Brandweer. Inzet klepelaar bij bestrijding Natuurbrand Vorden

Brandweer

K R A N T

van Nederland

N

U M M E R

6

Zomer 2013

Inzet klepelaar bij bestrijding

Natuurbrand Vorden

Herdenking

3

In deze editie van de krant veel aandacht voor het herdenken van omgekomen brandweerlieden. Zo is het bijvoorbeeld vijf jaar geleden dat de fatale brand bij De Punt uitbrak. Een brand met zeer ingrijpende gevolgen.

7

Brandveilig leven

De brandweer timmert steeds meer aan de weg als het gaat om het vergroten van het veiligheidsbewustzijn van burgers. Dat blijkt uit het verhaal van BrabantZuidoost en de vele andere initiatieven in het land waarover je leest in deze krant.

Zaterdag 6 april. Een grote natuurbrand woedt over

tijd niet meer doen dan de brand vanaf de zand-

ongeveer vijftien hectare, in het bos dichtbij het

wegen opwachten en stroken nat houden. De brand

Achterhoekse dorp Vorden in de Veiligheidsregio

bevindt zich voornamelijk dieper in het bos. Tank-

Noord- en Oost-Gelderland. De brandweer kan lange

autospuiten kunnen daar niet of nauwelijks bij. Lees verder op pagina 2

De Draak spuwt vuur

Het lukt de aanvalsploegen van cluster West, brandweer Middenen West-Brabant, niet de rokende ruimten van hotel De Draak binnen te komen. Het is te heet. De warmte-

9

Digitaal leren

“We hebben vaak te maken met jonge cursisten die opgroeien in een digitaal tijdperk. Het brandweeronderwijs kan daarbij niet achterblijven.” Daarom staken enkele regio’s de koppen bij elkaar en digitaliseerden de lesstof van Technische Hulpverlening van de opleiding Manschap A.

beeldcamera en de overdrukventilator werken niet vanwege de pekkige rook. Bij de bestrijding van brand op 26 februari 2013 in het wellnesscentrum van dit Rijksmonument in de historische binnenstad van Bergen op Zoom is gebruik gemaakt van een aantal bijzondere inzettechnieken. Nevelkogel Met de nevelkogel kun je van buitenaf de brand bestrijden. Dit is een lans met een roterende kop. Deze wordt aangesloten op lage druk waardoor een sproeischerm in de brandende ruimte gecreëerd wordt. Lees verder op pagina 2

10

Meldkamer

Minder meldkamers en een nieuw systeem. Er verandert veel rondom meldkamers (zie ook pagina 8). Haaglanden is een van de eerste regio’s met een nieuwe meldkamer. Een aantal feiten op een rij over deze Gemeenschappelijke Meldkamer in Ypenburg.

2 Herdenkingen Herdenken Grote natuurbrand Vorden

Klepelaar ingezet bij bestrijding

vervolg voorpagina

Hoofd Officier van Dienst (HOvD) Henk Timmermans: “We konden de brand opwachten op twee grote zandwegen. Het vuur woedde tussen de bomen op de grond, gelukkig stond er weinig wind. We hebben op iedere zandweg een peloton neergezet omdat we niet ver genoeg het bos in konden om dichtbij het vuur te komen. Er zijn circa 18 tankautospuiten aan het werk geweest.” Klepelaar De HOvD overlegt tijdens de inzet met Natuurmonumenten, de eigenaar/beheerder van het gebied. Zij oppert een ‘klepelaar’ te laten komen om te helpen het gebied makkelijker begaanbaar te maken. Bij inzet van zo’n klepelaar ontstaat áchter de machine een bospad van ongeveer drie meter breed. De machine maakt de grond plat en kapt en verpulvert de bomen die hij tegenkomt. De inzet van de klepelaar is gecombineerd met twee natuurbrandbestrijdingsvoertuigen die korter zijn en hoger op de wielen staan. Zij zijn achter de klepelaar aan het bos in gereden en konden zo dichtbij het vuur komen om actief te blussen. Omstreeks 21.15 uur kan de HOvD het sein brand meester geven en wordt afgeschaald.

‘De klepelaar maakt de grond plat en kapt en verpulvert de bomen die hij tegenkomt’

Training als voorbereiding Een van de grootste risico’s in Noord- en Oost-Gelderland is natuurbrand. Met name in het vroege voorjaar kan de natuur erg droog zijn. Dan is het gevaar voor onbeheersbare natuurbranden in onze drukbevolkte natuurgebieden reëel. Om goed voorbereid te zijn op natuurbranden, wordt er voorafgaand aan het seizoen veel geoefend in de regio.

Tweede herdenking Nationaal Brandweermonument Op 15 juni vond de tweede herdenking bij het Nationaal Brandweermonument plaats. Het Nationaal Brandweermonument biedt de ruimte stil te staan bij de brandweermensen die om het leven zijn gekomen bij hun inzet voor onze veiligheid. “Tegelijkertijd toont het waardering voor het brandweervak en de brandweermensen die dit vak uitoefenen”, zei de voorzitter van de Stichting Nationaal Brandweermonument Geke Faber. Volgens Frans Schippers, bestuurslid en regionaal brandweercommandant Kennemerland, is het herdenken van omgekomen collega’s belangrijk. “Het omkomen van collega’s blijft pijnlijk en maakt steeds weer duidelijk dat het werk van de brandweer niet zonder risico’s is. Ook op de directe omgeving heeft dit invloed. De jaarlijkse herdenking biedt daarom nabestaanden en (oud-)brandweermensen de mogelijkheid om samen de pijn uit het verleden te delen en te verwerken.”

‘Het werk van de brandweer is niet zonder risico’s’

Meer informatie over de herdenking staat op www.brandweermonument.nl

Vervolg van de voorpagina

De draak spuwt vuur Je haalt er de hitte mee uit het pand zodat je van binnenuit bij de brandende ruimte komt en kunt starten met ventileren. Het duurt echter nog een uur voordat de nevelkogel effectief is. “De kaart die de eigenaar van het wellnesscentrum gemaakt had klopte niet. Immers de corebusiness van een hoteleigenaar ligt bij zijn gasten en niet bij het maken van een waarheidsgetrouwe tekening”, zegt 1ste bevelvoerder Fons de Graauw. Waterwinning uit de Grebbe Alle ruimten en naastgelegen panden van het hotel De Draak zijn aan elkaar ver-

bonden via trappen, kelders, zolders en plafonds. Preventief wordt de waterwinning vanuit de Bergse haven en de Grebbe gereed gemaakt. De Grebbe is het nog in tact zijnde middeleeuwse rioleringssysteem van de stad. De ingang van dit ondergrondse systeem ligt vlakbij Hotel De Draak. Cobra Met het Cobra-systeem van RotterdamRijnmond worden nog talloze kleine brandje en vuurhaarden in de ruimten tussen muren ontdekt en bestreden. Aan het water dat de Cobra-bluslans voedt, wordt een ijzergrit toegevoegd waardoor je met een hogedruk waterstraal van 300 bar gaten in steen, beton en hout kunt boren. “We hebben als een gek gewerkt om de brand te controleren. De leidinggevenden hebben bewust de tijd genomen voor het sein brand meester”, aldus de 1ste bevelvoerder.

Het is alweer vijf jaar geleden dat drie van onze brandweermannen omkwamen bij de brand op de scheepswerf in De Punt. De impact was enorm. Het was zo’n dag waarop elke brandweerman en -vrouw in Nederland nog weet waar hij of zij op dat moment was toen het droevige feit bekend werd. Op Hemelvaartsdag dit jaar werden de drie Drentse brandweermannen herdacht. Ook in mijn eigen regio Enschede werd herdacht. Op 13 mei stonden we stil bij de vuurwerkramp die in 2000 plaatsvond en waarbij vier brandweermannen het leven lieten. Deze herdenking vindt al een aantal jaren in kleine kring plaats. Herdenken blijft belangrijk. Dat bleek ook weer op 15 juni bij de tweede herdenking bij het Nationaal Brandweermonument. Daarbij zijn alle brandweermensen herdacht die tijdens hun werk voor de samenleving zijn omgekomen. Het monument is

‘Een monument van en voor alle brandweermensen’ van en voor alle brandweermensen en heeft naast herdenken ook de functie om respect en waardering te tonen voor het brandweervak. Samen met mijn collega regionaal commandanten werd een erehaag gevormd en werden kransen gelegd. Het is mooi deze betrokkenheid van het veld te constateren. Drama’s zoals in De Punt hebben ook een andere kant. Hoe tegenstrijdig ook, we kunnen er van leren. Dat blijkt ook uit de onderzoeken naar aanleiding van incidenten als De Punt, Moerdijk en Kijfhoek. Die handschoen is landelijk opgepakt, bijvoorbeeld met de verdere ontwikkeling van de brandweerdoctrine en de versterking van het Brandweeronderwijs. Ook de leerarena’s en de oprichting van het Ondersteuningsteam Brandweer (OTB) - waarbij wij de collegiale ondersteuning bij incidenten op landelijk niveau breder gaan organiseren - zijn voorbeelden van hoe de brandweer zichzelf structureel verbetert en brandweermensen de mogelijkheid biedt te leren van gebeurtenissen. Het brandweervak is en blijft een professie waar risico’s aan verbonden zijn, het is onze taak om deze zoveel mogelijk ‘weg te nemen’. Stephan Wevers, voorzitter van de Raad van Brandweercommandanten

Veiligheid 3

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

brandweerkorpsen in de regio. Een platform Brandveilig leven werd opgezet om kennis te delen en projecten op elkaar af te stemmen.” De jaarplanning voor Brandveilig leven is omschreven in een uitvoeringsplan waarin de volgende programma’s zijn benoemd: 1 Geen nood bij brand! 2 Jong geleerd is oud gedaan; lessen op basis- en middelbare scholen 3 Voorlichting na brand 4 Communiceren over brandveiligheid; berichtgeving van uit verschillende media 5 Anticiperen in het Keurmerk Veilig Ondernemen 6 Algemene voorlichtingsactiviteiten

Bedreven in Brandveilig leven april: Zuid-Holland Zuid “Het ene korps ondernam nog niets terwijl andere korpsen vier of meer programma’s draaien. Veel programma’s leken op elkaar en samenwerking lag hierin voor de hand”, vertelt Kees-Jan Haringa, beleidsmedewerker Pro-actie & Preventie. “Sinds 1 januari is de brandweer Zuid-Holland Zuid geregionaliseerd. In de aanloop hiernaartoe hebben we geïnventariseerd welke Brandveilig leven-programma’s lopen bij lokale

Bijzondere herdenking De Punt Het is inmiddels vijf jaar geleden dat de fatale brand bij De Punt uitbrak. Een brand met zeer ingrijpende gevolgen.

Landelijke initiatieven “De keuze voor de programma’s is enerzijds gebaseerd op de reeds uitgevoerde activiteiten vóór de regionalisering en anderzijds op de landelijke initiatieven. Door aan te sluiten bij de landelijke initiatieven hoeft ‘het wiel’ niet opnieuw uitgevonden te worden. Dat scheelt tijd en draagt bij aan de samenwerking met andere regio’s. Het landelijk overbrengen van de boodschap heeft ook meer effect. Een voorbeeld hiervan was de berichtgeving over het Europees kampioenschap voetbal waarbij verschillende media werden gebruikt om de brandveiligheid onder de aandacht te brengen.” Lees het hele verhaal op www.brandweernederland.nl/ brandveiligleven

Waar is hier

de nooduitgang? Als medewerker van een brandweer-

van Dienst en dit was zijn eerste ervaring met een grote brand. Ook voor hem was de brand een zeer ingrijpende gebeurtenis. Daarnaast is de binding met de streek groot, omdat hij opgroeide in de omgeving van De Punt. “Voor mij was de herdenking een persoonlijk moment om de drie slachtoffers te herdenken. De herdenking was bescheiden, maar passend bij de beleving die het incident nu heeft in mijn gedachten.” Bij de herdenking waren vooral direct betrokkenen aanwezig. “Het was mooi om te zien dat ook vanuit Brandweer Nederland vertegenwoordigers aanwezig waren. Dat geeft toch een bepaalde erkenning voor het werk van de drie brandweermannen.”

organisatie zijn we natuurlijk altijd bezig met veiligheid. Niet alleen op het werk, maar ook thuis letten we goed op dat er geen apparaten stand-by staan, dat de brandblussers goed bereikbaar zijn en dat de vluchtwegen vrij zijn. Maar hoe zit dat als we op vakantie gaan? Zijn we dan ook zo bezig met veiligheid en kijken we dan ook naar de vluchtwegen? Uit de poll op LinkedIn en www.brandweernederland.nl blijkt gelukkig van wel. Op de stelling ‘Ook op mijn vakantieadres bekijk ik de vluchtroutes’ gaf maar liefst 94% aan dat ook tijdens de vakanties op vluchtroutes wordt gelet.

lijden.

Nationaal Brandweermonument Dit was de laatste keer dat de Eelder brandweermannen officieel herdacht werden bij het monument bij de scheepswerf. Timmerman vindt deze keuze begrijpelijk. “Gelukkig blijft het monument bij de Scheepswerf bestaan, direct betrokkenen kunnen nu op elk willekeurig moment hun collega’s herdenken.”

Afgelopen 9 mei vond voor de laatste keer de herdenking voor deze drie mannen plaats bij het monument in De Punt. Deze herdenking was georganiseerd door de gemeente Tynaarlo. Eén van de aanwezigen was Jurjen Timmerman. Tijdens de fatale brand liep hij stage bij de Officier

Sinds vorig jaar is er een nationaal Brandweermonument, waar jaarlijks alle brandweermensen herdacht worden die tijdens hun werk voor de samenleving zijn omgekomen. Tijdens deze herdenking staat men ook stil bij het overlijden van de Eelder brandweermannen.

Ook op mijn vakantieadres bekijk ik de vluchtroutes

Drie brandweermannen van post Eelde, Anne Kregel, Egbert Ubels en Raymond Soyer werden verrast door de hevige brandontwikkeling en kwamen te over-

De 150 reacties zijn als volgt verdeeld (de percentages zijn afgerond op hele getallen):

• Ja, nog voor alles is uitgepakt:

aantal reacties 64

43%

• Ja, meestal wel:

77 51%

• Nee, meestal niet:

7

5%

• Nee zeg, ik ben op vakantie!: 1%

2

4 Jeugdbrandweer

Jeugdbrandweer Delfzijl 35 jaar!

De jeugdbrandweer van Delfzijl bestaat dit jaar 35 jaar. Deze feestelijke mijlpaal werd in april passend gevierd. De regio Groningen, waar ook Hoogezand-Sappemeer een jeugdbrandweer kent, vindt de ontwikkeling van jonge brandweerlieden belangrijk. Want de jeugd heeft de toekomst, ook binnen de brandweer!

Jeugdbrandweer Nederland

Nieuwe

herinnerings-

medaille Vorig jaar heeft de Stichting Jeugdbrandweer Nederland (JBNL) haar huisstijl vernieuwd. Het nieuwe logo was de belangrijkste wijziging. Daarin staat de connectie tussen vlammen en water centraal. Nu is

Val thermometer brengt Roermond in rep en roer Kwik, bij iedereen bekend als dat onschuldige vloeibare bolletje waarmee je vroeger op school mocht spelen. Maar dat het in werkelijkheid niet zo onschuldig is, weten maar weinig mensen. De reacties waren dan ook niet mild toen een medisch centrum in Roermond door de brandweer werd ontruimd nadat een kwikthermometer kapot viel. De Brandweer Limburg-Noord deed zijn dagelijkse werk. Het pand werd ontruimd en met (wegwerp)chemiepakken werd het kwik

vervolgens zo goed als mogelijk verzameld. Ook het RIVM werd ingeschakeld om metingen te verrichten en een vervolg schoonmaakadvies te geven. Betrokkenen werden geïnformeerd over de gevaren van kwik en de daaraan gekoppelde ontruiming. Ter plaatse werden enkele lokale mediavragen beantwoord. De plaatselijke krant kwam de volgende dag met de kop: “Val thermometer: Praktijk dicht”. Het bleek een goed gelezen artikel: twee weken lang bleven de mediavragen binnenstromen. Limburg-Noord was eventjes in de ban van de kwikbolletjes. Inmiddels zijn we weer overgegaan tot de orde van de dag. Maar wie durft de volgende thermometer te laten vallen?

ook de herinneringsmedaille jeugdbrandweer aangepast. JBNL bevordert niet alleen de oprichting van jeugdbrandweren als onderdeel van de regionale brandweerkorpsen, maar ontwikkelt ook activiteiten voor de leden van de jeugdbrandweerkorpsen. Naast de wedstrijden organiseren jeugdbrandweren, meestal in de eigen regio, vaak gezamenlijk onderlinge wedstrijden of sportieve uitwisselingen. Wil je meer weten over de Jeugdbrandweer? Kijk dan op www.jeugdbrandweer.nl of kom op 28 september naar de finale van de wedstrijden voor de jeugdbrandweer in Ede of op 5 oktober naar de finale in Vinkeveen. Het bestellen van de herinneringsmedaille jeugdbrandweer kan via www.brandweernederland.nl/onderscheidingen

Bijzonder 5

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

‘We kennen elkaar goed en helpen elkaar ook bij andersoortige incidenten’

Veilig optreden bij gasincidenten? De regio Groningen had in 2012 te maken met twee gasincidenten. Een bewuste actie van een bewoner zorgde voor een gasexplosie in een portiekwoning in Hoogezand, net voordat brandweermensen het pand wilden betreden. In Musselkanaal was bij een gaslekkage een gevaarlijke hoeveelheid gas opgehoopt in de kruipruimte van een school. Daarbij bevonden brandweermensen zich in gevaarlijk gebied zonder dat ze dat in eerste instantie in de gaten hadden. Het liep allemaal gelukkig goed af. Maar het had ook anders kunnen gaan. Had dit voorkomen kunnen worden? En hoe? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we in dit soort situaties altijd veilig kunnen optreden? Het ongevalsrapport, dat door de regio Groningen over beide incidenten is opgesteld, is besproken in de landelijke kerngroep Kennisregie. Daar is afgesproken dat dit onderwerp in de regio’s Groningen, Fryslân en Drenthe verder wordt uitgewerkt. Vertegenwoordigers vanuit vakbekwaam-

heid, incidentbestrijding, kennisregie, Brandweeropleiding Noord (BON) en Brandweer Nederland hebben daarbij in twee denktanksessies een aantal aanbevelingen voor Brandweer Nederland opgesteld. Landelijke les- en leerstof Eén van de aanbevelingen is erop gericht om te zorgen dat er landelijke les- en leerstof wordt ontwikkeld voor gaslekkages in gebouwen. Dit onderwerp komt daar op dit moment niet in voor. Ook is aandacht gevraagd voor het delen van ervaringen tussen regio’s. Na de incidenten in de regio Groningen is gebleken dat dergelijke (bijna-) ongevallen vaker voorkomen binnen Nederland. De informatie hierover is vaak maar matig bekend buiten de eigen regiogrenzen. Landelijke aanpak gevraagd De aanbevelingen zijn onlangs voorgelegd aan de landelijke Kerngroep Vakbekwaamheid en Kennis. Zij hebben positief gereageerd op de manier waarop dit onderwerp is opgepakt. De uitkomsten worden binnenkort voorgelegd aan de Programmaraad Incidentbestrijding met de vraag wat er moet gebeuren met de aanbevelingen.

Samenwerking groot op Schiermonnikoog Vier keer in de week neemt Mattijs Boom om 07.30 uur de boot op Schiermonnikoog. Voor 09.00 uur zit hij achter zijn bureau in Dokkum, bij de brandweer Noordoost Friesland. Daar is hij medewerker operationele voorbereiding. Op het eiland is hij bevelvoerder. Het eilander korps rukt zo’n dertig keer per jaar uit. De blusgroep Schiermonnikoog heeft zestien leden en is goed uitgerust. Dat moet ook wel, want bij een incident is het korps zeker de eerste uren op zichzelf aangewezen. “We beschikken over een TS, een terreinwagen, een HV-aanhanger en twee groot vermogen pompen. Daarnaast kunnen we in nood een beroep doen op het ondersteuningspeloton. Dat zijn vrijwilligers en bijvoorbeeld boeren die met hun giertank kunnen zorgen voor grootwatertransport bij een natuurbrand”, vertelt Mattijs Boom. Van de dertig uitrukken per jaar gaat het in 70 procent om loze meldingen; brandmelders in hotels en kampeerboerderijen die afgaan.

“Maar we zijn er ons als korps van bewust dat we bij een brand onszelf moeten kunnen redden en daar oefenen we ook op. Hulp moet namelijk van de vaste wal komen. En aangezien de veerdienst maar vier tot vijf keer per dag vaart, is die extra hulp er ook niet zomaar. Omdat Schiermonnikoog een geïsoleerde gemeenschap is, is de samenwerking tussen de verschillende hulpdiensten groot.” De koppen bij elkaar “Bij een brand op een schip zijn we afhankelijk van de KNRM die ons aan boord moet brengen. We kennen elkaar goed en helpen elkaar ook bij andersoortige incidenten.” Als voorbeeld noemt Boom de zoektocht naar een vermiste man. Een zoekactie van de partner en een medewerker van Natuurmonumenten met een politieagent groeide uit tot een gecoördineerde zoektocht. “En dan zie je dat de hulpdiensten de koppen bij elkaar steken en de zaak coördineren. Die avond zijn we om 21.00 uur uur begonnen met zoeken en pas tegen 05.00 uur werd de man gevonden door de SAR-helikopter. Het was die nacht rond het vriespunt en de man werd in het kweldergebied, teruggevonden.” Voor Boom was dat de meest bijzondere inzet tijdens zijn loopbaan op Schiermonnikoog.

Nieuwe container natuurbrandbestrijding Natuurbranden zijn een bijzonder fenomeen waar we jaarlijks mee te maken hebben. Ze zijn lastig te bestrijden, mede omdat de vuurhaard voor voertuigen moeilijk bereikbaar kan zijn. Het nablussen is vaak een langdurige klus. Veiligheidsregio’s Twente en IJsselland hebben de handen ineen geslagen en een innovatief concept ontwikkeld dat moet helpen bij het bestrijden van natuurbranden.

Eén van de initiatiefnemers voor het nieuwe concept, Adriaan ter Huurne van Brandweer Twente, heeft het idee meegenomen uit Amerika. Tijdens zijn verblijf in Californië bij de San Bernardino County Fire Department is hij bij diverse natuurbranden geweest. “Hier heb ik gezien dat door het gebruik van een aantal relatief simpele materialen een brand ‘ingepakt’ kan worden”, aldus Ter Huurne. “Samen met Veiligheidsregio IJsselland hebben we ons gebogen over de vraag in hoeverre de Amerikaanse technieken toepasbaar zijn voor ons. Hierin hebben we ook de kennis en ervaring vanuit

Nederland meegenomen. Dit heeft geleid tot het ontwikkelen van een container voor natuurbrandbestrijding.” Materialen De materialen (handgereedschappen) die op de container liggen zijn allemaal nieuw voor Nederland, met uitzondering van de vuurzweep: een ‘Pulaski axe’ (soort bijl), ‘McLeod rake’ (soort hark gecombineerd met een schoffel), een aangepaste ‘bats’ en waterrugzakken om kleine brandhaarden af te blussen. De container is ingericht voor twee pelotons (48 personen). De container kan ingezet worden voor:

1 het creëren van een stoplijn, 2 het nablussen van natuurbranden. Pilot Het concept van de container is nieuw. IJsselland en Twente zijn de eerste regio’s die met de container gaan werken. Het personeel uit beide regio’s is al opgeleid om de container te gebruiken. Ze zijn allemaal enthousiast, ondanks het toch wel zware werk. De container wordt in eerste instantie ingezet vanaf de classificatie zeer grote brand. Op aanvraag kan de container in heel Nederland ingezet worden. Ideeën om het concept verder uit te breiden zijn er inmiddels ook al.

Wil je meer weten over deze container, neem dan contact op met Adriaan ter Huurne: [email protected]

6 Oefenen

Grootschalige multidisciplinaire oefening in Arnhem

Illegale houseparty zorgt voor chaos Een illegale houseparty, racende auto’s, ruzies, een steekpartij, dronken feestgangers, vluchtende mensen, gewonden, paniek, een aangereden politieagent en een xtc-lab. En dat in een onoverzichtelijke, donkere parkeergarage op verdieping -4. Allemaal ingrediënten van een grootschalige multidisciplinaire oefening van de Veiligheids- en Gezondheidsregio Gelderland-Midden. Van 27 tot en met 30 mei 2013 trainden iedere avond in de parkeergarage Arnhem Centraal een kleine tweehonderd hulpverleners van onder andere de brandweer, de politie, de KMar en de Regionale Ambulance Voorziening allerlei realistische ongevalsituaties. Om de oefening zo realistisch mogelijk te maken, werden lotusslachtoffers en andere figuranten ingezet. In totaal dus zo’n 700 tot 800 hulpverleners. Daarnaast waren zo’n 150 personen actief om de oefeningen mogelijk te maken. Waarnemers bekeken het verloop van de oefening. Getoetst werd hoe de samenwerking tussen de

verschillende diensten in de praktijk verliep en waar in de toekomst mogelijke verbeteringen zijn door te voeren. Er werd niet zozeer gelet op de operationele uitvoering of bijvoorbeeld een auto goed wordt opengeknipt en of een infuus juist werd aangelegd. Centraal stonden de vragen: Worden de juiste besluiten genomen? Worden deze besluiten goed gecommuniceerd? Wordt er in scenario’s gedacht en voldoende vooruit gekeken? Iedere avond werd de oefening gelijk geëvalueerd. Ook wordt nog gewerkt aan een schriftelijke evaluatie. Media Gerard Smit is in het dagelijks leven brandweervoorlichter van de regio Gelderland-Midden en tijdens de oefeningen woordvoerder voor alle hulpdiensten. Hij stelt dat vóór en tijdens de oefening alles uit de kast is getrokken om de burgers in Arnhem te informeren over de oefening. “Ook al oefenden we zonder ‘toeters en bellen’, zo’n grote groep hulpverleners kan toch de indruk wekken dat er iets ernstigs aan de hand is. Belangrijk was wel dat we ondanks de flinke media-aandacht het scenario de eerste dagen geheim moesten zien te houden, zodat alle collega’s de kans kregen om zonder voorkennis te oefenen. Dat is, ook dankzij een goede samenwerking met de pers, goed gelukt.”

The Carwash Project

Wordt er in scenario’s gedacht en voldoende vooruit gekeken?

De Regionale Brandweer ZuidHolland Zuid heeft een samenwerkingsverband met SPON* en Drechtwerk in de vorm van een autowasproject. Een gouden combinatie! Het is vrijdag, einde van de middag en de leerlingen druppelen één voor één de kantine binnen. Karin is vaste begeleidster van deze groep en is al bezig de eerste boekjes te vullen. “Hoe ging het vandaag?” of “Wat vond je daar nu moeilijk aan?” zijn de directe vragen die gesteld worden. Ze begeleidt de kinderen de hele dag en is een bevlogen chef d’équipe. “Haar kinderen”, zo noemt ze de groep vaak, zijn hier om dingen te leren; in het werkproces, de werkomgeving en in de omgang met collega’s van de brandweer. Die ochtend zijn ze om 08.30 uur begonnen met het wassen van de eerste auto’s.

De leerlingen van de praktijkschool De Sprong en De Blijburg uit Sliedrecht en van De Stroom in Dordrecht hebben allemaal een vaste taak gekregen: John maakt de velgen schoon, Yvette doet de ramen en Mitchel begint aan de binnenkant. Het loopt allemaal gesmeerd. Soms wordt er wat gepraat en een geintje gemaakt, maar het werk komt altijd af en wordt streng gecontroleerd door Karin. Er gaat ook wel eens iets mis, zoals die ene keer dat Stefan de slang verkeerd om hield en hij al het water is zijn gezicht kreeg. De herinnering wordt giebelend opgehaald en ook Stefan kan er om lachen. Of die keer dat er per ongeluk een sirene afging in de wasplaats, omdat iemand het knopje iets te hard schoonmaakte. Aron, die ook wel eens bij de Makro stage loopt, geeft aan dat hij hier leert om precies te werken. De kinderen hebben het erg naar hun zin en hopen dat ze hier nog lang stage kunnen blijven lopen.

* SPON biedt passend onderwijs voor ieder kind, omdat zij vindt dat ieder kind recht heeft op onderwijs. Geen enkele beperking mag of hoeft een reden te zijn om een kind onderwijs te onthouden.

Voorlichting 7

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Bedreven in Brandveilig leven juni: Flevoland Hildemarie Schippers, teamleider dienstverlening, vertelt over twee grote projecten in Flevoland. “We richten ons met verschillende projecten op drie speerpunten: de interne brandweerorganisatie, educatie en de woonomgeving.” Met de interne campagne won

Vlammende fietsers op de pedalen voor brandwondenslachtoffers

Flevoland de Jan van der Heyden-prijs in 2012. “De jonge gezinnen proberen we te bereiken via educatie van de kinderen. We hebben hier vorig jaar samen met Gooi en Vechtstreek onderzoek naar gedaan. Daaruit bleek dat we met voorlichting aan leerlingen van groep 4 zowel de leerlingen als hun ouders bereiken. Tot nu toe zat er niet veel lijn in de voorlichting aan de leeftijdscategorie 7-8 jaar en dat proberen we nu op te pakken. Uiteindelijk willen we voor educatie in het basisonderwijs toe naar een complete leerlijn voor verschillende groepen. Voor groep 8 is er al het Billy Brandkraan lespakket, voor groep 4 hebben we nu dit project. Met de gerichte voorlichting op school bereiken we meer en kost het zowel de school als de brandweer minder tijd en capaciteit. Door de boodschap in de vorm van een verhaal te vertellen blijft deze beter hangen bij de kinderen. Dankzij de workshop storytelling kunnen de voorlichters hun verhaal inspirerend overbrengen. Storytelling is daarmee een belangrijk onderdeel van het project geworden.“ Herintreders Een project waarbij het effect minder groot is maar het effect ook minder op de voorgrond wordt gesteld, is het project van de woningchecks. Schippers licht toe: “We geven met dit project herintreders een duwtje in de rug op weg naar regulier werk. Deze mensen worden opgeleid als voorlichter voor de brandweer. De betrokkenheid bij de samenleving in combinatie met het geven van goede informatie over brandveiligheid staat voor ons als Brandweer Flevoland centraal.”

Check op Facebook ‘Bicycleteam Brandweer Geertruidenberg’ voor meer fietsverhalen van het korps.

Na maanden van voorbereiding, was het 11 mei zover: de Vacansoleil 4 Challenge. De sportievelingen van (Jeugd) brandweer Geertruidenberg begonnen die dag aan een tocht van 90 kilometer om geld bij elkaar te fietsen voor de Brandwonden Stichting. In vlammende shirts trotseerden zij regen en wind om het geweldige bedrag van € 3.613,06 op te halen. “Wat zou het super zijn als we een eigen wielerploeg zouden hebben”, droomden de brandweerlieden uit Geertruidenberg een paar maanden geleden. “En wat zou het mooi zijn als we daar tegelijk een goed doel mee steunen!” Hun droom is uitgekomen. Want (jeugd)brandweer Geertruidenberg heeft inmiddels een team enthousiaste fietsers die onlangs de eerste gesponsorde tocht reden. Strijd tegen littekens “De strijd tegen de littekens zal na vandaag niet voorbij zijn, maar wij hopen de strijd voor velen wel een beetje dragelijker gemaakt te hebben”, aldus het Bicycleteam Brandweer Geertruidenberg. Wat een mooie woorden, actie en gebaar! Want juist mensen van de brandweer kunnen zo treffend duiden hoe belangrijk het werk van de Brandwonden Stichting is. Als geen ander weten zij hoe allesverwoestend vuur kan zijn. En hoe belangrijk het is om mensen wier leven erdoor overhoop is gehaald, ondersteuning te bieden door lotgenotencontact en hoop te geven door brandwondenonderzoek.

Fiets ook voor de Brandwonden Stichting! Ben jij óók zo’n vlammende fietser die graag de benen uit het lijf sprint voor de Brandwonden Stichting? Geweldig! Via www.brandwondenstichting.nl/ fietsen lees je hoe je je fietstocht omzet in iets goeds. Dus: ben je alleen of samen met je fietsmaatjes op zoek naar een mooie tocht? Schakel jouw personal coach Pascale de Hoogh (tel: 0251-27 55 55) van de Brandwonden Stichting in, werf sponsors en voilà: je wint meer fitheid, een goed gevoel en een toffe sportoutfit.

“Met de fietstocht hopen we de strijd tegen littekens dragelijker te hebben gemaakt”

Dress to impress Ga jij fietsen voor de Brandwonden Stichting? Dan belonen we jou met zo’n vlammend AGU T-shirt, broek of snelle handschoenen. De kleding is van het hoogwaardige merk AGU. Lees het hele verhaal op www.brandweernederland.nl/ brandveiligleven

Succesvol lespakket nu nog completer

‘Brááánd!!! Jij, de brandweer en veiligheid’ In 2010 introduceerde Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost het gratis lespakket ‘Brááánd!!! Jij, de brandweer en veiligheid’.

Na een succesvolle periode van drie jaar, is het pakket nu herzien op basis van wetenschappelijk inzichten. Het is klaar om ook de komende jaren kinderen te informeren over de brandweer en brandveiligheid. Als het gaat om brandpreventie, moeten we vooral veel aandacht schenken aan kinderen. Als ze bijvoorbeeld weten hoe brand ontstaat, kunnen ze ook leren hoe ze het kunnen voorkomen. En wat ze daar zelf in kunnen betekenen. Vanuit die gedachte ontwikkelde Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost zo’n drie jaar geleden het lespakket voor scholen. Met succes, want vanuit heel het land kwamen aanvragen om het pakket te adopteren. Wetenschappelijk onderzoek In 2011 werden de bestaande lesmethoden in Nederland bekeken door een

wetenschappelijke bril. Het initiatief hiertoe kwam van Brandweer Nederland (toen nog NVBR). Men wilde weten hoe effectief de methoden voor basisscholen waren. Uit het onderzoek bleek dat het pakket van Veiligheidsregio BrabantZuidoost uitstekend zijn werk deed. Maar het gaf ook enkele aanbevelingen om de effectiviteit te vergroten. Deze verbeteringen zijn nu doorgevoerd. De regio’s Limburg-Noord, Brabant-Noord, Middenen West-Brabant en Brabant-Zuidoost werkten hiervoor samen. Verbeterpunten Maar wat zijn de belangrijkste veranderingen? Meest opvallend is dat het herziene pakket zich toespitst op groep 6, waar het ‘oude’ lespakket groep 7 als doelgroep had. Het blijkt echter dat kinderen uit die groep (7) al best veel weten over de brandweer en brandveiligheid.

Daarnaast staan in het nieuwe lespakket meer opdrachten en er zijn opdrachten bij voor thuis. Bijvoorbeeld een brandveiligheidscheck die de kinderen thuis moeten doen, waardoor ouders meer betrokken worden. Verder is het nieuwe lespakket uitgebreid met mogelijkheden voor digiborden en kunnen de leerlingen een heus diploma halen, om het helemaal ‘af’ te maken. Alle veranderingen zijn nu uitgevoerd en het nieuwe lespakket verschijnt binnenkort. Wil je meer informatie over de doorontwikkeling van het lespakket? Neem dan contact op met projectleider Wally Paridaans (Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost), telefoon 040-26 08 611.

8 Vernieuwingen Flexibele Voertuigbezetting:

maatwerk in buitengebied Op 17 mei is het project Flexibele Voertuigbezetting van Veiligheidsregio Zeeland afgerond. Drie nieuwe voertuigen zijn onder grote belangstelling overhandigd aan de betrokken posten Cadzand, Baarland en Koudekerke. Flexibele voertuigbezetting is een nieuwe inzetvorm voor de brandweerbasiseenheden. Het uitgestrekte en relatief dunbevolkte buitengebied in Zeeland vraagt om een passende inzetmethode.

Facebook: leuk of niet leuk? Vrienden worden met Natuurbranden en Lerend Vermogen. Dat kan nu op Facebook. Deze programma’s van de Veiligheidregio Noord- en Oost-Gelderland hebben een eigen Facebookpagina. Arnoud Buiting, programmamanager Natuurbrand, en Jimmy Korswagen, programmamanager Lerend Vermogen, vertellen over hun eerste ervaringen met Facebook. Wat wil je met je Facebookpagina bereiken? Buiting: “Ik wil laten zien wat er plaatsvindt op het gebied van natuurbranden. Hierbij beperk ik me niet helemaal tot het programma. Ook als ik ontwikkelingen of evenementen zie waarvan ik denk dat collega’s het leuk vinden om er iets over te weten, zet ik het op Facebook.” Korswagen: “Het is belangrijk dat initiatieven en successen van het programma Lerend Vermogen worden gedeeld. Een Facebookpagina is een goede aanvulling op de bestaande communicatiemiddelen, omdat je daarmee met andere geïnteresseerden en de drijvende krachten achter het programma in contact kan komen.” Op wie richt je je? Buiting: “Met name op collega’s in onze regio en in het land die met natuurbrandbestrijding bezig zijn. Het is dan ook leuk -

het toverwoord op Facebook - om te zien dat er steeds meer volgers zijn.”  Korswagen: “Iedereen is welkom dus we bieden ook informatie voor een zo breed mogelijk publiek. Volgers bepalen zelf of zij over het onderwerp op de hoogte willen worden gehouden of in gesprek gaan. Onze taak is om met nieuwtjes te komen. Overigens blijven we ook via andere kanalen communiceren.” Zijn er al successen te melden? Buiting: “Ik monitor de cijfers maar ben nog aan het analyseren wat het meest gedeeld wordt. Ik denk dat enige vorm van humor, herkenbaarheid en beelden (foto’s of filmpjes), gekoppeld aan luchtigheid, belangrijk zijn om veel mensen te bereiken. Ik heb ook collega’s gevraagd me feedback te geven op wat ik erop zet. Is het bijvoorbeeld interessant genoeg?”  Korswagen: “Een concreet succes is dat via Facebook meerdere mensen hebben gevraagd naar de AAR-kaartjes (hulpmiddel bij de After Action Review), een methode bij het nabespreken van inzetten.”

Controlesysteem De voertuigen zijn dusdanig compleet ingericht, dat zij voor vier personen geschikt zijn bij bijna alle voorkomende inzetten. In een enkel geval zal een extra eenheid bijstand verlenen. Het innovatieve aan deze voertuigen is dat ze beschikken over een controlesysteem dat met de ingezette ploeg mee naar binnen gaat. Dit maakt mogelijk dat alle vier de personen veilig kunnen worden ingezet, waar eerder een pompbediende achterbleef. Het controlesysteem, diverse veiligheidsmiddelen en een zeer eenvoudige voertuigbediening zorgen voor een veilige en zeer snelle inzet. Daarnaast is het voorzien van hogedruk-, lagedruk- en een drukluchtschuimsysteem, die gelijktijdig kunnen worden ingezet. Dit is uniek voor zo’n klein, compact voertuig. Toch blijft het mensenwerk, daarom is er veel aandacht geweest voor het verandertraject. Inmiddels zijn de eerste ervaringen opgedaan in de gemeenten Middelburg, Vlissingen en Veere.

Rick Gisolf van post Koudekerke: “Na twee grote branden, een middelbrand en diverse autobranden blijkt dat een goed getrainde ploeg weliswaar anders, maar minimaal gelijkwaardig kan optreden. Vooral de eerste slag op basis van de nieuwe inzetmethode blijkt in de praktijk zeer waardevol. De omschakeling naar een flexibel voertuig vereist zeker training en ervaring, maar het veiligheidsgevoel in de ploeg is daardoor nu wel aanwezig. Ik denk dat dit uitrukconcept de toekomst kan zijn bij de brandweer in Nederland.” Maatwerk in het buitengebied Om in deze dunbevolkte buitengebieden op gelijkwaardig niveau brandweerzorg te kunnen blijven aanbieden, is maatwerk nodig. Er wordt daarom afgeweken van standaarden. Taken en klussen zijn afgestemd op de specifieke risico’s. Zo wordt er bijvoorbeeld nadruk gelegd op een HV-inzet met vier personen en minder op een OGSinzet, omdat deze risico’s nauwelijks aanwezig zijn. De burger in het buitengebied is gebaat bij maatgerichte concepten. De inzetten met deze voertuigen worden gedurende een jaar gemonitord en geëvalueerd. Centraal hierbij staan veiligheid van personeel en kwaliteit van brandweerzorg.

Voor meer informatie over de pilot kunt u terecht bij Cyndi Flipse, evaluator van de pilot, via [email protected]

Wat zijn je verdere plannen? Buiting: “Voorlopig even doorgaan om wat meer data te verzamelen en ervaring op te doen.” Korswagen: “Facebook vullen is voor mij geen doel op zich. Ik vraag mij continu af via welke weg ik mensen kan bereiken en met elkaar kan verbinden en ga met hen in gesprek over hun ervaringen en tips.”

Arnoud Buiting: [email protected] en Jimmy Korswagen: [email protected]

Veranderingen meldkamers effect op repressie De komende jaren gaat er veel veranderen voor de meldkamers in Nederland en dat heeft effect op het operationele optreden op straat. Brandweer Nederland zorgt ervoor dat dit traject voor de brandweer zorgvuldig verloopt. Er komt een Landelijke Meldkamer Organisatie (LMO) met meldkamers op tien locaties en er wordt een nieuw meldkamersysteem (NMS) ingevoerd. Voor de huidige 22 meldkamers houdt dit in dat zij gaan fuseren naar tien meldkamers. Deze tien meldkamers vormen één organisatie, onder leiding van de minister van Veiligheid en Justitie, waarin op dezelfde wijze wordt gewerkt. De betrokken partijen werken op dit moment aan een bestuurlijk transitieakkoord waarin onder andere de overdracht van verantwoordelijkheden en budgetten wordt geregeld. Stuurgroep Voorbereiding Landelijke Meldkamer brandweer (vlam-b) Om ervoor te zorgen dat bij deze ontwikkelingen de belangen van de brandweer worden behartigd, heeft de Raad van Brandweercommandanten (RBC) al in

2011 een Stuurgroep Voorbereiding Landelijke Meldkamers Brandweer ingesteld. Zij brengt de eisen van de brandweer in bij het NMS-project. Dit NMS is bepalend voor hoe de meldkamer straks de diensten op straat gaat bedienen. Omdat er met NMS één systeem komt voor alle tien de meldkamerlocaties, zal de werkwijze in heel Nederland gestandaardiseerd moeten worden. Uiteindelijk zal iedereen die een operationele functie heeft hiermee te maken krijgen.

consequenties daarvan voor het repressieve optreden bespreken. “De Taskforce heeft operationele kaders voor de meldkamer brandweer opgesteld. Hierin wordt beschreven wat het werkveld in de toekomst van de meldkamer verwacht. Deze operationele kaders zijn te vinden op de website van Brandweer Nederland. We werken nu aan een standaard voor de uitrukvoorstellen. Als de benodigde standaarden beschreven en goedgekeurd zijn, gaan wij ons richten op de implementatie van de standaarden in de regio’s. Dit alles om ervoor te zorgen dat het traject voor de brandweer zo zorgvuldig mogelijk verloopt.”

De huidige 22 meldkamers gaan fuseren naar 10 meldkamers

De Taskforce Meldkamers Brandweer Om de brandweer voor te bereiden op de introductie van het NMS, is onder de stuurgroep een Taskforce ingesteld. Deze bestaat uit vertegenwoordigers van de zes districten van de Programmaraad Incidentbestrijding. Anton Slofstra, voorzitter van de Taskforce, geeft aan dat zij betrokken zijn bij het opstellen van het programma van eisen voor het NMS en de

Kijk voor informatie over de stuurgroep, de taskforce en de ontwikkelingen over de Landelijke Meldkamer op www.brandweernederland.nl

In beeld 9

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Digitalisering lesmateriaal THV

Leren waar en wanneer het jou uitkomt De regio’s Zuid-Holland Zuid, Rotterdam-Rijnmond, Haaglanden en Hollands Midden hebben de lesstof van de kerntaak Technische Hulpverlening (THV) van de opleiding Manschap A gedigitaliseerd. Daardoor kan de lesstof in de toekomst ook op een tablet worden gebruikt. Lid van de projectgroep Robert Noteboom: “We hebben vaak te maken met jonge cursisten die opgroeien in een digitaal tijdperk. Het brandweeronderwijs kan daarin niet achterblijven.” Het idee voor het digitaliseren van de lesstof ontstond ruim een jaar geleden bij het bureau Opleiden en Onderwijs van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Robert Noteboom, beroepsbrandweerman en daarnaast instructeur THV bij Zuid-Holland Zuid: “Digitalisering is een hobby van me en ik werd getriggerd door programma’s waarmee je een interactief boek kunt maken. Toen ik me er verder in verdiepte, zag ik mogelijkheden voor de brandweer.” Noteboom creëerde draagvlak bij zowel zijn eigen brandweerorganisatie als de andere drie regio’s. Hij digitaliseerde in driekwart jaar in een gezamenlijk project met de andere veiligheidsregio’s de lesstof voor de kerntaak THV van de opleiding Manschap A.

‘Het grote voordeel van digitaliseren is dat het lesmateriaal actueel blijft en dat het elk moment een update kan krijgen’

Filmpjes en animaties Er is voor THV-lesstof gekozen omdat deze goed uitgebeeld kan worden met behulp van filmpjes en animaties. “Je kunt er echt iets moois van maken”, vertelt Noteboom trots. De pilotgroep kreeg medewerking van het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV), dat de lesstof digitaal ter beschikking stelde. Noteboom: “Na de pilot stellen we al het gedigitaliseerde lesmateriaal aan hen beschikbaar, zodat zij het eventueel landelijk kunnen gaan gebruiken.” Inmiddels is de pilot gestart en zijn de eerste lessen succesvol gedraaid op de tablet. “Iedereen pakt het goed op”, vertelt Noteboom. “Daarnaast past het aanbieden van digitale les-

stof, die is voorzien van interactieve elementen, goed binnen het competentiegerichte brandweeronderwijs: je leert waar en wanneer het jou uitkomt. We hopen en verwachten dat

Werk in uitvoering

Landelijke folderlijn straks in nieuw jasje Van de publieksfolders van de Nederlandse brandweer worden zowel de inhoud als het uiterlijk aangepast. We hebben het hier over de folders die we als brandweer uitreiken aan burgers en bedrijven om het veiligheidsbewustzijn te vergroten. De huidige folders vind je op www.brandweer.nl. De folders bevatten veel tekst en te weinig foto’s. De vormgeving is daarmee niet bepaald meer van deze tijd. Ook zijn de

folders inhoudelijk niet altijd meer juist. Vanuit het communicatienetwerk Cobra en de Vakgroep Brandveilig leven wordt momenteel gewerkt aan een update. In het eerste kwartaal van dit jaar deden twee studentes van de Universiteit van Nijmegen, in opdracht van Cobra, onderzoek naar de wensen van ontvangers. Ook spraken zij met verschillende preventisten van de brandweer. De resultaten van dit onderzoek worden meegenomen in de vernieuwing van de folderlijn. Via de site www.brandweernederland.nl word je op de hoogte gehouden over de voortgang van de vernieuwing van de folderlijn.

het leren van digitale lesstof aantrekkelijker is, dat het de motivatie verhoogt en meer duidelijkheid schept door het toegevoegde beeldmateriaal.”

Data bieden hulp bij verbetering brandveiligheid Brandweer AmsterdamAmstelland ontwikkelde met behulp van subsidie van het ministerie van Veiligheid en Justitie (VenJ) een handreiking voor het opstellen van een sociaal woningbrandrisicoprofiel. De handreiking is geschreven voor medewerkers die zich bezighouden met (onder meer) Brandveilig leven, het brand- en regionaal risicoprofiel of publiekscommunicatie. De handreiking laat zien hoe je op basis van cijfers inzicht krijgt in de relatie tussen de kans op woningbrand en kenmerken van bewoners. Ook wordt zichtbaar waar huishoudens met een lage, hoge en gemiddelde kans op een woningbrand wonen.Daarmee worden risicodoelgroepen inzichtelijk. Praktijkvoorbeeld In de handreiking wordt stap voor stap uitgelegd hoe je een sociaal woningbrandrisicoprofiel maakt. De stappen die Brandweer Amster-

De huidige folders krijgen in het najaar een nieuwe inhoud en een nieuw uiterlijk.

dam-Amstelland maakte voor een woningbrandrisicoprofiel voor Amsterdam is als praktijkvoorbeeld toegevoegd zodat duidelijk wordt hoe het profiel is ontwikkeld. In het tweede deel van de handreiking worden de stappen beschreven om te komen tot een plan voor gerichte communicatie naar risicodoelgroepen. In dit deel worden ook praktijkvoorbeelden beschreven, zoals de pilot voor studenten die vanuit Brandweer Nederland is opgezet. Elie van Strien, regionaal commandant van Brandweer AmsterdamAmstelland overhandigde op 5 juni het eerste exemplaar van de handreiking aan Paul Gelton, directeur Weerbaarheid van het ministerie van VenJ. Tijdens deze bijeenkomst werd ook gesproken over de noodzaak van data en hoe data ons als brandweer helpen om de brandveiligheid te verbeteren. De handreiking is verstuurd naar alle korpsen en veiligheidsregio’s. Via Brandweer Kennisnet en www. brandweerNederland.nl/brandveilig leven is de handreiking als pdf te downloaden.

Voor meer informatie kun je contact opnemen met Annette de Wolde, Brandweer AmsterdamAmstelland: [email protected]

10 Mensenwerk

Veiligheidsregio Gelderland-Zuid rondt project I-DBK af Met de toevoeging van een nieuwe en laatste module rondde de Veiligheidsregio Gelderland-Zuid onlangs het project ‘implementatie van de digitale bereikbaarheidskaart’ (I-DBK) af. Deze softwaremodule van CityGIS, luisterend naar de naam ‘Maak en Beheer module’, maakt het mogelijk bereikbaarheidskaarten op een eenvoudige en snelle manier digitaal te tekenen. De digitale bereikbaarheidskaart (DBK) geeft brandweerpersoneel bij de uitruk naar incidenten met één druk op de knop alle belangrijke informatie. De DBK is beschikbaar in brandweervoertuigen, de kazernes en in de meldkamer. Uitwisselen gegevens “Met de Maak en Beheer module kunnen we nu op een heel eenvoudige manier objecten op een kaart plaatsen en informatie over dit object toevoegen”, vertelt Michiel. “Wij hoeven geen bereikbaarheidstekeningen meer te maken met een CAD-programma. Bijna alle brandweerclusters in Gelderland-Zuid gebruiken inmiddels de nieuwe module, waarmee in de gehele regio de planvorming op dezelfde manier plaatsvindt. Waar het gaat over regionale samenwerking op dit gebied, zijn wij in Gelderland-Zuid nog altijd koploper ten opzichte van de overige veiligheidsregio’s in Nederland.” Kracht Met de nieuwe module is de kans op fouten kleiner. Michiel: “Omdat het webbased is, kunnen we zelfs op locatie een plan aanpassen. Ook worden het uitwisselen en het beschikbaar stellen van bereikbaarheidsgegevens een stuk eenvoudiger. Dat geldt niet alleen binnen onze regio. Het biedt ook een basis voor uitwisseling van bereikbaarheidsgegevens tussen regio’s. Dát is de kracht van de digitale bereikbaarheidskaart!”

Herman Eikholt (links) en Michiel Hartemink van Brandweer Nijmegen:

‘De Maak en Beheer module maakt het mogelijk bereikbaarheidskaarten op een eenvoudige en snelle manier digitaal te tekenen.’

Nieuwe meldkamer Veiligheidsregio Haaglanden

Sinds 12 maart 2013 wordt de hulpverlening van brandweer, politie, ambulancezorg in de regio Haaglanden, gecoördineerd en aangestuurd vanuit de nieuwe Gemeenschappelijke Meldkamer. Deze is gevestigd in het nieuwe gebouw De Yp in het Haagse Ypenburg. In de Gemeenschappelijke Meldkamer zijn gevestigd: • Meldkamer Brandweer Haaglanden (Veiligheidsregio Haaglanden) • Meldkamer Ambulancezorg (Veiligheidsregio Haaglanden) • Meldkamer Politie eenheid Den Haag (voormalige regiokorpsen Haaglanden en Hollands Midden)

Uitbreiding verzorgingsgebied Het verzorgingsgebied van de meldkamer kent op dit moment 1 miljoen inwoners. Later dit jaar wordt het gebied van de meldkamer uitgebreid met de regio Hollands Midden. Daarmee levert de nieuwe meldkamer straks haar diensten voor zo’n 1,75 miljoen inwoners. De meldkamer heeft een oppervlakte van 450 m2 en telt 54 werkplekken voor centralisten. Ook het nieuwe Regionaal Coördinatiecentrum (RCC) van de regio Haaglanden is in De Yp gevestigd.

Symposium Veiligheidsregio Kennemerland

‘Hulpverlening... Mensenwerk!’ Op 21 maart 2013 organiseerde de Veiligheidsregio Kennemerland het symposium ‘Hulpverlening... Mensenwerk!’. Hierbij stond de mens centraal als belangrijkste, maar ook meest kwetsbare schakel binnen de brand-

Marcel Cramwinkel over het integreren in het toetsingskader. Het symposium werd voorgezeten door Theo Weterings, burgemeester van de gemeente Haarlemmermeer.

bestrijdingsketen. Ervaringen in de luchtvaart en bij de Koninklijke Marine wijzen op de grote betekenis van het menselijk handelen bij het voorkomen en beheersen van een crisis. Aandacht voor en investeren in een op mensgerichte veiligheidscultuur leidt in die sectoren tot minder incidenten. Het symposium had als doel te leren van de inzichten en (management)methoden uit de luchtvaart- en marinewereld om zo de brandweerzorg veiliger, effectiever, flexibeler en efficiënter te maken. Sprekers op het symposium waren Bert Timmermans over de human factors in de hulpverlening luchtvaart en Mario Schoonderwoerd, tevens initiatiefnemer van het symposium, met casuïstiek uit de brandbestrijding in relatie tot human factors. Daarnaast gaf Rico Bloemberg een best practice van de Koninklijke Marine, sprak Ed Oomes over de nieuwe Brandweerdoctrine en human factors en

Nieuw logo Brandweer Sportbond Nederland Sinds dit jaar maakt de Brandweer Sportbond gebruik van een nieuw logo. De Brandweer Sportbond is er voornamelijk om de sportactiviteiten voor brandweercollega’s te ondersteunen. Diverse sportactiviteiten voor en door de brandweermensen van Nederland worden door de bond gestimuleerd en gefaciliteerd. Tijdens deze

activiteiten worden onderlinge krachten gemeten en het vergroot de sociale contacten tussen medewerkers en korpsen. Wil je weten welke brandweeractiviteiten op de agenda staan, of wil je meer informatie over de Brandweer Sportbond, kijk dan op www.brandweersportbond.nl

Kijk voor meer informatie op www.brandweer.nl/kennemerland

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Meeste stemmen gelden 11 Werving groot succes

31 nieuwe vrijwilligers voor Midden- en West-Brabant Een grootschalige wervingscampagne van het cluster West van Brandweer Middenen West-Brabant heeft 31 nieuwe vrijwilligers opgeleverd. In oktober 2012 ontvingen alle inwoners tussen 18 en 45 jaar in de omgeving van veertien brandweerkazernes in West-Brabant een persoonlijke brief. Daarin werd gevraagd of ze vrijwilliger bij de brandweer wilden worden en de brandweerpost in hun dorp of stad wilden komen versterken. Deze brief was ondertekend door de clustercommandant en de burgemeester.

Om geïnteresseerden kennis te laten maken met het werk van de brandweer, waren er informatieavonden in de brandweerkazernes. Zo’n 75 enthousiaste dames en heren bezochten deze informatieavonden. De brandweer ontving vervolgens 60 sollicitatiebrieven en voerde met 46 potentiële kandidaten een gesprek. Hiervan gingen er 35 door in de sollicitatieprocedure. Na een medische keuring en het overleggen van een Verklaring Omtrent het Gedrag resulteerde dit in 31 nieuwe vrijwilligers. De Brandweer Midden- en WestBrabant is heel blij met deze mooie score. De nieuwe collega’s gaan aan de slag bij diverse brandweerposten in West-Brabant.

Bedreven in Brandveilig leven mei: Limburg-Noord De Veiligheidsregio LimburgNoord (VRLN) bestaat uit brandweer, GHOR en GGD. Deze samenstelling biedt unieke kansen op het gebied van Brandveiligleven. Naast de bekende brandweerprogramma’s zoals woningchecks of Geen Nood bij Brand worden ook ‘nieuwe’ wegen ingeslagen mede in samenwerking met de GGD.

Brandweerloop

Angélique van de Kar, programmamanager Brandveilig leven VRLN: “Dit schooljaar is de samenwerking met de preventie-adviseurs van de Gezonde en Veilige school van de GGD gezocht. Het komende schooljaar starten we met het structureel implementeren van het lespakket Brááánd op de basisscholen in de hele veiligheidsregio. Voor het scholenprogramma Technasium heeft de brandweer Limburg-Noord zowel het VO als het MBO benaderd met een cocreatie opdracht voor Brandveilig leven. De ‘opbrengst’ was een origineel (digitaal) voorlichtingsspel.” Senioren “Ook senioren vormen een belangrijke doelgroep. Met name de minder zelfredzame ouderen. Voor deze kwetsbare groep binnen onze samenleving wordt dankbaar gebruik gemaakt van de resultaten van het innovatietraject dat in 2012 in de VRLN heeft gedraaid. Dit traject leverde drie concepten op waarbij de ‘Zelfredzaamheidsacademie’ meteen ingezet kon worden binnen Brandveilig leven. Een burgerpanel, bestaande uit een aantal senioren, komt een periode lang samen rond het thema Bewust Veilig Leven. Afhankelijk van hun eigen wensen en behoeften wordt de inhoud van de bijeenkomsten samen verder ingevuld. De groep wordt begeleid door een coach. Centraal staat het vergroten en behouden van de eigen zelfstandigheid.” Burgerpanels “In de gemeente Roermond zijn we gestart met twee allochtone burgerpanels. In twintig bijeenkomsten wordt er aandacht besteed aan het onvoldoende begrijpen en spreken van de Nederlandse taal. Dit vormt een belemmering voor het participeren in de maatschappij en de mate van zelfredzaamheid.“ Lees het hele verhaal op www.brandweernederland.nl/ brandveiligleven

Enkele uren na de landelijke herdenking van omgekomen brandweermensen namen op 15 juni zo’n honderd brandweermedewerkers en familieleden deel aan de tweede editie van de Brandweerloop, met start en finish bij het Brandweermonument. De deelnemers konden kiezen uit een wandelroute van 5 kilometer of 5 of 10 kilometer hardlopen.

Stemronde Jan van der Heyden-prijs

Laat ook jouw stem horen! Op de site van Brandweer Nederland kun je weer je stem uitbrengen voor de Jan van der Heyden-prijs. Dit jaar gaan alle 19 inzendingen op internet om door het veld beoordeeld te worden. Naast de vakjury krijgt men dus ook een waardering van het veld. Deze laatste wordt voor 1/4 deel meegeteld in de totale beoordeling. Hieruit volgen de genomineerden die tijdens het congres in september zich presenteren en dan kan er gestemd worden voor de uiteindelijke winnaar. Wie van de inzenders heeft volgens jou het beste idee? Tot 15 juli kun je stemmen op www.brandweernederland.nl

12 Achterop

Brandweerkrant V A N N E D E R LA N D

Brandweervrijwilligers Rijn-IJssel helpen bij Kennedywalk De Stichting Posbankloop Velp organiseert al jaren verschillende wandel- en hardlooptochten op de Posbank. Drie jaar geleden kwam Martien van Diek, brandweervrijwilliger in Duiven, op het idee om ook een tocht van 80 kilometer door de Liemers en over de Posbank te organiseren. En wat ligt dan meer voor de hand om zijn collegavrijwilligers bij de brandweer te vragen om deze tocht mee te helpen organiseren? Zo’n 50 vrijwilligers van de korpsen Duiven, Giesbeek, Doesburg, Dieren, Rheden, Velp en Zevenaar zorgen voor de catering in kazernes, begeleiding van de wandelaars, het markeren van de route en allerlei andere organisatorische klussen. Een van hen is Petra Vermeulen, brandweervrijwilligster in Giesbeek: “Ik assisteer dit jaar voor de derde keer. Ik rijd langs de route om te kijken of alles goed verloopt en ben er van het begin tot het einde bij. Het leuke aan dit werk is dat je meer contact hebt

met collega’s uit andere korpsen. We vormen een hecht team en het is dankbaar werk. We krijgen dan ook veel leuke reacties van de deelnemers.” Beetje gek Dit jaar is het voor het eerst mogelijk om ook 110 kilometer te lopen. “Daarvoor moet je toch wel een beetje gek zijn”, vertelt Petra lachend. Ook Patrick Moll, vrijwilliger bij post Velp, is enthousiast. Dit jaar coördineert hij de dagwandelingen. “Naast de ultralange tochten is het ook mogelijk om overdag kortere afstanden te lopen. Ook deze wandelaars moeten begeleid worden. Verschillende kazernes zijn open en verzorgen de catering. De mensen kunnen dan gelijk de voertuigen bekijken en waarderen dat.” Ook voor Patrick is de onderlinge band een belangrijke drijfveer om mee te doen. “Maar daarnaast krijg je ook waardering van de wandelaars en dat doet je goed. Zoals een vrouw die we er de laatste kilometers echt doorheen moesten slepen. Dankzij onze ondersteuning heeft ze het gehaald en dat geeft dan een goed gevoel.”

Voor velen binnen de brand-

De Kennedywalk en de nachtmars worden dit jaar georganiseerd in het weekend van 28 en 29 september. Voor meer informatie www.posbankloop.nl

Ben jij onze VIP?

weer was het een begrip: de Cor van der Mee-Bar in het gebouw van het IFV. Met het restylen van het gebouw in Arnhem, om voor meer mensen een werkplek te creëren, krijgt ook de bar

In 2013 is het eerste jaarcongres van Brand-

een nieuwe bestemming.

weer Nederland. Het thema dit jaar is Passie

Hiermee komt een einde

voor het vak. Want als iets de 31.000 mensen

aan de bar en een einde aan

binnen de brandweer bindt, is het dat we alle-

een tijdperk. Maar de ver-

maal vol passie met ons eigen element van het

halen blijven. En wie kan

brandweervak bezig zijn. Met uiteenlopende

de verhalen beter vertellen

aandachtsgebieden, verschillende achtergron-

dan Cor van der Mee zelf?

den, eigen expertise en persoonlijke ervaringen. Maar samen verbonden aan het vak.

Oude verhalen uit de Cor van der Mee-bar Cor komt binnen met een volle klapper met brieven, kaartjes en personeelblaadjes van het Nibra. Er zit zelfs nog een oude stempelkaart van de bar in de map. Hij vraagt meteen wat ik allemaal wil weten, want hij heeft veel verhalen te vertellen: “Ik kan wel een boek schrijven over de bar, en wel twee over het Nibra. Maar ik klap niet uit de school. Wat in de bar is gebeurd, blijft in de bar!” Gelukkig wil hij wel wat verhalen delen en bij ieder verhaal lichten zijn ogen op. Cor van der Mee Ervaring als barman had hij al toen hij bij het Nibra kwam werken: “Ik had ruim dertig jaar horecaervaring. Ik heb een eigen café gehad in het centrum van Arnhem. Maar in 1995 begon ik voor 18 uur in de week als barman bij het Nibra, later NIFV. Daar kwamen al snel meer uren bij en binnen een

>

mum van tijd trad ik op als gastheer. Het ging in die tijd allemaal heel correct. Het begon met een rondje aan de bar van 17.00 tot 18.00 uur. Precies om 18.00 uur luidde ik de bel voor het diner. Als je niet op tijd was mocht je ook niet meer mee-eten. Daarna ging ik weer terug naar de bar waar om 24.00 uur de laatste ronde geschonken werd. Wat overigens niet inhield dat de avond dan ook voorbij was...” De officiersopleidingen In de twaalf jaar dat Cor achter de bar stond, heeft hij veel voltijdsofficieren voorbij zien komen. Iedere lichting had volgens hem wel zo zijn charme. “In het begin noemden ze me meneer, maar dat werd al snel ome Cor. Aan de bar werd alle wel en wee besproken. Ik kan me ook herinneren dat de bar door de officieren gebruikt werd als oefenobject. Zo werden

er praktijkexamens afgenomen in de bar. Dan kwamen ze ‘s avonds oefenen en stappen tellen om zich voor te bereiden op de examens. Ze wisten uit hun hoofd hoeveel stappen het was naar de trap, naar de deur en rondom de bar. Een praktijkexamen met voorkennis…” In de bar hingen ook de souvenirs van de opleidingen. Het mooiste souvenir vindt Cor de naamplaatjes en de sprinklers. De pullen waren ook mooi. Hij kan zich nog herinneren dat de commandanten eerst op zoek gingen naar hun eigen pul. Als er één miste, werd er een heuse zoektocht ingesteld. “Jammer dat de bar weg gaat”, zegt Cor, “maar gelukkig blijven de verhalen.”

Het congres wil de ruimte bieden om elkaar te inspireren. Met verhalen, ideeën en verwachtingen. Dit doen we letterlijk door het bieden van een fysiek podium voor sprekers van binnen en buiten de brandweer. Maar ook door het bieden van ruimte aan alle brandweerregio’s om zich aan elkaar te presenteren. In de bosrijke en sportieve omgeving van Papendal in Arnhem willen wij iedereen stimuleren om verder te kijken dan de eigen taak, de eigen omgeving of de eigen zorgen. Om elkaar te ontmoeten en te inspireren. Met de persoonlijke verhalen... over Vakmanschap, Inspiratie en Passie. Je kunt je voor het congres aanmelden via www.brandweercongres.nl

Het volledige interview met Cor van der Mee lees je op www.brandweernederland.nl

Colofon Meer informatie (026) 355 24 55 of mail naar communicatie @brandweernederland.nl

redactie Team Communicatie Brandweer Nederland teksten de communicatieadviseurs van het Netwerk Cobra, Team Communicatie Brandweer Nederland, Rob Weijers, Nynke van der Schaaf en Liesbeth Stob

Aan deze uitgave werkten mee: fotografie Peter Nolden, Jaimy Buunk, Peter Monteny, John Dekkers, K. Duerink, Chris van Klinken, Roelard Smit, Jeffrey Koper, Mark Bruijnooge en Brandweer Nederland vormgeving HSTotaal, Haarlem druk Haarmans, Beverwijk verspreiding Netwerk Cobra

Met dank voor de inhoudelijke bijdragen vanuit de regio’s: Zeeland, Kennemerland, Flevoland, Midden- en West-Brabant, LimburgNoord, Twente, Haaglanden, ZuidHolland Zuid, Drenthe, BrabantZuidoost, Groningen, Noord- en OostGelderland, Gelderland-Midden, Noord-Holland Noord, GelderlandZuid en Amsterdam-Amstelland

bezoek Kemperbergerweg 783 6816 RW Arnhem post Postbus 7010 6801 HA Arnhem internet www.brandweernederland.nl