Caleidoscoop. Die trouw houdt tot in eeuwigheid

Caleidoscoop Kerkblad van de Protestantse (wijk)gemeente te Rotterdam-Kralingen

Jaargang 12 nr 3 – november 2013

Een foto bij de oogstzondag: de diakenen (en anderen) hebben op zaterdag 26 oktober de fruitbakjes gevuld die in de dagen na de oogstdienst door de kerkgangers naar zieke gemeenteleden zijn gebracht | foto Erik de Jong. De volgende Caleidoscoop komt uit op zaterdag 30 november, kopijsluiting maandag 18 november. Zie ook colofon p 2

Retouradres: Leendert Butterstraat 44 3062 XN Rotterdam

Die trouw houdt tot in eeuwigheid U levert mij niet over aan het dodenrijk en laat uw trouwe dienaar het graf niet zien. U wijst mij de weg naar het leven: overvloedige vreugde in uw nabijheid, voor altijd een lieflijke plek aan uw zijde. (psalm 16: 10,11 NBV)

De maand november is een maand waarin we onze dierbare doden gedenken. Dat gebeurt al eeuwenlang in West-Europa. Bij Rooms-katholieken vanouds op Allerheiligen en Allerzielen, en bij Protestanten de laatste decennia vaak op de laatste zondag van het kerkelijk jaar: eeuwigheidszondag. Zo’n maand van gedenken roept als vanzelf de vraag op: waar zijn onze dierbare doden? Dáár in die graven? Stof tot stof (of stof tot as)? Vinden ze daar eeuwige rust, ‘requiem aeternam’? Wie het weet mag het zeggen. Het leven is een groots geheim. Waar komt het vandaan, aan wie hebben we het te danken, waar gaat het naartoe? Leven is gegeven, is de titel van een nieuw doopliedje op de melodie van ‘Ozewiezewoze’ (lied 359). Het liedje zingt verder: ‘Dopen is geloven / dat een herder je verder / be-

waren zal en sparen / zo gaat God met jou mee.’ Maar hoe ver gaat God mee? Gaat Hij mee over de grens van de dood heen? Zal Hij ons bewaren en sparen door de dood heen? Wat gebeurt er als we sterven, en staat er daarna nog iets te gebeuren? Op die vragen geven mensen in de kerk en buiten de kerk verschillende antwoorden.

Wat duidelijk wordt in de Psalmen, is dat daar worstelen met de dood ook altijd worstelen met God is, het gebeurt voor zijn Aangezicht. Wat voor mij de Psalmen zo levensecht maakt, is dat er tegelijk de diepe erkenning is voor het duister van de dood, en tegelijk, soms even, het lichtende geloof ín, en de hoop óp God ‘bij wie de bron is van het leven’ (psalm 36: 10). ‘U wijst mij de weg naar het leven: overvloedige vreugde in uw nabijheid, voor altijd een lieflijke plek aan uw zijde.’ (psalm 16: 11) De psalmist verwacht dat hij het graf niet zal zien, juist omdat hij zich veilig kan weten in Gods nabijheid. Dit geluk, deze vreugde kent geen einde, het loopt niet stuk op de biologische dood, zo zingt hij. Dat deze dood, die allen ooit treft, niet het bittere einde is van alles, is uiteindelijk niet gefundeerd in de trouw van stervelingen aan de Eeuwige, maar omgekeerd in Gods trouw: ‘… die trouw houdt tot in eeuwigheid en niet laat varen de werken van Zijn handen.’ (psalm 138: 8)

Zolang er mensen zijn op aarde, zolang wij ons bewust zijn van onze sterfelijkheid, worstelen we met deze vragen. In het aloude boek van de Psalmen vind je die worsteling terug. De Psalmen zijn doordrongen van het besef dat de mens sterfelijk is: ‘Leeft er iemand die de dood niet zal zien, die ontkomt aan de greep van het dodenrijk?’ (psalm 89: 49) De Psalm hieraan voorafgaand is een somber levenslied, met indringende vragen aan God: Doet u aan doden wonderen, staan schimmen op om u te loven? Komt uw liefde in het graf ter sprake of uw trouw in de afgrond? (…) Daarom roep ik u om hulp, HEER, elke morgen nader ik u met mijn gebed. ds Rian Veldman (psalm 88: 11-14)

Protestants Kralingen Predikanten

ds Rian C. Veldman, Goosse van der Windstraat 57, 3062 XM; e: [email protected] t: 06 142 730 13. Dinsdag t/m vrijdag bereikbaar van 9 - 10 uur. ds Ilse D. Hogeweg doet zondagmiddag 17 november 2013 intrede. Haar adres wordt: Kralingseweg 366 B, 3066 RC; e: [email protected], t: 435 41 44. Er zijn nog geen afspraken gemaakt over bereikbaarheid.

Een tienjarig jubileum – maar ’t had er niet moeten zijn

Secretariaat

Scriba van de gefedereerde kerkenraad: Jakob Brederveld, Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam, e: [email protected].

Ledenadministratie

Melding van verhuizing, geboorte, huwelijk, overlijden svp doorgeven aan de wijkadministratie. Gereformeerd: dhr J.C. Buitelaar, Admira liteitskade 74 Z 3063 ED Rotterdam, t: 453 20 44, e: [email protected]. Hervormd: dhr G.H. Heere, Mia van IJperenplein 55, 3065 JK, t: 447 14 30, e: [email protected]

Financiën

Activiteitenkas: dhr P. Andringa, t 433 18 97. Bankrekeningnummer: NL90 FVLB 0635.8051.70, SoW-gemeente R’dam Kralingen inzake wijkkas. NH College van Kerkrentmeesters: postbus 4326, 3006 AH, e: [email protected] Algemeen bankrekeningnummer: NL35 FVLB 0699.5412.71. Uitsluitend Kerk balans: rekeningnummer NL46 FVLB 0635.8144.98. NH Collectebonnen: verkrijgbaar in de waarden € 0,75, € 1,25 en € 2,50, in vellen van 20 stuks. Te bestellen via bankrekening NL35 FVLB 0699.5412.71 van de Hervormde Gemeente Kralingen. Na ontvangst van uw betaling volgt toezending per post. GK College van Kerkrentmeesters: dhr N.J. van Veen, Nancy Zeelenbergsingel 689, 3066 GA, t: 452 68 72. GK Commissie V.V.B: Nel Slikker, t: 452 58 24. Banknr v.v.b: ING 26800. GK Collectebonnen: dhr B. Reinders, Stalpaertstraat 102, 3067 XT Rotterdam, ING 3534794, t.n.v. Geref. Kerk van Kralingen Coll. Bonnen.

Diaconie

Secretaris diaconie: dhr H. Oosterhuis, Salvador Allendestraat 29, 3065 ED, t: 447 13 07. NL32FVLB 022.53.89.320 ten name van Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen. ZWO: dhr G. Roodhorst, Jacques Dutilhweg 723, t: 202 55 81, NL57FVLB 022.53.89.355 t.n.v. Diaconie van de protestantse gemeente i.w. Kralingen inzake ZWO.

Kerkgebouwen

Hoflaankerk, Oudedijk 2, 3062 AE Rotterdam, t: 411 20 75; e-gemeentewerk: [email protected] e-verhuur: [email protected] Pro Rege, Oudedijk 113, 3062 AD Rotterdam. Koster/beheerder: mw M. Gorissen, t: 452 78 60, e: [email protected]

www.kerkomroep.nl

De kerkdiensten in Pro Rege en in de Hoflaankerk kunnen live of tot ongeveer 4 weken na de dienst worden beluisterd op www.kerkomroep.nl. Wie in aanmerking wil komen voor een kerkomroepradio wende zich tot de diaken H. Oosterhuis, t: 447 13 07. Voor technische vragen: dhr A. van Dijk, t:  212 25 15, e: [email protected].

Kinderoppas voor de kleinsten

Contactpersoon: mw A. (Annemieke) Melching - de Bruijn, t: 202 23 42, e: [email protected]

Kindernevendienst

Contactpersoon: mw M.P. (Monique) van Hoof t: 841 41 78, e: [email protected]

Autodienst Protestantse wijkgemeente Pro Rege: dhr N.J. van Veen, t 452 68 72 Hoflaankerk: dhr H. Oosterhuis, t 447 13 07

www.protestantskralingen.nl

Diaken Laurentius leefde in de derde eeuw in Rome tijdens de christenvervolgingen. Keizer Valerius concludeert dat diaken Laurentius veel geld en goederen van de kerk tot zijn beschikking moet hebben. Valerius zet hem gevangen en eist de rijkdom van de kerk op. Laurentius vraagt verlof om het gevraagde op te halen en verdeelt dan alles wat hij heeft onder de 1500 armen. Als hij met lege handen bij de keizer terugkomt, vergezeld door een grote groep arme mensen, verklaart hij, “Ziedaar de schatten van de Kerk.” Deze legende ligt ten grondslag aan de Laurentiusdag op 5 oktober. Die avond rond 6 uur komt ‘de armoe van Rotterdam’ de Laurenskerk binnen. Het zijn 800 cliënten van de voedselbank. Allen worden verrast door wat ze zien: 75 gedekte tafels met daaromheen 260 vrijwilligers in witte blouse/overhemd en zwarte rok/broek. Het zijn de gastvrouwen en -heren van deze avond. Na een welkomstdrankje volgt een driegangendiner. Er is soep vooraf, daarna keuze uit vis, vlees of vegetarisch en koffie met ijstaart als toetje. Een enthousiast openingswoord door mevrouw Clara Sies. Zij richtte met haar man 10 jaar geleden de voedselbank op. Rotterdamse Carrie doet haar zegje en burgemeester Ahmed Aboutaleb houdt een indringende toespraak, die eindigt met de huldiging van acht voedselbankmedewerkers, die de Erasmusspeld krijgen. De burgermeester poseert dan (spontaan) ruim een uur omdat de één na de ander wel met hem op de foto wil. Waardevol zijn de ruime pauzes tussen de gangen door, zodat we ook met de gasten kunnen spreken. Zij klagen niet over hetgeen hen is overkomen in hun leven; ze uiten wel hun dankbaarheid voor de voedselpakketten, zonder die komen sommigen de week niet door. Caleidoscoop – p. 2

Dit feest en de wekelijkse pakketten zijn mogelijk door bijdragen uit fondsen en door talrijke giften in geld en natura. Voor deze dag haalde Yvonne de Jong op eigen initiatief 120 kilo aan levensmiddelen op, door kennissen, buren en gemeenteleden daar om te vragen. In de kerk van ‘Kom en zie’ was het ingezamelde voedsel niet te overzien en niet alleen daar, want velen in de stad deden mee. Vrijwillig helpen: dat kostte ons 7 uur en een bijdrage van € 25,–; zó kregen we het gevoel iets van onszelf weg te schenken. Rond 10 uur zagen Tineke v.d. Ziel en ik en met ons alle vrijwilligers ‘de schatten van de Kerk’ vertrekken, heerlijk gegeten en omringd door goede zorgen! En toch: feest, omdat de voedselbank 10 jaar bestaat? Eigenlijk had die er niet moeten zijn! Gijs Roodhorst Caleidoscoop:

Caleidoscoop is een uitgave van de Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

Redactie:

mw J.D. (Jeannette) Moerman-Schravesande, dhr G. (Gijs) Roodhorst, mw D. (Thea) van Santen, ds R.C. (Rian) Veldman, dhr L.A. (Leonard) de Vos.

Adressenadministratie Caleidoscoop:

Marina Mekking, Kerkelijk bureau, Oudedijk 2, 3062 AE; postadres: Postbus 4326, 3006 AH Rotterdam; t: (010) 411 20 75; e: [email protected].

Beheerscommissie:

Dhr C.J. Jacobse en dhr J.C. Buitelaar, p/a Admiraliteitskade 74 Z, 3063 ED Rotterdam. Caleidoscoop heeft een SKG bankrekeningnummer: NL12 FVLB 0635.8050.22 tnv Kerkblad Caleidoscoop te Rotterdam.

Eerstvolgende nummers:

December: kopijsluiting maandag 18 november, in de brievenbus zaterdag 30 november. Januari: kopijsluiting maandag 23 december, in de brievenbus vóór zondag 5 januari 2014.

Redactie- en kopij-adres:

Leendert Butterstraat 44, 3062 XN e: [email protected] | t: (010) 453 16 90

Zondag 17 november, Hoflaankerk, 15 uur

Intrededienst van ds Ilse Hogeweg Eindelijk is het zover. Veertien maanden nadat ds Laurens Korevaar met emeritaat is gegaan doet een nieuwe predikant haar intrede. Hiernaast staat de uitnodiging afgedrukt die de kerkenraad namens ons naar relaties, vrienden en bekenden heeft gestuurd. Maar het is natuurlijk vooral heel fijn als de gemeenteleden van Protestants Kralingen in groten getale komen om erbij te zijn als ds Ilse Hogeweg met haar werk in onze gemeente begint. Zij schrijft daar zelf over: “In dankbaarheid aan, en in vertrouwen op God mogen we als gemeente en predikant aan dit nieuwe hoofdstuk met elkaar beginnen. Hoe feestelijk is dat, hoe goed, dat we dat mogen doen door samen te bidden, te zingen, te luisteren en te lezen. De cantorij zal meewerken aan deze dienst en samen met hen zullen we het lied zingen: ‘Adem uw Geest in mij/vul mij met nieuwe kracht/uw liefde zal mijn baken zijn/in alles wat mij wacht’. (...) Er is alle reden om bij dit nieuwe begin te zingen en te bidden en te danken om de Geest van God!” Namens de kerkenraad heel graag tot zondag 17 november om 15 uur in de Hoflaankerk. N.B. Vanwege de intrededienst vervalt het koffiedrinken na kerktijd bij Marjan Verveda en Henk van Drunen en Pieter en Irene. En in deze Caleidoscoop dus ook geen artikeltje van de hand van Janny Korpershoek over het gastgezin van het koffiedrinken.

(wijk)gemeente Prot Oudedijk 2, 3062 estants Kralingen AE Rotterdam

Rotterdam, 24 oktober 2 013 Tot onze gro te vreugde b egint ds Ilse werk in onze Hogeweg bin gemeente. D nenkort met e kerkenraad nodigt u van haar van Protestan harte uit om ts Kralingen de kerkdien Kralingen za st bij te won l worden ve en waarin zi rbonden. D Hoflaankerk j aan ez e viering vi (hoek Hoflaa ndt plaats in n 1 / Ouded om 3 uur ’s de ijk) op zond middags. ag 17 novem ber Na afloop va n de intred edienst is er om elkaar en in de kerk vo ds Hogeweg lop gelegen te begroeten (met koffie, heid bij een inform thee, een dra eel samenzi nkje en hap jn jes). Namens de kerkenraad, Essel Valken burg-Koopm an voorzitter Jakob Breder veld scriba

Het adres va n ds Hogew eg en haar g Kralingseweg ezin wordt: 366 b, 3066 RC Rotterd t (010) 435 4 am 1 44

Oproep voor

een Kerstspel Gezien onze eerdere succesvolle uitvoeringen van musicals, willen we dit jaar eens een muzikaal kerstspel gaan uitvoeren. Dit kerstspel sluit helemaal aan bij het adventsproject waarin vier vrouwen uit de stamboom van Jezus centraal staan. In de adventstijd bladeren we door het familiealbum van Jezus. In het kerstspel moet een familie op de foto, waar niet iedereen evenveel zin in heeft. We willen dit uitvoeren op eerste Kerstdag, tijdens de kerkdienst voor jong

en oud. Om dit mogelijk te maken hebben we jullie nodig.

We zoeken: • Spelers • Zangers • Mensen die het leuk vinden om een decor te maken • Mensen die het leuk vinden om kleding uit te kiezen.

Geef je op Geef je zondag 3 november op om met het kerstspel mee te doen. Opgeven kan tijdens het Caleidoscoop – p. 3

koffiedrinken na de kerkdienst in Pro Rege, of op maandag 4 november om half 8 voor het begin van de repetitie van onze cantorij in de Hoflaankerk. We denken aan ongeveer 4 repetities op de zondagmiddag na de kerkdienst. Uiteraard kun je nadere info krijgen en je opgeven per e-mail. De voorbereidingsgroep Atty de Bruin, e-mail: [email protected], Monique van Hoof, Lotte Suur, Rian Veldman

Vakantiebelevenis van Valérie Hirschfeld

De lijkwade van Turijn Als je op het internet op zoek gaat naar de Lijkwade van Turijn kom je een heleboel informatie tegen. Deze lijkwade is een omstreden relikwie binnen het Christendom. Het is een kleed van linnen waarop een afbeelding van een man te zien is. Op dit kleed zie je dat de man ook wonden heeft. Dit zijn wonden die ontstaan zouden kunnen zijn bij een kruisiging. Er wordt gedacht, dat Jezus in dit kleed is gewikkeld en begraven nadat hij aan het kruis is gestorven. Er is al vele jaren een discussie of dit kleed echt is of niet. Er zijn al vele onderzoeken gedaan naar de authenticiteit van dit kleed. Maar er kan nog steeds niet bewezen worden of het nu echt is of dat het een vervalsing is. Afgelopen zomervakantie waren wij op vakantie in Frankrijk. Hemelsbreed gezien zaten wij op een redelijke afstand van Turijn. En wij wilden die lijkwade zelf ook wel eens zien. Deze wordt tentoongesteld in de ‘Duomo’, de Dom van Turijn uit de 15e eeuw, die is opgedragen aan Johannes de Doper. Helaas is de lijkwade maar zelden te zien, omdat het doek anders te veel aangetast wordt door het licht en de lucht. Er hing nu een kopie

van een deel van het kleed waarop het gezicht te zien is. In een andere kerk, de Real Chiesa di San Lorenzo, was echter een uitgebreide tentoonstelling over deze lijkwade. Hier hingen ook kopieën van het kleed. Ik vond het erg bijzonder om deze lijkwade te zien, ook al waren het maar kopieën ervan. De gedachte, dat het gaat om de lijkwade van Jezus heeft iets bijzonders. Er is niet bewezen dat het kleed echt is, maar er zijn ook geen keiharde bewijzen dat het een vervalsing is. Dus het blijft speculatie. En dan gaat het er natuurlijk om wat jezelf wilt geloven. En de vraag is uiteraard, heb je echt bewijzen nodig om te geloven dat iets echt is? Als je voor dit kleed staat en je ziet de afbeelding van een man die wel veel weg heeft van Jezus, wat natuurlijk ook komt door de wonden die te zien zijn, neig ik toch naar de kant van het geloven, dat dit de lijkwade van Jezus is. In het jaar 2025 wordt de originele lijkwade weer tentoongesteld. In de tussentijd kunt u de kopieën bekijken. Valérie Hirschfeld

Duurzaam wandelen langs de Nieuwe Maas Hemelsbreed liggen ze vlak bij elkaar, ten noorden en ten zuiden van de Nieuwe Maas: natuurpark De Esch en het Eiland van Brienenoord. De Werkgroep Duurzaamheid bracht ze samen in alweer de derde door hen georganiseerde wandeling. Vanaf het metrostation Voorschoterlaan liepen vijf wandelaars door de Kralingse dreven en via de Oude Plantage – het oudste park van Rotterdam – naar polder De Esch. Dit relatief onbekende natuurgebiedje herbergt talloze planten- en vogelsoorten. Ons vielen in dit jaargetijde de vele paddenstoelen op! Het natuurpad bracht ons tot haast onder de Brienenoordbrug, die wij (lopend!) overstaken. Aan de overkant aangekomen gingen we na een korte horecastop op zoek naar de ingang van het Eiland van Brienenoord. Daar troffen we nog twee deelnemers die per fiets naar Zuid waren gekomen. Het eiland kent een roerige geschiedenis, en ook toekomstplannen zijn er in de loop der jaren voldoende gesmeed. Voorlopig heeft dit slechts geleid tot een wildernis, met alweer veel paddenstoelen en een aantal bijzondere bewoners: de Schotse Hooglanders, waarvan er één onlangs moeder was geworden van een schattig kalfje. Ten slotte werd het tijd om huiswaarts te keren, lopend,

per fiets of met de tram. Het was een mooie zaterdag, waarop het weer ons niet in de steek liet. En voor wie dit ook eens wil meemaken: naar verwachting zal de reeks wandelingen volgend voorjaar voortgezet worden. Suggesties zijn welkom! Albert-Taco, Anne, Janny, Tea (Werkgroep Duurzaamheid) aangevuld met Elsa, Marijke en Nel. Caleidoscoop – p. 4

Klaagmuur – Vraagmuur Op zondag 6 oktober – Israëlzondag, met in Pro Rege een jeugddienst waarin het conflict tussen Israël en de Palestijnen veel aandacht kreeg – was iedereen in Pro Rege in de gelegenheid om een gebedsintentie aan de wand van de kerkzaal te plakken. Te veel om ze allemaal te noemen of na afloop van de dienst te lezen. Enkele gemeenteleden vroegen daarom een selectie te publiceren in Caleidoscoop. Hier is er dus een aantal: “Geef vrede Heer, geef vrede” – sommigen voegden er Israël / Palestina / Midden-Oosten aan toe. “Gebeden voor vluchtelingen / Syrië / rouwenden en moedelozen”. “Onferm U Heer over de kinderen: hier en in de gehele wereld”. “Elk kind heeft evenveel waarde” – werd er soms bij vermeld. “Licht ons bij: in de omgang met elkaar/in het vergeven/in de ontmoeting met mensen met een andere nationaliteit”. “Voor eenzamen en zieken”, genoemd werd zieke Thijs. “Leonie op haar reis in Oeganda; en hulpverleners in binnen- en buitenland”. “Respect voor elkaar, eerbied voor vrouwen en moeders; verdraagzaamheid”. “Dank voor vrede” was het enige niet-vraaggebed. “Moge God al onze gebeden verhoren”.

In gesprek met ...

Pieter van Breugel Het is één van de belangrijke aspecten van de kerkdiensten, vindt Pieter, dat er een moment van rust is in de drukke wekelijkse beslommeringen. Ja, want druk heeft hij het en dan is een moment van ‘op adem komen’ hard nodig. Van huis uit kreeg hij dat mee. Vader Gereformeerd en moeder Hervormd, leefde het gezin mee in Zwijndrecht. Na het VWO volgde hij de opleiding tot logopedist. Drie dagen per week geeft hij spraakles op een basisschool en werkt hij bij twee praktijken. Goed zingen kan hij ook en hij volgde de opleiding klassieke zang op het conservatorium. Daarnaast studeerde hij koordirectie en zangpedagogiek. Piano- en harpspel heeft hij letterlijk en figuurlijk in de vingers. Hij geeft stemvorming aan leden van een kamerkoor, zangles en zingt in het professionele Laurens Collegium Rotterdam. Een hele opsomming en ik weet, dat ik nu nog een aantal zaken ongenoemd laat. Wat bezielt hem om een cantorij te leiden? Wel, hij weet hoe belangrijk zingen in de kerk is. Het draagt bij aan de gemeenschappelijke geloofsvorming waarvoor iedereen zijn stem gebruikt, zuiver, hoog, laag, vals. Als het maar met ‘hart en ziel’ wordt gedaan. Dat hij juist bij de invoering van het Nieuwe Liedboek aan de nieuw gevormde cantorij lei-

ding ging geven was een kolfje naar zijn hand. Dit liedboek heeft veel uit de Engelse traditie en dat spreekt hem aan. Er is een rijke keuze aan liederen, gebeden en te zingen teksten bij de vieringen. Ze krijgen een plek in de liturgie, al hebben sommigen een heel moeilijke melodie. Die laat hij even rusten. Niet alleen de techniek van het zingen, maar vooral ook de verdieping in de teksten voegen veel toe, zowel voor de leden als voor de gemeente. Dat is ook het verschil met een koor, dat zingt vooral voor eigen genoegen en geeft uitvoeringen. De cantorij inspireert, zingt de melodie voor en ondersteunt de gemeentezang. Het zingen van het ‘Onze Vader’ wordt door hem van harte ondersteund, mits de melodie goed te zingen is. Toch begrijpt hij dat er ook gemeenteleden zijn (waaronder ik), die dit gebed liever uitspreken. Het is buitengewoon verfrissend om met zo’n 26-jarige zanger dit gesprek te hebben. Om juist in onze diensten, waar jong en oud samenkomen – en dus verschillende opvattingen hebben – gestimuleerd te worden door deze cantor. Hij is zeer vakbekwaam, stelt hoge eisen aan de zangers. Ze leren (hoorde ik) veel van hem, bijvoorbeeld om op het goede moment adem te halen. De manier waarop hij de cantorij leidt, geeft aan dat de studie ‘zangpedagoog’, een heel goede keuze was. Pieter heeft een druk (reis)bestaan en is geze-

gend met een goede stem en veel energie. Een aanwinst voor onze gemeente. Gijs Roodhorst (N.B. De cantorij zit dringend verlegen om mannenstemmen.)

Vorming en toerusting in november

I. Wat doe ik hier in Godsnaam? Deze vraag probeert Carel ter Linden te beantwoorden in zijn nieuwste boek. Het is een zoektocht: soms lijkt hij het geloof volledig kwijt te zijn en dan opeens is het er weer. Door bijbelse verhalen – eeuwen geleden ge-

schreven – te vertalen naar het heden, krijg je een heel ander inzicht in de betekenis daarvan. Waarom slaat het geloof niet aan bij de huidige jonge generatie? In 12 hoofdstukken neemt ter Linden ons mee, met onderwerpen als: ontstaan van de kosmos, het bittere raadsel van de ziekte, DNA, God in de hemel, wat geloof ik? en ‘een leven na de dood’. Kortom: een buitengewoon boek over twijfel en geloof. Vragen, waar iedereen wel eens mee zit. Een prachtig boek om in vier (of meer) avonden met elkaar te bespreken. Verrijkend voor uw geloof en inhoud gevend voor het gesprek met uw kinderen en met ouderen. Het boek kost € 17,50; de inhoud is onbetaalbaar. George Ockeloen en ik hopen op inspirerende avonden. Komt u ook? Contactpersoon: Gijs Roodhorst, (010) 202 55 81, [email protected]. Datums: dinsdag 5, 12, 19 en 26 november, om 20.00 uur, in de Hoflaankerk Caleidoscoop – p. 5

II. Leerhuis over gelijkenissen In de bijbel staan in het Nieuwe Testament 37 gelijkenissen. Verhalen met een dubbele bodem. Op het eerste gezicht lijkt het over alledaagse dingen te gaan, maar bij nadere beschouwing zit er veel meer in. Ze kunnen dan ook op veel manieren ‘verstaan’ worden. Dat bleek al bij de eerste bijeenkomst van het Leerhuis over gelijkenissen, dat wordt gehouden o.l.v. Anneke van Wijngaarden. Op 12 november is onze tweede bijeenkomst en bespreken we Matteüs 21 e.v. over werken in de wijngaard. U kunt hierbij gerust aanschuiven, ook al was u de eerste keer niet aanwezig. Contactpersoon: Gijs Roodhorst, (010) 202 55 81, [email protected]. Datums: dinsdag 12 november en dinsdag 10 december, van 15 uur - 16.30 uur, in de Hoflaankerk

Operatie Schoenendoos Ook dit jaar doen wij met onze kerk mee aan de actie ‘Operatie Schoenendoos’. Zoals in alle voorgaande jaren doen we dat samen met de Nieuwe Park Rozenburgschool. De aftrap van de actie is in onze gemeente op zondag 10 november. En we hopen (en verwachten ook wel een beetje) dat op zondag 8 december heel veel schoenendozen het podium van de Hoflaankerk zullen vullen! De schoenendozen gaan dit jaar naar Albanië, Ghana, Irak, Kenia, Libanon, Malawi, Moldavië en Oeganda.

Hoe pakken we het aan? Iedere zondag tussen 10 november en 8 december kunt u voor of na de kerkdienst gevulde schoenendozen inleveren bij de leiding van de kindernevendienst of bij Edith Stapelkamp. (Het liefst vóór 8 december.) U kunt ook spulletjes geven om in de dozen te stoppen, of geld dat wij dan gebruiken om spulletjes te

kopen en – dat is ook heel belangrijk – om de verzending van de dozen te betalen. En wij hebben ieder jaar weer dringend behoefte aan lege schoenendozen, dus als u daar aan kunt komen …

Wat gaat er in de dozen? Basisinhoud voor de schoenendozen zijn zaken als schriften, pennen, (kleur)potloden, kleine knuffels, tandenborstel, tandpasta, zeep. Allemaal dingen die de kinderen voor wie de dozen bestemd zijn goed kunnen gebruiken. Daarnaast kun je de doos verder vullen met schoolspullen zoals een schrijfblok, gum, puntenslijper, etui, liniaal, enzovoorts. Er is een heleboel klein speelgoed dat leuk is om te geven en om te krijgen: popjes, autoo tjes, kleine bal, jojo, een pet, puzzeltje, knikkers, springtouw, muziekinstrumentje. En kleine toiletartikelen komen ook altijd van pas: spiegeltje, haarspullen, kam of borstel, toilettasje, enz. Er zijn ook dingen die per se niet in de schoenendoos mogen: snoep of ander eten, oorlogsspeelgoed. En een varkensknuffel of een speelgoedslang worden in veel van de ontvangende landen ook helemaal niet op prijs gesteld.

Helpen Als de Operatie Schoenendoos eenmaal van start is gegaan zijn helpende handen zeer welkom! Er zijn verschillende klusjes te doen.

De dialoogtafels

Delen kun je leren Al vele jaren wordt in Rotterdam de Dag van de dialoog gehouden, nu zelfs uitgegroeid tot de week van de dialoog. Dit jaar worden er zo’n 200 dialoogtafels gehouden, georganiseerd door meer dan 75 verschillende organisaties. Jammer genoeg is er weinig inbreng vanuit de kerken. Sinds ds Van Helden vertrokken is, is de bijdrage van de kerken ingezakt. Het is jammer, want als we geloven dat wij iets te berichten hebben aan onze Rotterdamse medemens, dan is dit een uitgelezen mogelijkheid. Het onderwerp is “delen”. Iets wat ons als gelovigen in het DNA zit. Wat is delen voor je, is één van de vragen. Het is een unieke gelegenheid om met je buren kennis te maken. Vraag maar aan mw Dagnelie of mw Gunning. Op maandag 4 november is er een dialoogtafel in Pro Rege. De inloop is om 12 uur en de bijeenkomst duurt tot ongeveer 3 uur. U kunt zich via www.dedagvandedialoog.nl

aanmelden. Ook als u op die datum en tijd verhinderd bent, kunt u zich inschrijven voor een dialoogtafel op een tijdstip dat u beter uitkomt. Met 200 verschillende mogelijkheden moet er toch iets voor u bij zitten. Als internet lastig is, kunt u zich ook bij mij voor 4 november opgeven. Opgeven is wel gewenst, vanwege de broodjes! De toegang is gratis. Anne Gercama, Majda Ponjavic

Caleidoscoop – p. 6

Op zondag 10 november kunt u (kun jij) na de dienst in de Hoflaankerk een of meerdere schoenendozen meenemen om thuis mooi te beplakken. Zondag 24 november controleren we de dozen die we tot dan toe hebben ontvangen en we vullen schoenendozen met spullen die we hebben gekregen of gekocht. Dat doen we van 11.30 - 12.30 uur in de Hoflaankerk. Maandag 25 november gaan we hiermee door van 19.00 - 20.30 uur in de Hoflaankerk. We zijn dan nog lang niet klaar en daarom gaan we ermee door op vrijdagmorgen 29 november van 9.30 tot 11.30 uur in de Hoflaankerk. Zondag 1 december na de kerkdienst gaan we verder met de controle van de schoenendozen. We werken van 11.30 – 12.30 uur in de Hoflaankerk. Maandag 2 december gaan we weer aan de slag van 19.00 – 20.30 uur. Ik hoop dat iedereen weer meedoet om ook dit jaar weer heel veel schoenendozen te vullen!! Voor verdere info: Edith Stapelkamp t: (010) 447 00 91 e: [email protected]

Hartelijk dank voor alle warme felicitaties vanwege ons huwelijk op zaterdag 28 september jl. Wij kunnen terugkijken op een fantastische dag en zijn erg blij dat we onder Kralingse vlag onze huwelijkszegen mochten ontvangen. Hartelijke groet, Arno van Kats & Willemijn van Kats-Idema

Ralf Hillebrand:

Leraar van het jaar 2013 De gemeente Rotterdam voert een programma uit dat is getiteld ‘Beter Presteren’. Een onderdeel daarvan is de jaarlijkse verkiezing van de leraar van het jaar. Leerlingen, ouders en collega’s brengen hun stem uit (4000 dit jaar) op de docent die weet te inspireren, te motiveren en het beste uit leerlingen kan halen. Leraar aan het Albeda College, de ons bekende Ralf Hillebrand kreeg in zijn categorie de meeste stemmen en ontving de oorkonde met de vermelding ‘Rotterdamse Leraar van het jaar 2013’. Hartelijk gefeliciteerd!

Pastoralia November is een maand waarin we onze dierbare doden gedenken. Dat gebeurt al eeuwenlang in West-Europa. Bij Rooms-katholieken vanouds op Allerheiligen en Allerzielen, en bij ons Protestanten de laatste decennia vaak op de laatste zondag van het kerkelijk jaar: eeuwigheidszondag of gedachteniszondag.

Gedachteniszondag Op de laatste zondag van het kerkelijk jaar, dit jaar op zondag 24 november, gedenken we in een speciale kerkdienst onze dierbare doden. We zullen danken voor wie onze geliefde doden waren en blijven voor ons. Ook zullen we uiting geven aan het verdriet dat we met ons meedragen. Na het noemen van de namen is er gelegenheid ter gedachtenis van de overledene een kaars aan te steken. Dat licht mag branden als herinnering aan levenslicht, ter bemoediging van nabestaanden, aangestoken aan het grote Licht van Christus. Deze kaars kan i eder als blijvende herinnering meenemen. De cantorij verleent in deze dienst haar medewerking. We bidden zingend met hen: Gij die ons gedenkt en van geen mensenkind de naam vergeet: hecht dan uw hart aan wie wij U hier noemen. Erbarm u, Heer! Verzegel hun namen ook met onze liefde. Bind ons met trouw elkaar op het hart. (Sytze de Vries, lied 201 nieuwe liedboek)

Bloemen en meeleven Mw P.A. Groeneveld van de Ottersingel is al enige tijd geleden opgenomen in Sonneburgh, Groene Kruisweg 381, 3084 LM Rotterdam. Mw L.N. Verhoeve-Liem, Ringvaartweg 141, is weer thuis na een ziekenhuisopname vanwege een blaasontsteking. Laurens de Visser, Kornelis van Tollaan 47, is weer iets mobieler, het gips is van zijn been, maar heeft waarschijnlijk nog een lange weg te gaan met fysiotherapie e.d. We wensen hem en Marjan sterkte en een lange adem. Monique van Hoof, Huub van den Brulestraat 52, is lelijk gevallen met de fiets, ook zij moet waarschijnlijk een lange weg gaan met fysiotherapie. Sterkte en veerkracht gewenst. De bloemen uit de dienst van 6 oktober zijn gegaan naar mw G. v.d. Kooij-van Veen, Kralingseweg 272. Een teken van medeleven bij haar ziekte. Otto en Annemieke van der Meer ontvingen 13 oktober bloemen ter bemoediging bij de ziekte van Otto. Vanwege haar 80ste verjaardag op 20 oktober kreeg mw E. Havenaar-Donk de bloemen. De bloemen uit de oogstdienst van 27 oktober gingen naar mw J.R. v.d. Beek-van Malken-

horst, De Lairesselaan 66 ter ondersteuning bij haar ziekzijn. Mw Kooy-Harrewijn is opgenomen in de bavo-kliniek aan de Nieuwe Binnenweg 35.

Overleden Op 9 augustus is op 96-jarige leeftijd overleden dhr G. Oskam, die gewoond heeft op de IJsselmondselaan 174. Op 1 oktober is op 88-jarige leeftijd Cornelis Vermaas overleden, Weteringstraat 225, kamer 140. Hij was meer dan 60 jaar getrouwd met zijn geliefde Corry. De laatste jaren woonden ze in de Nieuwe Plantage. De laatste maanden werd steeds meer merkbaar dat hij aan Alzheimer leed. Broeder Vermaas was een gelovig man, die ook veel voor de kerk heeft betekend. Op de rouwkaart staat geschreven: Als je ’s avonds net in je bed bent, roep je plotseling: ‘o Heer, geef mij mijn geheugen weer’. Hierna heeft de Here tot zich genomen mijn zorgzame man, onze vader, schoonvader, groot- en overgrootvader. Cornelis Vermaas was drager van de eremedaille in zilver verbonden aan de Orde van Oranje-Nassau. Op woensdag 9 oktober is hij begraven op de Zuiderbegraafplaats, na een overdenkingsdienst die geleid werd door een nicht die predikant is. Wij bidden zuster Corry Vermaas-Koedoot kracht en troost toe bij het dragen van het gemis van haar geliefde man. Op 5 oktober overleed Henk Groenestein in de leeftijd van 79 jaar. Wij gedenken hem als gemeentelid van wijkgemeente Immanuël, maar velen rond de Oosterkapel en Hoflaankerk kennen hem vooral als hulpkoster. Tijdens vakantie of bij een bijzondere dienst was hij actief. Vooral in de jaren toen op begraafplaats Oud-Kralingen een nieuwe kapel werd gebouwd, werden in de Oosterkapel diensten en bijeenkomsten gehouden. Daarbij was Henk aanwezig en niets ontglipte aan zijn aandacht. Voor deze hulp zijn we hem en zijn echtgenote Ank heel dankbaar. Na een dienst op 11 oktober in de Immanuëlkerk werd hij in familiekring op Oud-Kralingen ter ruste gelegd. Moge zijn nagedachtenis tot zegen zijn. In het Hofje van Gerrit de Koker is zondag 20 oktober op 82-jarige leeftijd overleden de heer Jan Oostindie. Vergroeid met de gereformeerde kerk van Rotterdam Centrum (waarvoor hij o.a. vele jaren diaken is geweest) is hij nooit officieel lid geworden van onze gemeente. Maar toen de reis naar de Bergsingel voor hem en Caleidoscoop – p. 7

zijn vrouw te zwaar werd kwamen ze wel regelmatig in de kerkdiensten in Pro Rege en de Hoflaankerk. Het laatste jaar lukte ook dat niet meer en wachtte hij op het moment dat de Heer hem roepen zou. Vrijdag 25 oktober is hij begraven op Oud Kralingen na een afscheidsdienst in de kapel aldaar. De tekst voor de overweging was uit Psalm 25: Ja, allen die U verwachten, worden niet beschaamd.

Rondom rouw Als deze Caleidoscoop is verschenen, zijn er nog twee bijeenkomsten rondom rouw. De bijeenkomst op donderdag 7 november is getiteld Beelden rondom rouw en verlies. Hij wordt gehouden ’s middags van 13.30-16 uur in het Tuinhuis in de binnentuin van De Regenboog (naar binnen via Pniël) en ook nog een keer ’s avonds van 19.30 uur tot 22 uur in Pro Rege. Beide keren o.l.v. rouwbegeleider Ida Winter. De vragen zijn dan: ‘Hoe gaan wij om met de ervaring van het verlies van een betekenisvolle naaste aan de dood. Welke beelden leven er in ons hart rond deze grote vragen?’ Voor deze workshop graag aanmelden bij Rian Veldman. (Voor e-mail of t-nummer zie p 2.) De derde bijeenkomst heet: Liederen en troostrijke muziek. Die is op maandag 18 november 20 uur in de Hoflaankerk (dus niet, zoals eerder vermeld, in Pro Rege). Een avond vol troostrijke muziek. We luisteren naar delen uit de mooiste Requiems, we zingen uit het oude en nieuwe liedboek o.l.v. cantor Pieter van Breugel m.m.v. Cantorij Protestants Kralingen. En u krijgt gelegenheid iets te vertellen over welk lied of welke muziek voor u troostrijk is. Of beter nog, iets daarvan te laten horen.

Gebed De zevende rubriek (uit acht) in het Nieuwe Liedboek heet ‘Leven’. Deze begint met liederen en teksten rondom geboorte en doop en eindigt met gebeden, gedichten en liederen rondom levenseinde, rouw en gemis. Hieruit dit gebed om troost van dichter-ds Jaap Zijlstra: Heer, mijn hart is ziek van verdriet, die mij lief was is dood, er is een leegte waar geen taal voor is, mijn woorden strompelen naar U toe, mijn gedachten struikelen, God, vang mij op, ik ben zo radeloos moe. Nu ik weet wat verdriet is, laat mij ook weten wat troost is. Het is zo donker, toon uw gezicht, laat mij het licht van uw ogen zien. Hartelijke groet, Ds Rian Veldman

Ouders en kinderen Verslagje

van de avond over geloofsopvoeding – door Bart Reinders –

Onder leiding van Miriam Bierhaus, pedagogisch medewerker van JOP, hebben we (= een tiental ouders van kinderen in de leeftijds categorie 12 - 16 jaar, pubers dus) op maandag 14 oktober een avond samen nagedacht over geloofsopvoeding en hoe je dat in het dagelijks leven met je kinderen vorm geeft.

TIP VAN DE MAAND: DE GELOOFSRUGZAK Tijdens de avond over geloofsopvoeding is de eerste geloofsrugzak uitgedeeld. De inhoud bestaat uit allerlei boekjes, spelletjes, voorwerpen die je als ouders kunt gebruiken bij de geloofsopvoeding van je kind tussen 0-10 jaar. Het idee is dat je enkele weken van deze rugzak gebruik maakt en hem dan doorgeeft aan het volgende gezin. Mocht je hier als ouder(s) ook interesse in hebben, neem dan contact op met Willemijn Idema of Rian Veldman. Een tip uit deze rugzak: Het kwartet bij de prentenbijbel. Veertig stevige, gelamineerde kaartjes bieden Bijbels speelplezier aan kinderen vanaf 6 jaar – en aan volwassenen.

Eén van de meest opvallende en tegelijkertijd bemoedigende conclusies was, dat we de moeilijkheden die de geloofsopvoeding met zich meebrengt bij elkaar en van elkaar herkenden: bijvoorbeeld het ontbreken van enthousiasme voor het naar de kerk gaan, het zich schamen voor het geloof ten opzichte van vriendjes en vriendinnetjes, etc. Opvallend was verder dat veel van onze kinderen ondanks een verblijf van 8 jaar op een protestants-christelijke basisschool heel weinig van de christelijke tradities en verhalen hebben meegekregen of dat daar heel weinig van is blijven hangen. Het opvullen van deze

leemte leek ons als ouders een belangrijke taak in de geloofsopvoeding. Allemaal vonden we het lastig om het gesprek met je kinderen over het geloof concreet en direct aan te gaan. Miriam wees ons hierbij op de vaak praktische aanknopingspunten, die het dagelijkse gezinsleven hiervoor biedt: een tv-programma, een ernstige of juist vreugdevolle gebeurtenis op school, de aanwezigheid van een vriendje/vriendinnetje tijdens de maaltijd en vooral ook de rituelen die ieder gezin heeft bij feesten, verjaardagen, etc. Allemaal zaken waarbij het mogelijk is om iets over het geloof met je kinderen te delen. Over dit laatste onderdeel hebben we vervolgens in kleine groepjes verder nagedacht en ook hier bleek weer veel onderlinge herkenning. Aan het einde van de avond die gezellig werd afgesloten met een drankje dacht ik … dit smaakt naar meer en de uitgereikte cursusmap leent zich hier ook prima voor ...

De Franciscaner Zegenbede van de jeugddienst van 6 oktober

Zegen van onrust Moge God ons zegenen met onrust over gemakkelijke antwoorden, halve waarheden en oppervlakkige relaties, zodat er diepgang is in onze harten. Moge God ons zegenen met boosheid Over onrechtvaardigheid, onderdrukking en de uitbuiting van mensen zodat we mogen werken voor rechtvaardigheid, vrijheid en vrede. Moge God ons zegenen met tranen die we plengen voor hen die lijden door pijn, verstoting, honger en oorlog, zodat we onze handen zullen uitstrekken En moge God ons zegenen met zoveel dwaasheid dat we geloven een verschil te kunnen maken in deze wereld. Zodat we kunnen doen waarvan anderen zeggen dat het onmogelijk is.


Bericht uit de Kerkenraad Uw kerkenraad vergaderde op 17 oktober jl en sprak over de volgende zaken: • De dienst op 1e Kerstdag vullen we in met aan het begin van de dienst een korte overdenking en aan het eind van de dienst een korte musical, of Kerstspel. Het belooft hiermee een vertrouwde (missionaire), maar ook verrassende dienst te worden voor jong en oud. • De scholendienst zal vermoedelijk plaatsvinden op 2 maart 2014. • We steunen het initiatief dat Rotterdambreed opgezet wordt om een (nog te zoeken) studentenpastor in de vorm van een netwerker voor 3 jaar aan te stellen. Mede doordat vanuit Utrecht 80% van de kosten wordt gedragen, is de financiële bijdrage van de kerken in Rotterdam – en dus ook van onze eigen kerk – te overzien. • Op voordracht van het moderamen besluit

de kerkenraad Essel Valkenburg te kiezen tot haar voorzitter. We zijn erg blij dat zij deze taak op zich wil nemen! • De intrede (dienst en receptie) van ds I. Hogeweg zal plaatsvinden op zondag 17 november vanaf 15.00 uur in de Hoflaankerk. De ochtenddienst komt dan te vervallen. Het moderamen zal de voormalige leden van de beroepingscommissie vragen of een aantal van hen wil meehelpen bij de voorbereidingen. Een delegatie onder leiding van Essel Valkenburg gaat naar het afscheid van ds Hogeweg in Kapelle-Biezelinge op 27 oktober. • Het moderamen gaat een aantal gemeenteleden uitnodigen om ambtsdrager te worden. Per 1 januari zijn aftredend volgens rooster: Atty de Bruin en Erik de Jong. Erik zal per 1 januari zijn functie als diaken neerleggen omdat hij is verhuisd naar Gorkum. Atty heeft

aangegeven haar ambtsperiode met 1 jaar te willen verlengen. • De kerkenraad besprak de beide jaarrekeningen 2012. Omdat de jaarrekeningen (en ook de begrotingen voor de komende jaren) een tekort laten zien, besluit de kerkenraad tot het instellen van een werkgroep die een visie moet ontwikkelen welke leidt tot een levensvatbare toekomst voor onze wijkgemeente over 5 tot 10 jaar. Het moderamen gaat een profiel voor de werkgroepleden opstellen alsmede een opdracht voor de in te stellen werkgroep formuleren. Hierover beslist de kerkenraad in november, zodat de werkgroep in januari kan starten. Jakob Brederveld scriba

Opbrengst sponsorloop gebruikt voor watertanks In de vorige Caleidoscoop hebben we al bericht over de succesvolle sponsorloop van 21 september. Toen konden we alleen een voorlopige opbrengst noemen. De definitieve opbrengst is € 1.256,-. Alle sponsors hartelijk dank! De Stichting Eyes on Ghana is blij met deze opbrengst. Van de Stichting kregen we de brief die we op deze pagina afdrukken. Op het moment dat onze sponsorloop plaatsvond was Marian Remmerswaal in Ghana. Zij heeft meteen gekeken waar het bedrag aan besteed kan worden. Namens de diaconie, Albert Taco Molenaar

Rotterdam, 19 oktob

er 2013

Beste mensen, Tijdens mijn verblijf in Ghana kortgelede n, vernam ik dat bij een opbrengst van de sponsorloop in he 1250,- euro’s is beha t Kralingse bos ald. Een geweldig res jullie inzet daarvoor. ultaat! Heel hartelijk dank voor De bedoeling is, da t deze opbrengst ge bruikt gaat worden nieuwe Oogkliniek in voor de water voorzie Asuoso / Ghana. ning van de In Ghana heb ik te sa men met enkele Ghan ezen bekeken wat de zo’n water voorzienin werkelijke kosten zu g. Het belangrijkste llen zijn van doel hierbij is dat de het hele jaar door ov operatiekamer van er voldoende en sch de oogkliniek oon water kan besch het geval. ikken. Dat is op dit moment niet

De eenvoudigste ma nier om water te ve rzamelen is het via da en dit via leidingen kgoten opvangen va opslaan in een onde n regenwater rgrondse water tank. genwater niet erg sch Het nadeel hiervan oon is en dat de tan is dat het rek in het droge seizo dus niet geschikt vo en leeg zal zijn. Zo’n or een operatie afd voorziening is eling. Daarom gaat de geda chte nu uit naar een “borehole” die de Oo hele jaar door van sch gkliniek met operatie oon water kan voor kamer het zien. Hierbij horen tw de opslag van water ee grote poly water , die op een gebouw tanks voor de overheadstand ru sten. De kosten van 2 gro te poly water tanks van 1000 liter ieder, bedragen. zal ongeveer 1250,euro’s gaan Het is fijn dat de op brengst van de spon so rlo op Bij voorbaat hartelijk hiervoor bestemd ka dank n worden. namens het bestuur van de Stichting Eyes on Ghana Foundatio hartelijke groet, n Marian Remmerswa


al

Er zit muziek in Pro Rege ...

... van minimal music tot extase Op vrijdag 15 november is er in Pro Rege weer een concert in de serie “Muziek door de tijd”, dat in samenwerking met het Historisch Genootschap Roterodamum wordt georganiseerd. Deze keer is de moderne architectuur van onze stad aan de orde. Minimal music lijkt helemaal te passen bij de architectuur van Rotterdam. Zowel het Van Nelle gebouw als het ontwerp van de Kubus van Koolhaas of het nieuwe station, het is genieten van vorm zonder opsmuk. Maar is er wel een relatie tussen de muziek en de architectuur? Mevrouw Jantje Steenhuis, de Gemeente- en Stadsarchivaris van Rotterdam zal een korte inleiding houden. De muziek van John Cage, John Adams, Arvo Pärt, Philip Glass en Terry Riley spreekt voor zichzelf. Deze moderne, klassieke muziek die vanaf het begin een geweldige populariteit kreeg, wordt uitgevoerd door een ensemble o.l.v. José Nunez Ares, die zelf de vleugel bespeelt. De soliste is Kristie Su (viool). Aanvang 20.00 uur. Toegang: € 17,50; Rotterdampas € 13,–. Op vrijdag 29 november kunt u weer genieten van de saxofonist Henk van Twillert. Zijn gasten zijn dan de Nederlands/Portugese Fado zangeres Daisy Correia (foto) en de pianist

Tjako van Schie. Fado op zijn best. Toegang: € 17,50 of met Rotterdampas € 13,–. Aanvang 20.00 uur. Kaarten voor deze twee concerten zijn verkrijgbaar via [email protected], bij Marjolein Gorissen van Pro Rege, Boekhandel Amesz, la Mer/Berlioz op de Kortekade en Van der Heijde Bladmuziek.

Op zaterdagmiddag 7 december is er een concert in de serie “Bach op zaterdagmiddag”, uitgevoerd door het Bach Ensemble van het Koninklijk Conservatorium o.l.v. de Bachspecialist Hidimi Suzuki. Uitgevoerd worden de Bach cantate “Wachet, betet” en het Magnificat in C van Johann Christian Bach. Aanvang: 17:00 uur. Via www.musantica.nl of 070 361054 zijn kaarten voor dit concert te reserveren. Vaak zijn er ook aan de zaal nog kaarten te verkrijgen.

Concert van Ernst Daniël Smid en Arjan Breukhoven in Hoflaankerk Ernst Daniël Smid geldt als ambassadeur van de vocale klassieke muziek in Nederland. Maar de ambassadeur kan er zelf ook wat van!!! Zijn prachtige timbre, zijn passie en sublieme contact met zijn luisteraars maken hem een unieke persoonlijkheid op de landelijke podia. Toegankelijkheid, passie en gedrevenheid zijn kenmerkend voor Ernst Daniël Smid.

Op zaterdag 9 november zal in de Hoflaankerk een bijzonder concert gehouden worden. Tijdens dit concert zullen optreden: de bekendste bariton van Nederland Ernst Daniël Smid en de bekende pianist/organist Arjan Breukhoven. Beide musici nemen het publiek mee, op hun eigen unieke wijze, langs vele muziekstijlen. Muziek via Gershwin naar Mozart, van Robert Stolz naar Andrew Lloyd Webber en vele andere stijlen zullen te horen zijn. Een topconcert op een prachtige locatie.

De Rotterdamse musicus Arjan Breukhoven verleent jaarlijks zijn medewerking aan zo’n 500 concerten en diensten als pianist, organist, solistisch of als begeleider van solisten en koren, en als dirigent in eigen land en in vele andere landen binnen Europa, Rusland en in Australië. Zo bespeelde Arjan wellicht als eerste Nederlandse organist in 2012 het hoofdorgel van de Vaticaanse Sint Pieter. Het concert zal om 20.00 uur beginnen. Kaarten zijn verkrijgbaar aan de zaal. Kaarten à € 12,50 kunnen ook telefonisch worden besteld via 010-4558331 of e-mail [email protected] Dit concert wordt georganiseerd door Lelie Zorggroep, locaties de Burcht en Pniël. Caleidoscoop – p. 10

Nieuwe Liedboeken Inmiddels zijn we alweer een aantal weken aan het zingen uit het nieuwe liedboek. Velen van u hebben een exemplaar aangeschaft en daarbij gekozen om de korting te doneren aan de kerk. Ieder die een liedboek heeft besteld bij ons, heeft het nu ook afgehaald en wij kunnen u het definitieve resultaat geven. Verkocht: 28 luxe edities en 36 standaard edities en ook nog 1 koorbundel. 10% van ieder verkocht exemplaar is een totaal tegoed voor de kerk van € 209,72 Voor de € 209,72 kunnen wij 8,39 standaard liedboeken leveren. Wij ronden dat graag af naar 5 exemplaren per gebouw. Zodra de liedboeken weer leverbaar zijn, zullen wij 2 x 5 exemplaren afleveren. Een mooi resultaat, hartelijk dank hiervoor. Met vriendelijke groet van de dames van Amesz Oosterboekhandel J. Amesz | Hofleverancier Voorschoterlaan 145a, 3062 KM Rotterdam T: (010) 412 36 38 | E: [email protected] W: www.amesz-boekhandel.nl

Collectes wijkgemeente Protestants Kralingen Hoflaankerk 1 sept. Kerk Jeugd & Jongerenwerk 15 sept. Kerk JOP en Startcollecte 29 sept. Kerk Daklozen

€ 162,41 € 154,17 € 115,47 € 108,15 € 140,26 € 143,85

Pro Rege 8 sept. 22 sept.

Kerk Missionair werk De Esch Kerk Vredeswerk

€ 229,73 € 117,53 € 175,29 € 246,04

Activiteitenkas Wat een feest! De bbq die op 21 september in het kader van het startweekend is georganiseerd was een grandioos succes. Bijna 100 deelnemers hebben zich tegoed gedaan aan al het lekkers dat aangeboden werd. Het fijne voor de activiteitenkas was, dat kosten en opbrengst tegen elkaar wegvielen. De verloting van de champagne bracht € 63 op. Al met al zeer geslaagd. Dezer dagen is de acceptgiro voor de activiteitenkas bij u op de mat gevallen. De barbecue mag zichzelf dan hebben betaald, de andere activiteiten die uit deze kas worden betaald kosten wel degelijk geld. U begrijpt dat ik de geldwervingsactie van harte bij u aanbeveel. Met een vriendelijke groet, Peter Andringa, penningmeester

Kerkdiensten in Kralingen

Leesrooster november

Diensten met een • vallen ( mede) onder de verantwoordelijkheid van de kerkenraad van onze Protestantse (wijk)gemeente i.w. te Rotterdam-Kralingen.

vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag

Zondag 3 november

hoflaankerk 10.00 uur ds J. Domburg, uit Alphen a/d Rijn 17.00 uur dhr P.J. Boot, Verdiepingsdienst pro rege • 10.00 uur ds R.C. Veldman verrijzeniskerk 09.30 uur ds E-J. Vledder, gezamenlijke dienst

Woensdag 6 november

hoflaankerk 20.00 uur dhr P.J. Boot, Dankdag

Zondag 10 november

hoflaankerk • 10.00 uur ds R.C. Veldman 17.00 uur ds C.L. de Rooij uit Rotterdam pro rege 10.00 uur ?? (voorganger nog niet bekend) 19.30 uur Taizé gebedsdienst immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

Zondag 17 november

hoflaankerk 10.00 uur ds G.M. van Meijeren, uit Katwijk • 15.00 uur ds I.D. Hogeweg en ds R.C. Veldman Intrede ds I.D. Hogeweg immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

Programma V&T; vergaderingen; etc.

Zondag 24 november

hoflaankerk • 10.00 uur ds R.C. Veldman, gedachteniszondag 17.00 uur ds C.C. van Dis, uit Nieuwegein pro rege 10.00 uur ds A. Tromp, uit Krimpen a/d IJssel immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder

Zondag 1 december, 1ste Advent

hoflaankerk 10.00 uur ds W. Markus, uit Bergschenhoek 17.00 uur dhr P.J. Boot, verdiepingsdienst pro rege • 10.00 uur ds R.C. Veldman immanuelkerk 10.00 uur ds E-J. Vledder, Gezinsdienst, Avondmaal

Zondag 8 december, 2e Advent

hoflaankerk • 10.00 uur ds R.C. Veldman 17.00 uur ds M.J. Tekelenburg, Reeuwijk pro rege 10.00 uur ds S.J. van der Vlies, Rotterdam immanuelkerk 10.00 uur ds C. Vroegindeweij

Zie ook www.protestantskralingen.nl (agenda)

Te doen in november donderdag 31 oktober, 20.00 uur, Pro Rege

dinsdag 12 november, 20.00 uur, Hoflaankerk

informatie: ds Rian Veldman

informatie: Henny de Vos-Koerselman, t: (010) 453 16 90

Rondom rouw: ‘dood en dan ...’

Wijkraad kerkrentmeesters (herv.) (info)

vrijdag 1 november, 20.00 uur, Pro Rege

woensdag 13 november, 10-12 uur, Hoflaankerk

informatie: Harriët Teubels

informatie: Gerrie Blok, t: (010) 212 04 39

Zin in film

donderdag 14 november, 20 uur, Pro Rege

informatie: Gijs Roodhorst, e-mail: [email protected]

informatie: Hennie van der Linden, t: (010) 452 98 46 donderdag 14 november, 20 uur, Pro Rege

informatie: Gerrie Blok, t: (010) 212 04 39

informatie: Annie van Hoof, t: (010) 452 49 51

Taakgroep Eredienst

woensdag 6 november, 20.00 uur, Pro Rege

maandag 18 november, 20.00 uur, Hoflaankerk

informatie: Annie van Hoof, t: (010) 452 49 51


Taakgroep Pastoraat

Rondom rouw: ‘Liederen en troostrijke muziek’

donderdag 7 november, inloop 9.30 uur, Oosterkapel


informatie: Gijs Roodhorst, t: (010) 202 55 81


Prinsenlandkring

Leerkring over boek Carel ter Linden

donderdag 7 november, 13.30 uur, Tuinhuis Pniël

dinsdag 19 november, 20.00 uur, Immanuëlkerk


informatie: Cees Jacobse, t: (010) 452 62 35

Rondom rouw: Beelden rondom rouw en verlies

College van Kerkrentmeesters (Herv) (info)

zondag 10 november, 20.00 uur, Pro Rege

woensdag 20 november, 20 uur, Hoflaankerk


informatie: Willemijn Idema, t: 06 400 914 17

Avond over geloofsopvoeding

Rondom 30-groep

maandag 11 november, 19.00 – 20.00 uur, Pro Rege

maandag 25 november, 19.00 – 20.00 uur, Pro Rege



Basiscatechese

Basiscatechese

dinsdag 12 november, 15.00 – 16.30 uur, Hoflaankerk


informatie: Gijs Roodhorst, t. (010) 202 55 81

informatie: Gijs Roodhorst, e: [email protected]

Leerhuis over gelijkenissen



vrijdag 6 december, 20.00 uur, Pro Rege


informatie: Harriët Teubels, e: [email protected]


Bericht uit Oeganda

Migrantenkerkenbezoekgroep

woensdag 6 november, 10-12 uur, Hoflaankerk

Open huis

2 Koningen 1:1-18 2 Koningen 2:1-18 2 Koningen 2:19-25 Psalm 101 Lucas 18:9-17 Lucas 18:18-30 Lucas 18:31-43 Lucas 19:1-10 Lucas 19:11-28 Lucas 19:29-48 2 Koningen 3:1-27 2 Koningen 4:1-7 2 Koningen 4:8-37 2 Koningen 4:38-44 Psalm 108 Lucas 20:1-8 Lucas 20:9-19 Lucas 20:20-26 Lucas 20:27-40 Lucas 20:41–21:4 Lucas 21:5-19 Lucas 21:20-38 Psalm 109 2 Koningen 5:1-19a 2 Koningen 5:19b-27 2 Koningen 6:1-7 2 Koningen 6:8-23 2 Koningen 6:24-33 2 Koningen 7:1-20 2 Koningen 8:1-6

Open huis (info)



1 november 2 november 3 november 4 november 5 november 6 november 7 november 8 november 9 november 10 november 11 november 12 november 13 november 14 november 15 november 16 november 17 november 18 november 19 november 20 november 21 november 22 november 23 november 24 november 25 november 26 november 27 november 28 november 29 november 30 november

Zin in film


Beste mensen, Als u dit leest, is de laatste week van mijn bezoek aan Oeganda alweer aangebroken. Ik reis door het land en verblijf in ieder geval één week in Kiwangala bij Childrens Sure House, het project waarvoor in de kerk gecollecteerd is en waar ik al meerdere keren geweest ben. Het collectegeld en andere giften heb ik meegenomen en zal ik in Kiwangala besteden aan bijvoorbeeld matrassen en muskietennetten. In de volgende Caleidoscoop kunt u hier meer over lezen. Leonie Stapelkamp

Bij de erediensten Bij de kerkdiensten in Pro Rege en de Hoflaankerk is er steeds kindernevendienst. Voor de kleinste kinderen is er bij die vieringen ook oppas.

De erediensten deze maand staan ieder op zichzelf. Er zit geen doorgaande lijn in, maar wel een einde en een nieuw begin. Liturgisch gezien naderen we het einde van het kerkelijk jaar. De laatste zondag van november is ook de laatste zondag van het kerkelijk jaar: eeuwigheidszondag. Maar in onze gemeente deze maand ook een nieuw begin: de intrede van ds Ilse Hogeweg op de voorlaatste zondag van het kerkelijk jaar.

Zondag 3 november 7e zondag van de herfst • lezingen: Genesis 12: 1-8 en Lucas 19: 1-10 • tweede collecte: Kerk-in-Actie, najaarszending

Pro Rege, 10 uur: ds Rian Veldman koffie na de dienst Vandaag verhalen over uittocht: uit het tolhuis en uit Ur der Chaldeeën. Mooi, om zo in de herfst, wanneer alles donkerder en kouder gaat worden, nieuwe wegen te ontdekken. Beiden, Abraham en Zacheüs, worden weggelokt door een Stem naar een nieuwe toekomst. Bij de één een Stem uit den hoge, bij de ander een stem van beneden. Alle mensenkinderen, van A tot Z, van Abraham tot Zacheüs, ze worden aangesproken door de Stem in het gebeuren.

Zondag 10 november 8e zondag van de herfst • lezing: 2 Koningen 4: 8-37 • tweede collecte: Jeugdwerk

Hoflaankerk, 10 uur: ds Rian Veldman Wereldwinkel na de dienst De profeet Elisa wordt gastvrijheid verleend door een vrouw die als enige in het Eerste Testament groot wordt genoemd. Vraag is waarin zij, ‘deze Sunamitische’ groot is: groot in sterkte en intensiteit van lichamelijke kracht, liefde, vreugde, rouw of pijn; groot door rijkdom of macht of groot in aanzien. Ze is in ieder geval groot in haar gastvrijheid. De profeet krijgt een kamer, een soort voorloper van de kloostercel. Een eenvoudige bovenkamer met een bed, een tafel, een stoel en een lamp. Het is genoeg voor een man van God. Het is een eenvoud die kans op leven biedt. Daarover gaat het vandaag: de eenvoud van de profeet, maar ook zijn weerbarstigheid. En de grootsheid van ‘deze Sunamitische’ die vecht om het leven van haar zoon en door die weerbarstigheid heen breekt. Wat is er gaande tussen deze twee?

Zondag 10 november (2) Pro Rege, 19.30 uur: Taizé gebedsdienst

Zondag 17 november lezing Johannes 20: 19-22 • tweede collecte: Kerk-in-Actie, diaconaat

Hoflaankerk, 15 uur: ds Ilse Hogeweg en ds Rian Veldman Intrededienst, m.m.v de Cantorij Vandaag de ‘dienst van verbintenis’, zoals het nieuwe dienstboek het moment noemt, waarop een predikant verbonden wordt aan een gemeente. In dankbaarheid aan en in vertrouwen op God mogen we als gemeente en predikant aan dit nieuwe hoofdstuk met elkaar beginnen. Hoe feestelijk is dat, hoe goed, dat we dat mogen doen door samen te bidden, te zingen, te luisteren en te lezen. De cantorij zal meewerken aan deze dienst en samen met hen zullen we het lied zingen: ‘Adem uw Geest in mij/vul mij met nieuwe kracht/uw liefde zal mijn baken zijn/in alles wat mij wacht’. Dit is een tekst van Sytze de Vries op een bekend Engels kerklied, een lied dat bidt om de Geest van God. ‘Adem uw Geest in mij’, dat zullen we zingen en bidden. Dit lied is het thema van de dienst. De liturgische kleur van de dienst van verbintenis is rood: de kleur van Pinksteren. Er is alle reden om bij dit nieuwe begin te zingen en te bidden en te danken om de Geest van God!

Zondag 24 november gedachtenis- of eeuwigheidszondag • lezing: 2 Koningen 2: 1-15 • tweede collecte: Havenpastoraat

Hoflaankerk, 10 uur: ds Rian Veldman bijdrage cantorij • koffie na de dienst Vandaag gedenken we onze dierbare doden en horen het verhaal over Elia’s hemelvaart en E lisa’s roeping. Een verhaal ook over de scheiding door de dood. Elisa heeft gezworen bij de Heer en bij zijn eigen ziel, dat hij Elia niet zal verlaten. Toch komt er scheiding tussen hen beiden. De rivier de Jordaan speelt een belangrijke rol, de grensrivier. In het geliefde lied ‘Er is een land van louter licht’ wordt deze rivier ook geduid als grensrivier tussen leven en dood. Elia en Elisa waren samen de rivier overgestoken, nadat Elia met zijn mantel had geslagen op de wateren. Een doortocht, zoals ooit bij Mozes. Maar opeens staat Elisa er alleen voor en zie dan maar door de Jordaan weer terug te komen. Niemand die hem helpt. Zijn metgezellen staan ver weg aan de overkant. Hoe komt je vanuit het land van dood en Caleidoscoop – p. 12

rouw weer, door een rivier van verdriet heen, in het land van de levenden? De ervaring die scheiding door de dood teweegbrengt, is enerzijds dat je kracht je heeft verlaten en dat je metgezellen zich soms tegenover je bevinden. Wat Elisa verder leidt, is de geest van Elia, beter gezegd de Geestkracht van God. Die geestkracht zorgt ervoor dat een mens kan voortgaan, ook door moeilijk begaanbaar gebied. Door het land van rouw heen, een land waar je de weg niet kent.

Inzamelingen uitgelicht 3 november: Najaarszendingsweek Geroepen om te delen Op deze dag staat het werk van Henriëtte Nieuwenhuis op Zuid-Sumatra centraal. Zij is uitgezonden door Kerk in Actie en ondersteunt de diaconie van de Geraja Kristen Sumatera Bagian Selatan (GKSBS), die met het diaconale werk een nieuwe richting wil inslaan. Uitgangspunt is dat ook wie weinig bezit, ruimhartig kan delen. Diakenen moeten niet alleen geven aan armen, maar hen vooral helpen om vanuit hun eigen kracht armoede aan te pakken. Henriëtte ontwikkelt, samen met anderen, trainingen voor diakenen en gemeenteleden. Zij ondersteunt de plaatselijke kerken bij het opbouwen van wederkerige relaties met andere geloofsgemeenschappen. De opbrengst van de collecte is bestemd voor dit werk op Zuid-Sumatra en voor andere zendingsprojecten van Kerk in Actie. Hartelijk aanbevolen.

17 november: Kerk-in-Actie Diaconaat Ieder mens telt Kerk-in-Actie heeft een open oog en hart voor mensen aan de buitenste rand van de samenleving, voor mensen die nergens anders meer hulp kunnen vinden. Daarom steunt Kerk-inActie bijvoorbeeld het werk van de Pauluskerk in Rotterdam. Iedereen is er welkom: vluchtelingen zonder verblijfspapieren, drugsverslaafden, dak- en thuislozen of kwetsbare moeders met jonge kinderen. In de Pauluskerk kunnen zij terecht voor juridische en medische zorg, een goed gesprek, een kop koffie of een warme maaltijd. In Groningen steunt Kerk-in-Actie de Stichting INLIA, die voortdurend met de overheid in contact is om de positie en opvang van uitgeprocedeerde vluchtelingen te verbeteren. INLIA helpt ook vluchtelingen die vrijwillig willen terugkeren naar hun vaderland. Kerk-inActie steunt deze organisaties van harte. Geef daarom aan de collecte, want ieder mens telt!

Caleidoscoop. Die trouw houdt tot in eeuwigheid

Recommend Documents