wat u dan wel en niet mag doen. U voelt over het algemeen zelf het beste wanneer u weer aan werken toe bent. Vaak is het verstandig te beginnen met halve dagen werken en dit langzaam op te voeren.
5
Pastorale dienst
Zoals gezegd krijgt u bij ontslag uit het ziekenhuis een brief mee voor de Trombosedienst, waarin staat hoeveel tabletten Sintrommitis u de komende dagen moet innemen. Na enkele dagen komt er iemand van de Trombosedienst langs om bloed bij u af te nemen. Op basis van de bloeduitslag krijgt u een nieuwe dosering van Sintrommitis voorgeschreven.
Wanneer u tijdens uw opname contact wilt hebben met een medewerker van de pastorale dienst voor een gesprek en ondersteuning, dan kunt u dit regelen via de verpleegkundige van de afdeling. Wanneer u thuis bent, kunt u bellen met het ziekenhuis en vragen naar de Pastorale Dienst.
Verpleegkundig consulent thoracale chirurgie
Tot slot
Hebt u niet-medische vragen over zaken rondom uw operatie dan kunt u contact opnemen met de verpleegkundig consulent thoracale chirurgie. Vraag de verpleegkundige van de afdeling een gesprek met haar te regelen. Ook als u thuis bent en u hebt behoefte om haar te spreken dan kunt u haar bellen. Vraagt u naar haar bereikbaarheid en telefoonnummer bij uw verpleegkundige of bij het secretariaat.
Hebt u na het lezen van deze brochure nog vragen, aarzel dan niet om deze te stellen aan de zaalarts of aan één van de verpleegkundigen.
Informatie over uw operatie U bent geopereerd door: __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
U kunt bij deze mensen terecht zowel in de voorbereidende periode als tijdens uw opname en daarna.
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________
Uw zaalartsen waren:
Bloedverdunnende middelen
__________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
Wanneer u naar huis gaat, zal uw zaalarts u in de meeste gevallen een bloedverdunnend medicijn voorschrijven. Vaak is dit Sintrommitis (acenocoumarol). Hiervoor is regelmatige controle van uw bloed nodig. Deze controle wordt verzorgd door de Trombosedienst uit de gemeente waar u woont. Uw specialist bespreekt met u hoe lang u deze medicijnen moet gebruiken.
Uw zorgcoördinator/verpleegkundige was: __________________________________________________________________ __________________________________________________________________ __________________________________________________________________
6
St Antonius Ziekenhuis Telefoon 088 - 320 30 00
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00 Cardiologie 088 - 320 11 00 Locaties St Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1 Utrecht Oudenrijn Van Heuven Goedhartlaan 1 Utrecht Overvecht Paranadreef 2 Utrecht Veldhuizen (Kaakchirurgie) Van Lawick van Pabstlaan 12 De Meern Utrecht Vleuterweide Utrechtse Heuvelrug 130-132 Vleuten Houten Hollandsspoor 5
7
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
CAR 16/11-‘05
Dit is een uitgave van Patiëntenvoorlichting
