Bouwen is Vooruitzien Energie van visie tot projecten Peter Op ‘t Veld
Inhoud
Waar staan we? ¨Europees energie en klimaatbeleid ¨Tegenstelling collectief belang <> individueel belang
Waar gaan we naar toe? ¨Hoe te komen tot synergie ¨Wat moeten we doen we op gebouwniveau ¨Wat moeten we doen we op gebiedsniveau
Wat gebeurt er al? ¨Voorbeelden van projecten ¨Samenvatting en aanbevelingen
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
1
Waar staan we? …aan het begin van een energietransitie…
…gaan we voortvarend van start… ….of dreigen we vast te lopen?
Klimaatverandering
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
2
Beschikbaarheid fossiele energiebronnen Energieprijzen
Afhankelijkheid
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
3
Europees beleid: 20/20/20
Het energiegebruik in de hele EU met 20% terugdringen De uitstoot van CO2 met 20% verminderen Het aandeel hernieuwbare energiebronnen vergroten tot 20%
En
Aandeel biobrandstoffen in brandstof voor transport vergroten tot 10% Aanbodzijde: diversificatie van energiebronnen
…..maar nu nog slechts 9% van wereld energievoorziening duurzaam….. CO2
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
4
Concretisering EU beleid
Liberalisering energiemarkt Verschillende EU directieven op energiegebied ¨EPBD ¨Energy services ¨Renewables
Wens EP voor aanstelling hoge functionaris voor buitenlands energiebeleid
Beleid versus beleving burger Overheid onderkent maatschappelijk belang vertaalt dit in hoge ambities en CO2 reductie- doelstellingen Overheid maakt afspraken met de bouwsector om een aanbod te creëren Maar: de bewoner moet uiteindelijk beslissen, maar het af laat weten: deze wil individueel niet opdraaien voor het collectieve belang, reageert niet op de druk van de overheden en reageert niet op het aanbod van marktpartijen en verhuurders
privaat collectief
maatschappelijk collectief SYNERGIE?
individueel belang
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
5
Waar gaan we naar toe?
Op weg naar Energietransitie!
2020 (20/20/20 doelstellingen) slechts 10 jaar weg Energiebeleid moet gedefragmenteerd worden: centrale regie Synergie tussen collectief en individueel belang En….energie(besparen) moet leuk worden voor de eindgebruiker, de woonconsument
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
6
Op weg naar CO2 neutraal wonen en werken
Energietransitiebeleid voor woningen, scholen en kantoren ¨ 45% CO2 reductie ¨ 60% CO2 reductie ¨ 80% CO2 reductie
Maar ook zekerheid over: Energie: ¨ Energievoorziening ¨ Energiekosten
Comfort, zomer en winter Subsidies en teruglever vergoedingen
Van EPC naar EPG: Energie Prestatie Gebouw
Nieuwe landelijke norm Energie Prestatie Gebouwen (EPG, NEN7120) > 2011 Geldt voor alle gebouwen, zowel nieuw als bestaand Voorloper EPG van kracht in Noord Nederland als koplopersgebied Maatregelen zoals schilisolatie, luchtdichtheid en voorkoming oververhitting worden zwaarder gewaardeerd Werkelijke energiegebruik zou uitgangspunt moeten zijn
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
7
Echter: kijk ook naar de grote posten in de totale energievraag EPC 1,15
EPC 0,80
EPC 0,55
Zekerheid energiekosten: de e-calculator
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
8
Nieuwe technieken en energieconcepten
CO2 neutraal kan niet met gebouwen alleen worden bereikt, dat kan alleen in samenhang met de omgeving Gebruik maken van lokaal aanwezige duurzame en regionale laagwaardige energie ¨ Warmte Koude Opslag ¨ Industriële restwarmte ¨ Geothermie ¨ Zon PV en thermisch ¨ Wind ¨ Biomassa, gas (lokaal)
De opgave in de bestaande bouw
Grootste besparingspotentieel, besef is aanwezig Grootschalige aanpak blijft uit
Hoe komen we verder; wat moeten we weten? Samenhang tussen ambities, beleid en de individuele belangen van bewoners, hoe te komen tot synergie? Hoe te organiseren? Sociale en financiële aspecten? Welke instrumenten? Welke technieken, componenten en concepten? Hoe rekening te houden met demografische factoren? ¨ Krimp ¨ Vergrijzing
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
9
Financieringsconstructies
Nieuwe vormen van Energie exploitatie ¨ In eigen beheer ¨ Veranderende rol van energiebedrijven (ESCO’s), Energiediensten eerst alleen voor installaties, nu ook totaal pakketten (schil)
Financieringsvormen ¨ Financial Lease • Niet geschikt voor totale aanpak • rente 11% • Geen belasting voordeel ¨ Via hypotheek • Rente 5% • Waardevermeerdering woning • Belastingvoordeel ¨ Revolving fund • In samenwerking met overheid (gemeente, provincie) • Rente 2%
Zelfs financieringsconstructies mogelijk voor eigenaar/bewoners met lage inkomens
Resultaten IEE ECOLISH project Energiekosten per maand per woning € 350
€ 300
energiekoste
€ 250
€ 200
nieuwe energiekosten huidige energiekosten
€ 150
€ 100 € 50
€2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023
jaren
Maandlasten per woning € 350
€ 300
energiekoste
€ 250
€ 200
nieuwe energiekosten rente en aflossing huidige energiekosten
€ 150
€ 100
€ 50
€2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 jaren
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
10
Instrumenten Een begin is gemaakt:Toolkit Bestaande Bouw!
Van nu toepasbare technieken…
uitgaande van bestaande situatie…
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
11
...tot toekomstige ideeën Prefab gevel en dak elementen (plug & play modules)
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
12
Logistieke oplossingen
Wat gebeurt er al? Projecten integraal ontwerpen en advies
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
13
Mijnwater project Heerlen
Warme reservoirs (800m): 30 – 350C Koude reservoirs (200m): 15 – 180C Duurzaam verwarmen en koelen van gebouwen met low exergie technieken Gebouwen en installaties worden dusdanig ontworpen dat deze met gematigde temperaturen worden verwarmd en gekoeld
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
14
Heerlerheide Centrum Cultuurcluster
Nieuwe CBS kantoor
De Wijk van Morgen (Avantis Heerlen)
Jaar simulatie warmte-/koelvraag 6
2
Warmtevraag 8606
8275
7944
7613
7282
6951
6620
6289
5958
5627
5296
4965
4634
4303
3972
3641
3310
2979
2648
2317
1986
1655
1324
0
993
662
0 331
Warmtevraag [kWh]
4
Koelvraag
-2
-4
-6 Tijd [hr]
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
15
Samenvatting
De 20/20/20 doelstellingen moeten in 10 jaar gehaald worden Ambities van (lokale) overheden gaan nog verder (klimaatneutraal, CO2 neutraal, autarkisch) De vraag is: is dit haalbaar? Back casting: elke dag dat we nu niets doen is een verloren dag Techniek vormt een uitdaging, maar is oplosbaar Knelpunt is nu vooral organisatie Houd het totale beeld van duurzaamheid voor ogen, regelgeving is een middel geen doel
Tot slot Wat zouden we een Minister van Duurzame Ontwikkeling willen meegeven?
Geen versnipperd beleid over verschillende departementen maar een centrale regie Regelgeving moet uitgaan van duurzame energie als basis, niet van fossiele energie! Beleid en continuïteit: ¨ Duurzaamheid vraagt consistente lange termijnvisie en beleid ¨ Zekerheid over continuïteit van subsidies, onderzoeks- en innovatieprogramma's, teruglever vergoedingen Deltaplan Duurzame Energie basis voor duurzame economische kracht voor langere termijn. Nederland van industrieland naar kennisland Stimulering innovaties en innovatieve industrieën ¨ Bio-WKK’s, zonnepanelen, windmolens, nieuwe bouwmaterialen, ORC’s, PV-panelen, bio-vergisters: maakindustrie in Nederland ¨ Lokaal zichtbaar in techniek en in duurzame gemeenschappelijke energiebedrijven
Inleiding ir. Peter op ‘t Veld
16
