2
technische fiche juni
2006
Bromfiets klasse B op de rijbaan
binnen de bebouwde kom
Sinds 1 januari 2005 moeten de bromfietsers klasse B binnen de bebouwde kom op de rijbaan rijden.
Bromfiets klasse B op de rijbaan 1. Plaats van de bromfietser klasse B op de openbare weg Als één van de maatregelen om het aantal ongevallen te doen afnemen en de bromfietser beter zichtbaar te maken voor de autobestuurder, werd de bromfietser klasse B vanaf 1 januari 2005 verplicht op de rijbaan te rijden binnen de bebouwde kom. De bromfietser heeft binnen de bebouwde kom geen keuze meer tussen de rijbaan of het fietspad. Vanaf 1 januari 2005 geldt het verbod voor bromfietsen klasse B om in de bebouwde kom op het fietspad te rijden, om de conflicten op de kruispunten te verminderen en de trage tweewielers op het fietspad beter te beschermen. De maatregel werd ingevoerd om het aantal letselongevallen met bromfietsers te verminderen. In Nederland is deze maatregel van kracht
2
sinds 15 december 1999 en daar is gebleken dat vooral de conflicten met afslaand en kruisend autoverkeer en conflicten met fietsers op de fietspaden sterk afgenomen zijn en dat er geen nieuwe conflictpunten zijn ontstaan. De globale beoordeling is positief. De bromfietsers blijken op de rijbaan beter zichtbaar te zijn en kunnen voertuigen uit dwarsstraten beter waarnemen. Het is ook veiliger en logischer de modi met een vergelijkbare toegelaten snelheid dezelfde plaats op de openbare weg te geven. De fietsers en bromfietsers klasse A (maximumsnelheid van 25 km/u) krijgen op die manier in de bebouwde kom de volledige ruimte van de fietspaden. De bromfietsers klasse B (maximumsnelheid 45 km/u) moeten in de bebouwde kom de rijbaan delen met het andere gemotoriseerde ‘snellere’ verkeer. Op deze manier vermindert het aantal potentieel gevaarlijke conflictsituaties.
Het verkeersreglement : 9.1.2.2° [Buiten de bebouwde kom mogen de bestuurders van tweewielige bromfietsen klasse B] in dezelfde omstandigheden het fietspad aangeduid door het verkeersbord D7 of door wegmarkeringen zoals bepaald in artikel 74 volgen op voorwaarde dat zij de andere weggebruikers die zich hierop bevinden niet in gevaar brengen (inwerkingtreding : 01/01/2005).
D7
Evenwel : ➛ indien het fietspad gesignaleerd is zoals voorzien in artikel 69.4.2°, moeten zij het fietspad volgen ; ➛ indien het fietspad gesignaleerd is zoals voorzien in artikel 69.4.3°, mogen zij het fietspad niet volgen. 69.4.2° Een onderbord van het model M.6. bedoeld in artikel 65.2. moet het verkeersbord D7 aanvullen wanneer het fietspad moet gevolgd worden door de bestuurders van tweewielige bromfietsen klasse B. 69.4.3° Een onderbord van het model M.7. bedoeld in artikel 65.2. van dit reglement, moet het verkeersbord D7 aanvullen wanneer het fietspad niet mag gevolgd worden door de bestuurders van tweewielige bromfietsen klasse B.
De bromfietser klasse B mag buiten de bebouwde kom kiezen voor het fietspad (gemarkeerd of aangeduid met het verkeersbord D7) of voor de rijbaan, tenzij de wegbeheerder hem een keuze oplegt door middel van de onderborden M6 of M7 bij het verkeersbord D7. Binnen de bebouwde kom moet de bromfietser klasse B op de rijbaan rijden, de wegbeheerder kan de bromfietser klasse B niet op het fietspad toelaten. De grens van de bebouwde kom, gesignaleerd door de borden F1 en F3, duidt de plaats aan waar de bromfietser klasse B het fietspad moet verlaten of opnieuw op het fietspad mag rijden.
M6
M7
3
2. Typetekeningen voor de overgangsconstructies Aan de hand van 5 typetekeningen worden een aantal principeoplossingen aangereikt. De typetekeningen zijn ontworpen voor kritische profielen, als er meer ruimte beschikbaar is, kunnen de overgangsconstructies ruimer uitgewerkt worden, bijvoorbeeld met een middeneiland dat ook als poorteffect fungeert bij het binnenrijden van de bebouwde kom.
De overgang van de bromfietser klasse B van of naar de rijbaan gebeurt bij voorkeur niet op een kruispunt. Een kruispunt is reeds voldoende complex, het nog ingewikkelder maken door de overgang op het kruisingsvlak te organiseren kan niet. De zone waar de bromfietsen klasse B op de rijbaan komen of de rijbaan verlaten kan in het rood gemarkeerd worden om de aandacht te vestigen op de overgangsconstructie, naar analogie met de rode markering van fietspaden op kruispunten.
2.1. Aanliggende gemarkeerde fietspaden
1,25m 1,25m
F1
A25 (op 150m)
≥ 2m 3,5m 1,5m1m
1,28 x 2,4m
≥ 2,75m > 10m
± 30m
F3
Om voldoende breedte te bekomen voor de rijstroken in beide richtingen kan men overwegen de asmarkering ter hoogte van de overgang te verschuiven. De absoluut minimale breedte voor deze typeoplossing is 8,5 m (vóór de overgang: 2*1,25 m fietspad en 2*3 m rijbaan, op de overgang wordt dit dan 1 m fietspad, 1 m voor de bromfiets klasse B, 2 rijstroken van 2,75 m en een fietspad van 1 m). Op ongeveer 30 m voor de overgang start een inhaalverbod, gemarkeerd door een volle witte lijn. Op deze manier wordt een gevaarlijke situatie vermeden wanneer een voertuig terug invoegt na het inhalen, op dezelfde plaats waar de bromfietser op de rijbaan komt. Deze witte lijn blijft minimaal 10 meter na de overgang doorlopen. Op de overgang is er geen sprake van voorrang : de bromfietser klasse B wordt van het autoverkeer gescheiden door middel van een witte ononderbroken lijn. Indien mogelijk is het aangewezen ook een fysieke rugdekking aan te brengen. Dit kan op korte termijn door middel van plooibakens, een duurzame
Naderingsmarkering
oplossing met een (groene) berm is echter te verkiezen. De breedte van de weg blijft na het eindigen van de witte lijn nog even behouden, zodat bromfietser en autoverkeer nog even naast elkaar kunnen rijden.
A25
F1
F3
In de typeoplossing werden de verkeersborden F1 en F3 tegenover elkaar geplaatst. Bij een beperkt profiel kan de rijstrookbreedte ter hoogte van het F1-bord beperkt worden door een verschuiving van de aslijn. In dat geval wordt het F3-bord iets verder geplaatst. Het verkeersbord A25 op 150 m kan gebruikt worden om aan te geven dat de bromfietser klasse B op de rijbaan komt. Het verkeersbord kan dichterbij of verderaf geplaatst worden als de plaatselijke omstandigheden dit eisen, op voorwaarde dat een onderbord van het type Ia wordt aangebracht.
juni
4
2.2. Vrijliggende fietspaden dicht bij de rijbaan (± 0,5 m) F1
A25 (op 150m)
± 1,75m ± 1,25m 1,28 x 2,4m
≥ 2,75m > 10m
Breedte van de berm : ± 0,5m
± 30m
Naderingsmarkering
F3
De plaats waar de bromfietser klasse B van de rijbaan terug naar het fietspad mag, wordt gemarkeerd door het onderbreken van de lijn die de rand van de rijbaan aangeeft.
2.3. Vrijliggende fietspaden dicht bij de rijbaan (± 1 m) F1
A25 (op 150m)
± 1,75m 1,28 x 2,4m
≥ 2,75m > 10m
Breedte van de berm : ± 1m
± 30m
F3
Naderingsmarkering
Deze oplossing is volledig analoog met de vorige, er is nog meer ruimte beschikbaar.
2.4. Vrijliggende fietspaden ver van de rijbaan gelegen achter een parkeerstrook en een zijberm F1 ± 1,75m ± 1,5m ± 2,5m
A25 (op 150m)
F1 ≥ 2,75m
1,28 x 2,4m
3m ± 27,5m
± 10m ± 2,5m ± 1,5m ± 1,75m F3
In deze oplossing is het aanleggen van een middeneiland aangewezen. Wat zeker vermeden moet worden is dat de bromfietser klasse B tussen geparkeerde wagens op de rijbaan moet komen.
2006
juni
5
2.5. Vrijliggend dubbelrichtingsfietspad ± 4m ± 3m
F1
± 4m
B1 (klein model)
A25 (op 150m)
B1
± 1,5m ± 1,5m ± 1,5m ± 2,5m
± 3m
F1 F50
± 1,25m ≥ 2,75m
1,28 x 2,4m
± 10m
F50
A25 (op 150m)
± 2,5m
F3
± 8m
± 1,5m
B1 (klein model)
Breedte van de berm : ± 1m
Een vrijliggend dubbelrichtingsfietspad vereist een omslachtige overgangsconstructie. Het verdient zeker overweging de bromfietsers klasse B ook buiten de bebouwde kom te weren van het dubbelrichtingsfietspad door middel van het onderbord M7. Er zijn twee mogelijke situaties, waarvan de meest gecompliceerde weergegeven is in het schema. In dit geval wordt een opstelstrook voorzien voor bromfietsers klasse B om de rijstroken te dwarsen. Deze oplossing lijkt in elk
Naderingsmarkering
geval beter dan het opstellen op de rijstrook om over te steken. Als er voldoende ruimte is, kan de oversteek gebeuren via een middeneiland, wat zeker aangewezen is wanneer er meerdere rijstroken zijn. Het andere geval (dubbelrichtingfietspad aan de andere kant van de rijbaan gelegen) vereist bij het binnenrijden van de bebouwde kom een opstelstrook voor het oversteken van bij voorkeur beide rijstroken en eventueel een invoegzone gelijkaardig als bij de andere typeoplossingen.
Plaats van de bromfietser op de openbare weg SITUATIE SINDS 1 JANUARI 2005
BUITEN BEBOUWDE KOM
BINNEN BEBOUWDE KOM
Bromfiets Klasse A
Bromfiets Klasse B
Bromfiets Klasse A
Bromfiets Klasse B
Gemarkeerd fietspad
MOET
MAG
MOET
VERBODEN
Fietspad aangeduid met verkeersbord D7
MOET
MAG
MOET
VERBODEN
MOET
VERBODEN
MOET Fietspad aangeduid met verkeersbord D9
MOET
VERBODEN
VERBODEN
2006
De maatregel bromfiets op rijbaan verbetert de verkeersveiligheid dankzij een betere conflictpresentatie, vooral met afslaande wagens, en een kleiner snelheidsverschil tussen de weggebruikers. Op dit moment zijn er geen uitzonderingen mogelijk op deze regel, terwijl er toch veel argumenten pleiten voor een aantal uitzonderingen.
Auteurs en coördinatie : An Volckaert en Miguel Vertriest, BIVV Met speciale dank aan Karel Dumez en Armand Rouffaert van het Vlaams Gewest voor de opmaak van de 5 typetekeningen van de “overgangsconstructies”. Papieren versie beschikbaar in het Frans en downloadbaar in het Nederlands, Frans, Engels en Duits op de website van het BIVV. Grafische vormgeving : Dominique Boon D/2006/0779/39 Verantwoordelijke uitgever : C.Van Den Meersschaut Prijs : 1,5 €
