BRIDGING THE GAP. sterker aan het werk

BRIDGING THE GAP sterker aan het werk

t x e t n o c k r e w e d n i k e i t a m e h t l o h o Alc

ector s s id e b r a e d A a n b o d t b v.

UIT DE PRAKTIJK Ik heb twee kinderen, een zoon van 13 jaar en een dochter van 11 jaar. Mijn zoon voetbalt. Ik ga steevast elke wedstrijd supporteren. Mijn zoon vindt het tof dat ik er ben, en ondertussen heb ik er wel al enkele kameraden aan overgehouden. Uiteraard hoort daar een pint bij. Aanvankelijk dronken we enkel tijdens de rust, maar al gauw stonden we ook met een glas aan de zijlijn. Na de wedstrijd wordt er nog menig glas gedronken. Ik vond het allemaal heel erg plezant, tot mijn zoon me erop wees dat ik vooral veel dronk maar weinig supporterde …

Ik ben getrouwd met een lieve man en heb twee dochters, die allebei recentelijk het huis uit zijn. Ik heb altijd al graag een glas gedronken, bij het eten of wanneer er vrienden op bezoek kwamen. De laatste maanden bleef dit echter niet meer beperkt tot deze gelegenheden. Van ’t een kwam ’t ander… en ik dronk in de week meermaals diverse porto’s. Ik was vaak moe op het werk en mijn concentratie was opvallend minder. Mijn collega’s, met wie ik een bureau deel, merkten dit op en maakten zich zorgen om mij …

Ik werk sinds drie jaar als kinderverzorgster in een peutertuin. Ik doe mijn job heel erg graag. Ik heb toffe collega’s, die allemaal wel wat ouder zijn. Ik zet graag eens de bloemetjes buiten met een aantal goede vrienden. Wanneer ik enkele glazen op heb barst het feest pas echt los en wordt het snel een stuk in de nacht. Het opstaan om de volgende dag te gaan werken valt soms heel zwaar, maar het lukt. Tot ik op het werk de opmerking kreeg dat ik er vaak onfris en moe uitzie en dit geen manier van werken is, zeker niet bij kleine kinderen …

Melanie (53 jaar) Karel (46 jaar)

Jessica (27 jaar)

Ik werk nu twee jaar als onderhoudstechnieker in een bedrijf. Het is soms wel best zwaar werk door het ploegensysteem, maar dat ben ik gewoon en vind ik ook helemaal niet zo erg. De spanningen die er heersen tussen sommige collega’s wegen wel door. Gelukkig heb ik een collega waarmee ik het echt goed kan vinden en samen af en toe een pint ga drinken ‘om al de stress weg te spoelen’. Dat helpt ook wel, want wanneer ik een paar pintjes op heb voel ik me veel rustiger en zelfzekerder. Het aantal pintjes nam met de tijd almaar toe. Na een tijd dronken we in onze middagpauze ook wel eens iets. Ik had aanvankelijk het gevoel hier controle over te hebben, tot ik enkele steken liet vallen op het werk en hierop aangesproken werd … David (36 jaar)

4

5

PROBLEEMSTELLING Alcohol neemt in onze cultuur een prominente plaats in. Voor velen stellen zich weinig tot geen problemen. Voor een aanzienlijke minderheid van de bevolking vormt alcoholgebruik wel degelijk een ernstig probleem. Berichtgeving naar aanleiding van recente onderzoeksdata meldt dat er in Belgi¸ ongeveer 900.000 volwassenen een problematische verhouding hebben met alcohol. Overwegend gaat het hier om mensen die dagdagelijks over de limiet gaan naast diegenen die occasioneel excessief drinken. Globaal wordt berekend dat dit een maatschappelijk prijskaartje van 4,2 miljard € betekent. Die kost omvat niet enkel de uitgaven voor de gezondheidszorg, maar ook de kosten voor justitie en het economisch verlies. In 2003 kwam Prof. Pacolet reeds tot de slotsom dat onaangepast drinkgedrag de arbeidssector zelf jaarlijks 2,2 miljard € kost . Alcohol op het werk is een van de factoren die veiligheid, gezondheid en welzijn van werknemers en hun omgeving be¿nvloeden. Gebruik tijdens de werkuren scoort volgens Nederlands onderzoek vrij laag, maar ook gebruik voorafgaand, tussen en zelfs (onmiddellijk) na de werktijd hebben impact op het werkgegeven. Met betrekking tot directe kosten dienen we stil te staan bij het gegeven dat ongeveer 5 à 10% van de beroepsbevolking het etiket problematisch drinker draagt, absente¿sme ongeveer 2 tot 6 keer hoger ligt en de verhoogde kans op arbeidsongevallen 2 tot 4 keer hoger is. Men schat dat hierbij 15 tot 30% gebeurt onder invloed van alcohol. Mogelijke gevolgen differenti¸ren tussen acute veiligheidssituaties ten gevolge van misbruik en gevolgen te wijten aan eerder chronisch problematisch gebruik. Beiden raken naast de betrokken werknemer eveneens de werkomgeving en de bedrijfsdoelstellingen. Occasioneel excessief en chronisch misbruik leiden onmiskenbaar tot functioneringsproblemen op de werkvloer en prestatieverlies. Veelal na een fase van zorgend toedekken door de omgeving, riskeert de drinker ge¿soleerd te geraken en dreigt er uiteindelijk jobverlies.

5 tot 10% van de beroepsbevolking = problematisch drinker

900. 000 excessieve drinkers in Belgi¸

6

CGG Eclips Drugpreventie en Verslavingszorg stelt zich ten behoeve van de arbeidssector op als dienstverlenende partner. We bieden ondersteuning bij preventief en hulpverlenend geori¸nteerde initiatieven kaderend in een algemeen alcohol- en drugsbeleid. Onze aanpak is conform aan de visie van VAD (Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen) - onze Vlaamse koepelorganisatie die betrokken werd door de sociale partners bij het tot stand komen van de CAO 100. Onder Bridging the Gap verstaan we ons totaalaanbod ten behoeve van de arbeidssector. Onze missie vertaalt zich in het leveren van een kwalitatieve bijdrage in het dichten van de kloof tussen de (potenti¸le) probleemervaring m.b.t. middelenmisbruik (in bijzonder alcohol) in werkcontext en preventieve en/of hulpverlenende antwoorden. Het Eclipsteam staat u graag bij door middel van info, consult, coaching, vorming en/of training in het (verder) ontwikkelen en implementeren van een gestructureerd alcohol- en drugbeleid op de werkvloer, uitwerken van sensibiliseringsacties ,… Daarnaast bieden wij eveneens een vroeghulpmodule aan voor werknemers. Hierbij trachten we personen met riskant of problematisch gebruik zo vroeg mogelijk te motiveren tot gedragsverandering.

15 tot 30% van de arbeidsongevallen gebeurt onder invloed

CAO 100 Door middel van de collectieve arbeidsovereenkomst (CAO 100) sloten de sociale partners een interprofessioneel akkoord waarin beslist werd dat een preventief alcohol- en drugbeleid in elke onderneming een vereiste is. De CAO wil geen strak omlijnd en universeel geldend alcohol- en drugbeleid voor elke private werkomgeving opleggen. CAO 100 wenst de bakens uit te zetten voor een preventief alcohol- en drugbeleid dat in de ondernemingen moet worden uitgedacht met aandacht voor te nemen (preventieve) maatregelen, voorlichting en vorming, hulpverlening en periodieke evaluatie.

ONS CGG ANTWOORD: "BRIDGING THE GAP"

ons aanbod 1. Bridging the Gap : info & Consult 2. Bridging the Gap : Coaching

4,2 miljard €

3. Bridging the Gap : Vorming & trainingen

hoest de maatschappij op

4. Bridging the Gap : Vroeghulpmodule “ Sterker aan het werk”

7

bridging the gap

bridging the gap

consult • “Wat doe je als een werknemer minder goed presteert door alcohol- of ander druggebruik?” • “Mag je werknemers testen op vermoedelijk druggebruik?” • “Welke invloed hebben alcohol en andere drugs op werkgedrag?” • “Wat houdt een degelijk alcohol- en drugbeleid op de werkvloer eigenlijk in?” • “Hoe verwijs je werknemers met een genotsmiddelenprobleem naar (externe) hulpverlening?”

coaching Als externe begeleider ondersteunen we ondernemingen die in het kader van CAO 100 (verder) werken aan de totstandkoming van een integraal alcohol- en drugsbeleid. Onze positie als extern begeleider biedt het voordeel dat we het proces neutraal en met enige afstand kunnen overschouwen om hiaten tegen te gaan en evaluatie te ondersteunen. De neutrale positie maakt het eveneens makkelijker een bemiddelaarsrol op te nemen wanneer tegenstrijdige standpunten opduiken. In het coachingsproces besteden we aandacht aan:

• “Waar kan je terecht voor ondersteuning bij het uitwerken van preventie-initiatieven op de werkvloer?”

• de uitgangspunten en motivering voor het uitwerken van een integraal alcohol- en drugsbeleid;

• “Geldt een alcohol- en drugbeleid op de werkvloer voor alle bedrijfsactoren?”

• het bepalen van de doelstellingen;

• …

• het evalueren van de bestaande regelgeving en de detectie van mogelijke hiaten; • het uitwerken en bereiken van een consensus rond de aangepaste regelgeving;

Met onze Infopunt-module staan medewerkers klaar om vragen telefonisch, per mail of op de dienst zelf te beantwoorden. Ingeval van een consult op onze dienst vragen we graag om een afspraak te maken, zo kunnen we voldoende tijd voor je reserveren.

• het uitwerken en bereiken van een consensus over aangepaste procedures ingeval van acuut en chronisch misbruik; • het bepalen en uitvoeren van communicatiemethodieken rond alcohol- en drugsbeleid t.a.v. alle medewerkers; • het plannen en uitvoeren van sensibiliserings- en vormingsactiviteiten; • de verkenning en (verdere) inplanting van interne en externe hulpverleningsmogelijkheden;

Contact CONSULT / COACHING

• de periodieke evaluatie van een alcohol- en drugsbeleid en de gelieerde activiteiten.

Marc Tack M [email protected] T 09 233 58 58 Rudy Goossens M [email protected] T 09 233 58 58 CGG Eclips Drugpreventie & Verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent www.cggeclips.be

welzijnsbeleid procedures bij acuut en chronisch misbruik

veiligheidsbeleid

hulpverlening

integraal alcohol- en drugbeleid regelgeving

vorming en voorlichting

gezondheidsbeleid

bron: VAD

globaal personeelsbeleid 8

9

bridging the gap

vorming + training Een alcohol- en drugsbeleid heeft, grenzen in acht genomen, het doel kansen en mogelijkheden te bieden aan de werknemers ten aanzien van de problematiek van alcohol- of drugsmisbruik. In het licht van CAO 100 wordt geopteerd een integraal alcohol- en drugbeleid, conform het veiligheids-, gezondheids- en globaal personeelsbeleid, te voeren gebaseerd op de pijlers vorming en voorlichting, regelgeving, procedures en hulpverlening. Vanuit CGG Eclips Drugpreventie en Verslavingszorg wensen we eveneens op vormingsvlak een kwalitatieve bijdrage te leveren en worden vormingen en trainingen op maat verzorgd. Voor de arbeidssector bieden we hoofdzakelijk volgende vormingen en trainingen aan:

Vorming "Productinfo"

Vorming “Drugtesting”

Basisvorming “Verslaving”

Training “Grenzen stellen”

Alcohol houdt in onze samenleving weinig geheimen in. Loutere detectie van gebruik en misbruik – los van hierop gepast reageren – stelt globaal gezien weinig problemen. De signalen zijn welbekend. Voor menigeen brengt het ongekende gamma aan illegale producten zoals cannabis, XTC, coca¿ne,… bij disfunctioneren op vlak van detectie wel enige problemen met zich mee. De infosessie behandelt thema’s als de actuele drugproblematiek, productinformatie, wetgeving, (werkgebonden) risico's, signalen van gebruik en testing.

De media berichten regelmatig over drugtesten. Vaak worden deze snel- of zelftesten voorgesteld als een makkelijke en betrouwbare manier om eigenhandig druggebruik te kunnen nagaan. Het gebruik van deze relatief goedkope testen wordt hierbij soms voorgesteld als de oplossing voor de aanpak van het druggebruik bij jongeren, medewerkers, …. De realiteit dient zich echter wel een stuk complexer aan.

Druggebruik en verslaving, twee begrippen die samen lijken te hangen en daarom een emotionele lading krijgen, lijden soms tot paniekerige actie of net tot angstig negeren. Meer weten kan tot nuance leiden. Wat maakt een drug tot drug? Hoe werken die dingen en wat trekt de gebruiker daarin aan? Gebruik, misbruik, afhankelijkheid, …

De training “Grenzen stellen” focust op omgaan met genotsmiddelen, gebruik, misbruik en probleemgedrag. Accenten worden gelegd op adequater reageren op een regelovertreding, omgaan met een vermoeden van een regelovertreding en het stellen van grenzen zonder de professionele relatie te verstoren.

Contact Marc Tack M [email protected] T 09 233 58 58

In de infosessie rond drugtesting staan we stil bij het hoe en wat, de mogelijkheden naargelang het beschikbare staal, de relativiteit van testen, zowel technisch als beleidsmatig, juridische beperkingen en mogelijke alternatieven.

Wanneer is er in onze cultuur een probleem? Wat draagt daartoe bij en zijn er ook beschermende factoren? En hoe zit dat dan met televisie kijken, gokken of games? “Je kan aan alles verslaafd geraken, toch?” Wanneer wordt gedrag een gewoonte, een verslaving? Een kwestie van genetica of van een zwak karakter? Is er een weg terug?

Training “Motivationele gesprekstechnieken” Deze training legt het accent op het motiveren tot gedragsverandering bij vaststelling van druggebruik. Thema’s die aan bod komen zijn actief luisteren, het probleem defini¸ren, de zelfwaarde ondersteunen en drijfveren onderzoeken. In intervisie worden ervaringen bij de begeleiding van probleemgedrag gedeeld, strategie¸n uitgewisseld en het eigen begeleidingsprofiel ge¸xploreerd. Hiernaast werken we in onderling overleg, en voor zover uw vraag voldoende raakpunten heeft met ons werkthema “middelengebruik”, graag specifieke vormingen op maat uit.

Ook thema’ s als wetgeving of een overzicht van de hulpverlening kunnen aan bod komen. Er wordt, afhankelijk van de doelgroep, gezocht naar de juiste balans tussen concreet – actief – visueel en informatief – academisch.

Rudy Goossens M [email protected] T 09 233 58 58

10

CGG Eclips Drugpreventie & Verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent www.cggeclips.be

11

bridging the gap

vroeghulpmodule sterker aan het werk Deze module omvat een vroeghulpaanbod waarin zowel in kleine groep als individueel gewerkt wordt. Dit initiatief richt zich tot werknemers waarbij signalen, klachten en symptomen problematisch gebruik laten vermoeden waarbij er nog geen sprake is van echte afhankelijkheid of verslaving. Onder de noemer 'vroeghulp' vallen methodologisch onderbouwde acties met de bedoeling personen met riskant of problematisch middelengebruik zo vroeg mogelijk te motiveren tot gedragsverandering en verder te ondersteunen bij deze veranderingsstrategie. We trachten de kans op het verder zetten van het gebruikspatroon te reduceren en verdere schade te voorkomen. Doelstellingen

Het traject wordt afgesloten met een individueel feedbackgesprek waaraan een therapeutisch advies gekoppeld kan worden. Hierbij worden evt. verdere hulpverleningsmogelijkheden overlopen en/of zelfhulpmateriaal belicht. Tevens wordt stilgestaan bij de wijze waarop de werkvloer de betrokkene verder kan helpen. Tussen de begeleiding en de verwijzer worden geen inhoudelijke of evaluatieve contacten voorzien. Deelnemers ontvangen een deelnameattest na afronding van de cyclus. Aanmelding Elke maand start een cyclus, zodat uw medewerker maximaal enkele weken hoeft te wachten om in te stappen. Werknemers kunnen op eigen initiatief instappen of op verwijzing vanwege de werkgever. Aandrang kan hier heel nuttig zijn. Aanmelden via het secretariaat met vermelding van de referentie “ Bridging the Gap”.

Met de module “Sterker aan het werk” wensen we de deelnemers: • aan te zetten tot het kritisch beschouwen van eigen drinkgedrag; • aan te zetten tot het exploreren van de eigen lastervaring; • aan te zetten tot het exploreren van de lastervaring door de werkomgeving; • motivationeel te ondersteunen om gebruiksgedrag te wijzigen;

Kostprijs De prijs per sessie zal maximaal 11€ bedragen. Betaling geschiedt via de modulebegeleider.

• te motiveren voor eventuele verdere hulpverlening indien wenselijk. • Het uiteindelijke doel bestaat uit de zorg de ontwikkeling van verdere problematiek tegen te gaan en het behoud op kwaliteitsvol werk te stimuleren. Programma Elke cyclus bestaat uit zes sessies waarbij voorzien wordt in een aantal individuele sessies, (online)huiswerk en groepssessies op het centrum zelf. Er wordt gewerkt met en rond objectieve informatie over alcohol en werk, gebruik en misbruik, gedragsverandering, oefeningen geori¸nteerd op sterkte- en probleemervaring, zelfwerkzaamheid,… Hierbij wordt op vlak van motivatiebevordering met de deelnemers stilgestaan bij de eigen lastbeleving en de wijze waarop de werkvloer last ervaart.

Contact Elsie Ponnet M [email protected] T 09 233 58 58 De begeleide sessies vinden plaats bij CGG Eclips Drugpreventie & Verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent 09 233 58 58 [email protected] Meer praktische info? www.cggeclips.be

12

13

Hulpverleningsaanbod verslavingszorg cgg eclips Kortdurende behandeling

Groepsprogramma met focus op cannabis

Omgevingszorg

De kortdurende individuele behandeling bestaat uit 10 gestructureerde gesprekken. Deze gesprekken staan in functie van het verhogen van de zelfcontrole met betrekking tot alcohol-, cannabisgebruik en/of gokken en leefstijlverandering.

Een groepsdynamische, motiverende en oplossingsgerichte begeleiding richt zich op het veranderingsproces met betrekking tot cannabisgebruik en leefstijl. Het is een gesloten groep voor afhankelijke cannabisgebruikers (+18j) die wekelijks doorgaat gedurende 10 weken en dit telkens op maandag (14-16u).

Ons aanbod omgevingszorg richt zich naar partners en ouders van gezinsleden met een middelenproblematiek. Zij kunnen terecht voor advies, ondersteuning en begeleiding. Dit kan zowel individueel als in groep. De persoon die een middelenproblematiek heeft, hoeft zelf niet in het centrum in begeleiding te zijn.

Het kortdurende groepsaanbod bestaat uit wekelijkse groepsessies van 2 uur en dit gedurende 10 weken. Aandacht gaat uit naar het herwinnen van zelfcontrole met betrekking tot alcoholgebruik en leefstijl en hervalpreventie. Individuele behandeling Tijdens een individuele behandeling wordt, aan de hand van motiverende en inzichtverruimende gesprekken, een veranderingsproces gestimuleerd wat betreft middelengebruik of gokken, het verbeteren van het psychisch en sociaal welbevinden en het verstevigen van de draagkracht. De frequentie van de gesprekken en de duur van de therapie is afhankelijk van de begeleidingsdoelstellingen. Open consult Open consult staat in functie van een langdurige zorg na behandeling en dit voor mensen met een chronische problematiek. Het gaat om herstelgerichte ondersteuning met betrekking tot middelen of gokken en het functioneren op diverse levensdomeinen.

14

Nazorggroepen Gemengde nazorggroep De gemengde nazorggroep is gericht op duurzame zelfcontrole, het verankeren van leefstijlveranderingen en hervalpreventie. Deelname aan de groep is mogelijk gedurende twee jaar (eerste jaar 2-wekelijks, tweede jaar maandelijks). De groepsessies gaan door op dinsdag (17u45 – 19u45).

Aanmelding Aanmelden kan telefonisch op het nummer 09 233 58 58. Op dat moment wordt een telefonische screening afgesproken waarin de hulpvraag van de aanmelder uitgebreider bekeken wordt. Deze screeningsgegevens worden gebruikt om na te gaan of de cli¸nt kan instromen in de werking van verslavingszorg en welk aanbod het best aansluit bij de hulpvraag. Indien de cli¸nt niet kan aansluiten bij ons aanbod, wordt een alternatief voorgesteld. De vlotheid van instroom en de toegankelijkheid is afhankelijk van het aanbod. Kostprijs De prijs bedraagt maximaal 11 euro per sessie. Meer informatie over bijdrage vindt u op onze website.

Vrouwspecifieke nazorggroep De vrouwspecifieke nazorggroep is gericht op duurzame zelfcontrole, het verankeren van leefstijlveranderingen en hervalpreventie en dit met bijzondere aandacht voor genderspecifieke thema’s. Deelname aan de groep is mogelijk gedurende twee jaar (eerste jaar 2-wekelijks, tweede jaar maandelijks). De groepsessies gaan door op dinsdag (17u45 – 19u45). Onze interventies richten zich zowel op het bereiken als het ondersteunen van totale abstinentie, gecontroleerd gebruik of een schadebeperkende leefstijl (harm reduction).

Contact en locatie Secretariaat M [email protected] T 09 233 58 58 Elsie Ponnet M [email protected] T 09 233 58 58 De sessies vinden plaats bij CGG Eclips Drugpreventie & Verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent 09 233 58 58 [email protected]

15

BRIDGING THE GAP Wekt ons aanbod uw interesse, contacteer ons gerust voor verdere info. Vraag eveneens naar de mogelijkheid tot een servicepakket op maat van uw bedrijf.

www.cggeclips.be

v.u. Guido Schelfaut, voorzitter CGG Eclips vzw

CGG Eclips Drugpreventie & Verslavingszorg Lange Violettestraat 84 9000 Gent 09 233 58 58 [email protected]