BOUWAKTUA JAARGANG02SEPTEMBER2013

Bouw nou op! Brief aan het kabinet en parlement

2 Kantoor 17 Schiphol-Oost krijgt facelift met Emcephob Nanoperm P MC-Bouwchemie

BOUWAKTUA BOUW Een skala aan onderwerpen

JAARGANG02SEPTEMBER2013

2

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Aan het kabinet en parlement

Onderwerp: Bouw nou op!

De jeugd heeft de toekomst. En wij kunnen er met z’n allen voor zorgen, dat die toekomst er ook goed uitziet. Dat betekent dus dat jongeren na hun schoolperiode een goede kans op werk hebben en dat ze later fijn kunnen wonen. Maar zo vanzelfsprekend is dat op dit moment niet meer. De ellende in de bouw is namelijk nog nooit zo groot geweest. Dagelijks sluiten zeven gerenommeerde bouwbedrijven noodgedwongen hun deuren en verliezen 125 medewerkers hun baan. Inmiddels zijn al 75.000 bouwvakkers hun baan kwijt. En dat aantal gaat versneld richting de 110.000 in 2014. De investeringsstop bij corporaties zorgt er namelijk voor dat de portefeuilles van de bouwers volgend jaar snel verder leeglopen. De finale klap komt dus feitelijk nog. De bouwcrisis treft helaas ook andere beroepen in het hart, zoals installatiebedrijven, stukadoors, notarissen en personeel bij meubel- en keukenzaken. Maar ook de hovenier, de bibliothecaresse of de vuilnisman, die op het oog niets met de bouw te maken hebben, kunnen straks zomaar hun baan kwijtraken, omdat gemeenten door de bouwcrisis minder te besteden hebben en moeten bezuinigen. Eén op de vier werklozen is inmiddels dan ook bouw-gerelateerd. Ooit was de bouw samen met de haven de motor van de economie. Gelukkig kan de bouw nog steeds die trekkersrol vervullen. Maar dan zijn er wel maatregelen nodig die werkelijk het verschil maken. Dat betekent bijvoorbeeld woningcorporaties en andere verhuurders weer de mogelijkheid geven te investeren in woningbouw door de verhuurdersheffing slimmer te hanteren; door deze partijen vrij te stellen van deze heffing wanneer zij weer investeren in nieuwbouw en verduurzaming van de woningvoorraad. Een andere maatregel die er voor zorgt dat de trein direct weer gaat rijden, is het verlagen van de btw naar zes procent voor de gehéle bouw. Dus ook de koper van een nieuwe woning betaalt dan maar zes procent btw. Op een woning van twee ton scheelt dat € 25.000. De financiering wordt dan gelijk ook een stuk makkelijker, iets wat de banken in deze tijd goed uitkomt. Weliswaar lijkt er zo op het eerste oog ‘op papier’ een zelfde bedrag minder naar de schatkist te gaan, maar onderzoek leert dat elk huis dat nu niet wordt gebouwd, de overheid een veelvoud aan belastingtegenvallers en extra uitkeringen kost. Bedenk dat een impuls in de bouw zichzelf terugverdient. Kijk bijvoorbeeld naar uw Duitse collega’s. Met een impuls van € 1,4 miljard in duurzame woningbouw wisten zij maar liefst 21,5 miljard aan extra investeringen te genereren. En het effect voor de Duitse staatskas? Deze werd daardoor met 7,2 miljard euro extra gevuld! Als de geschiedenis ons één ding leert, dan is het wel dat met bezuinigingen nog nooit een zware economische crisis is opgelost. De jaren dertig van de vorige eeuw hebben ons die les wel geleerd. Jarenlang is er terecht geroepen: “Die fout nooit meer.” Toch dreigt het kabinet nu opnieuw in die fout te gaan. De keus is dus eigenlijk simpel: Niets doen, met als gevolg een fors stijgende werkloosheid in heel veel bedrijfstakken, een jarenlange opeenstapeling van belastingtegenvallers en een toenemend woningtekort? Of door stimuleren en investeren de bouw en daarmee de gehele Nederlandse economie uit de grindbak trekken en daarmee tevens de jeugd weer een toekomst geven? Aan u de beslissing.

Kortom: biedt Nederland de investeringsimpuls waarop het wacht en benut de mogelijkheid (van de multiplier) van de bouw daarbij (www.bouwnouop.nl). Namens de initiatiefnemende partijen, › › › › › › › › › › ›

Aedes, Vereniging van woningcorporaties AFNL, Aannemersfederatie Nederland Bouw & Infra BFBN Betonproducten CNV Vakmensen FNV Bouw KNB-Bouwkeramiek NOA, Nederlandse Ondernemersvereniging voor Afbouwbedrijven NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers NVTB, Nederlands Verbond Toelevering Bouw OnderhoudNL Woningborg

En gesteund door aannemers, architecten, corporaties, projectontwikkelaars, hoveniers, transportsector, binnenvaartschippers, timmerindustrie, de metaal, detaillisten, keuken- en meubelbranche en vele anderen.

Ing. J.M. Groen MRE voorzitter van NVB Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers

www.bouwnouop.nl

Inhoud 3

Bekaert

(Vloeistofdichte) staalvezelbetonvloeren op palen Termokomfort

HR++ Termoparels nu ook in nieuwbouw Geka Bouw

Op hoogste trede  CO2 prestatieladder Vacuümhandler Aerolift

Bouwt vacuümheftoestel met 70 ton hefcapaciteit

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

4 9 10 13

COLOFON Redactie adres Reclamebureau Bouwaktua Greate Buorren 30, 9088 AE Wirdum Telefoon: 058 - 844 64 14 E-mail: [email protected] Internet: www.bouwaktua.nl Vormgeving en opmaak Roland Mol Vormgeving & dtp Kamenier 6, 8448 NE Heerenveen Telefoon: 06 - 29 19 55 06 E-mail: [email protected] Internet: www.rolandmol.nl Teksten Accent Grave: Copywriters Golfresidentie 119, 8251 NS Dronten Telefoon: 0321 - 31 11 61 E-mail: [email protected] Advertentie-exploitatie Mevr. A.D. Bronkhorst-Dros Greate Buorren 30, 9088 AE Wirdum Telefoon: 058 - 844 64 14 E-mail: [email protected]

© Niets uit deze uitgave mag gepubliceerd worden zonder schriftelijke toestemming van de uitgever.

Van den Bergh & Co

Geeft glans aan zichtbeton

MC-Bouwchemie

14 17

Kantoor Schiphol-Oost krijgt facelift met Emcephob Nanoperm P

De advertentie-afdeling van bouwaktua wijst de adverteerders erop dat van tevoren niet kan worden bepaald waar hun advertenties worden geplaatst. Aan verzoeken die daarmee verband houden, zal uiteraard alle aandacht worden besteed. Abonnementen Inclusief BTW € 30,- per jaar. Algemene mededeling Bij keuze van illustratiemateriaal is zoveel mogelijk getracht om de daarop rustende auteursrechten te ontzien en/of te honoreren. Zij de menen niettemin bepaalde auteursrechtelijke aanspraken te stellen worden verzocht zich in verbinding te stellen met de uitgeverij. Hoewel de informatie, gepubliceerd in deze uitgave, met zorg is uitgezocht en gecontroleerd sluiten uitgever, redactie en auteurs uitdrukkelijk iedere aansprakelijk uit voor eventuele onjuistheid en/of onvolledigheid van de verstrekte gegevens.

Marginel® plantaardige olie (waterbasis) Montaclean plantaardige olie Dynamis® zuivere procesolie (waterbasis) Pluriform plantaardige en zuivere procesolie Karol zuivere procesolie

Postbus 194 4250 DD Werkendam Tel.: +31 (0)183 - 502111 Fax: +31 (0)183 - 505918 Mail: [email protected] www.lossing.nl

4

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

(Vloeistofdichte) staalvezelbetonvloeren op palen

Vloeren op palen worden veelvuldig toegepast in Nederland, maar vaak worden ze eerder traditioneel gewapend dan met staaldraadvezels. De reden daarvoor is vermoedelijk de onbekendheid met het materiaal. Toch kunnen staaldraadvezels een goede oplossing bieden voor vloeren op palen al of niet vloeistofdicht. De Jong Betonvloeren Rijssen

Staalvezels en staalvezelbeton zijn al meer dan 50 jaar op de markt en we kunnen staalvezelbeton nu zeker beschouwen als een gevestigd bouwmateriaal. Ook de normen hebben een lange weg afgelegd. We schuiven geleidelijk op van het niveau van de CUR aanbevelingen (Nederland) en TR34 (VK) naar Europese normen. De Duitse DAfStb-richtlijn en de Europese modelcode 2010 zijn referentiedocumenten voor het ontwerpen van constructies in staalvezelbeton. Deze nieuwe normen maken de weg vrij voor nieuwe en innovatieve toepassingen. Ter ondersteuning van deze evolutie heeft Bekaert twee nieuwe Dramix ® vezels ontwikkeld waar we al eerder over bericht hebben. In dit artikel benadrukken we één toepassing van onze nieuwe 4D en 5D vezels: vloeren op palen. Bij vloeren op palen maken we onderscheid tussen vloeren die volledig vrij kunnen krimpen (worden niet vastgehouden bij de randbalk en de palen)

en verhinderde of vloeistofdichte vloeren. In het eerste geval kunnen de vloeren enkel met staalvezels worden gewapend, in het andere geval kiezen we voor een gecombineerde wapening (hybride vloeren).

Alleen staalvezel Als een onderheide vloer volledig vrij kan krimpen, dan kunnen deze vloeren worden gewapend met de nieuwe Bekaert Dramix®5D vezels. De Dramix® 5D reeks mag gerust een revolutie in staalvezelbeton genoemd worden. Dit is staalvezelbeton dat opnieuw werd uitgevonden! De dubbele haakuiteinden zorgen voor een perfecte verankering. Door de uitgekiende vorm zit de vezel 100% verankerd in het beton. De ultrahoge treksterkte (> 2200 N/ mm²), samen met een rekcapaciteit van 6%, maakt deze vezel echt bijzonder. Met doseringen van 35 kg/m³ of meer, getest op EN-balken, krijgen we een “bending hardening” gedrag. We kunnen echt spreken van een constructieve staalvezel.

Op basis van deze unieke materiaaleigenschappen is de 5D vezel in relatief lage doseringen geschikt voor gebruik in alle constructieve toepassingen, waar de hoge buigmomentcapaciteit in uiterste grenstoestand dé bepalende ontwerp vereiste is, zoals onderheide vloeren. Met de Dramix ®5D vezels kunnen de vloeren al snel 25 % economischer worden uitgevoerd als met traditionele wapening en met behoud van de constructieve veiligheid!

Gecombineerde wapening (hybride vloeren) Als een onderheide vloer niet vrij kan krimpen, bijvoorbeeld door stekeinden vanuit de randbalk of de palen of als de vloer aan een bepaalde scheurwijdte moet voldoen (vloeistofdicht) dan kunnen die vloeren gecombineerd worden gewapend. In de meeste gevallen betekent dit een relatief licht wapeningsnet aan de bovenzijde van de vloer in combinatie met de Dramix®4D vezels. Constructies ontwerpen om te voldoen aan eisen inzake vloeistofdichtheid (w ≤ 0,25 mm) volgens EC2, houdt in dat er zeer grote hoeveelheden traditioneel wapeningstaal nodig zijn. Bekaert ontwikkelde speciale software die voor een specifieke maximale opgegeven scheurwijdte de combinatie van de juiste dosering 4D vezels met traditionele wapening berekent, waarbij kostenbesparingen

Foto’s: www.snijdersfotografen.nl

tot 35% bereikt kunnen worden, nog los van de tijdwinst. De mogelijkheden voor de Dramix® 4D vezels zijn praktisch eindeloos. Op de foto’s bij dit artikel is een vloer op palen zichtbaar waarvan de helft van de vloer vloeistofdicht moest zijn en voorzien is van goten en de andere helft van de vloer geen eisen zijn gesteld aan de vloeistofdichtheid. Deze vloer is dan ook deels met gecombineerde wapening uitgevoerd (traditioneel bovennet Ø8-150 + 30 kg/m³ Dramix®4D 65/60BG) en deels alleen met vezels (30 kg/m³ Dramix® 5D 65/60BG). vloerdikte in beide gevallen 180 mm, paalafstand 2,40 meter en geschikt voor een gelijkmatig verdeelde belasting van 2500 kg/m² Laat uw verbeelding spreken met wat we nu kunnen doen met Dramix® 4D en 5D en benader ons voor meer informatie en de mogelijkheden voor uw projecten.

N.V. Bekaert S.A. Bart Wight E. [email protected] T. 06 - 20 60 62 67

5

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Nieuwenhuis.nl:

De beste basis onder iedere afwerking Een goed voorbereide ondergrond is het ideale beginpunt voor iedereen die een ondergrond moet afwerken. Het Bossche bedrijf Nieuwenhuis.nl verwijdert bestaande afwerkingen door middel van onder meer stralen, frezen, diamantschuren, en schaven. Volgens directeur Herbert Nieuwenhuis is het bedrijf daarin uniek: “Wij zijn in staat om met stofvrij stralen een paar duizend meter per uur te bewerken.” schaven. De te elimineren bovenlaag kan dan tot om de millimeter worden ingesteld waarna de schaafmachines in één gang hun werk doen. Hoewel stralen en schaven twee totaal verschillende technieken zijn, hebben ze één kenmerk gemeen: ze zijn volledig stofvrij dankzij het gesloten schaalsysteem waarbij de achterliggende krachtige stofzuiger alle stof direct opvangt. Dat vergroot de werksnelheid (er hoeft niet te worden afgeschermd), beperkt de overlast (ideaal voor binnenwerkzaamheden in bijvoorbeeld kantoren en zorginstellingen) en voorkomt tijd- en dus omzetverlies door opruimwerkzaamheden (zoals in parkeergarages).

Minder materiaalverbruik

Afhankelijk van de uitgangssituatie en de latere afwerkingen zijn er diverse werkprocessen om een ondergrond voor te bereiden: › Het opruwen en schoonmaken van een ondergrond voor de aanhechting van een overlaging, zoals coating, egaline, zandcementdek, en beton. › Het verwijderen van zachtere en eventuele dunne lagen van harde ondergronden. Denk aan een betonverf op beton of een slijtlaag op een stalen brugdek. › Het verwijderen van harde, taaie en soms ook dikke lagen van zwakkere of zwevende ondergronden. Bijvoorbeeld een egaline vloer op een zwevende anhydriet vloer.

Betere hechting Voordat een applicateur echt kan beginnen, zijn er vaak nog voorbereidingen nodig, zoals zaagsnede, of verankeringsleuf. Deze service kan nieuwenhuis.nl dan ook aanvullend leveren Nieuwe betonvloeren worden bijvoorbeeld meestal voorbewerkt met stofvrij stralen of diamantschuren. Bij het opruwen door middel van stofvrij stralen ontstaat er een oppervlakte vergroting en zorgt daarmee voor een betere hechting van de eindlaag. Bovendien laat het een

snelle manier van werken toe, zo vertelt Nieuwenhuis: “Op de nieuwe locatie van het St. Antonius Ziekenhuis in Utrecht hebben we de nieuwe parkeergarage van 14.000 m 2 in drie dagen opgeleverd, inclusief de verplaatsingen. En de Brinkparkparkeergarage van 7.000 m 2 in Apeldoorn duurde niet meer dan twee dagen, maar daar waren veel bijkomende werkzaamheden zoals kolommen.”

Stofvrij schaven Als een gecontroleerde stof en trillingsvrije afname van de bestaande afwerkingslaag noodzakelijk is, bijvoorbeeld vanwege de matige kwaliteit van de ondervloer, dan kiest Nieuwenhuis eerder voor stofvrij

Er zijn nog twee technieken die kunnen worden ingezet voor het bewerken van betonnen vloeren: diamant schuren en stofarm frezen. Ook deze twee bewerkingen zijn ‘schoon’, maar worden in plaats van met ‘stofvrij’ met ‘stofarm’ aangeduid. Bij het diamantschuren vindt het opruwen plaats door heel fijne krasjes in de ondergrond aan te brengen. Het voordeel is tweeledig: er ontstaan niet zoals bij stralen straalbanen, en omdat er nauwelijks extra oppervlakte wordt gecreëerd scheelt dat in de volgende fase van applicatie in het materiaalverbruik. Stofarm frezen wordt toegepast om uiteenlopende ondergronden geschikt te maken voor verdere afwerking of als anti-sliplaag. Ideaal bijvoorbeeld als oude lagen zoals asfalt, kunststof of epoxy aan het onthechten zijn. “In de basis draait het om twee zaken: wat ligt er op en wat komt erop”, aldus Nieuwenhuis. “Bij een nieuwe betonvloer die wordt afgewerkt met een basis systeem, moeten we minder intensief werken. Terwijl we bij specifieke kunststofproducten de spanning van het droogproces moeten opvangen met een verankeringssleuf.” Tevens beschikt Nieuwenhuis over sterke elektrisch aangedreven machines voor het zware freeswerk inclusief stofafzuiging (tot een eigen gewicht van 4.500 kg). In de voedingsindustrie zijn wij hiermee succesvol om zware toplagen te verwijderen.

Flexibiliteit kernwoord Het is niet alleen de enorme productiviteit waarmee Nieuwenhuis Stofvrij Stralen het onderscheid zoekt in de markt, maar ook de kwaliteit van de organisatie. “Of het nu een keuken of een parkeergarage is, wij zijn de schakel tussen hetgene wat er ligt en wat het eindresultaat moet worden”, stelt Nieuwenhuis. “Van het particuliere woonkamertje tot vele duizenden meters. Snel inspringen op actuele omstandigheden. Veel eigen materieel zodat we afspraken kunnen na komen. En eigen medewerkers die werken vanuit diverse locaties in Nederland, zoals Rotterdam en Leeuwarden. Zo realiseren we onze belofte: ‘Beste basis onder iedere afwerking’ iedere dag weer waar. Dit is de aanvulling op de slogan ‘Resultaat optimaal, overlast minimaal’ waar het 25 jaar geleden mee is begonnen.”

Nieuwenhuis Stofvrij Stralen bv Hambakenwetering 22 5231 DC ’s-HERTOGENBOSCH T. 073 - 548 24 82 F. 073 - 548 24 88 E. [email protected] I. nieuwenhuis.nl

6

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Brefu Funderingstechnieken specialist in funderingsherstel Steeds meer woningen met houten palen hebben funderingsproblemen. Dankzij diepgaande kennis van grondmechanica en funderingstechnieken brengt Brefu inpandig nieuwe (vervangende) funderingen aan. Zodra de ruimte beperkt is en de werkomstandigheden lastig zijn de mannen van Brefu in hun element. Met de nieuwste machinerieën en kennis van de laatste ontwikkelingen in het vakgebied pakken ze een grote diversiteit aan funderingsactiviteiten op. Funderingsherstel rekent bedrijfsleider Frits Huijbrechts tot de leukste werkzaamheden, en bovendien steeds actueler: “In Nederland staan heel veel woningen op houten palen, vooral in oude stadskernen. Omdat het polderpeil wordt beheerst zakt de grondwaterstand door de jaren heen heel langzaam, met als gevolg dat de paalkoppen droog komen te staan en beginnen te rotten. Dat is funest voor de woning die dan namelijk gaat doorzakken. En dat merken de bewoners pas als er scheuren ontstaan in de muren, vloeren en plafonds. Een actueel risico voor veel huizen die gefundeerd zijn op houten palen.”

Waardevermeerdering Niet alleen het veranderende grondwater veroorzaakt problemen met de bestaande fundering. Palen worden ook overbelast door interne verbouwingen die krachtwisselingen in een pand met zich meebrengen, bijvoorbeeld als een dragende muur wordt gesloopt. Daarnaast oefenen grondlagen van nature en onder invloed van menselijk ingrijpen druk uit op de palen: “Wegen moeten regelmatig worden opgehoogd omdat ze niet zijn onderheid. Dat ophogen betekent de toevoer van nieuwe grond of zand. Dit nieuwe gewicht drukt de slappere lagen omlaag en opzij waar ook de palen doorheen lopen. De palen worden hierdoor extra belast en worden soms zelfs opzij gedrukt”, licht Huijbrechts toe. Het zijn geen lichtzinnige problemen die hij beschrijft, en funderingsherstel is voor huiseigenaren bovendien een dure grap: voor een rijtjeshuis komt de hele operatie

zo maar neer op zo’n € 40.000,-. Brefu doet er echter alles aan om het leed zoveel mogelijk te verzachten. Enerzijds door als meerwerk een kelderaanleg mee te nemen, waardoor de hele investering niet alleen is gericht op onderhoud, maar ook op verbetering en dus waardevermeerdering. Daarnaast wordt door slim uit de verschillende technieken te kiezen zo schoon en snel mogelijk gewerkt zodat de bewoners niet tijdelijk hun huis hoeven te verlaten.

Tafelconstructie De meest toegepaste methode is de zogeheten tafelconstructie, aldus commercieel directeur Marco Poppelaars. “We halen dan de bestaande begane grondvloer weg en brengen nieuwe betonvloer op palen aan; de oude fundering blijft zitten. De nieuwe betonvloer wordt middels inkassingen, zeg maar een soort holtes die we uithakken in de dragende muren, constructief verbonden met de dragende muren. Heel langzaam zal de woning op de tafel komen te rusten en belasting gaan afgeven aan de nieuwe palen. Na een paar maanden is de woning weer helemaal opnieuw gezet.”

Brefu gaat verder dan de funderingstechniek alleen. Zo is er ruime aandacht voor de voorlichting aan bewonersgroepen, worden desgewenst de benodigde vergunningen aangevraagd en worden bouwkundige zaken meegenomen zoals het plaatsen van kozijnen. Verder wordt er niet meteen met meerwerkrekeningen gezwaaid als het allemaal net iets anders verloopt dan verwacht. Een goed gesprek aan de keukentafel waarbij de werkzaamheden worden toegelicht geniet de voorkeur.

Daarom heeft de branchevereniging een funderingshandboek opgesteld, waaraan alleen gerenommeerde bedrijven zoals Brefu hebben meegeschreven. In het Handboek Funderingsherstel van CUR/ SBR zijn de technieken op een rijtje gezet om de meest geschikte methode in een bepaalde situatie te kunnen kiezen. Naast deze technische informatie bevat het handboek ook veel praktische informatie voor woningeigenaren.”

Handboek Funderingsherstel Volgens de branchevereniging KCAF (Kennis Centrum Aanpak Funderingsproblematiek) zijn er in Nederland niet minder dan circa 450.000 woningen met funderingsproblemen. Deze woningen hebben binnen nu en 30 jaar enig vorm van herstel nodig. De kwaliteit van funderingsherstelbedrijven en de wijze van uitvoering is door de opdrachtgever vaak niet goed te beoordelen en de controleren, weet Huijbrechts: “Funderingsherstel is heel specialistisch waarbij vele aspecten komen kijken en ervaring een must is.”

Bedrijfsfilm zien?

Handboek bestellen?

Brefu Funderingstechnieken bv Franse Akker 9a 4824 AL BREDA T. 076 – 514 64 94 F. 076 – 522 10 45 E. [email protected] I. www.brefu.nl

7

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Franki Grondtechnieken bespaart door optimaliseren De Belgische oprichter Edgard Frankignoul legde zo’n honderd jaar geleden met de introductie van de Frankipaal de basis voor Franki Grondtechnieken. De oorspronkelijke in de grond gevormde funderingspaal van beton of gewapend beton is inmiddels uitgebreid met hedendaagse technieken. Maar de voorsprong in bijzondere projecten, zoals in de petrochemie en infrastructuur, wordt nog steeds herkend door gerenommeerde opdrachtgevers. Er is geen funderingstechniek waarmee Franki Grondtechnieken niet uit de voeten kan, maar de echte expertkennis ligt toch wel in het aanbrengen van grondverdringende trillingsvrije palen. Zo is laatst nog een groot project in de petrochemie uitgevoerd waarin een tijdsbestek van drie maanden niet minder dan 1.800 palen zijn aangebracht. Een indrukwekkende prestatie, niet alleen door het grote volume, “Want”, zo zegt Franki-directeur Jan-Wim Verhoeff, “Meer nog dan in de meeste industriële omgevingen draait het in de petrochemie nog meer om veiligheid en dus het zorgvuldig volgen van procedures. Als je daar als leek komt, sta je met de oren te klapperen wat je allemaal moet doen. Maar wij weten precies hoe het werkt en ontzorgen de opdrachtgever op die manier al op een belangrijk punt. We beschikken over alle nodige certificaten en kunnen bijvoorbeeld eigen veiligheidsmensen op de site plaatsen.” De uitvoering en oplevering van het project verliep vlekkeloos, zonder persoonlijke incidenten of verstoring van het primaire proces van de opdrachtgever: “Daar hebben we nog apart een grote pluim voor gekregen”.

Eigen engineering Een project dat andere uitdagende omstandigheden met zich meebracht, is de nieuwe OV-terminal Utrecht Centraal, waar vanaf 2016 trein, bus en tram naadloos op elkaar aansluiten. “Onze moedermaatschappij Besix bouwt daar het nieuwe station, en wij leveren de in de grond gevormde palen en geschroefde buispalen. De keuze op deze funderingen is gemaakt vanuit twee overwegingen. Allereerst is er vanwege de aanwezige viaducten er sprake van een

beperkte werkhoogtehoogte. Daarnaast wordt er vanwege de nabijheid van het spoor gevraagd om trillingsvrije technieken.” Het werk in Utrecht was geheel voorgeschreven, maar Franki is dankzij een eigen engineeringsafdeling in staat om een volledig ontwerp voor de fundering te maken, inclusief paalbelastingen en grondonderzoek. Verhoeff: “Vroeger waren de bestekken veel helderder, nu wordt er veel meer bij onderaannemers neergelegd. Op zich vind ik dat een goede ontwikkeling omdat we als gespecialiseerd onderaannemer vanuit onze expertkennis veel zaken kunnen optimaliseren. Dat maakt voor ons het werk interessanter, en betekent voor onze opdrachtgevers vaak een kostenreductie. Daarom monitoren we heel goed ons productieproces, en weten we precies waarin de tijd zit. Soms kunnen we door een kraantje erbij te zetten onze mensen ontzien met sjouwen of langer doorgaan. En als we palen per stuk vijf minuten sneller kunnen produceren, dan levert dat een paar palen per dag winst op. Zo zijn we continu scherp. Op prijs én op kwaliteit.”

Marktleider in diepwanden Trillingsvrij funderen kan ook met het storten van gewapend betonnen diepwanden als

alternatief voor het intrillen of heien van damwanden. Franki is daarin onbetwist marktleider in Nederland, en is bij meerdere prestigieuze projecten betrokken. Zoals bij de Amsterdamse Noord/Zuidlijn. “Deze techniek bewijst met name zijn waarde binnen stedelijke gebieden waar trillingen een groot risico vormen. In Amsterdam stonden we bijvoorbeeld de wanden uit te graven op slechts twee meter afstand van de gevels, dus eigenlijk stonden we tegen de bebouwing aan”, aldus Verhoeff. Dit heeft trouwens een aantal problemen veroorzaakt dat aanleiding heeft gegeven tot een vernieuwde aanpak in de branche. Franki heeft volop meegewerkt aan deze analyse samen met de CUR-commissie die de nieuwe aanbeveling Diepwanden opstelde, het leidende handboek binnen de branche. Een vergelijkbare situatie met Amsterdam is er in de oude binnenstad van Delft, waar Franki diepwanden voor de verdiepte spoorligging realiseert. Dit werk wordt volledig volgens deze vernieuwde aanpak uitgevoerd met grote voldoening van alle partijen. Naast procedures is het heel belangrijk dat er wordt gewerkt met deskundig, goed opgeleid personeel. Verhoeff: “Je werkt dan met grote grijpers

van ongeveer een meter of tien hoog met een gewicht van wel 20 ton. We zien als geen ander dat mensen en materieel het belangrijkste kapitaal van de onderneming vormen, en het onderscheidend vermogen voor een belangrijk deel bepalen. We bouwen als Franki daarom zelf machines en passen machines aan de specifieke eisen van een werk aan. Het zijn heel dure installaties en ik vind dat er wel eens wat geringschattend wordt gedaan over de mensen, die ermee werken. Een timmerman is een vakman met een hamer; een machinist of heibaas is net zo goed een vakman, maar dan met een heel dure machine en met de verantwoordelijkheid die hierbij hoort.”

Franki Grondtechnieken bv Trondheim 8 2993 LE BARENDRECHT T. 0180 - 64 19 98 F. 0180 - 64 19 99 E. [email protected] I. www.franki-grondtechnieken.nl

8

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

PERSBERICHT

Slim, snel en voordelig isoleren met nieuw gevel-isolatiesysteem van IsoBouw De huidige methode om een gevel te isoleren bij droge gevelbekleding is zeer arbeidsintensief. Het proces bestaat uit het maken en uitvlakken van een houten raamwerk, het klemmen van minerale wol tussen het raamwerk, het plaatsen van folie, het bevestigen van houten regels en vervolgens de afwerking met gevelbekleding. Het werk is zeer specialistisch en moet zorgvuldig uitgevoerd worden om faalkosten te voorkomen. Een goed functionerende ventilatie achter de gevelbekleding is essentieel voor de levensduur van de constructie. Hier gaat het vaak mis. Het gevolg: Een wegrottende constructie. Het plaatsen van isolatie tussen het houten raamwerk betekent bovendien het inbouwen van koudebruggen waardoor gewenste isolatiewaarden vaak niet worden behaald. Stap 1

Stap 2

Stap 3 Met de introductie van SlimFort behoren deze tekortkomingen tot het verleden. SlimFort® is een nieuw gevelisolatiesysteem voor gevels die met esthetische beplating worden afgewerkt. Met de gepatenteerde SlimFort® isolatieplaten kan de gehele gevelconstructie is slechts drie simpele verwerkingsstappen gerealiseerd worden: SlimFort®-platen vastschroeven, houten stelwerk plaatsen en gevelbekleding monteren. ®

Het meest kenmerkende aan SlimFort zijn de vier geïntegreerde metalen beugels. ®

Dankzij deze beugels kan het systeem eenvoudig en snel gemonteerd worden en ontstaat er een aaneengesloten isolatielaag zonder koudebruggen. Het stellen van het houten regelwerk wordt kinderlijk eenvoudig en de essentiële ventilatie wordt zonder extra handelingen automatisch gerealiseerd. SlimFort® onderscheidt zich niet alleen door de eenvoudige en snelle verwerkbaarheid en het hoge kwaliteitsniveau. SlimFort® bespaart ook aanzienlijk op de investeringskosten. Naast de lagere verwerkingskosten

is de houtbehoefte 50 tot 75% minder. Een folie is al helemaal overbodig. SlimFort® is leverbaar met de RC-waarden 2.5, 3.5 en 5.0. In samenwerking met Eternit wordt SlimFort ® ook vermarkt onder de systeemnaam FaçaTherm ®. Met FaçaTherm® profiteert men van twee op elkaar afgestemde producten en de expertise van twee A-merken. Meer informatie: www.isobouw.nl/SlimFort of www.facatherm.nl.

9

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Termokomfort:

HR++ Termoparels nu ook in nieuwbouw Het leverde Termokomfort en partner IsoBouw al de Nederlandse Bouwprijs 2011 op: Biofoam, het eerste volledig biologische isolatieschuim van termoparels. Net zo hoogwaardig en flexibel als EPS, maar volledig afbreekbaar. Na de groene variant is er nu ook de grijze HR++ BioFoam met grafiet met een twintig procent hogere isolatiewaarde. Aangebracht in combinatie met de enige lijm die al tientallen jaren bewezen de tand des tijds volstaat. Kortom, een supercombinatie voor mens en milieu. En nu ook toegestaan in nieuwbouw. Nieuw: nieuwbouw

Wie in het ziekenhuis tijdens een operatie met chirurgisch hechtdraad, schroeven en haakjes weer dichtgemaakt wordt, heeft een grote kans dat deze materialen zijn gemaakt van polylactide, ofwel melkzuurmoleculen die zijn gewonnen uit bijvoorbeeld casaveschillen, maiszetmeel of suikerriet. Ze zijn onschadelijk, biologisch afbreekbaar, en beschikken over een uitstekende mechanische sterkte. Het Biofoam van TermoKomfort steekt daardoor het traditionele geëxpandeerd polystyreen (EPS) met gemak naar de kroon. Het levert blijkens de Isso gecontroleerde kwaliteitsverklaring dezelfde isolerende prestaties, is extreem duurzaam, en slechts enkele honderden euro’s duurder op de totale bouwprijs voor een eengezinswoning.

Lange levensduur Het bedrijf Termokomfort werd in de jaren zeventig door Shell opgericht om polystyreenballetjes als isolatiemateriaal te vermarkten. Een topproduct, zegt directeur Frank Koster: “Mensen zien het verschil niet tussen polyurethaan, polystyreen en glaswol. Momenteel is er in de bouwwereld een sterke beweging terug naar de polystyreenparels vanwege de betrouwbaardere werking op de lange termijn. Wij hebben bijna veertig jaar praktijkervaring met dit materiaal en beschikken over nog een sterke troef: onze lijm. Waar het bindmiddel van andere fabrikanten op een gegeven moment onder invloed van bijvoorbeeld krimp en trillingsbelastingen de isolatie weer uiteen laat vallen, blijft ons materiaal mede dankzij de lijm als enige bijeen.” De lijm heeft nog meer positieve eigenschappen. Het dunne laagje zorgt er bijvoorbeeld voor dat de pareltjes alleen op de raakvlakken aan elkaar verlijmen; het isolatiepakket behoudt dus een open structuur.

Cradle-to-cradle De duurzaamheid zit ‘m niet alleen in de lange levensduur, maar ook in de geringe footprint die het product achterlaat. Om te beginnen worden alleen plantaardige grondstoffen gebruikt, de verwerking is

zeer CO2-arm (zeventig procent minder dan vergelijkbare bouwproducten waarvoor olie als grondstof wordt gebruikt) en dus gunstig in relatie tot het broeikaseffect, en na afloop van de gebruikscyclus laat het zich eenvoudig composteren voor nader (biologisch) gebruik. Tijdens de levensduur blijft de schuimkorrel echter in perfecte conditie, garandeert Koster: “Het composteerproces is een samenspel van temperatuur, micro-organismen en vocht. Wij reguleren de BiofoamPearls op temperatuur: in industriële composthopen kunnen de temperaturen tot honderden graden oplopen, dus we hebben het composteerproces op een hoge grenswaarde gelegd.”

BioFoamparels kennen dezelfde eenvoudige verwerking als de manier waarop EPS-parels al tientallen jaren worden toegepast: in de muur, tussen dakpannen en houten dakbeschot, in kruipruimtes zowel op de bodem als in matrassen tegen de onderkant van de vloer aan. Bovendien hebben de grijze HR++ Biofoam Termoparels (vergelijkbaar met de grijze EPS-HR) sinds kort groen licht gekregen voor toepassing in de nieuwbouw. Dat kan volgens Koster een klassering extra in het energielabel betekenen: “We hebben grafiet toegevoegd dat door de glans een extra warmtereflectie realiseert; in concreto een isolatiewaarde die zo’n twintig procent hoger is. Al eerder bereikte de grafietparel met een lambdawaarde van 0,0337 W/m.K al de hoogste isolatiewaarde bij naisolatie.” Zien hoe het werkt?

Termokomfort Postbus 60101 1320 AC Almere T. 035 – 538 75 58 F. 036 – 538 75 59 E. [email protected] I. www.termokomfort.nl

10

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Geka Bouw op hoogste trede CO2 prestatieladder

Al sinds 1885, na de oprichting door de gebroeders Kastelijn, is Geka Bouw actief op de Nederlandse markt. Het behoort daarmee tot de oudste heibedrijven van Nederland. Met naast de traditionele industriële en civieltechnische kunstwerken nog een bijzonder specialisme: waterbouwkundige constructies zoals zeesteigers, kademuren en dukdalven. Funderen kunnen ze nog steeds als de beste, maar in de afgelopen 125 jaar heeft Geka Bouw zich ook bewezen als een allround partner in diverse disciplines. Uiteenlopend van industriebouw tot betonen waterbouw en van funderingswerken tot herstel- en reconstructiewerkzaamheden. Altijd met volledige inzet, eigen constructeurs, vakmensen en materieel (dat overigens de laatste jaren volledig is vernieuwd tot een state-of-the-art machinepark), zodat vanaf het eerste moment gewerkt wordt aan die pasklare oplossing. “Omdat we bijna niets outsourcen hebben we het kwaliteitsproces veel beter in de hand”, constateert algemeen directeur Hans

Schutte. “Vooral de grote private klanten uit bijvoorbeeld petrochemische industrie en de semioverheid zoals havenbedrijven die vinden dit prettig; er zijn te veel bedrijven die alles uitbesteden en dat moet allemaal maar goed gaan. Kijk alleen al naar de moderne lastechnieken die wij toepassen. Onze eigen lassers werken op locatie met machines die we zelf hebben ontwikkeld om het lassen in het werk effectiever uit te voeren; vooral rondnaden maken we efficiënter, sneller en goedkoper.”

Tweelingsteigers Maasvlakte Het ene project is nog niet af of het volgende wacht al weer op realisatie. Van

828 meter kademuur en 667 meter steigers voor de Liquid Bulk Terminal in opdracht van het Havenbedrijf Amsterdam tot een bouwkuip annex aanvaarbescherming bij het Wester IJ-Dock in Amsterdam. Een project dat ook opvalt is de realisatie van twee zeesteigers voor het overslaan van LNG, waarmee Geka Bouw in de frontlinie zit van de booming markt van vloeibaar aardgas. “Zowel de omvang van de steigers als het feit dat we twee identieke steigers naast elkaar bouwen maakt het project bijzonder”, licht Schutte toe. In achttien maanden werden 64 buispalen van Ø1420mm en 45 buispalen Ø1220mm in de waterbodem geheid, waarop twee

betonnen dekken van 23 x 26 meter op een hoogte van 7,5 meter boven NAP werden aangebracht inclusief bovenbouwen. Verder bouwde Geka onder meer meerdere stalen platforms, ducdalven en trospalen, en 700 strekkende meter loopbruggen. “Het project is prima verlopen, naar volle tevredenheid van de klanten”, zo blikt Schutte terug.

Hoogste ranking Parallel aan alle technologische ontwikkelingen binnen het bedrijf worden de duurzaamheidsdoelstellingen uitgevoerd, waarvan het ISO 14001 milieucertificaat een voorbeeld is. Het groene denken wordt verder vertaald naar zuiniger motoren, lagere CO2-uitstoot en een mvo-beleid. Schutte merkt dat dat steeds meer wordt gewaardeerd door opdrachtgevers, en is daarom blij met de hoogste ranking op de CO2-prestatieladder, een instrument dat oorspronkelijk in 2009 door ProRail werd ontwikkeld en gebruikt voor aanbestedingen in de spoorsector, maar inmiddels veel breder is opgepakt. “Deze ladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij vooral om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. De CO2 -prestatieladderladder heeft vijf niveaus, oplopend van één tot vijf. Deze vijf niveaus staan elk voor een steeds dieper gaand inzicht in de CO2-uitstoot van het eigen bedrijf en de betrokkenheid van het bedrijf bij ontwikkelingen in de markt. Zo hebben we kritisch nagedacht over bijvoorbeeld de brandstofreductie van de kranen, minder papier op kantoor, en zuiniger rijden met ons wagenpark. Hoe hoger het niveau waarop een bedrijf gecertificeerd wordt, hoe groter het voordeel dat men krijgt bij aanbesteding van een project. Dit voordeel kan oplopen tot tien procent. Wij zijn er trots op dat we zijn gecertificeerd op het vijfde, hoogste niveau van deze ladder.”

Bekijk bedrijfsfilm:

Geka Bouw bv Postbus 138 3300 AC DORDRECHT T. 078 - 652 48 52 F. 078 - 618 18 76 E. [email protected] I. www.gekabouw.nl

11

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Funderingstechnieken Verstraeten boort nieuwe dieptes aan ‘Hoe diep kunnen we nog gaan?’, dat is de vraag die Ed Revoort, directeur van Funderingstechnieken Verstraeten zich regelmatig stelt. Gelukkig gaat het dan niet om een negatieve bedrijfsresultaat, maar om diepe boringen, ver onder NAP. Nu zelfs tot -65 meter met een puntbreedte van 950 mm: “We passen ons aan aan de projecten die langskomen.” de geometrie van de paalpunten en het hoge energieniveau van axiale druk en draaimoment. Als je daarin aanpassingen aanbrengt, gaat dat ten koste van het uiteindelijke draagvermogen van de paal”, zo is de onverholen waarschuwing. Daarbij is het verraderlijke dat er over het algemeen zo’n ruime marge in kwaliteit en veiligheid zit, dat het niet meteen opvalt als er op het randje wordt gebalanceerd.

Proefbelastingen

Het begon in 2004 met het boren van palen tot 60 meter onder de grond, bij de bouw van de 103 meter hoge woontoren Coopvaert aan de Rotterdamse Leuvehaven in hartje centrum. De extreme diepte werd opgezocht omdat doorgaans sterke tweede zandlaag al maximaal werd belast door de fundering van de intensieve bebouwing aan de oppervlakte. Nog een paar palen erbij betekent het risico dat de laag alsnog inzakt waardoor de belendende bebouwing onevenwichtig gaat leunen. Daarom werd er doorgeboord naar

Vibrocombipalen na ontgraving. Paalkoppen op 9.0 m’ onder werkniveau

de derde zandlaag, die in stedelijke agglomeraties tussen de -57 en -65 meter begint. Het record van -60 meter werd in 2009 al weer aangescherpt tot -62 meter bij het ultramoderne appartementengebouw Calypso, eveneens in de havenstad. En de nieuwste mijlpaal werd dit jaar bereikt, bij het studentenhuisvesting annex hotel Kavel G, Casa 400 in Amsterdam.

Grondverdringende techniek “Dit zijn unieke projecten waarbij we gebruik maken van twee technieken: de Fundexpaal en de Tubexpaal”, vertelt directeur Revoort. “Bij beide is er sprake van een trillingsvrije, grondverdringende techniek waarbij we een stalen buis met groutinjectie schroevend op diepte brengen. Bij de Fundexpaal gaat het dan om een stalen hulpbuis, die op de juiste bodemlocatie wordt gevuld met wapening en beton. Daarna echter wordt de buis zelf weer getrokken zodat er een in de grond gevormde betonnen schacht achterblijft. Deze techniek is bruikbaar tot circa veertig meter onder maaiveld. In geval van de Tubexpaal is daarentegen de

Inboren van gesegmenteerde palen vereist een strakke werkvolorde

paallengte in principe onbeperkt. De buis wordt permanent aangebracht, en op het gewenste paalpuntniveau eventueel voorzien van kopwapening of over de volledige lengte gewapend met geprefabriceerde wapeningskorven en afgevuld met beton. Een ideaal systeem voor in hele slappe grondlagen met onvoldoende steundruk of wanneer zeer grote draagvermogens worden gevraagd.”

Er gaat echter met grote instemming van Revoort binnenkort een behoorlijke verandering plaatsvinden ten aanzien van de huidige paalklassefactoren. Per 1 januari 2016 zal iedere aanbieder het draagvermogen moeten aantonen door middel van proefbelastingen; zonder die gegevens wordt het gespecificeerde draagvermogen met 33 procent gereduceerd. “Terecht”, zegt Revoort, “Het is niet all about the money, het gaat primair om kwaliteit en veiligheid. Funderingstechnieken Verstraeten BV durft vanuit de traditie van het bedrijf de garantie te geven van een vaste aanneemsom en een goed eindresultaat. Projecten vereisen niet zelden een specifieke aanpassing van ons materieel. Onze engineeringafdeling modificeert bestaand equipment en ontwikkelt innovatieve funderingstechnieken. Wij nemen daarmee een belangrijk stuk risico weg.”

Hoog energieniveau De namen Fundex® en Tubex® zijn geregistreerde merken, en daar is Revoort gezien een aantal recente debacles met andere paalsystemen blij om. Nu ja, ‘blij’ is een groot woord, want ieder incident is slecht voor de reputatie van de branche: “De realiteit van het moment is dat bij veel opdrachtgevers het tenderen lijkt op een soort veiling op basis van afmijnen. Dat brengt een groot risico in zich dat het kwaliteitsniveau zwaar onder druk staat. Onze kwaliteit zit in een combinatie van

Funderingstechnieken Verstraeten bv Postbus 55 4500 AB OOSTBURG T. 0117 - 45 75 75 F. 0117 - 45 75 50 E. [email protected] I. www.fundexgroup.com

12

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

BASF Construction Chemicals excelleert op beton Vrijwel geen bedrijf houdt zich al zo lang bezig met vloerensystemen als BASF. De Duitse chemiegigant produceert inmiddels decennia hoogwaardige hulpstoffen voor beton en mortel, is actief op het gebied van betonreparatie en waterdichting, en levert sterke industrievloeren. ‘Snel’ is meer dan ooit de opdracht. Tijd is geld, zo klinkt het nog steeds in het bedrijfsleven. Dus zelfs als er een specialistische, zwaar belastbare UCRETE cementurethaan vloer moet worden aangebracht, mogen de operationele processen eigenlijk niet worden verstoord. “Weekendjobs”, zegt Henk van Buren, technical manager Performance Flooring gedecideerd. “Dan gaan wij aan de slag wanneer de klant even stil staat.” Natuurlijk moet de technologie dan ook meewerken, bevestigt account manager Ad Groenen. “Wij zorgen ervoor dat de producten en systemen een korte doorlooptijd hebben tijdens de uitvoering van het werk: snel aan te brengen en snel weer belastbaar en beloopbaar zijn. Dat geldt trouwens niet alleen voor onze industriële vloeren, ook voor woningcorporaties en VvE’s hebben we scheuroverbruggende systemen, drainerende grindvloeren en snel uithardende coatingssystemen waarbij

bewoners na anderhalf uur al weer over de galerij hun huis in en uit kunnen lopen. ”

Industrievloeren Een van de belangrijkste pijlers van BASF Construction Chemicals, of kortweg BASF-CC, vormen de vloerafwerkingen. Allereerst de eerder genoemde UCRETE industrievloeren voor productieomgevingen waar de mechanische impact op de vloeren bijzonder groot is door de verplaatsing van zeer zware ladingen, of waar agressieve chemische stoffen en/of hoge temperaturen heel wat schade kunnen toebrengen. De BASF-vloeren geven letterlijk geen krimp, óók niet wanneer professionele schoonmaakproducten worden toegepast. Daarnaast zijn BASF vloersystemen veel gebruikt in parkeergarages. “Vooral parkeergarages met meerdere verdiepingen krijgen op zeer grote schaal een

flinke mechanische, chemische en thermische belasting te verduren. Om de levensduur van een parkingverdieping onder deze omstandigheden te verhogen, en om tijdverlies te vermijden, is het belangrijk dat de oppervlakken goed beschermd zijn”, aldus Van Buren. Het bedrijf biedt daarnaast een totaalrenovatieconcept inclusief het herstel van betonschades, kolomcoatings en elastische, scheuroverbruggende systemen voor de aan weersinvloeden onderhevige topdekken en de minder zwaar belaste tussendekken.

Betonreparatie Een tweede specialisme betreft Betonreparatie (concrete repair) en waterdichting (waterproofing). Zowel voor utiliteitsbouw als voor infrastructurele toepassingen, zoals (vuil)waterinstallaties. Daarbij brengt Groenen nadrukkelijk producten voor voegovergang reparaties op snelwegen onder de aandacht: “De reparatiemortel Emaco Fast, de naam zegt het al, is ook weer een oplossing om snel, met een minimum aan overlast voor het verkeer, wegen, bruggen, viaducten en andere kunstwerken te repareren.” Daarnaast is de hulpstof Meyco TCC765 voor spuitbeton ongekend populair als versneller. De betonreparatiemortels zijn naar keuze verspuitbaar of handmatig te verwerken en, uitstekend geschikt voor hangend werk zoals onderzijden van brugdekken betonleggers en dergelijke, ook bij grote laagdiktes. “De mortels van BASF zijn allemaal getest volgens de EN  1504, de vigerende norm voor toepassing van betonreparatiemortels”, aldus Groenen.

Decoratieve vloeren Tot slot biedt BASF een breed assortiment decoratieve, esthetische vloeren, met name voor grote publieke ruimtes die intensief worden belopen, zoals ziekenhuizen, zorgen onderwijsinstellingen en winkelcentra. “Functionele en esthetische eigenschappen sluiten elkaar niet uit. Daarom voldoen onze vloersystemen niet alleen aan functionele eisen, maar zijn ze ook beschikbaar in een uitgebreid palet van kleuren en patronen waarmee ze bijvoorbeeld optimaal aansluiten op de huisstijl,” legt Van Buren uit. “Vooral de Mastertop gietvloeren op basis van polyurethaanharsen zijn heel interessant, want ze zijn slijtbestendig, makkelijk schoon te maken, comfortabel te belopen en absorberen het geluid van de omgeving en de voetstappen. Door de naadloze verwerking, strakke afwerking en frisse uitstraling is het een ideaal product om uw vloer opnieuw te bekleden.”

BASF Nederland bv Construction Chemicals Karolusstraat 2 4903 RJ OOSTERHOUT T. 0162 - 47 66 60 F. 0162 - 42 96 94 E. [email protected] I. www.basf-cc.nl

13

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Vacuümhandler Aerolift bouwt vacuümheftoestel met 70 ton hefcapaciteit Klantspecifiek engineeren en produceren, daarmee heeft Aerolift zich sinds de jaren zestig tot een wereldwijd gerenommeerde leverancier van vacuümheftoestellen ontwikkeld. Die reputatie blijkt ook in deze economisch zwaardere tijden waardevast: Aerolift bouwt zijn zwaarste toestel ooit, en breidt de vestigingen in Soesterberg en Hengevelde uit met een productielocatie in China. Vastzuigen is een slimme manier om materialen op te tillen. Het gaat snel (secondenwerk), voorkomt aangrijpbeschadigingen, en verbruikt weinig energie dan andere heftechnieken. Aerolift is inmiddels expert in de industriële markten voor onder meer beton, papier, metaal, buizen, windmolens, tunnels, panelen, hout, papier, glas en natuursteen. Een oppervlak waaraan een zuignap zich kan hechten, dat is ongeveer de enige voorwaarde om een last vervolgens in alle gewenste standen en hoogtes te draaien, kantelen en transporteren.

Conische platen In opdracht van staalproducent Dillinger Hütte bouwt Aerolift op dit moment een vacuümheftoestel voor aan een kraan met de grootste handlingscapaciteit ooit ontworpen en in de eigen fabriek geproduceerd: niet minder dan 70 ton hefcapaciteit om zware platen staal in de Duitse walsrollen te schuiven. Een opdracht met een paar uitdagende kanten, zo vertelt Hans van den Tol: “Onze klant produceert de conussen van de toren waarmee een windmolen wordt opgebouwd. De wieken van zo’n 80 meter worden bevestigd op een buisvormige paal van zo’n 160 meter hoog. Omdat de segmenten van beneden

een grotere diameter hebben dan boven, ontstaat een conische vorm. Voor de platte platen betekent dat dat de plaat niet rechthoekig is; toch moet onze apparatuur ervoor zorgen dat zelfs de zwaarste plaat van 70 ton recht tussen de wals rollen wordt geschoven.”

Vakwerkcontructie Vanwege het grote gewicht construeert Aerolift het toestel als een vakwerkconstructie; overigens een normale en vertrouwde techniek voor alle toestellen vanaf 45 ton. “Tot 45 ton maken we buisconstructies, daar boven gaan we over op vakwerkconstructie”, aldus Van den Tol. “Daarbij voeren we de liggers van de vakwerkconstructies uit als vacuumtank. Van atmosferische druk naar nul bar vacuüm zuigen werkt namelijk in principe alleen bij materialen die die zo glad en dicht zijn dat je ze met de zuignap direct luchtdicht kunt afsluiten. Maar veel materialen zijn bobbelig of voorzien van kiertjes en gallen. Daarom gebruiken we dan vacuümtanks: dat zijn compartimenten die al vacuüm zijn, en waarbij de nap plotseling met de vacuümkamer wordt verbonden. De nap zuigt zich dan met een explosieve kracht op het product vast. Het

weglekken door het ruwe oppervlak voordat de zuignap volledig luchtdicht afsluit is verwaarloosbaar binnen de krachten die dan vrijkomen.” Dit 70 ton vacuümheftoestel is bovendien extra veilig dankzij een nieuwe techniek: “Alle 24 zuignappen zijn zelfstandige vacuümkamers. Zelfs bij een niet te verwachten slangbreuk tussen vacuumtank en de zuignappen blijft de zuignap functioneren en de plaat dus veilig gezekerd.”

Mkb in China Door haar brede kennis en ervaring draait Aerolift de hand niet om voor welk gewicht dan ook vanaf 50 kg en velerlei toepassingen. Zo is in Berlijn een kanaal waterdicht gemaakt met kleiblokken die een Aerolift-heftoestel onderwater plaatste, en bij diverse renovatieprojecten wordt asbesthoudende gevelbeplating gedemonteerd, in de lucht gedraaid voor plaatsing op de vrachtwagen, en vervangen door betonnen panelen die weer verticaal worden teruggezet. Vanaf contract tot levering zit tussen de zes weken en vier maanden. Ook de Chinese staatsbedrijven hebben inmiddels

de weg gevonden naar Soesterberg. Van den Tol: “Tot nu toe produceerden we de Chinese orders ook in onze fabriek in Hengevelden, maar dat is inclusief transport, inbedrijfstelling en scholing voor het Chinese mkb te duur. Daarom openen we binnenkort een productielocatie in China, alleen voor de lokale vraag daar en wat daar qua complexiteit te maken is. De meest complexe machines blijven gewoon uit Nederland komen.”

Filmpje vacuümtechniek met betonplaten

Filmpje vacuümtechniek met papierrollen

Aerolift Industrials bv Postbus 141 3769 ZJ SOESTERBERG T. 0346 - 35 43 33 E. [email protected] I. www.aerolift.nl

14

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Van den Bergh & Co geeft glans aan zichtbeton

Met hooguit een honderdste millimeter lossingsmiddel maakt Van den Bergh & Co. het verschil tussen een mooi of lelijk stuk beton. Maar het is een belangrijk verschil, want aan zichtbeton in de woningbouw en op kunstwerken zoals bruggen, worden steeds hogere eisen op het gebied van esthetiek en duurzaamheid gesteld. Bovendien realiseert het bedrijf dit met Marginel, een nieuwe, volledig biologisch afbreekbare ontkistingsemulsie. Vroeger was bekistingsolie een sluitpost, bijzaak, en zeker niet de moeite waard om je in te verdiepen. Tijden veranderen echter, en ook de kwaliteit van beton. Uit Japan kwam het zelfverdichtend beton, kortweg ZVB. Dankzij onder meer de veel meer fijne delen in het cement ontstaat een hogere vloeibaarheid, en vult het beton puur op eigen gewicht mooi uit; natrillen is dan ook niet meer nodig. ZVB bespaart niet alleen ongeveer de helft op de arbeid, maar de hoogwaardiger grondstoffen resulteren in een veel fraaiere uitstraling; met een beetje fantasie komt het beton bijna als marmer uit de mal.

Schone bekisting En juist dan komt het erop aan, zegt Cees Cornet, technisch directeur bij Van den Bergh & Co: “Want verkeerd behandelde stukken vallen nu des te meer op, en bij gekleurd beton nog erger. Daarmee wordt het lossingsmiddel opeens de belangrijkste factor in het optimaliseren van de buitenzijde. Die honderdste millimeter lossingsmiddel is wel beeldbepalend.” Geïnspireerd door die toegenomen focus op kwaliteit ontwikkelde Van den Bergh & Co de emulsie Marginel in diverse varianten, waaronder voor prefab beton, kanaalplaatvloer en breedplaatvloer. Bij juiste verwerking is het risico van vlekvorming en luchtbellen vrijwel nihil en zijn zeer fraaie resultaten te behalen. “Natuurlijk is het wel belangrijk dat de verwerker serieuzer omgaat met lossingsmiddel dan voorheen”, benadrukt

Cees Cornet. “Het is een zeer gebruikersvriendelijk product dat met een zekere zorgvuldigheidsmarge optimaal presteert, maar de gebruiker moet zich wel aan de spelregels houden; met een Mercedes kun je ook een ongeluk krijgen.” Hij geeft als tip: “Zet er steeds dezelfde mensen op die het belang ervan inzien en dus de rust nemen om het goed aan te brengen. Het betonoppervlak heeft dan meteen het gewenste resultaat en de bekisting hoeft de volgende dag niet apart schoongemaakt te worden.”

Dertig tot zestig m² Sales manager Remco Bon is enthousiast over Marginel, dat met oog voor de bescherming van mens en milieu is ontwikkeld: “De basis wordt gevormd door gemodificeerde plantaardige olie dat in water is geëmulgeerd. Dan hebben we het hoofdzakelijk over hernieuwbare grondstoffen die ook nog eens snel biologisch afbreekbaar zijn. Daardoor voldoet dit

Ontkistingsolie sinds 1980 Vanuit Werkendam ontwikkelt, produceert en levert Van den Bergh & Co zijn producten. Begin jaren tachtig was het bedrijf nog een handelsonderneming die onder andere lossingsmiddelen leverde. Destijds bleek echter de beperkte keuze aan standaard lossingsmiddelen niet voldoende en werd er een begin gemaakt met de ontwikkeling en productie van ontkistingsmiddelen. Begin jaren negentig is de focus gelegd op de ontwikkeling van meer mens- en milieuvriendelijke lossingsmiddelen en is er binnen het bedrijf vooral de afgelopen lossingsmiddel in hoge mate aan de eis van duurzaamheid.” Dankzij deze specificaties zijn er geen speciale persoonlijke beschermingsmiddelen nodig bij het vernevelen van het product. Remco Bon: “Met een goede vlakstraalof volkegelsproeier is het mogelijk om een dunne en egale film aan te brengen. Uitpoetsen of nawissen is daardoor vrijwel altijd overbodig.” Tegelijk is Marginel economisch in verbruik; het rendement ligt gemiddeld op één liter per dertig tot zestig m²! Het resultaat zorgt voor enorme winst, vult Bon aan: “Er ontstaat een veel mooier betonproduct zonder dat het meer kost, opdrachtgevers zijn meer tevreden, voor gebruikers draagt het bij aan het landschapsschoon, en het milieu wordt aanmerkelijk ontzien.”

vijftien jaar een enorme ontwikkeling geweest. Cees Cornet: “Als bedrijf zijn wij ISO-gecertificeerd. Aan de kwaliteit van onze producten worden hoge eisen gesteld. We maken uitsluitend gebruik van gecertificeerde grondstoffen. Het produceren gaat geheel automatisch met een hypermoderne plc-gestuurde procesinstallatie. Met het uit voorraad leveren van onze goederen zijn wij, met eigen vervoer en expeditiebedrijf Van den Heuvel uit Gorinchem, in staat binnen 24 uur de bestellingen bij de klant af te leveren.”

Bedrijfsfilm bekijken?

Van den Bergh & Co Postbus 194 4250 DD WERKENDAM T. 0183 - 50 21 11 F. 0183 - 50 59 18 E. [email protected] I. www.lossing.nl

15

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Morgo Folietechniek

Folies die gezien mogen worden: MorgoFassade

Morgo Folietechniek zet sinds jaar en dag zowel nationaal als internationaal de toon als het gaat om de ontwikkeling, productie en levering van onder meer Fassadefolies. Zo is het innovatieve Zutphense bedrijf marktleider in de Benelux en beschikt het met MorgoFassade over een compleet pakket aan hoogwaardige, waterkerende en UV-bestendige folieoplossingen voor toepassing achter gedeeltelijk open-, transparanteen zelfs glazen gevelconstructies. MorgoFassadefolies zijn: › KOMO-gecertificeerd › Toepasbaar achter (semi)open gevels › UV-bestendig › Waterkerend › Damp-open

Brandklasse B MorgoFassade is leverbaar in een zestal types, variërend van de prijstechnisch interessante MorgoFassade Economic tot en met de meest zware variant, de MorgoFassade Ultra. Bijzonder is dat Morgo Folietechniek als enige brandklasse B geclassificeerde Fassadefolies levert. Belangrijk, temeer Fassadefolies veelvuldig worden toegepast achter gedeeltelijk open gevelconstructies in combinatie met bijvoorbeeld verduurzaamd hout. Bovendien worden in het bouwbesluit steeds zwaardere eisen op het gebied van brandveiligheid gesteld.

Uitstekende bescherming Alle MorgoFassadefolies zijn waterkerend (klasse W1), UV-bestendig en

damp-doorlatend. Daarnaast beschikken ze over uitstekende mechanische eigenschappen. Een combinatie van eigenschappen die garant staat voor optimale bescherming tegen onder meer (slag)regen, wind, UV-belasting en (stuif)sneeuw.

Verwerking en bevestiging Morgo Folietechniek levert een breed scala aan toebehoren, van folielijm tot en met tengelband, tapes en speciale hamer tackers, voor het perfect water- en luchtdicht verwerken van de folie.

Morgo is folie Van dak,- wand- en vloerfolies tot manchetten, slabben, tapes, kitten en lijmen. Morgo Folietechniek biedt voor iedere toepassing een pasklare oplossing. Een totaalpakket aan kwalitatief hoogwaardige folies en producten voor verwerking en bevestiging. Al dan niet damp-open, waterkerend, isolerend of UV-stabiel en nagenoeg altijd uit voorraad leverbaar. De grote kracht van Morgo Folietechniek is innovatie, professionaliteit en uitstekende dienstverlening.

Kijk voor meer informatie over MorgoFassade en andere producten op www.morgofolietechniek.nl

Morgo Folietechniek Postbus 4088 7200 BB ZUTPHEN T. 0575 - 51 15 08 F. 0575 - 51 15 38 E. [email protected]

16

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

OBERMANN SY ST

EM S

LeBoTec | Edisonstraat 34 | 6604 BV Wijchen 024-7111010 | [email protected] | www.lebotec.nl

17

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Kantoor Schiphol-Oost krijgt facelift met Emcephob Nanoperm P

Gebouw 144 is bijna een monument op Schiphol Oost. Het vroegere onderkomen van de Rijksluchtvaartdienst is nu bedrijfsverzamelgebouw. De gebruiksfunctie mag dan wel gemoderniseerd zijn, de gedateerde grintbetongevel was zeker niet meer van deze tijd. In opdracht van beheerder Fortrus voorzag Ripperda Vastgoedbehoud het gebouw van Emcephop Nanoperm P, een gepigmenteerde oppervlaktebeschermingscoating met onder meer vuil- en graffiti-afstotende eigenschappen van MC-Bouwchemie. Op Schiphol-Oost hangt overal de sfeer en dynamiek van de luchtvaart. Er staat het meest duurzame gebouw van Nederland, namelijk TransPort, waar transavia.com en Martinair zijn gevestigd, en er groeit tal van nieuwbouw met innovatieve (flex) werkplekken. In deze inmiddels hippe omgeving begon het oude overheidsgebouw 144 met z’n start-ups, zzp’ers en middelgrote (meest creatieve) bedrijfjes steeds meer af te steken. Gebouwbeheerder Fortrus was bereid hierin te investeren mits bij gunstige onderhoudskosten, en schreef na eigen onderzoek in de tender Emcephob Nanoperm P voor. “Wij hadden nog geen ervaring met dit product opgedaan”, vertelt Jeroen Hendrikse, commercieel en operationeel directeur bij Ripperda. “Marcel Boon van MC-Bouwchemie heeft ons op locatie geadviseerd en we hebben de specificaties goed doorgesproken. Vervolgens hebben we mede op basis van onze calculatie het werk gegund gekregen.”

Logistieke uitdaging Het aanpakken van de 75 meter lange en 15 meter hoge gevel was een logistieke uitdaging. Ripperda wilde de gebruikers tijdens hun zakelijke werkzaamheden, maar ook cursussen en workshops zo min mogelijk storen en vertaalde dat met een korte uitvoeringstijd. In plaats van hoogwerkers in te zetten werd daarom besloten de gevel in te steigeren. Dat sloot mooi aan op de verwerkingseigenschappen van

Emcephob Nanoperm P, dat bijvoorbeeld niet met regen opgebracht kan worden. “De achterkant hebben we overigens wel met hoogwerkers en hangbruggen gedaan omdat het weer meezat en het product zich ook prima vanuit een hoogwerker toe te passen is”, zo blikt Hendrikse terug. “In ongeveer acht weken was de klus geklaard.” De voorbereiding verliep heel soepel: “Door de uitstekende service van MC- Bouwchemie hebben we een paar proefstukken kunnen opzetten en er is een kick-off geweest waar de mannen konden oefenen met het product.”

Per dag managen Emcephob Nanoperm P laat zich prima bijna nevelloos verspuiten, maar vanwege de vele geparkeerde auto’s direct voor het gebouw werd toch tot rollen besloten. In vergelijking met verf en latex is de coating een vrij dunne substantie, en dat was even wennen voor de schilders. “Je moet goed

gedoseerd te werk gaan en op bepaalde manier je verf op je roller nemen om morsen en lekken te voorkomen”, aldus Hendrikse. “Verder is het product zeer goed dekkend, eenvoudig aan te brengen en is het snel droog. Afhankelijk van de benodigde hoeveelheid en verwerkingstijd is de Emcephob Nanoperm P verkrijgbaar in 10 of 30 kilo verpakkingen en deze kunnen natuurlijk weer worden verdeeld tot kleinere hoeveelheden, zodat we per dag precies de juiste hoeveelheid konden managen.” De coating is in alle RAL-kleuren en transparant verkrijgbaar, maar de eigenaar van het gebouw heeft een speciale kleur laten aanmaken die fraai combineert met de bestaande groene zonneschermen. Hendrikse: “Tijdens het werk heeft

Over Ripperda Ripperda Vastgoedbehoud is in 1919 opgericht als een traditioneel schildersbedrijf. Tegenwoordig staat de onderneming voor duurzaam onderhoud. Dit betekent dat samen met opdrachtgevers oplossingen worden gezocht om over een langere periode hun vastgoed tegen de meest geringe kosten zo optimaal mogelijk te onderhouden. Dit bevat naast schilderwerkzaamheden, werkzaamheden voor totaal onderhoud en interieuradvies in de breedste zin des woords.

MC-Bouwchemie ook diverse kwaliteitscontroles uitgevoerd en gerapporteerd aan de opdrachtgever. De samenwerking en de producteigenschappen zijn zo goed bevallen, dat we sindsdien veel meer van hun producten gebruiken, zoals vloercoatings en wandafwerking producten die net als de Emcephob Nanoperm P ook allemaal REACh beoordeeld zijn.

Over MC Bouwchemie MC-Bouwchemie is een toonaangevende fabrikant van bouwchemische producten in Europa, Azië en ZuidAmerika. De grootste fabriek is gevestigd in Bottrop, Duitsland. Hier bevindt zich naast de productie ook onderzoek en ontwikkeling. In de afgelopen vijftig jaar is het bedrijf uitgegroeid tot een internationale speler met innovatieve oplossingen voor betonconservering en het behoud van de gebouwen.

MC-Bouwchemie Het Eek 9b 4004 LM TIEL T. 0344 - 63 37 00 F. 0344 - 63 34 10 E. [email protected] I. www.mc-bouwchemie.nl

18

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Gezonde werknemers zijn de ruggengraat van de bouw... Laat ze dus niet krom liggen voor uw dekvloer.

• Smeren van dekvloeren onder druk • Aanpak zorgkosten en ziekteverzuim • Langer doorwerken in de bouw • Ontwerpen met duurzame bouwmaterialen

Gewoon gieten! Natuurlijk met Gyvlon

Gyvlon BV, tel: (0162) 52 05 72, www.gyvlon.nl

r a a j 5 Al 2

DAT LIGT ALS GEGOTEN

19

B O U WA K T U A - S E P T E M B E R 2 013

Duurzame en kwalitatieve Mixed-In-Place oplossingen

BAUER Funderingstechniek voert ook de volgende activiteiten uit: • • • • • •

Groutanker met strengen GEWI-anker (paal) Groot diameter boorpaal Bentoniet-cement dichtwand Diepwand Jet grouten

BAUER Funderingstechniek B.V. 0297-231150 - [email protected] - www.bauernl.nl

Vooraanstaand en betrouwbaar

Geomet Funderingscontrole B.V

Bouwchemische producten Kunststofvloeren Krimparme mortels Betonreparatieen betonspuitmortels Injectieharsen Waterdichtingssystemen

Postbus 57 8070 AB Nunspeet Tel 0341 - 25 17 34 [email protected] www.grouttech.nl

NI

EU

W

!

Stap 1: Isoleren

Stap 2: Houten raamwerk

Stap 3: Esthetisch afwerken

SlimFort

®

De beste isolatie-oplossing voor droge gevelsystemen

GEPATENTEERD

De beste isolatie

• Doorlopende isolatielaag = geen koudebruggen. • Een dunnere gevelopbouw. • Automatisch optimaal geventileerd = langere levensduur. • Unieke messing/groef-verbinding. • Geen uitzakkende isolatie. • DUBOkeur® gecertificeerd (fiscale voordelen).

Het snelst verwerkbaar

• Met geïntegreerde metalen beugels. • Snel en eenvoudig verwerkbaar in slechts 3 stappen. • Zeer eenvoudig stelwerk. • Door één persoon verwerkbaar.

Veel voordeliger

SlimFort®

Traditionele methode

• Aanzienlijke materiaalbesparing t.o.v. de traditionele bouwwijze*. Besparing aantal m3 isolatiemateriaal

Besparing aantal m3 hout

Besparing folie (overbodig bij SlimFort®)

Onderdeel van:

15% 50%-75%

100%

R

OD UC T

P

* Gebaseerd op berekeningen conform NEN 1068:2001

www.isobouw.nl/SlimFort 20138274_SlimFort_260x380_BouwTotaal.indd 1

8/16/13 1:38 PM