15 Maart 1890.
2even-en-veertigste jaargang.
CAECILIA. A L G E M E E N M U Z I K A A L T I J D S C H R I F T VAN NEDERLAND. De uitgave geschiedt op den I.u» en 15 «> iedere maand bij M A R T I N O S N I J H O F F te VGravenhage, aan wxen men :alle stukken, de redactie en de uitgave betreffende, gelieve te adresseeren. Prijs f 1.50, fr. p. p. flM per kwartaal. Men abonneert zien voor den geheelen jaargang. Advertentiën worden berekend tegen 12 K cent per regel, groote letters naar plaatsruimte. d
v
a
n
I N H O U D : Critische aankondigingen, door W . F . G . Nicolaï (Viool-sonates van A . Averkamp, op. 2 , en H . van der Eijken, op. 9 ) . — Concerten, opera- en andere uitvoeringen: VGravenhage ( 5 Diligentia-concert; 1 1 2 uitvoering der Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging; Naschrift Jubileum-Nicolaï). — Amsterdam (Sigrid A r noldson; Dyua Benmer; Concertgebouw; 6 Kwartetavond).— Utrecht ( 4 Stads-concert; 1 1 3 uitvoering der Nederlandsche Ïoonkunstenaars-Vereeniging). — Leiden (concert-Dyna Beumer, c. s.) — Middelburg (concert-A. de Jong). — Buitenlandsch nieuws. — Programma's. — Advertentiën. DE
D E
D E
DE
D E
CRITISCHE AANKONDIGINGEN, DOOR
W. P. G- Nicolaï. A.
A V E R K A M P , Sonate für Klavier und V i o l i n e , op. 2 . ) V A N D E R E I J K E N , Sonate pour Piano et V i o l o n , op. 9. ) 1
H.
2
Sterker contrast dan uit den inhoud dezer twee werken is waar te nemen, kan men zich bezwaarlijk voorstellen, zonder inzage van beide te hebben genomen. De heer van der Eijken betreedt uitsluitend bekende wegen; voortdurend hoort men algemeen gebruikelijke volzinnen. Men moet zich er over verwonderen, dat de componist zelf niet heeft opgemerkt, dat hij bij de samenstelling van zijn opus 9 niet componeerde, maar eenvoudig de melodieën van anderen naschreef, zóó als ze hem toevallig voor den geest kwamen. Inspanning van den geest heeft hem de Sonate stellig niet gekost; en toch zal hij bij zeker soort van spelers en hoorders bijval gevonden hebben en vragen deze, mijne critiek lezende: Hoe is het mogelijk! Hoe kan de beoordeelaar zulke //lieve» muziek , waarbij hoofd en voet zoo gemakkelijk de maatbeweging aangeeft, en men zelfs de melodieën zou kunnen zingen, zoodra (ondeugende mensohen zouden wellicht zeo-gen: n o g e e r) men die door den heer van der Eijken opgeschreven verneemt — hoe kan men zulk een werk afkeuren? — De man van het vak zal evenwel met mijne woorden instemmen. Hoe geheel anders de Sonate op. 2 van den heer Ant. Averkamp! Bijna zou i k zeggen, dat deze componist i n een tegenovergesteld uiterste vervalt; dat hij tracht anders, 1) 2)
Bremen: Praeger en Meier. Prijs: M . 5,50. Amsterdam: De Algemeene Muziekhandel. Prijs: ?
heel anders te schrijven dan algemeen geschiedt, en b. v. slotwendingen, oplossingen van dissoneerende akkoorden, innige melodieën, min of meer i n het gehoor vallende figuren met voordacht uit den weg gaat, om toch vooral niets te schrijven, dat // schon ist dagewesen//. Is mij nu tot op zekere hoogte deze angstvalligheid vrij wat aangenamer dan de oppervlakkigheid, die ik hierboven i n het licht stelde, te ontkennen is het niet, dat de heer Averkamp gevaar loopt den frisschen stroom zijner ingevingen te belemmeren, en werken tot stand te brengen, die eenigszins afstooten, i n den beginne althans. V i n d t hij musici of degelijke dilettanten, die geduld genoeg bezitten om meermalen hetzelfde stuk te spelen, vooral als 't nieuw is en zelfs als 't aanvankelijk weinig sympathie verwekt, dan zal 't hem gaan zooals 't schrijver dezes ging, die , dadelijk den geest bespeurende welke van den componist uitging, zijne leerlingen er toe aanzette om een, twee en meer malen dit opus te spelen en het te bestudeeren, waarvan het gevolg was, dat men tenslotte over //het vreemde//, hier en daar, zich heenzette en behagen schiep i n een werk, dat door eigendommelijkheid uitmunt en waaruit i n elk geval e e n e p e r s o o n l i j k h e i d spreekt. Vat i k den indruk, door beide werken op mij gemaakt, i n enkele woorden te zamen, dan houd i k van der Eijken's werk meer geschikt om door dilettanten, des noods a prima vista, gespeeld te worden, maar is de viool-sonate van Averkamp een werk, waaraan de k u n stenaar zich te goed kan doen. Om der volledigheidswille stip i k aan, dat de Sonate van Ant. Averkamp staat i n D en omvat een eerste A l legro,!, Adagio espressivo i n B , £ , en eene Finale in D . Beide partijen zijn even gewichtig en vooral niet tot de gemakkelijke te rekenen. De Sonate van H . van der Eijken staat eveneens i n D en omvat een Allegro con brio, -|, een Adagio non troppo in G , - | i Molto vivace e scherzando i n D , f. De violist heeft nog al eens cadensen voor te dragen, de pianist dikwerf golvende gebroken akkoorden, zooals men dat bij Mendelssohn wel vindt. Onwillekeurig wordt men hier en daar aan Louis Spohr herinnerd. e
e
n
e
n
e
e
n
Concerten, opera- en andere uitvoeringen. ' S - G R A V E N H A G E .
Vijfde Diligentia-concert. — Uitvoering der Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging. — Naschrift Jubileum-Nicolaï. Op de programma's der Diligentia-concerten treft men zoo zelden namen van Nederlanders als componisten of solisten aan, dat ik mij gerechtigd gevoel, nu de naam
64 ran den Leer H e n r i Petri in deze beide kwaliteiten op bet programma van het Diligentia-concert van 26 Eebr. 11. prijkte, i n mijn verslag allereerst over hem te spreken, met voorbijgang van de zangeres, mevr. Metzler-Löwy. De heer Petri had onder het groot aantal Concerten, dat Spohr ons heeft nagelaten, zeker wel een van de moeilijkste (n 7, i n e) voor dezen avond uitgekozen. De virtuoos vertolkte het werk met groote zekerheid en kalmte, j a , misschien wel wat al te kalm. Daar het werk niet bepaald i s , wat men brillant noemt, moet men eenigszins met de daarin voorkomende technische bezwaren bekend zijn om het spel van den uitvoerende op zijne juiste waarde te kunnen schatten. Toch bevreemdde mij de keuze van dit Concert wel eenigermate. 't Is waar: de viool-concerten van Mendelssohn, Bruch e. s. zijn schering en inslag en 't is dus begrijpelijk, dat een solist ook weieens naar een ander werk omziet; maar 't is even waar, dat de muziek van Spohr voor den tegenwoordigen tijd slechts weinig belangrijks biedt en maar al te veel aan het sic transit herinnert. Weinig bemoedigende gedachte voor de hedendaagsche componisten! Hoe moet het h u n n e n werken wel vergaan, wanneer men thans reeds de composities verouderd moet noemen van een man als Spohr, die nog slechts enkele tientallen jaren geleden den toon aangaf? Weinig bemoedigend, zeer zeker, maar toch niet afschrikkend, getuige het benauwend groot aantal oomposities, dat.... i k zou bijna zeggen, dagelijks verschijnt. Laat ik na deze verzuchting nog even op onzen solist terugkomen om te verklaren, dat de voordracht van Bach's Chiaconne voor viool alleen een zeer gunstigen indruk maakte en met een welverdiend applaus werd beloond. Van den solist Petri kom i k over den componist Petri zeer geleidelijk tot de zangeres, mevr. Metzler-Löwy, want laatstgenoemde zong een Wiegenlied van eerstgenoemde, welk nummer zoozeer i n den smaak van het publiek viel, dat het eigenlijk eene geheel tegenovergestelde uitwerking had dan dichter en componist bedoeld hebben. I n weerwil toch van het viermaal herhaald Scklafe aucli du werden de toehoorders zoo rumoerig, dat er voor de zangeres niets anders opzat dan het lied nog eens te herhalen. Dat pleit evenzeer voor de compositie als voor de uitvoering, en daar ook te dezen opzichte van de andere zangnummers veel goeds te zeggen valt, moet men billijkerwijs een enkelen minder fraaien toon en een weinigje onzuiverheid i n Schubert's An die Leger dooide vingers zien. De composities van de beide fransche componisten, wier namen op het programma voorkwamen, droegen duidelijk blijk, dat hunne scheppers, voor zooverre de instrumentatie betreft, bij hun grooten landgenoot Berlioz ter schole waren gegaan. Bij Godard's Scènes po&tiques kan het schitterend kleed echter slechts ten deele de weinige belangrijkheid der gedachten verbergen. De uitvoering dezer twee kleine nummers was overigens zeer prijzenswaardig , wat ik van Schumann's Symphonie niet onvoorwaardelijk zeggen kan. Enkele tempo's kwamen mij bovendien wel wat langzaam voor. 0
Dc Nederl. T o o n k - V e r . heeft voor hare concerten niet over al te ruime middelen te beschikken, en kan daarom niet altijd met virtuozen van den eersten rang voor den dag komen. Dit is misschien wel de reden, waarom de concerten dezer Ver. meestal zoo schaars bezocht worden, en omgekeerd moet dit weer de uitwerking op solisten hebben, dat ze niet gaarne op de concerten der Nederl. Toonk.-Ver. medewerken. Wat toch is ontmoedigender dan de aanblik van eene zaal, waar men wel met kanon-
kogels door schieten k a n , zonder iemand te deren ? E n hoe koel is het publiek bij zoo'n gelegenheid. Geert wonder trouwens; want geeft deze of gene al eens het teeken van applaus, dan klinkt dit zoo eenzaam en hol door de zaal, dat men van zichzelf schrikt en maar spoedig de bijvalsbetuigingen staakt. Zoo zit men dan den ganschen avond onder eene ijzige kalmte bij elkander, terwijl i n de pauze nog enkelen op geheimzinnige wijze verdwijnen. Ik heb ze, zoowel hier als elders, meer dan eenmaal zoo bijgewoond, de concerten der N . T . - V . Gelukkigheb i k hierin de laatste paar jaren eene groote verbetering waargenomen, altijd voor zoover den Haag betreft; over andere plaatsen kan ik niet oordeelen. Is deze verandering ten goede algemeen, of slechts plaatselijk, en een gevolg van de vermeerderde belangstelling i n de V e r . , of alleen te danken aan dê goede zorgen van ons Correspondeerend. l i d , den heer Henri Völlmar ? De tijd zal het beste antwoord op deze vragen kunnen geven, maar zeer zeker mag den heer Völlmar voor den ijver en de toewijding, die hij als Correspondeerend l i d aan den dag legt, een woord van lof niet onthouden worden. Het i n grooten getale opgekomen publiek gaf hem , naar 't mij voorkwam, dan ook een bewijs van ingenomenheid voor zijne bemoeiingen , door 't bisseeren van een door hem gecomponeerd lied (zie progr.). Met de vermelding hiervan ben ik ongemerkt midden i n het programma terechtgekomen. Ik moet dus een stap terug om mede te deelen, dat bedoeld lied, evenals al de anderen, die op het programma van dit concert voorkwamen, door mej. Maike Hekkema vertolkt werd. Ik geloof, dat onze stadgenoote een gelukkigen avond had, en dat ze niet ontevreden zal geweest zijn over den haar geschonken bijval. Als tweede solist van den avond liet zich de heer Joh. Snoer met een harp-solo van Oberthür hooren. Oberthür en eene harp.... dan weet i k al genoeg en i k laat i n 's hemels naam maar met stille berusting de tonica- en dominant-sept-akkoorden langs me heenruischen, die de toehoorders voor ditmaal «aan het strand der zee // moesten verplaatsen. De heer Snoer, die i n het tweede deel zeer verdienstelijk i n de begeleiding dei- koren medewerkte , vergeve mij deze ontboezeming. Ik heb er niets tegen, dat de harp ook nu en dan i n solo-stukken gehoord worde, volstrekt niet; ik vind het zelfs uitmuntend, dat bespelers van instrumenten, die zich over het geheel minder voor de uitvoering van solo's eigenen, nu en dan als solist optreden. Dat kan niet anders dan gunstig op het beoefenen van zulk een instrument, en daardoor weer op een meer of minder fraai klankgehalte van het orkest werken. Maar wel bejammer ik het, dat daarvoor bijna zonder uitzondering niets dan prulmuziek bestaat. Voor harp heb i k evenwel reeds betere werken dan die van Oberthiir gehoord. Wat nu de uitvoering van het genoemde stuk betrof, het kwam me voor, dat de heer Snoer weieens met al te forsche hand i n de snaren greep, wat der compositie ook al niet tot voordeel was. Het Trio voor klavier, hobo en hoorn, van Eeinecke, waarmede het concert werd geopend, was bevattelijk genoeg om dadelijk i n den smaak te vallen. Enkele zinnen zijn zelfs op 't kantje van banaal. N u , Eeinecke had ook geen beter instrument kunnen kiezen dan den hoorn, om zulks aan het licht te brengen. Dat de vertolking van dit werk uitstekend was, zal men wel willen gelooven, wanneer ik zeg, dat de heeren Völlmar en Hemmes, uit 's-Gravenhage, hun welgevestigden naam als pianist en hoboïst alle eer aandeden, en dat de heer P. de Vries, uit Utrecht, een degelijk hoornist bleek te zijn. Ten slotte rest mij nog te vermelden, dat de gem. zangver. //Melosophia// ook thans weer zoo vriendelijk
65 •was hare medewerking te verleenen. Behalve een paar koren a cappella, van Mertens en Nicolaï, werden een tweetal werken van A d . Jensen gezongen, beide met begeleiding van harp en twee hoorns. Behalve de reeds genoemde lieeren Snoer en de Vries, werkte hierin nog onze stadgenoot de heer J . H . Holswilder als hoornist mede. De uitvoering van het eerste koor van Jensen beviel mij beter dan van het tweede. Het heeren-personeel kan de grenzen van krachtig zingen weieens wat overschrijden , en dat was ook thans i n het slotnommer weer 't geval. D. H . Naschrift
hij liet verslag over liet JUBILEUM-NICOLAÏ.
In mijn verslag over de feestelijkheden ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van den heer Nicolaï heb ik nog een en ander vergeten te vermelden. Zoo had i k onder de den jubilaris aangeboden huldeblijken nog moeten noemen dat van een groot aantal g e w o n e (kunstenaars)leden der Ned. Toonk.-Ver., bestaande uit de busten, in terra-cotta, van R e m b r a n d t en v a n D ij o k , op zeer smaakvol gemodelleerde voetstukken. De aanbieding hiervan, bij monde van den Secretaris der Ned. Toonk. Ver., den heer A . J . Ackermann, ging vergezeld van een album, een prachtstuk van calligraphie, vervaardigd door den op dit gebied algemeen bekenden Ant. Grevenstuk, te Amsterdam, bevattende de namen der deelnemers dezer V e r . , die tot dit huldeblijk hadden bijgedragen. Van den kunstschilder den heer P. Ie Comte, te Delft, ontving de jubilaris eene fraaie teekening. Men heeft min of meer een verwijt tot mij gericht daarover, dat ik enkele solisten bij name heb genoemd, en i k daarentegen van anderen geene melding heb gemaakt. Ik beken schuld i n deze. 'Het brillante vioolspel van den heer Joh. Smit, evenzeer de fraaie vertolking van het overigens niet zeer boeiende violoncel-concert van Lalo, door den heer Bosmans, en niet minder den edelen toon, dien de heer Kriens aan zijne klarinet wist te ontlokken, had i k nog weieens opnieuw mogen vermelden, al ging i k van de onderstelling uit, dat hunne namen zoo algemeen en loffelijk bekend zijn, dat ik die bij deze gelegenheid niet opnieuw behoefde te noemen. Gelukkig heeft de Redactie mij het vriendelijk aanbod gedaan, de schuld voor de helft op zich te nemen, waardoor de gewetenswroegingen, die ik over mijn onwillekeurig verzuim gevoel, althans eenigszins getemperd worden. H.
D . VAN L l N G .
A M S T E R D A M . Sigrid Arnoldson c. s. — Dyna Beumer c. s. — Concertgebouw. — Zesde Kwartet-avond. Eene ster — Sigrid Arnoldson — en eene dito i n den dop — de jongeheer Brahm van den Berg — waren de solisten, die 26 Eebr. aan het buitengewoon abonnements-concert i n het Concertgebouw deelnamen. Waarschijnlijk ter wille van de eerste was de opkomst van dien aard, dat er zeven of acht stoelen-rijen waren bijgezet, waardoor zelfs menigeen, die zich juist niet i n bizondere corpulentie verheugt, met benauwden blik op die toenadering van kunst..... i k meen van ster-lievende natuurgenooten neerzag.
E n dat Sigrid Arnoldson eene ster i s , staat vast; en wel eene lachende ster. Dat lachje is goud waard! E n men zou een volbloed Nurks moeten zijn, om niet reeds door dat lachje van zóo'n lief mondje en dien aanvalligen blik van zóó guitige oogjes zich bekoord te gevoelen. E n daar blijft het geenszins bij, want haar stem is zoo lief als haar persoontje: niet groot, niet aangrijpend, niet sprekend tot de ziel; maar snoeperig en snoezig en.... vraag het gerust aan de dames, die zullen u veel meer dergelijke bijvoeglijke naamwoorden laten hooren, om u te laten hooren hoe lief ze zingt. Ik ben het niets liever dan eens met de dames; doch late dat bekoorlijk sterretje dan liever geen Mozart en zeker geen Brahms zingen! Want doet zij dit wel, dan zou zelfs een inschikkelijk mensch, dus i n verre geen N u r k s , haar gaarne willen toefluisteren: //Verleidelijk // sterretje, daar heb je nu hoegenaamd geen verstand // van! E l k vogeltje zinge zoo 't gebekt is. Zing gij dus // uwe trillertjes, uwe stacato'tjes, uwe niet altijd even //onberispelijke melodietjes zoodanig, dat men met liefde ii hier zeven pop voor een plaats betaalt en elders een // omnibus ter hulpe moet nemen om uwe bloemgeschenken /•• te vervoeren. Doch begeef u niet op een terrein, waar » ge, zonder uwe uiterlijke bevalligheden, bepaald fiasco // zoudt maken ! // Uit dit voorafgaande volgt, dat de lieve verschijning mij noch met Mozart's aria uit Le nozze di Figaro, nöch met Brahms' Wiegenlied erg voldaan heeft; veel beter met Mutterlein spricli, van Eischhoff, en Gitten Morgen, van Grieg; gedeeltelijk slechts met Verdi's Bolero, uit de Vêpres siciliennes, wijl de zuiverheid daarin niet onberispelijk was. De ster in spe, de jeugdige van den Berg, is een pianist, die waarlijk veel belooft. Met groote vrijmoedigheid speelde hij de Eantaisie i n C van Schubert, door Liszt georkestreerd. Dat zijne kracht hierin meermalen te kort schoot, laat zich denken; 't is een van die werken, welke z i c h , naar mijne meening, al bizonder weinig leenen door ontluikende talenten i n 't openbaar uitgevoerd te worden. Oneindig beter daartoe geschikt acht ik de in het tweede gedeelte door hem voorgedragen Impromptu i n A s , van denzelfden toonschepper, welk allerliefst nummer door den muzikalen knaap zeer verdienstelijk ten gehoore werd gebracht: daarna verbaasde mij de jongeling met eene Etude de concert van St.-Saè'ns. De vele zeer zware figuren werden met glans overwonnen; alles klonk duidelijk, en vooral hierin trof mij het meest eene individualiteit, welke ik i n de vorige nummers gemist had, en die dan ook op zijn leeftijd niet te wachten is. Eene Etude van Chopin gaf hij na warme toejuichingen ten beste. Deze knaap, welke er geenszins als een afgetobd wonderkind uitziet, zal door volhardende studiën en door zich nog niet te druk op concerten te laten hooren, voorzeker een uitstekend kunstenaar kunnen worden; de middelen zijn aanwezig. Moge zijne omgeving hem ernstig voor oogen houden, dat de kunst onbegrensd, het leven kort is! Van 't orkest hoorde ik Mendelssohn's Meeresstille, waarin de zuiverheid i n het begin niet geheel en al bevredigend was; Weber's Invitation a la valse, die schitterend werd uitgevoerd, en de Finale uit de Symphonie Lcindliclie Hochzeit van Goldmark. De coloratuur-zangeres Dyna Beumer en de pianiste Zélie Moriamé gaven, met medewerking van den cellist J . Mossel, 1 Maart een concert in Odéon. Het programma begon met de Sonate voor cello en klavier, van Grieg.
66 Hoe verdienstelijk net ook zij een programma met een ensemble-stuk aan te vangen, wanneer twee kunstenaren sleckts gelegenheid hebben den dag der uitvoeringen dan nog wel somtijds i n haast, zoo'n werk door te nemen, is dit minder wenschelijk en blijven de gevolgen zelden uit. Zoo ook hier; er was i n de uitvoering van genoemde Sonate niet genoeg eenheid; er ontbrak aan wat noodig i s , om dit werk den hoorder duidelijk voor den geest te brengen; het zweefde, het stond niet. Dyna Beumer heeft mij bekoord met eene aria uit Bon Juan; dat is zingen, dat is stijl, dat is echt kunstgevoel! Over haar stem heb ik niets noodig te zeggen, daar deze alom bekend i s ; alleen vermeld i k , dat de klank mij nog voller, nog zilverachtiger voorkwam dan voorheen. In Le baiser, van Meyer-Helmund, en Villanella, van Dell' Acqua, gaf zij wederom doorslaande blijken van meesterschap over haar stem. Geene onzuiverheden, geene onduidelijkheden hoegenaamd! Alles vloeit, alles klinkt rein en kristal-helder. Uitbundig toegejuicht, gaf de voortreffelijke zangeres nog eenige nummers ten beste. _ ) Mevr. Moriamé kon mij in Chopin's Ballade i n A s alles behalve bevredigen. Ik spreek niet van bassen die wat druk mislukten, van opvatting die me soms erg wonderlijk voorkwam, doch het geheel liet me k o u d , en juist dit werk is wel geschikt om iemand te verwarmen; doch dan moet de speler of speelster meer doen dan de noten voortbrengen, en dat was hier niet het geval. Beter voldeed' die dame mij met de Gavotte und Vanationen van Eameau, die zij waarlijk smaakvol vertolkte, alsook met de wel wat alledaagsche Valse van Moskowski. De heer Mossel speelde i n het eerste gedeelte als solostukken: eene Romance van Schnitzler en eene Mazurka van Popper; i n het tweede: Cantabile van C u i , Am Springbrimnen van Davidoff en als toegift: Papillons van Popper. De jeugdige kunstenaar was flink gedisponeerd en bekoorde de talrijke aanwezigen zoowel door zijne schoone cantilene als door zijne uitstekend ontwikkelde techniek. Zeer verdienstelijk werd de heer Mossel door mej.E. Belinfante begeleid. 1
Met lof kan i k gewagen over de verrichtingen van den heer Wolft', die 6 Eebr. i n het Concert-gebouw optrad met het Vioolconcert van B r u c h , de Romance i n F van Beethoven en Zigeunerweisen van Sarasate. Ontegenzeggelijk leent zich Bruch's Concert voor breedere opvatting, voor vuriger voordracht, dan de heer Wolft' gaf te hooren; doch overigens voldeed zijn spel hierin in hooge mate. E n wat de beide andere werken betreft, zoowel zielvol spel i n de Romance, als 't overwinnen van de moeilijkheden in Sarasate's werk getuigden van het groot talent des heeren Wolft'. Wenschelijk acht ik het, dat deze kunstenaar een weinig omzichtiger te werk ga bij bet aanzetten der tonen ; dikwerf toch is de toon daarbij niet mild , om geen andere uitdrukking te bezigen. Het orkest voerde dien avond als noviteit u i t : de ouverture Gwendoline, van Chabrier. D i t ontzettend gedruischmakend werk heeft mij niet bizonder kunnen bekoren. Het is mogelijk, dat het bij eene tweede maal aanhooren zal winnen, doch vooralsnog geeft het mij den indruk van het bekende beaucoup de bruit enz. 1) Wij eerbiedigen de meening van onzen geachten verslaggever, maar mogen niet nalaten te wijzen op het oordeel van den heer Mann, juist in dit nummer over mej. Beumer uitgesproken (om nu niet te gewagen van andere beoordeelingen, die in den jongsten tijd hier en daar over deze zangeres gehoord werden). Onze bevindingen kwamen geheel overeen met die van den heer Mann. Eedactie.
Het Scherzo uit de Sommernachtstraum werd door het orkest bewonderenswaardig schoon uitgevoerd, en daarin komt den fluitist, den heer Fransella, een welverdiend pluimpje toe. Met de derde Symphonie van Brahms behaalde de voortreffelijke kapel wederom nieuwe lauweren; de uitvoering van dat meesterwerk was voorbeeldig schoon. N a eene afwezigheid van een paar maanden verleende de heer Röntgen op 8 Febr. weder zijne medewerking aan den zesden Kamermuziek-avond. Bij zijn optreden warm begroet, speelde hij met groot talent Beethoven's Sonate op. 111. D i t werk vereischt veel van den speler, 't Is met eene der meest aansprekende sonates, en eene flink ontwikkelde techniek is lang niet voldoende om haar recht te doen wedervaren. Doch wat daar meer toe behoort, is juist waarin Röntgen uitmunt. Bij hem let men er niet op, of 't eene enkele passage aan volkomen achevéontbreekt; zijne voordracht is immers van dien aard, dat de toehoorder onwillekeurig door de schoonheid van de toonschepping bekoord wordt, deze geheel i n zich opneemt en er niet aan denkt om de uitvoering i n alle détails te ontleden. Het overige gedeelte van den avond was aan den zang gewijd. De heer Messchaert was aan het woord met de Wmterreise van Schubert. 't Is geene kleinigheid deze 34 nummers ten gehoore te brengen; vooral niet, wanneer die met de noodige zeggenskracht worden weergegeven. N u , daarin zal de heer Messchaert niet licht worden overtroffen. E n moge zijne stem nu en dan eenige weekheid missen, vurige voordracht, echt muzikale opvatting, warmte, gloed straalt er immer uit de vertolking van dien voortreffelijken zanger. De begeleiding was i n handen van den heer Röntgen en 'k heb reeds meermalen gezegd, dat hij i n dat opzicht steeds iets heerlijks geeft te genieten. ^
U ï
4
de
R E C H
ï.
Stads-concert. — 113 uitvoering der Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging. dt!
Het 4 Stadsconcert, op 1 Maart j l . , schonk ons wederom een avond van hoog muzikaal kunstgenot. Mevr. Metzler-Löwy zong met een vuur en uitdrukking, zooals wij zelden i n den laatsten tijd van eene zangeres hoorden. Behoef ik nog te vermelden, dat zij de A r i a van SamtSaëns (die eigenaardig geplaatst was tusschen werken van twee groote duitsche kunstheroën) met eene frischheid en toewijding vertolkte, die ons met bewondering voor haar echt muzikaal talent vervulde. Die A r i a klonk dan ook als een heerlijk Intermezzo en werd met het gunstigste onthaal ontvangen. Eveneens moet i k hier nog aanstippen het groote verschil van uitdrukking, dat zij i n het lied van Schubert wist te leggen, waartoe haar volle, breede altstem (sterk vooral i n de diepte) zich zoo bizonder goed leende. De heer H e n r i P e t r i , ook al een der velen, die onze nederlandsche kunst i n den vreemde schitterend vertegenwoordigen, was de tweede solist en handhaafde zijn roem als uitstekend vioolkunstenaar ten volle. Zijne fijnheid van streek, onberispelijke zuiverheid en techniek, alsmede de heerlijke, mollige tonen, die hij aan zijn prachtig i n strument weet te ontlokken, stempelen hem tot een violist van den eersten rang en gaarne geven wij hem als uitd e
67 voerder van het Beethovensche Concert eene plaats naast Joachim. Hij werd met warmte door zijne vroegere stado-enooten, die hem hoog in eere houden, ontvangen en hem werd een lauwerkrans vereerd (de zangeres ontving een fraaien bouquet). Zijne composities maakten met veel indruk; honderdmaal hooger staat hij dan ook m. 1. als uitvoerend kunstenaar, en als zoodanig z i j n en blijven wii trotsch op onzen land- en stadgenoot. De orkestwerken onder 'sheeren Hol's leiding genoten, als ouder gewoonte, ook nu weder eene onberispelijke uitvoering. Vooral de Symphonie, het kunstgewrocht van Brahms welks eerste deel zoo bizonder aantrekkelijk: is, werd mét gloed vertolkt. In de Ouverture van Beethoven kon men opmerken, welke uitstekende fagotüsten ons orkest thans bezit, en met bizonder veel genoegen constateer i k , dat de hoornpartij thans op volkomen bevredigende wijze vervuld werd. De kleine poëtische werkies van Grieg werden met genoegen aangehoord; maar, waarom staat op het progr. -Der Erühling// betiteld als „Letzter Erühling//? Naar mijne opvatting heeft dit laatste veel meer beteekenis en zal het werkje met dit opscbritt beter begrepen worden, dan wanneer het met het eerste prijkt Velen in de zaal kregen nu waarschijnlijk een weemoedigen en zonderlingen indruk van eene noorsche lente.
moeilijkheden overhoop. Zijne technische vaardigheid en de n zuiverheid van zijn spel zijn echter zeer te roemen vJammer dat er bij het gedragen forto-spel m zijn toon Jiets i-uischends k l i n k t , dat hij misschien wel zou kunnen vverbeteren. De cello-partij i n Nicolai's Sonate werd zeer vgoed door hem begrepen en gespeeld. Gelukkig betiooit g hij ook tot onze nederlandsche kunstenaars, die het ernt stig met de kunst meenen. . Het tweede gedeelte van het concert werd ingenomen door het strijkkwartet van Verhulst (op. 2 1 , n» 6). cVreemd vond ik het, dit werk nog nooit op de programma's hier ter stede te hebben aangetroffen. N u op {d i t concert was het mij dubbel aangenaam deze muzikale (toonschepping van onzen genialen Nestor te, hooren voor1dragen. Dat het werk door de heeren Petri ^ ™ » ;
De Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging gaf 3 Maart alhier haar derde uitvoering, die, evenals de beide vorigen in dit seizoen, uitstekend g^eslaagd mag heeten. De haagsche solo-pianist, de heer O L . W . VVirtz, is alom te gunstig bekend, dan dat er veel woorden zouden vereischt worden om dit opnieuw te verkondigen; toch trof hij ons ook ditmaal door zijn edel, beschaafd spel. Zijn aanslag is krachtig, doch n o o i t r u w ; met technische zwarigheden speelt hij om zoo te zeggen , zoo volkomen beheerscht hij die, en zijne toonvorming is zoo edel, dat het een genot is naar hem te luisteren. Ook i n het samenspel kwamen zijne hoedanigheden als kunstenaar bizonder gunstig uit; hij geeft zien, maar wee zich ook in te houden waar het noodig is. De heeilijke Sonate op. 4 van den pas zoo feestelijk gevierden directeur der Koninklijke Muziekschool, met onzen violoncellist Anton Bouman gespeeld, slaagde dan ook zeer goed en i n het prachtvolle Adagio in B uit diezelfde Sonate was het als het ware een wedstrijd, wie der beide heeren de schoonste tonen aan zijn instrument zou ontlokken .VVirtz had zulk een bijval, dat hij na de Polonaise van Chopin noo- nVoqel als Propiet" van Schumann ten beste gat H i t werd tot driemaal teruggeroepen. Niet minder met handgeklap begroet werd de heer Henri P e t r i , die ook ditmaal zijne gewaardeerde medewerking verleende In het vorenstaande verslag v a n liet Stads-conceit voldoende besproken, heb ik hier niets meer bij te voegen, dan dat ik zijne rustige houding bij vernieuwing opmerkte en zijne schitterende techniek mij met minder trol dan toen. De compositie van Eeinecke kon mij met zeer bevallen- er is zoo weinig gevoelsuiting m het Arioso te bespeuren (als men ze eens vergelijkt b. v. met die van Bachn het Allegro molto schijnt mij m t bizonder geschikt, om de technische vaardigheid te doen bewonderen Beter vond i k de 2 Poolsche Dansen van Scharwenka, die Petri toeo-af. Geen gemakkelijke taak was het voor den utrechtscheu solo-cellist, o m de eer onzer stad tegenover de 2 grootheden op te houden. Toch slaagde hij daarin naar wensch. De heer Bouman is ook een componist van beteekenis. Hij moet echter oppassen met te moeilijk voor zijn instrument te schrijven, zooals in zijne 3de Gavotte het geval i s , anders raakt hij met zijne eigene e n
e
a
L E I D E N .
Concert-Dyna Beumer, c. s. Daar ik toch de Eedactie verzoeken moet, ten einde niet beschouwd te worden als een slecht ingelichte berichto-ever eene niet zinstorende, maar zinveranderende drukfout uit mijn laatste schrijven te veranderen, kan ik er tegelijkertijd eenige regels bijvoegen, over een eergisteren hier plaats gehad hebbend concert. Aan het slot van mijn vorig verslag deelde i k mede, dat de heer van Iperen onze stad, ons land en ons werelddeel had verlaten om zich i n Australië te vestigen, en ik voegde er bij, dat, voor zoover ik weet, zijne muziekschool n i e t i n andere handen is overgegaan Ik schijn het woord n i e t zeer onduidelijk geschreven te hebben ten minste i n de Caecilia van 1 Maart stond m plaats daarvan h i e r . Het door mij bedoelde concert van eergisteren was een zoogenaamde .Virtuozen-avond//, gegeven door de dames Dvna Beumer, Zélie Moriamé en den heer Henri Bosmans. Ik voor mij houd weinig van dat genre van concerten, waarop i n de meestal groote en ledige ruimte, waar men anders gewoon is een orkest te zien zitten, beurtelings de eene virtuoos na den ander te voorschijn treedt om, met begeleiding van een vleugel (of soms, wat nog erger is v a n een piano), allerlei kunststukken voor te dragen , waarmede zeer vaak de kunst zelve weinig te maken heeft, en waarop — om toch een .openingsstuk, te e n — twee der medewerkenden, die gewoonlijk nooit te voren te zamen speelden, zich in een of ander enseniblestuk vereenigen. Men begrijpt, welk eene uiting van inner IJK leven, v a n Empjindung der compositie, een dergelnK samenspel kan opleveren! Hoe het echter zij, het publiek denkt er gewoonlijk anders over en vindt dergelijke concerten, waarbij zooveel «afwisseling// i s , erg mooi! Dyna Beumer, die ik sedert drie jaren niet hoorde vond i k niet vooruitgegaan. De grootste bekoorlijkheid van haar optreden bestond, voor mij, m den heersen reinen en doorzichtigen klank harer stem, en — u i e n klank vind ik verminderd in fraaiheid. De hoogere ton,en hebben nog wel hun charme behouden, maar de middentonen hebben iets gekregen, dat ik brei-achtig zou willen noemen, en dat vooral niet bij het lichtere en delicate n e b b
68 genre past, waaruit gewoonlijk mej. Beumer hare solo's kiest. Zij zong ditmaal (met zeer groot succes) de Briefaria uit Don Juan, twee onbeduidende en mij onbekende compositietjes van Meyer Helmund en D e l l ' Acqua, en eene,_ insgelijks mij onbekende, toegift. Mej. Zélie Moriamé (of liever mevr. Lefèbvre, welken naam de zeer muzikale pianiste sedert een paar maanden draagt) behaagde mij i n de voordracht der Ballade in g van Chopin n i e t zóó, als ik van_ haar verwacht had; zij speelde haar niet met die technische gemakkelijkheid en die echt artistieke opvatting, die i k van haar gewend was, doch nam schitterend revanche met de fijn gespeelde Gavotte et Variations van Rameau en de Valse van ?, in plaats van de geannonceerde Valse-Caprice van Bubinstein. Ook zij gaf een bis-nummer (van Scarlatti) ton beste. Behalve deze solo's vervulde zij de pianopartij i n de Sonate van Grieg, met Bosmans. Het kwam mij voor, dat ook thans het geval aanwezig was, waarop ik i n den aanvang van mijn verslag wees, nl. dat de beide uitvoerenden niet genoeg met elkaar vertrouwd waren. Bosmans, op uitstekende wijze door zijne begaafde echtgenoote begeleid, speelde voortreffelijk twee deelen uit het Concert van L a l o , waarvan ik thans de Serenade heerlijk vind, doch de finale nog niet genoeg kan waardeeren; verder Bomance van Saint-Saëns en Spinnlied van Popper. In het eerste dezer twee deed hij de toehoorders genieten van zijn innigen toon, i n het laatste de zekerheid van zijne techniek bewonderen. Beide nummers, even als de toegift, die i k niet kende (ikben slecht i n de virtuozen-literatuur thuis!) begeleidde mevr. Bosmans uit het hoofd. 9 Maart '90.
J.
G. H .
MANN.
M I D D E L B U R G .
verheugt ons dat de omstandigheden, die haar geruimeu tijd belemmerden zich i n het publiek te laten hooren, geweken zijn. N a het succes, dat zij i n den jongsten tijd in ons Vaderland behaald heeft, mag men niet nalaten haar voor de z. g. g r o o t e c o n c e r t e n te engageeren , waarop mevr. Bosmans evenveel recht heeft als beroemde pianisten uit het Buitenland. De heer Bosmans zelf handhaafde zijn ouden roem en wist zelfs indruk te verwekken met eene compositie gelijk het Violoncel-Concert van Lalo (waarvan hij het Intermezzo en Rondo speelde), welke bij eene eerste kennismaking eer afstoot dan aantrekt; misschien gaat 'tbij nadere kennismaking met dit werk gelijk 't i n de maatschappij weieens voorkomt, nl. dat bij herhaalde ontmoetingen de antipathie verandert i n sympathie. De kleinere stukken vielen meer in den smaak van het publiek, gelijk men w el denken kan: daarbij werd g e n o t e n , behalve van het uitmuntende spel van den heer B . zelf, nog bovendien van de zeer muzikale en bescheidene piano-begeleiding zijner echtgenoote. r
De concertgever zelf toonde zijne hier ter stede zeer gewaardeerde eigenschappen als violist i n de bekende Gesangsscène van Spohr en werd met applaus voor zijn voordracht beloond; waarschijnlijk wilde het, niet zeer talrijk opgekomen, publiek met dit applaus ook zijn dank uitspreken voor de gelegenheid, welke de heer de Jong aan de middelburgsche muziekliefhebbers geboden had om het echtpaar Bosmans nu eens i n zijne volle kracht te genieten; dat dit tweetal hartelijk en levendig werd toegejuicht, behoeft wel niet met veel woorden verzekerd te worden. I m.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
C o n c e r t - A . de J o n g . Wij maken met veel ingenomenheid melding van het «oncert door onzen stadgenoot, den heer A . de Jong, op 4 Maart 11. gegeven, omdat daarop uitsluitend n e d e r l a n d s c h e toonkunstenaars zijn opgetreden. De concertgever had zich verzekerd van de medewerking van het echtpaar Bosmans uit Amsterdam, twee artistes, waarop ons vaderland zich verhoovaardigen mag. Want behalve dat zij zijn virtuozen op hun instrument, gaven zij ditmaal ook nog de doorslaande bewijzen niet minder tloorkneede en degelijke m u s i c i te wezen, hetgeen dan toch nog veel belangrijker is. Immers, als men het onvolprezen meesterwerk op. 97 van Beethoven (Trio voor piano, viool en cello) zoo weet te vertolken als 't door deze twee, met medewerking van den concertgever aan de vioolpartij, geschiedde, dan is er wijders niets meer noodig om tot de overtuiging te geraken, dat men met artistes van den eersten rang heeft te doen. Ook het Trio van Saint-Saëns werd door het drietal op uitmuntende wijze weergegeven; dat 't als compositie niet erg voldeed, zal wel aan de onbekendheid eenerzijds en het eenigszins rhapsodische karakter van den inhoud anderzijds te wijten zijn. Wat de solostukken aangaat, die op dezen belangwekkenden concert-avond werden voorgedragen, zoo wijzen wij op het (in de gewone rubriek medegedeelde) programma, waaruit blijkt, dat mevr. Bosmans-Benedicts zich geen gemakkelijke taak had gesteld met de keuze van compositiën gelijk die van Chopin, Délibes en Lisztjwij huldigen i n haar eene pianiste-virtuose, die voor geene harer kunstzusters i n het Buitenland onderdoet, en het
Berlijn. — August Wilhelmj is hier na eene langdurige afwezigheid wederom opgetreden. De ontvangst van de zijde'van het publiek was bizonder warm; herhaaldelijk werd de kunstenaar voorgeroepen. — Mevr. Amalia Joachim heeft op een door haar in de Philharmonie gegeven liederavond o. a. Schubert's Winlerreise in zijn geheel en onder levendigen bijval ten getioorc gebracht. — Het echtpaar Hiklach is hier van eene kunstreis door Rusland en Finland teruggekeerd. In een tijdsbestek van 30 dagen is liet kunstenaarspaar 17-maal, deels in oratoriumuitvoeringen, deels in eigen liederavonden, opgetreden. Na eene kleinere kunstreis door Oost-Pruisen zal nogmaals een bezoek aan Petersburg gebracht worden, waar Eugen Hiklach ter gelegenheid van het driedaagsche muziekfeest der duitsche Liedertafel zijne medewerking zal verlcenen. — Er heelt zich hier eene vereeniging van scheppende en uitvoerende toonkunstenaars gevormd, welke zich ten doel stelt, nieuwe, hetzij ongedrukte of gedrukte, werken van de leden ter uitvoering te brengen. Lid van deze Freie Musikalischer Vereinigung kan ieder toonkunstenaar, doch ook elk dilettant of muziekuitgever, worden. Ter bereiking van het beoogde doel zal iedere week (en wel 's Maandags) in eene zaal van 'het piano-magazijn van Blüthner eene uitvoering plaats vinden van de ingezonden werken. — De Wagner-vereeniging alhier is voornemens in den herfst van dit jaar onder professor Klindworth's leiding de Damnation de Faust van Berlioz in zijn geheel voor de eerste maal hier ter stede ten gehoore te brengen. De oefeningen voor de koren, die weldra een aanvang zullen nemen, zullen door Fritz Volbach geleid worden. Genève. — Lohengrin is hier in dit seizoen thans veertienmaal gegeven cn wel met steeds klimmend succes. De tenor Engel werd door reeds vroeger gesloten verbintenissen naar
69 F r a n k r i j k geroepen, anders zou dit werk zeker nog ettelijke malen zijn opgevoerd. Men spreekt thans reeds van een ander drama van Wagner voor het volgend seizoen. Leipzig. — De pianist Carl W e n d i n g , professor aan het K o n . Conservatorium, gaat voort propaganda te maken voor het Janko-klavier. Te Hamburg heeft hij veel succes behaald; te Frankfort a / M . echter had de critiek heel wat aan te merken op den dunnen spinet-achtigen toon van zijn — voor concerten onbruikbaar — inslrument. — Op het 1 5 Gewandhaus-zontxn is Max Brueh's jongste w e r k , de dramatische cantate Das Feuerhreui, onder 's componisten persoonlijke leiding uitgevoerd. Volgens de beoordeelingen heeft Bruch i n dit "werk niet veel nieuws geleverd en bereikt het maar zelden de hoogte zijner vroegere composities. Het best geslaagd zijn de k o r e n , het minst de solo-partijen. Eigenlijk bevat liet werk slechts twee nummers, die door oorspronkelijkheid en frischheid pakken ; het eene is het gezang van Normann en het andere de schildering van den slag. d e
Londen. — De Philharmonic society is het vier-cn-lwintigste jaar van haar bestaan ingetreden. Voor het aanstaande seizoen, dat eerst den 1 3 Maart 11. begonnen i s , zijn weer een zevental concerten in het vooruitzicht gesteld, waarop o. a. zal worden ten gehoore gebracht eene symphonie v a n ü v o r a k , eene orkest-suite van M o s z k o w s k i , fragmenten van de muziek door Peter Benoit geschreven bij het drama Charlotte Corday, Scènes vénitiennes van Mancinelli en eene Fantaisie voor piano en orkest van Widor. De engelscho muziek zal vertegenwoordigd worden door werken van A r t h u r S u l l i v a n , d>' Mackenzie, Goring Thomas en F r e d . Cliffe. A l s solisten zullen zich doen hooren de violisten Ysaye en O n d r i c e k , alsmede de pianisten B u o n a m i c i , Sapellnikolf, P h i l i p en B o r w i c k .
Sakburg. — Men is voornemens ook h i e r , in Mozart's geboorteplaats, een Festspielhaus te bouwen. Zooals men w e e l , 'bestaat hier reeds een Mozarteum, en om nu dit aan Mozart gewijd museum in stand te houden en uit te breiden is meer geld noodig dan tot heden ontvangen w e r d ; vandaar het plan óm ook hier een Festspielhaus te stichten, d a t , naar men begroot, ongeveer 400,000 gld. zou kosten. De uitgaven voor een uit 20 opvoeringen bestaanden feestcyclus worden op 150,000 gld. en de ontvangsten op 300,000 gld. geschat. Om speculaties te vermijden zou aan de aandeelhouders slechts een bepaalde intrest uitgekeerd en het overblijvende voor het Moiarteum en het Feslspi'el-tonds bestemd worden. Natuurlijk is het plan in de allereerste plaats Mozart's werken te doen opvoeren, doch i n detweede plaats zal ook aan andere opera's worden gedacht, zelfs aan Wagner'sche drama's tot den Nibelungen-Ring toe. Voor de opening i n het volgende (?) jaar is de keus gevallen op de Zauberflöte. Weenen. — Franz S u p p é , die reeds verscheidene jaren niets meer van zich liet hooren, componeert thans eene nieuwe opera, waarvoor Adolphe Schmal den tekst heeft geschreven. Het onderwerp is ontleend aan eene oude duitsche legende.
d e n
Madrid. — De regeering heeft eene som van r u i m ƒ 50,000 toegestaan voor het oprichten van eene muziekschool te Manilla. De inrichting zal in J u l i van dit jaar met een onderwijzend personeel van elf leeraren geopend worden. Munchen. — Den 2 7 ™ Maart zal hier de geheel i n het vergeetboek geraakte opera van Spohr Pielro von Albano voor de eerste maal worden opgevoerd. sl
Nieuw-Orleans. — De duitschc zangvereeniging alhier heeft van 12 tot 15 Februari een muziekfeest gehouden, waartoe 6000 zanaers en zanacressen uit alle plaatsen der VereenigdeStaten waren overgekomen. Ook eene fransche zangvereeniging van hier nam aan'het feest een werkzaam aandeel. JSieuw-Yorh. Eugen d'Albert en Sarasate hebben zich naar Californië begeven; vandaar zullen zij naar Mexico gaan. Het succes van d'Albert. blijft voortdurend ongehoord en de critiek viert hem op dikwijls overdreven wijze. De amerikaansche beeldhouwer Alois Locher heeft een relief-portret van d'Albert gemaakt, waartoe de kunstenaar tweemaal voor hem gezeten heeft. In de Sleinway-kamer van het piano-magazijn van B o h l fing heeft d'Albert de W a l s van Chopin in A s , de Passacaglia in c van B a c h , alsmede de Gavotte en Musette uit zijne eigene Suite op. 1 gespeeld, om een en ander op phonograafrollen te laten opnemen. Ni%za. — Glinka's «Leven voor den Czaar» is hier verscheidene malen met succes gegeven. De fransche vertaling van Huelle en Delines moet zeer goed geslaagd zijn. De hier vertoevende Russen hebben de opvoeringen geregeld bijgewoond. Parijs. — Massenet werkt tegenwoordig aan eene nieuwe aroote opera, welke hier het eerst zal worden opgevoerd. Het werk draagt tot titel «De M a g i ë r » ; de tekst wordt vervaardigd door Bichepin. — De nieuwste opera van Benjamin Godard «Dante» is thans geheel voltooid en zal den 2 5 » Maart e.k. hier de eerste opvoering , beleven. De door Alfred Blau geschreven tekst behandelt Dante's en Beatrice's liefde. In de derde acte komt een verschuifbaar decoratief voor, waarop de figuren uit 'sdichters Divina comoedia zijn afgebeeld en welke hij in een droom voorbij zich heen ziet trekken. s t e
Rouaan. — S a i n t - S a ë n ' s opera «Samson et Dalila» heeft hier « e n e eerste opvoering beleefd. Enkele tooneelen uit het werk maakten veel opgang.
Programma's. De met geteekende programma's bevatten een of meer werken van Hederlanders, of van componisten in Nederland woonachtig. De namen der directeuren, soms ook der uitvoerders, zijn tussehen twee haakjes gevoegd.
Amsterdam. — Concerten van „ H e t Concertgebouw" ( W . K e s ) . I op 26 F e b r . — Buitengewoon abonnements-concert met medew e r k i n g van mevr. S i g r i d Arnoldson (zang) en den jongenheer B r a h m van den B e r g (piano). — 1. Ouverture: Meeresstille und g l ü c k l i c h e F a h r t , Mentlelssohn; 2. V o i che sapete (Le nozze d i F i g a r o ) , M o z a r t ; 3. Grosse Fantaisie (in C ) , S c h u b e r t - L i s z t ; 4. Aufforderung zum T a n z , Weber-Berlioz. — 5. F i n a l e aus der Symphonie: Liindliche Hochzeit, Goldmark; 0. Liederen, a. W i e g e n l i e d , B r a h m s ; b. Mutterlein s p r i c h , Fischhoff; c. Guten Morgen, G r i e g ; 7. a. I m p r o m p t u , Schubert; b. E t u d e de concert en forme de vaise, Saint-Saëns (piano); 8. Bolero ( V ê p r e s siciliennes), Verdi. I I p 6 Maart. — P h i l h a r m o n i s c h concert. Solist: de heer L . W o l f f (viool). — 1. Ouverture zu Struensee, Meyerbeer; 2. Concert i n g (viool), B r u c h ; 3. Scherzo aus: Sommernachtstraum, M e n delssohn; 4.'a. Romanze, Beethoven; b. Zigcunerweisen, de Sarasate (viool); 5. Ouverture: Gwendoliue, Chabrier (eerste uitvoering hier te lande). — 6. Symphonie n° 3 , i n F , Brahms. 0
JJ^1 Maart. — Concert, gegeven door de dames Dyna Beumer (zang), Zélie Moriamé (piano) en met medewerking van den heer J . Mossel (violoncel). — 1. Sonate voor violoncel en piano, G r i e g ; 2. A r i a u i t : Don J u a n , M o z a r t ; 3. a. Romance, Schnitzl e r ; b. M a z u r k a , Popper (violoncel); 4. Ballade op. 23 (piano), Chopin. — 5. L e baiser, Meyer H e l m u n d ; 6. a. Cantabile, C u i ; b. A m Springbrunnen, Davidofif (cello); 7. Gavotte e t V a r i a t i o n s , R a m e a u ; b. V a l s e , M o s z k o w s k i (piano); 8. V i l l a n e l l e , D e l l ' A c q u a . 8 Maart. — Zesde Soiree voor kamermuziek (Maatschappij t. b. d. t.), met medewerking van de heeren J o h . Messchaert (zang) en J u l i u s R ö n t g e n (piano). — 1. Sonate (op. 111 i n c) voor piano, Beethoven. — 2. Winterreise (op. 89), L i e d e r - C y c l u s von W . M u l l e r , Schubert. ÜjjfiF"" Arnhem. — 3 Maart. — Derde Caecilia-conaert ( H . A . Meijroos). Solisten: mevr. M e t z l e r - L ö w y (zang) en de heer H e n r i P e t r i (viool). — 1. Symphonie i n Bes (Breitkopf und H a r t e l , n° 12), H a y d n ; 2. A r i a u i t de opera: Samson et D a l i l a , SaintS a ë n s ; 3. Viool-concert i n e, n« 7, Spohr. — 4. Ouverture n° 3 i n C (gecomponeerd i n 1806 voor de opera Leonore [Fidelio]),. Beethoven; 5. Liederen, a. D i e Soldatenbraut, Schumaun; b. W i d m u n g , F r a n z ; c. Dort i n den W e i d e n , B r a h m s ; 6. a. T r a n m e r e i P e t r i ; b. Zwei P ö l n i s c h e National-Tanze (voor viool gearrangeerd door G . Hollander), Scharwenka; 7. Ouverture voor V i c t o r H u g o ' s drama: R u y B i a s , Mendelssohn. r
70 $ } ^ - Breda. — 6 Maart. — Negende bijeenkomst der „Vereeniging voor kamermuziek". — 1. N 7 , 14 en 15 u i t : V o n der "Wiege bis zum G r a b e , op. 202 (piano 4/h.), Reinecke; 2. Liederen voor baryton. a. Gedenk er aan, O r t h ; b. Momus' narrenk a p , Dorrenboom; 3. Sonate op. 8 , voor piano en v i o o l , G r i e g ; 4. L e papillon en voyage. Etude-caprice, voor fluit, op. 1 3 9 , ï e r s c h a k . — 5. R o n d o , op. 4 9 , voor 2 violoncellen en p i a n o , v a n B e r c k e l ; 6. Rondo (Andante cantabile) op. 5 1 , n ° 2 (viool en piano), Beethoven; 7. Q u i n t e t , op. 20 (piano, fluit, hobo, a l t en violoncel), Mozart. o s
f}^"" Deventer. — 20 Jan. — Concert van „ D e v e n t e r mannenk o o r " ( J . H . L . Rijken). S o l i s t e n : mej. A . Reddingius (Amsterdam) , sopraan, en de heer A . Stoon (Rotterdam), baryton. — 1. Neerlands taal (mannenkoor), S t i l l e ; 2. Liederen voor baryton. «. A m M e e r , Schubert; b. Ich grolle n i c h t , Schumann; c. I n het zonnige hoveken, L . F . Brandts B u i j s ; 3. Liederen voor sopraan. a. B u s s l i e d , Beethoven; b. Mondnacht, Schumann; c. F r ü h l i n g s l i e d , Mendelssohn; 4. a. A n die Nacht (mannenkoor), Schubert; b. A b e n d l i e d , A b t . — 5. Columbus (cantate voor baryton-, sopraan-, tenor-solo en mannenkoor), Zöllner. 25 F e b r . — V i e r d e dames-concert v a n „ U n i s par les sons de l a musique" (Joh. W . W e n s i n k ) , met welwillende medewerking van mej. H . (Groningen), zang. — 1 en 6. Symphonie n° 2 , Mendelssohn; 2. T r i o voor piano, viool en violoncel, Hoffmann; 3. Recitatief en aria u i t : R i n a l d o , H a n d e l . — 4 . Ouverture: Herodes, drama van D . M . M a a l d r i n k (onderleiding van den componist), Iz. A . H o u c k ; 5. Liederen, a. M i r t r a ü m t e von einem K ö n i g s k i n d (ballade van H . H e i n e ) , H a r t m a n n ; b. E s b l i n k t der T h a u , R u b i n s t e i n ; c. Zonneliedje (woorden van A n n a F l e s ) , Cath. van Rennes; 6. Adagio u i t het Concert voor twee twee v i o l e n , Bach. Goes. — 12 Maart. — Concert der Zangvereeniging (Maatschappij t. b . d. t , directeur de heer C . Samans), met w e l w i l lende medewerking van het „ S y m p h o n i e - o r k e s t " . — 1. Introitus en Dies irae u i t het Requiem (koor en orkest), C h e r u b i n i ; 2. a. Nachtlied, Schumann; b. V i e l e G r ü s s e , F . H i l l e r (vrouwenkoren met piano); 3. Symphonie n ° 1 (gedeeltelijk) voor orkest, H a y d n . — 4. a. N a c h m i t t a g s s t i l l e , — b. D i e M i i h l e , A . Jensen (orkest); b. a. Meeresabend, — b. Wanderer's N a c h t l i e d , Rubinstein (gemengd koor met piano); 6. Nanie (koor en orkest, tweemaal), Brahms. § J ^ - VGravenhage. — 26 F e b r . — Vijfde Diligentia-concert ( E . H o l ) . Solisten: mevr. M e t z l e r - L ö w y ( L e i p z i g ) , z a n g , en de heer H e n r i P e t r i (Dresden), viool. — 1. Symphonie n ° 1 i n Bes, op. 3 8 , Schumann; 2. A r i e a u s : Samson et D a l i l a , S a i n t - S a ë n s ; 3. Concert n ° 7 , i n e, Spohr. — 4. Scènes p o é t i q u e s , voor orkest (eerste u i t v o e r i n g ) , B . G o d a r d ; 5. a. Ciaccona, voor viool alleen, J . S. B a c h : b. Sarabande und Tambourin, I . B . L e c l a i r (viool); 6. Liederen, a. A n die L e y e r , Schubert; b. W i e g e n l i e d , H . P e t r i ; c. E r i s t gekommeu, F r a n z ; 7. Ouverture op. 1 2 4 : D i e W e i h e des Hauses, Beethoven. 28 F e b r . — U i t v o e r i n g van de Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging (112de i n de algemeene volgreeks), onder l e i d i n g van het Correspondeerend l i d den heer H e n r i V ö l l m a r , directeur van „Melosophia", en met medewerking van mej. M . H e k k e m a (sopraan), de heeren J . Hemmes (hobo), Johan Snoer, u i t Groningen (harp), P . de V r i e s , u i t U t r e c h t , en J . H . H o l s w i l d e r (hoorn) en de gemengde zangvereeniging „ M e l o s o p h i a " . 1. T r i o op. 1 8 8 , voor k l a v i e r , hobo en hoorn, Reinecke; 2. Liederen voor sopraan, a. I m H e r b s t , F r a n z ; b. Mijn lieveke z e g , Cath. van Rennes; 3. A u r i v e de l a mer, solo voor h a r p , O b e r t h ü r ; 4. a. D e r F i s c h e r , koor met k l a v i e r , W o r p ; b. A v o n d bede, vrouwenkoor, M e r t e n s ; c. Fasse M u t h , gemengd koor, W . F . G . Nicolaï (a cappella). — 5. Gesang der Nonnen, op. 1 0 , n ° 1 (vrouwenkoor met harp en 2 hoorns), A d . Jensen; 6. Romance voor hobo, H o l ; 7. Liederen voor sopraan, a. I c h h ö r e ein V ö g l e i n l o c k e n , W . F . G . N i c o l a ï ; b. Geen nevelig duister bedekt meer het v e l d , H e n r i V ö l l m a r ; c. L e n t e , V e r h u l s t ; 8. B r a u t l i e d , op. 10, n° 2 (gemengd koor met harp en 2 hoorns), A d . Jensen.
(sopraansolo), F . Schubert; 6. Nederlandsen, v o l k s l i e d , H . S n e l . — 7. P s a l m (voor k o o r , solo en orkest), J . H . L u b e c k ; 8 . Gezang 180, vers 1, J . Bastiaans. Kinderdijk. — 8 Maart. — U i t v o e r i n g der zangvereeniging „ A u r o r a " ( E . Erdelmann). — 1. Morgensehnsucht (gemengd koor), C. J . B r a m b a c h ; 2. E i c h h ö r n c h e n s Hochzeitsfeier (vrouwenkoor), Jos. Pache; 3. L é g e n d e (viool), H . W i e n i a w s k i ; 4. Twee kerelen (baryton), Peter Benoit; 5. D e r P i l o t (gemengd koor), P . F . H . Hofmann. — 6. Standchen (kwintet), F . Schubert; 7. Serenade ( v i o o l , zang en piano), L . L i e b e ; 8. Sous les bois (vrouwenkoor), F . R i g a ; 9. Donau-Wellen (gemengd k o o r ) , Ivanovici. Leiden. — 7 Maart. — Concert, gegeven door de dames D y n a Beumer ( B r u s s e l ) , z a n g , Zélie Moriamé ( i d . ) , piano, en den heer H e n r i Bosmans (Amsterdam), violoncel. — 1. Sonate voor violoncel en piano, G r i e g ; 2. A r i a u i t : Don J u a n , M o z a r t ; 3. Intermezzo en Rondo uit het Concert voor violoncel, E . L a l o ; 4. B a l l a d e , op. 23 (piano), Chopin. — 5. L e baiser (zang), Meyer-Helmund; 6. a. Romance, S a i n t - S a ë n s ; b. S p i n n l i e d , Popper (violoncel); 7. a. Gavotte et variations, Rameau; b. Valse-caprice, ( ? ) , piano; 8. V i l l a n e l l e (zang), D e l l ' Acqua. Middelburg. — 4 Maart. — Concert, gegeven door den heer A . de J o n g (viool), alhier, met medewerking van mevr. BosmansBenedicts (piano) en den heer Bosmans (violoncel), beiden uit Amsterdam. — 1. T r i o op. 1 8 , i n F (piano, viool en violoncel), S a i n t - S a ë n s ; 2. Intermezzo et rondo (violoncel), L a l o ; 3. a. Nocturne i n D e s , C h o p i n ; b. Passe-pied, D é l i b e s ; o. Tarantelle Venezia e N a p o l i , L i s z t (piano). — 4. Viool-concert n° 8 (Gesangss c è n e ) , Spohr; 5. a. Romance, S a i n t - S a ë n s ; b. S p i n n l i e d , Popper (violoncel); 6. T r i o op. 97, i n Bes (piano, viool en violoncel), Beethoven. Utrecht. — 1 Maart. — V i e r d e Stads-concert (R. H o l ) . S o l i s t e n : mevr. M e t z l e r - L ö w y (zang) en de heer H . P e t r i (viool). — 1. Symphonie n" 3 i n F , op. 9 0 , B r a h m s ; 2. A r i a u i t : Samson et D a l i l a , S a i n t - S a ë n s ; 3. Concert voor v i o o l , Beethoven. — 4. Twee melodieën voor strijkorkest, a. H e r z w u n d e n , — b. D e r F r ü h l i n g , G r i e g ; 5. a. Traumerei, H . P e t r i ; b. Ciaccona, J . S. Bach (viool); 6. Liederen. « . D o r t i n den W e i d e n , B r a h m s ; b. A n die L e i e r , Schubert; c. W i e g e n l i e d , H . P e t r i ; 7. Ouverture: D i e W e i h e des Hauses, Beethoven. 4 Maart. — U i t v o e r i n g (113de i n de algemeene volgreeks) van de Nederlandsche Toonkunstenaars-Vereeniging ( M . W . P e t r i ) , met medewerking van de heeren C. L . W . W i r t z ('s-Hage), p i a n o , H . P e t r i (Dresden), v i o o l , A n t . Bouman (Utrecht), v i o l o n c e l , G . Veerman en S. van A d e l b e r g (Utrecht), viool en alt-viool. — 1. Sonate i n e, voor violoncel en k l a v i e r , op. 4 , W . F . G . N i c o l a ï ; 2. A r i o s o en A l l e g r o molto, op. 1 5 3 , voor v i o o l , C. R e i n e c k e ; 3. Polonaise op. 2 2 , voor k l a v i e r , C h o p i n ; 4. E l e g i e en 3de Gavotte, voor violoncel, A . Bouman. — 5. Strijkkwartet n» 3 , op. 2 1 , i n E s , J o h . J . H . V e r h u l s t .
| | ^ 5 Maart. — Huishoudelijke uitvoering der haagsche zangvereeniging „ E x c e l s i o r " [ l i d van den Bond van Christelijke zangvereenigingen i n Nederland] ( L . P l e t t e ) , met medewerking van mej. W . S. Reedijk (oud-leerlinge van de K o n . M u z i e k s c h o o l te 's-Gravenhage) en met instrumentale begeleiding door eenige heeren dilettanten. — 1. Psalm 95 vers, 1 en 4 , J . Bastiaans; Lobgesang (koor 1), Mendelssohn; 3. B u s s l i e d (sopraan-solo), Beethoven; 4. God i n 't onweder, (koor) en 5. D u bist die R u h ' Stoomsnelpersdrnk v a n G E B R .
GIUNTA
A D V E R T E N T I E N. EEN LEEKAAR i n piano, orgel, zang en harmonie, tevens organist ( H ) zoekt verplaatsing. Brieven franco onder Letter P . , bij Martinus Nyhoff, Boekh. 's-Gravenhage. J . H . en G. V A N H E T E R E N , te Amsterdam, vestigen de aandacht van H H . Bestuurderen en Directeuren van Zangvereenigingen, op de door hen uitgegeven collectie Tekstboekjes van ©ratoriën, Cantaten, Psalmen, enz. van beroemde componisten met metrische vertaling van Br. J . P. Heije. Bij een bestelling wordt desverkiezende een gelijk getal in dépot gevoegd. D'ALBANI
te ' s - H a g e .
