Building Information Modelling (BIM)
Nederland
-
Duitsland
-
Ghana
-
Ierland
-
Polen
-
Turkije
www.bartels.nl
Ervaring met BIM
BIM, Building Information Modelling, is de oplossing die het mogelijk maakt dat alle relevante informatie gedurende het hele bouwproces op één plek digitaal gebruikt, beheerd en wordt opgeslagen. Alle partijen die bij het bouwproces betrokken zijn hebben toegang tot deze informatie en werken dus met dezelfde uitgangspunten en informatie. Ze zien van elkaar wat er gebeurt. De informatie is continu beschikbaar en altijd actueel. Niet alleen voor de partijen die werken met BIM is het ideaal, ook voor de opdrachtgever en/of eindgebruiker is BIM nuttig. Het geeft onder meer de mogelijkheid om 3D digitaal door het gebouw te lopen. Dit vergroot niet alleen het inzicht, maar ook het enthousiasme!
De Van Heek parkeergarage in Enschede, in BIM uitgewerkt in Revit met architect en installatieadviseur
Bartels beschikt over de ervaring en mogelijkheden om samen met andere projectpartners te werken in een BIM model. Dit is een groeimodel, in de loop van het bouwproces komt hier steeds meer informatie in.
BIM werkmethodiek
Het ideaalbeeld van BIM is dat alle partijen in een centraal model werken. In de praktijk is het vaak praktischer dat verschillende partijen in hun eigen model werken. Een BIM model hoeft dus niet één model te zijn, maar kan ook bestaan als een database met samenhangende gegevens van het bouwwerk. Op deze manier ontstaat een coördinatiemodel met daaronder de verschillende aspectmodellen van bijvoorbeeld architect, constructeur en installateur. Deze verschillende modellen moeten in de loop van het bouwproces wel continu onderling gecoördineerd en gesynchroniseerd worden. Bartels kan deze coördinatie voor u verzorgen tijdens dit traject. Wij maken gebruik van een BIM server, waarop alle bestanden worden opgeslagen en beheerd. Op deze server kunnen alle partijen vervolgens werken. Er kan grofweg op twee manieren gewerkt worden; volgens een Open of Gesloten BIM. Bij een Open BIM kan er met verschillende software worden gewerkt, waarbij de modellen in IFC formaat worden uitgewisseld. Deze worden vervolgens over elkaar heen gelegd in een IFC viewer, bijvoorbeeld Solibri of Navisworks. Met een clash controle worden alle fouten opgespeurd. Alle partijen moeten deze fouten in hun eigen model vervolgens controleren. In een Gesloten BIM werken alle partijen met dezelfde software. Het voordeel hiervan is dat je live in het model kunt werken en dus direct knel-punten of problemen ziet.
Artist impression van een spoorbrug, door Bartels ontworpen
Werken volgens BIM geeft in een vroeg stadium inzicht in de kritische punten van een ontwerp. Ook wordt hiermee bijgedragen aan het beheersen van het ontwerp, waardoor kostenverhogende onderdelen vroegtijdig onderkend worden. De opdrachtgever en het projectteam komen op deze manier niet voor verrassingen te staan. Gegevens worden in een BIM model maar één keer ingevoerd en vervolgens hergebruikt in daaropvolgende documenten en tekeningen. Het schetsontwerp van de architect is de eerste stap in de opbouw van een uitgebreid en rijk BIM model. De traditionele werkwijze moet hierbij worden losgelaten, alle projectpartners kunnen in principe tegelijk aan het project werken. Dit kan een groot voordeel in de tijd opleveren en dus een kostenbesparing. Voor een optimale samenwerking moet het onderlinge vertrouwen tussen de BIM partners groot zijn. Als we kijken naar nieuwe samenwerkingsverbanden, dan is volgens Bartels BIM de spil. Ketensamenwerking, lean bouwen, duurzaamheid, toekomstbestendigheid, alles komt samen in het werken volgens de BIM methodiek.
De voordelen van BIM
3D model van de gevel en luifel van het Medisch Spectrum Twente, het nieuwe ziekenhuis in Enschede
Detailaansluiting in 3D uitgewerkt, op deze manier kunnen veel problemen of knelpunten snel geconstateerd en opgelost worden.
De rijkheid van het BIM model bepaalt het niveau van BIMmen. De BIM werkmethodiek faciliteert de informatieverrijking van het model, zodat er van grof naar fijn gewerkt kan worden. Daarnaast verloopt hierdoor de uitwisseling van de ene naar de andere projectpartner soepel. Standaard wordt er op 3D niveau gewerkt. Dit betekent een samenwerking tussen architect en constructeur en eventueel de installatieadviseur. Bij BIM op 4D niveau kan er een koppeling worden gemaakt met de tijd, zodat de planning uit het model gehaald kan worden. Op 5D niveau kan er een koppeling met de begroting, hieruit kan dus het kostenaspect worden gehaald. Deze twee niveau’s zijn vaak interessant voor de opdrachtgever en de uitvoerende partij.
Niveau van BIM
Tot slot is het nog mogelijk om op 6D niveau een koppeling te maken met beheer en onderhoud van het pand. In de gebruiks- en exploitatiefase kan dit veel voordelen opleveren voor de eigenaar en/of gebruiker van het gebouw. Verbouwingen, renovaties of aanpassingen kunnen direct in het model worden verwerkt. Hiermee is er altijd een actueel overzicht van het gebouw. In eerste instantie zal een hoger BIM niveau meer inspanning vragen, omdat er in het voortraject meer tijd in ge�nvesteerd moet worden. Maar dit betaald zich later, in de bouwfase en in de onderhoudsfase, terug, bijvoorbeeld in lagere faalkosten en tijdsbesparing voor onderhoud en beheer. Op basis van de bestaande BIM modellen kunnen desgewenst nog analysemodellen gemaakt worden, zoals kostencalculatie, planningsanalyse, duurzaamheidanalyse en een clash detectie.
Linksboven: een 3D BIM model van een zorggebouw waarin architect, installateur en constructeur Bartels werken. Linksonder: een screenshot van Solibri model checker, waarin IFC modellen kunnen worden gecontroleerd op clash detectie
Rechtsboven: uitgewerkt appartement met alle disciplines Rechtsonder: een clash detectie in NavisWorks
Afbeelding: alle bovenstaande partijen kunnen gezamenlijk werken volgens de BIM werkmethodiek
December 2009 werd de eerste paal geslagen van het ambitieuze en futuristische nieuwe hoofdkantoor van IT-onderneming Decos Technology Group. Bijzonder aan het ontwerp is de staalconstructie, waaruit het gebouw is opgebouwd. Het door Inbo Architecten ontworpen gebouw lijkt meer op een ingeslagen meteoriet dan een kantoor. De bijzondere gevels vormden voor zowel Bartels als Inbo een uitdaging. Door te werken met het 3D tekenprogramma Revit is dit een haalbaar project geworden. Het gebouw heeft namelijk gevels die vlak zijn maar niet haaks aansluiten. In het 3D model is dit ook goed te zien. Dit maakte het project inzichtelijk voor architect en constructeur. Lastige aansluitingen en knelpunten kregen op deze manier al in de ontwerpfase de aandacht die ze nodig hadden.
Decos Noordwijk
Afbeeldingen: opbouw van het kantoorgebouw in een 3D constructiemodel Foto: het Decos kantoor in Noordwijk, een ontwerp van Inbo architecten
Foto: het Decos kantoor in aanbouw, de stalen spanten worden met hout bekleed.
Het Amstelkwartier wordt een van de nieuwe verrassingen van Amsterdam: aan de brede bocht in de Amstel ligt straks een woonwijk op de grens van het centrum en het groene hart. Bartels werkt als hoofdconstructeur aan het kavel 4a, dat ontwikkeld wordt door de Maarsen Groep. Hier worden 139 luxe vrijesectorappartementen gerealiseerd met een ondergrondse parkeergarage.
Amstelkwartier
Binnen het ontwikkeltraject heeft de BIM werkmethodiek er sterk aan bijgedragen dat risico’s en kosten zorgvuldig konden worden gewogen en er efficiënt en gericht gewerkt kon worden aan een haalbaar plan. Bij dit project hebben wij met de aannemer, Waal Bouw, gewerkt volgens de Lean filosofie. Hierbij is sprake van een pull planning, waarbij de gereeddatum als startpunt wordt genomen. Aan de hand hiervan is samen met alle partijen uit het bouwteam een strakke planning gemaakt. Op deze manier wordt er slimmer en beter gewerkt, wat zich uitbetaald in winst (in welke vorm dan ook) voor de opdrachtgever.
Artist impression van kavel 4a, door Architecten CIE
Boven: 3D constructiemodel van de appartementen
Onder: artist impression van het Amstelkwartier
In Breda is men gestart met de bouw van het nieuwe treinstation. Het nieuwe station wordt een eye catcher in het centrum van Breda. Met een lengte van 300 meter en een opvallende architectuur ondergaat het stationsgebied een ware metamorfose.
OV Terminal Breda
Er wordt op basis van BIM gewerkt in opdracht van de aannemerscombinatie Ballast Nedam - Hurks. Bartels zet het hele model in 3D op, om fouten te voorkomen en het hele ontwerp inzichtelijk te maken. Dit is een rijk 4D model waar de aannemer zijn planning en hoeveelheden uit kan halen. Bartels modelleert zoals het in werkelijkheid uitgevoerd gaat worden. Normaal gesproken tekent de constructeur bijvoorbeeld alleen de vorm van de vloeren. Nu moet het aan de hand van de stortvolgorde worden opgezet en moeten de volumes van het beton exact kloppen. Dit betekent veel extra werk voor de modelleur, maar levert een vermindering in werkvoorbereidingstijd op voor de aannemer. Daarnaast zorgt deze manier van modelleren ervoor dat eventuele fouten in een vroeg stadium worden ontdekt. En dat brengt de kans op faalkosten in het bouwstadium weer omlaag.
Afbeelding: 3D constructiemodel door Bartels van het noordelijke bouwdeel van de OV Terminal
Afbeeldingen: Artist impressions van de OV terminal, een ontwerp van architect Koen van Velsen
OVG projectontwikkeling ontwikkelt voor Danone in Utrecht op het science park een duurzaam R&D centrum, met een laboratorium en kantoorruimte, het Danone Innovation Center. Kenmerkend voor de architectuur van Cepezed is de strakke staalconstructie die in het zicht blijft.
Samen met de architect is gewerkt volgens de BIM methodiek. Op deze manier kon in vijf weken samen het complete Definitief Ontwerp worden opgezet. Hierbij is parallel in één model getekend. Cepezed tekende het bouwkundige deel, waarna ze het model met ons uitwisselden en Bartels constructief in hetzelfde model tekende. Op deze manier werden de modellen twee keer per week uitgewisseld. Afwijkingen ten opzichte van elkaars model werden op deze manier snel inzichtelijk. Door deze manier van werken kon er veel aandacht worden geschonken aan eventuele knelpunten. Omdat de staalconstructie in het zicht bleef, is bijvoorbeeld extra gekeken naar de aansluiting van kolommen en andere details. Het resultaat was dat er veel tijd bespaard werd en de aannemer straks niet tegen deze knelpunten aanloopt tijdens de uitvoering.
Danone Innovation Center Afbeelding: het 3D constructiemodel van Bartels
Afbeelding: 3D model van het Danone complex van binnen, met in het atrium een zwevende trap
Doordat bezoekers van de te realiseren nieuwbouw van het Medisch Spectrum Twente, het nieuwe ziekenhuis in Enschede, gaan parkeren op laag -2 in de bestaande Van Heek garage, worden er aanpassingen gerealiseerd aan deze garage. In opdracht van de Gemeente Enschede worden de aanpassingen aan de garage door ons samen met de architect en installatieadviseur volgens de BIM methodiek uitgewerkt. Bartels is tevens als hoofdconstructeur betrokken bij de nieuwbouw van het ziekenhuis. Doordat alle partijen hebben gekozen om te werken met dezelfde software, Revit, is er sprake van een gesloten BIM. Wanneer er echter met verschillende software wordt gewerkt, moeten modellen via IFC worden uitgewisseld en wordt er gesproken van een Open BIM. Bij iedere partij staat letterlijk een lokale server, die weer communiceert met een centrale server in Breda. Hierop staat het centrale model. Architect Atelier PRO, installatieadviseur Valstar Simonis en Bartels als constructeur hebben allen hun eigen lokale model op hun eigen server staan. Hierin wordt live gewerkt. Vervolgens communiceert het lokale model met het centrale model en worden de wijzigingen hierin verwerkt. Deze wijzigingen worden vervolgens ook weer verwerkt in de lokale modellen van de overige partijen. Zo is altijd de actuele stand beschikbaar. Bartels is de leidende partij bij het modelleren van de aanpassingen aan de parkeergarage. Dit komt omdat de constructie leidend is ten opzichte van de architectuur, vanwege de aard van het bouwwerk. De aanpassingen zijn gefaseerd gemodelleerd, waardoor je een goed beeld krijgt van hetgeen er in de loop van de tijd aan werkzaamheden gebeurt. Dit is BIM op 4D niveau, waardoor de planning uit dit model kan worden gehaald.
Van Heek parkeergarage
Afbeelding: BIM model van de Van Heek garage
Foto: Huidige westelijke inrit van de Van Heek parkeergarage
www.bartels.nl
