BOUWWIJZER. ROCKWOOL BENELUX B.V. B.V. Postbus 1160, 6040 KD KD Roermond Industrieweg 15, 15, 6045 JG JG Roermond. -

ROCKWOOL - Handboek - BW HB N Bouwwijzer - juni 2005

BOUWWIJZER

ROCKWOOL BENELUX B.V. ROCKWOOL BENELUX B.V. Postbus Postbus 1160, 1160, 6040 6040 KD KDRoermond Roermond Industrieweg 15, 6045 JGJGRoermond Industrieweg 15, 6045 Roermond Telefoon: 0475 - 35 3333 3333 - Fax: 0475 - 35 3636 6666 Telefoon: 0475 - 35 - Fax: 0475 - 35 [email protected] - www.rockwool.nl [email protected] - www.rockwool.nl

INHOUDSOPGAVE 1.

Productkeuze matrix

5

2.

Over Rockwool

7

3.

Eigenschappen steenwol

4.

Begrippen thermische isolatie

11

5.

6.

7.

8.

9.

3

9

10. Vloeren

57

- Verwerkingsaspecten

58

- Productinformatie

64

11. Metaalbouw

67

Spouwmuren

13


14

- Productinformatie

21


72

Vliesgevels

25

- Productinformatie

75


26

- Productinformatie

31

- Thermische eisen volgens BouwBesluit

78

Houten constructies / houtbouw

33

- Akoestische eisen volgens BouwBesluit

87


34

- Tabel RD-waarden

89

- Productinformatie

37

- Fysische eigenschappen andere materialen

91

Binnenwanden

41

14. Europa en brandveiligheid

93


42

15. Milieu / Recycling

97

- Productinformatie

45

16. Taking Care of Comfort

99

Hellende daken

49


50

- Productinformatie

53

- Productinformatie

68

12. Vlakdak

71

13. Actuele wet- en regelgeving

78

4

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

��

1. PRODUCTKEUZE MATRIX

��

��

�

��

��

�

��

��

��

��

�

��

�

�

�

�

�

�

��

��

��

�

��

� �

��

��

�

�

�

�

�

��

��

��

�

��

�

�

�

��

��

��

�

��

�

�

��

� �

� �

��

��

��

��

�

�

� � �

�

� � �

�

� �

��

�

�

� �

�

��

��

�

��

� �

��

��

�

��

��

�

��

��

��

�

��

��

�

��

��

��

� �

��

��

5

��

��

��

��

��

��

6

2. OVER ROCKWOOL Voor ieder denkbaar bouwdeel heeft Rockwool isolatieproducten ontwikkeld die precies zijn afgestemd op de eisen van de specifieke toepassing. In nieuwbouw of renovatie, in woning- of utiliteitsbouw, met Rockwool maakt u elk bouwwerk energiezuinig, brandveilig, geluidwerend en duurzaam isolerend. De Rockwool Group is wereldwijd marktleider in producten met steenwol als basis. Producten die de kwaliteit van het milieu, de veiligheid en het comfort van mensen bevorderen. De verschillende Rockwool bedrijven produceren een groot aantal uiteenlopende steenwoltoepassingen waarin de bijzondere eigenschappen van het materiaal optimaal worden benut. Met 22 fabrieken in 14 landen en een omzet van ruim 1,2 miljard Euro biedt de onderneming werkgelegenheid aan zo’n 7.200 medewerkers. De activiteiten van Rockwool zijn gericht op totaaloplossingen. Steenwolproducten zijn daarbij een onderdeel van het totaalpakket. Als constructieve partner komt Rockwool met op maat gesneden oplossingen, waarbij service, advies en ondersteuning zeer belangrijk zijn. “Taking care of comfort” noemen we dat; Rockwool staat niet alleen voor hoogwaardige steenwol producten, maar ook voor comfort en gemak voor voorschrijvers, verwerkers en gebruikers van gebouwen.

7

8

3. EIGENSCHAPPEN STEENWOL Thermische eigenschappen De blijvend hoge isolatiewaarde van de Rockwool steenwolproducten is het resultaat van stilstaande lucht binnen de wolstructuur. Deze steenwolstructuur zorgt er ook voor dat naden goed aansluiten en koudebruggen worden voorkomen.

Brandveiligheid Rockwool steenwol is perfect bestand tegen vuur en verdraagt temperaturen tot boven de 1000 °C. Onder brandbelasting blijft de steenwolstructuur intact. Rockwool steenwol blijft isoleren en de draagconstructie beschermen. De brandveilige Rockwool producten geven nooit aanleiding tot het ontstaan van een brand en leveren ook geen bijdrage aan branduitbreiding. In de nieuwe Europese classificatie voor de brandreactie van producten komt Rockwool steenwol in de beste klasse A1 volgens NEN-EN 13501-1.

Akoestische eigenschappen Door de unieke steenwolstructuur heeft Rockwool een zeer hoge geluidabsorptie. De producten met hogere densiteiten bieden bovendien extra voordeel in de lagere frequenties. Toegepast in constructies, verhoogt Rockwool isolatie de geluidsisolatie van de bouwdelen.

9

Vochtresistentie De Rockwool producten zijn waterafstotend. Steenwol isolatie is niet-hygroscopisch en niet-capillair. Waterdamp diffundeert door de steenwol zonder in het materiaal te condenseren. Duurzaamheid Rockwool steenwolproducten zijn ongevoelig voor veroudering, zodat de eigenschappen gedurende onbeperkte tijd behouden blijven. Ook is steenwol kiemvrij en anorganisch. Het kan daardoor geen voedingsbodem vormen voor bacteriën of schimmels. Productveiligheid Steenwol is één van de best onderzochte en bekendste bouwmaterialen. In 1997 heeft de Europese Commissie minerale wol ingedeeld in een categorie die veilig is in productie en gebruik (richtlijn 97/69/EG). Dit geldt op voorwaarde dat aan bepaalde gestelde oplosbaarheidscriteria wordt voldaan. Alle Rockwool producten zijn hier volledig mee in overeenstemming. Het mondiaal gezaghebbende “International Agency for Research on Cancer” (IARC) van de “World Health Organisation” heeft, na uitgebreid wetenschappelijk onderzoek, de IARC classificatie voor alle minerale wol verlaagd naar klasse 3 (niet bewezen carcinogeen). Bij het werken met minerale wol kan soms huidirritatie ontstaan. Het gaat hier om zogenaamde mechanische irritatie en is altijd van tijdelijke aard. Het afspoelen met lauw water zal de irritatie onmiddellijk doen verdwijnen.

10

4. BEGRIPPEN THERMISCHE ISOLATIE • λD (W/mK) waarde voor thermische geleidbaarheid, gedeclareerd door de fabrikant op basis van λ90/90, afgerond per stap van 0,001 W/mK naar boven. • Rdeclared

• RC

warmteweerstand opgegeven door de fabrikant volgens NEN-EN 13162. Hoe hoger de Rdeclared hoe beter het product isoleert. De waarde wordt afgerond per stap van 0,05 m2K/W naar beneden. berekening volgens NEN 1068:2001 of NPR 2068:2002. Warmteweerstand van een constructie in (m2K/W). Wordt berekend met de formule:

• cp

soortgelijke warmte. Weergave van de hoeveelheid energie, die door 1 kg van het betreffende materiaal kan worden opgenomen bij 1°K temperatuursverschil en bij gelijkblijvende druk. Een uitgebreide lijst is te vinden in NEN-EN 12524.

•µ

diffusieweerstandsgetal. Dimensieloos getal dat aangeeft hoeveel maal de weerstand tegen waterdampdiffusie van het betreffend materiaal groter is dan in lucht. Ook van deze eigenschap is een uitgebreide lijst te vinden in NEN-EN 12524.

RC= [(Σ Rm + Rsi + Rse)/(1 + α)] – Rsi - Rse (m2K/W) • Rm

warmteweerstand van iedere laag waaruit de constructie is opgebouwd. De algemene formule is: Rm=

d λ

(dikte in mm) (warmtegeleidingscoëfficiënt van een materiaal)

• Rsi en Rse

overgangsweerstand (m2K/W) aan de binnen- en buitenzijde van de constructie. Te ontlenen aan tabel 2 van NEN 1068.

•U

warmtedoorgangscoëfficiënt [W/(m2K)]. Hoeveelheid energie die onder stationaire condities per seconde, per m2 en per graad temperatuursverschil tussen de ene en de andere zijde door de constructie in zijn geheel wordt doorgelaten. Hoe lager de warmtedoorgangscoëfficiënt, hoe minder energieverlies. U = 1/(Rc + Rsi + Rse) (W/m2K)

11

12

SPOUWMUREN

SPOUWMUREN

5. SPOUWMUREN Verwerkingsaspecten Spouwbreedte, plaatsing Rockwool adviseert een luchtspouwbreedte van minimaal 20 mm. Voorschrift is een effectieve luchtspouw van tenminste 10 mm (BRL 1304). De totale spouwbreedte dient afgestemd te worden op de noodzakelijke isolatiedikte bij een specifieke RC-waarde. Tijdens de uitvoering moet direct contact tussen de specie of kopsverwerkte stenen en de isolatie worden voorkomen. Met name bij een beperkte luchtspouw is zorgvuldig metselwerk belangrijk.

1

2 3

4

1 2

3

4 5

6

13

Aansluiting van kozijn 1. kierdichting 2. waterwerende laag 3. kozijnsteun 4. Rockwool SpouwPlaat 433 MONO / 433 DUO / 433 PLUS

Aansluiting van fundering aan voor- en achtergevel en de vloer 1. Rockwool SpouwPlaat 433 MONO / 433 DUO / 433 PLUS 2. ventilatiekoker kruipruimte 3. dekvloer 4. ribcassettevloer 5. waterwerende laag 6. Rockwool Prefab BetonPlaat 417 / 418

14

Voorbereiding Voordat met het aanbrengen van de Rockwool spouwplaat kan worden begonnen, moet de kwaliteit van de ondergrond (vlakheid van het binnenspouwblad) gecontroleerd worden. Grove speciebaarden, lijmresten en andere oneffenheden moeten worden verwijderd. Plaatsing • Nauwkeurig horizontaal plaatsen van de eerste rij isolatieplaten is belangrijk. Het aanbrengen van een horizontale lijn op het binnenspouwblad (middels draad, smetlijn of gelijkwaardig) wordt geadviseerd; • Omwille van eventuele specieresten e.d. onderin de spouw, de onderzijde van de spouwplaten gemiddeld 50 mm vrijhouden van de bovenkant van de fundering; • De bovenzijde van de isolatie vrijhouden van valspecie; • De spouwplaten onder lichte druk en onderling goed sluitend tegen het binnenspouwblad aandrukken; • De spouwplaten bij voorkeur in halfsteensverband aanbrengen (overlaplengte 100 mm); • Op de hoeken beginnen met een hele respectievelijk minimaal een halve plaat. Bij hoekaansluitingen waar de platen iets doorsteken, de isolatie afsnijden met een (Rockwool)mes; • Buitenhoeken eventueel afwerken met Rockwool HoekAnker (zie pagina 23).

BELANGRIJK: De isolatie en het buitenspouwblad moeten bij werkonderbrekingen worden beschermd tegen weersinvloeden: bij regen de platen afdekken en bij wind zorgdragen voor voldoende bescherming.

15

Spouwankers Over het algemeen wordt er bij spouwmuren met een verankering van binnen- en buitenblad gewerkt voor de stabiliteit van de constructie. Het aantal benodigde spouwankers volgt uit NPR 6791. • Tot 10 meter bouwhoogte zijn er 4 spouwankers/m2 nodig; • 10 ≥ 20 meter zijn er 6 spouwankers/m2 nodig; • > 20 meter boven het maaiveld verwijzen we naar NPR 6791. De Rockwool spouwplaten dienen per plaat met tenminste 3 spouwankers te worden vastgezet. Bij pasplaten kleiner dan een halve plaat dienen minimaal 2 spouwankers per plaat te worden aangebracht. Vaak zijn spouwankers al in het binnenspouwblad aangebracht. De spouwplaten kunnen op eenvoudige wijze over deze ankers worden geschoven. De spouwankers moeten zo gelijkmatig mogelijk over de (pas-)plaat verdeeld zijn. Klemschijven moeten geheel binnen de plaat vallen en niet over de randen. N.B: Als reeds voldoende constructieve spouwmuurankers zijn aangebracht, kunnen ook andere bevestigingsmiddelen, zoals pluggen, worden toegepast voor het bevestigen van het isolatiemateriaal. Transport en opslag Rockwool spouwplaten zijn bestand tegen normaal optredende belastingen tijdens transport en tegen weersinvloeden. Echter in verband met vervuiling en verwerkingsgemak is een afgeschermde opslag (onder afdak of dekzijl) gewenst.

16

SPOUWMUREN

TIP:

SPOUWMUREN

Uitvoering en thermische prestaties van spouwmuurconstructies met Rockwool Sinds 2003 is er, gelijktijdig met het nieuwe BouwBesluit, een nieuwe versie van de NEN 1068 van kracht. (NEN 1068:2001 / A1 2001). Deze nieuwe regelgeving heeft invloed op de berekeningswijze van spouwmuurconstructies. Daarom hanteert de Nederlandse Isolatie Industrie een drietal voorbeeld spouwmuurconstructies waarvan de RC waarden vooraf zijn berekend. Op deze manier wordt er gestreefd naar een eenduidige en correcte implementatie van de nieuwe normering. Bij vragen over deze nieuwe NEN 1068 kunt u terecht bij de Rockwool Helpdesk, telefoon 0475 - 35 33 33. Basisuitgangspunten RC berekening: • Totale overgangsweerstand (Rsi + Rse) = 0,17 m2K/W; • Ontwerp spouwbreedte minimaal 20 mm (effectief minimaal 10 mm); • Niet-geventileerde luchtspouw met Rm = 0,18 m2K/W; • Toepassing van RVS spouwankers met diameter van 4 mm en λ van 15 W/mK; • Berekening met α = 0,05; • λ = 1,00 W/mK voor baksteen metselwerk λ = 2,00 W/mK voor betonwanden.

17

18

Spouwmuur met kalkzandsteen of metselwerk binnenblad Tabel 1: RVS spouwankers 433 PLUS Dikte 80

95

115

130

433 DUO + 433 MONO 150

170

80

100

120

140

160

175

RD

2,40 2,85 3,45 3,90 4,50 5,15 2,25 2,85 3,40 4,00 4,55 5,00

RC

2,61 3,03 3,60 4,02 4,56 5,12 2,50* 3,02 3,55 4,08 4,61 5,00

U

0,36 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19 0,37 0,31 0,27 0,24 0,20 0,19

Tabel 2: Gegalvaniseerde spouwankers 433 PLUS Dikte 80

100

120

140

433 DUO + 433 MONO 155

175

85

105

125

145

165

185

RD

2,40 3,00 3,60 4,20 4,65 5,30 2,40 3,00 3,55 4,10 4,70 5,25

RC

2,50 3,04 3,57 4,11 4,51 5,04 2,51 3,02 3,53 4,04 4,54 5,05

U

0,37 0,31 0,27 0,23 0,21 0,19 0,37 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19

1. Kalkzandsteen lijm-elementen, dikte 100 mm Rm (m2K/W) 0,10 2. SpouwPlaat 433 MONO/ 433 DUO/433 PLUS Rm (m2K/W) zie tabel 1 en 2 3. Niet-geventileerde luchtspouw ≥ 20 mm Rm (m2K/W) 0,18 4. Baksteen metselwerk, dikte 100 mm Rm (m2K/W) 0,10

1. Baksteen metselwerk, dikte 100 mm Rm (m2K/W) 0,10 2. SpouwPlaat 433 MONO/ 433 DUO/433 PLUS Rm (m2K/W) zie tabel 1 en 2 3. Niet-geventileerde luchtspouw ≥ 20 mm Rm (m2K/W) 0,18 4. Baksteen metselwerk,dikte 100 mm Rm (m2K/W) 0,10

Spouwmuur met gietbouw binnenblad Tabel 3: RVS spouwankers 433 PLUS Dikte 80

95

115

130

433 DUO + 433 MONO 150

170

80

100

120

140

160

180

RD

2,40 2,85 3,45 3,90 4,50 5,15 2,40 2,85 3,40 4,00 4,55 5,10

RC

2,59 3,02 3,58 4,00 4,54 5,11 2,60 3,00 3,53 4,06 4,59 5,12

U

0,36 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19 0,36 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19

Tabel 4: Gegalvaniseerde spouwankers 433 PLUS Dikte 80

100

120

140

433 DUO + 433 MONO 160

175

85

105

125

145

165

185

RD

2,40 3,00 3,60 4,20 4,80 5,30 2,40 3,00 3,55 4,10 4,70 5,25

RC

2,55* 3,02 3,55 4,09 4,62 5,02 2,56* 3,00 3,51 4,02 4,52 5,03

U

0,37 0,31 0,27 0,23 0,21 0,19 0,37 0,31 0,27 0,24 0,21 0,19

1. Gewapend beton, dikte 160 mm Rm (m2K/W) 0,08 2. SpouwPlaat 433 MONO/433 DUO/ 433 PLUS Rm (m2K/W) zie tabel 2 en 3 3. Niet-geventileerde luchtspouw ≥ 20 mm Rm (m2K/W) 0,18 4. Baksteen metselwerk, dikte 100 mm Rm (m2K/W) 0,10

* Berekend met een numeriek rekenprogramma. Overige waarden berekend conform NPR 2068.

19

20

SPOUWMUREN

Voorbeeld constructies

SpouwPlaat 433 PLUS Productomschrijving Sterk waterafstotende en stevige spouwplaat met een verbeterde λ-waarde, voorzien van ruitraster. Hierdoor is een strakkere verwerking mogelijk. Door de hoge densiteit van de plaat treedt er geen insnoering van de rozetten op. Het speciaal aangebrachte ruitraster zorgt bovendien voor een eenvoudige maatvoering. 10 jaar schriftelijke totaalgarantie op spouwplaat en verwerking volgens methode 433. Toepassing De Rockwool SpouwPlaat 433 PLUS is uitermate geschikt voor thermische isolatie van gedeeltelijk of geheel gevulde spouwmuren. KOMO-attest-met-productcertificaat K4108.

SpouwPlaat 433 DUO Productomschrijving Sterk waterafstotende spouwplaat met een harde toplaag en een flexibele achterzijde. Voorzien van ruitraster, 10 jaar schriftelijke totaalgarantie op spouwplaat en verwerking volgens methode 433. De harde toplaag zorgt voor een betere weerbestendigheid en een hogere weerstand tegen indrukking door rozetten. De flexibele achterzijde zorgt voor een optimale aansluiting tegen het binnenspouwblad, waarmee warmteverlies door convectiestroming wordt voorkomen. Gepatenteerd productieproces.

21

SPOUWMUREN

Productinformatie

Toepassing De Rockwool SpouwPlaat 433 DUO is geschikt als thermische isolatie van gedeeltelijk of geheel gevulde spouwmuren. KOMO-attest-metproductcertificaat K4108. SpouwPlaat 433 MONO Productomschrijving Flexibele en stevige, waterafstotende spouwplaat. Op aanvraag met zwart mineraalvlies leverbaar. Toepassing De Rockwool SpouwPlaat 433 MONO is geschikt als thermische isolatie van gedeeltelijk of geheel gevulde spouwmuren. KOMO-attest-met-certificaat K4108. Productvoordelen en -prestaties SpouwPlaat 433 PLUS, DUO en MONO • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1, volgens NEN-EN 13501-1; • Wateropname volgens EN 1609 < 0,25 kg/m2; • CE en Keymark gecertificeerd; • λD = 0,033 W/mK (433 PLUS) en 0,035 W/mK (433 DUO en 433 MONO, volgens NEN-EN 12667; • Gemakkelijk te verwerken; • Strakkere verwerking en geen insnoering rozetten (geen matraseffect) door hoge densiteit; • Eenvoudige maatvoering door speciaal rasterpatroon op voorzijde; • Uitstekende thermische prestatie door naadloze aansluiting; • Geschikt als ondersteuning voor waterdichte en waterwerende lagen (bijv. bij kozijnen); 22

SPOUWMUREN

• Door structuur steenwol geen naadvorming tussen platen onderling, waardoor geen warmteverliezen; • Blijvend gegarandeerde isolatiewaarde.

Rockwool HoekAnker Productomschrijving Het Rockwool HoekAnker is een duurzaam product dat zeer eenvoudig en gebruiksvriendelijk te monteren is voor een optimale afwerking van de hoeken. Plaatsing: minimaal 2 stuks per plaathoogte. Toepassing Speciaal voor het sluiten van openstaande naden bij uitwendige hoeken van de geïsoleerde spouwmuur. Het geïnstalleerde Rockwool HoekAnker zorgt voor een optimale thermische prestatie en een professionele afwerking.

23

Methode 433 Rockwool staat niet alleen garant voor de uitstekende productkwaliteit, maar garandeert ook de effectieve verwerking. De voorwaarden om in aanmerking te komen voor de “Methode 433”garantie kunt u bij ons opvragen. Na aanvraag verzorgt Rockwool op de bouwplaats een korte instructie. Op een later tijdstip zal het Bureau Kwaliteitsverklaringen Bouw (BKB) steekproefsgewijs controleren of de verwerking van de Rockwool spouwplaten volgens de voorschriften gebeurt. Wanneer de isolatie volgens de eenvoudige verwerkingsvoorschriften wordt aangebracht, ontvangt de opdrachtgever en de aannemer een garantiecertificaat.

24

VLIESGEVELS

Verwerkingsaspecten Rockwool Vliesgevel Systeem Het Rockwool Vliesgevel Systeem kan worden uitgevoerd met GevelPlaat 430 MONO en GevelPlaat 430 DUO en maakt het mogelijk om met 1 kunststofbevestiger per plaat te werken (i.p.v. de traditionele 4 ankers per m2). Uitgegaan wordt van een kunststofplug met een schotel van ± 90 mm, type Fisher DHK 100. Uiteraard zijn ook andere gelijkwaardige bevestigers geschikt. Het Rockwool Vliesgevel Systeem kent een “open standtijd” volgens onderstaande tabel.

Gevelhoogte

430 MONO

430 DUO

0 - 20 m

3 maanden

3 maanden

20 - 50 m

1 maand

3 maanden

50 - 100 m

2 weken

3 maanden

De Rockwool GevelPlaten moeten onder lichte druk, goed aansluitend, in halfsteensverband tegen de gevel worden aangebracht. GevelPlaat 430 DUO moet met harde (gemarkeerde) kant aan de buitenzijde en de flexibele kant aan de binnenzijde worden aangebracht. De montagetechniek met één bevestiger per plaat is onderzocht door Adviesburo Nieman B.V. en levert een belangrijke besparing in arbeidstijd en bevestigers op. Voor een volledig rapport kunt u terecht bij de Rockwool Helpdesk, telefoon 0475 - 353333.

25

26

VLIESGEVELS

6. VLIESGEVELS

De richtlijnen voor vliesgevels bepalen de keuze van Rockwool isolatieproducten in verschillende typen vliesgevels. Voor specifieke gevallen wordt aanbevolen contact op te nemen met Rockwool. • Bij ondoorschijnende wanden (steenachtig, metaal, kunststof, ondoorzichtig glas, etc.) zonder open voegen, zijn de isolatieplaten type Rockwool GevelPlaat 430 DUO en 430 MONO zonder restrictie geschikt; • Bij ondoorschijnende wanden met open voegen zijn de isolatieplaten type Rockwool GevelPlaat 430 DUO en 430 MONO eveneens geschikt. Bij de productkeuze dient rekening gehouden te worden met factoren als gevelhoogte, ventilatiegraad, hoeveelheid open voegen etc.; • Bij doorschijnende wanden (bijvoorbeeld doorzichtig glas) dient rekening te worden gehouden met het effect van blootstelling aan UV-stralen. De volgende diverse situaties bij doorschijnende wanden zijn hierbij te onderscheiden:

27

1. Doorlaat UV-stralen ≤ 15%, spouw niet-geventileerd. Toepassing mogelijk met onbeklede Rockwool GevelPlaat 430 DUO of 430 MONO. Keuze hierbij te maken in functie van het project (de gevelhoogte, duur van de blootstelling voordat de afwerking wordt geplaatst, etc.). 2. Doorlaat UV-stralen ≤ 15%, spouw zwak geventileerd. Toepassing mogelijk met Rockwool GevelPlaat 430 MONO, afgewerkt met een bekleding in mineraal vlies (naturel of zwart) dat optioneel leverbaar is. 3. Doorlaat UV-stralen ≤ 15%, sterk geventileerde spouw of structuur met open voegen. Zie punt 2. 4. Doorlaat UV-stralen ≥ 15%, spouw niet of zwak geventileerd.Toepassing mogelijk met onbeklede Rockwool GevelPlaat 430 DUO of 430 MONO, in het werk afgewerkt met een specifiek UV-bestendig vlies (niet door Rockwool meegeleverd). 5. Doorlaat UV-stralen ≥ 15%, sterk geventileerde spouw of structuur met open voegen. Zie punt 4.

28

VLIESGEVELS

Open voegen / Gesloten voegen / Glas

Uitvoering van vliesgevelconstructies met Rockwool Rockwool heeft voor haar vliesgevelproducten de zogenaamde “open standtijd” laten bepalen door Adviesburo Nieman B.V. Hieruit blijkt dat de Rockwool 430 DUO minimaal 3 maanden onafgewerkt aangebracht kan worden, ongeacht de ligging en hoogte van het bouwwerk. Indien de “open standtijd” naar verwachting langer dan deze maanden zal zijn, is het raadzaam één en ander af te stemmen met Rockwool, dit kan dan per project verder bekeken worden.

VLIESGEVELS


Open vliesgevel 1. 2. 3. 4.

1. Gewapend beton

1

1. Gewapend beton

1

Open vliesgevel

Gewapend beton, dikte 160 mm GevelPlaat 430 DUO / 430 MONO Sterk geventileerde luchtspouw Open vliesgevel Gevelbekleding met open voegen

2. FaçadePlaat 430 met mineraalvlies

2

2. FaçadePlaat 430 met

3. Sterk geventileerde luchtspou

mineraalvlies 4 3. Sterk geventileerde 3 luchtspouw

2

BELANGRIJK Voor elk type vliesgevelconstructie moet een aparte 4 thermische berekening worden gemaakt waarbij de3 invloed van het bevestigingssysteem volledig meegerekend wordt. Afhankelijk van de ophangconstructie kan het nodig zijn om 30-40% dikker te isoleren. Bij vragen over deze nieuwe NEN 1068 en vliesgevelconstructies kunt u terecht bij de Rockwool Helpdesk, telefoon 0475 - 35 33 33.

Gesloten vliesgevel Gesloten vliesgevel 1. 2. 3. 4.

1. Gewapend beton

Gesloten vliesgevel

2. FaçadePlaat 430

1. Gewapend beton

3. Niet geventileerde

2. FaçadePlaat 430

1

luchtspouw

2

3. Niet geventileerde Transport en opslag De Rockwool GevelPlaten zijn bestandluchtspouw tegen normaal optredende belastingen tijdens transport en tegen weersinvloeden. Echter in verband met vervuiling en verwerkingsgemak is een afgeschermde opslag (onder afdak of dekzijl) gewenst.

4

Gewapend beton, dikte 160 mm GevelPlaat 430 DUO / 430 MONO Niet-geventileerde luchtspouw Gevelbekleding met gesloten voegen

4

2

3

3

Prefab betonnen geveleleme 1

Prefab betonnen gevelelement

29 1

1. Betonnen binnenspouwblad

1. Betonnen binnenspouwb

2. Rockwool prefab beton is 2

30

3. Betonnen buitenspouwbl

Productomschrijving Het Rockwool Vliesgevel Systeem kan worden uitgevoerd met GevelPlaat 430 MONO en GevelPlaat 430 DUO. De GevelPlaat 430 DUO is voorzien van een harde toplaag en een ruitraster. De harde toplaag zorgt voor een nóg betere weerbestendigheid en een nóg hogere weerstand tegen indrukking door rozetten. De flexibele achterzijde zorgt voor een optimale aansluiting tegen de gevelwand waarmee warmteverlies door convectiestroming wordt voorkomen. Het speciaal aangebrachte ruitraster zorgt bovendien voor een eenvoudige maatvoering. Gepatenteerd productieproces. De GevelPlaat 430 MONO is een harde, sterk waterafstotende gevelplaat die langdurig tegen weersinvloeden bestand is. De GevelPlaat 430 MONO is op aanvraag met zwart of naturel mineraalvlies leverbaar. Toepassing De Rockwool GevelPlaten 430 DUO en 430 MONO zijn bij uitstek geschikt voor uitwendige isolatie van gevels waarbij later de gevelbekleding wordt aangebracht en waar sprake kan zijn van een grote en langdurige luchtverplaatsing in de spouw (vliesgevels). In het algemeen toepasbaar voor gebouwen met een hoogte tot boven de 100 m. KOMO-attestmet-product-certificaat nr. K4108.

31

Productvoordelen en -prestaties Rockwool Vliesgevel Systeem • Aanzienlijke besparing op verwerkingstijd en toe te passen aantal bevestigers; • Hoge “open standtijd” (minimaal 3 maanden, ongeacht ligging en hoogte van het bouwwerk voor GevelPlaat 430 DUO); • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1, volgens NEN-EN 13501-1; • Wateropname volgens EN 1609 < 0,25 kg/m2; • CE en Keymark gecertificeerd; • λD = 0,034 W/mK (430 MONO) en λD = 0,035 W/mK (430 DUO), volgens NEN-EN 12667; • Gemakkelijk te verwerken; • Eenvoudige maatvoering door het speciaal aangebrachte ruitraster op de GevelPlaat 430 DUO; • Door structuur steenwol geen naadvorming tussen de platen onderling, waardoor geen warmteverliezen; • Blijvend gegarandeerde isolatiewaarde; • Tot op grote hoogte toe te passen; • Geen uitzetting of krimp; • Extra geluidsisolatie; • Verhoogt de brandveiligheid van de constructie.

32

VLIESGEVELS

Productinformatie

7. HOUTEN CONSTRUCTIES / HOUTBOUW

HOUTBOUW

Gevelsluitende elementen en houtskeletbouw Sinds 2003 is er gelijk met het nieuwe BouwBesluit een nieuwe versie van de NEN 1068 van kracht. (NEN 1068:2001 / A1 2001). In deze nieuwe regelgeving wordt onderscheid gemaakt in de berekeningswijze tussen constructies die prefab of “in het werk” worden gemaakt. Dit aspect is met name bij houtbouw constructies van groot belang. Op basis van de hierna genoemde “basisuitgangspunten” is een aantal voorbeelden uitgewerkt voor een houten gevelconstructie. Bij vragen over deze nieuwe NEN 1068 en houtbouw constructies kunt u terecht bij de Rockwool Helpdesk, telefoon 0475 - 35 33 33. Basisuitgangspunten Rc berekening • Totale overgangsweerstand (Rsi + Rse) = 0,17 m2 K/W; • Luchtspouw is niet geventileerd bij metselwerk buitenblad, Rm = 0,18 m2K/W (luchtspouw minimaal 20 mm); • Luchtspouw is sterk geventileerd bij houten gevelbekleding, Rm = 0,00 (inclusief bekleding); • Isolatiemateriaal wordt elementvullend aangebracht; • Berekening met α = 0,02 (geprefabriceerd); • Gipskarton λreken = 0,25 W/mK; • Hout λreken = 0,13 W/mK; • λ = 1,00 W/mK voor baksteen metselwerk. Opmerkingen 1. De invloed van spouwankers wordt niet apart uitgerekend maar is toegerekend aan het hout. 2. Bij in het werk opgebouwde houtbouw constructies dient uitgegaan te worden van een α = 0,05.

33

34

HOUTBOUW

Verwerkingsaspecten

4

2. Dampremmende laag

2

1

3 3

3. Houten stijlen regelwerk voorzien van Rockwool isolatie


4. Dampdoorlatende, waterkerende folie

RC-waardes met BouwPlaat 211 en BouwPlaat 221 Houtpercentage Dikte*

Gevelsluitend element met metselwerk

Gevelsluitend element met metselwerk

1. Gipskarton 4 plaat, dikte 12,5 mm

Gevelsluitend element met metselwerk buitenblad

5

2

1. Gipskarton plaat, dikte 12,5 mm

1

2. Dampremmende laag

2. Dampremmende laag 3

3. Houten stijlen regelwerk voorzien van

3. Houten stijlen regelwerk voorzien van

Bouwplaat 201/211 Vario

12%

14%

16%

18%

20%

22%

24%

90

2,25

2,18

2,11

2,05

1,99

1,94

1,88

120

2,88

2,78

2,68

2,60

2,53

2,45

2,39

140

3,30

3,18

3,07

2,96

2,86

2,78

2,70

160

3,73

3,59

3,46

3,35

3,24

3,14

3,05

180

4,16

4,00

3,85

3,71

3,60

3,49

3,38


Bouwplaat 201/211 Vario

5. Niet geventileerde luchtspouw ≥ 20mm

4. Dampdoorlatende, waterkerende 5 folie 6

5. Niet geventileerde luchtspouw ≥ 20mm

Gevelsluitend element met houten gevelbekleding 1. Gipskarton plaat, dikte 12,5 mm 2. Dampremmende laag

Rm (m2K/W) 1. Gipskarton plaat, dikte 12,5 mm 0,05 2. Dampremmende laag 0,00 3. Houten stijlen regelwerk voorzien van BouwPlaat 211/221 zie tabel 4. Dampdoorlatende, waterkerende folie 0,00 4 5. Sterk geventileerde luchtspouw ≥ 20 mm 0,00 6. Houten buitenafwerking, dikte 100 mm 0,00

3. 4Houten stijl-en regelwerk voorzien van

2

Rockwool isolatie

Gevelsluitend element met houten buitenafwerking RC-waardes met BouwPlaat 211 en BouwPlaat 221

2

Dikte* 3

6

1


3

6

Houtpercentage 1

5

12%

14%

16%

18%

20%

22%

24%

90

1,96

1,88

1,81

1,74

1,68

1,63

1,58

120

2,60

2,50

2,40

2,31

2,22

2,15

2,07

140

3,03

2,91

2,79

2,69

2,59

2,50

2,41

160

3,46

3,31

3,18

3,06

2,95

2,85

2,75

180

3,88

3,72

3,58

3,44

3,31

3,20

3,09

5 * De dikte is die van de Rockwool isolatie en van het houten stijlen regelwerk.

35

36

HOUTBOUW

Rm (m2K/W) 5. Niet geventileerde luchtspouw ≥ 20mm 1. Gipskarton plaat, dikte 12,5 mm 0,05 5 6 2. Dampremmende laag 0,00 6 3. Houten stijlen regelwerk voorzien van BouwPlaat 211/221 zie tabel 4. Dampdoorlatende, waterkerende folie 0,00 5. Niet geventileerde luchtspouw ≥ 20 mm 0,18 6. Baksteen metselwerk, dikte 100 mm 0,10

BouwPlaat 201 Productomschrijving Lichte, veerkrachtige steenwolplaat met thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen. Toepassing Isolatie van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

BouwPlaat 201 VARIO Productomschrijving Lichte, veerkrachtige steenwolplaat met thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen. Altijd klemmend zonder op maat te snijden, dankzij de “harmonica” zijkant. Verkrijgbaar in twee breedtes: 380 mm voor stijlafstanden tussen de 330 t/m 375 mm en 580 mm voor stijlafstanden tussen de 530 t/m 575 mm. Gepatenteerd productieproces. Toepassing Isolatie van geprefabriceerde houten elementen zoals HSB, als ook van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

37

Rockwool VARIO past altijd De BouwPlaat VARIO is speciaal ontwikkeld voor het isoleren van geprefabriceerde houten elementen. De speciale zijkant van de VARIO kan wel 50 mm worden samengeduwd. Hij past daardoor altijd beter tussen twee stijlen, en vult de ruimte steeds voor 100%. Dat levert niet alleen de hoogste isolatiewaarde op, maar ook een besparing in manuren van ca. 25%. De VARIO hoeft immers niet meer precies pas te worden gesneden. Ondanks de iets hogere prijs is de VARIO daardoor bijna een halve euro per vierkante meter voordeliger!

HOUTBOUW

Productinformatie

BouwPlaat 211 Productomschrijving Stevige, veerkrachtige steenwolplaat met thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen. Toepassing Isolatie van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

38

BouwPlaat 231

Productomschrijving Stevige, veerkrachtige steenwolplaat met thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen. Altijd klemmend zonder op maat te snijden, dankzij de “harmonica” zijkant. Verkrijgbaar in twee breedtes: 380 mm voor stijlafstanden tussen de 330 t/m 375 mm en 580 mm voor stijlafstanden tussen de 530 t/m 575 mm. Gepatenteerd productieproces.

Productomschrijving Harde steenwolplaat met zeer goede thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen voor isolatie van hout-, wanden plafondconstructies.

Toepassing Isolatie van geprefabriceerde houten elementen zoals HSB, als ook van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

BouwPlaat 221 Productomschrijving Halfharde steenwolplaat met thermische, brandwerende en akoestische eigenschappen.

Toepassing Thermische, akoestische en brandwerende isolatie van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363. Productvoordelen en -prestaties • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1, volgens NEN-EN 13501-1; • CE en Keymark gecertificeerd; • λD = 0,034 W/mK (BouwPlaat 231), λD = 0,035 W/mK (BouwPlaat 211, BouwPlaat 211 VARIO en BouwPlaat 221) en 0,037 W/mK (BouwPlaat 201 en BouwPlaat 201 VARIO), volgens NEN-EN 12667.

Toepassing Isolatie van hout-, wanden plafondconstructies. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

39

40

HOUTBOUW

BouwPlaat 211 VARIO

8. BINNENWANDEN Verwerkingsaspecten scheidingswanden

BINNENWANDEN

Metaalprofiel scheidingswanden zijn verkrijgbaar als niet-verplaatsbare wand en als verplaatsbare systeemwand (zie tekening). Voor beide systemen levert Rockwool op maat gesneden isolatieproducten.

41

42

BINNENWANDEN

De afmetingen van de Rockwool ScheidingswandPlaat 204 zijn afgestemd op de standaard maatvoering van de gebruikelijke metaalprofielen en wandafmetingen. De plaat is met een isolatiemes op maat te snijden en plaatst zich gemakkelijk in de metaalprofielen. De structuur van steenwol garandeert altijd een goede onderlinge aansluiting.

Niet-verplaatsbare scheidingswand 1. 2. 3. 4.

Gipskartonplaat Metaalprofiel ScheidingswandPlaat 200/204 Gipskartonplaat

Akoestische isolatie Rockwool steenwol zorgt voor een inwendige geluidabsorptie en vergroot hierdoor aanzienlijk de geluidsisolatie van de wand. De “buigslappe” constructie van een scheidingswand zorgt voor een hoge geluidsisolatie. Zeker wanneer dit wordt afgezet tegen het eigen, zeer lage gewicht. Tabel: Testresultaten geluidsisolatie en brandwerendheid voor ScheidingswandPlaat 204

Constructie

Verplaatsbare systeemwand

Dikte (mm)

RW (dB)

Brandwerendheid in minuten

MS 75/1.50.1

0

35

< 30

MS 75/1.50.1.A

40

45

> 30

MS 100/1.75.1.A

60

48

> 60

MS 100/2.50.2.A

40

55

> 90

MS 160/2.50.50.2.A

40

60

> 120

BINNENWANDEN


Toelichting: 1. 2. 3. 4.

Gipskartonplaat Onderbak ScheidingswandPlaat 204 Gipskartonplaat

• De geluidstesten volgens ISO R 140; • MS staat voor Metal Stud; • De code 75/1.50.1 wil bijvoorbeeld zeggen: 75 mm totale wanddikte, met 1 gipskartonplaat, een spouw van 50 mm en weer 1 gipskartonplaat; • De “A” wil zeggen dat er isolatie in de spouw zit.

43

44

Verwerkingsaspecten voorzetwanden

ScheidingswandPlaat 204

De Rockwool VoorzetWand 406 wordt met een cementgebonden lijmmortel tegen de muur verlijmd geplaatst. Alvorens de Rockwool VoorzetWand 406 te verlijmen dient een aantal voorbereidende werkzaamheden aan de basiswand te worden uitgevoerd:

Productomschrijving Een lichte, zeer veerkrachtige steenwolplaat met uitstekende akoestische en brandwerende eigenschappen. Toepassing De Rockwool ScheidingswandPlaat 204 is in het bijzonder geschikt voor verplaatsbare en niet verplaatsbare scheidingswanden met een structuur van metalen profielen en wandafwerking met gipskarton of gipsvezelplaat, waarbij specifieke branden geluidseisen worden gesteld. KOMO Productcertificaat nr. K10363. ScheidingswandPlaat 200 Productomschrijving Uiterst lichte, veerkrachtige steenwolplaat. Toepassing Akoestische isolatie van lichte, metalen scheidingswanden. KOMO Productcertificaat nr. K10363. Productvoordelen en -prestaties • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1, volgens NEN-EN 13501-1; • CE en Keymark gecertificeerd; • λD = 0,039 W/mK (ScheidingswandPlaat 200) en 0,037 W/mK (ScheidingswandPlaat 204), volgens NEN-EN 12667; • Sterk geluidabsorberend; • Goede brandwerendheid; • Eenvoudige en betrouwbare montage; • Stevige plaat die zich gemakkelijk laat verwerken. 45

• Oude behanglagen, loszittende stuc-, verflagen e.d. dienen te worden verwijderd; • Stopcontacten en overige electrische aansluitingen (telefoon, radio e.d.) moeten van de basiswand naar de voorzetwand worden verplaatst; • Stopcontacten en andere aansluitingen moeten vervangen worden door opbouwarmaturen; • Eventueel in de basiswand aanwezige directe geluidslekken, bijvoorbeeld wandcontactdozen of andere gaten, moeten dichtgemaakt worden; • Eerst wordt er bepaald op welk punt gestart wordt met de eerste volle plaat. Meestal zal dit in een hoek zijn. Er wordt een verticale lijn uitgezet op de bestaande muur zodat de eerste plaat waterpas geplaatst kan worden; • Zijn er electrische kabels weg te werken, dan worden deze uitgespaard op de rugzijde van de isolatieplaat; • Door de harde steenwol-contactlaag, kan de lijmmortel eenvoudig op de rugzijde van de isolatieplaat worden aangebracht. Dit gebeurt onder vorm van circa 8 lijmdotten per m², elk met een diameter van circa 150 mm en een lijmdikte van 10 tot 15 mm. Bij aandrukken van de plaat tegen de muur zal de lijm zich gelijkmatig verdelen; • Mechanische bevestigingen met schroefverbindingen verminderen de geluidsisolatie en moeten vermeden worden. Bij toepassing als plafondisolatie zijn evenwel mechanische bevestigers nodig, in combinatie met de lijmmortel; 46

BINNENWANDEN

Productinformatie scheidingswanden

b

a

Verwerking VoorzetWand 406

Productinformatie voorzetwanden VoorzetWand 406 Productomschrijving Harde DUO steenwolplaat, éénzijdig verlijmd met een ca. 10 mm dikke gipskartonplaat. Tussen de gipsplaat en isolatie is standaard een sterk dampremmende folie aangebracht. Toepassing Thermische en akoestische isolatie tegen steenachtige gevelwanden, te verlijmen met een cementgebonden lijmmortel. Productvoordelen • Verhoogt thermische isolatie en comfort, in het bijzonder bij renovaties; • Uitstekende akoestische prestaties door het verend karakter van de steenwol, de eigenschappen van de gipskartonplaat, en de afwezigheid van mechanische verankering bij toepassing als voorzetwand; • Snelle en eenvoudige verwerking in één arbeidsgang. Damprem, alsook de afwerkingslaag in de vorm van gipskarton, zit reeds op de plaat; • Gemakkelijke verlijming met lijmdotten op de structuurvaste steenwol-contactlaag; • Inwerken van electrische leidingen in de steenwollaag is mogelijk.

a. Meten van de positie van de leiding. b. Afzetten van de gemeten positie van de leiding op de steenwolzijde van de VoorzetWand 406.

c

47

c. Uitsnijden en leegmaken van de sleuf ten behoeve van de leiding.

48

BINNENWANDEN

• Voor een optimaal akoestisch resultaat dient de gipskartonplaat van de Rockwool VoorzetWand 406 vrij te blijven van vloer en plafond. Onderaan de isolatieplaat is een zone van 30 mm vrijgehouden zonder gipskarton. Met bijsnijden van deze strook kan de plaathoogte waar nodig precies worden afgesteld op de hoogte binnen het lokaal. Bovenaan worden stelblokjes gebruikt om de isolatieplaat tijdelijk op te spannen. Tegelijk wordt daardoor contact tussen gipskarton en plafond vermeden na verwijdering van het stelblokje; • De platen worden goed onderling aangesloten. De spleten langs vloer en plafond worden nauwkeurig afgekit met een kit die flexibel blijft; • Tenslotte worden de naden tussen de gipsplaten onderling, en de hoeken en randen van de gipsplaten op de gebruikelijke manier afgewerkt met wapeningsband en voegenvuller. De zijranden van de gipsplaat zijn als ABA afgeschuind.

9. HELLENDE DAKEN Verwerkingsaspecten Goede isolatie is tegenwoordig erg belangrijk voor het hellend dak, want veel meer dan vroeger wordt ook de ruimte onder de pannen als woon- of werkruimte benut. In de traditionele dakstructuur is isoleren met steenwol trouwens bijzonder interessant. Tussen de balken kan de isolatie, door haar flexibiliteit, goed aansluitend worden geplaatst, zonder extra dikte voor het dak te moeten creëren. Bovendien zorgt het wolpakket, door de hoge geluidabsorptie, voor opmerkelijk extra akoestische isolatie van het buitengeluid.

49

Vaste balkafstanden

Variabele balkafstanden

Rockflex 214

X

X

SpijkerflensDeken 122/123

X

-

DeltaPlaat 212

X

X

HELLENDE DAKEN

HELLENDE DAKEN

Productkeuze Op basis van het type hellend dak kan het daartoe geëigende Rockwool product worden geselecteerd.

50

B

B

Hellende lende Voorbeeld constructies daken ken 1. Gipskartonplaat, dikte 12,5 mm 2. Houten montageregel 3. Dampremmende folie 4a. Houten balken tussenafstand variabel ≤ 600 mm 4b. Rockflex 214

Prestaties Op basis van de getoonde constructies is de thermische prestatie uitgerekend bij toepassing van de Rockflex 214, SpijkerflensDeken 122 of 123 en de DeltaPlaat 212*.

5. Dakbeschot, tengels, panlatten en dakpannen

Rockflex 214 80 mm 100 mm 120 mm 140 mm 160 mm 180 mm 200 mm 220 mm

1. Gipskartonplaat, 12,5 mm 2 b 4dikte 3 2. Houten montageregel 1 3. Dampremmende folie

4a. Houten kepers tussenafstand variabel ≤ 600 mm 4b. Rockwool isolatieplaat

RD

2,00

2,50

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

1. Gipskartonplaat, dikte 12,5 mm

RC**

1,65

2,04

2,43

2,81

3,20

3,59

3,98

4,37

2. Houten montageregel

U

0,56

0,46

0,39

0,34

0,30

0,27

0,24

0,22

Hellend dak met Rockwool isolatieplaat

3. Dampremmende folie 4a. Houten kepers tussenafstand variabel ≤ 600

SpijkerflensDeken 122/123

80 mm

100 mm

120 mm

150 mm

RD

2,00

2,50

3,00

3,75

RC**

1,65

2,04

2,43

3,01

U

0,56

0,46

0,39

0,32

mm 4b. Rockwool isolatieplaat

DeltaPlaat 212 1. Gipskartonplaat, dikte 12,5 mm 2a. Houten sporen, tussenafstand ca. 600 mm

RD

3. Dakbeschot en dakpannen 3a

2a 3 Hellend dak met Rockwool SpijkerflensDeken 1. Gipskarton plaat, dikte 12,5mm

1,65

2,05

2,75

3,30

3,85

4,40

5,00

RC

1,35

1,67

2,19

2,61

3,03

3,45

3,87

U

0,67

0,55

0,43

0,36

0,32

0,28

0,25

**

2b. SpijkerflensDeken 122 of 123

4

2

3b

60 mm 75 mm 100 mm 120 mm 140 mm 160 mm 180 mm

* **

Berekening en thermische waarden materialen overeenkomstig NPR2068. RC-berekeningen gebaseerd op een houtpercentage van 10%.

2b

2. Houten montageregel

1 3a. Houten kepers tussenafstand 350, 450 of

1

600mm. 3b. Rockwool SpijkerflensDeken 4. Onderdak, tengels, panlatten en

51

52

HELLENDE DAKEN

4a dak met5 Rockwool isolatieplaat Hellend

Geluidsisolatie met Rockflex 214

1 gipskartonplaat

2 gipskartonplaten

Rockflex dikte 120 mm

RW = 48 db

RW = 51 db

Rockflex dikte 180 mm

RW = 50 db

RW = 53 db

Rapporten zijn op aanvraag beschikbaar.

Brandwerendheid Rockflex 214 Rockflex dikte 120 mm

1 gipskartonplaat

2 gipskartonplaten

30 minuten 60 minuten (> 45 min., oriëntatietest) (> 60 min., oriëntatietest)

DeltaPlaat 212 Productomschrijving Halfharde steenwolplaat, diagonaal in twee gelijke driehoeken gesneden (gepatenteerd). Door beide helften ten opzichte van elkaar te verschuiven verandert de plaatbreedte. Eén plaat voldoet voor vrijwel alle reguliere balkafstanden. Toepassing Thermische isolatie tussen de kepers in vloeren, hellende daken en bij houtskeletbouw. KOMO Productcertificaat nr. K10363. HELLENDE DAKEN

Geluidsisolatie en brandwerendheid Op basis van de opbouw getoond in de afbeelding (pagina 51), heeft Rockwool diverse branden geluidstesten gedaan met toepassing van de Rockflex 214. De resultaten zijn uitstekend.

Productinformatie

SpijkerflensDeken 123

Rockflex 214

Productomschrijving Volledig omhulde steenwoldeken, aan één zijde voorzien van een brandveilig en dampremmend aluminium laminaat, aan de andere zijde voorzien van dampopen papier. De deken is in de lengterichting voorzien van draadversterkte spijkerflenzen

Productomschrijving Lichte en veerkrachtige steenwolplaat, geleverd op rol. De plaat op rol is gemakkelijk op maat te snijden. Voldoet voor alle balkafstanden (≤ 60 cm). Toepassing Thermische isolatie tussen de balken in hellende daken en zoldervloeren.

53

(gepatenteerd). Toepassing Thermische isolatie van verdiepingsvloeren en daken, waarbij een verdere afwerking plaatsvindt. KOMO Productcertificaat nr. K10363. 54

SpijkerflensDeken 122 Productomschrijving Steenwoldeken, aan één zijde voorzien van een brandveilig en dampremmend aluminium laminaat. De deken is in de lengterichting voorzien van draadversterkte spijkerflenzen (gepatenteerd). Toepassing Thermische isolatie van verdiepingsvloeren en daken, waarbij een verdere afwerking plaatsvindt. KOMO Productcertificaat nr.

Productvoordelen en -prestaties • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1 (Rockflex 214 en DeltaPlaat 212) en D-s1, d0 (SpijkerflensDeken 122 en 123 en BouwDeken 121), volgens NEN-EN 13501-1; • λD = 0,040 W/mK (Rockflex 214, BouwDeken 121, SpijkerflensDeken 122 en 123) en λD = 0,036 W/mK (DeltaPlaat 212), volgens NEN-EN 12667; • CE en Keymark gecertificeerd (Rockflex 214 alleen CE gecertificeerd).

K10363.

HELLENDE DAKEN

BouwDeken 121 Productomschrijving Steenwoldeken, aan één zijde voorzien van een brandveilig en dampremmend aluminium laminaat. Toepassing Thermische isolatielaag van verdiepingsvloeren en zoldervloeren, waarbij een verdere afwerking plaatsvindt. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

55

56

10. VLOEREN Verwerkingsaspecten Rockwool heeft producten die kunnen worden toegepast als verende laag in zwevende vloeren: de Zwevende VloerPlaat 501 en de VloerPlaat 504. De Rockwool Zwevende VloerPlaat 501 heeft zeer gunstige dynamische stijfheidswaarden voor een optimaal akoestisch comfort.

VLOEREN

TIPS: Bij de dimensionering en/of verwerking zijn de volgende documenten interessante leidraden: • NEN 2742 Zwevende dekvloeren – Terminologie, uitvoering en kwaliteitsbeoordeling; • NPR 5070 Geluidwering in woongebouwen – Voorbeelden van wanden en vloeren in steenachtige draagconstructies; • SBR Zwevende dekvloeren op thermische of akoestische isolatie in de woningbouw; • SBR/WTCB Cementgebonden gietvloeren.

57

58

VLOEREN

Tot een dikte van 30 mm wordt dit product toegepast in situaties met steenachtige dekvloeren, waarbij de vloerbelasting beperkt is tot een niveau dat in woningen en woongebouwen gebruikelijk is. Bij houten dekvloeren of bij grotere isolatiediktes, vanaf 30 mm, en wanneer er sprake is van een hogere drukbelasting, is de Rockwool VloerPlaat 504 het aangewezen product. Dit is een zeer harde steenwolplaat met een hogere weerstand tegen indrukking.

Vloerisolatie • Plaats de isolatieplaten gewoon naadloos tegen elkaar. Passtukken, die nodig zijn op uiteinden of bij aansluitingen, kunnen eenvoudig worden gesneden met behulp van een (Rockwool) mes; • Rockwool zwevende vloerplaten worden in één laag gelegd. Als om thermische redenen een grotere RC-waarde nodig is dan mogelijk met de beschikbare diktes van de vloerplaten, wordt bijkomend geïsoleerd tegen de onderzijde van de vloer; • Voorkom zoveel mogelijk het belopen van de isolatie. Plaats daarom de waterkerende folie zo snel mogelijk. Werk eventueel met loopplanken. Randisolatie • De stroken van randisolatie zijn voornamelijk bedoeld om flankerende overdracht van contactgeluid via de muren te verhinderen. De stroken zijn minstens 8 mm dik en bestaan uit een samendrukbaar materiaal. Hiervoor kunnen ook gesneden stroken uit zwevende vloerplaten worden gebruikt.

59

Waterkerende folie • De waterkerende folie bestaat bijvoorbeeld uit polyethyleen met een dikte van minstens 0,2 mm. Deze voorkomt infiltratie van nat dekvloermateriaal naar de ondergrond en belet vooral de droging van de dekvloer naar beneden toe; • De folie wordt langs de muurkanten opgezet met minstens de hoogte van de later aan te brengen dekvloer en afwerking; • De waterkerende folie wordt geplaatst met overlappingen van circa 100 mm. In geval van erg natte species worden de overlappingen ook met tape afgedicht; • Als de waterkerende folie geplaatst is, kan de isolatielaag voorzichtig worden belopen. Dit is bijvoorbeeld nodig voor het plaatsen van een vloerverwarmingsnet. Het belopen dient weliswaar beperkt te blijven tot strikt noodzakelijke werkzaamheden. Dekvloer • De dekvloerdikte wordt, naar mechanisch gedrag toe, bepaald op basis van de karakteristieke buigtreksterkte van het dekvloermateriaal overeenkomstig NEN-EN 13813. Voor woongebouwen is een dikte van 50 tot 70 mm met zandcement-dekvloer en 30 tot 40 mm met anhydriet-dekvloer richtinggevend. Nadere specificaties zullen opgenomen worden in NEN 2742; • Bij toepassing van vloerverwarming wordt de dekvloerdikte vergroot met de dikte van de buizendiameter; • Andere leidingen dan die voor vloerverwarming worden afgeraden in de dekvloer. Deze komen bij voorkeur in een egalisatielaag op de draagvloer.

60

VLOEREN

Plaatsing Draagvloer • Zorg voor een vlakke ondergrond. Lichte lokale oneffenheden vormen geen probleem, omdat deze worden opgevangen door het isolatiemateriaal; • Leidingen op de draagvloer moeten worden ingebed door een laag van egalisatiemortel. Voor een optimale isolatie van contactgeluid worden geen leidingen in de verende laag geplaatst. Zo behoudt de isolatie een gelijkmatige veerkracht over het gehele oppervlak; • De draagvloer moet voldoende uitgedroogd zijn, alvorens isolatie en dekvloer kunnen worden aangebracht.

Vloerafwerking en plinten • Een vloerbedekking wordt pas aangebracht wanneer de dekvloer voldoende is gedroogd. Minstens 1 week wachttijd per centimeter dekvloerdikte tot 50 mm en 2 weken per centimeter boven 50 mm dikte is hierbij richtinggevend; • Plinten worden tegen de muren geplaatst en mogen de vloer niet raken om flankerende geluidoverdracht te vermijden. De voeg tussen vloer en plint wordt nadien afgekit met een soepel en waterdicht materiaal.


Draagvloer met Zwevende VloerPlaat 501 / VloerPlaat 504 1. Draagvloer beton (of hout) 2. Zwevende VloerPlaat 501 / VloerPlaat 504 3. Waterkerende folie 4. Cementgebonden dekvloer of anhydriet met vloerafwerking

Mechanische eigenschappen De samendrukbaarheid “c” (dL – dB), gemeten conform NEN-EN 12431, bedraagt maximaal 5 mm. dL: dikte onder statische druk van 250 Pa (~25 kg/m²); dB: dikte nadat de statische druk werd opgevoerd tot 5.000 Pa (~500 kg/m²).

1. 2. 3. 4. 5.

5 4

3

61

2

Vaste vlakke (zand) bodem VloerPlaat 504 Waterkerende folie Betonnen draagvloer, 200 mm Cementgebonden afwerklaag met vloerafwerking, 50 mm

1

62

VLOEREN

Draagvloer met VloerPlaat 504

Op basis van ENV 1991-2-1 Eurocode 1 en NEN-EN 13162 is Rockwool Zwevende VloerPlaat 501 aanbevolen voor een nuttige gemiddelde belasting van 2 kPa (~ 200 kg/m²) op de dekvloer.

Met Rockwool Zwevende VloerPlaat 501 kan optimaal geluidscomfort voor een zwevende vloertoepassing worden gerealiseerd. De producten hebben een zeer gunstig karakter op het gebied van dynamische stijfheid. Gemeten conform NEN-EN 29051-1 zijn deze waarden: - Voor dikte 20 mm: S’ = 18 MN/m3; - Voor dikte 25 mm: S’ = 13 MN/m3; - Voor dikte 30 mm: S’ = 11 MN/m3.

Tabel: Indicatieve resultaten met Zwevende VloerPlaat 501, gemeten in

Contactgeluid De belangrijkste eigenschap voor toepassing van steenwol in een zwevende vloer is demping van contactgeluid. Sinds 2003 vereist het BouwBesluit voor de woonfunctie een Ico ≥ + 5 dB tussen de besloten ruimte van een verblijfsgebied en een aangrenzende gebruiksfunctie op een ander perceel. Zonder zwevende toepassing zou dit een massieve vloer van circa 800 kg/m² vereisen. Met een zwevende vloer en Rockwool Zwevende VloerPlaat 501 kan de index voor contactgeluid Ico, al naargelang de vloersamenstelling, met meer dan 20 dB worden verbeterd (idem voor de Europese waarde Llin die hier vrij goed mee overeenkomt).

Houd hierbij rekening met een afname van de labo-resultaten met enkele dB’s in de praktijk.

labo-omstandigheden Vloeropbouw met betonnen basisvloer van 140 à 150 mm

Waarde Ico

idem + 20 mm Rockwool 501 + 40 mm dekvloer

+

20 dB


+

21 dB


+

26 dB


+

27 dB

Luchtgeluid Met goed ontworpen/uitgevoerde steenachtige zwevende vloeren en Rockwool Zwevende VloerPlaat 501 is de eis voor luchtgeluidsisolatie van het BouwBesluit voor een woonfunctie, Ilu ≥ 0 dB tussen een besloten ruimte en een aangrenzende gebruiksfunctie op een ander perceel zeker realiseerbaar. De zwevende vloer functioneert in deze opbouw namelijk als een systeem “massa-veer-massa”. De geluidsisolatie kan 10 dB of meer beter zijn dan deze van een massieve vloer met hetzelfde gewicht.

BELANGRIJK Op steenachtige draagvloeren is een prestatie ver boven het vereiste niveau volgens het BouwBesluit dus mogelijk.

De comfortniveaus k = 2 (Ico ≥ 10 dB) en k = 1 (Ico ≥ 15 dB) volgens NEN 1070 liggen bij een gepaste opbouw en goede uitvoering zeker binnen het bereik.

63

VLOEREN

Productinformatie Zwevende VloerPlaat 501 Productomschrijving Harde, veerkrachtige steenwolplaat met zeer gunstige dynamische stijfheidswaarden voor een optimaal akoestisch vloercomfort.

64

Toepassing De Zwevende VloerPlaat 501 is bij uitstek geschikt voor contactgeluidsisolatie van zwevende vloeren met een steenachtige dekvloer. KOMO-attest-met-product-certificaat nr. 10363. VloerPlaat 504 Productomschrijving Zeer harde steenwolplaat met hoge weerstand tegen indrukking. Toepassing Thermische isolatie van in het werk gestorte betonvloeren, contactgeluidsisolatie van zwaar belaste zwevende steen- of houtachtige dekvloeren. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

65

VLOEREN

Productvoordelen en -prestaties • Ingedeeld in Euro-Brandklasse A1, volgens NEN-EN 13501-1; • Wateropname volgens EN 1609 < 0,25 kg/m2; • CE (Vloerplaat 501 en 504) en Keymark (VloerPlaat 504) gecertificeerd; • λD = 0,035 W/mK (VloerPlaat 501) en 0,040 W/mK (VloerPlaat 504), volgens NEN-EN 12667; • Druksterkte VloerPlaat 504: bij 10% vervorming: dikte < 50 mm = 20 kPa; dikte ≥ 50 mm = 40 kPa, volgens EN 826; • Snel en eenvoudig te verwerken; • Door de steenwolstructuur sluiten de isolatieplaten onderling goed aan; • De platen zetten zich goed op de ondergrond. Lichte lokale ongelijkheden worden door de isolatie opgevangen; • Optimale isolatie van contactgeluid door specifieke dynamische stijfheid van de plaat; • Stroken zijn eventueel ook als randisolatie toepasbaar. 66

11. METAALBOUW Productinformatie MetaalbouwSysteem 209 DUO (SONO)

METAALBOUW

Toepassing Thermische, brandwerende en geluidsisolerende binnendoosisolatie voor metalen gevels. Brandweerstand ≥ 180 min. MetaalbouwSysteem 209 DUO (SONO) wordt zowel toegepast in traditionele metalen gevels met verticale buitenbeplating, als in gevels opgebouwd met Omega profielen met horizontale buitenbeplating. Voor beide geveltypes levert Rockwool deze isolatie altijd in combinatie met primaire en secundaire bevestigers. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

67

68

METAALBOUW

Productomschrijving Het MetaalbouwSysteem 209 DUO bestaat uit een speciaal ontwikkelde isolatieplaat, met een harde toplaag en een flexibele onderlaag. De harde toplaag dient tevens ter plaatse van de flenzen als koudebrugonderbreking. Het MetaalbouwSysteem 209 DUO SONO is speciaal ontwikkeld voor geperforeerde binnenwandconstructies, waarbij het akoestisch binnencomfort van groot belang is. De 209 DUO SONO is éénzijdig voorzien van een speciale zwartkleurige, akoestisch open aluminiumfolie.

MetaalbouwPlaat 207 (SONO) Productomschrijving De lichte, veerkrachtige MetaalbouwPlaat 207 is geschikt als thermische en akoestische isolatie van binnendozen. De MetaalbouwPlaat 207 SONO is éénzijdig voorzien van een speciale zwartkleurige, akoestisch open aluminiumfolie. Toepassing Thermische en geluidsisolerende binnendoosisolatie voor metalen gevels. Toe te passen indien slechts lage eisen gesteld worden aan de constructie. KOMO Productcertificaat nr. K10363.

METAALBOUW

Voor meer informatie over Rockwool metaalbouwproducten, Rockwool 209-Bevestigers, voorbeelden van metalen geveltypen en detailtekeningen verwijzen wij u naar de uitgebreide segmentbrochure Metaalbouw. U kunt deze downloaden via www.rockwool.nl.

69

70

12. VLAKDAK Verwerkingsaspecten • Vlakdakisolatie uitsluitend aanbrengen op een droge ondergrond. Indien nodig losliggend vuil verwijderen; • Met de harde toplaag naar boven verwerken; • Bij isolatie in meerdere lagen, de plaatnaden laten verspringen met de onderliggende laag; • Droog verwerken en maatregelen nemen dat tijdens en na plaatsing vochtinsluiting is uitgesloten. Niet méér dakisolatieplaten plaatsen dan op dezelfde werkdag worden afgedicht; • Bij overmatige belasting tijdens de uitvoering dienen de dakisolatieplaten aanvullend beschermd te worden door het aanbrengen van multiplex platen.

71

72

VLAKDAK

VLAKDAK

Plaatsing Het is belangrijk Rockwool dakisolatieplaten zo nauwsluitend mogelijk en bij voorkeur in halfsteensverband te leggen. Dankzij de goede dimensiestabiliteit blijven de naden gesloten. Maak de platen op maat met een zaag en werk daarmee langs een rechte lat of rei. Verwerk geen beschadigde platen. De platen moeten altijd in de lengte haaks op de cannelurerichting van het staaldak worden gelegd.


RC en U-waarden van betonnen dakconstructie met Rhinox of Taurox DUO (λD = 0,040 W/mK)

Constructie-opbouw beton: 1. Draagconstructie beton, dikte

Rhinox/Taurox DUO Dikte RC (m2K/W) U (W/m²K)

80 2,05 0,46

90 2,29 0,41

100 2,53 0,37

110 2,76 0,34

120 3,00 0,32

130 3,24 0,30

140 3,48 0,28

200 mm, λreken = 2,000 W/mK 2. Dampremmende laag,

4

3

1

2

Rm = 0,00 m2K/W 3. Rockwool steenwol, gekleefd of losliggend 4. Dakbedekking + eventuele bal-

RC en U-waarden van betonnen dakconstructie met Taurox D (λD = 0,043 W/mK)

Taurox D Dikte RC (m2K/W) U (W/m²K)

80 1,92 0,49

90 2,14 0,44

100 2,36 0,40

110 2,58 0,37

120 2,80 0,34

130 3,03 0,32

140 3,25 0,29

120 2,85 0,33

130 3,09 0,31

140 3,32 0,29

120 2,66 0,36

130 2,88 0,33

140 3,10 0,31

120 2,74 0,35

130 2,96 0,32

140 3,19 0,30

120 2,56 0,37

130 2,77 0,34

140 2,98 0,32

lastlaag, Rm = 0,06 m2K/W, Rsi = 0,10 m2K/W,

RC en U-waarden van stalen dakconstructie met Rhinox of Taurox DUO

Rse = 0,04 m2K/W,

(λD = 0,040 W/mK), RVS bevestigers

α = 0,05


80 1,92 0,49

90 2,15 0,44

100 2,39 0,40

110 2,62 0,36

RC en U-waarden van stalen dakconstructie met Taurox D (λD = 0,043 W/mK), RVS bevestigers Constructie-opbouw stalen dak: 1. Draagconstructie geprofileerd

4

staal, dikte 0,75 mm, λreken =

3

1

80 1,79 0,52

90 2,01 0,47

100 2,23 0,42

110 2,44 0,39

50,000 W/mK 2. Dampremmende laag,

RC en U-waarden van stalen dakconstructie met Rhinox of Taurox DUO (λD = 0,040 W/mK), stalen bevestigers

Rm = 0,00 m2K/W

2

Taurox D Dikte RC (m2K/W) U (W/m²K)

3. Rockwool steenwol, direct mechanisch bevestigd met 4 RVS bevestigers per m , 2

ø anker 4,8 mm (ø kern 4,0 mm),


80 1,84 0,50

90 2,07 0,45

100 2,29 0,41

110 2,51 0,38

λreken = 15,000 W/mK of ø anker 4,8 mm (ø kern 4,0 mm), λreken = 50,000 W/mK 4. Dakbedekking gebrand op isolatie, Rm = 0,06 m2K/W, Rsi = 0,10 m K/W, 2

Rse = 0,04 m2K/W,

RC en U-waarden van stalen dakconstructie met Taurox D (λD = 0,043 W/mK), stalen bevestigers

Taurox D Dikte Rc (m2K/W) U (W/m²K)

80 1,72 0,54

90 1,93 0,48

100 2,14 0,44

110 2,35 0,40

* Berekening en thermische waarden materialen overeenkomstig NPR 2068.

α = 0,05

73

74

VLAKDAK

4 stalen bevestigers per m2,

Productinformatie

Taurox D

Rhinox

Productomschrijving Dakisolatie met extra hoge druksterkte. Afmetingen 125 x 60 cm (50 t/m 70 mm dikte) en 200 x 60 cm. Dikte: 50 t/m 140 mm.

Toepassing Rhinox film (met afdekfolie): Toepasbaar voor gebrande, mechanisch bevestigde en losliggend geballaste systemen. Rhinox (zonder afdekfolie): Volledig en partieel verlijmde, mechanisch bevestigde en losliggend geballaste systemen. KOMO gecertificeerd, CTG-433. Taurox DUO Productomschrijving Drukvaste dakisolatieplaat met verbeterde beloopbaarheidsprestatie. Geïntegreerde harde toplaag door gepatenteerde Dual Density productietechnologie. Afmetingen 100 x 60 cm en 200 x 60 cm. Dikte 50 t/m 180 mm (dikte 50 mm alleen verkrijgbaar in Mono Densiteitsvariant). Toepassing Toepasbaar voor losliggend geballaste afdichtingen, evenals met warme bitumen gekleefde afdichtingen of mechanisch bevestigde één- en meerlaagse bitumineuze afdichtingen. KOMO gecertificeerd, CTG-459.

75

Toepassing Toepasbaar voor losliggend geballaste afdichtingen, evenals met warme bitumen gekleefde bitumineuze afdichtingen en mechanisch bevestigde afdichtingen. KOMO gecertificeerd, CTG-133. Afschotsysteem Taurox DELTA Productomschrijving Op afschot gezaagde drukvaste dakplaat met geïntegreerde harde toplaag. Verkrijgbaar zowel onbekleed als éénzijdig geïmpregneerd met bitumen en afgewerkt met een polypropyleen wegbrandfolie. Afmeting 100 x 100 cm. Dikte: van 50 t/m 155 mm. Hellingen:1% (10 mm/m), 1,5% (15 mm/m), 2% (20 mm/m) en 2,5% (25 mm/m); Dikker afschot mogelijk d.m.v. onderlegplaten. Het afschotsysteem voorziet tevens in gootlijnafschot Rockwool 303. Toepassing Onbekleed: Toepasbaar voor losliggend geballaste afdichtingen, evenals met warme bitumen gekleefde afdichtingen en mechanisch bevestigde afdichtingen. Bitufilm: Eénzijdig geïmpregneerd met bitumen en afgewerkt met een polypropyleen wegbrandfolie. Alleen toepasbaar voor bitumineuze brandrollen. KOMO gecertificeerd, CTG-354.

76

VLAKDAK

Productomschrijving Zeer goed beloopbare dakisolatieplaat van steenwol met geïntegreerde extra harde toplaag, een harde middenlaag en een stevige onderlaag. Geproduceerd op basis van de gepatenteerde Triple Density Technology. Afmetingen 100 x 60 cm en 200 x 60 cm. Dikte 60 t/m 140 mm.

Productvoordelen en -prestaties • Euro-Brandklasse A1 (Taurox DUO, Taurox D en Taurox DELTA), B-s1, d0 (Rhinox) volgens NEN-EN 13501-1; • Ponsweerstand: - Rhinox minimaal 200 kPa - Taurox DUO minimaal 100 kPa - Taurox DELTA minimaal 120 kPa; • Drukvastheidsklasse UEAtc-C Taurox D 80 t/m 140 mm: UEAtc-D; • Verpakt op steenwolstroken (in folie gewikkeld). Taurox DELTA verpakt op retourpallet (in folie gewikkeld). • CE en Keymark gecertificeerd (Taurox DELTA CE gecertificeerd); • Rhinox en Taurox D zijn FM approved. FM approval voor Taurox DUO is aangevraagd.

13. ACTUELE WET- EN REGELGEVING Thermische eisen volgens BouwBesluit Het BouwBesluit stelt thermische eisen aan gebouwen via een prestatie-eis aan de energieprestatiecoëfficient (epc). Dit is een eis op gebouwniveau. Voor woningen is deze sinds 1 januari 2001 gesteld op ≤ 1,0. Waarschijnlijk per 1 januari 2006 wordt deze verlaagd naar ≤ 0,8. Voor utiliteitsbouw is de epc-eis op 1 januari 2003 verscherpt; deze eis varieert per gebruiksfunctie. De epc-eisen gelden zowel voor nieuwbouw als voor renovatie. Naast de epc-eis geldt een eis aan de schilisolatie (dak, gevel, vloer) van Rc ≥ 2,5 m2K/W. Om aan de epc-eis te kunnen voldoen, wordt meestal een hogere Rc-waarde toegepast. Het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen (versie 8.0) adviseert reeds een Rc ≥ 4,0 m2K/W als uitgangspunt om aan de epc-eis van 0,8 te kunnen voldoen. Thermische eisen gebouw

Thermische eisen schil

energieprestatiecoëfficient (epc)

warmteweerstand constructie-onderdeel (Rc) (dak, gevel, vloer)

tot 1 januari 2006

≤ 1,0

BouwBesluit

≥ 2,5 m2K/W

per 1 januari 2006

≤ 0,8

Duurzaam Bouwen

≥ 4,0 m2.K/W

Gedeclareerde lambda- en R-waarden voor isolatie In 2001 zijn de Europese normen voor fabrieksmatig geproduceerde isolatie in thermische toepassing tot stand gekomen en in maart 2003 zijn ze effectief van kracht geworden voor de Europese lidstaten. Voor steenwol betreft het de minerale wolnorm NEN-EN 13162.

77

78

In deze isolatie-productnormen is de definiëring op statistische basis opgenomen. De notities zijn: λD (W/mK): waarde voor thermische geleidbaarheid, gedeclareerd door de fabrikant op basis van λ90/90, afgerond per stap van 0,001 W/mK naar boven. RD (m²K/W): waarde voor thermische weerstand, dient altijd te worden gedeclareerd door de fabrikant. De waarde wordt afgerond per stap van 0,05 m²K/W naar beneden. In normale gebruiksomstandigheden worden de waarden λD of RD niet verder gecorrigeerd. In specifieke gevallen geldt een rekenwaarde met inbegrip van correcties (NEN 1068:2001): λreken = λD . FA . FT . FM Rreken = RD / (FA . FT . FM) FA: correctiefactor voor niet-fabrieksmatige isolatiematerialen (bijv. 1,20 voor minerale wol in vlokken); FT: correctiefactor voor de temperatuur (van toepassing bij abnormale temperatuursomstandigheden, bijvoorbeeld voor koelcellen of droogkamers; FM: correctiefactor voor vochtinvloeden bij abnormale vochtomstandigheden, bijvoorbeeld in omgekeerd dak of perimeterisolatie (doorgaans geen toepassingen voor minerale wol).

79

Warmteweerstand van de isolatielaag 1. Homogene isolatielagen: een continu isolatievlak zonder onderbrekingen door stijlen of bevestigers. In de Rc-berekening wordt de thermische weerstand van de laag bepaald door deling van de isolatiedikte door de λD-waarde. Voor situaties die afwijken van normale gebruiksomstandigheden worden één of meerdere van de correctiefactoren FA , FT , FM in rekening gebracht. 2. Quasi-homogene isolatielagen: isolatielagen waarvan de continuiteit wordt doorbroken door spouwankers, stiften e.d. Op basis van NEN 1068:2001 en NPR 2068:2002 kan de λ-waarde van de laag proportioneel worden bepaald, op basis van het respectievelijke oppervlakte-aandeel van isolatie en bevestiger. 3. Isolatielaag met doorbrekingen: wanneer de isolatielaag andere doorbrekingen heeft dan spouwankers, stiften e.d. zoals besproken in voorgaand punt, bijvoorbeeld door stijlen of sporen, dan gebeurt de Rc-berekening via hulpgrootheden R’ en R’’, zoals toegelicht in NPR 2068:2002. Op deze manier wordt met de thermisch nadelige invloed van de doorbrekingen rekening gehouden. Warmteweerstand van materiaallagen Voor homogene materiaallagen geldt: warmteweerstand Rm = d/λ. Wat de warmteweerstand van een isolatielaag betreft: zie hierboven. Wat de warmteweerstand van andere materiaallagen betreft, wordt uitgegaan van λreken. Hierbij geldt: λreken= λD . FA . FT . FM (vergelijkbaar met berekening isolatie). Voor kapruimten mag aldus NPR 2068:2002 een forfaitaire R-waarde worden aangenomen, variërend van 0,06 tot 0,3 m²K/W, al naargelang de aard van de dakbedekking en het dakbeschot. 80

Warmteweerstand van luchtlagen Luchtlagen worden als niet geventileerd beschouwd als ze niet zodanig zijn gerangschikt dat ze een luchtstroom door de laag zouden veroorzaken, en verder: - maximaal 500 mm² per meter lengte bedragen in verticale luchtlagen; - maximaal 500 mm² per m² oppervlakte bedragen in horizontale luchtlagen. Op basis van NEN 1068:2001 en NEN-EN 6946 wordt voor stilstaande luchtlagen een forfaitaire R-waarde aangenomen. Deze verschilt naargelang de richting van de warmtestroom. Voorbeeld voor een luchtlaag van 50 mm: - horizontale warmtestroom (= spouw in een muur): R = 0,18 m²K/W; - verticale warmtestroom van onder naar boven (bijv. dak): R = 0,16 m²K/W; - verticale warmtestroom van boven naar beneden (bijv. vloer): R = 0,21 m²K/W. Luchtlagen worden als zwak geventileerd beschouwd als de openingen: - minstens 500 mm² en maximum 1.500 mm² per meter lengte bedragen in verticale luchtlagen; - minstens 500 mm² en maximum 1.500 mm² per m² oppervlakte bedragen in horizontale luchtlagen. Als R-waarde wordt dan 50% aangenomen van de waarde voor stilstaande luchtlagen. Luchtlagen met een hoeveelheid openingen groter dan deze, worden beschouwd als sterk geventileerd. In dat geval wordt de thermische weerstand van de constructielagen aan de buitenzijde van die luchtlaag niet meer in rekening gebracht.

81

Warmte-overgangsweerstanden Rsi: warmte-overgangsweerstand aan de zijde van de ingaande warmtestroom (= doorgaans van binnenlucht naar binnenoppervlak van de scheidingsconstructie). De waarde bedraagt: - 0,10 m²K/W voor vlakke of hellende daken (maximum 75°); - 0,17 m²K/W voor vloeren boven buitenlucht, onverwarmte ruimte, kruipruimte; - 0,13 m²K/W voor muren en overige gevallen. Rse: warmte-overgangsweerstand aan de zijde van de uitgaande warmtestroom (= doorgaans van buitenoppervlak van de scheidingsconstructie naar de buitenlucht). De waarde bedraagt: - 0,04 m²K/W voor vlakke of hellende daken (maximum 75°), voor buitenmuren en voor vloeren boven buitenlucht; - 0,17 m²K/W voor vloeren boven onverwarmde ruimte of kruipruimte; - 0,13 m²K/W voor overige gevallen. Warmteweerstand RC van een scheidingsconstructie Deze is te berekenen als volgt: RC= [(Σ Rm + Rsi + Rse)/(1 + α)] – Rsi - Rse (m2K/W) Hierin is α een correctiefactor op de constructie, waarin inwendige convectie en/of uitvoeringsinvloeden zijn verdisconteerd. - doorgaans is deze waarde 0,05; - is het isolatie-onderdeel van de constructie onder geconditioneerde en beheerste omstandigheden vervaardigd, dan kan de correctie worden gereduceerd tot 0,02; - is er convectiegevaar door een minstens 5 mm dikke luchtlaag aan weerszijden van de isolatie, dan geldt een extra zware correctiefactor 1,00.

82

Warmteweerstand van ramen of deuren De Rc-waarde voor ramen en deuren wordt over het algemeen berekend op basis van de warmtedoorgangscoëfficiënt “U” en dit met de volgende formule: RC= 1/U – Rsi - Rse

Tabel: U-waarden met inbegrip van kozijnen (NPR 2068:2002)

a) deuren - voor deuren zonder lichtdoorlatende delen geldt cfr. NPR 2068:2002 als rekenwaarde: U = 3,4 W/m²K; - voor deuren met een continue isolatielaag waarvan Rm > 0,4 m²K/W over minstens 65% van het oppervlak, geldt cfr. NPR 2068:2002 als rekenwaarde: U = 2,0 W/m²K; - voor deuren met maximum 65% lichtdoorlatende delen, wordt het blinde deel van de deur berekend als deur en het lichtdoorlatend deel als raam. b) ramen, of deuren met meer dan 65% lichtdoorlatende delen Voor ramen wordt de U-waarde met inbegrip van de kozijnen, ontleend aan de volgende tabel uit NPR 2068:2002.

Uglas

Kozijntype A

Kozijntype B

Kozijntype C

5,8

5,2

5,4

6,2

3,3

3,3

3,6

4,5

3,2

3,2

3,6

4,4

3,0

3,0

3,4

4,2

2,8

2,9

3,3

4,1

2,6

2,8

3,2

4,0

2,4

2,6

3,1

3,9

2,2

2,5

2,9

3,7

2,0

2,3

2,8

3,6

1,8

2,2

2,6

3,5

1,6

2,0

2,5

3,3

1,4

1,9

2,4

3,2

1,2

1,8

2,2

3,0

1,0

1,6

2,1

2,9

0,9

1,5

2,0

2,8

0,7

1,4

1,9

2,7

0,5

1,3

1,7

2,5

Toelichting bij de tabel: - Voor enkelvoudig glas betreft het de U-waarde van 5,8, al de andere waarden betreffen meervoudige beglazing; - De U-waarde van meervoudig glas kan gekozen worden uit een gedetailleerde tabel in bijlage F van NEN 1068:2001. Hierin wordt rekening gehouden met de spouwbreedte tussen de glasbladen, met de lucht- of gasvulling, met glasbedekkingslagen en met de emissiefactor; - Kozijntype A is van hout of kunststof, gerekend met U = 2,4 W/m²K; - Kozijntype B is van metaal met thermische onderbreking, gerekend met U = 3,8 W/m²K; - Kozijntype C is van metaal zonder, of onvoldoende, thermische onderbreking, met U = 7,0 W/m²K.

Soortelijke warmte: cp Weergave van de hoeveelheid energie, die door 1 kg van het betreffende materiaal kan worden opgenomen bij 1°K temperatuursverschil en bij gelijkblijvende druk.

83

84

Een uitgebreide lijst is te vinden in NEN-EN 12524. Enkele voorbeelden: • steenwol: 1030 J/kg.K; • beton: 1000 J/kg.K; • staal: 450 J/kg.K; • glas: 750 J/kg.K.

Rekenvoorbeeld RC-waarde van een scheidingsconstructie Opbouw: binnenspouwblad 100 mm λreken= 1,000 W(mK) Rockwool 433 DUO 100 mm λreken= 0,035 W(mK) luchtspouw niet geventileerd (≥ 20mm) Rm= 0,18 (m2K)/W buitenspouwblad 100 mm λreken= 1,000 W(mK)

Diffusieweerstandsgetal: µ Dimensieloos getal dat aangeeft hoeveel maal de weerstand tegen waterdampdiffusie van het betreffend materiaal groter is dan in lucht. Ook van deze eigenschap is een uitgebreide lijst te vinden in NEN-EN 12524. Enkele voorbeelden: • steenwol: 1,0 - 1,3; • hout: 20 - 50; • beton: 100 - 130; • glas en metalen: oneindig.

Rm=

Volumieke massa De massadichtheid van een materiaal, te berekenen door het gewicht te delen door het volume. Nogmaals verwijzen we naar NEN-EN 12524. Enkele voorbeelden: • steenwol: 23 – 200 kg/m³; • hout: 500 - 700 kg/m³; • beton: 1800 – 2400 kg/m³; • staal: 7800 kg/m³.

RC=

d hieruit volgt: λ

3,23 + 0,13 + 0,04

ΣR = m

0,1 1

+

0,100 0,035

+ 0,18 +

0,1 1

= 3,23 (m2K)/W

- 0,13-0,04 = 3,07 (m2K)/W (excl. de invloed v.d. spouwankers)

1 + 0,05

• Bij toepassing van 4 RVS ankers van ∅ 4 mm per m2 zal de RC-waarde 3,02 (m2K)/W zijn. • Bij toepassing van 4 gegalvaniseerde ankers van ∅ 4 mm per m2 zal de RC-waarde 2,89 (m2K)/W zijn.

CE-markering, Keymark en KOMO. Producten waarvoor geharmoniseerde Europese productnormen bestaan, moeten bepaalde eigenschappen communiceren via de CE-markering. Voor de meeste gangbare isolatiematerialen bestaan dergelijke productnormen (voor minerale wol de NEN-EN 13162) en is het voeren van de CE-markering verplicht. De Euro-Brandklasse, de Rdeclared-waarde en waar mogelijk de λdeclared-waarde zijn een verplicht onderdeel in de CE-markering. Rockwool laat de waardes controleren door onafhankelijke certificerende instellingen. Het Keymark label en KOMO-certificaat garanderen de kwaliteit van de Rockwool gegevens.

Omrekeningsfactoren nK 1 kgf.m 1kgf 1 kcal/h 1J 1W

85

= nºC + 273 = 9,81 J = 9,81 N = 1.163 W = 1 N.m = 1 W.s = 1 J/s

1 kcal/m2h 1 kWh 1 m2hºC/kcal 1 kcal 1 kcal/mhºC 1 kcal/kgºC

= 1,163 W/m2 = 3,6 x 106 J = 860 x 103m K/W = 4,186 J = 1,163 W/mK = 4,186 J/kgK

86

Akoestische eisen volgens het BouwBesluit van 2003 Kort samengevat gelden voor woningbouw de volgende eisen: Buitenwanden • t.o.v. auto’s, treinen, of industrielawaai: minstens 20 dB(A), en waarbij het in de woning resulterend geluidsniveau niet groter dan 40 dB(A) mag zijn; • t.o.v. vliegtuiglawaai: minstens 30 tot 40 dB(A) al naargelang de mate van geluidbelasting, en met een maximum resulterend Laeq van 26 dB(A) in slaapkamers ten gevolge van nachtelijke vliegverkeer. Woningscheidende wanden • luchtgeluid, isolatie t.o.v. verblijfsgebied: Ilu,k ≥ 0 dB; • luchtgeluid, isolatie t.o.v. niet-verblijfsgebied: Ilu,k ≥ -5 dB; • contactgeluid, isolatie t.o.v. verblijfsgebied: Ico ≥ + 5 dB; • contactgeluid, isolatie t.o.v. niet-verblijfsgebied: Ico ≥ 0 dB. Binnen de woning • lucht- en contactgeluid tussen verblijfsruimten onderling: Ilu,k en Ico ≥ -20 dB. Aanscherping eis contactgeluid Ten opzichte van de vorige versie van het BouwBesluit is de eis voor contactgeluid van woningscheidende wanden met 5 dB strenger geworden. Deze maatregel is erg belangrijk voor vloeren, ter beperking van de geluidhinder door de voetstappen van de bovenburen. Om te voldoen aan een Ico van +5 dB zou een massieve vloer van 750 tot 800 kg/m² nodig zijn. Dit zou bijvoorbeeld een steenachtige vloer van meer dan 300 mm dik impliceren!

87

Met een “zwevende vloer” op basis van steenwol is deze eis echter geen enkel probleem. Zelfs hogere comfortniveaus als k = 2 (Ico ≥ 10 dB) en k = 1 (Ico ≥ 15 dB) volgens NEN 1070 zijn haalbaar. “Karakteristieke“ isolatie van luchtgeluid Een belangrijk uitgangspunt van het BouwBesluit is de “vrije indeelbaarheid”. Enerzijds zijn de akoestische eisen voor wanden binnen eenzelfde woning om deze reden vrij matig gehouden, maar anderzijds heeft men met de invloed van de afmetingen van de vertrekken rekening gehouden door een karakteristieke correctie op de Ilu-waarde te voorzien. Onderstaande tabel geeft de omrekening aan in functie van de verhouding volume ontvangstruimte / scheidingsoppervlak met zendruimte. Ilu.k-waarde bij bekende Ilu en V/S Ilu [dB]

V/S [m] 2,0

3,0

3,5

4,0

4,8

5,1

5,4

5,7

6,0

-5

-4,2

-6,0

-6,7

-7,2

-8,0

-8,3

-8,6

-8,8

-9,0

-4

-3,2

-5,0

-5,7

-6,2

-7,0

-7,3

-7,6

-7,8

-8,0

-3

-2,2

-4,0

-4,7

-5,2

-6,0

-6,3

-6,6

-6,8

-7,0

-2

-1,2

-3,0

-3,7

-4,2

-5,0

-5,3

-5,6

-5,8

-6,0

-1

-0,2

-2,0

-2,7

-3,2

-4,0

-4,3

-4,6

-4,8

-5,0

0

+0,8

-1,0

-1,7

-2,2

-3,0

-3,3

-3,6

-3,8

-4,0

+1

+1,8

0,0

-0,7

-1,2

-2,0

-2,3

-2,6

-2,8

-3,0

+2

+2,8

+1,0

+0,3

-0,2

-1,0

-1,3

-1,6

-1,8

-2,0

+3

+3,8

+2,0

+1,3

+0,8

0,0

-0,3

-0,6

-0,8

-1,0

+4

+4,8

+3,0

+2,3

+1,8

+1,0

+1,0

+0,4

+0,2

0,0

+5

+5,8

+3,0

+3,3

+2,8

+2,0

+2,0

+1,4

+1,2

+1,0

Ilu,k Ilu V S

= Ilu - 10log (V/3S) -1 = luchtgeluidsisolatie-index = volume ontvangstruimte = oppervlakte scheidingsconstructie 88

Overzichtstabel: λ en RD-waarden Rdeclared Dikte

Pagina λdeclared

20

25

30

40

Rdeclared 50

60

70

80

90

100

110

1,40

1,70

2,00

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00 4,25 4,55 4,85 5,10 5,40

120

130

140

150

0,035

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00 4,25 4,55 4,85 5,10 5,40

0,033

2,40

2,70

3,00

3,30 3,60 3,90 4,20 4,50

2,05

2,35

2,60

2,90

3,20 3,50 3,80 4,10 4,40 4,70 5,00

1,70

2,00

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00

1,25

1,50

1,75

2,05

2,30

2,55

2,80 3,05 3,30 3,55 3,80 4,10 4,35 4,60 4,85

1,35

1,60

1,85

2,15

2,40

2,70

2,95 3,20 3,50 3,75 4,05 4,30 4,55 4,85 5,10

0,897 1,183 1,469 1,754

2,040

2,326

2,611

2,897

SpouwPlaat 433 MONO

22

0,035

SpouwPlaat 433 DUO

21

SpouwPlaat 433 PLUS

21

GevelPlaat 430 MONO

31

0,034

1,15

1,45

1,75

GevelPlaat 430 DUO

31

0,035

1,10

1,40


45

0,039

1,00


45

0,037

1,05

VoorzetWand 406 *

48

-

Zwevende VloerPlaat 501

64

0,035

VloerPlaat 504

65

0,040

MetaalbouwPlaat 207

69

0,039

MetaalbouwSysteem 209 DUO

68

-

Rockwool Rhinox

75

0,040

Rockwool Taurox DUO

75

0,040

Rockwool Taurox D

76

0,043

Rockwool Taurox DELTA **

76

0,040

BouwPlaat 201

37

0,037

BouwPlaat 201 VARIO

37

0,037

BouwPlaat 211

38

0,035

BouwPlaat 211 VARIO

39

0,035

BouwDeken 121

55

0,040

2,00

2,50

3,00

3,75

54-55

0,040

2,00

2,50

3,00

3,75

DeltaPlaat 212

54

0,036

Rockflex 214

53

0,040

BouwPlaat 221

39

0,035

BouwPlaat 231

40

0,034

SpijkerflensDeken 122/123

0,55 0,70

170

180

190

0,85 0,75

1,00

1,25

1,50

1,75

2,00

2,25

2,50

1,25

1,50

1,75

2,05

2,30

2,55

2,75 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00

1,50

1,75

2,00

2,25

2,50

2,75 3,00 3,25 3,50

1,50

1,75

2,00

2,25

2,50

2,75 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00 4,25 4,50

1,85

2,05

2,30

2,55 2,75 3,00 3,25

3,70

1,25

0,70

160

0,85

4,20

1,25

1,50

1,75

2,00

2,25

2,50

2,75 3,00 3,25 3,50 3,75 4,00 4,25 4,50 4,75

1,05

1,35

1,60

1,85

2,15

2,40

2,70

2,95 3,20 3,50 3,75 4,05 4,30 4,55 4,85 5,10

1,05

1,35

1,60

1,85

2,15

2,40

2,70

2,95 3,20 3,50 3,75 4,05 4,30 4,55 4,85 5,10

1,10

1,40

1,70

2,00

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00 4,25 4,55 4,85 5,10 5,40

1,10

1,40

1,70

2,00

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00 4,25 4,55 4,85 5,10

1,35

1,65

1,90

2,20

2,50

1,10

1,40

1,70

2,00

2,25

2,55

2,85

3,10 3,40 3,70 4,00 4,25 4,55

1,15

1,45

1,75

2,05

2,35

2,60

2,90

3,20 3,50 3,80 4,10 4,40 4,70 5,00

2,00

2,75 2,50

3,00 3,30 3,60 3,85 4,15 4,40 4,70 5,00 3,00

3,50

4,00

4,50

* Rreken i.p.v. Rdeclared. (Rreken inclusief een gipsplaat van 10 mm.) ** Rdeclared van de minimale plaatdikte

89

90

Tabel: Fysische eigenschappen materialen, volgens NEN-EN 12524:2000 Materiaalsoort

Soortgelijke massa

ρ (kg/m3)

Ontwerp warmtegeleidingscoëfficiënt

Waterdamp diffusiweerstandsfactor

Materiaalsoort

μ (droog)

Soortgelijke massa

ρ (kg/m3)

λ(W/mK) Steen Graniet Marmer Lei Kunststeen Basalt Metselstenen Kalkzandsteen 1) Baksteen gevelstenen 2) Poriso 3) Snelbouwsteen (hol) 100 mm 3) Snelbouwsteen (hol) 115 mm 3) Cellenbeton 3)

Beton Gemiddelde soortelijke massa Hoge soortelijke massa Gewapend (met 1% staal) Gewapend (met 2% staal) Glas Natronkalk (inclusief floatglas) Kwarts Metalen Aluminiumlegeringen Koper Gietijzer Lood Staal Roestvrijstaal Zink Kunststoffen, massief Acryl Polyvinylchloride (PVC) Polymethylmethacrylaat (PMMA) Polyethyleen, hoge dichtheid Polyethyleen, lage dichtheid Polyesterhars Rubber Neopreen Hard rubber (eboniet), massief Ethyleenpropyleendieenmonomeer (EPDM) Natuurrubber (natural) Butyl (isobuteen)

91

Ontwerp warmtegeleidingscoëfficiënt

Waterdamp diffusiweerstandsfactor

μ (droog)

λ(W/mK)

2500-2700 2800 2000-2800 1750 2700-3000

2,80 3,50 2,20 1,30 3,50

10000 10000 1000 50 10000

1800 1700-1900 1350 1000 1200 370 470 560 660 760

0,81 0,70 0,35 0,45 0,45 0,111 0,134 0,160 0,186 0,214

25 10 6 5-10 5-10 3 3,5 4 4,5 5

1800 2000 2200 2400 2300 2400

1,15 1,35 1,65 2,00 2,30 2,50

106 100 120 130 130 190

2500 2200

1,00 1,40

∞ ∞

2800 8900 7500 11300 7800 7900 7200

160 380 50 35 50 17 170

∞ ∞ ∞ ∞ ∞ ∞ ∞

1050 1390 1180 980 920 1400

0,20 0,17 0,18 0,50 0,33 0,19

10000 50000 50000 100000 100000 10000

1240

0,23

10000

1200

0,17

∞

910 1200

0,13 0,24

10000 200000

Afdichtmaterialen, tochtstrips en thermische onderbreking 1200 Siliconen, zuiver 1450 Siliconen, gevuld 750 Siliconenschuim Polyvinylchloride (PVC) flexibel, 1200 met 40% weekmaker 60-80 Elastomeerschuim, flexibel 70 Polyethyleenschuim 70 Polyurethaanschuim (PU) Gips Gips 600 Gips 900 Gips 1200 Gips 1500 Gipsplaat 900 Gebrande gips en pleisterkalk Gips isolatiepleister 600 Gips pleisterwerk 1000 Gips pleisterwerk 1300 Gips, zand 1600 Kalk, zand 1600 Cement, zand 1800 Tegels Keramiek/porcelein 2300 Kunststof 1000 Hout Hout 500 Hout 700 Houtachtige plaatmaterialen Triplex 300 Triplex 500 Triplex 700 Triplex 1000 Cementgebonden spaanplaat 1200 Spaanplaat 300 Spaanplaat 600 Spaanplaat 900 Oriented standard board (OSB) 650 Vezelplaat, inclusief MDF 250 Vezelplaat, inclusief MDF 400 Vezelplaat, inclusief MDF 600 Vezelplaat, inclusief MDF 800

1) 2) 3)

0,35 0,50 0,12

5000 5000 10000

0,14

100000

0,05 0,05 0,05

10000 100 60

0,18 0,30 0,43 0,56 0,25

10 10 10 10 10

0,18 0,40 0,57 0,80 0,80 1,00

10 10 10 10 10 10

1,30 0,20

10000

0,13 0,18

50 200

0,09 0,13 0,17 0,24 0,23 0,10 0,14 0,18 0,13 0,07 0,10 0,14 0,18

150 200 220 250 50 50 50 50 50 5 10 20 30

∞

Tabelwaarden volgens NEN-EN 1745 (2002) Bron KNB Bron fabrikant

92

14. EUROPA EN BRANDVEILIGHEID Euro-brandklassering De harmonisatie van brandproeven heeft geleid tot een nieuwe Europese klassering van het brandgedrag van bouwproducten. Bij de bepaling van het brandgedrag van bouwproducten wordt gekeken naar de volgende aspecten: - Temperatuurstijging; - Totale calorische waarde; - Massaverlies; - Rookontwikkeling; - Vlamuitbreiding; - Vlamtijden; - Mate van branduitbreiding; - Totale hitte-ontwikkeling; - Horizontale vlamuitbreiding; - Totale rookproductie. Hiervoor is een aantal nieuwe proeven ontwikkeld dat deels is gebaseerd op reeds bestaande proeven. In de norm NEN-EN 13501-1 wordt aangegeven via welke proef en met welke criteria voldaan kan worden aan de verschillende Euro-Brandklassen. Zo is voor de bepaling van de onbrandbaarheid van een product de in Nederland gebruikte norm NEN 6064 (ISO 1182) als bepalingsmethode terug te vinden in de nieuwe regelgeving.

DE EUROPESE BRANDCLASSIFICATIE Brandproeven Klasse A1

Klasse A2

Als basis voor het nieuwe brandklassesysteem geldt, dat het beste product geen enkele bijdrage mag leveren aan een brand, met andere woorden, een onbrandbaar product hoort in de hoogste klasse thuis. Op de volgende pagina wordt een overzicht gegeven van de 7 klasse-indelingen met bijbehorende testen.

93

Klasse D

Niet brandbaar

Nauwelijks bijdrage

Praktisch niet brandbaar

Erg beperkte bijdrage

Heel moeilijk brandbaar

Geen vlamoverslag

EN 13823, Figra <250 W/s + Thr <15 MJ EN ISO 11925-2 (30 sec-Fs <150 mm-60 sec)

Praktijk

Geen enkele bijdrage

Geen vlamoverslag

EN 13823, Figra <120 W/s + Thr <7,5 MJ EN ISO 11925-2 (30 sec-Fs <150 mm-60 sec)

Bijdrage

Geen vlamoverslag

EN ISO 1182 of EN ISO 1716 plus EN 13823, Figra <120 W/s + Thr <7,5 MJ

Klasse B

Room Corner Test

EN ISO1182 = Niet brandbaar EN ISO 1716 = Calorische waarde

Klasse C

Beproevingsmethoden nu overal hetzelfde Het onderzoek heeft geleid tot de introductie van zeven nieuwe Euro-Brandklassen. De vastgestelde brandproeven geven meer informatie over het brandgedrag onder de vastgelegde omstandigheden dan in de oude situatie. Deze klassering moet door alle Europese lidstaten worden gehanteerd. Algemeen geldt: hoe hoger de klasse, hoe veiliger het product. De A1 klasse is de hoogste en daarmee veiligste klasse.

Bijdrage aan brand

Euroklasse

Grote bijdrage

Brandbaar

Vlamoverslag 100 kW na 10 min.

EN 13823, Figra <750 W/s

Hoge bijdrage

Goed brandbaar

EN ISO 11925-2 (30 sec-Fs <150 mm-60 sec)

Vlamoverslag 100 kW na 2 min.

Klasse E

EN ISO 11925-2 (15 sec-Fs <150 mm-20 sec)

Vlamoverslag 100 kW tussen 0-2 min.

Zeer hoge bijdrage

Zeer brandbaar

Klasse F

Niet getest, of voldoet niet aan Klasse E

Ongeclassificeerd

Niet bepaald

Uiterst brandbaar

Bron: CE-publicatie.

94

Rook- en druppelvorming Behalve de klassering A1 tot en met F, die verplicht op het CE-merk van het product staat, wordt op het label ook aangegeven wat de klassering van het product is ten aanzien van rookontwikkeling en druppelvorming. Er wordt onderscheid gemaakt tussen drie klassen: s1: Geringe rookproductie; s2: Gemiddelde rookproductie; s3: Grote rookproductie. Ook ten aanzien van druppelvorming wordt onderscheid gemaakt tussen drie klassen: d0: Geen productie van brandende delen; d1: Delen branden korter dan 10 seconden; d2: Delen branden langer dan 10 seconden. A1 geclassificeerde bouwproducten, zoals steenwol, kennen per definitie geen rookontwikkeling of/en druppelvorming.

Europese classificatie brandreactie Branduitbreiding A-B-C-D-E-F A1: Vlamoverslag niet mogelijk

Rookintensiteit m2/sec2 s1, s2, s3

Brandende druppels/delen d0 - d1 - d2

Geen test nodig

Geen test nodig

s1 Geringe rookproductie

d0 - Geen druppels

s2 Gemiddelde rookproductie

d1 - Druppels branden minder dan 10 sec.

s3 Grote rookproductie

d2 - Druppels branden meer dan 10 sec.

A2: Vlamoverslag niet mogelijk

B: Vlamoverslag niet mogelijk

C: Vlamoverslag na meer dan 10 min.

D: Vlamoverslag tussen 2-10 min. E: Vlamoverslag in minder dan 2 min.

Niet getest

of d2

F: Niet getest

Niet getest

Niet getest

Zichtbaarheid in rook

Brandende druppels

Vlamoverslag

Rockwool steenwol valt in de hoogste Europese brandveiligheidsklasse A1, conform NEN-EN 13501-1.

95

96

15. MILIEU / RECYCLING Rockwool producten dragen bij aan een beter milieu. Isolatie bespaart energie. Om verdere belasting van het milieu zoveel mogelijk te beperken heeft Rockwool een aantal retoursystemen opgezet waarmee Rockwool steenwolresten en verpakkingsfolie kunnen worden teruggehaald voor recycling. Big Bag Het retoursysteem voor Rockwool steenwolresten bestaat uit een Big Bag die wordt opgehaald en/of een aparte container die op de bouwplaats wordt overgeladen. Knapzak Het Knapzak-concept biedt een totaaloplossing voor foliescheiding en inzameling. Pallet Retourservice Houten pallets kunt u vanaf 25 stuks laten ophalen door contact op te nemen met D.G. de With Ermelo BV. De pallets worden dan binnen 10 werkdagen opgehaald. Bij voorkeur contact opnemen per fax: (fax 0341 - 55 92 34; tel.: (0341 - 55 92 54). Voor meer informatie over de Big Bag en de Knapzak kunt u contact opnemen met de Afdeling Customer Service tel. 0475 - 35 33 33. Ecolink Met het programma Ecolink op www.rockwool.nl stelt Rockwool milieudata voor haar isolatieproducten beschikbaar. Deze zijn geschikt als input voor de berekening van de toekomstige milieuprestatie-eisen volgens het BouwBesluit.

97

98

16. TAKING CARE OF COMFORT De activiteiten van Rockwool zijn gericht op totaaloplossingen. Steenwolproducten zijn daarbij een onderdeel van het totaalpakket. Als constructieve partner komt Rockwool met op maat gesneden oplossingen, waarbij service, advies en ondersteuning zeer belangrijk zijn. Voor de verschillende schakels in de bouwketen ontwikkelt Rockwool diensten en producten om werkprocessen te vergemakkelijken. Calculatiesoftware bijvoorbeeld voor architecten en ingenieurs om energieberekeningen uit te voeren. Maar ook technieken waardoor isolatieproducten makkelijker te verladen en sneller te verwerken zijn. “Taking care of comfort” noemen we dat. Rockwool staat niet alleen voor hoogwaardige steenwolproducten maar ook voor comfort en gemak voor voorschrijvers, verwerkers en eindgebruikers. Verpakking: efficiënte Unit Loads Alle Rockwool bouw isolatiematerialen worden geleverd op Unit Load pallets. Rockwool Unit Load is speciaal geschikt voor transport op vrachtwagens met een hogere laadvloer en bij gebruik van een standaard pallethaak. www.rockwool.nl, een groot gemak voor iedereen! De website van Rockwool is inmiddels een begrip in de bouwwereld: gewaardeerd door bezoekers om de helderheid, de compleetheid en het serviceniveau. Door de slimme navigatie vindt u er snel en eenvoudig, niet alleen informatie over onze producten en services, maar ook informatie over brandveiligheid, wet- en regelgeving, toepassingen, constructies, bestekken en verwerking. Wilt u op de hoogte blijven van de meest actuele ontwikkelingen bij Rockwool? Abonneert u zich dan op www.rockwool.nl op onze gratis e-Newsletter.

99

Documentatie Onze documentatie bevat informatie over de vele aspecten rond het ontwerp en de uitvoering van bouwconstructies. Ook heeft Rockwool specifieke themabrochures. Deze informeren u beknopt en helder. Bestekservice Iedere constructie moet correct omschreven worden, in een goed bestek, aansluitend op de gebruikelijke besteksystematieken in de bouw. Rockwool heeft dit uitgewerkt tot een (elektronische) bestekservice met een keuzestructuur, die u snel en foutloos naar de volledige bestekomschrijving leidt. De Rockwool Bestekservice is ook in een offline versie beschikbaar. Deze kunt u eenvoudig installeren op de harde schijf van uw PC. De offline versie kunt u downloaden via www.rockwool.nl. Rockwool RekenHulp De Rockwool RekenHulp is geheel aangepast aan het nieuwe BouwBesluit 2003 en helpt u snel en eenvoudig isolatieberekeningen uit te voeren. De Rockwool RekenHulp staat voor u klaar op www.rockwool.nl en werkt conform de nieuwe rekenregels NEN 1068/NPR 2068. Helpdesk Voor technische vragen over isoleren kunt u tijdens kantooruren terecht op telefoonnummer 0475 - 35 33 33.

Productwijzigingen zijn voorbehouden zonder voorafgaande berichtgeving. Rockwool kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de eventuele aanwezigheid van (zet)fouten en onvolledigheden.

100

BOUWWIJZER. ROCKWOOL BENELUX B.V. B.V. Postbus 1160, 6040 KD KD Roermond Industrieweg 15, 15, 6045 JG JG Roermond. -

Recommend Documents