Bouwen Aan Vertrouwen

Bouwen Aan Vertrouwen

Verkiezingsprogramma D66 Geldermalsen 2014-2018

Verkiezingsprogramma D66 Geldermalsen 2014 - 2018

> > > >

Goed onderwijs Betere zorg Meer werk Integer Bestuur

“De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen op 19 maart; stemmen op D66.” De gemeente wordt belangrijker, uw stem dus ook Voorjaar 2014 en u mag wéér naar de stembus. Gaat u weer stemmen? Veel mensen vragen zich af of gemeentepolitiek wel belangrijk is. Ik overtuig u er graag van dat u juist bij deze gemeenteraadsverkiezingen uw stem moet laten horen. Een ijzeren wet in de politiek is: alle politiek is lokaal. Als raadslid, wethouder en burgemeester heb ik gezien hoe dat werkt: de belangrijkste vraag moet steeds zijn ‘Wat betekent dit voorstel voor mensen in hun dagelijks leven, in hun directe omgeving?’.

ii


Voor D66 is het essentieel dat iedereen meepraat en meebeslist over de plannen die ons raken. Dat is een democratisch recht én, vinden wij, ook een democratische plicht. Het is in ieder geval de beste garantie voor politiek waarin de mens centraal staat.

Dat is belangrijk, want er moeten indringende keuzes gemaakt worden. Hoe groot wordt de klas van uw kind komend jaar? Werken beroepsonderwijs en het lokale bedrijfsleven samen tegen jeugdwerkeloosheid? Worden zorg en ondersteuning van ouderen en gehandicapten op maat geleverd? Pakt uw gemeente nu eindelijk de leegstand aan van achterhaalde industrieterreinen en niet gebruikte beeldbepalende gebouwen? Geeft uw gemeente ruimte aan bewoners die samen zonnepanelen op hun daken laten plaatsen? Heeft u als bewoner zelf over dit alles iets te zeggen? De gemeente speelt een steeds grotere rol in uw leven. Daarom moet u ook een veel grotere rol in uw gemeente spelen. Dat begint met stemmen; stemmen op D66. D66 werkt aan een samenleving die gebouwd is op vrije mensen die zich inspannen en ontplooien. Hierdoor wordt de samenleving als geheel sterker en rijker. Wij mensen zetten ons van nature niet alleen in voor onszelf, maar ook voor onze naasten, onze leefomgeving, de maatschappij en onze gezamenlijke toekomst. Daarom komt D66 op voor de kansen van iedereen, bijvoorbeeld via het onderwijs. Met een overheid die steunt, randvoorwaarden schept en waar nodig stuurt. D66 weet zeker dat de kracht van mensen onderling de belangrijkste maatschappelijke motor is. Wij vertrouwen op die kracht van mensen, individueel en samen. Dat alle politiek uiteindelijk lokale politiek is, wordt een steeds grotere waarheid nu de Rijksoverheid in recordtempo bezig is om veel van haar taken bij uw gemeente neer te leggen. Helaas zijn de motieven van het kabinet vooral financieel; zoveel mogelijk taken ‘over de gemeentelijke heg', maar wel voor veel minder geld dan er eerst voor beschikbaar was. Daarmee lopen zij het risico de verhoudingen onnodig op scherp te zetten. D66 streeft óók naar krachtiger gemeenten, maar niet primair omwille van bezuinigingen. Wij hebben de overtuiging dat belangrijke besluiten over de directe leefomgeving van mensen het beste lokaal genomen kunnen worden. Net zoals we de toekomst van ons land op andere onderwerpen steeds meer binnen Europa bepalen. Den Haag moet leren een flinke stap terug te doen. Dat leidt tot een onherroepelijke iii

verandering in de relatie tussen de burger en de lokale overheid. Dat biedt kansen, ook in uw gemeente. In veel gemeenten is D66 sinds de verkiezingen in 2010 weer sterk vertegenwoordigd. Er is daar door goede en betrokken raadsleden en bestuurders veel bereikt. Wie kwaliteit eist, moet ook kwaliteit leveren. In een aantal andere gemeenten kunnen we nu weer terugkomen. Het is in uw belang dat D66 die sterke positie continueert en waar mogelijk uitbouwt. D66 vindt dat iedere gemeente de brandende ambitie moet hebben om voor de inwoners de best mogelijke leefomgeving te realiseren. Energie, geld en bemoeizucht moeten niet gestoken worden in zaken die burgers best onderling kunnen regelen – en dat is meer dan politici en zelfs u vaak denken. Dat wat de gemeente wel doet, moet dan wel goed gebeuren; efficiënt, effectief en duurzaam. D66-politici hebben een kenmerkende stijl: we zijn duidelijk over wat we willen, we denken in mensen en niet in groepen, we beginnen bij u en niet bij de regels en houden altijd het oog op de toekomst. Wij zijn optimistisch maar weten ook dat we hard moeten werken om onze idealen te verwezenlijken. Verschillende gemeenten maken de komende jaren verschillende keuzes. Hoeveel uur thuiszorg is er beschikbaar voor uw buren die graag zo lang mogelijk zelfstandig willen wonen? Hoe voortvarend is uw gemeente volgend jaar bij het begeleiden van die WAJONG-er die echt gemotiveerd is om zijn eigen brood te verdienen? Gaat u zitten afwachten of u in de beste of in de slechtste gemeente van Nederland woont? Of gaat u er, samen met D66, voor zorgen dat uw gemeente de handschoen oppakt? U kunt het verschil maken. Zeker hier in Geldermalsen, in uw eigen omgeving! Wacht niet af. Stem op 19 maart. Beter nog; stem D66!

Alexander Pechtold


Vooruit met D66 Geldermalsen

iii


> > >

En nu samen vooruit Met gezond verstand En ambitie

"Bouwen aan vertrouwen", het thema van ons programma. De nieuwe koers voor de komende vier jaar. Weg met het cynisme dat alles verlamt, doodslaat en iedere ontwikkeling blokkeert. Kritisch meedoen is meer van deze nieuwe tijd, de tijd van wederopbouw. De recessie wordt vervangen door nieuwe ideeën, ondernemerschap neemt een hernieuwde vlucht, een andere vorm en draagt weer bij aan de ontwikkeling van onze maatschappij in plaats van haar uit te hollen. Gezond verstand gekoppeld aan een toekomstbeeld: pragmatisch idealisme op het gebied van zorg, onderwijs, werk en bestuur. Kritisch kijken, denken en dan echt doen. Veel is afgelopen jaren al voorzichtig ingezet en dat moet versnellen, verdiepen, beter en meer.

iv


D66Geldermalsen staat daarin niet alleen, D66Gelderland doet mee voor provinciale zaken, D66 landelijk doet dat voor landelijke onderwerpen en D66 is ook sterk aanwezig bij onze lokale samenwerkingspartners zoals als Tiel, Culemborg en Buren. Dat maakt uw stem op D66 een stem met uitwerking. Daarom wil D66 Geldermalsen vooruit: Geen schone handen maar gewoon meedoen. Zo het hoge woord is eruit. De ambitie ligt op tafel. Wij willen in het college, wij willen doen. Met open vizier, bereikbaar, betrouwbaar en met zorg om kwaliteit, net als onze benaderingswijze van de onderwerpen voor de komende vier jaar.

Vier onderwerpen als hoofdrichting: Meer werk, Betere zorg, Goed onderwijs, Integer bestuur. Gezamenlijk elkaars bouwstenen. Niets als los zand, niet apart. Dat vereist samenwerking als nooit tevoren vanuit ieders kracht en dat eist vertrouwen. Vertrouwen in zichzelf en in elkaar. Dat komt niet vanzelf, die wederopbouw vergt nieuwe energie vooruit. Dat is bouwen aan vertrouwen. Dat is D66. Dat maakt uw stem op D66 een stem met uitwerking.

Met vriendelijke groet,

Jan M. De Geus Fractievoorzitter en lijsttrekker D66 Geldermalsen

v


Inhoudsopgave 01 Bouwen Aan Vertrouwen 02 Vooruit met D66 Geldermalsen 03 Inhoudsopgave 04 De D66 kijk op Geldermalsen 05 Sociaal-Liberale richtingwijzers 06 Wat hebben we we bereikt 07 Wat was en is verder van belang 08 Burgers, Bedrijven en Instellingen 09 Wonen in Geldermalsen 10 Werken in Geldermalsen 11 Geen stenen maar mensen 12 Openbare Orde en Veiligheid 13 Jong en oud samen in Geldermalsen 14 Sociaal in Geldermalsen 15 Cultuur, Sport en Recreatie 16 Landschap en openbare ruimte 17 Doelen 2014-2018 D66Geldermalsen 18 Bijlage 1 Visie Op transities 19 Bijlage 1 – specifiek Langdurige zorg 20 Bijlage 1 – specifiek Jeugd(zorg) 21 Bijlage 1 – specifiek Participatie

iv

i iii vi 1 4 7 9 12 16 21 25 29 32 37 40 45 49 52 55 58 60


De D66 kijk op Geldermalsen

1


> > >

Democratie Oplossingen zoeken Vertrouwen en inspraak

Problemen in zowel het leven als in de politiek kosten veel tijd en energie. Er is vaak nauwelijks tijd voor voldoende discussie om tot fundamentele aanpakken te komen. In een aantal gevallen, zeker ook op gemeentelijk niveau, zullen we als lokale politici en bestuurders moeten durven toegeven dat we ergens geen of weinig invloed op hebben. Ten onterechte wordt dat vaak gezien als teken van zwakte. Maar met doen alsof houd je jezelf en kiezers voor de gek en komen er geen oplossingen. In dit verkiezingsprogramma geven wij onze visie op Geldermalsen en leggen we uit waarop onze visie is gebaseerd. Hoe wij tegen zaken aankijken, ook op de langere termijn, en hoe wij dat vanuit een sociaal-liberale visie doen. De primaire opdracht van de overheid is wat ons betreft zorgen voor veiligheid. Als dat in gebreke blijft verdwijnt namelijk het vertrouwen in de samenleving. In een veilige samenleving kunnen mensen bloeien.

2


Als individuele burger ben je vaak onmachtig tegen processen die, vaak ook door hun ingewikkeldheid, schade toebrengen. Wat iedereen dus in ieder geval van de overheid, ook de lokale, mag verwachten is dat deze waakt over de veiligheid. Bepaalde zaken moeten op orde zijn. Daar ligt een taak voor het openbaar bestuur: burgemeester, wethouders, volksvertegenwoordigers en ook ambtenaren. Daarnaast ligt er een belangrijke taak voor cliëntenorganisaties, adviesorganen en ook de (lokale) onafhankelijke journalistiek om het openbaar bestuur scherp te houden. D66 heeft niet vooraf de mening klaar, maar laat zich altijd breed informeren. Dat is van belang om te weten waar het nu echt over gaat, of het probleem werkelijk is zoals voorgesteld en wat mogelijke oplossingen zijn. Een belangrijk uitgangspunt voor D66 is wat betrokkenen er zelf van vinden. D66 is voor een zo transparant en duidelijk mogelijke manier van communiceren. Slechte communicatie creëert namelijk wantrouwen en maakt dat noodzakelijke veranderingen moeizaam verlopen. Met het uitbreiden van de verantwoordelijkheden van de gemeente op het gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie (de transities) zijn die nadruk op veiligheid en transparantie wat D66 betreft des te belangrijker. Veel is nog onduidelijk, maar dat de gemeente in de toekomst veel meer taken krijgt op het gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie is zeker. Bij de overdracht van taken vanuit het Rijk en de Provincie heeft D66 een duidelijke visie met een aantal belangrijke uitgangspunten. Bij discussies over de transities wordt vaak gesproken over een samen-redzame samenleving met zelfredzame burgers. Er wordt veel van de ‘eigen kracht’ van burgers verwacht. Ook voor D66 staat gebruik maken van die eigen kracht van mensen voorop, maar dan wel met de bijbehorende zeggenschap, keuzevrijheid en vooral ook oog en een goed vangnet voor de minder/niet zelfredzame burgers in onze samenleving.

3

In verkiezingstijd beloven partijen veel wat niet in vier jaar te realiseren is. D66 doet dat anders. Wij zijn een realistische partij die met beide benen op de grond staat en vertrouwt op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen en wij verliezen daarbij de korte termijn niet uit het oog. Onze ideeën en lange termijnvisie zijn terug te vinden in onze verkiezingsprogramma’s. Eerder ingenomen standpunten kunnen echter door omstandigheden of nieuwe inzichten wijzigen. Bij de besluitvorming zijn wij nuchter en baseren we ons op feiten. We laten ons leiden door het sociaalliberale gedachtegoed van D66 en onze kijk op de mens en maatschappij die verwoord worden in vijf sociaal-liberale richtingwijzers. Onze visie op het lokale bestuur, de transities en de gemeentefinanciën zijn dan ook gebaseerd op deze richtingwijzers.

Programmacommissie D66 Geldermalsen Januari 2014


Sociaalliberale richtingwijzers

4


> > > > >

Eigen kracht van mensen Over grenzen heen kijken Beloon prestatie, deel welvaart Duurzaamheid en harmonie Grondrechten en waarden

D66 benadert de mens en maatschappij op een positieve manier. Wij vertrouwen erop dat mensen veel van de problemen die ze tegenkomen zelf kunnen oplossen, maar reiken de helpende hand als dat niet lukt. Wij hebben en tonen respect voor onze medemens en uit zorg voor komende generaties staan we voor duurzaamheid. We zijn niet bang om verder te kijken dan onze eigen gemeente. Ook zijn we bereid om lastige keuzes te maken. En dat is hard nodig. Het zijn in veel opzichten zware tijden. Dan is voor velen de verleiding groot om hun heil te zoeken in oude patronen van schijnveiligheden en in schijnoplossingen. Wij hanteren een vijftal richtingwijzers waarin elke D66-er zich herkent en waarmee de manier waarop we in het leven en de politiek staan beknopt is samengevat. Elk van de richtingwijzers afzonderlijk is zeker niet uniek voor het D66 gedachtegoed, maar het is de combinatie van juist deze vijf denkrichtingen die de mensen maatschappijvisie van

5


D66 definiëren. Deze vijf richtingwijzers maken ook dat onze standpuntbepaling voor u als inwoner voorspelbaar is: onze standpunten komen voort uit één of meerdere van onze richtingwijzers.

1 Wij vertrouwen op de eigen kracht en ontwikkeling van mensen. Daarom zien we de toekomst met optimisme tegemoet. Mensen zijn zo creatief dat ze steeds opnieuw zelf oplossingen vinden. Wij willen dat de overheid deze kracht, vindingrijkheid en creativiteit van mensen ondersteunt en ruimte geeft. De sleutel voor verandering ligt bij mensen zelf en wij willen dat de overheid daarbij aansluit. Wat mensen voor zichzelf en anderen kunnen doen is veel belangrijker en effectiever dan wat de overheid kan doen. 2 Denk en handel internationaal Samenlevingen zijn op steeds meer verschillende manieren met elkaar verbonden. Wij staan open voor de gehele wereld en sluiten niemand uit. Bij alles wat we doen, vragen we ons steeds af welke effecten dat heeft op anderen in deze wereld. Wij onderkennen dat Europa steeds meer ons binnenland wordt. Internationale samenwerking en economische vooruitgang zijn de sleutels naar een wereld met minder oorlog en conflicten. Daarbij handelen wij steeds pragmatisch, nuchter en op basis van feiten.

3 Beloon prestatie en deel de welvaart Mensen zijn niet gelijk, wél gelijkwaardig. Mensen zijn verschillend en wij willen dat de overheid ruimte laat voor die verschillen. Wij streven naar economische zelfstandigheid voor zoveel mogelijk mensen en vinden dat mensen die uitmuntend presteren daarvoor een beloning verdienen. Wij willen een dynamische, open samenleving waarin iedereen de ruimte krijgt om zijn eigen beslissingen te nemen en iedereen zich op zijn eigen manier kan ontwikkelen.

6

Wij vinden het vanzelfsprekend om welvaart met elkaar te delen. We willen dat zoveel mogelijk mensen meedoen in het maatschappelijk en economisch proces, want daar worden we allemaal beter van. Voor mensen die zichzelf niet kunnen redden dragen we een gezamenlijke verantwoordelijkheid. 4 Streef naar een duurzame en harmonieuze samenleving Wij willen de wereld om ons heen tegemoet treden met respect en mededogen. Dat geldt voor de mensen om ons heen en voor onze omgeving. De aarde is niet van ons en dus geen gebruiksartikel. We willen stoppen met het uitputten en vervuilen van onze leefomgeving. We willen dat in de discussie over natuur en milieu niet het behoud, maar de aantasting van natuur en milieu beargumenteerd wordt. 5 Koester de grondrechten en gedeelde waarden De fundamentele waarden van onze samenleving zijn vrijheid voor en gelijkwaardigheid van ieder mens, ongeacht opvattingen, geloof, seksuele geaardheid, gerichtheid of herkomst. Lichamelijke integriteit, geweldloze oplossing van belangenconflicten en een respectvol gehanteerde vrijheid van meningsvorming en -uiting, inclusief respect voor onze democratische rechtsstaat, zijn voor ons centrale waarden. Die waarden zijn universeel en zonder meer bovengeschikt. Wij beschermen de grondrechten van onszelf en anderen.


Wat hebben we we bereikt

4


> > >

Wat hebben we bereikt In de coalitie In de oppositie

In ons verkiezingsprogramma 2010-2014 hebben wij stelling genomen en ook specifieke zaken genoemd die wij als D66 Geldermalsen wilden bewerkstelligen. We hebben deze gemeenteraadsperiode een duidelijk stempel weten te drukken op een aantal zaken en ook de aanzet gegeven tot diverse belangrijke veranderingen. Dit was mede mogelijk omdat de gemeenteraadsfractie van D66 sinds 2010 uit twee personen bestaat (Jan de Geus en Rita Boer Rookhuiszen-de Joode) en ook ondersteund wordt door actieve burgercommissieleden en steunfractieleden. Twee jaar lang maakte D66 deel uit van het college, met Annelies Brand-Boom als wethouder met onder andere de belangrijke onderwerpen onderwijs, zorg en welzijn in haar portefeuille. Na de val van de coalitie van Dorpsbelangen, VVD en D66 in april 2012 heeft D66 met een positieve inbreng meeonderhandeld aan een nieuwe coalitie en kon daardoor ook een groot deel van het nieuwe coalitieakkoord ondersteunen. Voorstellen zijn en worden door D66 op hun inhoud beoordeeld.

5


Behaalde successen: De coalitieonderhandelingen in 2010 vonden mede op verzoek van D66 in de openbaarheid plaats onder voorzitterschap van een onafhankelijke voorzitter. Een unicum in Geldermalsen. Onder verantwoordelijkheid en aansturing van onze D66 wethouder is door de gemeenteraad de belangrijke visie op de eerstelijnszorg in Geldermalsen vastgesteld (zie bijlage 4). Er zijn onder leiding van onze wethouder belangrijke stappen gezet ten aanzien van de realisatie van het voor onze lokale verenigingen zo belangrijke multifunctionele centrum (MFC) in Geldermalsen. Dit in combinatie met een voor de inwoners zo mogelijk nog belangrijker eerstelijns gezondheidscentrum (EGC) waarin diverse lokale zorgondernemers gaan samenwerken. Daarnaast is onder verantwoordelijkheid van onze wethouder ‘de kanteling’ van de WMO ingezet waarbij, geheel indachtig de D66 visie, veel meer wordt uitgegaan van de eigen kracht van mensen. Deze kanteling liep bijna synchroon aan bezuinigingen waardoor de veranderde werkwijze, met onder andere keukentafelgesprekken om de hulpvraag goed te duiden, vaak gezien wordt als een bezuinigingsmaatregel in plaats van het op een logische manier helpen oplossen van zorgvragen. Bezuinigen was en is helaas noodzakelijk om de gemeente Geldermalsen financieel gezond te houden. Een goed en actueel zicht op de financiën is daarvoor een eerste vereiste. D66 heeft geijverd voor duidelijkheid en transparantie. Het invoeren van de bloesem- en oogstrapportages, waarbij de raad geen dikke pakken papier hoeft door te spitten, maar in een duidelijke visuele presentatie de financiële stand van dat moment met de mogelijke (financiële) risico’s te zien krijgt, is een grote vooruitgang. Niet alleen spaart dit de organisatie en de raadsleden tijd, het geeft ook een duidelijker en transparanter beeld. D66 heeft bezuinigingsvoorstellen gesteund, waarbij

6

het tot nu gelukt is om juist de kleinere vrijwilligersorganisaties zoveel mogelijk buiten schot te laten. Het huidige voorzieningenniveau voor onze inwoners zien te behouden en eventueel zelfs te versterken stond en staat bij D66 voorop. D66 heeft in 2010 ook opgeroepen tot het bijstellen van diverse grootschalige ambities en plannen in de gemeente. Plannen zijn gestopt, gefaseerd of naar de verre toekomst doorgeschoven omdat financiering daarvan niet nodig of onverantwoord was. De in onze ogen grootstedelijke ambities zijn bijgesteld. Mede op initiatief van D66 is door de gemeenteraad gediscussieerd over wat voor gemeente Geldermalsen zou moeten zijn en aan de hand daarvan is de visie Malsen aan de Linge vastgesteld (zie bijlage 2). De aanleg van een Tweede Lingebrug, als mogelijk laatste fase van de Randweg, is uiteindelijk van de gemeentelijke agenda en begroting gehaald. Nut en noodzaak was wat D66 betrof niet aangetoond, en dat blijkt nu nog meer het geval te zijn vanwege de economische crisis. De besluitvorming hierover heeft in onze ogen veel te lang geduurd, waardoor andere zaken uitgesteld zijn die eerder hadden moeten worden aangepakt: probleem oversteek bij de Aldi en overweg Rijksstraatweg, de kruising van de Willem de Zwijgerweg met de Randweg en de aanleg van riolering en de reconstructie van de Rijksstraatweg/stoplichten in het centrum. D66 heeft zich hard gemaakt voor het goed en in samenspraak met de belanghebbenden aanleggen van het vrij liggende fietspad Buurmalsen. Op initiatief van D66 heeft de gemeenteraad samen met het college van B&W bij de Provincie op een veiligere uitvoering aangedrongen, met name op het deel tussen Geldermalsen en de kom Buurmalsen. Verder hebben we gewaakt voor een betere verkeersroutering van auto’s en vrachtverkeer in Geldermalsen-Zuid (dankzij onze inbreng blijft een deel van de J.F. Kennedylaan vrachtwagenvrij). D66 heeft ook opgeroepen tot integraal en eenduidig beleid inzake vrachtverkeer en vrachtwagen parkeren.


Belangrijk aandachtspunt was en is ook het toewerken naar een veilige ontsluiting van Tricht bij de aanleg van een derde spoor, met vooral oog voor fietsers en voetgangers. Onder verantwoordelijkheid van onze wethouder, en gesteund door onze fractie en een meerderheid in de raad, is als locatie voor de bouw van de nieuwe gymzaal voor Meteren het Dorpshuis Meteren gekozen. Daarmee werd het ook mogelijk het Dorpshuis te verbouwen en heeft Meteren nu een prima multifunctioneel te gebruiken ontmoetings- en sportgelegenheid ter beschikking. D66 heeft met volle overtuiging ingestemd met de fusie tussen de Geldermalsense Scholengemeenschap de Lingeborgh met Scholengemeenschap Lek en Linge uit Culemborg. De fusie was noodzakelijk om de onderbouw van het HAVO en VWO onderwijs voor jongeren uit onze gemeente dicht bij huis te behouden. D66 heeft actief meegedacht en denkt nog steeds actief mee in werkgroepen van de raad, sommige aangevuld met collegeleden, ambtenaren en steunfractieleden. De werkgroep Malsen aan de Linge is een initiatief van D66 om te komen tot een duidelijkere visie op hoe wij (de toekomst van) de gemeente Geldermalsen zien. Mede op basis van de uiteindelijk door de gemeenteraad vastgestelde ‘Visie Malsen aan de Linge’ kunnen (betere) besluiten voor de toekomst genomen worden (zie bijlage 2: Malsen aan de Linge) De werkgroep Solide begroting, om tot breed gedragen bezuinigingsvoorstellen te komen De werkgroep GREX (grondexploitatie), om duidelijker inzicht te krijgen in de problematiek van de gemeentelijke financiën die voorvloeien uit de grondposities van de gemeente en de problemen op de woningmarkt en van daaruit tot oplossingen te komen. De werkgroep sturende raad, die als doel heeft het kaderstellende (sturende) werk van de gemeenteraad te verbeteren en de bewoners meer en beter bij de besluitvorming te betrekken De werkgroep transities, ter voorbereiding op de overheveling van rijkstaken naar de gemeente op gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie. Op aandringen van D66 is het gebruik van de iPad, eerst door de gemeenteraad en vervolgens ook door college en ambtelijke top, versneld ingevoerd.

7

Daarmee het papierloos werken door de gemeenteraad een feit geworden. Naast kostenbesparing draagt dit ook bij aan duurzaamheidsdoelstellingen. Mede op initiatief van onze fractie is in de gemeenteraad van Geldermalsen in deze periode begonnen met vergaderen op een wekelijkse vaste vergaderdag (op dinsdag) en volgens het BOB model. Eerst beeldvormend (B) vergaderen, waarbij zoveel mogelijk input van burgers/betrokkenen/organisaties gevraagd wordt, daarna opiniërend (O) en vervolgens besluitvormend (B). Hiermee willen we de belanghebbenden en belangstellenden in een vroegtijdig stadium bij de planvorming betrekken. Daarnaast wordt ervoor gezorgd dat er door raadsleden meer inhoudelijk gediscussieerd wordt, voorafgaande aan de uiteindelijke besluitvorming en dat deze discussie ook in alle openbaarheid plaats vindt. We doen in de gemeente Geldermalsen nu veel ervaring op met beeldvormende bijeenkomsten, waar mensen en organisaties met een bepaalde deskundigheid voor worden uitgenodigd. Het begin van de cultuuromslag is er en moet in de volgende periode vooral verder doorgezet worden. Wat ons betreft worden onderwerpen ook integraal behandeld en niet meer op afzonderlijke onderdelen in verschillende raadscommissies. Er dient met een zo compleet mogelijk ‘beeld’ van het onderwerp voor ogen te worden gesproken en uiteindelijk besloten. In het kader van transparantie is er op aandringen van D66 sinds 2012 een openbaar aanbestedingsregister dat elk kwartaal op de website van de gemeente gepubliceerd wordt. Hier kan iedereen kennis nemen van welke werken en/of diensten door de gemeente zijn aanbesteed, voor welke bedragen en naar welke ondernemer/ leverancier het werk of de dienst is gegaan en of dit een lokaal/regionaal/landelijk gevestigd bedrijf betreft. Eveneens in het kader van transparantie en zeker ook ten behoeve van de verenigingen en organisaties die subsidies (willen) aanvragen komt er, op aandringen van D66 een openbaar subsidieregister, waarin wordt opgenomen welke organisaties/ verenigingen ten behoeve van welk doel subsidie hebben ontvangen en om hoeveel geld dit gaat. Tevens zal op de website van de gemeente duidelijk worden aangegeven hoe men, en onder welke voorwaarden, voor subsidies in aanmerking kan komen. Het in een vroeg stadium laten meedenken, meepraten en meedoen door inwoners en


ondernemers is voor D66 een speerpunt. Zij zijn voor D66 medeverantwoordelijk voor het creëren van een prettige en leefbare omgeving. Particulier initiatief (vrijwilligers, verenigingen) en burgerinitiatieven richting gemeente dienen dan ook te worden gestimuleerd en beloond. Burgers kunnen veel en vaak ook zonder of slechts met een beetje hulp van de gemeente voor elkaar krijgen. Een populaire term hiervoor is ‘cocreatie’. Een mooi voorbeeld hiervan is het door D66 tijdens een politiek café opgepakte onderwerp ‘plantsoen’ in Geldermalsen. Samen met inwoners (jong en oud), ambtenaren, collegeleden en gemeenteraadsleden heeft het plantsoen langs de Linge en in het centrum van Geldermalsen een flinke opknapbeurt gekregen. Dit initiatief sloot ook prima aan bij ons speerpunt ‘Linge weer openbaar maken voor de inwoners’. Begin juli 2013 werd de motie ‘Social return en prestatieladder socialer ondernemen’ (SROI/PSO) van D66 gesteund door een ruime meerderheid van de raad. Hiermee wilden wij het al bestaande SROI beleid aanscherpen door deze ook bij kleinere aanbestedingen te gaan toepassen en het gebruik van de PSO niet alleen in Geldermalsen maar ook in de regio stimuleren. Mede op voorstel van D66 zijn en worden er werkbezoeken afgelegd om raadsleden en collegeleden kennis te laten maken met ‘doelgroepen’ waarvoor in het kader van de transities de gemeente verantwoordelijk wordt. Er is nu soms nog te weinig kennis over die doelgroepen. Het huidige voorzieningenniveau in ieder geval behouden en waar mogelijk versterken en het slechts beperkt verhogen van de lokale belastingen voor de inwoners van Geldermalsen stond en staat nog steeds bij D66 voorop. D66 heeft zich hard gemaakt om bij bezuinigingen de verenigingen zoveel mogelijk te sparen. Met een grote percentuele verhoging van de jaarlijkse OZB (WOZ) hebben we ingestemd om de begroting financieel gezond te houden. Ook omdat andere gemeentelijke lasten voor onze inwoners, de kosten voor de afvalverwijdering door de Avri, omlaag gingen. Daardoor zijn de totale gemeentelijke lasten voor onze inwoners niet veel hoger geworden. De in de raadsvergadering van oktober 2013 door D66 ingediende motie Dorpshuizen werd door de gehele gemeenteraad ondersteund. In de motie wordt het college gevraagd om tot een brede discussie en besluitvorming te komen over de positie van dorpshuizen in de gemeente Geldermalsen.

8

Uitgangspunt daarbij is onder andere dat dorpshuizen een belangrijke rol spelen in de lokale samenleving als centrale ontmoetingsplek en dat die rol in de toekomst alleen maar belangrijker zal worden. In het kader van transparantie worden mede op voorstel van D66 de officiële schriftelijke vragen die de fracties aan het college van burgemeester en wethouder stellen tegenwoordig op de website vermeld. Ook de officiële antwoorden worden daarbij geplaatst. D66 heeft zelf vragen gesteld over onder andere: > Weigerambtenaar > Huisvesting en het opnemen buitenlandse werknemers in de GBA > Huurwoningenbeleid


Wat was en is verder van belang

vi


> > >

Cultuurhistorie Onderzoek grondexploitatie Spoor Tricht

De aanpak van onveilige verkeerssituaties zoals bij de kruising van de Randweg en de Willem de Zwijgerweg hadden bij ons prioriteit. Dit heeft helaas vertraging opgelopen door uitstel van besluitvorming rond het project Tweede Lingebrug. We hebben geprobeerd dit proces te versnellen, maar dat is helaas niet gelukt. Gelukkig is nu uiteindelijk wel besloten om het kruispunt aan te pakken. Ook de aanpak van de onveilige oversteek bij de Aldi, die afhankelijk was van de ontsluiting van het MFC heeft in onze ogen onnodig vertraging opgelopen door uitstel van de besluitvorming over de bouw van het MFC. Samen met andere partijen hebben we provinciaal en landelijk de aandacht gevestigd op de problematiek in Tricht in het kader van de spoorverbreding en alle bijkomende problemen voor wat betreft de verbindingen binnen het dorp en de overlast van geluid en trillingen. De Gelderse Statenfractie is op uitnodiging van de lokale

vii


D66-fractie meerdere malen ter plaatse geweest en ook de Tweede Kamerfractie is door ons op de hoogte gebracht en wordt nog steeds op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen.

Het door onze fractie gesteunde en voor de gemeente Geldermalsen uitgevoerde trillingsonderzoek heeft de trillingsproblematiek bij andere gemeenten en ook landelijk onder de aandacht gebracht en kan uiteindelijk wellicht bijdragen aan oplossingen. Het RIVM is inmiddels een onderzoek gestart naar de gevolgen van spoorvervoer voor omwonenden van spoorlijnen. Heet hangijzer tijdens de vorige raadsperiodes, en belangrijk onderwerp tijdens de vorige gemeenteraadsverkiezingen, waren de bouwplannen van Dura Vermeer voor een woonwijk met 100 woningen bij het station van Geldermalsen. Deze worden ook wel als ‘Stationsomgeving oost’ aangeduid. D66 is altijd tegen grootschalige woningbouw op die plek geweest. Enerzijds vanwege de plek zelf, een belangrijk groengebied in de uiterwaard langs de Linge, anderzijds omdat woningbouw ‘parasiteert’ op de bouwplannen in de Plantage. Het door D66 gevraagde raadsonderzoek Stationsomgeving over de hele gang van zaken rondom de jarenlange discussie en besluitvorming aangaande de stationsomgeving kreeg onvoldoende steun. D66 ijverde voor het afschaffen van de welstandscommissie. Toen het college voorstelde tot samenvoeging van de monumentencommissie en welstandscommissie tot de commissie ruimtelijke kwaliteit hebben wij in de gemeenteraad gepleit voor behoud van de monumentencommissie met een gemeentelijke ‘dorpsbouwmeester’, zoals in buurgemeente Tiel het geval is. Dit voorstel heeft het niet gehaald, maar wij zullen ons hier ook in de komende raadsperiode hard voor maken.

viii

D66 heeft gevraagd om een raadsonderzoek naar de grondexploitatie. Dit in het kader van de gemeentefinanciën, in het bijzonder de negatieve invloed die de grondexploitatie hierop heeft. Hiervoor was echter geen meerderheid in de gemeenteraad. De procedure rondom de bouwplannen op het terrein van de voormalige pastorie te Deil verdient wat D66 betreft geen schoonheidsprijs. Het maatschappelijk belang, namelijk het vinden van voldoende financiën om een gemeenschapruimte (het oude schooltje te Enspijk) te kunnen verbouwen, streed hier niet alleen met de individuele belangen van omwonenden maar ook met een ander maatschappelijk belang: het behoud van een uit cultuurhistorisch oogpunt belangrijke en bovendien groene plek in het dorp. D66 koos in haar afweging voor de cultuurhistorie, maar werd daarin niet gesteund door de meerderheid van de gemeenteraad. Eenzelfde probleem, de keus tussen maatschappelijke en cultuurhistorische belangen, doet zich nog steeds voor in de discussie rondom de door het kerkbestuur gewenste uitbreiding van de Centrumkerk in Geldermalsen. D66 is niet tegen uitbreiding, wel tegen aantasting van de cultuurhistorische waarden van het pand, een van de weinige bewaard gebleven monumenten van het dorp Geldermalsen. Daar willen we zuinig op zijn.


Burgers Bedrijven en

Instellingen

12


> > >

Bereikbaar Betrouwbaar Beschikbaar

De hoofddoelstelling van de gemeentelijke organisatie moet zijn: dienstverlening aan de burgers, bedrijven en instellingen in de gemeente Geldermalsen. Het bestuur is er voor de burgers en niet andersom. Dat betekent dat de organisatie naar buiten toe gericht moet zijn, met zo laag mogelijke drempels. Dit kan bereikt worden door een heldere structuur met één entree. De één-loketgedachte en de één-contactpersoongedachte zijn hier voorbeelden van. Met de invoering van het Klantencontactcentrum is een stap in de goede richting gezet. Ook het werken op afspraak draagt bij aan service aan de burgers, al moet goed in de gaten gehouden worden of dit voor alle inwoners werkt. Wij zijn er voorstander van om afspraken op zaterdag mogelijk te maken. Wij zijn ook voor experimenteren met het ‘nieuwe werken’, op locatie in een dorpshuis

13


en/of bij de burger thuis. De website, en dan in het bijzonder de zoekfunctie daarvan, moet nog sterk verbeteren. Informatie moet voor iedereen makkelijk te vinden zijn. Ook aan de leesbaarheid van openbare stukken kan nog veel verbeterd worden.

Efficiënt, effectief en transparant De gemeente krijgt vanuit de landelijke overheid steeds meer taken overgeheveld. Een efficiënt en effectief functionerende gemeentelijke organisatie wordt steeds belangrijker. Gemeentelijke beslissingen zijn te belangrijk om alleen aan de bestuurders over te laten. Om de burgers geïnformeerd en betrokken te houden is transparantie van het allergrootste belang. Transparantie betreft vooral de communicatie en beschikbaarheid van informatie voor de burger die de inzichtelijkheid in de materie, de procedures en het besluitvormingsproces vergroten. Om transparantie te bereiken dienen procedures versimpeld en de hoeveelheid regels drastisch gereduceerd te worden. Ook moet er aandacht worden besteed aan het uitleggen van ‘ingewikkelde’ stukken op de verschillende beleidsterreinen. Communicatie Verder achten wij communicatie met de inwoners van het allergrootste belang. De burgers zullen pas echt bij de gemeente betrokken zijn, als ze goed geïnformeerd zijn, ze begrijpen wat er gebeurt en wat er van hen verlangd wordt en ze zelf het belang inzien. Meepraten Een goed gemeentebestuur weet wat onder de bevolking leeft en is bereid daar rekening mee te houden. Wij vinden het belangrijk om antwoorden op vragen te ontwikkelen in samenspraak met burgers, ondernemers en maatschappelijke organisaties. D66 vindt ook dat woningbouwverenigingen, instellingen, schoolbesturen, sportverenigingen, dorpsraden en verenigingen zó moeten zijn ingericht dat betrokkenen kunnen meepraten en meebeslissen. D66 is voor open gesprekken over onderwerpen die van lokaal belang zijn: raadsleden en wethouders gaan in discussie met (groepen van) burgers en maatschappelijke instellingen. Niet alleen om de visie uit te leggen en te verdedigen, maar ook om van gedachten te wisselen en te horen wat er leeft. Belanghebbenden moeten in een vroeg stadium worden uitgenodigd om mee te denken over beleid.

14

Privacy Voor D66 Geldermalsen heeft de bescherming van de privacy van inwoners topprioriteit. Inperken van vrijheden of inbreuken op de privacy ter bevordering van de veiligheid dienen altijd verantwoord te worden. Dergelijke maatregelen moeten effectief, noodzakelijk en voldoende onderbouwd zijn en getoetst worden door de gemeenteraad. De gemeente heeft de beschikking over digitale persoonsgegevens, zoals de informatie uit de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA). Met het overhevelen van zorgtaken van het Rijk naar de gemeentes krijgt de gemeente beschikking over meer, vaak gevoelige, persoonlijke gegevens van de inwoners. Mensen moeten er op kunnen vertrouwen dat er op zorgvuldige wijze om wordt gegaan met hun gegevens en dat hun privacy dus wordt gewaarborgd. D66 zal er op toezien dat door de gemeente uw privacy wordt gewaarborgd en dat er zorgvuldig met uw gegevens wordt omgegaan. Vergaderstelsel Mede op initiatief van onze fractie is in de gemeenteraad van Geldermalsen in deze periode begonnen met de dinsdag als vaste wekelijkse vergaderdag en wordt er vergaderd volgens het BOB model. Eerst beeldvormend (B) vergaderen, waarbij zoveel mogelijk input van burgers/betrokkenen/organisaties geregeld wordt, daarna opiniërend (O) en vervolgens besluitvormend (B). Het belang van adviescommissies Gemeentebesturen hebben via onafhankelijke adviescommissies de mogelijkheid om (deskundig) advies van niet-gekozen burgers te krijgen. D66 is voorstander van deze onafhankelijke commissies. Commissies die het recht hebben zich gevraagd en ongevraagd uit te spreken over voorzien en wenselijk gemeentelijk beleid en die de daartoe noodzakelijke ambtelijke ondersteuning krijgen. Pleitten wij in ons vorige verkiezingsprogramma voor een brede WMO raad, die er inmiddels ook gekomen is, wij zien deze raad liefst uitgebreid naar een participatieraad die alle onderdelen van werk, welzijn en zorg bestrijkt. Die participatieraad dient in een vroegtijdig stadium, al in discussie en voorontwerpfase, betrokken te


worden bij de beleidsvorming. Ook invloed op regionale samenwerkingsverbanden, die in het kader van de transities nog meer een rol gaan spelen, dient op de een of andere manier goed geregeld te worden, wellicht met een regionale WMO/Participatieraad. Aanpak Laaggeletterdheid De samenleving levert steeds grotere problemen op voor mensen die om wat voor reden dan ook laaggeletterd, analfabeet dan wel niet goed kunnen lezen en schrijven maar vaak ook moeite hebben met het begrijpen van gesproken taal en/of digibeet zijn. Zij lopen tegen allerlei barrières op in de samenleving. Een gemeentelijke overheid dient hier rekening mee te houden en oplossingen te bieden. De ‘ouderwetse’ mogelijkheden, zoals de telefoon, maar ook direct baliecontact moeten mogelijk blijven voor een ieder die niet kan omgaan met de schriftelijke/digitale wereld. De vestigingen van de openbare bibliotheek en andere digitale wijk- of dorpsservicepunten, waar men hulp kan krijgen bij internetgebruik kunnen hierbij een grote en vooral ook onafhankelijke rol spelen. Uiteraard dient blijvend de strijd aangegaan te worden met laaggeletterdheid om inwoners de kans te bieden te blijven participeren of opnieuw te laten participeren. Met laagdrempelige cursussen op het juiste niveau en waar essentiële taal- en andere basisvaardigheden aangeboden worden. Signalering is belangrijk. Naast welzijnswerk en vrijwilligerswerk kunnen ook werkgevers daarin een belangrijke rol spelen. Financiën De gemeentefinanciën zullen vanaf 2015 fors toenemen door de transities. Door de enorme toename van taken op sociaal gebied zullen gemeenten echter de komende jaren in de praktijk veel minder te besteden hebben. Er zullen keuzes gemaakt moeten worden. Wat is echt noodzakelijk en wat niet? Wat zijn de kerntaken van de gemeente? D66 wil in ieder geval waken voor al te forse en/of ingrijpende bezuinigingen op wegen, groen en het lokale vrijwilligerswerk. De keuzes moeten komen uit een dialoog met de inwoners en uitgaan van de eigen kracht van mensen.

15


Wonen in Geldermalsen

16


> > >

Veilige straat Betaalbaar en duurzaam Visie op wonen en zorg

Voor D66 staat voorop dat de gemeente Geldermalsen een landelijke gemeente dient te blijven, waarbij het karakter van de economische ontwikkeling zich dient aan te passen. Daarbij passen ontwikkelingen in de richting van de agrarische sector, recreatie en natuurontwikkeling. Zoals ook verwoord wordt in het mede op initiatief van D66 opgestelde en door de gemeenteraad vastgestelde visiedocument ‘Malsen aan de Linge’ (zie bijlage 2). ) Geldermalsen dient te investeren in een duurzame samenleving, waarbij wij komende generaties niet belasten met huidige negatieve ontwikkelingen. Alle activiteiten moeten we baseren op duurzaamheid, ook economische ontwikkelingen zouden hierop moeten worden afgestemd.

17


Verkeer en vervoer Op het gebied van verkeer en vervoer staat voor D66 het ruimte bieden aan voetgangers en fietsers voorop. Dit komt tot uiting in een autoluw centrum en voorrang voor fietsers en voetgangers boven gemotoriseerd verkeer (uitgezonderd openbaar vervoer). D66 vraagt ook aandacht voor de veiligheid van schoolroutes en de gevaarlijke mix van fietsverkeer en landbouwverkeer op sommige fietsroutes. Ruimte is schaars in Nederland. D66 kiest er in beginsel dan ook voor om geen nieuw asfalt aan te leggen, maar indien nodig te kiezen voor verbreding en/of verbetering van de doorstroming van bestaande wegen. Autogebruik en openbaar vervoer. D66 is een voorstander van autogebruik met verstand en met mate. Dat betekent enerzijds veilige infrastructuur met goede verbindingslijnen en voldoende parkeermogelijkheden, maar anderzijds het stimuleren van fietsgebruik door korte fietsroutes en voldoende en veilige stallingsmogelijkheden. Door middel van autoarme en zo mogelijk autovrije gebieden worden ook voor voetgangers aangename verblijfsgebieden gecreëerd. D66 is dan ook groot voorstander van het invoeren van een ‘Geldermalsense vorm’ van ‘shared space’ (gedeelde ruiimte) in het centrum van Geldermalsen. D66 is dan ook groot voorstander van het inrichten van een zogenoemde ‘gedeelde ruimte’, ofwel een verblijfsgebied zonder wegmarkeringen, verkeersborden en verkeerslichten in het centrum van Geldermalsen, waar verschillende weggebruikers – ook automobilisten - op basis van gelijkwaardigheid gebruik van kunnen maken. Openbaar vervoer is voor iedereen van het grootste belang en moet daarom goed geregeld zijn. Lokaal openbaar vervoer, ook in de kleine kernen, moet in stand gehouden worden. Bovendien moet dit betaalbaar zijn en blijven. Openbaar vervoer op het platteland moet gezien worden als een sociale maatregel. Hier mag geld op toegelegd worden. D66

18

is dan ook groot tegenstander van (verdere) afkalving van het openbaar vervoer in het landelijk gebied. Voorzieningen mogen dan ten gevolge van krimp/ontgroening niet overal meer aanwezig zijn, ze moeten wel voor alle inwoners binnen redelijk korte tijd elders te bereiken, dus toegankelijk zijn. Fiets en voetgangersbeleid Het gebruik van de fiets moet nog steeds krachtig worden bevorderd. Ook wandelaars zouden zoveel mogelijk de ruimte moeten krijgen. Niet alleen vanuit milieuoverwegingen of omdat dit past binnen onze visie op recreatie. Onze eigen inwoners hebben daar baat bij. Het te fiets of te voet gaan speelt ook een belangrijke rol in het kader van ‘meer bewegen’ wat de volksgezondheid ten goede komt. Het mogelijk maken en in stand houden van ‘ommetjes’ in en nabij dorpen en wijken past daar bij. D66 vindt het belangrijk dat bij plannen voor de buitenruimte de veiligheid hiervan (bijvoorbeeld bij in het donker fietsen/lopen) en de specifieke behoeften van ouderen en kinderen aan de orde komen. Extra aandacht dient te worden besteed aan loop- en fietsroutes van kinderen naar scholen en sportvoorzieningen. D66 is voorstander van zo snel mogelijke uitbreiding van de nu al vaak overvolle fietsenstalling bij het station in Geldermalsen, zo dicht bij de traverse als mogelijk is, en daarnaast een gratis bewaakte fietsenstalling. De veilige straat Men moet zich veilig voelen in de straat, zonder angst voor het verkeer of voor agressie in enigerlei vorm. D66 vindt dat de gemeente ook hiervoor niet alleen verantwoordelijk is. Door samen met de bewoners integraal beleid te maken over 30 kmzones, verkeersremmende maatregelen, autovrije gebieden, honden uitlaatplekken, voldoende verlichting en voldoende toezicht moet men vanuit onderlinge betrokkenheid voor elkaars veiligheid willen opkomen. Het centrum van Geldermalsen Het meeste verkeer dat door het centrum van Geldermalsen gaat is ook daadwerkelijk bestemmingsverkeer. Het doortrekken van de Randweg en een tweede Lingebrug biedt daarom


geen structurele oplossing. Alleen verkeer van en naar Culemborg zou van die tweede Lingebrug gebruik maken, dat is dan echter een kwestie voor de provincie. Voor D66 Geldermalsen was dit een belangrijke reden om tegen het zelf bouwen van een tweede Lingebrug te zijn. Het nemen van het officiële raadsbesluit hierover heeft lang geduurd. Hierdoor hebben een aantal andere zaken vertraging opgelopen zoals de aanpak van het kruispunt Randweg/Willem de Zwijgerweg en de in het centrum van Geldermalsen noodzakelijke vervanging van de riolering met tegelijkertijd de herinrichting van het centrum, evenals de aanpak van de onveilige oversteek bij de Aldi. D66 is in principe voor aanpassing en verbetering van lokale wegen om verkeersstromingen te regelen. In Tricht is in het kader van een voor het dorp acceptabele oplossing voor het verdwijnen van de twee spoorwegovergangen echter wel een nieuwe rondweg nodig.

Wonen in Geldermalsen D66 is voor een gevarieerde woningbouw, met voldoende betaalbare koop- en huurwoningen voor starters en senioren en aandacht voor betaalbare kavels voor particuliere bouwers. Waar initiatieven van inwoners zoals casco bouw of groepswonen een kans krijgen. De gemeente heeft voor wat betreft de woningbouw een huisvestingstaak. Het is niet een middel om winst te maken. Helaas is de wachttijd voor sociale huurwoningen al ruim 6 jaar geworden en is er nog onvoldoende aandacht voor de starters/mensen die niet in aanmerking komen voor sociale huurwoningen en moeite hebben een hypotheek af te sluiten. D66 pleit dan ook voor meer vrije sector huurwoningen, ook om daarmee jongeren voor onze gemeente te behouden, wat weer van groot belang is voor de sociale infrastructuur. Betaalbaar en duurzaam Signaleerde D66 vier jaar geleden al een groot tekort aan betaalbare woningen voor starters in de gemeente Geldermalsen, dit probleem is helaas alleen maar toegenomen. De wachttijd voor sociale huurwoningen is inmiddels zes jaar. De landelijke politiek dient actie te ondernemen, maar lokaal moet ook gekeken worden of er maatregelen te nemen zijn die de woningmarkt in de gemeente Geldermalsen verbeteren kan. De gemeente moet samen met de woningbouwvereniging tot aanvaardbare oplossingen zien te komen. Jongeren moeten liefst ook in hun eigen dorpen binnen redelijke termijn aan betaalbare woonruimte kunnen komen. In de

19

commissie Grex hebben wij meegedacht en mogelijke oplossingen aangevoerd. De starterslening is inmiddels uitgebreid naar kopers van buiten Geldermalsen maar geldt nog steeds alleen voor woningen op de Plantage. D66 wil deze uitbreiden naar bestaande woningen elders in de gemeente om zo de doorstroom op gang te brengen en ook kijken naar het inzetten van andere middelen zoals (tijdelijke) erfpacht. Het betreft een complexe materie waarbij allerlei – soms tegenstrijdige – belangen spelen. Ook de gemeente heeft een belang (en daarmee alle inwoners van de gemeente) gezien de financiële positie van de gemeente Geldermalsen. Hierin staan wij als gemeente overigens niet alleen: veel Nederlandse gemeenten hebben dezelfde problemen met hun grondexploitatie door het inzakken van de woningmarkt. Juist ook duurzaamheid voorop stellen werkt volgens D66 positief . Bijvoorbeeld door energieneutrale woningen te bouwen en ook nadruk te leggen op levensloop bestendige woningen: woningen in eerste instantie geschikt voor starters die later weer uit te breiden zijn – bij meer inkomsten en/of het veranderen van de gezinssamenstelling – zowel in de hoogte als op de begane grond zonder dat hier allerlei vergunningen voor nodig zijn. Snellere procedures en aanstellen van een gemeentelijk bouwmeester Een grote ergernis bij de bevolking zijn de procedures bij bouwvergunningen, bestemmingsplannen en adviescommissies. Deze duren te lang en adviezen wekken ook onbegrip. Invoering van de Wabo heeft de positie van burgers ten opzichte van de gemeente sterker gemaakt. D66 is nog steeds voor het verder vereenvoudigen van de aanvragen. De vergunningen voor lichte bouwvergunningen zouden direct aan de balie moeten kunnen worden verleend. De gemeente Geldermalsen heeft sinds kort een commissie ruimtelijke kwaliteit, een samenvoeging van de monumentencommissie en de welstandscommissie. D66 heeft een motie ingediend om, gezien het belang dat D66 hecht aan het behoud van Nederlands cultureel erfgoed, in plaats van van deze samenvoeging alleen de monumentencommissie in stand te laten en daarnaast een gemeentelijke bouwmeester aan te stellen. Deze kreeg geen meerderheid, maar wij zullen ons ook in de komende raadsperiode hiervoor hard blijven maken. Visie op wonen en zorg Het beleid van de landelijke overheid is erop gericht om een scheiding aan te brengen tussen de financiering van het wonen en de financiering van het leveren van zorg. Slechts mensen met zware zorgvragen komen nog in aanmerking voor ‘intramurale’ opvang. Het streven is om zoveel mogelijk ouderen zo lang mogelijk in hun eigen huis


en woonomgeving te laten wonen. Met zo nodig professionele zorg en mantelzorg aan huis. Dat betekent dat er heel anders tegen ouderenhuisvesting aangekeken wordt. Initiatieven zoals groepswonen voor ouderen en kleinschalige woon/zorgvoorzieningen verdienen wat D66 betreft steun. Net als de ontwikkeling van de ‘Kangaroowoning’. De woningbouwcoöperatie kan hierbij een voortrekkersrol te spelen, met de gemeente als strategische stimulator en slechter van hinderende regelgeving. D66 vindt dat tot nu toe te veel nadruk is komen te liggen op voorkomen (angst voor overcapaciteit aan woningen voor zorg) en niet op bereiken van een goede woonzorg infrastructuur. De notitie Wonen en Zorg die begin 2014 in de gemeenteraad op de agenda stond is nog te veel gericht op de ‘stenen’ (wat en waar mag in onze gemeente nog voor ‘zorg’ gebouwd worden) en niet op de mensen (welke zorg vragen onze inwoners nu en vooral in de toekomst en hoe kunnen we dat het beste vorm geven). D66 pleitte dan ook voor het opstellen van een duidelijke visie op de woonzorginfrastructuur waarin we, in samenspraak met alle belanghebbenden, bepalen wat in de nabije en verdere toekomst nodig is in onze gemeente om aan de zorgbehoeften van onze inwoners goed vorm te geven (en dus ook waar eventueel wat en door wie gebouwd dan wel verbouwd zou kunnen worden). Met in die visie opgenomen duidelijke toetsingscriteria aan de hand waarvan beoordeeld kan worden of nieuwe initiatieven passen in de gemeente Geldermalsen. Dát biedt duidelijkheid voor initiatiefnemers, voor bestuurders en raadsleden en dat biedt duidelijkheid aan onze inwoners en iedereen daar omheen. Er zijn in onze gemeente een aantal initiatieven die al (enigszins) in gang gezet zijn. D66 vindt het prima zoals in de notitie wordt voorgesteld als de gemeente met deze als ‘groen’ omschreven partijen verder gaat. Voor alle overige initiatieven (met uitzondering van kleinschalige wooninitiatieven) zou wat D66 betreft gesteld moeten worden dat hieraan ‘voorlopig’ geen medewerking wordt verleend. Eerst dient een gemeentelijke visie op de ‘woonzorginfrastructuur’ vastgesteld te worden.

20


Werken in Geldermalsen

21


> > >

Werk Milieu Innovatie

Economie is voor D66 niet alleen maar economische groei. D66 streeft naar duurzame en brede werkgelegenheid. Juist ook voor jongeren zonder werkervaring en voor mensen met weinig opleiding. D66 wil inzetten op de innovatieve economie: kleine en grote bedrijven in de kennis- en adviessector, in toerisme en andere dienstverlening. Dit is een bedrijvigheid die goed in te passen is in de gemeente Geldermalsen. Innovatieve economie De gemeente heeft niet erg veel invloed op het economische klimaat; de kenmerken en ligging van de regio zijn bepalender. De gemeente kan wel de vestiging van kennisintensieve bedrijven aanmoedigen. De vestigingsvoorwaarden daarvoor blijken meer te liggen in werkgelegenheid voor (jonge) startende ondernemers en goedkope kantoorruimte.

22


De ligging aan de A2, A15 en de spoorlijn Geldermalsen- Utrecht, Geldermalsen- Dordrecht, Geldermalsen-Arnhem/Nijmegen en Geldermalsen- Den Bosch zorgen voor een goede verbindingsweg met de rest van Nederland.

Meedoen Betaald werk is voor veel mensen belangrijk. Het biedt kansen om talenten te ontplooien en om economisch zelfstandig te zijn. Maar er is meer dan werk in het leven. Betaald werk moet te combineren zijn met zorg voor kinderen of ouders en met vrijwilligerswerk. Speciale aandacht moet gaan naar jongeren tot 27 jaar zonder werk of een startkwalificatie. Voor een toekomstperspectief met werk is het inzetten van een jobcoach, leerplicht en samenwerking met UWV en andere instellingen noodzakelijk om ervoor te zorgen dat zij geen bijstandsuitkering hoeven aan te vragen. Ook degenen die niet in staat zijn betaald werk te bemachtigen, moeten zich niet uitgesloten voelen, maar een volwaardige rol kunnen spelen. Voor hen dient er een goed en toereikend vangnet te zijn. De wet Werk en Bijstand biedt gemeentes veel vrijheid hier invulling aan te geven. D66 is voor een ruimhartige inkomensondersteuning; via Bijzondere Bijstand maar bijvoorbeeld ook via een goede schuldhulpverlening. Bedrijventerreinen, winkels en winkelopeningstijden Om Geldermalsen als groene landelijke gemeente te behouden heeft landschapskwaliteit prioriteit. Bij de (her)inrichting van de bedrijventerreinen binnen onze gemeente moet zuinig ruimtegebruik het leidend principe zijn. Er dient een groene buffer tussen een bedrijventerrein en een woonwijk blijven. Verpaupering van bestaande bedrijfsterreinen moet tegengegaan worden. Bestaande bedrijfsterreinen revitaliseren heeft voor D66 voorkeur boven het aanleggen van nieuwe terreinen. De eigenschappen van een bedrijventerrein moeten ook bepalend zijn bij de keuze van het soort bedrijven. Daarnaast moeten de mogelijkheden voor startende ondernemers, bijvoorbeeld voor het houden van bedrijf aan huis, uitgebreid worden met aandacht voor mkb-ers en zzp-ers. Zij kunnen een grote bijdrage leveren aan de werkgelegenheid en ondernemerschap in Geldermalsen.

23

Bedrijven met aandacht voor maatschappelijk en duurzaam ondernemen verdienen voor D66 ondersteuning in de vorm vermindering van administratieve en fiscale lasten in de opstartfase. Grote bedrijven horen thuis op bedrijventerreinen in Beesd en Geldermalsen. Ook is D66 voorstander van een bedrijfsverzamelgebouw voor (startende) ondernemers in Beesd. Daarnaast is net als bij woningbouw ook bij bedrijfsbouw duurzaamheid een vereiste. D66 is blij met het eindelijk herinrichten van de Rijksstraatweg in het centrum van Geldermalsen. Daarmee krijgt het winkelhart een stimulans. Voor wat betreft aanbod zijn onze inwoners best tevreden, voor de dagelijkse boodschappen kan men nog steeds goed terecht. De gemeente mag dan verantwoordelijk zijn voor de openbare ruimte, voor ondernemers ligt er ook een taak om van het centrum een aantrekkelijk winkelgebied te maken. De vele leegstaande panden op dit moment verdienen meer aandacht van de eigenaars en ondernemers in het centrum. Voor wat betreft de openingstijden van winkels wil D66 als liberale partij de verantwoordelijkheid vooral neerleggen waar die hoort: bij de ondernemers. Het is niet aan het gemeentebestuur om te bepalen of winkels bijvoorbeeld op zondag geopend zijn. D66 wil dit aan de ondernemers zelf over laten, zij weten wat de behoeften van hun klanten zijn. Toerisme Toerisme wordt steeds meer een belangrijke motor in onze lokale en regionale economie. Het Rivierenland is natuurlijk een schitterend recreatiegebied. Vele vormen van kleinschalige recreatie zijn mogelijk en verdienen een kans. D66 is voorstander van uitbreiding van het fietspadennet en wandelroutes, het stimuleren van Bed en Breakfast voorzieningen en van de nu nog minder gebruikelijke vormen van toerisme zoals het struinen, GPS’sen en het lopen van zogenaamde laarzen- of klompenpaden. Initiatieven van inwoners op dit gebied verdienen gemeentelijke steun. Dat kan zijn meedenken maar ook meezoeken naar financiering. Ook de verkoop aan huis in


bijvoorbeeld kleine boerderijwinkels met verkoop van streekeigen of aan het bedrijf gerelateerde producten moet met niet te veel regels en beperkingen worden belast. Cultuurhistorie Cultuurhistorie is niet alleen voor toeristen maar zeker ook voor onze eigen inwoners van groot belang. Stimulering van het behoud hiervan is een belangrijke taak van de gemeente. Grootschalige kap van bijvoorbeeld hoogstamfruitbomen op de Lingedijk in Tricht had in onze ogen voorkomen moeten worden. Het beleid van de gemeente bleek niet waterdicht te zijn. De vereenvoudiging van de regelgeving voor het kappen van bomen bleek ongewenste effecten te hebben. D66 wil zich inzetten om dergelijke gebeurtenissen in de toekomst te voorkomen. De gemeente kan dit niet alleen. Ook inwoners en organisaties spelen hierin een rol. Zo hadden inwoners van Tricht, hadden zij geweten wat er te gebeuren stond, willen helpen de bomenkap te voorkomen. Wat voor cultuurhistorisch groen opgaat, gaat uiteraard ook op voor gebouwen en dorpsaangezichten. Plannen voor uitbreiding en/of verandering van panden met grote cultuurhistorische waarden kunnen alleen plaatsvinden als deze die waarden niet aantasten en de goedkeuring van in ieder geval monumentencommissies krijgen. De door de Centrumkerk gewenste bovengrondse uitbreiding van de historische monumentale kerk in het centrum van Geldermalsen kan dan ook niet op steun van D66 rekenen. Wij zullen ons daar tegen blijven verzetten.

Milieu Binnen het beleid van de gemeente Geldermalsen mag een schoon milieu niet langer een doelstelling zijn naast andere wensen. Voor D66 bepaalt het milieu de grenzen waarbinnen de samenleving zich verder kan ontwikkelen. D66 staat voor een politiek die duurzaam is. Dat betekent dat we het milieu zo min mogelijk belasten en zuinig zijn op de beschikbare bronnen. Op gemeentelijk niveau kunnen we daar op verschillende manieren aan werken. Beperken vervuiling Het is nodig om duidelijke keuzes te maken voor een beter milieu. Met name door de klimaatveranderingen en de toenemende luchtverontreiniging en overlast door geluidshinder. Dat betekent scherp toezicht op de handhaving van milieunormen. In de gemeente Geldermalsen was verdere professionalisering van de milieuhandhaving daarvoor noodzakelijk. D66 steunde daarom ook (de door het Rijk verplichtte) oprichting van de Omgevingsdienst Rivierenland. Afvalscheiding D66 Geldermalsen vindt dat het goed scheiden van

24

afval moet lonen. Wij vinden het onaanvaardbaar indien bewoners betalen voor afval dat onnodig in de verbrandingsoven belandt, terwijl het nog herbruikbaar is. D66 ziet herbruikbaar afval als bron van inkomsten omdat met het afval geld kan worden verdiend, naast de milieu afweging. Het hergebruiken van afval is goed voor het milieu, omdat (nagenoeg) alle materialen, door hergebruik, vele malen een nieuw leven kunnen krijgen in een volgend product. Op die manier is er geen sprake van onnodige verbranding en extra grondstofwinning. Naast de financiële verplichting richting de burgers heeft de gemeente hierin dus ook een morele verplichting. D66 vindt dat de gemeente Geldermalsen moet streven naar optimalisering van de voor- en nascheiding, zowel vanuit de financiële verplichting richting de burgers, als vanuit de morele verplichting. Behoud en versterking van natuur en landschap Grote aaneengesloten natuurgebieden zijn van vitaal belang voor de kwaliteit en de veerkracht van ecosystemen. Lokale ecologische verbindingen kunnen zowel in stedelijk als landelijk gebied (door)lopen. De gemeente kan hier een belangrijke rol spelen door actief beleid te voeren, denk bijvoorbeeld aan aankoop, subsidies en kavelruil. Natuurbeheer kan in goed overleg met de agrarische sector vormgegeven worden. Op het gebied van onder meer landschapsbeheer en onderhoud en het creëren en verbeteren van wandelen fietsroutes, kan de agrarische sector worden gestimuleerd om de bakens te verzetten in de richting van recreatie en natuurontwikkeling. Ook in en rond bebouwd gebied moet meer natuur komen. Het aanwezige groen moet versterkt worden. Zoals bijvoorbeeld door in de kern Geldermalsen de verbinding tussen Heemtuin en het stationsgebied langs de Linge tot stand te brengen. Ook in de andere kernen moet het beschikbare groen in stand worden gehouden. Hetzelfde geldt voor bedrijventerreinen. Ook hier is het mogelijk door een slimmere logistieke en infrastructurele planning, meer bedrijven te herbergen. Zodoende kunnen kostbare natuur en open ruimte gespaard blijven.


Geen stenen maar mensen

25


> > >

Leefbaarheid Eigen kracht Dorpsplannen

Niet de stenen, maar de mensen zijn in feite de kern waar het werk in een gemeente om draait. ‘Stenen’ dienen altijd ter ondersteuning van de mensen, de samenleving. Daarbij moet de vraag vanuit de samenleving voorop staan en ook helder zijn. D66 gaat uit van de eigen kracht van mensen, heel veel kan door mensen en groepen van mensen goed zelf gedaan en geregeld worden. Waar nodig faciliteert de gemeente en voor mensen die niet voldoende ‘eigen kracht’ hebben wordt zorg gedragen. Samenwerking wordt zoveel mogelijk gestimuleerd. Uitgaan van eigen kracht betekent ook dat inwoners zoveel mogelijk zelf bepalen. De uitkomsten van de pilot Dorpsplannen in Rhenoy, Enspijk en Tricht zijn straks medebepalend voor verdere plannen.

26


Leefbaarheid We kunnen oprecht trots zijn op de gemeente Geldermalsen en de 11 dorpskernen evenals de prachtige natuurgebieden, het rivieren- en polderlandschap binnen onze gemeente. We hechten veel waarde aan de sociale cohesie, de gemeenschapszin, binnen de gemeente en haar dorpskernen. We willen deze gemeenschapszin behouden of zelfs versterken en ervoor zorgen dat de inwoners zich met hun dorp, de gemeente Geldermalsen en het Rivierengebeid (blijven) identificeren. We vinden het van groot belang dat de inwoners hun woonplek en -plaats prettig vinden om in te leven. De gemeente Geldermalsen als plaats om je kinderen in op te laten groeien en om prettig oud in te kunnen worden. Om dit blijvend te kunnen realiseren zijn vele aspecten van belang. De sociale activiteiten, cultuur en een bloeiend verenigingsleven dragen sterk bij aan het welbevinden van de inwoners. Ook dient er een goed ondernemersklimaat voor middenstanders te zijn. Veiligheid en vooral het gevoel van veiligheid is een zeer belangrijke voorwaarde. Hetzelfde geldt voor een schoon milieu, een hoge verkeersveiligheid, de kwaliteit van de gemeentelijke voorzieningen en een goed economisch klimaat. Omdat Geldermalsen een gemeente is voor jong en oud, horen daar ook onmiskenbaar zorgtaken bij. Goede zorgvoorzieningen, denk aan kinderopvang, ouderenzorg, eerstelijns medische zorg, zijn cruciaal. De gemeente dient hierin een stimulerende en faciliterende rol te spelen. Krimp De bij D66 al jaren levende wens voor een Elfkernenbeleid, wordt feitelijk achterhaald door de krimp die er in de nabije toekomst zeker ook voor onze regio zit aan te komen en die in feite al stilletjes aan begonnen is. Het betreft geen krimp in het totale aantal inwoners maar wel een afname van het aantal kinderen en jongeren, ook wel ontgroening genoemd. Die krimp is reeds duidelijk waarneembaar in het basisonderwijs waar nu al en in de toekomst nog veel meer klaslokalen leeg staan. Krimp vergt, juist om voorzieningen te behouden voor de toekomst, een andere aanpak dan tot nu toe. D66 wil dat voor alle inwoners van onze gemeente bepaalde voorzieningen

27

toegankelijk en vooral ook bereikbaar moeten zijn. Voorzieningen Dat kan betekenen dat als voorzieningen op bepaalde plaatsen verdwijnen ervoor gezorgd dient te worden dat inwoners binnen niet al te lange reistijd die voorziening elders kunnen bereiken. Voor D66 staat kwaliteit echter voorop. Kwaliteit die voor iedereen bereikbaar is. D66 houdt daarom niet rigide aan het Elfkernenbeleid vast. Onze denkrichting gaat steeds meer naar een tweegebieden beleid, zodat voorzieningen altijd op een redelijk dichtbije afstand te vinden zijn. Is een voorziening niet in het eigen dorp, dan dient er goed vervoer naar de voorziening in een ander dorp te zijn. Dat hoeft niet per definitie het grootste dorp in een gebied te zijn. Alle dorpen dienen zoveel mogelijk zelfstandig te kunnen blijven functioneren, enige groei moet dan ook worden toegestaan. Het dorpse karakter dient echter wel behouden te blijven. Dorpshuizen of andere ontmoetingsplekken dienen een centrale plek te houden/krijgen in de samenleving van een kern. Ook initiatieven om voorzieningen terug te brengen naar de dorpen wil D66 zoveel mogelijk ondersteunen. Leefbaarheid in de kleine kernen kan, denken wij, beter worden gewaarborgd als enige groei, vooral met starterswoningen voor jongeren, wordt toegestaan. De woningbouwvereniging en ook particuliere initiatieven kunnen hierbij een grote rol spelen. Het twee kernenbeleid dat de gemeente Geldermalsen jarenlang voerde, waarbij uitbreiding d.m.v. woningbouw en voorzieningen alleen in de dorpen Geldermalsen en Beesd plaats vond, heeft volgens ons niet bijgedragen aan de leefbaarheid in onze kleinere dorpen. Het uitblijven van woningbouw draagt nu juist bij aan een steeds verdere vergrijzing. Jongeren werden gedwongen buiten hun geboortedorp/gemeente woonruimte te zoeken. Dorpshuizen Een goed functionerend dorpshuis, waar verenigingen en dergelijke een plek vinden, moet als centrale plek voor de dorpen behouden blijven. Dorpshuizen zullen naar verwachting in de toekomst alleen maar belangrijker worden. Zij spelen een belangrijke rol als ontmoetingsplek en de gemeente


heeft een taak met betrekking tot het in stand houden van de dorpshuizen. Er is op dit moment onduidelijkheid over het verschil tussen en de benadering van de niet-commerciële en commerciële dorpshuizen. Vandaar dat wij in oktober 2013 een motie Dorpshuizen hebben ingediend die door de hele raad is aangenomen. In de motie wordt het college gevraagd om tot een brede discussie en besluitvorming te komen over de positie van dorpshuizen in de gemeente Geldermalsen. Dit alles gekoppeld aan het onderzoek naar de gevolgen van de nieuwe Horecaverordening voor de financiële situatie van de niet-commerciële dorpshuizen. Initiatieven om voorzieningen terug te brengen naar de dorpen ondersteund D66 van harte. Dit kan bijvoorbeeld door het omvormen van een dorpshuis tot een ‘Kulturhus’ of door invoering van een ‘Dorpspuntformule’. D66 is voor een brede organisatie, een soort ‘paraplu’, waarin allerlei verenigingen/instellingen en ook de brede school samenwerken. Het lokale welzijnswerk met zijn vrijwilligers speelt een belangrijke rol in de leefbaarheid van de kernen. Betrokkenheid van burgers bij de ontwikkeling van hun dorp of wijk Geldermalsen heeft elf kernen, ieder met een eigen identiteit en eigen problemen. Bewoners weten zelf het beste wat er leeft in hun buurt en wat er nog te verbeteren valt. D66 is er voorstander van om vaste contactpersonen binnen de gemeente voor de dorpen en wijken aan te wijzen. In het verleden hebben wij steeds gepleit voor wijk- of dorpsraden in alle kernen. Deze raden zouden een belangrijke rol kunnen spelen in het overleg met de gemeente over beleid, wensen en maatregelen die voor dorpen of wijken van belang zijn. Het draagvlak voor de bestaande dorpsraden is echter lang niet altijd helder. Wellicht dat de pilot Dorpsplannen alternatieve vormen opleveren. Te denken valt aan ‘dorpstafels’ maar ook vormen van cocreatie. Ook zou gedacht kunnen worden aan een dorpsregisseursfunctie. De rol van de gemeente is daarbij met name faciliterend. In de discussie die op dit moment gaande is over de inrichting van en de toegang – het zogenaamde portaal – tot zorg en welzijn dient dit alles meegenomen te worden.

28


Openbare Orde en veiligheid

19


> > >

Samen verantwoordelijk Kwaliteit hulpdiensten Handhaving

De burger heeft recht op een kwalitatief goed veiligheidsapparaat en dat wordt niet alleen bereikt met het simpelweg opentrekken van blikken agenten. Een geïntegreerd gemeentelijk veiligheidsbeleid dient te zijn gebaseerd op samenwerking en overleg tussen politie en gemeentelijke diensten op het gebied van openbare orde en veiligheid, welzijn, ruimtelijke ordening, enzovoorts. Ook de burgers en instanties zoals scholen moeten hierbij betrokken worden. Het spreekt vanzelf dat de burgers ervan op aan moeten kunnen dat politie, brandweer en ambulance beschikbaar zijn wanneer dat nodig is. Aangifte doen moet lonen. De politie, de ambulance en de brandweer moeten binnen de gestelde tijd arriveren. De bestrijding van de kleine criminaliteit verdient, zowel preventief als repressief, blijvende aandacht in verband met de beleving van veiligheid.

20


Burger medeverantwoordelijk De eigen verantwoordelijkheid van de burger voor zijn woonomgeving moet tot uitdrukking komen in het bevorderen van de veiligheid in en om zijn huis (hang- en sluitwerk, verlichting, intomen van onoverzichtelijk struikgewas) en het durven en willen aanspreken van anderen op hun gedrag. Woonomgeving De verloedering van de directe leefomgeving is veel burgers een doorn in het oog. Niet alleen zwerfafval, ook het niet tijdig snoeien en onkruid verwijderen spelen daarbij een rol. D66 vindt dat de gemeente daar niet alléén verantwoordelijk voor is, maar is wel van mening dat de gemeente de bewoners meer kan stimuleren om regels na te leven en hen daarbij kan helpen. De straat als ontmoetingsplaats De straat waarin wij wonen moet volgens D66 een ontmoetingsplaats zijn in plaats van een verkeersader. De bewoners moeten bij de leefbaarheid en de veiligheid van hun straat betrokken worden en dus ook bij de inrichting ervan. Het is de taak van de gemeente om het inrichtingskader aan te geven, maar wat D66 betreft is 'eenheidsworst' uit den boze. De gemeente moet deze betrokkenheid van de burgers stimuleren. Door het inzichtelijk maken van de kosten van het onderhoud worden de inwoners bewuster gemaakt van het belang van het bijhouden van de eigen straat. Naast de wijkbewoners moet de gemeente ook de scholen goed betrekken bij het onderhoud door onder andere opruimacties, voorlichting en boomplantdagen. Hulpdiensten De brandweer is een van die kerntaken van de gemeente waarop niet zomaar bezuinigd kan worden. Als gemeente moeten we de (vrijwilligers van de) brandweer koesteren en het huidige kwaliteitsniveau minimaal handhaven. Dit ondanks het feit dat de brandweer samen met de politie en ambulancevoorziening regionaal georganiseerd wordt. Wat betreft het politiewerk pleit D66 voor de inzet van duidelijk zichtbare wijkagenten.

21

Handhavingsbeleid Vindt de gemeente regelgeving nodig, dan moet ook uitvoering en handhaving van de regelgeving goed mogelijk zijn. Waar prioriteiten in het handhavingsbeleid nodig zijn, dient de gemeenteraad die te stellen.


Jong en oud samen in Geldermalsen

32


> > >

Investeren in jeugd Alles in één school Dichtbij en toegankelijk

Jeugd en jongeren behoren op vrijwel elk beleidsterrein tot de doelgroep: lokaal onderwijsbeleid, werkgelegenheid, sport, recreatie en cultuurbeleid, verslavingszorg enzovoorts. Voor een effectieve inzet van middelen moet een daadwerkelijk integraal jeugd- en jongerenbeleid ontstaan dat over beleidsterreinen heen gaat. Het gemeentelijk beleid op de terreinen volkshuisvesting, gezondheidszorg, cultuur en recreatie en welzijnswerk moet ook oog hebben voor de specifieke behoeften van ouderen.

33


Jeugd Investeren in jongeren is investeren in de toekomst. Het geven van stimulansen aan de persoonlijke ontwikkeling van jongeren in het algemeen moet de kern van het jeugd- en jongerenbeleid zijn. Jongeren moeten meer dan nu een plaats krijgen in het welzijnswerk. Ruimte om jong te zijn Voor kinderen is het belangrijk dat ze zelfstandig buiten kunnen spelen en de wijk verkennen. Eigenlijk kunnen zij overal spelen, dat wil zeggen: mits ze niet worden gehinderd door verkeer en andere ruimtegebruikers, of afgeschrikt door de akelige staat van veldjes of pleintjes. D66 wil daarom dat men bij het beheer en bij herinrichting van de woonbuurt ook door de ogen van een kind naar de openbare ruimte kijkt. Hier dient men voldoende geld voor vrij te maken en dit mag nimmer een sluitpost zijn. Ouders moeten met de gemeente een dialoog kunnen aangaan over eventuele tekortkomingen in het beheer. Verder moeten kinderen, net als hun ouders, door ambtenaren van de gemeente bij herinrichtingsplannen worden betrokken. Indien er in een buurt geen bewegingsvrijheid is door druk verkeer en geparkeerde auto's, dan moet gezamenlijk met de buurtbewoners naar oplossingen worden gezocht. Natuurspeelplaatsen voor kinderen Als voorbeeld noemen we de Heemtuin in Geldermalsen. Er moet een betere verbinding van het centrum van Geldermalsen via de Heemtuin naar de uiterwaarden bij het station komen. Maar de Heemtuin mag niet omgetoverd worden tot een keurig wandelpad in een parkachtige omgeving. D66 Geldermalsen pleit voor een aanpak van dit gebied maar laat het er dan natuurlijk uitzien, liefst met voor kinderen ravotplekken. Zoals spannende bruggen, water oversteek plekjes, stukken bos waarin boomhutten gebouwd kunnen worden, stukken met wilde bloemen en kleine boomgaardjes. Een mooie volwaardige kinderboerderij waar kinderen echt in

34

contact met de dieren kunnen komen zou in Geldermalsen zeker niet misstaan. Ook op andere plekken moet gezocht worden naar dit soort speelplekken of wellicht een speelbos voor de jeugd. Praten met jongeren D66 wil werken aan de toekomst van de gemeente Geldermalsen. Jeugd speelt daarin een hoofdrol en de gemeente zal dit met D66 anders stimuleren en ondersteunen. Jongerenparticipatie, het hebben van een eigen plek, activiteiten die boeien en respect zijn voor jongeren heel belangrijk. Jongeren ontmoetingsplekken kunnen gerealiseerd worden, maar moeten ook verdiend worden. Lang bestaande initiatieven zoals Jeugdsoos Medua in Meteren verdienen steun in de vorm van een faciliterende rol voor de gemeente. Verveling en 'er is niets te doen' is wat D66 betreft geen vrijbrief om de openbare ruimte te vervuilen of te vernielen of mensen die er hiervan iets zeggen te bedreigen of te intimideren. Net zo min is ‘probleemjeugd benoemen’ de juiste manier om tot een oplossing te komen. In contact komen en blijven met jeugd en zo hun behoeften blijven kennen is dat wel. Jeugd daarin zelf verantwoordelijkheid geven past volgens D66 daarbij. D66 legt een grote verantwoordelijkheid bij de ouders. Het stimuleren van ouderparticipatie is van groot belang. Overigens geeft dit geen garantie dat een kind altijd op het rechte spoor blijft. Ook modern opgevoede en goed opgeleide jongeren kunnen ontsporen. Vroegtijdige signalering, onder andere door de leerplichtambtenaren, is daarbij van groot belang. Schooluitval is namelijk één van de eerste signalen dat het wellicht fout dreigt te gaan. Sportbeoefening kan een redelijk alternatief voor ‘verveling’ zijn. Bij kennismaking met sporten en stimulering van sportbeoefening spelen de scholen een belangrijke rol. Onderwijs Goed opgeleide mensen zijn beter in staat om mee te draaien in de samenleving, in het arbeidsproces en in de democratie. Om zelfredzaam te zijn en ook in staat minder zelfredzamen een steuntje in de rug te geven


vindt D66 het van groot belang dat burgers leren hoe zij hun stem kunnen laten horen en hoe zij zaken kunnen ondernemen. Daarnaast is onderwijs van groot belang voor de individuele ontplooiing van mensen. Goed onderwijs is de basis voor een goede toekomst. Onderwijs dat breder gezien moet worden dan de ‘school’. Het belang van doorgaande lijnen is steeds duidelijker geworden: samenwerking tussen alle organisaties die met kinderen te maken hebben. Alles-in-één-school D66 wil een impuls geven aan de ontwikkeling van jonge kinderen, zeker als ze een achterstand hebben. We willen daarnaast de emancipatie van vrouwen bevorderen, die nu nog vaak minder werken of thuisblijven als een stel kinderen krijgt. We willen het net een beetje gemakkelijker maken voor al die moderne gezinnen met drukke banen om het ‘spitsuur van hun leven’ goed door te komen. Voor deze uitdagingen bestaat geen standaard oplossing. Maar de uitdagingen hebben alle drie gemeen dat in het slimmer organiseren van ons systeem van opvang en onderwijs een wereld te winnen is. Daarom wil D66 dat de alles-in-éénschool de standaard wordt voor kinderen tussen 2½ en 12 jaar. Hier kunnen kinderen van ’s ochtends tot ’s avonds terecht. Kinderen met een leer- of taalachterstand worden bijgespijkerd. En dat is hard nodig, want tegenwoordig zien we zelfs bij studenten op de universiteit nog taalachterstanden. Hoe jonger een kind iets leert, hoe effectiever. Kinderen die wat meer aan kunnen worden juist extra uitgedaagd door hun begeleiders op deze school. D66 wil een ontwikkelrecht voor kinderen. D66 wil dat ouders gestimuleerd worden om actief te zijn op de arbeidsmarkt. Daarom pleit D66 voor een ambitieuze agenda om de alles-in-één-school in heel Nederland mogelijk te maken. Voor D66 zijn vroeg- en voorschoolse educatie een basisvoorziening. Alleen als scholen en commerciële partijen elkaar weten te vinden, zullen samenwerking en integratie realiteit worden. Het is niet vanzelfsprekend dat het vanzelf goed komt. Lokaal vraagt dit regie van de gemeente. Het is van belang om op gemeentelijk niveau op korte termijn alle partijen bij elkaar aan tafel te krijgen om (bindende) afspraken te maken. Dit vergt een assertieve houding vanuit het college, vanuit de volle overtuiging dat de alles-in-een-school het einddoel is. Voortgezet onderwijs D66 heeft met volle overtuiging ingestemd met de fusie tussen de Geldermalsense Scholengemeenschap de Lingeborgh met Scholengemeenschap Lek en Linge uit Culemborg. De fusie was noodzakelijk om de onderbouw van het HAVO en VWO onderwijs

35

voor jongeren uit onze gemeente dicht bij huis te behouden. D66 zou indien weten regelgeving dit mogelijk maakt liefst een volledige HAVO en VWO opleiding in de gemeente zien. De kans hierop wordt wellicht nadelig beïnvloed door de plannen voor een Pierre Bayle school in onze gemeente. D66 verzet zich dan ook tegen dit initiatief, ook omdat een nieuwe middelbare school in Geldermalsen, naast extra kosten voor huisvesting, ook kapitaalvernietiging voor wat betreft de huidige huisvesting van de Lingeborgh met zich meebrengt. Jeugdzorg Het Centrum Jeugd en Gezin (CJG) is in het verleden opgezet als plek/organisatie waar ouders en jongeren laagdrempelig kunnen binnenlopen voor vragen over opgroeien en opvoeden. Met ook de bedoeling dat via het Centrum Jeugd en Gezin je een beroep kan doen op een achterliggend netwerk zonder van het kastje naar de muur gestuurd te worden. Het CJG heeft in onze ogen nog bij lange na niet die doelstelling bereikt. Met de op handen zijnde decentralisaties, waaronder zoals het er nu naar uit ziet ook de ‘zwaardere’ Jeugdzorg, is vroegtijdige signalering uitermate belangrijk en zou het CJG een veel grotere rol kunnen spelen. Uitgangspunt hierbij is nabijheid, en een kind, een plan, een regisseur. Juist inzetten op preventie, bijvoorbeeld door het bieden van lichte opvoedingsondersteuning, kan problemen (en duurdere zorg) helpen voorkomen. Er is nog veel onduidelijkheid over de transities, vandaar ook onze steun voor de werkgroep Solide Transities waarin gemeenteraad, wethouder en ambtenaren samenwerken om de uitvoering van de nieuwe taken goed voorbereiden. Voor D66 staat daarbij eigen regie en keuzevrijheid van mensen voorop (zie ook de visie van D66 op de transities).

Ouderen In de praktijk moet de gemeente producten aanbieden aan ouderen, gericht op het zo lang mogelijk in de eigen omgeving kunnen blijven wonen. Met steun voor welzijnswerk, wijkvoorzieningen dicht bij huis, voldoende openbaar vervoer haltes, speciale bouw voor senioren in alle kernen en initiatieven zoals groepswonen voor ouderen. Ouderenhuisvesting De landelijke overheid streeft naar het zoveel mogelijk scheiden van wonen en zorg. Dat betekent in feite het einde aan de verzorgingshuisformule. Slechts mensen met zware zorgvragen komen in aanmerking voor ‘intramurale’ opvang. Dat betekent een omschakeling voor mensen met zorgvragen maar ook voor zorgorganisaties. Bestaande verzorgingshuizen worden verbouwd tot appartementen waarvoor men gewoon huur betaald


en waar zorg ‘aan huis’ geleverd wordt. Het streven is ook zoveel mogelijk ouderen zo lang mogelijk in hun eigen huis en woonomgeving te laten wonen. Met zo nodig professionele zorg en mantelzorg aan huis. Dat betekent dat ingezet dient te worden op het geschikt maken van woningen en woonomgeving. Initiatieven zoals groepswonen voor ouderen en kleinschalige woon/zorgvoorzieningen verdienen steun. Net als de ontwikkeling van de ‘Kangaroowoning’ voor ouderen die dichtbij hun kinderen, maar niet in het huis van hun kinderen willen of kunnen wonen. Hiermee kan voor de mantelzorg, meestal geleverd door de naaste familie, een belangrijke tijdwinst worden geboekt. De woningbouwcoöperatie kan hierbij een voortrekkersrol te spelen, met de gemeente als strategische stimulator en slechter van hinderende regelgeving. Toegankelijkheid De bereikbaarheid en de toegankelijkheid van de (semi)openbare voorzieningen is een ander belangrijk aandachtspunt. Geen loodzware deuren, trappetjes, te nauwe ingangen, versperringen op het trottoir e.d. Bij (ver)bouwvergunningen voor deze panden dient een toegankelijkheidstoets toegepast te worden. Ook het openbaar vervoer moet toegankelijk zijn, denk bijvoorbeeld aan halteplaatsen voor de bus met te hoge instap.

36


Sociaal in Geldermalsen

37


> > >

Eigen regie Vrijwilligers Mantelzorg

Ontmoeting, sociale contacten en daadwerkelijk deel kunnen uitmaken van de eigen sociale omgeving is van essentieel belang voor het welzijn van iedere burger. Om zelfstandig beslissingen te kunnen nemen hebben burgers ook goede en volledige informatie nodig. De WMO maakte de gemeente ervoor verantwoordelijk dat iedere burger informatie, advies en zo nodig ondersteuning kan krijgen. Met een laagdrempelig en toegankelijk loket dat alle burgers voorziet in deze informatie. Dat kan een fysiek ‘inlooppunt’ kan zijn maar ook een website of telefoonnummer dat men kan bellen. Zodat men bij dit loket terecht kan voor alle (hulp)vragen op het gebied van wonen, zorg en welzijn.

38


Kwetsbare burgers vragen echter iets extra’s. Zij vragen ondersteuning bij het maken van keuzes en het organiseren van hun persoonlijke levenssfeer. In het kader van de transities wordt het ’loket’ of ‘portaal’, zoals die loketfunctie genoemd wordt, alleen maar belangrijker. Een juiste invulling van die loketfunctie is dan ook essentieel. Veel is nog onduidelijk maar dat de gemeente in de toekomst veel meer taken krijgt op het gebied van langdurige zorg, jeugdzorg en participatie is wel zeker. Bij de overdracht van taken vanuit het Rijk en de Provincie heeft D66 een duidelijke visie met een aantal belangrijke uitgangspunten. Bij discussies over de transities wordt vaak gesproken over een samen-redzame samenleving met zelfredzame burgers. Er wordt veel van de ‘eigen kracht’ van burgers verwacht. Ook voor D66 staat gebruik maken van die eigen kracht van mensen voorop, echter wel met de bijbehorende zeggenschap, keuzevrijheid en vooral ook oog en een goed vangnet voor de minder/niet zelfredzame burgers in onze samenleving. Eigen regie Voor D66 staat de zorgvrager centraal. Wij willen dat er al vóór 1 januari 2015 wordt geïnvesteerd in kennisopbouw en dat na twee jaar wordt geëvalueerd. D66 wil dat de democratische legitimiteit geregeld is met een heldere toezichtstructuur en de aanspreekbaarheid. De verbinding tussen de drie decentralisaties is essentieel voor het succesvol uitvoeren van beleid op lokaal niveau, bijvoorbeeld bij multiprobleemgezinnen. De samenloop van de verschillende decentralisaties op gemeentelijk niveau moet met name in de uitvoering goed in de gaten gehouden worden. D66 wil een goede, deugdelijke en transparante financiële boekhouding met beheersbare financiële risico’s. Voor een nadere uitleg over onze visie op de verschillende onderdelen van de transities zie bijlage 1: De D66 visie op de langdurige zorg, jeugdzorg en participatie

39

Vrijwilligerswerk Vrijwilligers en mantelzorgers leveren een groot aandeel aan de leefbare en zorgzame samenleving. D66 wil zich inzetten voor het ondersteunen en uitbreiden van vrijwilligerswerk, vaak door verenigingen, op gebieden als sport, onderwijs, cultuur, natuur, recreatie en welzijn. Het belang van het omvangrijke netwerk van vrijwilligers van de bestaande verenigingen en andere organisaties wordt alleen maar belangrijker met alle veranderingen die op sociaal gebied gaan plaatsvinden. Essentieel is de professionele ondersteuning van het vrijwilligerswerk. Werven, selecteren, trainen en begeleiden van vrijwilligerswerk blijft het werk van beroepskrachten net als de ondersteuning voor wat betreft fondsenwerving en subsidieaanvragen. Versnippering van de ondersteuning dient daarbij zoveel mogelijk voorkomen te worden. Hoe en onder wat voor voorwaarden men bij de gemeente kan aankloppen voor subsidie dient zo duidelijk mogelijk terug te vinden zijn via de gemeentelijke website en aanvragen dienen ook met zo weinig mogelijk bureaucratische rompslomp ingediend te kunnen worden en verantwoord. Mantelzorg Het ondersteunen van mantelzorgers heeft voor wat betreft D66 prioriteit, mede gezien het beroep dat steeds meer op mantelzorgers wordt gedaan. Lotgenotencontact en respijtzorg zijn daarbij van belang om het mantelzorgers mogelijk te maken te blijven zorgen.


Cultuur Sport en Recreatie

40


> > >

Cultuur Sport Recreatie

Geldermalsen is een gemeente met een gevarieerd aanbod van voorzieningen en een divers samengestelde bevolking. D66 vindt dat de gemeente een voorwaardenscheppende taak heeft bij het in stand houden en indien noodzakelijk het verbeteren van het aanbod van voorzieningen: zij zorgt primair voor het beschikbaar stellen van bijvoorbeeld ruimte of sportaccommodaties. Transparantie in beschikbaarheid en toekenning van subsidies is noodzakelijk. Vandaar ook het openbare subsidieregister dat er dankzij onze inzet komt. Het subsidiebeleid moet gericht zijn op kwaliteitsbevordering en uitdagen tot experimenten, vernieuwing en bijzondere manifestaties.

41


Multifunctioneel centrum D66 is al lang voorstander van een multifunctioneel centrum (MFC) voor het dorp Geldermalsen. Wat in Beesd wel lukte leek in Geldermalsen maar niet van de grond te komen. Het MFC moet de functie vervullen van dorpshuis voor de kern Geldermalsen. Met plek voor het lokale verenigingsleven maar daarnaast ook voor bovenlokale activiteiten. Belangrijk voor de culturele ontwikkeling, onderlinge samenwerking en met alle media op één locatie. Er zijn deze raadsperiode belangrijke stappen gezet ten behoeve van de realisatie van het MFC. Dit in combinatie met een voor de inwoners zo mogelijke nog belangrijkere eerstelijns gezondheidscentrum (EGC) waarin diverse lokale zorgondernemers gaan samenwerken. Niet in het centrum van Geldermalsen, daarvoor was nooit een meerderheid in de gemeenteraad te vinden, wel op een goed bereikbare locatie naast de brandweerkazerne en geografisch gezien centraal in het oostelijke deel van onze gemeente. Bibliotheek Een goed functionerend openbaar bibliotheeknetwerk behoort net als onderwijs tot de basisinfrastructuur van onze democratische samenleving. Zonder deze infrastructuur geen zelfredzame mondige burgers met voldoende kennis, vaardigheden en mediawijsheid om zich kritisch en actief staande te houden. Om zich te kunnen blijven ontwikkelen in de als maar ingewikkelder wordende maatschappij met zijn overdaad aan informatie. Het kunnen lezen en schrijven, en het leren schiften en duiden van informatie zijn daarvoor onontbeerlijk. Scholen en bibliotheken, waar goed opgeleide professionals werken, zijn hard nodig. D66 benadrukt dan ook het belang van de openbare bibliotheek als basisvoorziening en unieke toegangspoort tot informatie, voor ondersteuning van het onderwijs en actief in de strijd tegen laaggeletterdheid en tevens als uitvalsbasis voor persoonlijke ontwikkeling. Naast die onderwijs-, informatie-, en culturele functie is de openbare bibliotheek vooral ook een plek voor ontmoeting. Met de realisatie van het MFC waar de openbare bibliotheek een prominente plaats in zal nemen, kan de openbare bibliotheek Rivierenland de

42

dienstverlening aan alle inwoners van de gemeente Geldermalsen verder optimaliseren. D66 pleit ook voor ruime en duidelijke openingstijden, op doordeweekse dagen van bijvoorbeeld 10.00 tot 20.00 uur en is ook tegen een gedeeltelijke zomersluiting. Amateur kunsten Het initiatief voor amateur kunsten ligt primair bij de (georganiseerde) burgers. De opzet van het Cultureel Café in Geldermalsen bewijst dat dit heel goed mogelijk is zonder inmenging van de overheid. Ook de jaarlijkse en gemeentegrenzen overstijgende WaardArt open atelier route is daar een goed voorbeeld van. De gemeente kan ondersteuning geven in de vorm van het bijdragen in de kosten van bepaalde faciliteiten of het beschikbaar stellen van ruimtes. Instandhoudingsubsidies moeten echter worden vermeden. Culturele organisaties die gemeentelijke subsidie ontvangen dienen in ieder geval bij te dragen aan de culturele ontwikkeling van de jeugd. Sport en bewegen D66 heeft een warm hart voor sport in de ruimste zin van het woord. Sport en bewegen nemen een belangrijke plaats in, in het gehele leven. Naar school, werk, winkels of recreatie, bij sport of in de natuur, meer bewegen betekent ook actiever en gezonder leven. Sport en beweging draagt sterk bij aan de gezondheid en kan bijdragen aan de sociale cohesie in de gemeente Geldermalsen. D66 Geldermalsen is voor een gevarieerd aanbod van sporten beweegmogelijkheden, voor iedereen toegankelijk, van jong tot oud. Ook met een handicap moet er gesport kunnen worden. Er kan dan ook op meerdere manieren naar sport gekeken worden: > Sport en beweging als doel op zichzelf, waar duizenden inwoners van onze gemeente plezier aan beleven en hun passie in kwijt kunnen. Dit is een individuele keuze. D66 vindt het evenwel van belang dat die keuze wordt gefaciliteerd en dat inwoners die willen sporten, hiertoe ook redelijke mogelijkheden krijgen. > Sport en beweging als (preventief) middel voor


>

volksgezondheid, Actief bewegende mensen zijn doorgaans gelukkiger, meer ontspannen, gezonder en evenwichtiger dan mensen die niet op de een of andere manier bewegen., D66 vat bewegen hierbij veel breder op dan georganiseerde sportbeoefening in verenigingsverband: ook fietsen, wandelen, hardlopen en tuinieren passen prima in een actieve, gezonde leefstijl. De zelfredzame samenleving die D66 voorstaat, stimuleert een actieve leefstijl vanuit de overtuiging dat psychische en fysieke klachten ten gevolge van bewegingsarmoede beter voorkomen dan genezen kunnen worden. Sport als maatschappelijke ‘smeerolie’. Sportbeoefening kan helpen bij de opvoeding tot verantwoordelijke mensen die weten te geven en te nemen. Sport leert jongeren ook zich aan bepaalde regels te houden en, bij het beoefenen van teamsporten, zich in te zetten ten behoeve van het team, van de groep. Sport kan helpen om mensen die anders weinig of geen contact zouden hebben, wel met elkaar in contact te komen.

D66 bepleit handhaving van subsidiemogelijkheden binnen de financiële mogelijkheden. D66 realiseert zich dat sportverenigingen meer wensen hebben dan er voor de gemeente aan financiële mogelijkheden zijn. Desalniettemin dient de gemeente de ogen en oren niet voor de wensen en gebruikservaringen van de sportverenigingen te sluiten en vooral ook om creatief mee te denken over wat er wel gerealiseerd kan worden. D66 vraagt aandacht sport en bewegen, juist ook uit overwegingen van preventie en psychische en fysieke volksgezondheid. De toenemende bewegingsarmoede bij grote bevolkingsgroepen leidt tot veel ellende en kost handenvol geld in de curatieve zin: behandeling van uit overgewicht voortkomende ziektes als diabetes type II, gewrichts- en andere problemen aan het bewegingsapparaat. Met de overheveling van rijkstaken op het gebied van zorg en ondersteuning komen de gevolgen daarvan ook steeds meer bij de gemeente terecht. Reden genoeg om daar meer aandacht aan te besteden. Het stimuleren van een fysiek actieve en op beweging gerichte houding moet op alle relevante beleidsgebieden worden gestimuleerd. Zo nodigen goede fietsvoorzieningen bewoners uit om voor kleine afstanden in plaats van de auto de fiets te pakken. Bij het inrichten van wijken zou expliciet gedacht moeten worden aan ruime speel- en trapveldjes waar mensen kunnen bewegen op eigen initiatief, liefst zo dicht mogelijk bij scholen. Dat hoeven niet perse officiële speelplekken/tuinen te zijn. De ruimtelijke inrichting van een gebied bepaalt

43

de mogelijkheden daartoe in grote mate. D66 pleit dan ook voor voortdurende aandacht voor bewegen bij het (her)inrichten van wijken en buurten. Veel organisaties en verenigingen zijn actief op het maatschappelijk vlak. D66 bepleit het verstrekken van subsidies aan sportverenigingen deels te laten bepalen door de mate waarin die organisaties actief zijn op het maatschappelijke vlak. JOGG D66 is voorstander van het aanhaken bij de JOGG (Jongeren op gezond gewicht) formule. Wij wonen hier in het fruitgebied van Nederland. Stimuleren van gezond eten en drinken draagt in grote mate bij aan de gezondheid. Wij wonen hier ook in een schitterend recreatiegebied met veel ruimte voor allerlei bewegingsactiviteiten. Daar kan nog veel meer gebruik van worden gemaakt. Door aansluiting bij JOGG komt meer samenwerking in het ontwikkelen van preventieve programma’s gericht op de volksgezondheidsaspecten ter voorkoming van overgewicht en bewegingsarmoede èn meer aandacht voor het stimuleren van een gezonde leefstijl en gezond eten. Ook bij sport geldt het motto: jong geleerd, oud gedaan. Het subsidiebeleid moet wat D66 betreft dan ook vooral gericht zijn op de jeugd. Sport is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen; zowel lichamelijk als sociaal. Om sportbeoefening door de jeugd nog verder te stimuleren moeten wat D66 betreft de combinatiefunctionarissen op alle scholen in de gemeente ingezet wordend om de basisschooljeugd met diverse sporten en sportverenigingen in contact te brengen. Ook initiatieven op het gebied van de gehandicaptensport verdienen stimulans en ondersteuning. Er dient goed gekeken te worden naar de spreiding en het beheer van de verschillende sportaccommodaties. Wat willen wij minimaal aan sportvoorzieningen in onze gemeente en wat hebben wij daarvoor nodig en voor over? D66 pleit voor een gedegen onderzoek hiernaar waarop een helder sportaccommodatiebeleid gebaseerd kan worden. Ook de schaarste tijdens piekuren dient daarbij meegenomen worden. Er kan nog intensiever gebruik gemaakt worden van bestaande accommodaties. Overdag kunnen, naast scholieren, vooral ouderen daarvan gebruik maken, terwijl werkenden het vooral van de avonden moeten hebben. De gemeente heeft in dit alles een faciliterende rol, maar niet tegen elke prijs. Het in stand houden van verenigingen door middel van subsidies moet worden vermeden. Recreatie Rivierenland is een schitterend dagrecreatiegebied. Dit alles moet onder regionale regie ontwikkeld


worden om een goed samenhangend geheel te gaan vormen. De inbreng van het Regionaal Bureau voor Toerisme (RBT) is daarbij van belang. Maar ook initiatieven van lokale ondernemers dienen waar mogelijk gefaciliteerd te worden. Verder verdient de openbare toegang tot de Linge nog steeds de aandacht, juist ook als een vorm van recreatie voor de eigen inwoners. Bijvoorbeeld bij de spoorbrug in Tricht. En dit geldt ook voor de overige dorpen met Lingeoevers. Het moet voor de lokale bevolking mogelijk zijn om toegang tot de Linge te hebben. Onze jeugd moet daarin kunnen vissen, roeien, zwemmen. De Linge is van ons allemaal, inwoners en toeristen. Dorpsommetjes behouden en waar verdwenen weer mogelijk maken, is ook in het kader van de volksgezondheid (meer bewegen) van belang. Zowel voor toeristen als voor de eigen inwoners is het zichtbaar maken en het behouden van cultuurhistorie van belang, zodat dat de gemeente los van de Linge, aantrekkelijk blijft en wellicht nog aantrekkelijker wordt. Waardoor we meer toeristen trekken en de eigen inwoners verleiden tot meer gebruik van de openbare ruimte.

44


Landschap en openbare ruimte

45


> > >

Cultuurhistorie Groen in woonomgeving Biodiversiteit

Agrariërs leveren een belangrijke bijdrage aan het aanzien van ons mooie groene buitengebied. De agrarische sector heeft het niet gemakkelijk. D66 wil zich inspannen om de aanpassingen die aan de orde zijn zo te vertalen dat agrariërs goed kunnen overleven en een gezond bedrijf kunnen blijven uitoefenen. De agrarische sector zal in Rivierenland een belangrijke bijdrage blijven leveren aan het aanzien van het buitengebied. Het open karakter hiervan moet zoveel mogelijk behouden blijven. Er dient meer aandacht te komen voor het behoud van bijzondere cultuurhistorische elementen in het landschap (bomen, boomrijen, dorpsgezichten) en ook in de dorpen.

46


D66 Geldermalsen is voorstander van agrarisch natuur- en landschapsbeheer. Hierdoor ontstaan natuurvriendelijke akkerranden, oevers, wegbermen en erfbeplanting. Ook dieren krijgen hierdoor meer leefruimte.

Stilte en rust In deze tijd van drukte en lawaai is het prettig als er ergens nog wat stilte te vinden zijn. Eén van de mogelijkheden is om in het weekeinde de dijken alleen toegankelijk te maken voor wandelaars en fietsers. Aan de avondlijke rust draagt ook bij het voorkomen van overmatige verlichting op plekken en tijdstippen waar dat voor de veiligheid niet nodig is. D66 is groot voorstander van de bestrijding van lichtvervuiling, zowel uit een oogpunt van natuurbeheer als vanuit het oogpunt van energieverspilling. Ruimte voor groen binnen de bebouwde kom Naast een groen buitengebied is het van groot belang dat ook onze woonkernen voldoende groen blijven. Het contact met de natuur is niet meer vanzelfsprekend. Voor het welzijn en welbehagen van de mens helpt het als hij groen om zich heen ervaart, in zijn directe woonomgeving. D66 Geldermalsen pleit daarom voor behoud van groen in de bebouwde kom, en om bij nieuwe bouwlocaties voldoende groen en speelplekken in te plannen. Bij inbreiding wil D66 Geldermalsen compensatie in groen: voor iedere m2 steen 1,5 m2 groen. Hierdoor zal er in wijken minder snel overlast zijn omdat mensen elkaar niet op de lip zitten en kinderen kunnen zich gezond ontwikkelen. Wij denken hierbij niet alleen aan natuurbeleving, maar ook aan de lichaamsbeweging die daar automatisch aan gekoppeld is. Het landelijke karakter in onze gemeente, ook wat betreft het groen, dient behouden te blijven. Mooi groen moet dan ook niet vanwege de kosten vervangen worden door goedkoop groen. Biodiversiteit D66 wil biodiversiteit in onze gemeente stimuleren. Biodiversiteit staat voor soortenrijkdom en hierbij gaat het niet alleen om natuur zoals bijvoorbeeld in onze prachtige Regulieren, maar ook om soortenrijkdom gewoon in ons buitengebied. Het behoud van een gevarieerd landschap, met oude fruitbomen, wielen, bosjes, knotwilgen, natuurlijke oevers, houtwallen en singels, is van groot belang bij het stimuleren van biodiversiteit. D66 wil behoud en aanleg daarvan bevorderen. In onze fruitgemeente is zorg voor voldoende bijenplanten en –bloemen die

47

door het jaar heen in bloei staan, noodzakelijk voor een goede fruitoogst. Daar kan de gemeente ook een steentje aan bijdragen. D66 vindt het belangrijk om dit in onze gehele gemeente te realiseren. De ontsluiting van Tricht Een goede ontsluiting van en binnen Tricht is niet alleen van groot belang voor het dorp zelf maar ook voor een veilige verkeersafwikkeling op de Lingedijk en in de kernen Buurmalsen en Geldermalsen. De route voor fietsers en wandelaars over de Lingedijk is niet alleen voor de inwoners, maar ook voor toeristen een belangrijke route. De breed gedragen wens voor een volwaardige langzaam verkeer onderdoorgang in de Nieuwsteeg verdient alle steun. De toename van het treinverkeer in onze gemeente, op de Betuwelijn en de lijn Utrecht Den Bosch, belasten de gemeente. Vooral door de hinder van geluid en trillingen. Met het onderzoek naar de trillingsoverlast in Tricht heeft de gemeente Geldermalsen een voor Nederland uniek initiatief genomen. Het belang hiervan wordt door D66 (ook in de Provincie en in Den Haag) van harte ondersteund. De veranderingen in Tricht ten gevolge van de spoorverbreding dienen hand in hand te gaan met een goede stedenbouwkundige onderbouwing waarbij ook mogelijkheden zijn voor een stukje woningbouw. Dit alles dient in duidelijke samenspraak met de bevolking ontwikkeld te worden. Stationsomgeving Een goede toegankelijkheid van het station is uitermate belangrijk. De nieuwe traverse, hoewel niet ‘mooi’, zorgt wel voor een goede toegankelijkheid van het station. De broodnodige uitbreiding van de fietsenstalling, met indien mogelijk ook een gratis bewaakt deel, duurt in onze ogen veel te lang. De ligging van Geldermalsen op een knooppunt van spoorwegen maakt van ons station voor onze inwoners een uitstekend openbaar vervoersvoorziening. Dit in combinatie met het landelijke, kleinschalige en dorpse karakter van de gemeente maakt onze gemeente ook een aantrekkelijke plaats om te wonen of om een bedrijf te willen vestigen. Juist vanwege de kleinschaligheid van onze gemeente is D66 altijd tegenstander geweest van grootschalige woningbouw in de


uiterwaard bij het station. Dit gebied inclusief de Heemtuin tot aan het centrum van Geldermalsen is een belangrijke ‘groene long’ die in onze ogen voor de toekomst behouden diende te blijven. Centrumvisie Zowel voor Geldermalsen als Beesd zijn maatregelen noodzakelijk om de functie van winkel- en verblijfsgebied te behouden of te versterken. Daarbij moet een goede afweging gemaakt worden tussen de verschillende belangen. Autoluweroutes, routes voor vrachtverkeer, vaste laad- en lostijden, parkeerbeleid, mogelijkheden voor horeca, aantrekkelijk verblijfsgebied voor recreanten en gecombineerde winkel- en woonvoorzieningen (senioren) zijn een voorwaarde voor inwoners en ondernemers om gebruik van centrumvoorzieningen te behouden/stimuleren. In Geldermalsen moet het open karakter naar de Linge toe echter wel hersteld en bewaakt worden. Met de herinrichting van het marktplein en de mede door D66 geïnitieerde actie voor het opknappen van het ‘Lingepark’ is een stap in de goede richting gezet. Ook de herinrichting van de Rijksstraatweg en de aanleg van de rotonde bij de Kostverlorenkade dragen bij aan verbetering van de centrumfunctie. Gezien de huidige schaarse beschikbare financiële middelen wil D66 bij de verdere ontwikkeling en opwaardering van het openbare gebied langs de Linge vooral inzetten op vormen van cocreatie. Door in samenwerking met bijvoorbeeld de jachthaven, scouting en ook onderwijsinstellingen het gehele gebied vanaf het Lingepark tot aan het stationsgebied op te knappen en te onderhouden. En daarmee de Linge nog meer bij het centrum te betrekken en ook beter toegankelijk te maken voor onze inwoners. Gemeenteoverstijgend De vervoersbewegingen van de eigen inwoners dienen voorop te staan. Maatregelen die wij als gemeente nemen mogen echter niet ten koste gaan van omliggende gemeenten, net zo goed als dat maatregelen van andere gemeenten niet ten koste mogen gaan van Geldermalsen. Dit vraagt om een samenhangend beleid en gezamenlijke aanpak van het probleem van sluipverkeer en ontsluiting van de woonwijken, winkelcentra en industrieterreinen.

48


Doelen 2014-2018 D66Geldermalsen

49


> > > >

Onderwijs Zorg Werk Bestuur

Voor de periode 2014-2018 heeft D66 Geldermalsen zich onder andere de volgende doelen gesteld: Het financieel gezond houden van Geldermalsen. Dit is een basisvoorwaarde om als gemeente het ‘werk’ te kunnen uitvoeren. De speerpunten voor de komende jaren zijn: •

Onderwijs

•

Zorg

•

Werk

•

Bestuur

Bij het onderwijs zijn wij groot voorstander van de ‘Alles in een school’. Een kwalitatief goede combi van opvang en scholing voor kinderen legt een solide basis (o,a in de strijd tegen laaggeletterdheid) en biedt ruimte voor ouders om economische zelfstandigheid te realiseren.

50


Onderwijs, welzijn en sport spelen ook een belangrijke rol bij het leggen van een goede basis voor langdurige zorg, jeugdzorg en participatie (transities) waarbij voor D66 belangrijk is dat inspraak, eigen regie en democratische legitimatie goed geregeld zijn. Duurzaamheid is bij al deze onderwerpen van belang.

Als D66 willen wij actief inspelen op krimp waarbij wij de dorpshuizen dan wel ontmoetingsplekken als een basisbehoefte zien en gaan voor behoud van kwaliteit en daarnaast bereikbaarheid van voorzieningen voor alle inwoners. Dit is ook van belang voor het in standhouden van vrijwilligerswerk en mantelzorg. Hoe het recht op basismobiliteit wordt geregeld speelt ook een grote rol. Behoud van jongeren voor onze gemeente en ons verenigingsleven willen we realiseren door in te zetten op betaalbare koop en huurwoningen (sociaal en vrije sector), ook in kleine kernen. En onderwijs houdt niet op bij 18. In het kader van ‘verborgen’ laaggeletterdheid is permanente educatie van wezenlijk belang. Bij duurzaamheid hoort niet alleen energie, maar ook houdbaarheid van voorzieningen op de lange termijn en bij bijvoorbeeld verkeers/veiligheidsmaatregelen het belang van de zwakkere verkeersdeelnemers voorop stellen. Aandacht voor landschap en natuur en biodiversiteit hoort ook bij duurzaamheid. Daarnaast is ‘groen’ van belang voor bijvoorbeeld recreatie en ontspanning, sport en beweging, onderwijs en educatie.

51

Tot slot Met ons verkiezingsprogramma en onze visie en uitgangspunten voor de toekomst maken wij de kiezer duidelijk hoe wij als D66 nu vooruit willen in Geldermalsen. We nodigen u uit met ons mee te doen in Geldermalsen, direct of indirect. Lees stukken via de website, kom naar de raadsvergaderingen of volg deze op twitter. Kom naar onze openbare fractievergaderingen, praat mee en beïnvloed zo de lokale politiek. Geef uw stem aan D66 Geldermalsen.

Wilt u reageren of meer informatie? Dat kan via: www.d66geldermalsen.nl


Bijlage 1 Visie Op transities

52


> > >

Zorgvrager centraal Helder toezicht Transparantie in samenwerking en financiën

Voor D66 staat de zorgvrager centraal. Te vaak wordt er gesproken over mensen, in plaats van met mensen. Dat moet veranderen. De gemeente is de bestuurslaag die het dichtst bij de burger staat. De gemeente is daarom het beste in staat om het gesprek aan te gaan met de zorgvrager en zijn directe omgeving over de invulling van de zorg. Dit gesprek wordt wat D66 betreft gevoerd door de zorgcoördinator, een gekwalificeerde professional met een brede blik die het geheel van zorgbehoefte en –aanbod kan overzien. Hiermee kan de gemeente maatwerk leveren dat aansluit bij de specifieke zorgbehoefte. D66 wil dat er al vóór 1 januari 2015 wordt geïnvesteerd in kennisopbouw.

53


Met de decentralisaties komt er een omvangrijk en complex takenpakket op de gemeenten af. Dit vraagt om een slag in de professionalisering en versterking van de bestuurskracht bij ambtelijke diensten, bestuurders en gemeenteraadsleden. D66 wil dat na twee jaar wordt geëvalueerd.

De decentralisaties bieden de kans om op nieuwe manieren beter te werken. Dat vraagt om nieuwe werkvormen. Omdat we moeten leren van wat werkt en niet werkt is het belangrijk dat de nieuwe aanpak niet meteen in bureaucratische steen gebeiteld wordt. We moeten evalueren, leren en aanpassen. Dit moet een basishouding zijn, maar dit wil D66 in ieder geval ook twee jaar na invoering gepland doen. Daarbij kijken we ook naar lessen die we kunnen leren van andere gemeenten en samenwerkingsverbanden. D66 wil dat de democratische legitimiteit geregeld is en de aanspreekbaarheid helder is. De gemeente Geldermalsen is te klein om alle taken zelfstandig te kunnen uitvoeren, in de regio Rivierenland gaat Geldermalsen dan ook met andere gemeenten samenwerken. Deze samenwerking wordt nu voorbereid. Deze bovengemeentelijke samenwerking mag er echter niet toe leiden dat straks niemand meer aanspreekbaar is. Het moet wat D66 betreft altijd volstrekt duidelijk zijn wie waarvoor verantwoordelijk is en door de gemeenteraad aangesproken kan worden: er mag geen ‘verstoppertje’ gespeeld worden in samenwerkingsverbanden. Daarnaast dient de positie en inspraak van cliënten en direct betrokkenen via cliëntenraden te zijn gewaarborgd. D66 wil een heldere toezichtstructuur. Duidelijk moet zijn wie waarop toezicht houdt. Teveel regeldruk moet worden voorkomen, net als ‘witte vlekken’. D66 ziet de verbinding tussen de drie decentralisaties als essentieel tot het succesvol uitvoeren van beleid op lokaal niveau (bijvoorbeeld bij multiprobleemgezinnen). Door één intakegesprek met één aanspreekpunt/regisseur in plaats van tien hulpverleners kan ook een deel van de korting op de budgetten worden opgevangen. D66 wil dat de samenloop van de verschillende decentralisaties op gemeentelijk niveau met name in de uitvoering goed in de gaten wordt gehouden. Naast de jeugdzorg en de langdurige zorg, krijgen gemeenten ook de verantwoordelijkheid voor de

54

mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Soms raken deze decentralisaties dezelfde mensen of bestaat het risico dat juist mensen tussen wal en schip vallen. D66 wil dat er afspraken gemaakt worden over de monitoring van de samenloop van deze decentralisaties. D66 wil een goede, deugdelijke en transparante financiële boekhouding met beheersbare financiële risico’s. Met de decentralisaties krijgen gemeenten een veel grotere financiële verantwoordelijkheid en draagt de gemeente een veel groter risico van budgetoverschrijdingen. In de Tweede Kamer heeft D66 ervoor gezorgd dat gemeenten optimale beleidsvrijheid hebben door het onderscheid tussen alle potjes voor zorg en welzijn weg te halen. Zo kan de gemeente het geld dáár besteden waar dit het meeste nodig is. Dit geeft meer vrijheid, maar vraagt ook beter beheer van de beperkte financiële middelen, zeker nu de decentralisaties gepaard gaan met grote bezuinigingen. D66 wil daarom tijdige en inzichtelijke begrotingen, financiële discipline, snelle en deugdelijke verantwoording en een nadrukkelijke rol de eigen lokale rekenkamer. D66 wil dat in ieder geval in de eerste periode, waarin budgetten en taken naar de gemeente overgedragen worden, gewerkt wordt binnen de overgedragen budgetten. Een onbegrensd beslag op de schaarse algemene middelen wil D66 voorkomen.


Bijlage 1 specifiek Langdurige zorg

55


> > > >

Wijkverpleegkundige centraal Kleinschalig en beschikbaar Kwaliteit en eigen regie (PGB) Mantelzorg ondersteunen

1. D66 wil een centrale rol voor de wijkverpleegkundige. Deze verpleegkundige staat dichtbij en vormt het centrale aanspreekpunt voor mensen met een zorgbehoefte. De verpleegkundige krijgt wat D66 betreft ook veel vrijheid om haar/zijn werk uit te voeren: zo min mogelijk protocollen en formulieren, zoveel mogelijk gebruik van vakkennis en gezond verstand. 2. D66 is voorstander van (private) kleine en lokale of wijkgebonden woon- en zorginitiatieven en wil deze waar mogelijk ondersteunen. Dergelijke initiatieven ontstaan bij voorkeur ‘bottom up’. Regelgeving die de initiatieven in de kiem smoort willen we zoveel mogelijk wegnemen en waar dit nuttig is zal de gemeente initiatieven bevorderen, bijvoorbeeld door verschillende partijen rond de tafel uit te nodigen. 3. D66 wil dat de kwaliteit van de zorg is gewaarborgd. Verzorgingstaken zullen moeten worden verricht door medewerkers die daarvoor voldoende zijn opgeleid. 4. D66 wil een goede verankering van het recht op pgb in zowel de nieuwe WMO als de nieuwe kern-AWBZ. D66 ziet het persoonsgebonden budget (pgb) als een volwaardig alternatief naast door de gemeente ingekocht zorg-in-natura. De zorgvrager moet zelf tussen een pgb en zorg-in-natura kunnen kiezen. 5. D66 omarmt mantelzorg. De meest persoonlijke zorg is wat D66 betreft mantelzorg, zorg gegeven door de mensen dichtbij de zorgbehoevende: familie en vrienden. Daarna komen kennissen, en pas daarna zorgverleners. Deze familie, vrienden en kennissen dient de gemeente goed te ondersteunen, bijvoorbeeld door hen een aantal dagen per jaar toegang te geven tot vervanging door zorgverleners, zodat ook zij met vakantie kunnen. 6. D66 wil een goede positie en ondersteuning van mantelzorgers. Daarbij maakt de gemeente wat ons betreft niet alleen beleid over mantelzorgers, maar ook beleid met mantelzorgers. 7. D66 wil dat de gemeente zorg draagt voor adequaat vervoer voor verschillende doelgroepen. Vervoer van en naar dagbesteding en uitjes zorgt ervoor dat mensen niet in een isolement raken en zich kunnen blijven ontplooien. Dit mag daarom niet het kind van de rekening worden. 8. D66 wil dat er een onafhankelijk meldpunt komt voor zorggerelateerde klachten, en dat die klachten en de afhandeling ervan meegewogen worden in nieuwe aanbestedingen. Kortom, geen klachtentelefoon bij de zorginstelling zelf, maar bij de gemeente of bij de Wmo-raad. 9. D66 vindt dat ouderen zolang mogelijk thuis moeten kunnen blijven wonen. D66 vindt het goed voor het welzijn van ouderen als zij zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. De gemeente zorgt wat ons betreft voor huisvesting van ouderen in de wijken, zodat zij gemakkelijk mee kunnen blijven doen in de wijk waar ze wonen, en niet te hoeven verhuizen naar een verzorgingstehuis.

56


57


Bijlage 1 specifiek Jeugd(zorg)

58


> > >

Kind centraal Professional leidend Integrale kwaliteit

1. Naast transitie vindt D66 vooral een transformatie van de Jeugdzorg van belang. De overheveling van de taken naar de gemeenten moet ertoe leiden dat de zorg voor jongeren ook echt beter wordt. Dus naar de situatie waarin per betrokken gezin sprake is van één plan met één duidelijke regisseur. 2. D66 stelt bij de uitvoering van de jeugdzorg nadrukkelijk het kind centraal. Dat klinkt vanzelfsprekend, maar dat is het helaas niet. D66 is voorstander van decentralisatie van de verantwoordelijkheid voor jeugdzorg naar gemeenten omdat de overheid zo de zorg voor het kind zoveel mogelijk in de eigen omgeving kan organiseren en het eenvoudiger wordt een verbinding tussen school en werk tot stand te brengen. Jeugdzorg moet vooral gebruik maken van de eigen kracht van gezinnen. Door effectieve gezinshulp moeten uithuisplaatsingen zo veel mogelijk worden voorkomen. Ook moet er meer aandacht zijn voor waarheidsvinding. Bij melding van verwaarlozing en misbruik handelt de overheid snel, uiteraard met oog voor de specifieke situatie. D66 wil voorkomen dat kinderen onnodig lang in dergelijke situaties verblijven. 3. D66 vertrouwt op de eigen kracht van professionals, ouders en het kind. Professionals, ouders en het kind kunnen in een wederkerige relatie beter preventief te werk gaan dan ambtenaren. D66 wil dan ook dat de gemeente en de professionals kijken naar ‘wat wel kan’ in plaats van ‘wat niet kan’, en daarbij zoveel mogelijk met het kind praten en niet over het kind. Daarnaast wil D66 aandacht voor de ‘match’ tussen gezinsvoogden en gezinnen: als het niet klikt, moet de gemeente op zoek naar een andere voogd. 4. Wat D66 betreft voert de gemeente of het samenwerkingsverband geen protocollen of urenschema’s in voor professionals. De overheid geeft professionals de ruimte om met het kind, de ouders en andere partijen een individuele aanpak te creëren om maatwerk te kunnen leveren. 5. D66 is voorstander van een wijkgerichte aanpak. Hulpverleners kennen de mensen in de wijk en de problemen die daar spelen. Zij moeten dus wat ons betreft vooraan staan en een leidende rol krijgen in de jeugdhulp, bijvoorbeeld als de regisseur ofhet aanspreekpunt. 6. D66 wil de verwijsrol van de huisarts behouden. De huisarts is een professional en moet kunnen blijven doorverwijzen indien hij dat nodig vindt. 7. D66 wil dat de gemeente investeert in vroege signalering van problemen en preventie. Door eventuele problemen al in een vroegtijdig te signaleren, bijvoorbeeld op scholen en consultatiebureaus, kunnen latere problemen worden voorkomen. Dit komt bijvoorbeeld tot uiting in het huisvesten van Centra voor Jeugd en Gezin in scholen, zodat de drempel om naar hulpverleners toe te stappen zo laag mogelijk is. 8. D66 wil dat de kwaliteit van de zorg is gewaarborgd. Omdat het hier gaat om kwetsbare groepen, willen we goed opgeleide jeugdzorgwerkers. 9. D66 zal het college aanspreken op de zorgtaken van het onderwijs, en het aanhaken van deze taken op jeugdtaken. Vanuit het onderwijs kan een sterke preventieve werking uitgaan en hiermee kan de aanspraak op jeugdzorg worden verminderd. D66 wil dat de taken jeugdzorg en onderwijs onder één wethouder vallen, omdat deze taken sterk met elkaar verbonden zijn.

59


Bijlage 1 specifiek Participatie

60


> > > >

Samenwerken Wederkerigheid Integraal werken Kinderen in armoede

1. D66 is voorstander van aan de slag blijven, ook als dat via vrijwilligerswerk is. Het doen van vrijwilligerswerk geeft mensen weer de kans om werkervaring op te doen en nieuwe competenties te verwerven. Het gaat D66 daarbij vooral om de ontplooiing en ontwikkeling van mensen, met als nevendoel dat het dan later makkelijker is een betaalde baan te vinden. Een betaalde baan is bovendien het beste medicijn in het voorkomen van armoede en problematische schulden. 2. D66 wil graag dat de gemeente maatwerk biedt in het begeleiden naar werk. In een gesprek met de werkzoekende kan bepaald worden wat het traject zal worden. Als mensen werk niet kunnen accepteren, omdat ze bijvoorbeeld kinderen niet naar de kinderopvang kunnen brengen, moet dat wat D66 betreft niet standaard leiden tot uitkeringskorting. 3. D66 is een voorstander van sterke samenwerking tussen de gemeente en werkgevers. Door werkgevers te betrekken bij het matchen van vacatures kunnen mensen beter en sneller aan het werk worden geholpen. Daarnaast kan de gemeente samen met werkgevers en werknemers samen een betere invulling geven aan mogelijkheden voor minder arbeidsgeschikte werkkrachten in de gemeente. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan het samenbrengen van werkgevers op een bedrijventerrein en een poule werknemers aan dit bedrijventerrein te koppelen. De werknemers kunnen aan verschillende taken werken per bedrijf, zodat ze werkervaring opdoen. De gemeente begeleidt hierin. 4. D66 is een voorstander van regionale samenwerking tussen gemeente om mensen beter en sneller aan werk te krijgen. Het model van een omgekeerde trechter past hier goed: de gemeente kijkt (samen met de werkzoekende en werkgevers) eerste naar lokale opties voor werk, daarna subregionaal en tenslotte regionaal. Binnen de regionale samenwerking moet wel een duidelijke takenverdeling zijn en een goed, transparant financieel kader om de democratische legitimiteit te kunnen garanderen. 5. Voor D66 is een wederkerige relatie tussen de gemeente en de burger belangrijk voor een goede uitvoering van arbeidsbeleid. De gemeente steunt burgers in een proces naar zelfstandigheid. Daarbij mag de gemeente van D66 om een tegenprestatie vragen voor een uitkering, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk. Dit houdt mensen aan het werk en biedt ze werkervaring. De werkzoekende mag van de gemeente verwachten betrokken te worden bij het opstellen van een plan om weer aan betaald werk te komen. De gemeente moet zich daarbij van D66 wel aan strikte randvoorwaarden houden. Zo moet er gewaakt worden voor verdringing op de arbeidsmarkt. De tegenprestatie mag niet als doel hebben om reguliere arbeidskrachten te vervangen door bijstandsgerechtigden (die slechts 70% minimumloon krijgen). Daarnaast moet de focus liggen op duurzame uitstroom uit de bijstand. Een tegenprestatie mag van D66 bijvoorbeeld voor bijstandsgerechtigden niet de

61


ruimte om te solliciteren belemmeren. 6. D66 vertrouwt op de eigen kracht van mensen maar realiseert zich ook dat sommige mensen niet op eigen kracht voort kunnen. Daarom moeten beschermde werkplekken voor mensen die dit echt nodig hebben worden aangeboden. Een goed georganiseerde samenwerking tussen gemeenten om dit (financieel) te kunnen realiseren is hiervoor een oplossing. 7. D66 wil voldoende beschermde werkplekken en óók begeleiding van de nieuwe instroom. Gemeenten hebben lokaal een verantwoordelijkheid voor sociale werkplaatsen en 'beschermde werkplekken'. Beschermde werkplekken zijn bedoeld voor mensen die niet in staat zijn om zelfstandig het wettelijk minimumloon te verdienen. Het streven is om zoveel mogelijk mensen naar een volwaardige baan te begeleiden. Dat betekent dat een beschermde werkplaats het laatste alternatief is. Uiteraard kunnen deze mensen meestal niet zomaar aan de slag bij reguliere werkgevers. Gemeenten geven daarom ondersteuning om deze stap te maken. De gemeente kan hieraan bijdragen als werkgever, maar ook als opdrachtgever, door hiermee rekening te houden bij aanbesteding (social return). Er moet voldoende geld worden vrijgemaakt voor de begeleiding van nieuwe instroom, want die mag niet het kind van de bezuinigingsrekening worden. Werkgevers worden ondersteund bij het in dienst nemen van mensen met een arbeidsbeperking, zodat zij niet te maken krijgen met te veel bureaucratie. 8. D66 wil dat de taken economische zaken en arbeidsbeleid (Participatiewet) onder één wethouder vallen, omdat de taken sterk met elkaar verbonden zijn. De verbinding tussen de gemeente, de inwoners en werkgevers is essentieel in het slagen van het beleid onder de Participatiewet en zal bijdragen aan het makkelijker behalen van de besparingen die de wet beoogt. Daarbij wil D66 dat de gemeentelijk diensten zoveel mogelijk ontkokerd gaan werken. 9. D66 wil een intensieve fraudeaanpak. Helaas wordt er nog steeds regelmatig gefraudeerd met bijstandsuitkeringen. Fraude is funest voor het draagvlak van onze sociale voorzieningen en verspilling van gemeenschapsgeld. Lokale voorbeelden tonen aan dat er met intensieve zoekacties veel fraude opgespoord kan worden, wat ook nog eens geld oplevert. 10. D66 wil dat de gemeente in haar armoedebeleid specifiek aandacht besteedt aan gezinnen met kinderen. In lijn met het advies van de Kinderombudsman wil D66 dat de gemeenten een kindpakket ontwikkelen dat voorziet in de meest noodzakelijke behoeften, aangevuld met zaken die noodzakelijk zijn om mee te kunnen doen in de samenleving. Daarbij kan het bijvoorbeeld gaan om zwemlessen, een pasje voor de lokale bibliotheek of het lidmaatschap van een sportvereniging. Daarvoor is het wel nodig dat er duidelijk wordt wie deze kinderen zijn.

62

Bouwen Aan Vertrouwen

Recommend Documents