Cape Maclear, 11 juli 2005 Winter in Malawi. Ja, dat bestaat hier ook. Hoewel de dagen over het algemeen nog lekker warm zijn, zijn de avonden koud. Zodra de zon onder is, zit ik met mijn wollen vest aan. Vorige week in Blantyre, dat veel hoger ligt dan Cape Maclear, zelfs mijn koltrui aan onder het wollen vest, ben wel goed voorbereid dus. Zaterdag 4 juni waren er wat problemen met een van de accu’s van de auto, maar na hem weer opgeladen te hebben, reed hij weer. We hadden 2 jongens die we in Cape Maclear hadden gesproken een lift gegeven. Ik zou rijden, er vast even aan wennen.. In Monkey Bay rende er een politie agent achter de auto aan, ik wist niet wat er aan de hand was, dus stopte ik netjes. Hij wilde ook een lift, geen probleem.. hoewel, we hadden de sleutel uit het contact nodig om hem er achterin te laten. En daarna was de accu leeg.. Met z’n twintigen duwen, de Land Rover is namelijk best zwaar, maar hij reed weer. Maandag de auto laten maken en een service laten geven. Dinsdagochtend richting Cape Maclear vertrokken. Onderweg een keer of 5 stilgestaan. Probleem met de accu?? Na 5 minuten stilstaan reed hij dan weer?? Een auto met gebruiksaanwijzingen.. Op het zelfde punt als zaterdag stond ik ook weer stil. De jongens kwamen meteen weer aan rennen om te duwen, maar ik zei: hij doet het over 5 minuten weer. En dat was ook zo, maar je staat er natuurlijk wel een beetje lullig bij, vooral als klein meisje in zo’n grote bak, maar goed, hij reed weer. In de ‘bergen’ tussen Monkey Bay en Cape Maclear stond ik echt stil. Mijn ‘gevaren driehoeken’ eindelijk eens gebruikt en richting Cape Maclear gelopen. Telefoon had namelijk geen bereik. Uiteindelijk (na een half uur lopen) een lift gehad tot het moment dat ik wel bereik had. Glenn gebeld, om me eventueel even aan te trekken. Hij kwam op het lumineuze idee om de tank (de Land Rover heeft 2 afzonderlijke tanks) eens om te zetten, en toen deed hij het weer (terwijl er volgens de meter nog steeds genoeg in de eerste tank zou moeten zitten)… Waarschijnlijk vuiltje in de brandstof filter ( die op maandag verwisseld was )..
Die week aan de slag gegaan in de kliniek. Het werk komt veel overeen met wat ik in Zambia deed. Een soort huisarts job. De kliniek is geopend in september 2004, voor die tijd moesten mensen 20 km naar Monkey Bay, door de bergen, geen openbaar vervoer, voor medische hulp. Nu komen er zo’n 200-300 patienten per week in de kliniek. De kliniek is op dit moment geopend van 8.00uur tot 16.00uur van maandag tot en met vrijdag. Patiënten betalen 50 mk, ongeveer 30 eurocent voor consult en behandeling. Buiten ‘kantoor tijden’ kunnen ze voor ‘spoedgevallen’ ( hoewel het hier erg dubieus is, wat ‘spoed’ is..) naar het vrijwilligers centrum komen. Zaterdag 16 juli Ondertussen weer een paar dagen verder. Moet deze mail af hebben voor aankomende dinsdag. Dinsdag ga ik namelijk met Maureed, de ‘manager’ van de kliniek met de Land Rover naar Blantyre om die hier geregistreerd te krijgen. Omdat ik hier voor langere tijd ga blijven, 2 jaar.. 5 jaar.. nog langer?, kan ik de Land Rover belasting-vrij invoeren. Maar uiteraard is dat niet zo makkelijk als het klinkt. Heb daar een temporary employment visum voor nodig. Ik dacht dat ik daar vorige week toen we in Blantyre waren alles voor bij me had.. Maar nee, er moest nog een officiële brief van mijn werkgever bij dat ze een werkvergunning voor me aanvragen. Probeer dat dinsdag te regelen en dan met het bonnetje, dat ik mijn werkvergunning betaald heb ( het officiële papier kan namelijk nog wel een half jaar op zich laten wachten, en je mag alleen het eerste half jaar dat je hier werkt belastingvrij invoeren), naar de organisatie die het invoeren regelt en hopelijk komt dan alles goed… Uiteraard heb ik nog wel mijn bedenkingen. Ondertussen is het al 18 juli, dat wil zeggen dat ik mijn verhaal vandaag af moet hebben, we vertrekken morgen om 6.00uur. En er is nog veel te vertellen.. Dingen worden zo snel gewoon, maar als ik erover na denk zijn het wel dingen die ik een keer op papier moet zetten. Nu dus even een niet chronologisch stuk tekst:
Watchman Alfi, die graag onze was doet.. Nadat ‘mijn’ watchman in Zambia behoorlijk wat gaten in kleding had gewassen, met name in ondergoed. Heb hem moeten beloven om mijn ondergoed voortaan zelf te wassen. Dat doe ik dus ook netjes, maar Alfi wil graag wat extra verdienen door kleding te wassen. Ik geef hem dan ook de was waar niet zoveel mee mis kan gaan. Hij is er met name ’s nachts, dus hij vraagt op de meest bizarre tijden of we nog wat te wassen hebben. Nou is het algemeen bekend dat ik een aantal keer per nacht naar de toilet moet.. Alfi denkt dan dat ik echt wakker ben, begint de locale taal tegen me te spreken, vraagt of hij ook de Land Rover mag wassen.. terwijl ik op de automatische piloot naar de toilet loop, zonder lenzen in.. en hem slecht versta, hij werkt 3 nachten per week.. Auto’s wassen, zijn ze hier erg fanatiek in, vooral midden in de nacht. Aan de ene kant goed, want dat wil in ieder geval zeggen dat ze wakker zijn.. Maar het is toch een beetje overdreven als de auto voor nog geen kilometer wordt gebruikt en daarna weer schoongemaakt wordt. Mags bijna gearresteerd voor wanbetaling. Lang verhaal, kort samengevat. Er werkte een electricien voor de kliniek en het vrijwilligerscentrum. Mags had voor ze vertrok in maart alles afgerekend en met hem afgesproken dat de man moest af laten tekenen door een van de vrijwilligers als hij gewerkt had. Simpel zou je zeggen. Hij kwam naar Mags met een hele lijst dagen dat hij gewerkt zou hebben, van 6 in de morgen tot 20 in de avond, zonder pauzes, afgetekend door hem zelf. Dagen van 14 uur, werken in het donker etc.. Mags heeft hem betaald wat zij dacht dat redelijk was en een beetje extra. De man is naar de politie gegaan, die kwamen een paar dagen later, toen ik met Mags in Blantyre was, met handboeien naar het vrijwilligerscentrum. Daar was Patrick, een rijke zakenman uit Ierland. Hij verzorgt een groot deel van de sponsoring van de kliniek.. ze wilden hem dan maar in plaats van Mags mee nemen. Maar hij weigerde in de handboeien geslagen te worden en mee te gaan. Ze vertrokken weer. Die zelfde week is Mags met hem naar de politie in Blantyre gegaan, electricien erbij, alles besproken met het
hoofd van de politie. Paar dagen later waren Mags en Patrick weer terug naar Ierland en kregen wij een brief om in de ‘rechtzaal’ in Monkey Bay te verschijnen. Ben daar met Maureed, de nieuwe manager, naar toegegaan. Grappig hoor, de rechtzaal was een oude schuur en het kantoor van de rechter een soort kippenhok. Weer alles besproken en we hopen dat ze ons nu met rust laten. Mijn eerste naamgenootje. Afgelopen week werd ik om 5.30uur wakker gemaakt. De watchman, in gebrekkig engels zei dat er iemand voor me aan de poort stond. Dat gebeurt regelmatig, vaak kinderen met malaria. Maar dit was een man die zei dat zijn vrouw een probleem had met bevallen. Ben er al achter dat het niet zoveel oplevert om te vragen wat het probleem is. Beter om zelf even te kijken. Dus gewapend met wat handschoenen en een epi schaar (schaar om een knip mee te zetten) mee naar zijn huis. Een kleine locale woning, het was nog donker.. petroleum lamp, kamertje van 1,5 bij 2 meter. Er was een traditional birth assistent en de vrouw die in de receptie van de kliniek werkt was erbij om te vertalen. Omdat ik haar eens gezegd had dat ik erg geïnteresseerd ben in verloskunde en graag bevallingen naar de kliniek zou willen halen, dacht ze dat dit een mooi moment was om te kijken hoe het thuis gaat. Er was dus niet echt een probleem. Misschien alleen voor mij, de eerste keer dat ik een bevalling zittend op mijn knieen heb gedaan, met twee paar handschoenen, slecht licht etc. Na zo’n anderhalf, twee uur werd er een meisje geboren, en ze is naar mij vernoemd. Het is een schatje, ik ben 2 dagen geleden nog even langs geweest. Een andere keer werd ik om 3.30uur wakker gemaakt, er was een ‘spoedgeval’, er stond een een pickup (auto) klaar met op de achterklep zo’n 15 mensen. Er was een zieke vrouw, die tussen die mensen in lag. Ze was zwanger, en ik dacht dat er misschien een probleem bij het bevallen was. Heb een van de verpleegkundigen wakker gemaakt en we zijn mee naar de kliniek gegaan om daar verder kijken. Het is toch lastig om in het donker met 15 mensen eromheen een beoordeling te maken. In de kliniek wilde uiteraard ook iedereen mee naar binnen. Gezegd dat er maar twee mensen bij mochten zijn, die engels spraken. De vrouw was al een hele tijd dood,
kwam ik achter. Ze was 5-6 maanden zwanger, waarschijnlijk overleden aan malaria. Maar men wilde niet echt geloven dat ze dood was. Ze hebben haar mee terug naar huis genomen, vroegen mij of ik nog wat voor het kind kon doen… En dan kun je niks, waarschijnlijk was ze al een paar uur dood, al heb ik daar natuurlijk ook niet zoveel verstand van om dat te beoordelen. Toen ik terugkwam, kwam de zon net op… Tjitske (tropenarts uit Nederland, met wie ik de tropencursus heb gedaan) kwam een weekend langs, ze werkt hier zo’n 300 km vandaan. Werd geroepen voor een oude vrouw die een omgevallen muur tegen haar heup had gehad. Aangekomen was de ‘menigte’ in groepen verdeeld, vrouwen, mannen en kinderen. Omdat ik voor een beetje onderzoek het onderlichaam van de vrouw toch van een aantal laagjes moest ontdoen, werd er een soort iglo tent van doeken om me heen gehouden. Ik kon het gezicht van de vrouw niet zien. Tjitske gaf mij instructies of de vrouw een pijngrimas toonde tijdens mijn lichamelijk onderzoek… Verder Thomass’ het locale restaurant, kun je voor 1-2.5 euro eten. Je bestelt je eten door het in een schriftje te schrijven, daarna een biertje bestellen in de bar, waardoor je over de dansvloer moet. Buiten kun je eten aan lange tafels tussen de locale mannen die biertjes drinken. Hier gebeurt het, locale muziek, altijd amusement. Je kunt er zien wie van de ‘beach boys’ goede zaken heeft gedaan, want die kunnen weer wat uitgeven. Het is altijd gezellig, al moet je er wel voor in de stemming zijn om met iedereen een praatje te maken, maar je zit nooit alleen. Vandaag uit de kliniek, 65 patienten gezien, I&D’s gedaan in kleine kinderen zonder goede verdoving, liep ik even door het dorp… Kwam ik iemand tegen die zei dat mijn Nederlandse vrienden me zochten… Ik wist niet wie ik uit Nederland kon verwachten, en of vrienden in Afrikaans of Nederlands opgevat moest worden.. Na een beetje rondvragen bleek het een co-assistent uit Deventer te zijn, erg grappig om weer een beetje Nederlands bij te kunnen praten. Waarschijnlijk heb ik nog heel veel anekdotes gemist, maar volgende keer weer meer.
Op dit moment runnen we de kliniek met 1 manager, 2 verpleegkundigen, 1 medisch student die al afgestudeerd farmacist is en verder werken er 18 locale mensen voor de kliniek en het vrijwilligerscentrum. Het is weer allemaal door elkaar, maar hopelijk voor jullie weer een mogelijkheid om een beetje beeld te krijgen in wat voor wereld ik hier leef, al is dat erg moeilijk. Ik denk zovaak als ik iets meemaak… dit is onbeschrijfelijk!! Maar goed.. een keer langs komen en het met eigen ogen bekijken is de beste oplossing… Liefs Jeannette
