Capaciteitsopbouw BWADC Egypte

MDG-projecten Waterschappen Waternet

Capaciteitsopbouw BWADC Egypte Initiatiefnemers: BWADC/Waternet. Doel: Onderstenen organisatie opbouw waterketenbedrijf in Beihera, Egypte op het gebied van drinkwater en transport en verwerking van afvalwater. Uitvoeringsperiode / looptijd: 10 jaar. Focusland(en): Egypte. Benodigd budget: Projectomschrijving: Het waterketenbedrijf wordt door Water ondersteund bij de opbouw van de organisatie om te komen tot een goede bedrijfsmatige dienstverlening. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : - Andere resultaten: Via de Holding Company worden indirect andere bedrijven in Egypte bereikt. Met name de bedrijven in Alexandrië en Damietta proviteren van de samenwerking. Met deze bedrijven is er op het gebied van drinkwater eveneens een directe twinning. Contact: Waterschap: Waternet Otto Ferf Jentink 020 6083553 NGO (indien betrokken): nvt Andere betrokken organisaties: nvt Subsidiegever (indien reeds bekend): VNG

Stand van zaken m.b.t. formulering project:

Het ontbreekt nog aan:

Oneliner: Capaciteitsopbouw ketenbedrijf Focusland: Egypte Contact: [email protected]

Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

MDG-projecten Waterschappen Waterschap Velt en Vecht – Stichting Msele

Waterput Lalibela (Asheten) Initiatiefnemers: Stichting Msele. Doel: Verbeteren (drink)watervoorziening en vergroten volksgezondheid in het dorp Asheten. Uitvoeringsperiode / looptijd: 1/9/2007 tot 1/9/2008. Focusland(en): Ethiopië. Benodigd budget: € 10.000. Projectomschrijving: In de wijk Asheten van de stad Lalibela wordt een bronbescherming, een waterreservoir en een watertappunt aangelegd. Tegelijkertijd wordt er veel aandacht besteed aan de promotie van saniatie en hygiëne, met name via de schooljeugd. Vanuit de plaatselijke bevolking wordt er een comité gevormd en getraind welke voor de instandhouding van de watervoorzieningen verantwoordelijk is. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : 260 huishoudens in een zeer afgelegen en arm deel van Ethiopië. - Andere resultaten: Afhankelijk van de resultaten van fase 1 wordt eventueel in fase 2 de sanitatie nader ingevuld door het bouwen van toiletten e.d. en wordt er aandacht besteed aan het opvangen en vasthouden van water door middel van herbebossing. Contact: Stichting Msele. Andere betrokken organisaties: Save Your Holy Land. Subsidiegever (indien reeds bekend): Aqua4All. Waterschap Velt en Vecht.

Stand van zaken m.b.t. formulering project:


Oneliner: Schoon drinkwater en sanitatie in Asheten (Lalibela) Focusland: Ethiopië Contact: stichting Msele


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Velt en Vecht – Stichting Msele

Project Kellem Wellega Zone Initiatiefnemers: Stichting GOS. Doel: Aanleg van sanitatie- en drinkwatervoorzieningen voor mensen in de Kellem Wellega Zone (west Ethiopië). Uitvoeringsperiode / looptijd: 2008-2010. Focusland(en): Ethiopië. Benodigd budget: € 250.000. De bijdrage van stichting Msele aan dit project bedraagd € 8.500. Projectomschrijving: Op diverse plekken worden waterbronnen beschermd, worden watertappunten aangelegd en worden sanitatievoorzieningen gebouwd. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : In totaal worden met dit project 45.000 mensen bereikt. Voor de bijdrage van stichting Msele (€ 8.500) kunnen 1500 mensen worden voorzien van drinkwater en sanitatie. - Andere resultaten: Contact: Stichting Msele of Stichting GOS. NGO (indien betrokken): Stichting GOS. Subsidiegever (indien reeds bekend): Diversen: waaronder A4A en Stichting Msele. Stand van zaken m.b.t. formulering project: De financiën voor 2008 zijn ontvangen, de werkzaamheden voor het eerste jaar zijn begonnen.


Oneliner: Schoon drinkwater en sanitatie voor de Kellem Wellega zone Focusland: Ethiopië Contact: stichting GOS of stichting Msele


MDG-projecten Waterschappen Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard

Banger Pilot Project Initiatiefnemers: Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard, Adviesbureau Witteveen+Bos. Doel: Banger Pilot Project is bedoeld om de regelmatig voorkomende overstroming van “Banger Area” op te lossen door het aanleggen van een stadspolder met bijbehorende beheersorganisatie. Uitvoeringsperiode / looptijd: Tot en met 2008, verlenging met twee jaar wordt thans overwogen. Focusland(en): Indonesië (stad Semarang). Benodigd budget: 1,7 mio. Projectomschrijving: Banger Pilot Project, a project of polder construction in a residential area, is financed by two Dutch donor funds, who finance two different elements of the project: 1. Banger Pilot Polder Institutional Project (BPPIP) is a twinning project aiming to support the municipality of Semarang in the establishment of a community based organization for operation and maintanance of the constructions to be made in the second part of the project. 2. Banger Pilot Polder Technical Design Project (BPPTDP) will design the constructions needed to make a polder out of Banger area and will draft a document to be able to replicate this pilot in areas with similar problems. The first element is meant to produce an organisation, while the second is meant to produce a stack of designs. Furthermore there is a small accompagneing project Stimulus to structurize the wastemanagement in the territory of the Banger Pilot The Stimulus will start with (very) small scale no-regret-measures in Banger area like wastecollection/.separation, waste removal and recycling. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Niet.

- Andere resultaten: De bescherming van “Banger Area” tegen overstromingen kan worden gezien als de eerste stap in de sanitatie van het gebied. De rivier de Banger is door het ontbreken van riolering in de stad Semarang namelijk te beschouwen als een open riool. De aan te leggen waterstaatkundige voorzieningen zullen het gericht doorspoelen van de open waterverzamelgoten in de wijk verbeteren en wordt vooral via het deelproject Stimulus de afvoer en verwerking van huisvuil en grofvuil verbeterd. Contact: Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard Att. Mr. Johan Helmer PO Box 4059 3006AB Rotterdam Visiting address: Maasboulevard 123 3063GK Rotterdam NGO (indien betrokken): Provisional Polder Board van Banger Area (in oprichting). Andere betrokken organisaties: Municipality of Semarang Jl. Pemuda 148 Semarang Republic of Indonesia Subsidiegever (indien reeds bekend): 1. Partners voor Water 2. VNG International (LOGO-South) 3. Stichting NWB Fonds Stand van zaken m.b.t. formulering project: In vervolg op de eerste twee jaren waarin vooral de situatie in de stad en het pilotgebied zowel technisch als organisatorisch en staatkundig is geinventariseerd staan de volgende twee jaren tot 2010 in het teken van implementatie en opstarten. De waterstaatkundige voorzieningen worden naar verwachting in de loop van 2010 gerealiseerd zodat nadien de beheers- en onderhoudorganisatie van start kan gaan. Het ontbreekt nog aan: Voldoende kennis van een adequaat beheer en onderhoud van de waterstaatkundige voorzieningen. Structuur en organisatie voor het innen van de benodigde bijdragen uit het gebied ter deelfinanciering van het beheer en onderhoud.

Oneliner: Bescherming tegen overstroming en vuilverwerking; de primaire succesbepalende factoren voor een acceptabele leefomgeving. Focusland: Indonesie Contact: J. Helmer Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation


Twinning PDAM Tangerang, provincie Banten, Indonesië Initiatiefnemers: PDAM/Waternet. Doel: Uitvoeringsperiode / looptijd: 15 jaar. Focusland(en): Indonesië. Benodigd budget: ca € 200.000,= op jaarbasis. Projectomschrijving: Capaciteitsopbouw drinkwaterbedrijf. Uitbreiding met sanitatiecomponent: Milieuverantwoorde verwerking/afvoer van slib uit septictank, al dan niet in combinatie met verwerking vast afval. Slib wordt nu in een rivier gestort dan wel op andere locaties. Vervuiling drinkwatervoorraden. Vraag komt van de Gouverneur van de provincie Banten. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Indirect worden de bewoners van de provincie Banten voorzien van betere drinkwaterproductie en sanitaire omstandigheden, met name de steden Tangerang, Pandeglang en Serang. De Provincie Banten heeft 9 mln inwoners, met prognose 15 mln in 2015. - Andere resultaten: Verwerking van huishoudelijk afval in de provincie en in samenwerking met Jakarta. Contact: Waterschap: Waternet Otto Ferf Jentink 020 6083553 NGO (indien betrokken): nvt

Andere betrokken organisaties: Afvalenergie bedrijf Amsterdam. Subsidiegever (indien reeds bekend): Nog niet bekend. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Initiatief fase.


Oneliner: Water en sanitatie provincie Banten Focusland: Indonesië Contact: [email protected]


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Zuiderzeeland

Total Sanitation Flores (Indonesië) project Subtitel: Sanitatie = handel en geeft energie! Initiatiefnemers: MWH B.V.; WASTE; Waterschap Zuiderzeeland en Yayasan Dian Desa (YDD) als NGO. Doel: Realiseren van een totaal sanitatie waarbij het realiseren van een milieuhygiënische voorziening aangepakt wordt als een business, daarbij gebruikmakend van de ervaringen met ‘community led total sanitation’. Focus ligt op een eilandbrede aanpak bij dorpen en urbane gebieden; daar waar de gezondheidstoestand nog niet op orde is en waar de sanitaire voorzieningen een negatief effect hebben op het de omgeving. Sanitatie wordt hierbij als ‘handel’ gezien en gekoppeld aan landbouw, energie (teelt van Jatrova noten) en klimaatverandering. Realiseren van totale sanitatie op Flores, een eiland in het oosten van Indonesië. Er van uitgaande dat 7 % van de bewoners adequate voorzieningen hebben en in totaal 80% van het eiland bereikt kan worden, zullen 1.300.000 inwoners zichzelf toegang verschaffen tot goede sanitaire voorzieningen. Totale sanitatie heeft twee betekenissen: 1. Verwerking van feces, urine en afvalwater en tevens aandacht voor verwerking van huishoudelijk afval en levering van drinkwater; 2. Binnen de projectgebieden worden alle voorzieningen ‘gezond’. Uitvoeringsperiode / looptijd: 5 jaar. Jaar 1: Jaar 2: Jaar 3: Jaar 4: Jaar 5:

5% van de initiële doelgroep van 90.000 huishoudens 10% van de initiële doelgroep plus herinvestering uit revolving fund 20% van de initiële doelgroep plus herinvestering uit revolving fund 30% van de initiële doelgroep plus herinvestering uit revolving fund 35% van de initiële doelgroep plus herinvestering uit revolving fund

Focusland(en): Indonesië. Yaysan Dian Desa is al actief op Flores en heeft in projecten (onder andere gefinancierd door Simavi) al uitgebreide ervaringen opgedaan met community led

total sanitation. WASTE heeft in andere landen het concept van ‘droge sanitatie’ uitgetest. Bewoners betalen bij aanvang van het project 50% van de kosten van de sanitaire voorziening en krijgen de mogelijkheid om de resterende 50% in twee jaar af te betalen. Dit kan onder andere met de opbrengst van de Jatrova plant waaruit biobrandstof kan worden geproduceerd. Benodigd budget: Totale investering € 10 miljoen Betaling door locale gebruikers via aanbetaling 44%; Subsidie vanuit Nederlandse Ambassade en WASH PPP fondsen: 50% (dit geld wordt voor een groot gedeelte gestopt in een revolving fund); Leningen: 6%. Projectomschrijving:

Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Initieel 90.000 huishoudens – 5 inwoners / huishouden – 450.000 inwoners. Doordat het terugbetaalde geld geïnvesteerde wordt in nieuwe systemen loopt dit op tot 260.000 huishoudens (1,3 miljoen inwoners) in 2015. - Andere resultaten: Resultaat 1: Realiseren van sanitaire voorzieningen bij huishoudens. Realiseren van sanitaire voorzieningen bij scholen en openbare gebouwen. Hierbij wordt via www.akvo.org het brede publiek in Nederland en elders bij het project betrokken. Inzetten en opleiden van lokale ondernemers. Resultaat 2: Opzetten en arrangeren van voldoende draagvlak, kennis en lokale structuren zodat het beheer en onderhoud van de voorzieningen voor in de toekomst kan worden gegarandeerd. Resultaat 3: Realiseren van voldoende draagvlak bij lokale bevolking voor gebruik van sanitaire voorzieningen Resultaat 4: Oplossingen zijn voldoende ingebed binnen de lokale en nationale bestuurlijke instituten Resultaat 5: Nieuwe bedrijvigheid in de vorm van lokale onderneminkjes, productie van biobrandstoffen en nieuwe introductie van innovatieve ‘droge’ sanitatie concepten.

Contact: Waterschap Zuiderzeeland Rien de Ridder Lindelaan 20 8224 KT Lelystad 06 – 11324195 [email protected] NGO (indien betrokken): Yayasan Dian Desa Anton Soedjarwo Jl. Jurug Sari IV, No 19 Kaliurang Km.7 Yogyakarta Indonesia Tel: (0274) 885247, 885423 Fax: (0274) 885423 Andere betrokken organisaties: MWH B.V. Delftechpark 9 Postbus 270 2600 AG Delft Jan Spit 015-27512390 / 06-22966964 [email protected] WASTE Gert de Bruijne Nieuwehaven 201 2801 CW Gouda 0182 522625 / 06 55841349 [email protected] Subsidiegever (indien reeds bekend): Stand van zaken m.b.t. formulering project: Het projectconcept wordt momenteel verder uitgewerkt tot een volwaardig projectvoorstel dat voor financiering in aanmerking komt. Het ontbreekt nog aan: De lening van 6% van de totale projectsom.

Oneliner: Total Sanitation Flores Focusland: Indonesië Contact: Rien de Ridder, [email protected]


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Roer en Overmaas

AMREF Washec Kajiado project Water en sanitie voor Kajiado

Subtitel: Water- en sanitaire voorzieningen en milieubehoud in Kajiado, Kenia voor betere gezondheid en leefomstandigheden voor de Masai. Initiatiefnemers: AMREF Nederland en AMREF Kenya in samenwerking met de lokale bevolking, de lokale overheden en de Green Belt Movement. Het programma wordt ondersteund door AMREF Italië, Aqua for All en Waterleidingmaatschappij Limburg in samenwerking met Waterschap Roer en Overmaas. Doel: Verbetering van de gezondheid van de Masai. Door hen een betere toegang te geven tot veilig (drink)water, goede persoonlijke hygiëne en sanitaire voorzieningen. Duurzaam gebruik en behoud van het milieu krijgen bijzondere aandacht. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2006-2011. Focusland(en): Kenya Kajiado District, Namanga and Mashuru divisions. Benodigd budget: € 2.294.090. Projectomschrijving: In het Kajiado-district wonen voornamelijk de Masai en hun vee. De Masai zijn een nomadenvolk. In dit droge gebied is weinig veilig drinkwater. In Namanga en Mashuru heeft zelfs maar 25% van de bevolking toegang tot veilig water. De Masai hebben weinig sanitaire voorzieningen en realiseren zich niet voldoende hoe belangrijk goede hygiëne is voor het behoud van hun gezondheid. Dit levert vooral gezondheidsrisico’s voor jonge kinderen en (zwangere) vrouwen op. In Kenia startte AMREF in 2006 een vijfjarig project voor de Masai met een geïntegreerde aanpak. In het project werkt AMREF samen met de Keniaanse organisatie Green Belt Movement – de organisatie van Nobelprijswinnares Wangari Maathai. Ook de gemeenschappen zelf zijn een belangrijke projectpartner. Ze dragen financieel en inhoudelijk bij aan de activiteiten. Centraal staat de structurele verbetering van gezondheid, armoedebestrijding en duurzaam milieugebruik en behoud. Zo kan de lokale bevolking zich wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals de steeds vaker voorkomende droogteperiodes. Onderdeel van het project is ook voorlichting over malaria en middelen ter voorkoming van

malaria. Deze geïntegreerde aanpak borduurt voort op de ervaringen die opgedaan zijn gedurende een langlopend programma voor water en sanitaire voorzieningen dat in nauwe samenwerking met de Waterleidingmaatschappij Drenthe (WMD) sinds eind jaren ’90 in Kajiado geïmplementeerd wordt. Dit programma werkt aan millenniumdoel 7) het waarborgen van een duurzame leefomgeving met veilig drinkwater voor iedereen. En aan millenniumdoel 6) een halt toeroepen aan hiv/aids, malaria en andere dodelijke ziektes. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Direct zal het programma ervoor zorgen dat 23.000 veilig water gebruiken en bewust worden over het belang van sanitaire voorzieningen en hygiëne. Indirect bereikt het programma 93.000 mensen. - Andere resultaten: Verder worden er nog 13 waterbronnen bijgebouwd en worden er 10 waterputten gerehabiliteerd. De grond rondom deze waterbronnen wordt met bomen beplant om erosie tegen te gaan en om het dalend grondwaterniveau tegen te gaan Hierbij wordt ook voorlichting gegeven over het genereren van alternatieve inkomsten. Voor het beheer en onderhoud van de waterbronnen worden speciale watercommittee’s gevormd en opgeleid. Ook worden er vrijwilligers opgeleid om hun dorpsgenoten bewust te maken van hygiënische leefgewoonten en over milieubeheer en het duurzaam gebruik maken van natuurlijke bronnen. Op 20 scholen worden sanitaire voorzieningen en regenwatertonnen aangelegd. De leraren van die scholen worden opgeleid om de leerlingen te onderwijzen in PHASE (personal hygiëne and sanitation education), een succesvol lesprogramma dat al door veel organisaties en overheden overgenomen is. Met behulp van de expertise van Waterleiding Maatschappij Limburg en Waterschap Roer en Overmaas voert AMREF operationeel onderzoek uit naar de geïntegreerde gezondheidsaanpak en naar de beste methoden om duurzaam gebruik te maken van natuurlijke bronnen. Als zodanig proberen we samen met de lokale bevolking op een geïntegreerde, holistische wijze de gezondheid van de lokale bevolking te verbeteren. De lessen en de ervaringen die hieruit naar voren komen worden gedeeld met andere (internationale) organisaties en beleidsmakers en worden opgenomen in AMREF’s andere projecten. Op deze manier wordt er meer bereikt dan alleen de lokale impact. Resultaat technische ondersteuning: Het beoogde resultaat van de technische ondersteuning is meervoudig: Beter begrip van geïntegreerd watermanagement Diversificatie van waterbronnen (niet alleen waterputten, maar ook kijken naar andere oplossingen die wellicht beter bij de omstandigheden passen Verbeterde capaciteit bij AMREF personeel in het meten van waterbeschikbaarheid

Simpele waterzuiveringstechnieken die door de lokale bevolking toegepast kunnen worden Verbeterde kennis en kunde op het gebied van erosie en erosiebestrijding Contact: Waterschap Roer en Overmaas, dr.ir. Harry Tolkamp, [email protected] ; drs. Harrie Winteraeken, [email protected] ; ir. Ralf Dinnesen ; [email protected] ; Donoren: WML: ir. Jan Kragt ; [email protected]; Aqua for All; Dick Bouman ; [email protected] CISPEL en Regione Toscana via AMREF Italië NGO: AMREF Flying Doctors; Joris van Oppenraaij ; [email protected] Subsidiegever : AMREF in Nederland en Italië, Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) via Aqua for All en CISPEL. Het ontbreekt nog aan: Momenteel heeft AMREF sinds eind jaren 90 ongeveer 45 waterputten gerehabiliteerd. Niet alle waterputten zijn vanaf het begin af aan uitgerust met de nodige voorzieningen om het gebruik van water ook hygiënisch te kunnen laten plaats vinden (sanitaire voorzieningen gescheiden voor mannen en vrouwen, drinkbakken voor vee, tappunten, en milieubehoudmaatregelen. Hiervoor wordt nog ongeveer € 240.000 gezocht. Verder is de samenwerking dermate succesvol dat AMREF aangegeven heeft om dezelfde soort expertise in te willen zetten in een groot water- en sanitaire voorzieningen programma in Mtwara, Tanzania.

Oneliner: Betere gezondheid en leefomstandigheden voor de Masai Focusland: Kenia Contact: AMREF NL: Joris van Oppenraaij ; [email protected]


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Brabantse Delta

Nkhoma Hospital: renovatie afvalwater systeem Subtitel: Vooronderzoek (fase1). Initiatiefnemers: Waterschap Brabantse Delta. Simavi. Doel: Het verzamelen van de noodzakelijke informatie om een masterplan op te stellen voor de renovatie van het afvalwater systeem in het Nkhoma Hospital in Malawi. Uitvoeringsperiode / looptijd: Vooronderzoek (fase 1) najaar 2008. Uitvoering (renovatie / fase 2) 2009. Focusland(en): Malawi. Benodigd budget: voor de eerste fase (vooronderzoek) is een budget van €16.000 nodig. Projectomschrijving: Het Nkhoma Hospital is een belangrijk ziekenhuis, gelegen op een grote missie compound waar ook enkele andere instellingen gevestigd zijn, onder andere 3 scholen en een trainingsinstituut. Het ziekenhuis is gebouwd in 1915, het afvalwatersysteem is waarschijnlijk meer dan 50 jaar oud. Het afvalwater wordt met pijpen naar een ‘oxidation pond’ geleid en daar verwerkt. Inmiddels is het systeem in slechte staat, terwijl het ziekenhuis en de instellingen op de compound enorm zijn gegroeid. Dit gaat de capaciteit van het systeem te boven. Bovendien ligt de oxidation pond nu midden tussen de bebouwing. Al eerder werden enkele pijpen van het afvalwatersysteem op de compound vernieuwd. Echter, het complete systeem is toe aan renovatie, inclusief de sanitaire voorzieningen en de riolering in het ziekenhuis en de verwerking van het afvalwater. Met name het drainage systeem op de compound en het verwerkingssysteem zijn een prioriteit. Men wil nu eerst een voorstudie doen om alle informatie te verzamelen die nodig zijn voor het opstellen van een masterplan.

Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Het ziekenhuis met 250 bedden en de woningen voor het personeel (die op de compound wonen) krijgen toegang tot veilige sanitaire voorzieningen. - Betere kwaliteit van het effluent van de zuiveringsinstallatie.

- Andere resultaten: Contact: Waterschap Brabantse Delta Yvonne de Hond [email protected] 076-5641516 NGO (indien betrokken): Simavi Bouwe-Jan Smeding [email protected] 023-5530384 Andere betrokken organisaties: Subsidiegever (indien reeds bekend): Nog niet bekend. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Er is een pakket van eisen opgesteld. De verwachting is dat een expert van Waterschap Brabantse Delta samen met een lokale expert het vooronderzoek zal uitvoeren. Op grond van dit vooronderzoek zal het masterplan geschreven worden. Met dit plan zal verder gekeken worden naar inzet van expertise en fondsenwerving. Het ontbreekt nog aan: Financiering.

Oneliner: Brabantse Delta en Simavi zetten zich in voor de renovatie van het afvalwater systeem bij het Nkhoma Hospital in Malawi Focusland: Malawi Contact: Yvonne de Hond ([email protected] / 076-5641516) of Bouwe-Jan Smeding ([email protected] / 023-5530384)


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Reest en Wieden

FIGUIG Subtitel: Integraal waterbeheer in de oase Figuig (Marokko). Initiatiefnemers: Gemeente Meppel en burgemeester van Figuig. Doel: 1 - Aanleg riolering en realisatie lagune zuivering. 2 - Waterplan opstellen voor Figuig. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2008-2012. Focusland(en): Benodigd budget: Voor de aanleg van riolering en lagune zuivering circa € 1.000.000 en circa € 250.000 voot opstellen waterplan. Projectomschrijving: In januari 2007 is tijdens een gezamenlijke missie van de gemeente Meppel en waterschap Reest en Wieden een analyse gemaakt van de watersituatie in Figuig, zowel keten als systeem. Probleem is de afname van het debiet van de natuurlijke bronnen en vervuiling van grondwater door o.a. afvalwater. De afname van de bronnen wordt versterkt door het steeds meer oppompen van grondwater voor drinkwater en landbouwwater. Het regenwater wordt niet vastgehouden en wordt zelfs weggeleid om bij de pieken overstromingen van urbane zones te verkomen. Tijdens de missie hebben we op een integrale manier de situatie geanalyseerd. Om tot een duurzame oplossing te komen eerst een waterplan opstellen. Daarnaast financiering zoeken en ondersteuning bieden voor aanleg laatste deel riolering en verbetering zuivering door aanleg lagune zuivering. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : van circa 5000 inwoners wordt afvalwater gezuiverd - Andere resultaten: een waterplan, die ook als blueprint voor andere oasis kan dienen.

Contact: Waterschap Reest en Wieden: Henk H. Post (0522-276811). NGO (indien betrokken): Andere betrokken organisaties: Subsidiegever (indien reeds bekend): Stand van zaken m.b.t. formulering project: Naast de gemeente Meppel gaan we samenwerken met een Seine-Saint-Denis (FR). Deze gemeente werkt sinds 5 jaar samen met Figuig. Een document om de samenwerking tussen Figuig ,Seine-Saint-Denis en Meppel/Resst&Wieden is in voorbereiding. Het ontwerp van de lagune zuivering is opgepakt door de Fransen en binnekort is het 2e concept gereed. In de eerste fase van het project zal de aanleg van de riolering en zuivering aangelegd worden. In de vervolgfase het integraal waterplan voor Figuig opstellen, die als bluiprint kan dienen voor ander organisaties. Het ontbreekt nog aan: - Deskundigheid om financiering rond te krijgen in Bruxelles voor een samenwerking van gemeenten en waterschappen voor een oase in Marokko. - De financiering zelf. - Lagune zuivering.

Oneliner: Duurzaam waterbeheer in de oase Figuig Focusland: Marokko Contact: Waterschap Reest en Wieden, Henk H. Post, tel. 0522-276811


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Reest en Wieden

FIGUIG

Samenvatting Samenvatting Inleiding Van 22 tot 29 januari 2007 bezocht een delegatie van Gemeente Meppel, aangevuld met een deskundige van Waterschap Reest en Wieden, de Gemeente Figuig in ZuidOost-Marokko in het kader van een kennisuitwisselingsproject over waterbeheer. Dit bezoek vond plaats in het kader van de „MATRA‟-projecten die door het „Platform intergemeentelijke samenwerking Nederland – Marokko‟ en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG- International) worden uitgevoerd. Doelstelling in het algemeen is: “Verbetering van de interactie tussen gemeenten en hun burgers en van de participatie van burgers en hun verenigingen in de zaken en processen van gemeenten”. In overleg met de vertegenwoordigers van de gemeente Figuig is het programma afgestemd op het onderwerp water in combinatie met de participatie van de bevolking. Het onderwerp water is verdeeld in vier inhoudelijke thema‟s: beschermingswerken, landbouwwater, drinkwater en riolering. Ter voorbereiding op een waterconferentie is een lokale verkennende analyse uitgevoerd onder begeleiding van lokale deskundigen. Op basis van deze verkenning zijn per thema onze waarnemingen gepresenteerd op een waterconferentie en is per thema op basis van stellingen een discussie gevoerd. De waterconferentie in Figuig op vrijdag 26 januari en de evaluatie op 27 januari leverden belangrijke conclusies en aanbevelingen op, welke hieronder te vinden zijn. Belangrijk is het houden van een „donorconferentie‟ en een integrale aanpak van waterbeheer door middel van een „waterplan‟ . Thema’s Per thema zijn hieronder de belangrijkste waarnemingen en conclusies gepresenteerd. Beschermingswerken Figuig ligt in een dal omringd door bergketens. Hoewel er jaarlijks slechts 125 mm regen valt, veroorzaken piekbuien incidenteel (1/10 jaar) waterproblemen. In de jaren „94 en „95 zijn er delen van palmplantages en huizen weggespoeld. Een Marokkaans adviesbureau El Kihbra heeft daarom een studie verricht voor de dimensionering en aanleg van de beschermingswerken. De voorgestelde werken ter bescherming van het water zijn voor 90% uitgevoerd. De aanleg van de werken is onder verantwoording van het ministerie van landbouw en het ministerie van planning en infrastructuur uitgevoerd. Door de versnippering van verantwoordelijkheden ontbreekt de regie om het laatste deel van de plannen uit te voeren van de beschermingswerken in Figuig.

De piekafvoeren worden zo snel mogelijk uit het gebied geleid, terwijl er een watertekort is. Door de aanleg van anti-erosie dijkjes, infiltratievoorzieningen en wateropslagplaatsen kan het water in het gebied vastgehouden worden. Bij de aanleg van de beschermingswerken wordt dit aspect nauwelijks meegenomen. De aanbeveling is om het regenwater bij piekafvoeren niet weg te leiden, maar vast te houden voor grondwateraanvulling, bijvoorbeeld door de aanleg van dijkjes. Voor een relatief gering bedrag kan ook het laatste deel van de beschermingswerken gefinancierd worden. Landbouwwater De belangrijkste landbouwactiviteit zijn de dadelplantages: circa 600 ha traditioneel en 700 ha nieuwe exploitaties. Daarnaast wordt er graan verbouwd en er zijn olijfbomen en groenten. De veestapel bestaat voornamelijk uit schapen en geiten. De landbouw kan hier bestaan vanwege de natuurlijke bronnen en de grondwaterpompstations. In Figuig zijn 32 natuurlijke bronnen die nu nog een debiet hebben van circa 80 l/sec hebben. Voorheen is dat 160 l/sec geweest. Hierdoor ligt 30% van de traditionele dadelplantages braak en is de opbrengst van het overige deel van de plantages verminderd. In de omgeving van Figuig komen steeds meer plantages waarvoor putten gegraven worden. Door de toename van de onttrekkingen uit het grondwater nemen de debieten van de traditionele bronnen nog verder af. Een tweede probleem is de conditie van de irrigatiekanaaltjes. Door de verminderde opbrengsten van de plantages vanwege watergebrek is er te weinig geld voor beheer en onderhoud van de kanaaltjes. Hierdoor ontstaan lekverliezen en ook verlies door verdamping. Het zoutgehalte van het grondwater neemt ook toe, omdat het uit steeds diepe grondwatervoorraden wordt onttrokken. Het loopt op tot 8 mg/l. Door het dubbelgebruik van het water voor wassen en irrigeren, krijgt het landbouwwater een hoog fosfaatgehalte. In de distributiebakken voor irrigatie ontstaat algen en stinkend water zonder zuurstof. Verschillende overheden en verschillende belangen staan een efficiënt waterbeheer in de weg. Het probleem van afnemende debieten van de natuurlijke bronnen kan deels opgelost worden door een efficiënter watergebruik en waterbeheer. Door de versnippering van verantwoordelijkheden ontbreekt de regie om de problemen structureel en integraal aan te pakken. Drinkwater Het drinkwaterleidingnet is in beheer en onderhoud van de gemeente. Door de beschikbare bronnen (150 m diep, met 50 m waterkolom) is de hoeveelheid water voldoende. Ook in de zomermaanden is er voldoende drinkwater, wanneer de bevolking verdubbelt en door de warmte het gebruik toeneemt. Dan wordt er een tweede bron met dompelpomp ingeschakeld. Het probleem zit in beheer en distributie en de technische staat van de leidingen. Hydraulisch functioneert het distributienet van de waterleiding niet goed. Hierdoor is veel waterverlies (40%) door lekkage en door clandestiene aftappingen van het distributienet. Door de aanwezigheid van kalk ondervindt men tevens problemen in leidingen die door de kalkafzetting verstopt raken. Er is een kennisbehoefte aan ontkalking van drinkwater.

Door het slecht onderhoud en beheer ( bv. facturering) van de waterleiding verslechtert de situatie. Hier dient op korte termijn iets ondernomen te worden. In Figuig zijn twee opties om dit te verbeteren: de gemeentelijke dienst versterken of beheer van het drinkwater privatiseren. Tijdens de waterconferenties zijn hier heftige discussies over geweest. Een aantal mensen vreest een verhoging van de waterprijs ( nu € 0,15/m3). Vooral de landbouwhoek was bevreesd over de verhoging omdat dit drinkwater ook als irrigatiewater gebruikt wordt in tijden van waterschaarste. De keuze tussen de opties ligt bij de gemeente. Riolering In de oude ksour is geen riolering en het grijze afvalwater stroomt door straatgoten weg en verdampt of infiltreert. Voor het zwarte afvalwater zijn septic tanks geplaatst. Er zijn ook locaties waar het afvalwater nog zonder behandeling wordt geloosd in putten in de grond of op het oppervlaktewater. Voornaamste reden is een gebrek aan mogelijkheden voor de gemeente om te sturen op waar mensen gaan wonen. Vooral in armere buurten geldt dit. Hier wil de gemeente wel actie ondernemen, maar uit sociaal oogpunt is dat lastig. In de nieuwe wijken is deels wel riolering aangelegd. In samenwerking met Seine Saint Denis is een rioleringsplan opgesteld met een uitvoeringsprogramma. De laatste fase, inclusief het zuiveringswerk, moet nog uitgewerkt worden. Het afvalwater wordt dus wel deels verzameld maar niet gezuiverd en de voorgestelde zuivering is nog niet volledig uitgewerkt. In één wijk hebben de bewoners zelf het initiatief genomen om riolering aan te leggen. Door externe fondsen zijn ze hierin geslaagd. Door het afvalwater naar voorbezinkbakken te leiden vindt hier een eerste zuiveringstrap plaats. Het effluent van deze bakken wordt hergebruikt voor dadelbomen. Hoewel voedselrijk wordt de toepassing voor akkerbouw nog afgewezen door de bevolking. Het beheer, onderhoud en aanleg dient tevens verbeterd te worden. Participatie De gemeente Figuig heeft er alles aan gedaan om deze missie tot een succes te maken. We zijn iedere dag in de gelegenheid gesteld om kennis te nemen van de feitelijke situatie en ze te bespreken met direct betrokken en met deskundigen. Er is zeer openhartig gecommuniceerd over problemen, zowel technisch als maatschappelijk. Er is gesproken over sterkten en zwakten en over kansen en bedreigingen, zoals de kracht van participatie en cultuur tegenover het oprukken van toerisme. Door de dynamische burgemeester en een draadkrachtige bevolking zijn er goede kansen om projecten te doen slagen. De ksour hebben traditioneel veel autonomie. De conferentie heeft er toe bijgedragen, dat men inziet dat veel problemen de wijk overstijgen. Gezamenlijkheid, ook met de gemeente, wordt nu als noodzaak gezien. Figuig heeft een actieve bevolking en er is een hoge mate van participatie. Op het niveau van de ksour en van zelforganisaties is men gewend zelf problemen aan te pakken. De huidige manier van (samen)werken) is waardevol en deels traditioneel verankerd in de samenleving daar. Dit is te waardevol om los te laten, maar dient op

een hoger plan getild te worden. Dit zou kunnen door samenwerkingsverbanden af te spreken. Het vastleggen van deze samenwerkingsverbanden kan in een integraal waterplan (over bescherming, landbouw, drinkwater en riolering) komen te staan. Zodoende is het helder hoe de rollen liggen. De rol van de gemeente is dan coördinerend tussen de gezamenlijk ksour, particuliere instanties, coöperaties en de overheidsinstanties. Zo laat je het bestaande goede intact maar pak je toch de integrale werkwijze op. Een dergelijk plan kan als pilot dienen voor andere gemeenten. Aanbevelingen 1. Een waterplan opstellen om integraal waterbeheer mogelijk te maken. 2. Inzicht in de hydrologische situatie vergroten door een modelstudie (bijvoorbeeld uitwerking van de modelstudie van de universiteit van Barcelona). 3. Een donorconferentie organiseren, waaraan in ieder geval de vertegenwoordiger van Seine-Saint-Denis bij betrokken worden.


MDG-projecten Waterschappen Waterschap De Dommel

Clean Water, Good Sanitation Subtitel: Op weg naar een duurzame toekomst voor de Corn Islands, Caribbean, Nicaragua. Initiatiefnemers: Gemeente Corn Islands (Caribbean, Nicaragua), Waterschap De Dommel (Nederland). Doel: Veilig stellen van de drinkwatersituatie en verbeteren van sanitatie voor de inwoners van de Corn Islands (Caribbean, Nicaragua). Uitvoeringsperiode / looptijd: Project verkeert nog in de verkenningsfase. De informatie heeft dus nog een zeer voorlopige status. Verkenning: 2008, uitvoering: vanaf 2009. Focusland(en): Nicaragua. Benodigd budget: p.m. Projectbeschrijving: drinkwater & sanitatie Het huidige voorzieningsniveau is zeer beperkt. Minder dan 30% van de bevolking is aangesloten op de gemeentelijke drinkwatervoorziening. Vanwege een te geringe distributiecapaciteit en regelmatige energie-uitval is de drinkwatervoorziening zeer onregelmatig. De zoetwatermoerassen die dienen als bron voor het drinkwater worden bedreigd door overstromingen vanuit zee (verzilting) en verontreiniging door latrines en huishoudelijk afvalwater. Zuivering van drinkwater en kwaliteitscontrole vindt niet plaats. De overige bewoners zijn voor hun drinkwatervoorziening aangewezen op open drinkwaterputten. Veelal liggen deze dicht bij de huizen en de zee waardoor ze kwetsbaar zijn voor verontreiniging door nabijgelegen latrines en verzilting. De meeste bewoners beschikken over latrines, maar het onderhoud is veelal slecht, waardoor ze vaak niet worden gebruikt. Huishoudelijk afvalwater komt veelal in de zoetwatermoerassen of zee terecht. economisch perspectief Vanwege de geïsoleerde ligging en het lage onderwijsniveau is de lokale kennis en organisatiegraad zeer gering. Dagelijkse problemen bepalen de agenda. Het toekomstperspectief van de eilanden is somber. Door overbevissing nemen de inkomsten uit de visserij sterk af. Andere economische dragers zijn nauwelijks

aanwezig. Duurzaam toerisme zou een alternatief kunnen gaan vormen, maar dit vraagt om een samenhangende visie en aanpak alsmede verbetering van het voorzieningenniveau en milieuhygienische omstandigheden. Projectomschrijving: De focus van het project zal liggen op de verbetering van de drinkwater- en sanitatie situatie van de beide eilandjes (resp.10 km2 en 3 km2, in totaal ca. 10.000 inwoners). De noodzaak hiertoe wordt bepaald door de sterke bevolkingsgroei, de volksgezondheidssituatie en het ontbreken van kennis en middelen om de huidige omstandigheden te kunnen verbeteren. Tevens geeft het toekomstperspectief van de eilanden aanleiding om te investeren in drinkwater en sanitatie. Onderdeel hiervan zijn verbetering van de bewustwording bij de bevolking en versterking van het kennisniveau bij vooral de gemeente (inhoudelijk, organisatorisch, financieel etc.). Het project zal zich met name richten op de ondersteuning van de gemeente, als enige lokale overheid. Onderdelen van het project zullen zijn: - bewustwording o via de basisscholen o via de lokale gezondheidszorg - financieel-, technische-, inhoudelijke en organisatorische ondersteuning o monitoring drinkwaterkwaliteit/ relatie met volksgezondheid o bescherming zoetwatermoerassen/ verbetering kustbescherming o verbetering en uitbreiding distributiesysteem drinkwater o verbetering situatie sanitatie en huishoudelijk afvalwater o training en opleiding personeel o burgerparticipatie De aanpak van de drinkwater- en sanitatie situatie kan worden gezien als een onderdeel van een totaalaanpak gericht op een duurzame ontwikkeling van de eilanden met een nieuw toekomstperspectieven (nieuwe economische impuls). De geringe omvang van de eilanden, hun geïsoleerde ligging, hun potenties maar ook de noodzaak voor een duurzame toeristische ontwikkeling vormen gezamenlijk een prachtig perspectief om dit project te laten uitgroeien tot een voorbeeldaanpak van duurzame integrale ontwikkeling. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : In principe richt het project zich op alle inwoners van Big Corn Island (bijna 10.000), Little Corn Island (ca. 300) en de bezoekers van het eiland (p.m.). - Andere resultaten: Kustbescherming (tegengaan kusterosie, als onderdeel van het veilig stellen van de drinkwatersituatie) Het project vormt onderdeel van een totaal-aanpak gericht op verbetering van het (economische) toekomstperspectief van de eilanden. Onderdeel hiervan is ook de bewustwording en capaciteitsopbouw bij bewoners en gemeente.

Contact: Waterschap De Dommel; Louis Bijlmakers 0411 618498 ([email protected]) NGO (indien betrokken): p.m. Andere betrokken organisaties: Gemeente Corn Islands. Waterschap Aa en Maas Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (kustbescherming) TU Delft Subsidiegever (indien reeds bekend): p.m. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Op grond van een veldbezoek en gesprekken met de burgemeester van de Corn Islands is een wervend ‘Corn Island Paper’ opgesteld met een toekomstvisie 2020 voor de eilanden. Met het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier en de TU Delft (afd. Watermanagement) zijn gesprekken gevoerd ter verkenning van hun belangstelling. Tevens is gesproken met een cultureel anthropologe en communicatiedeskundige voor eventuele ondersteuning m.b.t. de sociaal-culturele component binnen het project. Bij al deze partijen is in principe belangstelling om te participeren in de projectopzet en –uitvoering. Koppelingen zijn te leggen met een project ter verbetering van de basisscholen op het eiland (voorzieningen; kwaliteit leerkrachten). Dit project wordt uitgevoerd door een ontwikkelingsorganisatie uit Breda met ondersteuning van de Nederlandse eigenaren van Hotel Paraiso (Big Corn Island). Het ontbreekt nog aan: Financiering (projectformuleringsmissie; projectbudget) Projectplan (hiervoor is een projectformuleringsmissie nodig t.b.v. locale inbreng en onderbouwing financieringsaanvraag) Een Nederlandse NGO met ervaring in participatieve processen in het Caribisch gebied Participatie van andere waterschappen en drinkwaterbedrijven.

Oneliner: Schoon water, goede sanitatie: een eerste stap naar een duurzaam tropisch eiland Focusland: Nicaragua Contact: Louis Bijlmakers, Waterschap De Dommel (0411 618498; [email protected]) Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

MDG-projecten Waterschappen Waterschap De Dommel en Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden

Agua para Todos – Agua para Siempre Subtitel: Water voor altijd en voor iedereen; verbetering van het stroomgebiedsbeheer in de regio Matagalpa, Nicaragua. Initiatiefnemers: Waterschap De Dommel, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden, Stichting LeAF, Gemeente Matagalpa (Nicaragua). Doel: Uiteindelijk doel is verbetering van het stroomgebiedsbeheer van de Rio San Francisco en Rio Molino Norte zodat het rivierwater eenvoudig geschikt gemaakt kan worden voor de drinkwatervoorziening van de stad Matagalpa (130.000 inwoners). Projectdoelen zijn de ontwikkeling en implementatie van waterzuiveringssystemen voor de behandeling van het koffieafvalwater op een zestal koffieplantages en de aanleg van drinkwater- en sanitatievoorzieningen voor een zestal levensgemeenschappen bovenstrooms van Matagalpa, en voor een wijk van de stad. Tevens is voorzien in de capaciteitsopbouw bij koffieboeren, studenten/ingenieurs en bewoners. Uitvoeringsperiode / looptijd: 3 jaar (1-7-2007 / 30-6-2010). Focusland(en): Nicaragua. Benodigd budget: totaalbudget 500.000 € (Nl.) + 75.000 € (Nic.); daarnaast jaarlijks tijdsinzet ter grootte van 0,3 fte (Nl.) + 3 fte (Nic.). Projectomschrijving: Samenwerkingsproject tussen twee Nederlandse waterschappen en de Gemeente Matagalpa, hierbij ondersteund door de Stichting LeAF, over de langere termijn gericht op een verbeterd stroomgebiedsbeheer in de regio Matagalpa. In de eerste drie jaar ligt de focus op de aanpak van een aantal concrete korte termijn problemen zoals de beschikbaarheid van drinkwater en sanitatie en de zuivering van het koffieafvalwater. Aanpak is in de vorm van voorbeeldprojecten waarbij financiële ondersteuning wordt gegeven en gewerkt wordt aan kennisopbouw/-uitwisseling. In deze periode worden ook deeerste aanzetten gedaan om te komen tot een integrale visie op een verbeterd stroomgebiedsbeheer, de hierbij benodigde organisatie,

financiële structuur etc. Onderdeel hiervan is de opzet van een integraal monitoringsplan en aanbevelingen tot implementatie ervan. Via deze concrete deelprojecten wordt gewerkt aan versterking van de samenwerkingsrelatie: naar verwachting leidt dit in de loop van de tijd (volgende projectfase) tot meer focus op organisatorische, financiele en institutionele ondersteuning. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : drinkwater: 2.400 personen sanitatie: 5.500 personen - Andere resultaten: >= 6 voorbeeldprojecten op het gebied van drinkwater/afvalwaterbehandeling >= 6 zuiveringssystemen voor de behandeling van koffieafvalwater capaciteitsopbouw bij tenminste 10 lokale studenten/ingenieurs (ontwerp kleinschalige drinkwatersystemen/ afvalwaterbehandeling) capaciteitsopbouw bij tenminste 40 bewoners (beheer en onderhoud kleinschalige drinkwatersystemen/ afvalwaterbehandeling) capaciteitsopbouw bij tenminste 40 koffieproducenten/medewerkers (techniek + onderhoud zuiveringssystemen koffieafvalwater) Contact: Waterschap De Dommel: Louis Bijlmakers (0411 618498). Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: Michiel Anten (030 6345838). Stichting LeAF: Adriaan Mels (0317 483360). NGO (indien betrokken): n.v.t. Andere betrokken organisaties: Municipalidad de Matagalpa – DIMGARENA – Sr. Emilio Salazar. Subsidiegever (indien bekend): Aqua for All / Ministerie van Buitenlandse Zaken; Fonds Nederlandse Waterschap Bank; tijdsinzet van Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden, Waterschap De Dommel en de Stichting LeAF. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Project is al in uitvoering. Het ontbreekt nog aan: additionele ondersteuning met betrekking tot hoogwater-problematiek: In 2007 vonden in de stad Matagalpa overstromingen plaats als gevolg van zware neerslag en daardoor optredende grote afvoeren in de rivieren San Francisco en Molino Norte. Daarbij is grote schade aangericht, zijn vele mensen dakloos geworden, en is een persoon om het leven gekomen. Het optreden van dergelijke gebeurtenissen komt nu eens in de 3-5 jaar voor. Er wordt in Matagalpa gezocht naar

oplossingen hiervoor, enerzijds door meer water binnen de hoger gelegen stroomgebieden te bufferen, en anderzijds door verbeterde bescherming tegen hoge waterstanden en verbeterde afvoer van regenwater in de stad zelf. Deze problematiek valt buiten de reikwijdte van het nu lopende project, maar heeft wel veel invloed.

Oneliner: Water voor altijd en voor iedereen in Matagalpa Focusland: Nicaragua Contact: Waterschap De Dommel: Louis Bijlmakers (0411 618498). Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden: Michiel Anten (030 6345838). Stichting LeAF: Adriaan Mels (0317 483360).


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Rijn en IJssel

Samen werken aan Schoon Water in La Libertad Subtitel: Duurzaam waterbeheer in het stroomgebied van de Rio San Miguel. Initiatiefnemers: Waterschap Rijn en IJssel en Gemeente Doetinchem. Doel: Het doel van het project is om een belangrijke bijdrage te leveren aan het verbeteren van de waterkwaliteit in het stroomgebied en aan de sanitaire voorzieningen, met positieve invloed op de leefomstandigheden van de inwoners van het gebied, de gemeente La Libertad. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2008 tot en met 2011. Focusland(en): Nicaragua. Benodigd budget: € 100.000 – 150.000. Projectomschrijving: In juli 2008 is een geslaagde verkenningsmissie uitgevoerd. Op basis hiervan wordt samen met de lokale partners in La Libertad een uitvoeringsplan opgesteld. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater: In de gemeente La Libertad wonen 14.000 mensen waarvan circa 7.000 in urbaan gebied en circa 7.000 in ruraal gebied. Het exacte aantal dat wordt voorzien van drinkwater/sanitatie is nog niet bekend. - Andere resultaten:  lokale kennis opgebouwd op het gebied van duurzaam stroomgebiedbeheer  de sanitatievoorzieningen in het centrale dorp zijn sterk verbeterd  aanzetten gegeven tot verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater  instrumenten in handen om de drinkwatervoorziening te verbeteren  een (wettelijke) bescherming van het stroomgebied in gang gezet  een gelijkwaardige positie opgebouwd als gesprekspartner voor de goudmijn Orosi

Contact: Waterschap Rijn en IJssel t.a.v. T. van Hattum Postbus 148 7000 AC Doetinchem Tel : 0314-369736 [email protected] NGO (indien betrokken): Stichting DOS t.a.v. J. van Eekhout (voorzitter) Tel: 0314-785815 [email protected] Andere betrokken organisaties: Gemeente Doetinchem t.a.v. B. Berends Postbus 9020 7000 HA Doetinchem Tel: 03143-77499 Subsidiegever (indien reeds bekend): NWB fonds Stand van zaken m.b.t. formulering project: Op basis van de resultaten van de verkenningsmissie van juli jl. wordt dit najaar een gezamenlijk uitvoeringsplan opgesteld. Het ontbreekt nog aan: Voor het uitvoeren van het plan is wellicht zowel vanuit Nicaragua als vanuit Nederland nog specifieke deskundigheid of ervaring gewenst.

Oneliner: Samen werken aan schoon oppervlakte- en drinkwater in La Libertad Focusland: Nicaragua Contact: Waterschap Rijn en IJssel, T. van Hattum Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation


Two rivers –one mission Initiatiefnemers: Waterschap De Dommel / Salgir Watermanagement Department. Doel: Het verbeteren van de sanitatie aan de bron. Uitvoeringsperiode / looptijd: 1 juni 2008 – 30 november 2009. Focusland(en): Oekraïne. Benodigd budget: € 70.000,- voor het onderzoek. Kosten uitvoering nog onbekend. Projectomschrijving: Bovenstrooms de stad Simferopol op het schiereiland de Krim is destijds een reservoir aangelegd voor irrigatie. Het reservoir wordt steeds meer gebruikt voor drinkwater. De bewoning langs de bergbeekjes, die uitmonden in het reservoir, zijn niet of onvoldoende voorzien dan drinkwater en sanitatie. Het drinkwaterbedrijf ontvangt water uit het reservoir en kan het niet voldoende zuiveren. Gevolg is o.a. uitbraken van diarree in de stad zelf. Het plan is om de genoemde dorpen langs de bergbeekjes te voorzien van schoon drinkwater en sanitatievoorzieningen. Binnen het project wordt er op het gebied van sanitatie samengewerkt met 3 andere partijen die allen ook een partner hebben in de Krim. Facilitaire ondersteuning door Alterra (Gerbert Roerink). Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Nog niet bekend. In september2008 zullen een aantal sanitatiespecialisten het gebied bezoeken om uiteindelijk tot een plan van aanpak te komen. - Andere resultaten:

Contact: Waterschap De Dommel Jeannette van Boerdonk [email protected] NGO (indien betrokken): Nog niet bekend. Andere betrokken organisaties: Waterschap Groot Salland, gemeente Kampen, gemeente Zwartewaterland. Subsidiegever (indien reeds bekend): Voor het onderzoeks- en samenwerkingsdeel: LOGO East II. Uitvoering: nog niet bekend. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Binnen de looptijd van het LOGO East II project wordt er gezocht naar financieringsbronnen voor uitvoering van het sanitatieproject. Het ontbreekt nog aan:

Oneliner:

Brongerichte aanpak voor schoon drinkwater

Focusland:

Oekraïne

Contact:

Waterschap De Dommel, Jeannette van Boerdonk Tel:0411-661060 e-mail: [email protected]


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Groot Salland

Twinning project RESTORAN in Crimea Ukraine Subtitel: Restoration of drainage systems and involvement of stakeholders for participation in the improvement of the sanitary state of populated areas and adjacent territories in Dzhankoy and Krasnogvardeiskiy region of AR Crimea. Initiatiefnemers: Waterschap Groot Salland + gemeenten Kampen en Zwartewaterland en de Watermanagement Departements + Municipalities Dzhankoy en Krasnogvardeiskiy. Doel: Samenwerking met lokale overheden om de dienstverlening ten aanzien van waterbeheer en sanitatie te versterken. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2008 en 2009. Focusland(en): Oekraïne. Benodigd budget: Budget voor twinning is 3 x € 65.000 , exclusief salaris kosten. Budget voor de benodigde sanitatie component is nog niet bekend. Projectomschrijving: Het project is gelegen op het schiereiland de Krim in Oekraïne. Waterschap Groot Salland heeft een twinning met twee waterbeheerders, gericht op het uitwisselen van kennis op gebied van beheer en onderhoud van waterbeheer en irrigatie. Speerpunten zijn het oprichten van een lokaal bestuur en een Water Service Centrum als front office voor watergebruikers. De gemeenten Kampen en Zwartewaterland hebben een soortgelijk samenwerkingsproject met gemeenten in hetzelfde gebied, gericht op de verbetering van dienstverlening door riolering en waterzuivering. Uitbreiding met sanitatiecomponent: Binnen de twinning relatie wordt een project voorbereid voor de verbetering van de ontwatering- en sanitatie voorzieningen in enkele dorpen op het platteland. Binnen het twinning project wordt een cursus gegeven over drinkwater, riolering en afvalwaterbehandeling en wordt een handboek voorbereid. Binnen de twinning relatie wordt een cursus gegeven voor lokale bestuursleden.

Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Nog niet bekend, wordt bij de uitvoering van het twinning project verder uitgewerkt. - Andere resultaten: Versterken van de relatie tussen lokale waterbeheerder en gemeente door gezamenlijk een pilot project te realiseren. Capacity building door opleiding van vakmensen en het verstrekken van een handboek. Kennisontwikkeling en –uitwisseling op het gebied van duurzame decentrale sanitatie Contact: Waterschap Groot Salland: Ing. K. Sinnema [email protected] 038-4557211 NGO (indien betrokken): In Oekraine: Primavera, Ecology I Mir, Mama 86 In Nederland: Stichting Water Opleidingen, Aqua for All, NWB-fonds, LeAF Andere betrokken organisaties: SCMW Crimea; IHELR Ukraine. Alterra WUR Mous Pompenbouw, BIAUA, Vitens, Evides International Subsidiegever (indien reeds bekend): VNG International voor de twinning: Logo East. Stand van zaken m.b.t. formulering project: De aanvraag voor de tweede fase van de twinning voor 2008 en 2009 is goedgekeurd. De sanitatie component moet nog worden voorbereid. Het ontbreekt nog aan: Financiering van een cursus voor lokaal bestuur (NWB fonds, nog aanvragen). Financiering voor de sanitatie activiteiten (Aqua for All, nog aanvragen). Initiatieven vanuit het bedrijfsleven.

Oneliner: Gemeenten Kampen + Zwartewaterland en waterschap Groot Salland laten waterbeheerders op de Oekraïense Krim er niet alleen voor staan. Focusland: Oekraine Contact: Groot Salland: Ing. K. Sinnema Msc [email protected] 038-4557211 Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

MDG-projecten Waterschappen Waterschap Hunze en Aa’s

Integral waterdevelopment in the Tecucel river basin Initiatiefnemers: Waterschap Hunze en Aa’s. Doel: Duurzame verbeteringen van het watersysteem realiseren waarbij een integrale benadering voorop staat, Hoogwaterbescherming, drinkwater en sanitatie zijn de topics waarbij de nadruk ligt op duurzame resultaten. De lange termijn ambitie is om duurzaam verbeteringen van het watersysteem zowel in Roemenië als in soortgelijke landen in ontwikkeling te kunnen aanbieden. Uitvoeringsperiode / looptijd: oktober 2008-oktober 2009. Focusland(en): Roemenië. Benodigd budget: € 150.000,--. Projectomschrijving: Onderzoek naar de mogelijkheden van deelname aan de ontwikkelingen op watergebied in Roemenië. Een voorbeeld is het onderzoeken van een PPS constructie voor een lokaal onafhankelijk waterbedrijf Kennisoverdracht tussen Nederlandse consortium en de Roemeense partijen. Benoemen van een drietal pilot projecten. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Op dit moment niet precies bekend. Wordt in op te stellen Masterplan nader bekeken. - Andere resultaten: Een masterplan waarin de drie topics (inclusief no-regret maatregelen) voor het stroomgebied van de Tecucel rivier zijn opgenomen. In dit masterplan wordt inzicht gegeven in de technische, politieke, organisatorische en financiële mogelijkheden om in een bepaald Roemeens stroomgebeid op een participatieve en geïntegreerde wijze waterprojecten tot uitvoering te brengen.

Contact: Waterschap Hunze en Aa’s Janet Hidding, buitenlandcoordinator Henk van Norel, hydroloog Jan Lammers projectleider civiele en cultuurtechniek Jan Egberts Eleveld beleidsmedewerkers rioleringen NGO (indien betrokken): Andere betrokken organisaties: DLG, Gemeente Groningen, Waterbedrijf Groningen, Arcadis. Subsidiegever (indien reeds bekend): Stand van zaken m.b.t. formulering project: Projectvoorstel is in behandeling bij Partners voor Water. Het ontbreekt nog aan:

Oneliner: Integrale waterontwikkeling in het Tecucel stroomgebied (Roemenie) Focusland: Roemenië Contact: Janet Hidding Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

MDG-projecten Waterschappen Overijsselse waterschappen

Teleorman waterproject Subtitel: Sanitatie en drinkwater rurale gebieden Roemenië. Initiatiefnemers: Provincie Overijssel, Waterschappen Reest en Wieden, Groot Salland, Regge en Dinkel, Rijn en IJssel, Rivierenland, Velt en Vecht. Doel: Realiseren van veilig drinkwater en sanitatie in dorpen in de provincie Teleorman, Roemenië. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2008-2011. Focusland(en): Roemenië. Benodigd budget: Onderzoek naar alternatieven loopt, hieruit volgt benodigd budget. Naast geld is ook expertise nodig. Projectomschrijving: In Teleorman wonen 300.000 mensen in de rurale gebieden. Het grootste deel van deze mensen zijn niet aangesloten op het drinkwaternetwerk en hebben geen adequate sanitatie. Het doel is om al deze mensen te voorzien van toegang tot veilig drinkwater en sanitatie. Er wordt begonnen met twee clusters van kleine gemeenten. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : 20.000. - Andere resultaten: Waar nodig: diepe drinkwaterputten. (Eco)sanitatie bij scholen. Pilotprojecten afvalwater kleine dorpen.

Contact: Waterschap: Velt en Vecht, Hermen Klomp ([email protected] / 0524 592280) NGO (indien betrokken): Andere betrokken organisaties: Euro-Teleorman, Irina Feleaga ([email protected]) County Council Teleorman, Roemeense waterschappen, gemeenten uit de provincie Teleorman. Subsidiegever (indien reeds bekend): Stand van zaken m.b.t. formulering project: Op dit moment wordt er gewerkt aan een waterplan voor twee clusters van gemeenten. Hierin wordt bekeken welke varianten op het gebied van drinkwater en sanitatie er mogelijk zijn. Het ontbreekt nog aan: Expertise, geld.

Ecosan-toilet in Beiu, Teleorman, Roemenië

Oneliner: Sanitatie en drinkwater rurale gebieden Teleorman, Roemenië Focusland: Roemenië Contact: Hermen Klomp, waterschap Velt en Vecht 0524-592280



Improvement of Dalassa catchment area Subtitel: Pilot for managed artificial recharge and erosion control. Initiatiefnemers: Gemeente Eindhoven, GSWC-Sudan, Waterschap De Dommel. Doel: Waterconservering, veiligstellen en verbeteren waterproductie. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2006-2010. Focusland(en): Sudan. Benodigd budget: ± € 300.000,-. Projectomschrijving: Een van de bronnen voor drinkwater in de regio is, door middel van de aanleg van dammen, het verzamelen van regenwater. Het grote probleem rond deze bronnen is erosie waardoor er sedimentatie bij de dammen plaats vindt. Hierdoor verminderd de capaciteit van de reservoirs snel en neemt de infiltratie in de bodem af. Door het hete klimaat verdampt daardoor het meeste water. Het waterschap is in samenwerking met GSWC een pilot project gestart waarbij het doel is om de erosie en sedimentatie problematiek beter beheersbaar te maken en daarnaast meer regenwater te laten infiltreren (waterconservering). Omdat er weinig gegevens voorhanden waren is er een intensief monitoringsprogramma opgezet om te bepalen wat voor effecten de beoogde maatregelen hebben. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : - Andere resultaten: De maatregelen die worden genomen zijn: Erosiebestrijdingsmaatregelen in de stroomgeulen (Khors) door middel van het plaatsen van schanskorven (gabions). Erosiebestrijdingsmaatregelen rondom de landbouwpercelen (beplanting) Het plaatsen van kleine dammen in de Khors voor waterconservering en gecontroleerde sedimentatie.

Het verwijderen van de sedimentatielaag uit de waterreservoirs achter de grote dammen om de infiltratie te bevorderen. Contact: Waterschap De Dommel Aart van Wessel, [email protected] NGO (indien betrokken): Mohammed Hussein, GSWC-Gedaref, Sudan. Andere betrokken organisaties: stedenband Gemeente Eindhoven-Gedaref. Subsidiegever (indien bekend): Aqua for All. Andere betrokken organisaties: Subsidiegever (indien reeds bekend): Stand van zaken m.b.t. formulering project: Uitvoering fase 1 is gestart en wordt in 2008 afgerond. Het ontbreekt nog aan:

Oneliner: Sudan, Gedaref waterconservering Focusland: Sudan Contact: Aart van Wessel, avwessel@dommel .nl



Sanitatie Binnenland Suriname Initiatiefnemers: Ministerie regionale Ontwikkeling Granman Asidonhopo Nationale Vrouwen Beweging Waternet Doel: Realiseren van toilet- douche- en wasvoorzieningen in zeven dorpen langs de boven Suriname rivier als pilotproject voor het binnenland. Uitvoeringsperiode / looptijd: Looptijd project 2006 tot midden 2009. Focusland(en): Suriname. Benodigd budget: € 280.000,=. Projectomschrijving: Voorlichting en begeleiding bij de bewustwording en realisatie van sanitaire voorzieningen in het binnenland van Suriname. In zeven dorpen wordt met de bewoners de voorzieningen gerealiseerd. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Voor de ca 2000 mensen in deze dorpen zijn een drietal drinkwater installatie gebouwd en aansluitend worden nu sanitaire voorzieningen gerealiseerd. - Andere resultaten: De bewoners zijn zich veel bewuster geworden van hun leefomstandigheden en denken na over het verwerken van het vaste afval. Contact: Waterschap: Waternet/AGV Otto Ferf Jentink 020 6083553 NGO (indien betrokken): Nationale Vrouwen Beweging in Suriname.

Andere betrokken organisaties: Ministeries van Volksgezondheid, Openbare Werken, Stichting Fonds Ontwikkeling Binnenland, Ministerie van Regionale Ontwikkeling. Subsidiegever (indien reeds bekend): Provincie Noord Holland. Aqua for All. Stand van zaken m.b.t. formulering project:


Oneliner: Sanitatie voorzieningen binnenland Focusland: Suriname Contact: [email protected]



Rehabilitatie kreken Paramaribo Suriname Initiatiefnemers: Ministerie van Openbare Werken. Doel: Herstel van een tweetal drains. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2 jaar, aanvang 2008. Focusland(en): Suriname. Benodigd budget: Onbekend. Projectomschrijving: Herstel van de afvoer van een tweetal drains naar de Suriname rivier die nu niet goed onderhouden zijn en te krap bemeten voor de huidige situatie. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Levert een verbeterde afvoer van regenwater en overstort water van de septictanks op voor een deel van Paramaribo. - Andere resultaten: Verbeterde waterhuishouding met minder frequent overstromen van het betrokken afwateringsgebied en daardoor minder problemen met het niet functioneren van de vuilwaterafvoer tijdens inundatie van het gebied. Contact: Waterschap: Waternet/AGV NGO (indien betrokken): nvt Andere betrokken organisaties: nvt Subsidiegever (indien reeds bekend):

Stand van zaken m.b.t. formulering project: Het project is in voorbereiding. Het ontbreekt nog aan: Financiering.

Oneliner: Ontwatering Paramaribo Focusland: Suriname Contact: [email protected]



Sanitatie Binnenland Suriname Initiatiefnemers: Nationale Vrouwen Beweging. Ministerie Volksgezondheid. Doel: Realisatie 5000 toiletten in het Boven Suriname rivier gebied. Uitvoeringsperiode / looptijd: 3 jaar, aanvang 2008. Focusland(en): Suriname. Benodigd budget: € 1.000.000,=. Projectomschrijving: Realisatie van 5000 toiletten in het binnenland van Suriname, inclusief voorlichting aan de bevolking. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Project betreft de realisatie van toiletten in dorpen waar drinkwater installatie zijn gebouwd en een tweetal gebieden in twee andere districten. - Andere resultaten: Contact: Waterschap: Waternet/AGV NGO (indien betrokken): Nationale Vrouwen Beweging. Waste. Andere betrokken organisaties: Subsidiegever (indien reeds bekend): Women for Waternet Waste. UNDP.

Stand van zaken m.b.t. formulering project: Het project is in voorbereiding. Verschillende partijen in Suriname worden nog gezocht en financieringproject is nog niet geregeld. Het ontbreekt nog aan: Financiering en beschikbare personele capaciteit is nog onvoldoende.

Oneliner: Sanitatie binnenland Focusland: Suriname Contact: [email protected]



Ontwikkeling Groeikernen Suriname Subtitel: Stoelmanseiland. Initiatiefnemers: Ministerie van regionale Ontwikkeling. Doel: Ontwikkeling van een groeikern –op Stoelmanseiland- in het binnenland van Suriname. Realisatie –als onderdeel van een groter geheel- drinkwater en sanitatie voorzieningen. Uitvoeringsperiode / looptijd: 4 jaar, start in 2008. Focusland(en): Suriname. Benodigd budget: Nog onbekend. Projectomschrijving: Realiseren van alle benodigde voorzieningen voor die van belang zijn voor een moderne samenleving. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Op dit moment wonen er ongeveer 500 mensen op het eiland en is een streekziekenhuis aanwezig. De drinkwater en sanitatie voorzieningen zullen op een nader vast te stellen aantal te verwachten inwoners worden gerealiseerd. - Andere resultaten: Tal van andere voorzieningen nodig voor een samenleving. Contact: Waterschap: Waternet Paul Bonne ( Drinkwater) Otto Ferf Jentink (Sanitatie) NGO (indien betrokken): Stichting Ontwikkeling Stoelmanseiland.

Andere betrokken organisaties: Regionale gezag. Stichting Fonds Ontwikkeling Binnenland. Van Hall Larenstein. Subsidiegever (indien reeds bekend): HGIS. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Project is in voorbereidend stadium. Tweede helft 2008 zullen de plannen nader worden uitgewerkt en besproken. Het ontbreekt nog aan:

Oneliner: Ontwikkeling binnenland met accent op water en sanitatie Focusland: Suriname Contact: [email protected]


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Roer en Overmaas

Exploration watersupply and sanitation in Tanzania- Chalinze Subtitel: Drinkwater, sanitaire voorziening en landbouwwater voor het dorp Chalinze Mzee in Tanzania. Initiatiefnemers: Waterschap Roer en Overmaas Regional Water Authority. Doel: Schoon water voor het dorp Chalinze Mzee, goede sanitaire voorzieningen voor de school en het dorp, watervoorziening voor landbouwdoeleinden. Dit project draagt bij aan het bereiken van de volgende Millennium Development Goal doelen: MDG 7: verbeteren van het duurzaam kunnen beschikken over voldoende en veilig drinkwater; Dit draagt bij aan MDG 4: reductie van de kindersterfte, MDG 5: reductie van moedersterfte. Indirect draagt dit ook bij aan MDG 1: armoede bestrijding, MDG 2: bereikbaar onderwijs voor jongens en meisjes, MDG 3: gelijkheid van mannen en vrouwen.

Uitvoeringsperiode / looptijd: 2009-2010-2011. Focusland(en): Tanzania. Benodigd budget: Realisatie wateraanvoer en sanitatie (eerste inschatting): Aanleg transportleiding 5 km(materiaal en arbeid): 5.000 * 5,00 Drukonderbreker (p.m. afhankelijk van de druk en hoogte) Aanschaf Waterpurifier(materialen, ter plaatse fabricage): 150 * 25 Aanleg ca. 40 latrines (materiaal en arbeid): 40* 200 1 Kennisoverdracht en begeleiding: Training the trainers (hygiëne): Reis en verblijfkosten partner ter plaatse: Inzet van plaatselijke expertise en ondersteuning: Inzet van technische ondersteuning uit NL: Sub totaal Drinkwater en sanitatie

1

€ 25.000 € 3.750 € 8.000 € 3.000 € 1.500 € 1.500 € 3.000 € 45.750

: wanneer in het project de basisvoorziening ter beschikking wordt gesteld (de bodemplaat) en de bewoners maken zelf de latrine af, dan kan een veel groter aantal latrines worden gerealiseerd voor dit bedrag (wellicht een latrine per gezin).

Realisatie irrigatie landouwgebied: Aanschaf waterpomp(incl. plaatsen in afsluitbare put).: Aanschaf Watertanks(ter plaatse aangeschaft): 6 * 500 Irrigatieleiding (druppel irrigatie slang): 1.000 m : Sub totaal landbouw water Onvoorzien: Totaal:

€ 1.000 € 3.000 € 1.000 € 5.000 € 5.000 € 55.750

Uit beoordeling van de situatie ter plaatse zal moeten blijken of de inschattingen die nu voorliggen en de noodzaak om de relatief kleinschalige maatregelen in de toekomst uit te breiden, wellicht tot bijstelling aanleiding geven, met name om desinvesteringen te voorkomen. Projectomschrijving: Beschrijving van de gemeenschap en haar omgeving. Chalinze Mzee is gelegen aan de Dar es Salaam-Arusha-Tanga road en het gebied is gedurende het gehele jaar toegankelijk. De Kwere stam die in deze regio gevestigd is, is voornamelijk bezig met eigen een zelfverzorgingseconomie, met name in landbouw. Er worden geen gewassen verbouwd voor de verkoop. Om toch een aantal essentiële zaken voor de dagelijkse behoeften te kunnen kopen is toegegeven aan de wensen van bestuurders van lange afstand vrachtauto’s en bussen, die een stop-over maken in Chalinze, en is de seksindustrie het enige middel om cash te verkrijgen. Door deze activiteit is HIV/AIDS sterk verspreid in de Kwere-gemeenschap, hetgeen geresulteerd heeft in een gemeenschap waar veel wezen en ouderen zijn. Daarnaast heeft gebrek aan schoon water, slechte sanitatie en hygiëne geleid tot een hoog sterftecijfer. In 2001 is begonnen met de aanleg van een watertransportleiding voor het transport van oppervlaktewater van Wami River bridge naar Chalinze (mogelijk gemaakt door China). Deze leiding is in 2004 gereed gekomen. Chalinze Mzee ligt ca. 5 km ten noorden van Chalinze (en ruim 100 km ten westen van de hoofdstad Dar es Salaam. Dit dorp kan nog geen gebruik maken van deze voorzieningen en is aangewezen op regenwaterbuffers. Door het verkorten van de loopafstanden blijft er meer tijd voor andere zaken en zal de educatie kunnen toenemen en de armoede verminderen door het verbeteren van de hygiëne verbetert de gezondheid. Het dorp Chalinze Mzee wordt doorsneden door de grote weg van Dar es Salaam naar Arusha. Aan de ene kant van de weg wonen in 133 huishoudens in totaal ca. 800 mensen die nu gebruik moeten maken van 5 latrines. Er is een openbare school voor het dorp en omgeving. Hier zijn 4 latrines beschikbaar voor 12 onderwijzers en 564 leerlingen (waarvan ca. 150 aids-wezen en een onbekend aantal met HIV besmette kinderen). Van deze leerlingen komen er ca. 200 van andere dorpen. Er is geen water in het dorp, noch in de school. Aan de andere kant van de weg wonen ca. 850 mensen onder soortgelijke omstandigheden. Van de aan te leggen tappunten zal door de inwoners van de dorpen Msoga ( 150 inwoners) ,Msolwa (100 inwoners) en Malivundo (50 inwoners) gebruik gemaakt worden. Deze dorpen liggen op minder dan 3 km van de aan te leggen tappunten.

In totaal zullen door deze voorzieningen ca. 2.150 direct profiteren van de aanvoer van water en de aanleg van latrines.

De vertegenwoordiger van Chalinze Mzee geeft aan dat er uiteindelijk zelfs 5-6.000 mensen in deze rand-stedelijke omgeving zullen profiteren van de verbeterde watervoorziening, waarvan minimaal 40 % gebruik kan maken van verbeterde sanitatie. Het landbouwgebied in de buurt van het dorp is uitgebreid met 4 ha. Men verbouwt er cooking bananas, kokosnoten, maize en groenten. Momenteel worden de gewassen begoten met gieters gevuld uit een regenwaterbuffer met een te kleine capaciteit. Door de installatie van een pomp kan het areaal dat begoten moet worden uitgebreid worden tot het gehele gebied. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Direct zal het programma ervoor zorgen dat 2.150 mensen over veilig water kunnen beschikken en gebruik maken van nieuw aan te leggen latrines. Indirect zullen 50006000 mensen van de wateraanvoer profiteren en worden getraind in hygiënisch besef en handelen. Door aanleg van de 5 km lange transportleiding zullen alle huishoudens in het dorp gebruik kunnen maken van het aangevoerde water, op een van de 5-10 aan te leggen tappunten, inclusief de school. Het water moet daarna nog worden gezuiverd tot drinkwater met de per huishouden ter beschikking te stellen waterfilters (water purifier Water4Life van DSM), die ter plaatse gefabriceerd zullen worden. In de dorpen zal het aantal latrines worden uitgebreid. Afhankelijk van nog nader te maken afspraken over de zelfwerkzaamheid van de inwoners kan dit aantal flink toenemen. Door workshops en seminars wordt gedragsverandering bewerkstelligd om het besef van hygiëne te vergoten. Aan deze workshops en seminars zullen ook bewoners van omliggende dorpen deelnemen. Trainers worden getraind in voorbeeldgedrag. Op de school wordt hygiëne en gedrag onderwezen. Ook op de school worden de sanitaire voorzieningen verbeterd en in aantal uitgebreid tot 20. - Andere resultaten: Door aanleg van een waterpomp met irrigatieleidingen wordt het areaal waarop groenten kunnen worden geteeld vergroot met 4 ha. De huidige regenwaterbuffer wordt vergroot. Er worden metalen watertanks aangeschaft in het land zelf om aangevoerd en opgevangen water op te slaan en verlies door de verdamping zoveel mogelijk tegen te gaan. Dit scenario zal bijdragen tot een toevoer van consistent schoon water, waardoor een positieve bijdrage kan worden geleverd aan een betere gezondheid en een grotere levensverwachting. Dit project zal een voorbeeldwerking hebben voor de overige dorpen in de regio van Chalinze Mzee. Bovendien kan de productiviteit van de landbouw worden verhoogd en het areaal van de landbouwgebieden worden uitgebreid, waardoor de mensen in Chalinze Mzee een betere toekomst krijgen.

Contact: Waterschap Roer en Overmaas dr.ir. Harry Tolkamp [email protected] Tanzania: Ally Lungwi: burgemeester/vertegenwoordiger van Chalinze Mzee. Hon. Ramadhan A. Meneno (MP Chalinze) NGO (indien betrokken): Andere betrokken organisaties: Ministry of Water and Livestock Development, Tanzania; Stichting Water4Life, Meerssen Nederland; WML, Nederland (expertise). Subsidiegever (indien reeds bekend): Waterschap Roer en Overmaas (€ 20.000) drs. Jo Persoon, bestuurslid; [email protected] Stand van zaken m.b.t. formulering project: Projectformulering door Tanzaniaanse partner is de basis voor de voorliggende beschrijving. Het ontbreekt nog aan: Aanvulling van het budget dat WRO ter beschikking stelt (naast de expertise, reis en verblijfkosten eigen mensen) door deelname van meer partijen en A4A.

Oneliner: Drinkwater en sanitatie voor Chalinze Mzee Focusland: Tanzania Contact: Harry Tolkamp ([email protected])


MDG-projecten Waterschappen Wetterskip Fryslân en Waterschap Groot Salland

LOGO South twinning of water management institutions in South Africa and the Netherlands Subtitel: Twinning van Unie van Waterschappen, Wetterskip Fryslân en Waterschap Groot Salland met respectievelijk Department of Water Affairs (DWAF), Breede-Overberg Catchment Management Agency (BOCMA) en Inkomati Catchment Management Agency (ICMA). Initiatiefnemers: Unie van Waterschappen, Wetterskip Fryslân en waterschap Groot Salland. Doel: Kennisuitwisseling en capaciteits ontwikkeling van regionale water autoriteiten. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2007 – 2008, wordt dit jaar afgerond. Aanvraag voor 2009-2010 wordt voorbereid. Focusland(en): Zuid-Afrika. Benodigd budget: Van VNG International: € 135.000 per jaar, exclusief salaris kosten. Projectomschrijving: Het doel van het project is het versterken van het lokaal bestuur voor integraal waterbeheer door het uitwisselen van kennis op gebied van: - het ontwikkelen van richtlijnen en controle instrumenten voor de op te richten CMA's; - de ontwikkeling van catchment management strategies c.q. beheersplannen; - kennisontwikkeling van bestuur en management; - kennisontwikkeling van personeel door uitwisseling in korte stages; - kennisuitwisseling over grensoverschrijdend waterbeheer. Bij verlenging project (2009-2010) wordt de twinning uitgebreid met gemeenten in de betreffende beheergebieden in zowel Zuid-Afrika als Nederland. Samen met gemeenten wordt sanitatiecomponent ingebracht. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Nog niet bekend.

- Andere resultaten: Capaciteitsontwikkeling bij lokale waterbeheerders en gemeenten. Betere samenwerking tussen gemeente en waterbeheerder. Contact: Waterschap Groot Salland: A. Kuijpers akuypers@wetterskipfryslan 058 2922031 NGO (indien betrokken): Aqua for All LEAF NWB fonds Andere betrokken organisaties: Alterra Wur Subsidiegever (indien reeds bekend): VNG International Aqua for All NWB fonds Stand van zaken m.b.t. formulering project: Moet nog uitgewerkt en aangevraagd worden. Het ontbreekt nog aan: Nog niet bekend.

Oneliner: Waterbeheer en Sanitatie, samen op weg! Focusland: Zuid-Afrika Contact: A. Kuijpers Msc; [email protected]; 058-2922031


MDG-projecten Waterschappen Waterschap Groot Salland en Wetterskip Fryslân

LOGO South twinning of water management institutions in South Africa and the Netherlands Subtitel: Twinning van Unie van Waterschappen, Wetterskip Fryslan en Waterschap Groot Salland met respectievelijk Department of Water Affairs (DWAF), Breede-Overberg Catchment Management Agency (BOCMA) en Inkomati Catchment Management Agency (ICMA). Initiatiefnemers: Unie van Waterschappen, Wetterskip Fryslân en Waterschap Groot Salland. Doel: Kennisuitwisseling en capaciteits ontwikkeling van regionale water autoriteiten. Uitvoeringsperiode / looptijd: 2007 – 2009 wordt dit jaar afgerond. Aanvraag voor 2009-2010 wordt voorbereid. Focusland(en): Zuid-Afrika. Benodigd budget: Van VNG International: € 135.000 per jaar, exclusief salaris kosten. Projectomschrijving: Het doel van het project is het versterken van het lokaal bestuur voor integraal waterbeheer door het uitwisselen van kennis op gebied van: - het ontwikkelen van richtlijnen en controle instrumenten voor de op te richten CMA's; - de ontwikkeling van catchment management strategies c.q. beheersplannen; - kennisontwikkeling van bestuur en management; - kennisontwikkeling van personeel door uitwisseling in korte stages; - kennisuitwisseling op het gebied van grensoverschrijdend rivierbeheer. In het vervolg voor 2009-2010 zal de twinning worden uitgebreid met gemeente(n) in de respectievelijke beheersgebieden. Voor Groot Salland: Zwolle en Dalfsen en voor Inkomati: de gemeente Nkomazi. Samen met deze gemeenten en nader te bepalen NGO's zal een sanitatieproject worden voorbereid. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Moet nog samen met de gemeenten en andere partijen worden uitgewerkt.

- Andere resultaten: Capaciteitsontwikkeling bij lokale waterbeheerders en gemeenten. Betere samenwerking tussen gemeente en waterbeheerder. Kennisontwikkeling en –uitwisseling op het gebied van duurzame sanitatie. Contact: Waterschap Groot Salland: Ing. K. Sinnema

[email protected] 038-4557211

NGO (indien betrokken): Aqua for All LEAF Wageningen NWB fonds Stichting Water Opleidingen Andere betrokken organisaties: Alterra Wur Subsidiegever (indien reeds bekend): VNG International Aqua for All NWB fonds Stand van zaken m.b.t. formulering project: Moet nog uitgewerkt en aangevraagd worden. Verlenging twinning wordt in september 2008 uitgewerkt. Het ontbreekt nog aan: Financiering van voortzetting opleidingsactiviteiten. Financiering van sanitatie activiteiten.

Oneliner: Water en Sanitatie: die muts verbindt ons hier en met Zuid Afrika Focusland: Zuid Afrika Contact: Waterschap Groot Salland: Ing. K. Sinnema Msc. [email protected] 038-4557211 Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

MDG-projecten Waterschappen Waterschappen Vallei & Eem, Zuiderzeeland en Veluwe

Urban Matters - Kaapstad Subtitel: Building connections voor een leefbare en duurzame wijk voor sloppenwijkbewoners in Philippi -Kaapstad Initiatiefnemers: Unie van Waterschappen, Waterschap Vallei & Eem, Waterschap Zuiderzeeland en Waterschap Veluwe. Doel: Kennisuitwisseling met regionale waterautoriteiten. Uitvoeringsperiode / looptijd: Start november 2008, minimale duur 24 maanden. Focusland(en): Zuid-Afrika. Benodigd budget: Nog niet bekend. Projectomschrijving: Water ie een van de basisvoorzieningen waar Urban Matters zich op richt. De wijk Philippi in Kaapstad staat bekend om zijn ligging bij en op de zgn. wetlands. Ieder jaar zijn er nieuwe overstromingen in de wijk die grote delen blank leggen. Het project richt zich op het vinden van haalbare en betaalbare oplossingen voor minimaal 50.000 bewoners van Phillippi met spin off naar de rest van de wijk (in totaal wonen er 500.000 mensen in Philippi) Daarnaast is er grote behoefte aan verbetering van de drinkwatervoorziening in de wijk: 50% heeft eigen watervoorziening de andere 50% moet in de rij staan bij de gemeenschappelijk waterkranen. Ditzelfde geldt voor de toiletten, zo’n 50% heeft een eigen toilet aangesloten op de riolering, de andere 50% is afhankelijk van gemeenschappelijke toiletten, vaak niet aangesloten op de riolering, slecht onderhouden. Er is niet alleen behoefte aan meer voorzieningen maar ook aan alternatieve voorzieningen die beter zijn voor het milieu. Te behalen resultaten / bereik: - Hoeveel huishoudens worden voorzien van sanitatie en /of drinkwater : Wordt nog geconcretiseerd obv workshop van onze key partners binnen Urban Matters in Kaapstad met finetuning hiervan na bezoek van partijen uit Nederland.

- Wateroverlast: Mminimaal 50.000 bewoners van Philippi, met spin off naar de rest van de wijk. Contact: Waterschap Vallei & Eem: Egbert van ’t Oever (tel. 033-4346 216; mobiel 06-1500 5661; email: [email protected]). NGO (indien betrokken): Wordt momenteel uitgewerkt. Andere betrokken organisaties: Catchment Management Agencies (CMA; de lokale waterschappen). Subsidiegever (indien reeds bekend): Wordt momenteel uitgewerkt. Stand van zaken m.b.t. formulering project: Moet nog uitgewerkt worden. Het ontbreekt nog aan: Financiering.

Oneliner: Droge voeten en sanitaire voorzieningen voor sloppenwijkbewoners in Kaapstad Focusland: Zuid-Afrika Contact: Egbert van ’t Oever, Waterschap Vallei & Eem (033-4346216) Witboek: Stand van zaken inzet Nederlandse waterschappen op Millennium Development Goals en International Year of Sanitation

Capaciteitsopbouw BWADC Egypte

Recommend Documents