Titanium: Van Nicholas Tuareg
Carbon: Cube Elite HPC XT
Aluminium: Giant XTC 0
XX BIKE & TREKKING
T
R
I
O
T
E
S
T
Hardtails
MATERIAALMIX Wat rijdt beter: aluminium, carbon of titanium? FOTO’S: WWW.ON26.EU - TESTCOÖRDINATIE: JORIS BIRNIE EN PETER-ALEXANDER VAN ’T HOF
Een mountainbike van carbon lijkt de droom van iedere biker. En wie een beetje serieus wedstrijden rijdt, lijkt al haast niet meer zonder frame van koolstofcomposiet te kunnen. Ondertussen is het overgrote deel van de bikes die jaarlijks verkocht worden nog gewoon van aluminium. En heel stiekem lijkt ook het edele metaal titanium weer een revival te beleven. Wat is nou beter: aluminium, carbon of titanium? Om dit uit te vinden zetten we een bike van carbon, van aluminium en van titanium tegen elkaar in de ring. Uitgangspunt van deze test was, dat we wel eens wilden weten wat de verschillen zijn tussen de verschillende framematerialen qua rijgevoel. Is carbon het beste framemateriaal, zoals je haast zou denken omdat alle topbikes van koolstofcomposiet zijn? En is aluminium nu gedegradeerd tot een tweedeklasse materiaal? En wat is er waar van comfortkwaliteiten die aan het exclusieve metaal titanium toegeschreven worden? Om dit uit te vinden, hebben we drie bikes van drie verschillende materialen tegen elkaar getest. Cube vertegenwoordigt met de Elite HPC de afdeling carbon, Giant verdedigt met de XTC de aluminium fractie en Van Nicholas verdedigt de eer van het edele titanium. Gelijke afmontage Bij deze test staat het gevoel centraal. Anders gezegd: de subjectieve beleving van de testrijders
is het belangrijkst. Natuurlijk zijn stijfheidmetingen van het frame van belang, maar uiteindelijk is het de rijbeleving die bepaalt of een bike ‘lekker’ rijdt. Om invloed van de afmontage zo veel mogelijk te beperken, is gekozen voor fietsen met een Shimano XT-aandrijflijn, XT-remmen, een Fox 32 F-series voorvork en DT Swiss XR 1540 wielset met vóór een Schwalbe Nobby Nic en achter een Racing Ralph. In eerste instantie wilden we voor deze test ook alle fietsen met dezelfde zadelpen uitrusten. Zo is de invloed van dit onderdeel op de rijbeleving bij alle fietsen gelijk (zie ook de comforttip elders in deze test). Echter; we konden niet op tijd beschikken over een adapter waarmee we de volumineuze, 34,9 mm dikke zadelpen van de Cube konden verruilen voor een dunner exemplaar. Vandaar dat alle bikes met de originele zadelpennen zijn getest. Voor de rest zijn alle testbikes, voor zover ze niet standaard uitgerust waren met de hierboven genoemde onderdelen, door ons aangepast. Verschillen in rijgevoel Al in de eerste meters openbaren de verschillen tussen de drie bikes zich. Het dikke carbon frame van de Cube is geheel compromisloos. Vaak wordt gezegd dat met carbon superefficiënte frames gebouwd kunnen worden, die iedere trap omzetten in voorwaartse snelheid, mét behoud van comfort. Het eerste is in het geval van de Cube Elite HPC beslist waar, het tweede niet. De Elite is allesbehalve comfortabel. Van de drie geteste bikes is de Cube veruit het stijfst, objectief gemeten én
subjectief ervaren. De überdikke Syntace-zadelpen helpt daarbij niet mee. Deze oversized zitzuil geeft iedere klap van het achterwiel ongefilterd door aan het zitvlak. Snel is de Duitser wel, met dank ook aan de relatief gestrekte, racy zitpositie. Een echte klimkoning; als het omhoog gaat, is de Cube altijd vooraan te vinden! Echter, in lastige, technische passages verlangt de Elite HPC een ervaren bestuurder. Vanwege de enorme stijfheid straft de fiets stuurfoutjes namelijk snel af. Ook het aluminium frame van de Giant XTC is stijf en direct. Minder dan de Cube, maar zeker niet slap. Integendeel. Da’s knap van Giant, zeker ook omdat het frame van de XTC één van de lichtste alu frames op de markt is. Die stijfheid resulteert in een hoge trapefficiëntie en een direct stuurgedrag, maar ook in een verminderd comfort. Je voelt - ondanks de erg goede voorvork - bobbels en kuilen goed doorkomen. Anders dan de Cube is de Giant een echte trailkiller. Technisch bochtenwerk en gevarieerd terrein zijn z’n metier. De uitgebalanceerde, centrale zitpositie is hier zeker voor een belangrijk deel debet aan. Méér dan met de Cube is het op de XTC ook lekker toeren. Ook de zit op de titanium Van Nicholas is prettig. Niet te compact en niet te lang. Dit jaar gebruikt Van Nicholas voor z’n Tuareg een oversized buizenset waarmee aan de kritiek dat het frame te slap en te weinig efficiënt zou zijn tegemoet gekomen is. Het frame van de 2009 Tuareg is zwaarder en minder stijf dan de carbon Cube en de alu Giant. Toch levert dat geen slappe
KENMERKEN VAN VERSCHILLENDE FRAMEMATERIALEN ALUMINIUM
CARBON
TITANIUM
· Niet duur · Veel merk- en modelkeuze · Veel verschillende framematen · Licht · Veel vormvrijheid · Gevoelig voor corrosie · Gevoelig voor materiaalmoeheid · Minder gevoelig voor puntbelasting
· Duur · Toenemende merk- en modelkeuze · Minder verschillende framematen · Licht · Nagenoeg onbeperkte vormvrijheid · Geen corrosie · Nauwelijks gevoelig voor materiaalmoeheid · Gevoelig voor puntbelasting
· Duur · Beperkte merk- en modelkeuze · Minder verschillende framematen · Licht · Beperkte vormvrijheid · Geen corrosie · Nauwelijks gevoelig voor materiaalmoeheid · Minder gevoelig voor puntbelasting
BIKE & TREKKING XX
T
R
I O
T
E
S
T
Hardtails
COMFORTIP: DUNNERE ZADELPEN Wie een wat meer comfortabele zit wil op z’n hardtail, moet eens overwegen de standaard zadelpen te vervangen door een exemplaar van carbon. Met name carbon pennen met een diameter van 27,2 mm leveren merkbaar meer comfort op. Zo’n dunne koolstof zadelpen veert bij grote klappen namelijk een klein beetje mee. Met speciale bussen past zo’n 27.2 zadelpen ook in zitbuizen met een grotere diameter. Hoe groter de diameter van de zadelpen, hoe kleiner het veereffect.
zwabberbak op. Integendeel, bij acceleraties en beklimmingen hadden de rijders niet het gevoel, dat veel trapenergie verloren ging. En het bekende comfortvoordeel van titanium is bij de Tuareg - ondanks de dikke, geovaliseerde framebuizen onmiskenbaar aanwezig: trillingen en schokken worden voor een deel door het frame geabsorbeerd. Natuurlijk dachten ook wij dat dit gevoel vooral tussen de oren zit, maar iedere rijder kwam terug met dezelfde conclusie: de Van Nicholas Tuareg is de meest comfortabele bike van het testtrio. Het feit dat de Tuareg is voorzien van een lange titanium zadelpen speelt in die hoge comfortwaardering beslist een belangrijke rol. De vergevingsgezindheid van titanium als framemateriaal biedt ook voordeel op bochtige en technische parkoersen; hier manoeuvreer je de fiets overal doorheen zonder al te veel te worden afgestraft. Conclusie Carbon, alu of titanium? Ook na deze test weten we het nog steeds niet helemaal. Dat komt hoofdzakelijk door de Cube Elite HPC. Dat is namelijk een spijkerharde racer met een minimum aan comfort. Dat is een bewuste keuze van Cube. Met hetzelfde gemak kan een framebouwer met koolstofcomposiet als bouwmateriaal namelijk ook een comfortabel en vergevingsgezind frame bouwen. Dát is het grote voordeel van carbon: bijna alles kan. Wat dat betreft zijn de mogelijkheden beperkter met aluminium. Niet dat aluminium een slecht of ouderwets framemateriaal is. Integendeel: Giant
laat met het lichte en tegelijkertijd stijve frame van de XTC zien dat aluminium de strijd met carbon nog prima aan kan. Maar ondanks de toepassing van hoogwaardig aluminium en geavanceerde hydroforming-technieken blijft één ding voorop staan: alu bikes als de XTC 0 zijn hard. Dat geldt veel minder voor titanium. Dat is vanuit de aard van het materiaal veel vergevingsgezinder dan alu. Bij dunne buizen soms té, zodat titanium de naam heeft gekregen ronduit slap te zijn. Dat is in het geval van de Tuareg onterecht. Door te kiezen voor grotere en geovaliseerde buizen is Van Nicholas erin geslaagd, een titanium frame te bouwen dat stijver en directer is dan de traditionele ti-frames, zonder dat dit ten koste is gegaan van de comfortkwaliteiten.
- Bart Schijf, testrijder BIKE & trekking
Wie een topfiets wil voor een goede prijs, kiest voor de Giant. De XTC combineert een laag gewicht met een speels karakter en tegelijkertijd een hoge mate van efficiëntie. Dat laatste is het grootste voordeel van de Cube Elite HPC. Die kost beduidend meer, maar wie bij lange beklimmingen in gematigd terrein als eerste boven wil zijn, kan niet om deze bloedsnelle Duitse bolide heen. De Van Nicholas is een fiets voor liefhebbers. Hij kan en doet feitelijk hetzelfde als de Giant XTC, biedt daarbij meer comfort maar kost ook wat. De Tuareg is daarmee de eerste keus voor bikers die lange tochten maken, over een goed gevulde portemonnee beschikken en het niet erg vinden, hun hele leven op dezelfde bike te rijden. Da’s namelijk het ‘nadeel’ van titanium: het gaat érg lang mee...
Oversized. De Cube Elite HPC is een echte ‘dikkert’. Het balhoofd heeft niet zoals gebruikelijk een diameter van 1,125”, maar 1,5”. Ook de zone rond de trapas is flink volumineus uitgevallen. Het resultaat is in beide gevallen buitengewoon veel stijfheid. XX BIKE & TREKKING
“Iedereen let wat meer op de centen. Daarmee is aluminium weer helemaal hot!”
Hydroforming. Een ingetogen maar effectieve toepassing van moderne hydroforming-technieken - waarbij framebuizen onder hoge oliedruk vervormd kunnen worden - levert bij de Giant een hoekig geprofileerde, zeer stijve voorkant op.
“Het vertrouwen dat een moderne carbon-bike uitstraalt is bijzonder. En elke trap is raak!” - Joris Birnie, testrijder BIKE & trekking
“In een titanium bike vind je alles terug: een relatief laag gewicht, trapefficiëntie, comfort en een lange levensduur.” - Peter-Alexander van ’t Hof, testrijder BIKE & trekking
Mooi. Een prachtige, bovenin vierkant geprofileerde monostay-achtervork op de Giant XTC paart een hoge stijfheid aan een laag gewicht.
Onderscheidend. Dit is titanium op z’n best. Een uitgefreesd merklogo verbindt de staande achtervork met de zitbuis. Ook in de achterpatten is het logo verwerkt. BIKE & TREKKING XX
T
R
I O
T
E
S
T
Hardtails Carbon
Aluminium
Cube Elite HPC XT
Giant XTC 0 AluxX-series
Cube bewijst met de Elite HPC dat het précies weet hoe een hoogwaardige carbon mtb eruit moet zien. Het frame is mooi afgewerkt en waar nodig, zoals bij de trapas, voorzien van extra bescherming. Onopvallend is ‘ie niet, met z’n zwart-witte basis en felle rode en blauwe kleurvlakken. Voor wie het meer ingetogen wil: de bike is er ook in zwart met grijs. Alhoewel de Elite HPC XT de op twee na duurste versie is, laat de afmontage met een complete XT-groep, een Fox 32 F80 met remote lockout, een lichte en stijve wielset van DT Swiss en stijve en lichte Syntace-onderdelen qua effectiviteit en duurzaamheid weinig te wensen over. Meer geld uitgeven kan, maar het enige dat je daarmee wint is besparing van het gewicht. Qua zitpositie - geometrie en trapefficiëntie - is de Elite HPC een echte racer. Voor gemoedelijke toertochten is de koolstof Duitser aan de harde kant. Toch is de Elite HPC voorzien van features die de veelzijdigheid vergroten. Zo is gedacht aan een snelspanner om het zadel in moeilijk terrein te kunnen laten zakken. Veilig: een grote 180 mm remschijf aan de voorkant houdt de snelheid in lange en steile alpenafdalingen onder controle. En dankzij lichtgewicht bar-ends kan in steile beklimmingen meer druk gegeven worden op het voorwiel. Voor een scherpe prijs bieden de Duitsers een hardcore knalbak aan. Berijders van een Cube Elite HPC die in wedstrijden niet voorin meerijden kunnen hun fiets niet de schuld geven: die moeten gewoon harder trappen.
Wie een sportieve, hoogwaardige hardtail van Giant zoekt heeft volop keus. De Taiwanese gigant brengt onder de naam XTC vier carbon-bikes, twee hybride modellen die deels van koolstofcomposiet en deels van aluminium zijn gemaakt en vier geheel aluminium varianten. Voor deze test kozen wij het topmodel uit deze laatste groep, de XTC 0. Dat men bij Giant aluminium als framemateriaal nog lang niet heeft afgeschreven is zicht- en voelbaar. De kwaliteit en afwerking van het frame staan op een zeer hoog niveau. Wie zich niet laat overtuigen door de strakke lasnaden, de hydroformed constructie van boven- en onderbuis en de mooie monostay achtervork, kan niet anders dan onder de indruk zijn van het lage framegewicht en de hoge stijfheidswaarden. De fiets stuurt daardoor strak en laat zich effectief versnellen. Toch is de XTC 0 geen volbloed racer zoals de Cube Elite. De Giant is meer een allrounder. Klimt goed, maar laat zich ook niet van de wijs brengen door lastige afdalingen en listige singletracks. De afmontage is niet super-de-luxe, wel effectief. De aandrijflijn en de remmen komen uit de XT-groep van Shimano, bij de achteras is zelfs een XTR-derailleur aan het werk. De wielen zijn gebouwd op basis van Shimano SLX-naven en XM317-velgen van Mavic. Niet superlicht, wel stijf en duurzaam. Wel jammer dat aan de voorkant een 160 mm remschijf is gemonteerd. Natuurlijk, dat functioneert in Nederland perfect, maar wie z’n bike ook meeneemt naar het buitenland maalt niet om de paar extra grammen die een grotere 180 mm remschijf weegt. Die heeft liever wat extra stopkracht bij de hand.
Cube Elite HPC XT Prijs Maten Info
€2.499.16/18/20/22” www.cube-bikes.com
carbon Framemateriaal mm 32 F80 RL Remote 80 Fox Vork Shimano XT Shadow Versnelling Shimano XT Shifters mano XT 180/160 mm Shi Remmen Shimano XT Trapas/crank aflite Carbon Dur e F119/Syntace Stuur/stuurpen Syntac e P6 Carbon 34,9 mm tac Syn Zadelpen Fi’zi:k Tundra Zadel DT Swiss XPW1800 Wielen ter Crank Brothers Eggbea Pedalen 5” 2.2 ph Ral ng aci cket Ron/R Banden* Schwalbe Ro 10.9 kg Gewicht compleet 1,35 kg Gewicht frame 595/110 mm en urp Lengte bovenbuis/stu 74/º71º Zitbuis/balhoofdhoek 410 mm Lengte zitbuis 122 mm Lengte balhoofdbuis 420 mm ork Lengte liggende achterv 1068 mm Wielbasis XX BIKE & TREKKING
Giant XTC 0 AluxX-series €1.799.14,5/16/18/20/22” www.giant-bicycles.com
Prijs Maten Info Framemateriaal Vork Versnelling Shifters Remmen Trapas/crank Stuur/stuurpen Zadelpen Zadel Wielen Pedalen Banden*
AluxX SL aluminium hydroformed Fox 32 F100 RL 100 mm Shimano XTR Shadow Shimano XT Shimano XT 160/160 mm Shimano XT Giant A5 Giant A5 alu WTB Silverado Shimano SLX/Mavic XM317 geen Kenda Small Block Eight 2.1”
Gewicht compleet Gewicht frame Lengte bovenbuis/stuurpen Zitbuis/balhoofdhoek Lengte zitbuis Lengte balhoofdbuis Lengte liggende achtervork Wielbasis
11.3 kg 1,56 kg 594/100 mm 73º/70,5º 457 mm 129 mm 424 mm 1077 mm
(advertentie)
Titanium
Van Nicholas Tuareg
Van Nicholas is - in tegenstelling tot wat de merknaam suggereert - een Nederlands merk dat zich geheel heeft gespecialiseerd in de productie van titanium fietsen. De door ons gereden Tuareg is qua naam niet nieuw, qua frame wel. De 2009-versie van deze hardtail is gemaakt van dikkere en geovaliseerde buizen, waardoor de stijfheid is toegenomen. Goedkoop is de Tuareg niet, maar wie de prijs van deze Van Nicholas vergelijkt met de prijzen van andere aanbieders van titanium bikes, ziet dat de prijs wel zeer schappelijk is. Vooral ook, omdat de Tuareg qua afwerking en materiaalgebruik op een hoog niveau staat. Natuurlijk, de bike gaat er niet beter van rijden, maar wie wordt nou niet geraakt door de mooie uitgewerkte achterpatten of het prachtige titanium reliëflogo op de balhoofdbuis? Overigens: fietsen doet de Tuareg als de beste. De zitpositie is heerlijk uitgebalanceerd; lekker centraal, niet te diep en niet te rechtop. Qua karakter lijkt de Van Nicholas meer op de Giant dan op de Cube: eerder speels dan racy. Toch heeft de fiets ook geen hekel aan klimmen en snelle tussensprintjes. De Tuareg is wel merkbaar comfortabeler. Het feit dat de berijder zit op een 40 centimeter lange, titanium zadelpen heeft ook flink wat met de positieve comfortbeleving te maken. Over de afmontage kunnen we weinig zeggen; kopers van een Van Nicholas kunnen de opbouw van hun Tuareg grotendeels zelf bepalen. Onze afmontage, met een lichte DT Swiss XR 1540 wielset en een perfect functionerende Fox 32 F100, paste perfect bij het snelle karakter van de fiets.
Van Nicholas Tuareg Prijs Maten Info
€3476.- (zoals getest, vanafprijs €2314.14/16,5/18/19,5” www.vannicholas.com
Framemateriaal 3Al/2.5V titanium double butted Vork Fox 32 F90 90 mm Versnelling Shimano XT Shifters Shimano XT Remmen Shimano XT 160/160 mm Trapas/crank Shimano XT Stuur/stuurpen Van Nicholas titanium Zadelpen Van Nicholas titanium Zadel Fi’zi:k Gobi XM Wielen DT Swiss XR 1540 Pedalen geen Banden* Schwalbe Nobby Nic/Racing Ralph 2.25” Gewicht compleet Gewicht frame Lengte bovenbuis/stuurpen Zitbuis/balhoofdhoek Lengte zitbuis Lengte balhoofdbuis Lengte liggende achtervork Wielbasis
10,3 kg 1,64 kg 592/100 mm 73º/70º 407 mm 120 mm 425 mm 1074 mm
BIKE & TREKKING XX
