Buurtvereniging Trompenberg-Oost december Algemene Ledenvergadering op 17 maart 2015, 20 uur

De Trompenberger Informatieblad voor de leden van Buurtvereniging Trompenberg-Oost

Achttiende jaargang december 2014

Algemene Ledenvergadering op 17 maart 2015, 20 uur Website: www.trompenberg-oost.nl

E-mail: [email protected]

Voorwoord van de voorzitter Beste Buurtgenoten, geachte leden, Onze wijk is rijk aan geschiedenis, het is mede daarom van belang dat wij ook de toekomstige generaties overtuigen van de waarde van deze mooie omgeving. Ons ook op dit gebied deskundige redactieteam heeft weer opmerkelijke zaken in deze Trompenberger onder het vergrootglas gelegd om uw kennis hierover aan te vullen. Omdat veel actuele informatie over onze woonomgeving en onze vereniging tegenwoordig via onze website naar de leden wordt gecommuniceerd, hebben het bestuur en het redactieteam besloten het karakter van de Trompenberger aan de nieuwe omstandigheden aan te passen – niet langer een nieuwsbrief, maar vanaf nu meer een blad dat achtergronden en interessante informatie over ons woongebied verschaft en de verschijningsfrequentie te beperken tot eenmaal per jaar. Het bestuur zal hierin ook een overzicht geven van wat er het afgelopen jaar van belang is geweest in en voor onze vereniging en/of nog tot de lopende zaken behoort. Uiteraard doen wij tijdens de algemene ledenvergadering hier ook uitgebreid verslag van. Deze vergadering is voor 2015 vastgesteld op dinsdag 17 maart in het clubhuis van tennisvereniging Hoogerheide.

Het is van groot belang om in onze directe omgeving de saamhorigheid hoog te houden. In Hilversum hebben wij, procentueel, de hoogste deelname in de buurtvereniging, maar het kan altijd beter. Op onze website (zie hierboven) kunt u onder het kopje ‘vereniging/lidmaatschap’ het aanmeldingsformulier downloaden, maar het secretariaat zal het ook graag naar u of een gegadigde opsturen. Tenslotte wil ik graag een oproep doen om uw e-mailadres aan het secretariaat bekend te maken, om de communicatie over actuele en urgente zaken met u sneller en eenvoudiger mogelijk te maken. Deze adressen worden vertrouwelijk behandeld en niet openbaar gemaakt. Het bestuur wenst u veel leesplezier en maakt ook van deze gelegenheid gebruik om u en de uwen fijne feestdagen toe te wensen en een voorspoedig en gezond 2015 toe te wensen.

Het bestuur wil een oproep aan u doen om de ledenlijst te raadplegen om na te gaan of uw buren, kennissen of vrienden in onze wijk wel lid zijn van onze vereniging. Pagina 1

Ton Loogman

Vriendelijk maar dringend verzoek van onze penningmeester: Het jaar 2014 is al bijna voorbij, maar nog niet alle betalingen van de contributie over 2014 (€ 12) zijn ontvangen. Voor leden die geen incassomachtiging hebben gegeven: wilt u controleren of u de contributie heeft overgemaakt op rekening NL64 ABNA 0425 7256 18, en als dit niet het geval is, alsnog zo spoedig mogelijk doen ?

Activiteiten van het bestuur in 2014 In het afgelopen jaar zijn de gebruikelijke activiteiten georganiseerd, zoals uiteenlopend overleg met de gemeente, het maaien en hooien op het Heksenweitje en natuurlijk de buurtborrel. Op zaterdag 6 september kwamen veel buurtbewoners bijeen op het Heksenweitje. Op de website www.trompenberg-oost.nl/index.php/fotos vindt u een mooie fotoreeks van Marijke Koeman van deze dag. Enkele voorbeelden:

Boven en onder: Buurtbewoners aan het hooien

Buurtborrel

Enkele zaken van het afgelopen jaar willen we hier speciaal belichten: Professioneel plan toekomstig beheer Heksenweitje Een belangrijk punt was het opstellen van een plan voor het toekomstig onderhoud van het Heksenweitje. Een deskundige bewoonster van de wijk, Patricia van Herpen, heeft een professioneel advies gemaakt dat zich richt op logische zichtlijnen, doorgaande wandelroutes en locaties van beplanting enerzijds en de cultuurhistorische waarde anderzijds. Het bestuur is enthousiast en zal binnenkort met de gemeente om tafel gaan om medewerking te krijgen. Scholen hielpen op Heksenweitje In september en oktober hielpen scholieren mee op het Heksenweitje. Twee schoolklassen van de Godelindeschool en de Groen van Prinstererschool hooiden op een zonnige septemberdag. Oud-bestuursleden Anita le Coultre en Max Hoogenraad vingen de scholieren op en zorgden voor broodjes en drankjes. Het bestuur bracht het evenement met succes in de publiciteit: foto’s in de regionale kranten, radio- en tvopnames van Radio/tv Hilversum, die te zien zijn op YouTube (RTI weekoverzicht 1-5 september 2014) www.youtube.com/ watch? =5PAo62e9Yc4&feature=youtu.be. In oktober kwam ook nog een groep studenten van het ROC helpen om de doorgang tussen Kinderboerderij en het Heksenweitje open te maken, waardoor weer de vrije doorkijk is ontstaan die er oorspronkelijk ook was.

Studenten van het ROC aan het werk

Pagina 2

BTO digitaal De website www.trompenberg-oost.nl en de Facebookpagina www.facebook.com/ TrompenbergOost werden in 2014 actief gebruikt. Zo verschenen er regelmatig fraaie beelden van het Heksenweitje gemaakt door Marijke Koeman en plaatst Nel van de Loosdrecht bijna dagelijks relevante berichtjes of waarschuwingen die van belang zijn voor de buurt. Al bijna tweederde van u heeft intussen een e-mailadres doorgegeven aan de vereniging. Daar zijn wij erg blij mee, want als bestuur kunnen we u per e-mail sneller en goedkoper benaderen dan via de post. We zijn bovendien bezig met de overstap naar een professioneler en efficiënter ledenadministratiesysteem dat de privacy van uw gegevens waarborgt. Met een e-mailadres kunnen wij u een veilige, digitale factuur voor het lidmaatschap sturen. In memoriam Lia den Hartog Op 27 oktober 2014 werden wij opgeschrikt door het overlijden van Lia den Hartog. Lia was al sinds de oprichting van onze vereniging in 1987 lid en nauw betrokken bij het wel en wee van onze wijk. Speciaal het Heksenweitje had zij in haar hart gesloten. Met niet aflatende inzet heeft zij tot het laatst de belangen van dit unieke stukje natuur in onze wijk behartigd, ook nog toen haar gezondheid te wensen overliet. Wij herinneren haar als een uiterst prettig en zeer betrokken persoon met een tomeloze inzet.

Bouwplannen, snippergroen en andere gemeentezaken Onze oud-voorzitter Henk Fijn van Draat volgt de gemeente nauwlettend en waarschuwt het bestuur voor zaken die mogelijk gevolgen hebben voor TrompenbergOost of directe omgeving. Het bestuur heeft de afgelopen maanden herhaaldelijk gereageerd op bouwplannen voor het perceel Van Hengellaan 8-8a. Het bouwplan is diverse keren gewijzigd. Verder bleek de gemeente de grenzen tussen gemeentegrond en particulier terrein te controleren met het doel onrechtmatig gebruik terug te draaien. In één geval heeft de gemeente haar claim teruggetrokken na een bezwaarschrift dat met steun van ons bestuur door de wijkbewoner was ingediend. Momenteel is ons niet bekend of nog meer wijkbewoners door de gemeente worden aangeschreven. Steun aan de Kinderboerderij Dit jaar heeft de Kinderboerderij onze volle aandacht gehad, aangezien zij in financiële problemen dreigen te belanden. Het bestuur is donateur geworden voor een jaarbedrag van €50. Wij vinden het belangrijk dat de Kinderboerderij goed kan blijven functioneren. Niet alleen omdat het voor onze jeugd van belang is om in contact te kunnen komen met de dieren, maar ook omdat personeel van de Kinderboerderij ons ondersteunt bij het onderhoud van het Heksenweitje. Ook de opbrengst van de hapjes en drankjes tijdens de buurtborrel ter waarde van € 680 werd geheel aan de Kinderboerderij gedoneerd. Voorbehoud Bovenstaand verslag komt niet in de plaats van de verantwoording van het bestuur tijdens de Algemene Ledenvergadering, die gepland is op dinsdag 17 maart 2015 aanvang 20 uur in het clubhuis van HLTC Hoogerheide, Ceintuurbaan 2a.

Lia den Hartog (2e van links) actief op het Heksenweitje

Begin maart 2015 zal aan alle leden de uitnodiging en de stukken voor deze ledenvergadering worden toegestuurd

Pagina 3

van deze mogelijkheid gebruik om haar tuin verder te vergroten.

Onbekende momenten uit de geschiedenis van Trompenberg-Oost. Herstellingsoord. De villawijk Trompenberg is ontstaan uit een zoektocht om een herstellingsoord in Nederland te stichten. Op 15 september 1874 werden tijdens de vergadering van de Geneeskundige Raad voor Noord-Holland twee belangrijke besluiten genomen. Het eerste was, omdat deze Geneeskundige Raad het niet als haar taak zag een herstellingsoord te stichten, dit onder te brengen bij een nieuw op te richten maatschappij. Het andere besluit was om de “Noord-Hollandsche Vereeniging tot Afwering van Epidemische Ziekten en tot Hulpbetoon tijdens Epidemieën” op te richten om gemeenten bij te staan bij uitbraak van epidemieën van besmettelijke ziekten, zoals cholera. De lange naam was in de praktijk onhandig en al snel begon men deze vereniging aan te duiden met haar symbool: ‘Het Witte Kruis’. Nadat begin 1875 zich voldoende investeerders hadden aangemeld, begon de N.V. Herstellingsoord Trompenberg voortvarend aan haar taak. Binnen enkele jaren waren het Pension Trompenberg – het feitelijke herstellingsoord -, het paviljoen ‘De Koepe’ bovenop de Trompenberg en de Buitensociëteit gebouwd. Ook had een aantal particulieren percelen grond aangekocht om hun zomerverblijven op te stichten. In het plan was in totaal ruimte voor 32 particuliere villa’s opgenomen. Heideheuvel. Rond 1880 kwam stagneerde de verkoop van grond en bouw van villa’s. Tegen 1882 bood de NV de mogelijkheid om grotere percelen aan te kopen. B. Heldring maakte hiervan dankbaar gebruik om zijn villa Berkheide een aanzien van een landgoed te geven. Heldring bezat bijna alle grond tussen de Van Hengellaan en Hoge Naarderweg en van de Ceintuurbaan tot aan de Domeinweg. Mej. H. Blijdestein maakte

Om meer belangstellenden over te halen grond op Trompenberg te kopen, liet de NV de Hilversumse architect Jan de Groot Azn. een villa ontwerpen die als ‘modelwoning’ kon dienen. Deze villa werd in 1883 gebouwd in het uiterste noorden van Trompenberg op een terrein vanouds bekend als de Spijkerpolder. De villa werd vervolgens te koop aangeboden met vrije keuze van de grootte van de grond: deze mocht variëren van 2 tot 10 hectare. Niemand had belangstelling voor deze villa. Door zijn opvallende vorm met de vele hoektorentjes en kantelen op de dakrand stond de villa onder de Hilversummers bekend als ‘Het Kasteel’.

In 1899 werd de villa uiteindelijk verkocht aan ‘Het Witte Kruis’, die er een herstellingsoord voor vrouwen en kinderen uit de middenstand en burgerij begon. Dit nieuwe herstellingsoord kreeg de naam ‘Heideheuvel’. Na de oorlog specialiseerde Heideheuvel zich als astmacentrum. In de jaren 1970 verhuisde Heideheuvel naar een nieuw gebouwencomplex op Heidepark aan de Soestdijkerstraatweg en het oude gebouw werd door de N.O.B. overgenomen en toegevoegd aan het Mediapark. Het Melkhuisje met doolhof en tennisbanen. Ondertussen bleef de NV Herstellingoord Trompenberg zitten met een groot aantal onverkochte percelen. Een andere aanpak om de verkoop te stimuleren was nodig. In 1889 werd tuinarchitect Henri Copijn uit Maartensdijk aangetrokken. Copijn maakte de bekende tekening met ideeën voor het

Pagina 4

opnieuw inrichten van het middengebied rond ‘De Koepel’. In Trompenberg-Oost werden nieuwe wegen aangelegd. Hierbij ontstond het kenmerkende ei-vormige terrein ingesloten door de Trompenbergerweg en Van Hengellaan. Ook maakte Copijn in 1890 een nieuwe inrichting van de tuin rond het Pension Trompenberg. Er werden aantrekkelijke zitjes gemaakt en een croquetveld aangelegd. Op de hoek van de Bussumergrintweg en de Witte Kruislaan ontstond een mooie gelegenheid voor de bouw van een nieuwe uitspanning. De Hilversumse architect Pieter Andriessen, die tevens gemeentearchitect was, kreeg eind 1890 de opdracht voor het ontwerp en de bouw van de uitspanning. Dit gebouwtje werd op de tekentafel al ‘Het Melkhuisje’ genoemd. Het Melkhuisje werd op 14 mei 1891 geopend. De NV Herstellingsoord Trompenberg had de exploitatie verpacht aan M. Cator. Een advertentie in de Gooien Eemlander van 23 mei 1891 vermeldt: “Melkhuisje. Hoek Bussummer- en Craailooscheweg, Hilversum. Dagelijks van af ’s morgens 7 uur geopend, behalve melk, koffie, thee ook bier, mineraalwateren en wijnen verkrijgbaar. Zeer billijk tarief voor kinderfeesten. Cementlawntennisbaan is gereed en nog te huur maandag, woensdag, vrijdag, zaterdag.” Het eerste internationale tennistoernooi. Naast het Melkhuisje waren een tennisbaan en een doolhof aangelegd, eveneens ontworpen door Henri Copijn. De doolhof was geen lang bestaan beschoren; de tennisbaan zou een roemrijke geschiedenis gaan schrijven. Een geschiedenis die veel eerder begon dan menigeen denkt. Een van de eerste huurders van de tennisbaan was de Hilversumsche Lawntennis Club, een vriendenclub van bewoners en hun kinderen van de Trompenberg en aangrenzende villa's. Zij organiseerde in 1892 het eerste internationale tennistoernooi op Melkhuisje. Het was een echt internationaal toernooi: een van de finalisten in het gemengd dubbelspel was miss L. Garrey uit Engeland. Zij kwam op 27

augustus met haar tennispartner, P. Vinkhuizen, uit tegen jhr. R. Roëll en mej. C. van Lennep in wie zij overigens met 6-3 en 6-4 hun meerderen moesten erkennen. HLTC organiseerde sedertdien elk jaar een internationaal tennistoernooi, een zogenaamde invitation match. In 1893 konden ook belangstellenden de wedstrijden als publiek bijwonen; kaartjes kostten 49 cent. Dit toernooi duurde een dag langer dan gepland, van 29 tot 31 juli, omdat op zondag wegens de overvloedige regenval nauwelijks gespeeld kon worden. Sterkste speelster van dat toernooi werd mej. C. van Lennep die zowel het dames enkelspel als het dames dubbelspel (met mevr. A.Blomvan Lennep) op haar naam wist te schrijven. In maart 1895 kwamen de leden van de HLTC bij elkaar om over te gaan tot het oprichten van een erkende vereniging. Zij wilden de tennisbanen van het Melkhuisje in eigen beheer overnemen. Hiervoor was het echter noodzakelijk dat er door een notaris statuten werden opgesteld en dat deze koninklijk goedgekeurd zouden worden. Eind 1897 was het dan eindelijk zover: op 10 november werd de HLTC “Het Melkhuisje” officieel eigenaar van de tennisbanen bij Het Melkhuisje.

Tennis op het Melkhuisje anno 1904

Pagina 5

Nog meer sport op Trompenberg. ‘Het Melkhuisje’ was echter niet het enige tennispark op Trompenberg. In de jaren 1930 ontstond een tweede tennispark aan de Domeinweg, vlak bij het (inmiddels afgebroken, red.) Gemeenlandshuis. De bekende Hilversumse architect Nico Andriessen, zoon van Pieter, ontwierp het sportgebouwtje bij dit tennispark. Het derde tennispark ontstond kort na de oorlog. De PTI (Philips' Telecommuncatie Industrie) verwerft de villa Hoogerheide aan de Ceintuurbaan 2 en vestigde er een POC (Philips' Ontspanningscentrum) voor het personeel. In de tuin werd het nu nog bestaande tennispark ‘Hoogerheide’ aangelegd. Tennis was overigens niet de enige sport die op Trompenberg werd beoefend. In 1881 verkreeg ‘Jagtvereeniging Nimrod’ toestemming om op een terrein op Trompenberg in gebruik te nemen waarop een schietbaan werd aangelegd. Leden van deze vereniging konden daar oefenen in het snelschieten op opgeworpen glazen ballen, een vorm van kleiduiven schieten. Het systeem hiervoor, het Captain Bogardus Patent Glass-ball-traps, was ontwikkeld door de Brits geweerfabrikant W. & C. Scott and Son te Birmingham.

Gebouw en de activiteiten Het muziekgebouw is rijksmonument en echt groot - bekijk het ook eens vanaf de Steijnlaan! - en bestaat uit vele zalen, van een zeer indrukwekkende grote zaal tot geavanceerde studio’s. De vaste gebruikers zijn o.a. het Radio Filharmo-nisch Orkest en het Groot Omroepkoor. Daarnaast worden de zalen gebruikt voor uitvoeringen van een indrukwekkend groot aantal ensembles en orkesten. Bij verschillende uitvoeringen kunt u aanwezig zijn; wat dacht u van de gratis lunchconcerten met o.a. het Metropole orkest of het Radio Filharmonisch Orkest, Christiaan Kuyvenhoven met Cosima, Thomas Beijer met Cancion y Danza?. De componisten en muziekstukken die aan bod komen zijn zeer gevarieerd en zo ook de (gast)dirigenten. Niet alleen klassieke muziek maar ook jazz komt aan bod. Niet te missen is het zeer onlangs geheel gerestaureerde Pierre Palla concertorgel, groots en uniek in Europa en sinds deze maand nieuw in het MCO ondergebracht; nog even wachten op de uitvoeringen die met dit orgel zeker gegeven gaan worden.

Harry van der Voort, bouwhistoricus en lid van de Hilversumse Historische Kring Albertus Perk

Muziek Centrum van de Omroep (MCO) Aan de andere kant van onze heuvel (Heuvellaan 33) ligt het Muziek Centrum van de Omroep (MCO) en daar kan je nu van vele spannende muzikale activiteiten genieten. Het ligt net niet in onze buurt maar is wel heel dichtbij en zo bijzonder dat de redactie u uitdaagt er eens langs te gaan, voor een muziekuitvoering, een kop koffie, een jazzconcert of een maaltijd! Zie: www.mcogebouw.nl Bijzonder is het MCO ook omdat daar onze wereldberoemde buurtgenoot Nadia Wijzenbeek werkt. Wij hebben haar ge-ïnterviewd over haar werk en over het MCO.

Speeltafel van het Pierre Palla concertorgel

Alleen een wandeltocht langs het gebouw is ook al de moeite waard omdat het beeld Ot en Sien vorige week is teruggeplaatst, in 1963 gemaakt door de wereldberoemde beeldhouwer Oscar Jesper. Ontmoeting met concertmeester Nadia Wijzenbeek Ook niet te missen in het MCO is buurtgenoot Nadia Wijzenbeek, violiste van formaat en concertmeester van het Radio Filharmonisch Orkest.

Pagina 6

Op een koude en donkere dinsdagavond lukt het om met haar een gesprek te hebben over het MCO, haar werk en het wonen op Trompenberg. Zij is pas 34 jaar en heeft een indrukwekkende muziekcarrière zoek haar op op Wikipedia om meer daarover te weten te komen.

Nadia Wijzenbeek

(foto Sarah Wijzenbeek)

De fusies van orkesten en de grote veranderingen in de huisvesting van de omroepen zijn het MCO bepaald niet ontgaan. De veranderingen zijn niet eenvoudig geweest voor de betrokkenen en hebben ook veel pijn gedaan. Maar door deze veranderingen is het MCO van grote betekenis geworden voor het muzikale leven van Hilversum, of beter: van Nederland. Nadia bevestigt dit in haar enthousiasme over het werken in dit gebouw. De akoestiek en de voorzieningen zijn perfect, er is veel ruimte, het management van het MCO is erg actief, het gebouw bruist van uiteenlopende muzikale activiteiten, muzikanten en publiek en dat alles inspireert en boeit. De functie van concertmeester is overigens niet mis. Het Radio Filharmonisch Orkest bestaat uit 100 musici en heeft een heel eigen karakter. De dirigenten en het mu-

ziekprogramma wisselen bijna wekelijks en de concertmeester slaat als aanvoerder van het orkest een brug naar het programma en de dirigent. De week wordt gebruikt voor oefenen en muziekstudie en de weekeinden zijn er voor de uitvoeringen. Om dit alles te kunnen, zijn niet alleen artistieke talenten nodig maar ook organisatorische kwaliteiten. Het mag duidelijk zijn dat dit een regelmatig gezinsleven niet makkelijk maakt. Het hoort erbij, je weet het en je regelt het. Hoe doet Nadia dat? Eigenlijk heel gewoon, namelijk naast je ouders gaan wonen in een omgeving die je heel goed kent en om de hoek van het MCO, haar belangrijkste werkplek. En dat met een partner die het snapt omdat hij eenzelfde soort leven leidt. Want Nadia, getrouwd met een cellist en met twee dochters van 4 en 2 jaar, woont naast haar ouders midden in Trompenberg. Dat is een ideale steun en zeker als er oppas nodig is. Dat was overigens niet vooraf bedacht toen zij en haar man een huis zochten, het buurhuis van haar ouders stond gewoon te koop. Wat het nog eens meer bijzonder maakt is dat hiermee haar gezin al de vierde generatie is die hier woont. De eerste bewoners van het huis waren haar overgrootouders. Haar grootouders woonden ernaast, waar nu haar ouders wonen en zij met haar drie zussen zijn grootgebracht. Al vier generaties in onze buurt! De Godelindeschool en het Gemeentelijk Gymnasium hebben haar geschoold en wie weet haar dochtertjes straks ook, die gaan nu nog naar buurtcrèche Koningskinderen. Conclusie van de redactie Het mag rustig lijken in onze buurt maar er wordt erg hard gewerkt en daarvan kan iedereen ook nog eens heel dichtbij en heel makkelijk van genieten. Maak gebruik van het unieke programma dat het MCO u biedt! O ja, over het parkeren in onze straten door medewerkers van het MCO, daar hebben we het niet meer over!

Pagina 7

Douwe Feenstra

architecten- en architectuuroverzicht van de Regio Gooi en Vechtstreek.

Gesloopt op Trompenberg: Villa Casa Cara In de serie artikelen met de titel ‘gesloopt op Trompenberg’ besteedt de redactie aandacht aan huizen uit de eerste bebouwingsfase van onze wijk (eind 19e en begin 20e eeuw) die inmiddels zijn gesloopt en hebben plaatsgemaakt voor huidige woningen. Ging de vorige aflevering over Villa Reehoeve, Ceintuurbaan 1 met als eerste bewoner Prof. van Rees, in deze aflevering behandelen we Villa Casa Cara , Jacobus Pennweg 14, waarin Paul Kruger korte tijd woonde. Villa Casa Cara stond van 1894 tot 1944 op vrijwel het hoogste punt (26,09 m NAP) van Trompenberg, aan de Jacobus Pennweg tussen de Godelindeweg en Koepelweg (zie onderstand kaartje) , zo ongeveer op de plaats waar nu het pand Jacobus Pennweg 24 staat.

Bouwtekening Casa Cara (bron Gooienvechthistorisch.nl)

Casa Cara was een fors en stijlvol bouwwerk met classicistische elementen. Mevrouw Obbes ging deze statige en ruime villa (14 m breed en 12 m diep) gebruiken als pension. Zij heeft er heel wat gasten onderdak geboden. Men kwam vooral af op de hoge ligging van het huis in onze lommerrijke wijk, die gunstig voor de gezondheid werd beschouwd. De bekendste gast die zij in Casa Cara onderdak verleende was zonder twijfel de staatspresident van de Zuid Afrikaanse Republiek, Paul Kruger, die er in gezelschap van zijn privésecretaris H.C. Bredell, zijn lijfarts Dr. Heijmans en zijn kamerdienaar A. Happé van 6 april tot 12 december 1901 verbleef.

Deel van kaart uit 1905 (bron: GooienVechthistorisch.nl)\

Op 24 mei 1894 verleende de gemeente Hilversum een bouwvergunning voor een villa voor mevrouw weduwe Dr. J.N. Obbes aan wat toen nog de Trompenbergerweg werd genoemd, maar al spoedig het adres Jacobus Pennweg 14 (oude nummering) kreeg. De villa kreeg de naam Casa Cara ofwel geliefd huis(je). De architect van deze villa staat helaas niet op de bouwtekening vermeld. Op internet worden de namen C.de Groot en W. Heemkerk wel genoemd, maar Casa Cara komt niet voor onder die namen in het

Paul Kruger (2e van links in de groep, witte baard) met zijn gezelschap voor Casa Cara

Gedurende Krugers verblijf werd Casa Cara steeds door twee agenten bewaakt – hij was immers president van een land dat in oorlog verkeerde met ‘Mighty England’

Pagina 8

Tekening van het bewaakte Casa Cara uit de Gooien Eemlander van 1901. Op de achtergrond is Villa Reehoeve te zien (bron Gooienvechthistorisch.nl)

In 1908 werd Casa Cara geveild (zie bijgaande advertentie uit de Gooi- en Eemlander van 12 september 1908). Als speciale verkoopargument werd genoemd: “Om hare hooge gezonde ligging koos wijlen de Staatspresident Kruger, der voormalige Z-A Republiek, deze kapitale Villa eenmaal tot zijn verblijf”.

Na mevrouw Obbes nam juffouw. Korteweg in 1910 haar intrek in Casa Cara en in 1919 ging Mr. Dr. M.S. Koster er wonen. Vanaf 1922 staat de heer L. van der Woude als bewoner van Casa Cara vermeld in de jaarlijkse adresboeken1 van de gemeente Hilversum, vanaf 1934 de weduwe Van der Woude, vaak in combinatie met wisselende andere namen van waarschijnlijk langdurige pensiongasten en in 1941/42 juffrouw D. van der Woude. Casa Cara heeft dus vanaf 1922 leden van de familie Van der Woude als hoofdbewoners gehad totdat in december 1944 deze fraaie villa bij een plotselinge en dramatische gebeurtenis totaal verwoest werd.

Op vrijdag 29 december 1944 – deze maand dus 70 jaar geleden – verschenen even na 14 uur boven Trompenberg drie uit Gilze-Rijen opgestegen squadrons van de (Britse) Royal Air Force (RAF). Squadron 609, bestaande uit 12 Hawker Typhoon jachtbommenwerpers, vuurde in vier aanvalsgolven in totaal zo’n honderd raketprojectielen af op huizen aan de Jacobus Pennweg in de omgeving van de Watertoren. De twee ander squadrons vielen de Duitse radioverbindingzenders bij de Hoflaan/Parklaan , resp. het Duitse hoofdkwartier/commandobunker achter de Rossinilaan aan2. De aanval op de Jacobus Pennweg was de meest rampzalige van de drie. Er vielen vijf doden: een 22 jarige bewoonster van nr. 17, een Nederlander en een Duitse soldaat die zich in de garage naast de Watertoren bevonden, en een toevallige voorbijganger op de Pennweg; op 8 januari overleed een 22 dagen oude baby aan zijn verwondingen opgelopen bij een raketinslag van 29 december 1944 op de Jacobus Pennweg nr. 15. Voorts raakten verschillende mensen zwaar of lichtgewond. De materiële schade was aanzienlijk. Vijf woningen (waaronder Casa Cara) en de garage werden vernietigd of onherstelbaar beschadigd. Voorts liepen tenminste 25 woningen aan de Jacobus Pennweg, Ceintuurbaan en Trompenbergerweg minder zware schade op. Bij de aanvallen van de twee andere squadrons vonden een bewoner van ’s Gravelandseweg 116 en twee bewoners van de boerderij op Oude Meentweg 1 de dood. En werden vijf woningen vernietigd en 13 beschadigd. De in enkele raketten gebruikte forforkoppen veroorzaakten felle, bijna onblusbare branden. Een of meer van deze raketten doodden ook enkel herten in De Hertenkamp, getuige bijgaand artikeltje uit de Gooi- en Eemlander van vrijdag 5 januari 1945:

Pagina 9

archieven van de spionagegroep Albrecht niet door de die groep aan de RAF opgegeven3. Mogelijk waren ze afkomstig van een andere verzetsgroep op basis van onjuiste informatie of tot stand gekomen door een type- of communicatiefout binnen de RAF.

: Tot zover de trieste feiten. Over de vraag waarom en waartoe deze aanvallen werden uitgevoerd is veel te doen geweest. Vanaf 1943 was de Wehrmachtsbefehlshaber in den Niederlanden met zijn staven, ondersteunende diensten en bewakingstroepen in de wijk Trompenberg gevestigd. Hiertoe hadden de Duitsers maar liefst 80 villa’s in die wijk gevorderd en de commandobunker aan de Rossinilaan gebouwd. Dat deel van Trompenberg werd dan ook als Zitadelle Hilversum aangeduid. Het lag voor de hand dat de ruim 800 Duitsers in dit gebied het doel van geallieerde luchtaanvallen zouden worden. Omdat er in december 1944 veel generaals van de Wehrmacht tegelijk aanwezig waren, vroeg Bob de Geus van de spionagegroep Albrecht een bombardement aan op de Zitadelle. Twee van de drie luchtaanvallen van 29 december 1944 waren inderdaad op Duitse troepen en faciliteiten gericht, maar de aanval op de Jacobus Pennweg niet. Daarom werd aanvankelijk gedacht dat de piloten van het 609e squadron zich in de aanvliegroute en doel hadden vergist. Onderzoek3 door Egbert Pelgrim in archieven van de RAF heeft echter aangetoond dat de aan de piloten opgegeven coördinaten die voor Jacobus Pennweg 9-11 waren. De piloten van het 609e squadron zijn bij hun aanval dus wel redelijk nauwkeurig geweest, maar het opgegeven doel herbergde geen Duitsers. Deze coördinaten waren volgens de

Casa Cara omstreeks 1921 (boven) en na de luchtaanval van 29 december 1944 (onder2)

Bij de luchtaanval van 29 december 1944 brandde Casa Cara totaal uit en resteerde er slechts een bouwval, die moest worden gesloopt. Pas in 1956 werd een vergunning verleend voor de bouw van twee bungalows (thans Jacobus Pennweg 24 en 26) op het perceel waar ooit Casa Cara stond. Het is een wat bizarre samenloop dat Casa Cara tijdens zijn bestaan tweemaal in aanraking is gekomen met internationale conflicten. De eerste maal als tijdelijk woonhuis van de president van een land dat in oorlog met Groot Brittannië verkeerde en de tweede maal toen het in de

Pagina 10

Tweede Wereldoorlog door een Britse luchtaanval op een vermeend Duits doel op de Jacobus Pennweg werd vernietigd. Het bombardement van 29 december 1944 heeft aan de Duitse kant niet tot veel slachtoffers of schade geleid. Op 20 maart 1945 werd er weer een luchtaanval, nu niet alleen met raketten maar ook met zware bommen uitgevoerd op commandobunker aan de Rossinilaan en omgeving. Hierbij waren het aantal gedode en gewonde Duitsers en de materiele schade zeer aanzienlijk. De toenmalige Befehlshaber, generaal Blaskowitz, verbleef op dat ogenblik in de bunker met zijn 2,5 meter dikke, gewapend betonnen daken en muren en bleef daardoor ongedeerd. Enkele weken later, op 6 mei 1945, ondertekende hij in Wageningen de capitulatie van het Duitse leger in Nederland. Bronnen: 1. Streekarchief Gooi en Vechtstreek te Hilversum (www.gooienvechthistorisch.nl) 2. Th. J. de Jong, Eigen Perk 1993/2 pag. 51-61: Bombardementen op de wijk Trompenberg 3. Egbert Pelgrim, Eigen Perk, 2010/2 pag.53-67: De bombardementen op Trompenberg Henk Fijn van Draat

Paul Kruger

Paul Kruger Paul (Stephanus Johannes Paulus) Kruger (1825-1904) was een ZuidAfrikaans strijder voor de onafhankelijkheid van zijn land en staatsman. Als kind maakte hij de Grote Trek (van Afrikaner boeren uit de Britse Kaapprovincie naar het onafhankelijke Transvaal en Oranje Vrijstaat) mee. Hij vocht in de oorlogen van de Republiek Zuid-Afrika (Transvaal) met inheemse volken, waarbij hij opviel door zijn moed en het bracht tot waarnemend commandantgeneraal. Daarna werd hij vicepresident van zijn land en na de Britse annexatie in 1877 van Transvaal speelde hij een leidende rol in de Eerste Boerenoorlog (1880-1881) en bij het herstel van de onafhankelijkheid. In 1883 werd hij gekozen tot staatspresident van de Republiek Zuid – Afrika en daarna nog drie maal herkozen. Tijdens de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) vertrok hij in oktober 1900 - naar later zou blijken voorgoed met het Nederlandse oorlogsschip Hr. Ms. Gelderlander naar Europa om daar steun van de andere grote mogendheden (Frankrijk, Duitsland en Rusland) voor de strijd van zijn land tegen Groot Brittannië te verwerven, maar hierin slaagde Kruger niet. In Nederland genoot Kruger echter grote populariteit. In verband met een longontsteking vestigde hij zich op 6 april 1901 op medisch advies in Casa Cara op Trompenberg. Daarna woonde hij in Villa Oranjelust, Maliebaan 89 in Utrecht, in Menton (Fr.), in 1903 wederom in Hilversum, nu in Villa Djemnah, Hoge Naarderweg 46 (het ‘Krugerhuis’), en tenslotte in Clarens (Zwitserland), waar hij op 14 juli 1904 overleed. Krugers naam leeft voort o.a. in de naar hem genoemde Krugerweg te Hilversum Henk Fijn van Draat

Pagina 11

Buurtvereniging Trompenberg-Oost Secretariaat:

Witte Kruislaan 19, 1217 AM Hilversum

E-mailadres:

[email protected]

Samenstelling en adressen bestuur: Voorzitter Ton Loogman Jacobus Pennweg 34, 1217 JH 06-53205279 [email protected]

Werkgroepen Werkgroep beheer Heksenweitje Voorzitter Jac Zijdewind Van Hengellaan 13, 1217 AR 035-6214948

Secretaris en vice-voorzitter Nol Witten Witte Kruislaan 19, 1217 AM 035-6239807 [email protected]

Gerard Dorresteijn Hoge Naarderweg 110, 1217AJ 035-6851021

2de secretaris Frans Kolkman Jacobus Pennweg 38, 1217 JH 035-6856694 [email protected]

Nicolette Holzenbosch-van Elswijk Hoge Naarderweg 229, 1217 DG 035-6409936 Vacature

Penningmeester Hans de Vrind Jacobus Pennweg 26, 1217JH 035-6248950 [email protected]

Redactie ‘De Trompenberger’ Douwe Feenstra Jacobus Pennweg 38, 1217 JH 0354-6856694

Overige bestuursleden Nel van de Loosdrecht Vivaldipark 17, 1217 DT 035-6247654 [email protected]

Henk Fijn van Draat Ceintuurbaan 3, 1217 HM 035-6219278

Prisci Priems Trompenbergerweg 57a, 1217BD 035-6220321 [email protected]

Pieter Hoogenraad Ceintuurbaan 21, 1217HM 035-6219821

Hilly Snippe Vivaldipark 7, 1217 DT 035-6911530 [email protected]

Pagina 12