Branche rapportage cultuur en gedrag Rubber en kunststof industrie t.b.v VKRT Belang van integrale aanpak: Techniek, Organisatie en Individu
ESF project - Arboplaats Het Europees Sociaal Fonds investeert in jouw toekomst! Dit project is mede mogelijk gemaakt dankzij een bijdrage uit het Europees Sociaal Fonds
Arboplaats BV
2
Achtergrond • Doel: – Gezond en veilig werken – Duurzame inzetbaarheid – Sociale innovatie
• Belang: – Naast Techniek ook: – Cultuur / Organisatie en – Gedrag / Individu
Arboplaats BV
3
Waarom cultuur en gedrag? • In de rubber- & kunststofindustrie is decennialang m.n. aandacht besteed aan technische veiligheid, aandacht voor cultuur en gedrag is nieuw • Het is lastig voor werkgevers om grip te krijgen op cultuur en gedrag • Leidinggevenden hebben vaak moeite met handhaving / toezicht • Zonde van investeringen als ze niet (goed) gebruikt worden • Effectiviteit van oplossingen is kleiner bij slechte implementatie • Zonder goede beheersing risico’s is werk voor werknemers niet gezond en veilig
Arboplaats BV
4
Organisatie
Theorie Gezond en veilig werken is meer dan techniek Organisatie
Organisatie
Risicobeheersing
Arboplaats BV
Arboplaats BV
11
Arboplaats BV
12
Algemene schets deelnemende bedrijven • • • •
Deelnemers: 48 bedrijven uit de Rubber en kunststofindustrie Producten: composieten, folie, rubber, schuim, zacht PVC Locatie: verspreid over alle provincies van Nederland Grootte: MKB, van 5 tot 300 medewerkers met een gemiddelde van 36,5 medewerkers • Percentage bedrijven met een RI&E: 100% (gem. uit arbobalans 2010: 46%)
Arboplaats BV
14
Respons • Vragenlijstonderzoek totaal: – Aantal respondenten van de vragenlijst: 3727 – Percentage respondenten: 65,4% – Verkorte vragenlijst: ruim 200 personen
• Vragenlijstonderzoek productiemedewerkers: – – – – –
Aantal respondenten: 2213 Percentage man: 93,6% Gemiddelde leeftijd: 44,1 jaar Gemiddelde tijd in dienst: 14,9 jaar Gemiddelde tijd in huidige functie: 10,6 jaar
Arboplaats BV
15
Organisatie (cultuur) en Individu (gedrag)
Arboplaats BV
16
Kader • Dit is alleen een rapportage van de productiemw’s (kantoormw’s en leidinggevenden zijn niet meegenomen) • Naast de benchmark waarin alle 59 bedrijven zitten, zijn twee groepen bedrijven apart vermeld: • Groep 1: 6 bedrijven (226 mw’s) met laag verzuim, gem 2,4% • Groep 2: 5 bedrijven (345 mw’s) met hoog verzuim, gem 9,0%
• Waar relevant zijn de branche-grafieken weergegeven die de spreiding tussen bedrijven weergeeft Arboplaats BV
17
Menselijk kapitaal 70
70
Werkbeleving
Organisatiebetrokkenheid
60
60
50
50
Benchmark
40
Benchmark
40
% 30
Hoog verzuim
% 30
20
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
Laag verzuim
10
10
0
0 --
-
0
+
++
--
-
0
+
++
• De productiemw’s in de branche zijn betrokken bij de organisatie • De betrokkenheid bij de eigen werkzaamheden en de eigen werkplek is groter dan de organisatiebetrokkenheid
Arboplaats BV
18
Menselijk kapitaal 70
70
Trots op het eigen werk
Proactief in eigen werk
60
60
50
Benchmark
40
50
Benchmark
40
% 30
Hoog verzuim
20
% 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10
Laag verzuim
10
0
0 --
-
0
+
++
--
-
0
+
++
• De betrokkenheid bij het eigen werk vertaalt zich ook in een gevoel van trots m.b.t. het eigen werk • Binnen de eigen werkplek zijn de productie mw’s erg proactief. Men is creatief in het bedenken van oplossingen voor problemen waar zij zelf tegen aanlopen tijden het werk Arboplaats BV
19
Menselijk kapitaal 70
Veranderbereidheid 60 50 Benchmark
40 % Hoog verzuim
30 20
Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
++
• Productie mw’s geven aan bereid zijn om zich aan te passen aan veranderingen als dat nodig is. In de praktijk wordt dat niet altijd herkend door lg’s of managers, maar als het goed uitgelegd en gepland wordt, gaan de mw’s mee met aanpassingen of veranderingen in het werk of de organisatie Arboplaats BV
20
Sociaal klimaat 100
100
Pesten
90
Agressie
90
80
80
70
70
Benchmark
60
Benchmark
60
%50
%50 Hoog verzuim
40
Hoog verzuim
40
30
30
20
Laag verzuim
20
10
Laag verzuim
10
0
0 Nooit
Zelden
Soms
Vaak
Altijd
Nooit
Zelden
Soms
Vaak
Altijd
• De cijfers voor pesten en agressie in de branche doen niet onder voor het landelijke gemiddelde. • Bij pesten binnen het bedrijf geen relatie met verzuim, bij agressie binnen het bedrijf wel: bij de bedrijven met een hoog verzuim is meer sprake van agressie Arboplaats BV
21
Sociaal klimaat 70
Sfeer: respect
Sfeer: respect
60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
↑
++
˄
• In bedrijven met een laag verzuim scoren mw’s de ervaren respectvolle omgang met elkaar binnen het bedrijf veel hoger Arboplaats BV
22
Sociaal klimaat 70 60
Sfeer: gezellig
Sfeer: gezellig
50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
++
↑
˄
• In bedrijven met een laag verzuim ervaren mw’s een meer gezellige sfeer op de afdeling Arboplaats BV
23
Sociaal klimaat 70
Teamklimaat psych. Veilig 60
Teamklimaat psych. Veilig
50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 ---
--
-
0
+
++
+++ ↑
˄
• Teamklimaat voor psychologische veiligheid is hoger bij de bedrijven met een laag verzuim • Productie mw’s zijn verdeeld over de psychologische veiligheid die zij in hun team/ afdeling ervaren er zijn aardig wat mw’s zijn die niet zichzelf durven zijn, bang zijn om afgerekend te worden op hun fouten of het gevoel hebben tegengewerkt te worden door collega’s • Dit is zorgelijk want je thuis voelen op je werkplek is belangrijk voor zowel een hoge productiviteit, een hoge betrokkenheid en een laag verzuim Arboplaats BV
24
Aansturing Coachend
Leiderschapstijl
BM
Zakelijk
Autoritair
Hoog verzuim Laag verzuim
Passief
• Bedrijven met een laag verzuim hebben duidelijk meer coachend en zakelijk leiderschap dan de BM en dan bedrijven met een hoog verzuim • Bedrijven met een hoog verzuim hebben vooral meer passief leiderschap Arboplaats BV
25
Aansturing 70
Feedback lg
Feedback lg
60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 ↑
0 --
-
0
+
˄
++
• De feedback van lg’s is in bedrijven met een laag verzuim heel veel beter dan in bedrijven met een hoog verzuim
Arboplaats BV
26
Aansturing 70 60
Lg zorgt voor nakomen afspraken
50
Lg zorgt voor nakomen afspraken Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 ---
--
-
0
+
++
+++
↑
˄
• In bedrijven met een laag verzuim hebben mw’s sterker het gevoel dat hun lg de afspraken die hij met ze maakt ook daadwerkelijk nakomt
Arboplaats BV
27
Aansturing 70
Communicatie afdeling
Communicatie afdeling
60 50 Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
↑
++
˄
• Heldere afspraken, goede feedback en mw’s die weten wat ze te doen staat is onmisbaar voor een goed verloop van de werkzaamheden • Bedrijven met een laag verzuim scoren heel veel beter op deze communicatieve aspecten • Goede communicatie speelt ook een grote rol bij succesvolle verzuimbegeleiding en bij verzuimpreventie Arboplaats BV
28
Bedrijfsvoering 70
70
Beslissingsvrijheid
Directie bedrijfsinfo 60
60
50
Benchmark
40
50
Benchmark
40
% 30
Hoog verzuim
20
% 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
Laag verzuim
10
10
0
0 --
-
0
+
++
---
--
-
0
+
++
+++
• Kenmerkend voor bedrijven met een laag verzuim is dat de directie veel beter relevante bedrijfsinformatie verschaft aan mw’s • Binnen bedrijven met een laag verzuim ervaren de mw’s meer beslissingsvrijheid in hun werkzaamheden Arboplaats BV
29
Bedrijfsvoering 70
Gezonde werkdruk
Gezonde werkdruk
60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
++
↑
˄
• Bij bedrijven met een laag verzuim ervaren mw’s een gezondere werkdruk
Arboplaats BV
30
Bedrijfsvoering 70
Waardering inzet
Waardering inzet
60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
++
˄
↑
• De mw’s in bedrijven met een laag verzuim ervaren meer waardering voor hun inzet dan bij bedrijven met een hoog verzuim • Tijdens onzekerheid en werkstress is de ervaren inzet-waardering cruciaal!
Arboplaats BV
31
Bedrijfsvoering 70
Tevreden met arbo
Tevreden met arbo
60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 --
-
0
+
↑
++
˄
• In de bedrijven met een laag verzuim zijn de mw’s beduidend meer tevreden over de arbeidsomstandigheden binnen het bedrijf
Arboplaats BV
32
Veilig en gezond werken 70
Veilig & gezond gedrag
Veilig & gezond gedrag
60 4,4
50
Benchmark
40
4,2 4
% 30
Hoog verzuim
3,8 3,6
20
3,4 Laag verzuim
10
3,2 3
0
↑ --
-
0
+
˄
++
• Productie mw’s in de branche vinden van zichzelf dat ze behoorlijk veilig werken • Die eigen perceptie veilig en gezond werkgedrag vertoont geen directe samenhang met verzuim. Mogelijk omdat dit een intrinsieke factor is en niet beinvloed wordt door de stijl van leiding geven Arboplaats BV
33
Veilig werken Ik werk nooit minder veilig (bv. Omdat dat makkelijker zou zijn of vanwege tijdsdruk)
↑
˄
• Onveilig werken vertoont wel een verband met verzuim • Onveilig werken heeft heel erg te maken met “regels zijn regels” en handhaving en met name ook de manier waarop de leidinggevende daarmee omgaat • Consequenties van Onveilig werken logischerwijs meer direct zichtbaar dan van Veilig en gezond werken Arboplaats BV
34
Veiligheidscultuur 70
70
Eigen verantwoordlijkheid V&G
60
60
50
50
Benchmark
40
40
30
% 30
% Hoog verzuim
De directie betrekt de medewerkers bij het verbeteren van arbeidsomstandigheden
Hoog verzuim
20
20 Laag verzuim
10
10
0
0 --
-
0
+
Laag verzuim
Helemaal mee oneens
++
Benchmark
-
0
+
Helemaal mee eens
• Zowel bedrijven met een erg laag als met een erg hoog verzuim wijken af van de BM m.b.t. het gevoel van de mw’s dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor de eigen V&G verschillende achterliggende oorzaak: bij laag-verzuim bedrijven worden mw’s meer betrokken bij V&G waardoor ze eigen verantwoordelijkheid ervaren • In bedrijven met een laag verzuim worden mw’s veel meer betrokken door de directie bij het verbeteren van de arbeidsomstandigheden Arboplaats BV
35
Veiligheidscultuur 70
70
OR actief op Arbogebied
Compliment bij veilig werken
60
60
50
Benchmark
40
50
Benchmark
40 Hoog verzuim
% 30
% 30
Hoog verzuim
Laag verzuim
20
20 0
10 0
Laag verzuim
10 0
--
-
0
+
++
--
-
0
+
++
• Diverse andere aspecten van veiligheidscultuur vertonen ook een verschil tussen laag en hoog verzuim-bedrijven. Het lijkt erop dat verzuim een minder groot probleem is wanneer er veel aandacht van bovenaf en door de OR aan arbo en veiligheid wordt besteed • In bedrijven met een laag verzuim worden meer complimenten gegeven bij veilig en gezond werken dan in bedrijven met een hoog verzuim Arboplaats BV
36
Veiligheidscultuur Prioriteit - zelf Mijn eigen veiligheid en gezondheid
Kwaliteit van producten
Snelheid van productie
Zorgen dat we steeds gemakkelijker / slimmer werken
Productiekosten Lage prioriteit
Hoge prioriteit
• Bij bedrijven met een lager verzuim maken mw’s zelf zich minder druk om hun veiligheid en gezondheid en staat innovatie en productie centraler. Dit komt waarschijnlijk omdat veilig en gezond werken daar toch al goed geregeld is Arboplaats BV
37
Duurzame inzetbaarheid 70
Tevreden gezondheid
Tevreden gezondheid 60 50
Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 ↑
0
˄
--
-
0
+
++
• De ervaren gezondheid is belangrijke en betrouwbare voorspeller van verzuim • Negatieve scores vormen direct risico, nul-groep over een paar jaar • Bij bedrijven met een laag verzuim scoren mw’s hoger op de tevredenheid met hun gezondheid Arboplaats BV
38
Duurzame inzetbaarheid 70
Leeftijdsverdeling 60 50 Benchmark
40 % Hoog verzuim
30 20
Laag verzuim
10 0 <25
26-35
36-45
46-55
>56
• Verzuim hangt ook samen met leeftijd • Zwaartepunt leeftijdsverdeling in branche nu al aan de hoge kant, leeftijdsopbouw van de NLse bevolking voorspelt verdere vergrijzing Arboplaats BV
39
Duurzame inzetbaarheid 70
Lg stimuleert talentontwikkeling 60 50 Benchmark
40 % 30
Hoog verzuim
20 Laag verzuim
10 0 ---
--
-
0
+
++
+++
• Voor DI is onder andere talentontwikkeling van groot belang. Dat gebeurt veel meer in bedrijven met een laag verzuim. • Ook hier is de relatie met coachend en zakelijk leiderschap duidelijk aanwezig. Arboplaats BV
40
Conclusies • Groot belang bij bedrijfsvoering van: – Leiderschap (leidinggevende EN directie); – Sociaal klimaat; – Waardering; – Bevlogenheid en – Communicatie.
• Grote toegevoegde waarde voor bedrijf bij onderzoek naar psychosociale aspecten Arboplaats BV
41
Nut TOI-benadering Onderzoek Techniek, Organisatie en Individu is relevant voor: • V&G-werken; • verzuim, • kwaliteit, • bedrijfsvoering; • Winstgevendheid etc. Arboplaats BV
42
Vragen • Vragen / opmerkingen?
Arboplaats Huib Arts tel 0619194818
[email protected] Voorwillenseweg 18 2806 ZG Gouda Een nieuwe generatie RI&E instrument
43
