BUITENGEWONE LEDENVERGADERING 02-02-2015 BETREFT VOORTGANG PROJECT WERELD VAN WINDMOLENS Aanwezig
: 171 leden, het voltallig bestuur inbegrepen
Afbericht
: 19 leden, waarvan er 8 bij voorbaat instemmen met voortgang van het project
Agenda
: A. Opening door voorzitter André Drost B. Power Point Presentatie van project Wereld van Windmolens door Henk Heijnen C. Pauze D. Vragen stellen door de aanwezige leden E. Oordeel van de leden.
A. André opent de avond met een korte terugblik op de Algemene Ledenvergadering van 19 mei 2014. Daar gaf de vergadering zijn toestemming om verder te gaan met onderzoek naar de haalbaarheid van het project na het aantonen van de financieel-economische haalbaarheid door bureau MP. In deze vergadering wordt verder inzicht gegeven in de verdere loop van het onderzoek, de opzet van het plan, de consequenties voor de verenigingsorganisatie en de voorlopig geraamde financiële consequenties, zowel wat kosten als inkomsten en financiering betreft. B. Henk start de presentatie die is samengesteld aan de hand van een opgesteld conceptbusinessplan. 1. Wie zijn we en wat doen we. De missie van de vereniging is het in stand houden van de Zaanse industriemolens en de museale collectie van molen gerelateerde zaken betreffende het Zaanse molenleven. Door educatie, het jaarlijks onderhoud van de molens het uitvoeren van restauraties en de investeringen in kennis wordt dit gerealiseerd. De verenigingsorganisatie is met zijn kleine vaste staf en de omvangrijke vrijwilligersorganisatie daarop toegesneden. 2. Het huidige Molenmuseum is een geregistreerd museum en ontvangt jaarlijks 8.000 tot 10.000 bezoekers. De locatie is geïsoleerd. De jaarlijkse subsidie van gemeente Zaanstad is eindig gebleken. Het is in de huidige tijd ook een te statische presentatie geworden. Het bestuur acht het dan ook tijd voor een heroriëntatie. 3. Strategische heroriëntatie. Aanleiding voor de heroriëntatie zijn de groeiende belangstelling voor ons erfgoed, de versterking van de aantrekkelijkheid van de Zaanse Schans en het wegvallen van de hiervoor genoemde subsidie per 2016, maar bovenal het beter kunnen realiseren van onze doelstellingen. Hiervoor zijn de volgende stappen ondernomen: Uit een rapport van bureau SteenhuisMeurs uit 2012 werd gekozen voor verplaatsing van het Molenmuseum naar de Zaanse Schans en wel op erf De Haan en te realiseren in de vorm van een molenmakerij. Daarmee zou een betere verbinding tussen de binnen- en buitencollectie ontstaan, een veel groter publiek worden bereikt en de exploitatiemogelijkheden worden versterkt. Het bureau Tekst&Uitleg heeft daarna in 2013 een bid book gemaakt op basis van het rapport van SteenhuisMeurs. Daarin is aangegeven dat de vereniging een toekomstgericht informatiecomplex wil creëren en is het idee ontstaan van Wereld van Windmolens.
4.
5.
6.
7.
In 2013 is een brede werkgroep opgericht vanuit het bestuur, de WMC en als toehoorders de stichting Zaanse Schans en gemeente Zaanstad. Daaruit kwam een verzoek tot een vervolgonderzoek op rapport SteenhuisMeurs. Er werd aan gemeente Zaanstad gevraagd de subsidie te verlengen tot 2018 (werd tot 2016), aan stichting Zaanse Schans om in te stemmen met de vestiging van Wereld van Windmolens aldaar en aan bureau MP de opdracht te geven tot een vervolgonderzoek. In juni 2014 kwam het rapport van bureau MP uit met de conclusie dat Wereld van Windmolens uniek en noodzakelijk is voor de doelstellingen van De Zaansche Molen en dat gebaseerd op een 7-tal aspecten. Toerisme, erfgoed, verdieping en beleving. Het gedrag van de toeristen is sterk aan verandering onderhevig. Communicatie verloopt via de moderne mobiele media, niet allen bij de jongeren, maar ook steeds meer bij de ouderen. Men wil zijn beleving ook vaak delen en er zelf ook centraal in staan. Erfgoed wordt ook anders ervaren. Men wil er niet allen maar naar kijken. Er moet beleving zijn en met moet zelf ook actief mee kunnen doen. Dat vraagt dus duidelijk een andere presentatie van onze molencollectie al zal bijvoorbeeld de modellencollectie zijn plaats zeker behouden en krijgt ook het molenpanorama van Frans Mars een vooraanstaande plek. Wereld van Windmolens moet een eigentijdse en flexibele molenpresentatie worden. Daarin komen theatrale elementen gecombineerd met de eigen collectie, een “totale” molenbeleving met wind,water en geluid. Verder kunnen bezoekers zelf aan de slag, wordt de digitaal ontsloten collectie een integraal onderdeel, komen er interessante en relevante wisseltentoonstellingen en wordt inzicht geboden in het vroegere molenleven. Professionele aanpak voor uniek erfgoed. Eén en ander is vervat in een businessplan dat een unieke aanpak beoogt van ons unieke erfgoed. Daarin zijn de volgende conclusies getrokken: Wereld van Windmolens kan een unieke parel aan de Zaan worden. Het zal het verhaal vertellen van erfgoed van wereldformaat. Het wordt een professionele en eigentijdse vrijwilligersorganisatie. Marketing Belangrijk is het te verwachten aantal bezoekers. Uit tellingen van stichting Zaanse Schans blijkt het volgende: In 2014 kwamen 1,5 miljoen bezoekers naar de Zaanse Schans, daarmee tot de top-10 attracties van Nederland behorend. 40 % van de bezoekers blijft 1 uur (komt per touringcar) 60 % (= 900.000) van de bezoekers blijft langer en is dus het potentieel voor Wereld van Windmolens In 2014 kregen onze molens 275.000 bezoekers t/o 200.000 in 2013. De groeiverwachting is positief. De bezoekers komen vanuit de hele wereld met een concentratie uit WestEuropa en Azië (China) De bezoekers waarderen de Zaanse Schans met 8,00-8,72 Stichting Zaanse Schans zet in op verdere verdieping van cultuur en historie. De Wereld van Windmolens past uitstekend in die visie.
Ten aanzien van de bezoekersprognose kan het volgende worden gesteld:
De combinatiekaart voor toegang tot Wereld van Windmolens en twee molens zal een gunstig effect hebben op het bestedingsgedrag van (internationale) bezoekers. Deelname aan museumjaarkaart is gunstig voor met name binnenlandse bezoekers. Tentoonstellingen, activiteiten en presentaties stimuleren bovendien de lokale bezoekers en de leden
De plaats van Wereld van Windmolens is centraal op de Zaanse Schans waar de stromen bezoekers samen komen en komt optimaal tot zijn recht tussen de industriemolens. Het vormt een logische verbinding tussen theorie en praktijk en is optimaal voor het creëren van een eigentijdse beleving. Het biedt een kennismaking met de Zaanse molens, de geschiedenis en de ambachtelijke technieken. Het geeft inzicht in de werking van wind en de rol van het molen-bedrijf in vroeger jaren. Het toont een relatie naar de producten van de huidige industrie en men kan aan de slag met materialen waarmee molens werken. Voor de toegang wordt de concurrerende prijs van € 8,50 gehanteerd, waarbij leden en museumkaarthouders gratis toegang hebben. De promotie richt zich tot de nationale toerist via De Windbrief, de website, Facebook en Twitter en via marketing en PR. Voor de buitenlandse toeristen en het georganiseerd groepsbezoek gaat dat via beurzen, toeristenbureaus en touroperators en verder via de gebruikelijke media als kranten, periodieken, tv, radio, internet, etc. Van de (toekomstige) medewerkers wordt historische kennis, vakkennis op het gebied van molens, erfgoed en communicatie gevraagd. Ze dienen voorts verhalenvertellers te zijn, klantgericht en over beheersing van talen te beschikken. 8. Educatie Het huidige programma richt zich op het molen-bedrijf door de jaren heen, diverse educatieve programma’s voor de jeugd, colleges voor Museum Jeugduniversiteit en jeugdclubavonden. Er worden aanvullende thematische rondleidingen ontwikkeld, waarin Wereld van Windmolens een enorm potentieel aan educatieve mogelijkheden opent. Er worden nieuwe initiatieven ontwikkeld in samenwerking met de op de Schans aanwezige molens, het Zaans Museum, de molenmakerij, de klompenmakerij en het bedrijfsleven dat zijn wortels in het molenverleden heeft. 9. Organisatie In de huidige situatie heeft de vereniging voor het Molenmuseum de beschikking over 3,05 FTE aan betaalde medewerkers en 1,80 FTE aan vrijwilligers. In de Wereld van windmolens verwachten we 4,80 FTE aan betaalde medewerkers nodig te hebben en 7,25 FTE aan vrijwilligers.
10. Begroting De begroting voor Wereld van Windmolens is uit de volgende componenten opgebouwd, waarbij alle bedragen in Euro’s zijn, exclusief BTW:
Investeringsbegroting Wereld van Windmolens Exploitatiebegroting vereniging De Zaansche Molen inclusief Wereld van Windmolens Netto resultaat vereniging De Zaansche Molen inclusief Wereld van Windmolens Financieringsbegroting vereniging De Zaansche Molen inclusief Wereld van Windmolens.
INVESTERINGSBEGROTING Oprichten gebouw
1.847.985
Inrichten molenbeleving
807.500
Inrichten winkel en balie
113.000
Inrichten café
70.000
Inrichten sanitaire ruimten en toiletten
38.500
Inrichten kantoor
28.000
Verwerven terrein
PM
Totale investering
2.904.985
EXPLOITATIEBEGROTING Inkomsten
Jaar 1
Jaar2
Jaar 3 t/m 5
Kaartverkoop
566.200
590.900
615.600
Winst winkelverkoop
19.800
21.780
23.760
Winst horecaomzet
35.640
39.205
42.770
Contracten
78.750
78.750
78.750
Overige baten vereniging
230.400
230.400
230.400
Totaal
930.790
961.035
991.280
Uitgaven jaarlijks Onderhoud molens Overige kosten vereniging Afschrijvingen Totaal
337.000 468.000 131.000 976.800
NETTO RESULTAAT Jaar 1 930.790 846.800
Jaar 2 961.035 846.800
Jaar 3 t/m 5 991.280 846.800
83.990
114.235
144.480
Totaal afschrijvingen (worden positief beïnvloed bij hogere opbrengst fundraising)
130.000
130.000
130.000
Totaal netto resultaat
- 46.010
- 15.765
14.480
Totale baten Totale kosten Resultaat voor afschrijvingen
FINANCIERINGSBEGROTING De Zaansche Molen Verwachte opbrengst huidige Molenmuseum Ontvangen legaten, schenkingen, eigen middelen Subtotaal
300.000 1.000.000
Overheden en bijdragen fondsen
2.000.000
Bijdragen diverse overheden, fondsen en subsidies
700.000
Totaal 3.000.000 11. Planning Het bestuur vraagt de leden om toestemming het project Wereld van Windmolens verder te ontwikkelen, onder voorbehoud van voldoende financiële dekking. Het beslismoment hiervoor valt vroeg in 2016, vóór de start van de uitvoerende werkzaamheden. Het bestuur richt hiervoor op een projectgroep Wereld van Windmolens, bestaande uit een stuurgroep, een werkgroep bouw, een werkgroep inrichting, een werkgroep fondsenwerving en een werkgroep PR & marketing. De plannen zullen worden gedeeld met het gemeentebestuur van Zaanstad, de Provincie Noord-Holland, de Stichting Zaanse Schans, het Zaans Museum, De Hollandsche Molen en overige belanghebbenden, partners en geldverstrekkers. In tijd gezien wordt de volgende planning gedacht: Februari 2015 --Presentatie aan Bijzondere Ledenvergadering. Leden akkoord met voortgang project. --Presentatie aan J.Hovers, Zaans Museum --Presentatie aan B&W Zaanstad --Presentatie aan De Hollandsche Molen --Activering stuurgroep Wereld van Windmolens --Activering 4 werkgroepen Wereld van windmolens Maart 2015 --Presentatie aan Provincie Noord-Holland --Presentatie aan overige erfgoedverenigingen in Zaanstad --Startbijeenkomst stuurgroep met 4 werkgroepen Mei 2015 --Tussentijdse rapportage aan Algemene Leden Vergadering
September 2018
--Officiele opening Wereld van Windmolens op Zaanse molendag
C. PAUZE Tijdens de pauze hebben de leden de gelegenheid hun vragen al schriftelijk in te dienen. D. VRAGEN, OPMERKINGEN EN SUGGESTIES VAN DE LEDEN André Drost stelt Jan Hartsuiker, Martin Schaap, Henk Heijnen en zichzelf voor als het panel dat de vragen zal beantwoorden. Jaap Kamphuis heeft n.a.v. het artikel in het Noord-Hollands Dagblad van 31 januari jl. een presentatie gemaakt die hij toont aan de aanwezigen en waaruit duidelijk blijkt dat hij het voorgestelde concept plan niet omarmt. De verhuizing is z.i. onnodig. André bedankt Jaap voor zijn uiteenzetting, zegt nogmaals dat het om conceptplannen gaat en dat het de bedoeling is dat er werkgroepen komen die definitieve vorm aan de plannen gaan geven, waarbij alle opmerkingen en suggesties meegenomen worden. De schriftelijke ingediende vragen worden vervolgens beantwoord: Naar aanleiding van diverse vragen over de financiële haalbaarheid van het project en de risico’s legt Jan Hartsuiker uit dat het plan afhankelijk is van fondsenwerving. Als mocht blijken dat er onvoldoende fondsen beschikbaar komen/zijn, kunnen de plannen niet uitgevoerd worden. En zodoende zijn er dus geen risico’s. André benadrukt nogmaals dat in 2016 de leden definitief beslissen. De vraag naar een eventueel stemadvies door De Zaansche Molen voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen wordt door André negatief beantwoord. Martin Schaap antwoordt op de vraag over de rol van Windmolenmakerij Saendijck dat dit bedrijf nu in de schuur van De Ooievaar huist. Het is de bedoeling dat de bezoekers bij de WvW ook zelf aan de slag gaan en dat er vrijwilligers aanwezig zijn die de bezoekers helpen. De vergelijking met de Bataviawerf gaat niet op. Hans Luiten adviseert i.v.m. de exclusieve beleving toch te denken aan grotere objecten, b.v. een kleine werf. Jantine Braun vraagt of het pand aan de Museumlaan 7 ton opbrengt voor DZM omdat het gedeeltelijk eigendom is van de gemeente. André zet uiteen dat diverse gesprekken met gemeente Zaanstad uitgewezen hebben dat het pand eigendom van DZM is. José Seelen vraagt of er feestruimte gehuurd kan worden. Dit is niet de bedoeling. Komt er een gezinscombikaart? Ongetwijfeld, maar dit komt later aan de orde. Crowdfunding? Zeker, op te zetten door de in te stellen werkgroep Fondsenwerving. Op de vraag van Emmy Bootsman of het Landje groot genoeg is om t.z.t. een “Goedjaareind” aan te bouwen antwoordt André dat uitbreiding naar de naastgelegen Poelenburg mogelijk is. Pauline Gingnagel/Cacaolab steunt het plan en ziet samenwerkingsmogelijkheden. Wim Visser wil legesgelden en eventuele voortgangsbelemmeringen voorkomen. André vertelt dat bij de plannen nauw samengewerkt is met stichting de Zaanse Schans en de gemeente Zaanstad en dat hij hier geen problemen voorziet. De Zaansche Molen hoopt op een financiële bijdrage van Zaanstad en dat het stopzetten van de structurele subsidie omgezet wordt in een investeringssubsidie voor dit project. Martin voegt hier nog aan toe dat de contacten met de ambtenaren van Zaanstad uitstekend zijn. Maarten Voster merkt op dat tijdens de presentatie van het businessplan aan het bestuur van de Stichting Zaanse Schans de toezegging is gedaan dat het Landje De Haan “om niet” naar DZM gaat.
Pieter Gravesteijn maakt zich zorgen over een eventuele toename van de drukte op de Zaanse Schans. André merkt op dat ook vanuit de Stichting Zaanse Schans en met name door Peter Jan van Steenbergen hieraan aandacht geschonken wordt middels het rapport “Beheersing en Balans” en dat men inzet op spreiding. De rust ’s avonds blijft ongewijzigd. Martin antwoordt op een andere vraag van Pieter dat men voor de molenmakerij op zoek gaat naar oude panden die in opslag liggen. Als dat niet lukt wordt nieuw gebouwd, maar e.e.a. moet passen binnen de Zaansche Schans anno 1850. André vertelt dat DZM zich tot de RvS verzet heeft tegen de bouw van de steiger bij De Ooievaar en verloren heeft. Jantine Braun vraagt naar de gevolgen indien er slechts 20.000 bezoekers i.p.v. de geschatte 50.000 komen. Volgens Jan Hartsuiker is er conservatief gerekend en loopt de vereniging niet al te veel risico. Er is gerekend met een afschrijving van € 130.000,-- per jaar. Maar naar mate er meer fondsen binnenkomen wordt de afschrijving minder. Daarnaast leert de praktijk dat als er crisis is in het ene werelddeel waardoor er minder bezoekers komen, het in een ander werelddeel weer beter gaat en daar vandaan weer meer bezoekers komen. De heer Ten Bosch vraagt hoe de Westzaanse molens meer betrokken kunnen worden bij de Zaanse Schans. André deelt mee dat DZM en WMC, de exploitatiestichting, bezig zijn met de ontwikkeling van plannen waardoor de exploitatie van deze molens verbeterd wordt. Jaap en Greet van Lenten ondersteunen het plan en geven diverse suggesties voor fondsenwerving. André zegt toe dat alle mogelijkheden bekeken en eventueel gebruikt zullen worden door de werkgroep Fondsenwerving. Anneke Schoonderwoerd maakt bezwaar tegen de voorgenomen naam Wereld van Windmolens. Daarnaast vindt zij de hoge parkeerkosten en de loopafstand op de Zaanse Schans bezwaarlijk voor de bezoekers van het Molenmuseum. Henk Draijer merkt op dat hij als voormalig penningmeester van DZM altijd begrepen heeft dat het pand aan de Museumlaan gedeeld eigendom is van DZM en gemeente Zaanstad. André deelt mee dat DZM na veelvuldig overleg nu juridisch en economisch eigenaar is. Roland Vet spreekt zijn complimenten uit voor de presentatie. Hij vraagt zich af hoe de plannen zijn als het pand aan de Museumlaan niet verkocht wordt. Jan deelt mee dat het moment van verkoop afhankelijk is van de toezeggingen door fondsen en subsidiegevers. Mocht uiteindelijk blijken dat verkoop langer duurt dan verwacht dan kan overleg met gemeente en/of bank i.v.m. overbrugging noodzakelijk zijn. Op de vraag van Roland of er voldoende ruimte beschikbaar is voor de gehele collectie antwoordt Martin bevestigend. Er blijkt een misverstand te bestaan over de term molenmakerij. De Wereld van Windmolens wordt gebouwd in de vorm van een molenmakerij; er worden geen molenmakerijwerkzaamheden uitgevoerd. Roland adviseert de vaart er in te houden i.v.m. de tijdplanning. 50.000 Bezoekers per jaar betekent 150 bezoekers per dag. Is dit te verwerken? Hier wordt geen probleem verwacht door gespreid bezoek en de verschillende duur van de bezoeken. Henk Heijnen deelt mee dat de prijs van de combikaart € 8,50 (toegang WvW + 2 molens) rekening houdt met alle molens op de Zaanse Schans. Alle betrokkenen krijgen deel. Het schept de verplichting dat er altijd 2 molens open zijn. Wim van Velzen stelt voor een fase plan voor de bouw op de stellen. Dit om problemen te voorkomen en zelfstandige delen te realiseren aan de hand van de fondsenwerving.
André antwoordt dat hier over gedacht is en dat het niet uitgesloten is, maar dat er vanuit gegaan wordt dat dit niet nodig is. Bart Slooten merkt op dat hij Wereld van Windmolens een uitstekende naam vindt. Hij vraagt zich af of het stukje Kalverpolder dat al in bezit is van DZM gebruikt kan worden. Martin deelt mee dat door de ligging van dit stukje land middenin de Kalverpolder dit niet betrokken kan worden bij de plannen. De heer Keuter stoort zich aan het parkeren van campers op de Hoogstraat door bezoekers van de Zaanse Schans. Maarten Voster deelt mee dat de Zaanse Schans het probleem herkent en men wil een speciale parkeerplaats voor campers aanleggen. Maarten verwacht niet dat de Zaanse Schans meer bezoekers trekt door de WvW. De WvW zorgt voor meer diepgang op de Zaanse Schans. Het parkeerprobleem zal er niet groter door worden. Geadviseerd wordt bij de bouw van de WvW gebruik te maken van jeugd in opleiding, zodat zij ervaring kunnen opdoen. André zegt toe dat dit punt zeker meegenomen wordt. Hans Husslage merkt op dat Het Jonge Schaap een opleidingsinstituut voor molenaars is en een erkend leerbedrijf. Sjors van Leeuwen is blij met de voorgenomen verplaatsing van het Molenmuseum. Hij adviseert in de nieuwe opstelling ook aandacht te schenken aan waterhuishouding en het molenpanorama actiever te maken. Henk antwoordt dat bij de instelling van de werkgroep Inrichting aan hem en zijn ideeën gedacht zal worden. De heer Van Hogetoorn merkt op dat door De voor Wereld van Windmolens te plaatsen de naam meer het unieke karakter weergeeft. Alfred Ankum vindt het een prachtig plan, maar vraagt zich af of het ambitieus genoeg is en of hier onderzoek naar gedaan is. André vertelt dat er onderzoek geweest is, maar dat we niet te ambitieus willen zijn. Mocht de fondsenwerving goed verlopen dan is uitbreiding richting Poelenburg een mogelijkheid. Wij zullen zeker al het mogelijke doen dat ten goede komt aan de molens op de Zaanse Schans en de andere molens waar wij verantwoordelijk voor zijn. E. OORDEEL VAN DE LEDEN Nagenoeg unaniem waren de leden van mening dat het bestuur een weldoordacht plan heeft ontwikkeld. Met een groot applaus kreeg het bestuur de gevraagde steun van de leden om verder te gaan met de ontwikkeling van het plan. Om 22.30 uur dankt de voorzitter iedereen voor de aanwezigheid en sluit de vergadering.
