Bolkestein: Joden, emigreer!

SPORT

Om te huilen, zo slecht Kan Mario Been Feyenoord wel behoeden voor degradatie?

20 6 Maandag December 2010

WWW.DEPERS.NL

GRATIS, MAAR NIET GOEDKOOP

Discriminatie Antisemitisme neemt toe

Bolkestein: ‘Joden, emigreer!’ Voor bewuste joden is er geen toekomst in Nederland, meent Frits Bolkestein. Reden: het antisemitisme onder Marokkaanse jongeren. Peter Wierenga AMSTERDAM

...

‘Bewuste joden moeten zich realiseren dat er voor hen geen toekomst is in Nederland’, aldus VVD-prominent Frits Bolkestein. Tegenover De Pers bevestigt hij zijn uitspraak van deze strekking in Het Verval, een onlangs verschenen boek van Manfred Gerstenberg over het jodendom in Nederland. ‘Met bewuste joden doel ik op joden die als zodanig herkenbaar

zijn, zoals orthodoxe joden’, aldus Bolkestein. ‘Voor hen zie ik geen toekomst hier vanwege het antisemitisme onder vooral Marokkaanse Nederlanders, die in aantal blijven toenemen.’ Volgens de oud-eurocommissaris kunnen ze daarom hun kinderen maar beter aanraden om te emigreren naar Amerika of Israël. Hij heeft weinig vertrouwen in de huidige plannen om het antisemitisme te bestrijden, zoals het inzetten van ‘lokjoden’ – een voorstel van PvdA-Kamerlid Ahmed Marcouch. ‘Ik ben pessimistisch’, vertelt Bolkestein. ‘Want het Palestijns-Israëlisch conflict – dat vooral over de Westoever gaat – blijft woekeren. Ik voorzie geen spoedige oplossing en dan blijft ook het antisemitisme be-

staan. Veel Marokkaanse en Turkse jongeren zullen zich niets aantrekken van de maatregelen.’ Arabische tvzenders, die hier via de schotel bekeken worden, spelen in zijn ogen een kwalijke rol in dat proces.

Beveiligers Het met name sinds 9/11 toegenomen antisemitisme in Nederland staat sinds afgelopen zomer hoog op de politieke agenda. In de Tweede Kamer vond een spoeddebat plaats toen bekend werd dat in Amsterdam-West, een stadsdeel met veel islamitische bewoners, een ‘schuilsynagoge’ bestaat en dat veel instellingen – zoals joodse scholen – beveiligd moeten worden. Het CIDI, een joodse lobbyorganisatie, telde vorig jaar 55 procent

meer antisemitische incidenten (waaronder bedreiging en geweld) dan het jaar ervoor. Overigens zijn daar ook autochtone daders bij, die er vaak extreem-rechtse sympathieën op nahouden. In Het Verval wordt dan ook een somber beeld geschetst. Zelfs op bar mitswa-feesten zijn tegenwoordig beveiligers aanwezig. Een jonge Rotterdammer hield een week lang een dagboek bij over hoe hij keer op keer wordt uitgescholden voor ‘kankerjood’. Om die reden zouden orthodoxe joden er vaker voor kiezen om hun keppeltje niet op te doen in het openbaar. En op sommige scholen is het vrijwel onmogelijk om les te geven over de Holocaust, vanwege de vijandige reacties van allochtone leerlingen. 1

PERSPECTIEF

Aardgas-rush in Louisiana De Amerikaanse staat Louisiana, u weet wel, van de orkaan Katrina en New Orleans, beleeft een ‘aardgas-rush’. Er zit krankzinnig veel gas in de bodem en als je een flinke lap grond hebt loop je fluitend binnen. De rekenapparaten hebben er zéér brede displays.

Lees meer op pagina 8

14

UIT EN THUIS

Acteerwerk in videogames MSM

‘Het is toch vrij bizar wat je dan overkomt’

zelf maken Straks

Ex-Lama Tijl Beckand over plotselinge roem. Pagina 13.

WILDERS

‘Palestijnen naar Jordanië’

Fietsen worden steeds mooier. Maar als er iets stuk is, is er straks niemand meer om het te repareren. De fietsenmaker sterft uit. Lees meer op pagina 2

GETTY IMAGES

Jordanië is het ideale land voor Palestijnen om te gaan wonen. Dat vindt Geert Wilders, die nu op reis is in Israël. De Palestijnen zijn nu een probleem omdat andere Arabische landen ze niet wilden opnemen, denkt hij. ‘Israel is niet schuldig aan die situatie.’ Hij zei verder dat de moslims de joden zullen blijven haten.

2

LANGE POTEN ...

PETER

MIDDENDORP

H

 

 

Eerst

et was juist lunchtijd geweest, toen ik een kijkje ging nemen op de burelen van de PvdA. Die bevinden zich in het voormalige ministerie van Koloniën, een geblokt gebouw, dat onverschillig op het Plein staat uit te kijken. Op groene vloerbedekking stonden heuphoge, verrijdbare bakken, waarop serviesgoed was gestapeld. Een deur hing vol Fokke en Sukke-cartoons, aan een andere hing een ‘Schreeuw om Cultuur’-poster. Je hoorde wat getyp op borden met diep verzonken toetsen. Verder was het stil. In een uitsparing in de muur, een nis of alkoof, stond een kopieerapparaat. Als je De droefenis van copyrettes van dichter Menno Wigman hebt gelezen, weet je hoe treurig kopieerapparaten zijn. Zeker als ze eenzaam stationair staan te zoemen, zo helemaal zonder secretaresse om met enige jovialiteit de uitgang voor te versperren. Tijdens een forumdiscussie werd Jacques Wallage laatst gevraagd de afkeer van de PvdA te verklaren. Hij voerde ons langs sociaal-democraten in Polen en Portugal, maar weigerde te zeggen wat de tijd van hem verlangde: dat het een beetje een kutpartij is. Het was misschien niet eerlijk, maar voor eerlijkheid moest je niet bij de tijdgeest wezen. Geef desnoods Job Cohen de schuld, dacht ik. Als ik ’s avonds via internet naar een debat kijk, en Cohen is aan de beurt, ga ik altijd even thee zetten. Ik bedoel verder niets met die thee, de theezetterij komt alleen maar voort uit desinteresse. Onderweg naar de uitgang bleef ik bij een raam staan, waar doorheen je de oudere, lagere gebouwen van de SP kon zien. Die waren ook links, socialistisch, die kregen ook klappen, verloren ook, maar aan hen merkte je het niet zo. Als ik ooit ga trouwen, dan met een bruid die niet zo striemt. Buiten dacht ik aan de Engelse historicus Tony Judt. Die kon wel uitleggen wat belangrijk was aan de verzorgingsstaat. Zonder ontstond tussen volk en overheid een grote leegte, waarin je alleen nog, bij windstil weer, de piepjes van de helpdesk hoorde. Zijn boodschap kwam niet aan. Het land was moe, en Tony Judt was dood. 1



  


Ambacht Kruizen over drie vlechten

Speculeren

Opeens weet je het: je wordt fietsenmaker! Anders is er straks niemand meer om je rem te fiksen. Sanne Rooseboom

JP MORGAN KOOPT KOPER Zakenbank JP Morgan is onthuld als de ‘mysterieuze handelaar’ die de helft van alle koper heeft gekocht op de Londen Metal Exchange. De aankoop, met een waarde van anderhalf miljard dollar, heeft de prijs voor de directe levering van koper opgedreven tot 8.700 dollar. Dat is het hoogste niveau sinds oktober 2008.

NIEUWEGEIN

...

De gemiddelde Nederlandse fietsenmaker is 57. Dat is vast een mooie leeftijd, maar onze fietsenmakers raken op. Te weinig jongeren interesseren zich in het vak of durven een zaak over te nemen; er is een tekort van zo’n duizend fietsenmakers. De groene vloer van de Tweewieler Academy in Nieuwegein leidt naar twee werkplaatsen; rechts staan scooters, links fietsen. Tussen de frames, wielen en werkbanken staan twaalf mannen uit heel Nederland gebogen over velgen. Ze moeten er glimmende spaken in zetten. ‘We gaan kruizen over drie vlechten’, zegt de trainer. En de mannen snappen hem.

Protest

BEZUINIGEN OP AIDSHULP Het Aids Fonds en Stop Aids Now! hebben de afgelopen tijd bijna 77.000 steunbetuigingen verzameld van mensen die het niet eens zijn met bezuinigingen die het kabinet wil doorvoeren op de aidsbestrijding. De twee hulporganisaties doen opnieuw een dringend beroep op het kabinet om de miljoenenbezuinigingen niet door te voeren.

Constante vacature De jongste van het stel, Stanley, is 18 en werkt in een fietsenzaak in Brielle. Hij is samen met zijn collega Jasper (29) naar de specialisatietraining Wielen en Banden gestuurd door zijn baas. Samen draaien ze een spaak aan in de velg voor ze op tafel. ‘Veel jongeren zijn bang vuile handen te maken’, zegt Stanley. ‘Maar ik vind in een kantoor zitten juist duf.’ Jasper werkt al elf jaar als fietsenmaker. ‘Ik vind het heel leuk. Maar we hebben constant een vacature open in de zaak.’ Nederland telt 18 miljoen fietsen, er worden er jaarlijks meer dan een miljoen verkocht en 80 procent daarvan gaat via de fietsenmaker. Dertig jaar geleden hadden we er daarvan nog 4.500, nu zijn het er 2.000. 30 procent van de eigenaren wil bovendien binnen drie jaar de zaak verkopen, maar er is een groot tekort aan opvolgers. Door dit soort feiten zijn ze bij de Tweewieler Academy, het kenniscentrum voor de branche, druk met het Verspreiden van het Woord: Wordt toch fietsenmaker! Er zijn genoeg jongeren die met hun handen willen werken, maar die neigen snel naar de auto’s. Fietsen zijn minder sexy, minder snel. Wim van Vliet had vijfentwintig jaar een rijwielhandel in Castricum, en altijd was het lastig om personeel te vinden. Hij werd tweewielervoorzitter van de Bovag en zet zich nu in voor de Academy. ‘Wanneer je fiets kapot is, dan wil je dat een vakman er

Jubileum

GLASNOST BIJ JARIG CDA De cultuur binnen het CDA kan ‘vele malen opener, minder machtsgericht en veel meer ingesteld op het intuïtief vermogen van onze leden’. Dat zei CDA-minister Marja van Bijsterveldt (Onderwijs) zaterdag in de Jacobikerk in Utrecht tijdens de viering van het dertigjarig jubileum van haar partij. Ze drong aan op een ‘herbezinning op het gedachtegoed en de partijcultuur’.

Training Wielen en Banden op de Tweewieler Academy. FOTO’S: FLOOR FORTUNATI

Egypte

naar kijkt, toch? Zeker als het om een dure fiets gaat. Maar wanneer je zoon aankondigt dat hij fietsenmaker wil worden, ben je dan enthousiast?’ Volgens Van Vliet is het antwoord nog te vaak nee, terwijl ouders een belangrijke rol spelen bij de keuze van hun kind. Potentiële fietsenmakers kiezen namelijk al rond hun veertiende voor de technische kant van het vmbo. Op de werkvloer in Nieuwegein staan de jongens niet alleen gebogen over de velgen, ook over de computers waarop ze de ideale lengte van spaken tot de as berekenen. Door de opkomst van de elektronische fiets, neemt de laptop een steeds promi-

nentere plek in tussen het gereedschap van de fietsenmaker. Sinds het begin van dit schooljaar is er dan ook een derde leerweg bijgekomen op het mbo: Eerste fietstechnicus. Wie deze opleiding volgt, leert fietsenmaken op een hoger technisch niveau, leidinggeven en commercieel denken. Als de komende jaren niet genoeg getalenteerde jongeren kiezen voor de fiets, worden de rijen bij de fietsenmaker om de hoek langer, en komt die hoek steeds verder weg te liggen. ‘Wie fietsenmaker wordt, heeft een flinke baangarantie’, benadrukt Van Vliet. ‘Nederlanders blijven nou eenmaal in groten getale fietsen.’ 1

Saoedi-Arabië

Argus Sinterklaas is weer vertrokken

FINANCIERING TERRORISME De belangrijkste geldbronnen van terreurorganisaties als Al-Qaida en de taliban zitten in Saoedi-Arabië. Het blijft een ‘permanente uitdaging’ voor Amerikaanse diplomaten om de Saoedische autoriteiten over te halen om een hogere prioriteit te geven aan de strijd tegen de financiering van terrorisme. Dit blijkt uit uitgelekte vertrouwelijke Amerikaanse overheidsdocumenten die klokkenluiderssite Wikileaks heeft gepubliceerd.

Pech Rusland verloor gisteren na een mislukte lancering maar liefst 3 satellieten.

HAAI DOODT SNORKELAAR Een haai heeft gisteren voor de kust van de Egyptische badplaats Sharm al-Sheikh een Duitse toeriste gedood, terwijl ze snorkelde. Het strand werd er eerder al afgesloten, nadat de dagen ervoor vier duikers door haaien waren aangevallen. Vrijdag werden twee haaien gevangen, waarna de autoriteiten het zeegebied voldoende veilig achtten. Het bleken nog niet de juiste.

 

 

Eerst



  


3

Kerk

Misbruikschandaal wordt nu politiek De slachtoffers van misbruik door de Rooms-Katholieke Kerk slaan de handen ineen. Redactie binnenland AMSTERDAM

...

21 kerstmannen en een fotograaf In Newry, in de Amerikaanse staat Maine, gaven gisteren op de elfde jaarlijkse ‘Santa Sunday’ hele hordes skiërs en snowboarders gehoor aan de op-

roep om verkleed als kerstman richting skilift te komen. Het leverde ze een gratis ritje naar boven op. En zo blijft er meer geld over om te shoppen. De

kerstverkopen zijn in de Verenigde Staten jaarlijks goed voor éénvijfde van alle verkochte elektronica, sportartikelen, juwelen en kleding. 1 FOTO: AP

Vijf verschillende groepen slachtoffers van seksueel misbruik van minderjarigen binnen rooms-katholieke instellingen hebben de handen ineengeslagen. Ze willen een parlementair onderzoek naar seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk omdat ze na veelvuldig overleg met verschillende religieuze ordes en congregaties teleurgesteld zijn over de houding van de RKK. Vorige week werd bekend dat de onderzoekscommissie onder leiding van oud-minister Wim Deetman duizend meldingen van misbruik binnen de RK-kerk heeft gekregen. Hulp & Recht ontving in totaal 1.799 meldingen. Hoeveel dubbele meldingen daarbij zijn, moet nog worden onderzocht. Volgens de slachtoffergroepen is de omvang nog vele malen groter. ‘We ontvangen nog steeds nieuwe meldingen van zowel mannen als vrouwen.’ 1

Beleggen ‘Waarom mijn model goed werkt, weet ik niet’

Computergestuurd handelen als heilige graal De grote optiehuizen verdienen honderden miljoenen met hun computergestuurde handel. Particuliere beleggers willen dat ook. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM

...

‘Hoe het computermodel achter mijn fonds werkt, interesseert me niet. Het enige waar ik naar kijk, zijn de prestaties. En die zijn uitstekend.’ Jan Kramer is pr-adviseur geweest en werkte een tijdje voor een financieel tijdschrift, maar sinds kort is hij eigenaar van een heus beleggingsfonds. Zijn Wavetrading is vorige maand na een jaar testen gelanceerd. ‘We hebben ons handelsmodel vorig jaar getest door een klant te laten handelen aan de hand van onze koop- en verkoopsignalen’, zegt Kramer. ‘Die klant behaalde een rendement van 144 procent in één jaar. In de eerste

Terugbetalen

EINDE ICESAVE KOMT IN ZICHT IJsland is nog enkele dagen verwijderd van een overeenkomst met Nederland en het Verenigd Koninkrijk over de terugbetaling van de Icesave-schulden van het land. Beide landen hebben nog miljarden tegoed van IJsland die ze voorschoten na het omvallen van de internetspaarbank Icesave in 2008. Het geld wordt mogelijk terugbetaald tegen 2,78 procent rente in plaats van de eerder afgewezen 5,5 procent.

De winnaar is... Airline Survey 2010: Ryanair is de slechtste luchtvaartmaatschappij.

maand hebben we al 9,9 procent rendement behaald. Allemaal gecheckt door de accountants van KPMG, hè.’ Hoe Wavetrading dat doet, blijft een mysterie. ‘Met wiskundige berekeningen en die zijn steeds intelligenter. Het is geavanceerd, enorm ontwikkeld en die ontwikkelingen zetten zich keihard door.’ Kramer zet net als vele anderen in op een vorm van beurshandel waarmee Amsterdamse optiehuizen als IMC, Optiver en Flowtraders honderden miljoenen verdienden: algoritmisch handelen. Volgens de laatste schattingen wordt ongeveer de helft van de beurstransacties door computers gedaan. Die bepalen aan de hand

van talloze variabelen en rekenmodellen de ‘juiste prijs’ voor een effect. Doordat de computers binnen een paar milliseconden aan- en verkoopbeslissingen nemen, profiteren ze van minieme prijsschommelingen.

Nobelprijs Deze grote jongens handelen alleen voor eigen rekening en hebben geen klanten. Particuliere beleggers die ook computergestuurd rijk willen worden, kunnen aankloppen bij een van de vermogensbeheerders, fondsen of adviseurs die zeggen dat ze een winstgevend model in huis hebben. Zo stelt vermogensbeheerder Ophen een portefeuille samen met software

die gebaseerd is op ‘Nobelprijswinnende theorieën’, waarmee klanten ‘een beter rendement genereren dan 95 procent van de beleggers’. Bij het Market Neutral Fund van HiQ Invest worden transacties uitgevoerd ‘door hoogwaardige software’. Rendement: gemiddeld ruim 18 procent per jaar. Het zijn cijfers waar Hans Schotema van Trendalert zijn hand niet voor omdraait. Hij heeft een algoritmisch computermodel, met 26 variabelen die de aan- en verkopen bepalen. Via een sms-dienst geeft hij zijn klanten door wanneer ze een AEX-future moeten kopen of verkopen. ‘Waarom mijn model zo goed werkt? Ik weet het niet’, zegt Schotema. ‘Het

grappige is dat het zo goed gaat sinds ik een programmeerfout heb gemaakt. Die fout heb ik lekker laten staan en sindsdien werkt het prima.’ De vraag is echter voor hoe lang. Of de beleggingssoftware zelf geknutseld is of gecreëerd door Nobelprijswinnaars doet niks af aan de onzekerheid ervan. Neem beleggingsfonds LongTerm Capital Management (LTCM) , dat in 1998 zo’n 4,6 miljard dollar verloor in een paar maanden. In het bestuur ervan zaten Nobelprijswinnaars Myron Scholes en Robert Merton. Hun model had jarenlang perfect gewerkt tot het één keertje mis ging. Dat ene keertje betekende helaas wel meteen het einde van het fonds. 1

cKT\AYZ\^T\ZȀ FY9\KZ TUNK9 T† d FY9\KZ IV ȻĖʓ P9V\UV Ŭ Z9QZ^TF AɸɸȕʓȀ ɸĖ QT@

FY9\KZ KT\AYTA\Ȁ

FY9\KZȀ TUNK9 T† iKPaAY ɹėǁʔ NuykŒ|¢u nk‚u‘kȍ |†nǁ ėʔʔ ‚|†ǁ ȴ ǜʔʔ “‚“ Œu‘ ‚kk†rȍ |†nǁ ɹė ‚kk†ru† y‘k•|“ |†•u‘†u•ȍ

a9T ³Ǒ ʏʓ aUUYŢ

³Ėʓ ʓʓ VȲQT@

K‡‘•|†y yur• ru ɹu ɹė ‚kk†ru†

ɸĖ QT@

IUFA NUY\KTFȀ

FY9\KZȀ IV ȻĖʓ P9V\UV Ŭ FZQ

ɹȼʔD9 zk‘ru “nz|w Ų >_>Ɲm‘k†ru‘ |†nǁ ėʔʔ ‚|†ǁ ȴ ǜʔʔ “‚“ Œu‘ ‚kk†rȍ |†nǁ |†•u‘†u• ‡Œ u ‚‡m|uu •uuw‡‡†

a9T ³Ǒ ʏʓ aUUYŢ

³Ėʓ ʓʓ VȲQT@

K‡‘•|†y yur• ru ɹu ɹė ‚kk†ru†

:AZ\AP T^ Y9iAT@ZTAP UV FZQZ9PAƶTP ĖǑƘ^^YZ PAaAYKTFȀ aUUY ɸʏƶʓʓ ^^Y :AZ\AP@? @A aUPFAT@A @9F FY9\KZ VAY NUAYKAY KT I^KZȀ

 

 

Eerst

4



  


Tegendraads Sterke overheid kan heilzaam zijn

Een hele vrije markt, dat had u gedroomd Economie wordt nodeloos ingewikkeld gemaakt, zegt Ha-Joon Chang, eens een obscuur denker, nu gerespecteerd. Marcel van Engelen AMSTERDAM

...

Vrijwel iedereen die dit leest – u waarschijnlijk ook – verdient aardig wat geld. Dat komt omdat u productief bent, meehelpt aan het maken van een product, of een dienst. Iemand die productiever is dan een ander verdient meer geld. En als u erg slim bent, goede beslissingen kunt nemen en verantwoordelijkheid durft te dragen, kunt u zelfs een topmanager worden, en vreselijk veel verdienen. Zo werkt het nu eenmaal. Dat is een ijzeren wet van de vrije markt. Oh ja? De Koreaanse econoom Ha-Joon Chang, werkzaam aan de Universiteit van Cambridge, wekt u met alle vriendelijkheid uit deze droom. Dat u zoveel verdient, kan niet verklaard worden door uw productiviteit. Er zijn hele volksstammen die zeker zo productief zijn als u – of het zouden kunnen zijn – die slimmer en ondernemender zijn, terwijl u misschien wel vijftig keer zoveel verdient. En neem de topmanagers. Hebben zij hun ‘productiviteit’ niet veeleer te danken aan zaken die we hier collectief en door de eeuwen heen opgebouwd hebben (onderwijs, infrastructuur, stabiele politiek et cetera.) dan aan hun persoonlijke kwaliteiten? Is het dan vreemd om collectief in te grijpen als ze exorbitant veel verdienen?

Politiek bepaald Die hele vrije markt, die bestaat natuurlijk niet. Kinderen mogen niet werken, producten moeten aan vele en veranderende eisen voldoen, arbeidskrachten uit het ene land mogen wel naar Nederland komen en uit het andere land niet. Allemaal verklaarbaar, goed zelfs, maar laten we elkaar niet meer voor de gek houden. De markt is niet vrij, de grenzen zijn politiek bepaald. Als iemand tegen een milieumaatregel is, of tegen het

inperken van topsalarissen, dan is dat een politieke opvatting. Een beroep doen op de werking van de vrije markt is lulkoek. Toen Ha-Joon Chang vorige week op Schiphol arriveerde, vertelde de taxichauffeuse dat ze in discussies met bankiers vaak te horen krijgt dat de zaken echt ingewikkelder liggen dan zij denkt. Dat soort geluiden stoort Chang : ’Economie is voor 95 procent gezond verstand dat ingewikkeld is gemaakt, en zelfs voor de resterende 5 procent geldt dat de essentie van de redenering, zo niet alle technische details, in eenvoudige termen kan worden uitgelegd’, schrijft hij in zijn juist verschenen boek 23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme.

‘Als niks verandert stort het systeem over tien of vijftien jaar weer in.’ Ha-Joon Chang

In kleine kring maakt Chang al jaren opgang als scherp en dwars denker. Een ontwikkelingseconoom die niet tegen het kapitalisme is, maar wel vindt dat een grote en sterke overheid heilzaam kan zijn en ontwikkelingslanden hun markten mogen afschermen, omdat veel westerse landen daar ook rijk mee zijn geworden. Volgens Chang zijn we zo geïndoctrineerd door het ‘neoliberalisme’ Amerikaanse stijl dat we veel dingen voor waar slikken terwijl ze halfwaar of onwaar zijn. U dacht dat internet een revolutie heeft ontketend? De introductie van huishoudelijke apparaten als de stofzuiger is van grotere economische betekenis geweest, betoogt Chang, omdat mede daardoor vrouwen tot de arbeidsmarkt konden toetreden. Het klinkt wat geforceerd. Waar het hem om gaat is dat het be-

"EDRIJF !UTO4RACKNL 3TANDPLAATS $IEMEN

lang van de industrie – het maken van producten, niet van diensten – te veel wordt onderschat.

Versimpeling Het eigenaardige is dat zijn boek veelal lovend is ontvangen, ook door ‘neoliberale’ media als The Financial Times. Van een obscuur denker die zijn opiniestukken moeilijk wist te slijten omdat zijn opvattingen te tegendraads waren, transformeert Chang stilaan naar een gerespecteerd econoom. ‘Ja, dat weerspiegelt the changing mood van de wereld.’ Tegelijkertijd ziet hij weinig verandering in het financiële systeem, sinds twee jaar geleden de crisis uitbrak. Dit zou zijn eerste maatregel zijn indien hij zelf aan de knoppen zou zitten: een verregaande versimpeling. Concreter: een verbod op al te ingewikkelde financiële producten. Zo vreemd is dat toch niet? Moeten medicijnen eerst ook niet worden goedgekeurd, ja, zelfs helpen? ‘Een van de onderliggende principes van de economie is dat onze rationaliteit beperkt is. We weten dat, als het te ingewikkeld wordt, we in de problemen komen, ook al begrijpen we niet hoe we in de problemen komen. Het is common sense: maak het simpeler.’

Verknoopt De voor de handliggende tegenwerping: niet realistisch. Stel dat de EU het lastig gaat maken voor bankiers en speculanten die zich bezighouden met short selling of derivatenhandel. Dan vertrekken ze naar Azië of de VS. Dat willen we niet. ‘We moeten af van de veronderstelling dat het erg zou zijn. Ze maken meer welvaart kapot dan ze creëren. Laat ze elders de economie maar ruïneren. Als niks verandert, stort het systeem over tien of vijftien jaar weer in, en kunnen overheden hun banken misschien niet meer redden.’ Volgens Chang is de top van het bedrijfsleven zo zeer verknoopt met

de politiek dat maatregelen die de financiële elite treffen niet snel worden genomen. Hij vestigt zijn hoop op ‘actief economisch burgerschap’: als we het beter doorzien en druk uitoefenen, is verandering op termijn mogelijk. Al realiseert hij zich dat de

"EDRIJF !UTO4RACKNL 3TANDPLAATS 2EGIO.OORD(OLLAND

meeste mensen het veel te druk hebben om zich te verdiepen in economische finesses, of daar geen zin in hebben. ‘Er zijn in het verleden veel dingen gebeurd die niet voor mogelijk werden gehouden. Bovendien: ik zeg

"EDRIJF *OB4RACKNL 3TANDPLAATS $IEMEN

!CCO OUNTMANAGER"INNENDIENST

!CC COUNTMANAGER"UITENDIENST

!CCO OUNTMANAGER"INNENDIENST

!CTIEFTELEFO ONISCHBENADERENVANBESTAANDEKLANTEN VOORHETBESTTENDIGENVANDERELATIEENHETUITBREIDENVAN DEDIENSTVERLENING

!FHANDELENVANORDERSENAFSPRAKENENINDIEZININTEN SIEFSAMENWE ERKENMETDEAFDELING3ALES3UPPORT

6ERZORGENV VANINFORMATIEENRAPPORTAGESMETBETREKKING TOTRESULTATEN N

%ENZEERZELFFSTANDIGEFUNCTIEWAARINJEPRIMAIRVERANT WOORDELIJKBE ENTVOORHETBEHERENENUITBREIDENVANDE DIENSTVERLENINGVAN!UTO4RACKNL *EVERTAALTON NTWIKKELINGENINDELOKALEMARKTINCONCRETE PLANNENENA ACTIVITEITENGERICHTDEVERKOOP*EMAAKTAF SPRAKENMETKLANTENENPROSPECTSENWERFTNEWBUSINESS *EDRAAGTZORRGVOORHETBEHOUDENVANKLANTEN*EWERKT VANUITJEEIGE ENREGIO

*EBENTDIREC CTVERANTWOORDELIJKVOORHETBINNENHALENVAN PROSPECTSEN NVERANTWOORDELIJKVOORHETRELATIEBEHEER VANBESTAAND DEKLANTEN*EBEPAALTDEWERVINGSBEHOEFTE VANBEDRIJVEN NENBIEDTHENPASSENDEOPLOSSINGENAAN #ONSULTATIVE E3ELLING *EWERKTINEENTARGETGERICHTE OMGEVING

7IJVRAGEN-"/WERK ENDENKNIVEAUOPCOMMERCIEEL ADMINISTRATIE EFGEBIED!ANTOONBAREERVARINGINTELEFONI SCHEVERKOOP PENMET-3/FlCE

#ONTACT 0/ AUTOTRACKNL *OB4RACKNL VACATURENR */"

7IJZOEKENEENRESULTAATGERICHTE("/ ERMETMINIMAAL JAARERVARINGINDEBUITENDIENST

#ONTACT 0/ AUTOTRACKNL *OB4RACKNL VACATURENR */"

*EHEBTMINIM MAAL-"/WERK ENDENKNIVEAU*EHEBT MEERJARIGEERRVARINGINTELEFONISCHEVERKOOP BIJVOORKEUR "" 7IJBIEDENEE ENGOEDBASISSALARISENEENPROVISIESYSTEEM

#ONTACT 0/ JOBTRACKNL *OB4RACKNL VACATURENR */"

 

 

Eerst



  


5

Politiek Onroerendezaakbelasting

Landelijke VVD-lijn botst met lokale democratie vormde een belangrijk punt in die verkiezingen. Toenmalig lijsttrekker van de PvdA Wouter Bos reageerde nog een beetje lacherig. Volgens hem kon Rutte dat helemaal niet beweren, aangezien hij geen invloed heeft op de beslissingen die de lokale wethouders namens de VVD nemen.

PINOKKIO PEILING Mooimakerij, fabeltjes, halve waarheden, Pinokkio prikt ze door. Reacties en suggesties naar [email protected]

Julien Althuisius AMSTERDAM

...

Wat is de bewering? De onroerendezaakbelasting voor woningen mag in gemeenten waar de VVD in het college zit, niet stijgen.

Volgens Chang is de introductie van huishoudelijke apparaten als de stofzuiger van een grotere economische betekenis geweest dan de internetrevolutie. KLAAS JAN VAN DER WEIJ

niks vreemds. In de jaren zeventig en tachtig was het voor sommige westerse landen normaal om kapitaalstromen van en naar het buitenland te controleren.’ Chang citeert bij openbare bijeenkomsten vaak de Italiaanse marxist Antonio Gramsci: ‘Ik

ben een pessimist vanwege mijn intelligentie, maar een optimist vanwege mijn wil.’ 1 Ha-Joon Chang, 23 dingen die ze je niet vertellen over het kapitalisme

Wie zegt dat? Mark Rutte. Nu minister-president. Toen lijsttrekker voor de VVD. Waar zei hij dat? Tijdens het lijsttrekkersdebat van 2 maart jongstleden – de avond voor de gemeenteraadsverkiezingen – in het televisieprogramma Pauw & Witteman. Paul Witteman stelt de vraag aan tafel: ‘Is hier nou iemand aanwezig die zegt: ik ga mijn partij adviseren om in die colleges te zeggen: we gaan niet omhoog met die ozb-belasting?’ Rutte springt erin en zegt: ‘jazeker! Wij hebben op dit moment een economische crisis. […] En ik vind het onverantwoord om het geld uit de portemonnee van de burger te halen. Temeer daar we weten als je de belastingen verhoogt daarmee de burger ook minder te besteden heeft en dat is slecht voor de economie en de ondernemers in Nederland en ook de mensen die in Nederland

hun geld verdienen. We moeten voorkomen dat die te weinig te besteden hebben.’

In drie gemeenten uit de ozb-stijgerstoptien gaat de VVD over financiën. Paul Witteman gaat door en vraagt: ‘dus u zegt tegen de mensen in de steden waar u in een college gaat zitten: denk d’r aan: de belasting, de huisbelasting mag niet omhoog?’ Rutte knikt bevestigend en zegt: ‘De ozb mag niet omhoog.’ Hoe zat het ook alweer? Het kabinet was net gevallen en de lijsttrekkers van de landelijke partijen vonden het belangrijk om zich stevig te gaan bemoeien met de gemeenteraadsverkiezingen. De ozb-belasting

SPIONNE IN BRITS PARLEMENT Zatoeliveter voor Russische inlichtingendiensten. CDA-kamerlid Pieter Omtzigt ontmoette Hancock en Zatoeliveter eerder dit jaar, zo meldt hij aan TC Tubantia: ‘Een man van 64 in het gezelschap van een blonde, aantrekkelijk geklede vrouw van 25 jaar is geen dagelijkse kost. Ze was het gesprek van de dag omdat ze, zeg maar, anders gekleed was dan de meeste parlementariërs. Ze kon zo in een Bondfilm.’ Overigens is volgens Omtzigt Hancock niet belangrijk genoeg om een spion op af te sturen.

Marsmannetjes Peiling van Maurice de Hond: zes op de tien Nederlanders geloven in buitenaards leven, ruim vier op de tien denken dat in het heelal leven bestaat dat net zo intelligent is als de mens.

Het eindoordeel De bewering is niet waar. De reactie Stef Blok, huidig fractievoorzitter van de VVD: ‘De VVD is altijd tegen belastingverhoging, de burger heeft het al moeilijk genoeg. Orde op zaken stellen kan ook door te snijden in de uitgaven. Als een verhoging toch voorkomt in gemeenten waar de VVD bestuurt, keur ik dat dan ook af. Maar ik heb daar geen rol en invloed, gemeenten hebben een lokale democratie.’ 1

 
 
      
  
%  #

007

Groot-Brittannië gaat een Russische vrouw die voor de Britse parlementariër Mike Hancock (Liberaal Democraten) werkte, het land uitzetten omdat ze een spionne voor Rusland zou zijn. Dat heeft The Sunday Times gemeld. De vrouw is aangehouden. Het zou voor het eerst sinds het einde van de Koude Oorlog zijn dat iemand die in het Brits parlement werkt, wordt verdacht van spionage voor Rusland. Volgens de Britse geheime dienst MI5 werkte de 25-jarige Katja

Wat is waar? Uit een steekproef van Vereniging Eigen Huis, die de belangen behartigt van Nederlandse eigenwoningbezitters, blijkt dat in veel gemeenten de ozb het komende jaar flink stijgt, óók in gemeentes waar de VVD de portefeuille Financiën onder haar hoede heeft. In de toptien van plaatsen waar de ozb het meest stijgt, is de VVD in drie gemeenten de baas over financiën. In het Gelderse Montferland stijgt de ozb met 9 procent, in Rhenen 11,5 procent en in Waalre gaan huizenbezitters 15,8 procent meer betalen. Andere grote stijgers zijn de gemeenten Korendijk (6,99 procent) en Woensdrecht (5,24 procent).


" 
%  !      "  
$%    "

!

TaM^`F] Wa W@@] KF` BF^`F aM` é† Q@@] `YZ 醷 X† zll† s}m†zhŒsl vstv € †hksÆ~nxk1}x

M”l†hx € kl vhilx l} € 3I &‹&


 
   

 
 

 
 


 






"


#
"



"
!

"$
#!
!
#

!
"


 #
#
'

% %34./8<
./
/
/;638
(38/
%;92:B

5@+7
./C/
<-23==/ ;/8./
@348
+6<
98,/=@3<=/
@388++;
>3=
./
,><
/
/;638
(38/
%;9:2B
3<
//8
?+8
./
7//<=
:;/<=313/>C/
98./;<-2/3.381/8
38
>;9:+
91
8993=
@/;.
38
/./;6+8.
//8
./;1/6345/
29>= 1/;34:=/
=9:@348
++81/,9./8
?99;
C98
6+1/
:;34<

!

& /
6/?/;=34.
,34
,/<=/66381
7/=
./
98./;<=++8./
,98
3<

@/;5 .+1/8/?/;=34.
,34
,/<=/66381
?3+
98C/
@/,@385/6
3<

@/;5.+ 1/8
'+8+0
?3/;
.9C/8
,/=++6=
>
1//8
?/;C/8.59<=/8
34
738./;
.+8
?3/;
.9C/8
.;++1=
>
I

,34
34
?;+1/8
9?/;
>@
,/<=/66381
5>8=
>
,/66/8
7/=
./
6+8=/877/;




 
I

:/;
1/<:;/5 /=
3<
2/6++<
83/=
791/6345
>@
,/<=/66381
=/6/0983<-2
90
:/;
/7+36
.99;
=/
1/?/8

'

%


 #
 ++;1+81



38
#394+
<=++=
=/
,9/5
+6<
D/A-/:=398//6G
/C/
7/=
19>.
,/5;998./
F
>@/631
C+-2=/
@348
3<
>3=/;<=
?/;E
48.
7/=
?//6
0;>3=31/
8>+8-/<
++81/?>6.
7/=
0;++3/
29>=8>+8-/<
/8
//8
63-2=/
<:3-B
=9/=<

7++8./8
6+1/;381
9:
/35/829>=
/8
@348
?+8
1;9=/
56+<
   



& 
(
 


 
 3/;,34
,/<=/6
35 )))
++8=+6
A
.9C/8

F
/<

H
I

:/;
F
/< '!!#%%#$


'!!# 


'


#$
"!$%!


"%$

%!!  !!#%%& 3/;,34
7+-2=31
35
>-5/;99
"+B7/8=
$/;?3-/
97
39?
(/1/8/;
3/>@</.3+
' //87+631
2/=
?/;<-2>6.31./
,/.;+1
+0
=/
<-2;34?/8   #!#    %   $=>>;
./
?966/.31
38
,6956/==/;<
381/?>6./
,98
38
//8
/8?/69:
8++;
(/,@385/6
9??
*(348/8
"9<=,><
  




%36,>;1

9/
>@
,/<=/66381
8>
?3+

$$$ $$


 
 


 
    


  




  


 
   
    
 
  

 
 
 

 


  
 

  
  


 

 

Eerst



  


7

The Body Shop Duurzaam bezig zijn

Anita Roddick wou niets verspillen BRANDEXPEDITION Martijn Arets reist in een VW-bus van Camper Experience door Europa op zoek naar de oorsprong van aansprekende merken. Elke week doet hij in De Pers verslag.

Martijn Arets LONDEN

...

The Body Shop heeft maatschappelijk verantwoord bezig zijn vanaf het begin in zijn DNA, maar hoe houd je dit vast? In Londen sprak ik Jenny Whitehorn (47), Brand and Values Director voor Europa, het MiddenOosten en Azië bij The Body Shop. ‘Wanneer haar man in 1976 op rondreis gaat door Amerika, zoekt Anita Roddick een manier om in het levensonderhoud van zichzelf en haar twee dochters te voorzien. Ze begint The Body Shop, waarin ze zelf geproduceerde, ethisch verantwoorde cosmeticaproducten verkoopt. Daarbij gebruikt ze de ervaring die ze heeft opgedaan tijdens reizen waarin ze heeft gezien hoe vrouwen over de hele wereld hun lichaam verzorgen.

De focus ligt vooral op de verzorgende werking van de producten. Anita is zuinig opgevoed en ergert zich aan de verspilling van materialen. Ze gebruikt één soort herbruikbaar flesje met een handgeschreven etiket en verder hergebruikt ze alles wat mogelijk is. Budget voor reclame is er niet, maar Anita is er van overtuigd dat door nauw contact met de klant het verhaal vanzelf wordt doorverteld.’

‘Tijdens Kerst helpen alle kantoormedewerkers een handje mee in de winkel.’

Franchise ‘Het bedrijf kan zonder grote investeringen snel groeien doordat ondernemers een eigen franchise kunnen starten. De winkels schieten als paddestoelen uit de grond. Hoewel de franchisenemers duidelijke richtlijnen meekrijgen die er voor zorgen dat het merk overal herkenbaar is, krijgen zij veel ruimte om een eigen draai aan het concept te geven.’ ‘Maatschappelijke verantwoordelijkheid is van het begin af aan een onderscheidende factor en een belangrijk onderdeel in het DNA van ons bedrijf. Naast onze duurzame productie, proberen we ook buiten onze bedrijfsmuren invloed uit te oefenen met maatschappelijke campagnes. Binnen het bedrijf krijgen medewerkers zes dagen per jaar om met maatschappelijk verantwoorde projecten bezig te zijn.’ ‘In 2006 koopt L’Oreal het bedrijf en

Feiten - The Body Shop heeft ruim 2.500 winkels in 64 landen. - De herkenbare groene kleur van The Body Shop was de enige kleur die de schimmelplekken op de muren van de eerste winkel kon bedekken. - Meer dan 4 miljoen mensen hebben inmiddels de petitie ‘Stop Sex Trafficking of Young People & Children’ getekend.

een jaar later overlijdt Anita onverwachts op 64-jarige leeftijd. Ondanks dit grote verlies blijven wij ons inzetten voor de waarden waarmee ze dit bedrijf heeft grootgemaakt, bijvoorbeeld door het uitbreiden van ons Community Fair Trade programma. Hiervoor zijn we onlangs relaties aangegaan met nieuwe leveranciers van ingrediënten in kansarme gemeenschappen in Ecuador, Kenia, Ethiopië en Kameroen. Om deze waarden te borgen voor de toekomst krijgen alle nieuwe medewerkers een introductieprogramma.’ ‘Door de mogelijkheden van social media ontdekken wij steeds nieuwe manieren om met onze klant ervaringen te delen. Maar ook binnen

onze eigen organisatie zorgen we ervoor dat alle medewerkers contact houden met de winkelvloer. Tijdens Kerst helpen alle kantoormedewerkers een handje mee in de winkel.’ ‘Onlangs zijn we gestart met een wereldwijde campagne tegen mensenhandel en de seksuele uitbuiting van kinderen en jongeren, in mijn ogen een van de ergste misdaden in de wereld. Dit was een van de laatste ideeën van Anita voordat ze stierf. Door al deze activiteiten is ze toch nog een beetje bij ons.’ 1 Dit is het laatste artikel in deze serie. In maart komt het boek Brand Expedition uit. Alle verhalen, foto’s en video’s zijn te zien op www.brand-expedition.

?5 O55U VX;U?QY9;OKQ;JD3OK ;O VX;M \UDH95? Îê 9;8;M7;U ‚T‚ YYU KD\; QR O;9;UK5O9 JDHJ ;O VX;M M;;·

STERGOUDENLOEKI.NL

 

 

Perspectief

8



  


Verenigde Staten Gaswinning

De jackpot onder drie kilometer rots Inwoners van het arme Louisiana worden van de ene op de andere dag miljonair. Dankzij het aardgas onder hun erf. Eva Ludemann

...

O

p zijn nachtkastje ligt een rekenmachine. Zonder gaat Chris Leatherwood tegenwoordig niet meer naar bed, anders kan hij niet slapen. ‘Het is zo’n grote’, lacht hij met zijn vette, zuidelijke accent door de telefoon. ‘Met een mega display, zodat ik de getallen goed kan zien.’ Op de achtergrond gilt zijn vrouw Barbara. ‘Het is je derde Chris, je derde!’ Hij beaamt het grinnikend. ‘That’s right, ik heb de afgelopen maanden al twee van die dingen versleten. Ik ben een veelgebruiker, ik wil aldoor weten hoe rijk ik al ben. Ik droom alleen nog maar van dollars.’ Zijn nieuwe leven begon twee jaar geleden met een roffel op de deur. Het was ergens in de middag, weet Leatherwood nog. Er stond een man op zijn stoep. Of Leatherwood zijn land wilde leasen, wilde de man weten. Of liever: of hij de rechten op de mineralen onder de oppervlakte van zijn land wilde leasen. Voor 400 dollar per hectare, zei de vertegenwoordiger van Chesapeake Energy. De in Converse, Louisiana, geboren en getogen Leatherwood (70) deed een snelle rekensom. Niet veel later had hij een cheque voor 434.000 dollar in handen. ‘Heck of a lot of money’ voor een pensionado in een plattelandsdorpje in het verarmde zuiden van de VS. Maar het kon nog beter, hoorde hij de volgende dag van zijn buren. Die hadden met de landman onderhandeld en waren in één klap miljonair geworden. Een week later belde zijn neef Mike die uitgelaten door de telefoon gilde dat Chesapeake Energy net twee miljoen dollar op zijn bankrekening had overgemaakt. Het is nog maar het begin van het dollarfeest. Over vier maanden begint Chesapeake Energy bij Leatherwood en neef Mike met drillen en als het goed is, gaat de kassa dan nog veel harder rinkelen: ze krijgen royalty’s van 20 tot 30 procent op elke kubieke meter gas die wordt gewonnen. Zolang de boortoren productief blijft, gemiddeld zo’n zeven jaar. ‘It’s the gold rush all over again’, verzucht Leatherwood gelukzalig. De goudkoorts is terug, alleen gaat het

dit keer om aardgas. In gigantische hoeveelheden, zegt Chesapeake Energy, Amerika’s grootste onafhankelijke gasproducent. In de zogenoemde Haynesville Shale in het noordwesten van Louisana zou twee keer zoveel aardgas zitten als SaoediArabië olie heeft. Oftewel bijna negentig triljoen kubieke meter aardgas – de VS verbruikten vorig jaar 8 triljoen kubieke meter aardgas. De Haynesville Shale zou de VS ruim tien jaar van energie kunnen voorzien.

Cocktail Dat het gas er zit, was al lang bekend. Maar het was te duur om het te ontginnen. Tot oliemaatschappij Haliburton zo’n twee jaar geleden een nieuwe techniek uitvond om het gas op een minder kostbare manier te winnen uit de shale, de keiharde, ondergrondse rotsformatie. Er wordt één verticaal boorgat gemaakt. Op zo’n drieduizend meter diepte maakt de boor een bocht in een hoek van negentig graden, waarna horizontaal verder wordt geboord, ruim anderhalve kilometer lang. Als het boren is voltooid, volgt het hydraulic fracturing, oftewel het fracking: met enorme kracht wordt een cocktail van water,

zand en chemicaliën – de fracking fluid – in de boorschacht gepompt, waardoor overal in de rotsmassa haarscheuren ontstaan. Het gas ontsnapt en wordt opgevangen. Het gemeentehuisje van het dorpje Mansfield, niet ver van Converse, barst elke dag verder uit zijn voegen. Steeds meer landmen van steeds meer energiemaatschappijen verdringen zich om er het kadaster door te ploegen, op zoek naar mineral rights. ‘Het is een gekkenhuis’, zegt manager Sonny Stone Jr lachend. ‘De landmen bieden almaar hogere bedragen om de documenten te mogen inzien, we krijgen nu 450 dollar per dag.’ Het aardgas is een zegen voor het arme Louisana dat nog altijd niet is hersteld van orkaan Katrina, die New Orleans vijf jaar geleden ernstig verminkte. En dit voorjaar trof een gigantische milieuramp de staat toen door een fout van oliemaatschappij BP vlak voor de kust een half miljoen ton ruwe olie in zee lekte. Louisiana kan de miljarden die de gasbusiness opbrengt, goed gebruiken. Vorig jaar zorgde het gas voor een injectie van bijna zes miljard dollar in de staat. Terwijl heel Amerika steeds dieper wegzakte in de recessie, werden in het

noordwesten van Louisiana 57.000 nieuwe banen gecreëerd. In de regio verrijzen de komende jaren in totaal ruim tienduizend boortorens, waardoor enkele van de armste gemeenten in heel Amerika in een klap over een vette bankrekening beschikken. ‘Ik heb net weer een Corvette verkocht!’, jubelt John Adams door de telefoon. Het gaat goed met zijn zaak Auto World aan de hoofdstraat in het nu keurig aangeharkte dorpje Mansfield. Veel nieuwe shaleionaires, zoals de shale-gasmiljonairs worden genoemd, kopen bij hem het nieuwste model Buick, Chevrolet of Cadillac. Champagnekleur is favoriet. Vijftig meter lopen van Auto World houdt financieel adviseur Gus Hall kantoor, dat zijn klantenbestand fiks heeft zien toenemen. Hall heeft zelf ook de mineral rights onder zijn grond geleasd aan Chesapeake. Hoeveel hij al aan zijn contract heeft verdiend, wil hij niet zeggen. ‘But it’s darn much money, I’ll tell you that!’ De ene landeigenaar krijgt een beter contract dan de andere. ‘De landmen en de oliemaatschappijen vermalen regelmatig inwoners van Louisiana in hun hebzucht’, klaagt advocaat Walter Johnson in het pro-

vinciehoofdstadje Shreveport. Hij vertegenwoordigt tientallen landeigenaren die zich hebben verenigd in de Haynesville Shale Landowners Association om gezamenlijk het hoofd te bieden aan de gasmaatschappijen. ‘Ze stellen contracten op die niet deugen, houden informatie achter en rekenen hun transportkosten op de landeigenaren door. Maar begrijp me niet verkeerd, de gaswinning is goed, het helpt ons uit de armoede.’ Aardgas is in de VS altijd het stiefbroertje geweest van olie en steenkool. De olie- en koollobby’s hebben veel politieke invloed, voor aardgas liep tot nu toe geen Amerikaan warm. Maar door een combinatie van omstandigheden is gas nu Amerika’s ‘redding’: nieuwe technologieën, toekomstige tekorten aan grondstoffen, massa-import van kostbare olie en milieuverontreiniging door CO2uitstoot. Bij gasverbranding komt bijna de helft minder CO2 vrij dan bij steenkool en olie, en geen lood. ‘Dit is hét antwoord op Amerika’s energiecrisis’, zeggen Chesapeake Energy en zijn concurrenten. Amerika kan onafhankelijk worden van de OPEC en hoeft niet langer een miljard dollar per dag uit te geven aan de

Kostbaar proces

Hard

Chemische cocktail

Het boren van een gasbron in shale duurt ruim een maand en kost zo’n 8 miljoen dollar; twee keer zo lang en zo duur als een traditionele bron.

De rotsformatie van de Haynesville Shale is zeker honderd meter dik en ligt op zo’n drietot vierduizend meter onder de grond.

Acht grote bedrijven hebben De Environmental Protecion Agency verteld wat in hun fracking fluid zit. Alleen Haliburton weigert de informatie te geven.

 

 

Perspectief



  


9

Een boortoren van Chesapeake Energy in Louisiana. (links het uitzicht vanuit Ruggiero’s keukenraam). HOLLANDSE HOOGTE

import van buitenlandse olie. Dat geld kan worden gestoken in de Amerikaanse economie. De gasindustrie creëert bovendien nieuwe banen en het is stukken beter voor het milieu. Aardgas is allesbehalve zaligmakend, werpen critici tegen, onder wie vooral milieuactivisten. De ramp met de installaties van BP in de Golf van Mexico bewijst maar weer eens dat de ontginning van grondstoffen niet honderd procent risicovrij kan zijn. Het hydrofracking is zeer controversieel. In Louisiana circuleren veel verhalen over schade aan het milieu en gevaren voor de volksgezondheid, vooral aangericht door onvoorzichtig gebruik van de fracking fluid. Onlangs werden zeventien koeien dood aangetroffen in een wei vlak bij een boortoren net buiten Mansfield. In de wei was fracking fluid gelekt. In Louisiana, maar ook in andere staten waar naar gas wordt geboord, lopen tal van rechtszaken wegens vervuiling van drinkwater, dat nu op diverse plaatsen als bruine, stinkende smurrie uit de kraan komt. De drillmaatschappijen hebben de getroffen huishoudens van flessenwater voorzien, maar erkennen geen schuld aan het probleem en lossen het niet op. Ken-

‘Ik wordhier zostinkend rijk,hetbedrag past straks nietmeerop hetdisplay vanmijn rekenmachine.’

neth McCorten, woordvoerder van Chesapeake Energy, geeft niet thuis bij vragen over fracking fluid. Per email laat hij weten dat journalisten voor informatie maar op de website van zijn bedrijf moeten kijken.

Brandend water In Decatur, Texas, net over de grens met Louisiana en in de punt van de Haynesville Shale, sleept Tim Ruggiero al anderhalf jaar met liters fleswater. Het water dat uit zijn kraan stroomt, ruikt naar gas. Toen Ruggiero er onlangs een aansteker bij hield, kwam er een steekvlam uit. Hij is in een rechtszaak verwikkeld met Aruba Petroleum, dat naar gas boort op zijn terrein. Ruggiero’s brandende water is niet zijn grootste probleem. Het uitzicht uit zijn keukenraam wordt versperd door een boortoren in zijn achtertuin. Een jaar geleden belde zijn buurvrouw hem op zijn werk: overal in zijn tuin reden bulldozers, bomen waren omgehaald, het gras was omgeploegd. ‘Dat was het begin van de nachtmerrie’, zegt Ruggiero. Toen de Ruggiero’s hun huis in 2004 kochten, waren ze zich er niet van bewust dat de vorige eigenaar de rechten op de mineralen in het ter-

rein behield. Die verkocht die rechten twee jaar geleden aan Aruba Petroleum. ‘Dat heeft nu op zestig meter van onze achterdeur een boortoren gezet’, zegt Ruggiero woedend. ‘Ons huis is driekwart in waarde gedaald, we zijn bijna de helft van ons terrein kwijt, al moeten we wel over het geheel belasting betalen. Onze dochter van acht kan nauwelijks buiten spelen, omdat de boorinstallatie permanent een zwarte roetwolk uitstoot. Het is ongelooflijk, maar dit mag volgens de wet. Die wordt hier gedicteerd door de oliebaronnen.’ Gaswinning in de VS is nieuw en de regelgeving daardoor nog beperkt, waarschuwen milieuorganisaties. Én er is de zogeheten Haliburton loophole: in 2005 werd onder leiding van toenmalig vicepresident Dick Cheney, tevens oud-CEO van Haliburton, een wet aangenomen waardoor oliemaatschappijen de samenstelling van hun fracking fluid niet openbaar hoeven te maken. Dat maakt het voor mensen als Ruggiero moeilijk hun drinkwater te saneren. ‘Aruba Petroleum hoeft mij niet eens te vertellen welke gifstoffen het op mijn terrein loost’, fulmineert Ruggiero. ‘Ach, dat gezeur over fracking fluid,

het is allemaal onzin’, zegt Leatherwood. ‘Het is jaloezie; als die mensen ook een vette cheque hadden gekregen, had je ze nergens over gehoord.’ Leatherwood heeft onlangs vier grote vijvers gegraven op zijn terrein. ‘Ik voorzie Chesapeake Energy van het water dat ze nodig hebben voor hun fracking fluid’, zegt hij. ‘Ik verdien zo nóg meer. This gas here, it’s a true gift from the Lord.’ In steeds meer staten, 32 in totaal, wordt nu naarstig gezocht naar deze gift van God. Tot nu toe lijkt de Haynesville Shale het grootste gasveld te zijn. ‘Ik kan niet wachten tot ze gaan drillen’, zegt Leatherwood. ‘Chesapeake Energy kan acht boortorens op mijn terrein zetten, die naar schatting elk drie tot acht miljoen kubieke meter gas opleveren.’ Het is even stil aan de andere kant van de telefoon, op het geluid van vingers op toetsen na. ‘Ik heb het nog maar eens uitgerekend’, klinkt Leatherwoord even later weer. ‘Per boortoren verdien ik straks zeker 1.300 dollar per dag. En dat dan misschien keer acht, dat is meer dan tienduizend dollar per dag. Ik word zo knetterrijk, het bedrag past straks niet meer op mijn rekenmachine.’ 1

Prijsstijging

Boorgekte

Niet voor eigen gebruik

In 2009 kostte het leasen van mineral rights in Louisiana honderd dollar per hectare. Dat is nu tussen de tien- en dertigduizend dollar per hectare.

In Mansfield wordt overal geboord. Ook dwars door het asfalt op de parkeerplaats achter de kerk en in de wedstrijdbaan van de plaatselijke golfclub.

Veel Amerikaans gas wordt geëxporteerd. In de VS zelf rijden vrijwel alle auto’s nog op benzine, ook omdat je (nog) nergens gas kunt tanken.

{jk‰juuY Y cf ifo…mmjif ƒY YŒix Žjku ‡Yu ffu ƒxŒxƚ m³»©”­¶ ½§¼ Y”«¼Ÿ°

Ɓ rŸ¾¹³ ½¿ fƚi Yƚ ” ¹§œ ¨³ ½§¼ …œ Ÿ° Ɓ cŸ ¦Ÿ Ÿ¹ rƚ ½§¼ Ž¿³«« Ÿ Ɓ cŸ ¦Ÿ Ÿ¹ rƚ m½ §¼ ¼Ÿ¹ Ÿ° œŸ §™§ ¢Ÿ« ¨ ‰§ ¶¹§ ¨»¿ §°° ”” ¹» Ÿ° ¿Ÿ °» Ÿ° ¦Ÿ ° ¾Ÿ Ÿ«¼ ¥Ÿ «½© ­Ÿ œŸ °§Ÿ ½¿Ÿ ”½ ¼³ǣ

]hbbOfUs YOQq_aOOu

kqOS]u_[W xhbbW

bw{W ½U

ˆqii vscqˆiz

ui„†ˆ `||x

ui„†ˆ u]]„ˆ

ñ }—{‘ž—ƒ‘ Β’ ™œŽP

Ð?– „” CC’ œ‹”™ ƒœ{ƒ‘  “ƒœ

ƒœ ƒ‘ ƒ“” ÎÎPû¢Îæ 

† iˆŽC

½U aWqsuaOOqu

¤ZñÁ ¤äZÁû ÎZûÁ ‹ƒ ŸÐ– „” Λ›’ œ‹”™

ƒœ “… ¤“‘ƒ— ‹‰œ ƒ‘ ž¤‹ƒŽ ˆ ~Ÿ

»ÁZÁû

_ƒ—™ »P›Á »PÁû

ŸZõÁ

xWqb_S]uW

af_Wahws hY

k]_b_ks

‹‘P }{œœƒ—‹ƒ‘

”“”“ ”“£ƒ™œƒ—yƒ{™œ‰{‘ ™œ—žœžž— “‘ƒ ™‹¤ƒ

{Ž{‹‘ƒ ñ¢ ”ƒ‘‹œƒ SS¶ ñ¢ ”ƒ‘‹œƒ SSS “… ›¢ ƒ‘‡ƒ™ƒ ™œ{{…

ui„†ˆ xŠˆ†

Žƒ—™œ a_fUWq dwus

ŸZäÁ

ŸZäÁ

`iiz Œ]„xi„

_ƒ—™

›PÁC »PÁC

ÎZõÁ

|Œi„vsli `]ˆˆi„stiz

_ƒ—™ ÎPÁC ›PñÁ

_`sY_f_s] hY khdkhd

OSq|b © aOQWb

bw{W

 ““— ‹‘ ƒ Žƒ—™œ}““ ƒ‘‡œƒ Λ’ 

› “ƒƒ‘ {œƒ‘ r§we

»PC  ¢ »  “… æPñ  ¢ › 

fic| q]zoi„

_ƒ—™

›PñÁ ›PÁC

ÎZ»Á

f]xi† ‹i†ˆ

_ƒ—™

ÎñPÁû ÎõPÁû

õZÁû

ŸZõû

ui„†ˆ vszˆ

_ƒ—™

ÎPõÁ ›PñÁ

ŸZÁû

f¢ Ÿóè ¥•’ˆ“ • fˆ†ˆ›“€•†¸ Qˆ“Œz ˆ• U¢ “€•† Ä a‘’ ¤——› ¥•’

g i d e l l o v d n e s s v e rra g i l e d r o o v d n e v e rba z

khdkYbOShf

xWqb_S]uW

kWqshfWf

q]zf ii

„iz fsi„iz

Œiio †cq]]v

}“ƒƒ™‹‡‘ ƒœ  ƒ—¡‹ƒ—}{{— _Si ”—“žœ§ ‹‘…“ ƒœ‹Žƒœ »’’ 

_ƒ—™ ÎPñÁ ÎPÁC

yOs© hY

ñ “ƒƒ‘ C›¢õû œ“œ ΛC¢ñÁ  ƒ‘ƒ—‡‹ƒ¤ž‹‘‹‡ƒ e_\  ƒ—‹‰œ‹‘‡

‹‘ž™‹ƒ…  ƒœ‹‘‹{œ“— œ“œ Îû’ Ž‡

ŸZõÁ ñÁZŸŸ õZÁû

|`i„o x]zf ‹ ƒ—™ƒ Žƒž—ƒ‘ {P ñ’ 

_ƒ—™ ÁC¶’’ ÎÎÁ¶’’

_ƒ—™ ΛPÁû ÎõPÁû

QWsudOu_S suhhd

}_bxWq

ƒœ œ‰ƒ—“™œ{{œ ›’’’ v

”“£™œ“‘ƒ {P C 

†ˆ„stu sti„

fic| ‹|oiv

_ƒ—™

»PñÁ »PÁû

Qws

ÎZõÁ

†Šsˆ †ziiŠŒ »’’ 

_ƒ—™

ÎPñÁ ÎPÁC

_ƒ—™ CPÁû ÎÎPÁû

khquOQbW

ûZÁÁ

qsls †i]ui„ urVyr\yggY§Ž{{—œ “”{{}{{— g\a C’ V

ŸZCC ÎõZÁû _ƒ—™

›ÁPÁû »ÁPÁû

_ƒ—™ ÎPÁC ›PÁC

aWqsuQhhd

ŸZõÁ

xszs lsoŠŠ„ˆti† › ž‹œ “ƒ—‹‘‡ƒ‘ }“¢ Λ ™œŽP ‡{™

_ƒ—™

›PÁC »PÁC

ÎZûÁ

’ˆ“€†›ˆˆ• ˆ• —¤ˆ›Œˆ •Š—›”€ ˆ —˜ —•¦ˆ ¥ˆ‚ ˆn ¥¥¥L€„ —•Lˆ¢

xƒœ§ ƒ‘ —žŽ…“žœƒ‘  ““—}ƒ‰“žƒ‘P S{‘}‹ƒ‹‘‡ƒ‘ ‡ƒƒ‘  {‘ ¤“P ’û§Î› œy ¤{P ÎΧΛ

† i ˆŽ»

op maandag

12

 

  

  


Marks Soort Mensen; door Mark Koster, Maarten Bloem en Persis Bekkering

Q&A

Conference Maarten van Rossem

‘Die bar moet dicht blijven!’

...

Red Bullmoslima wint fashion-event

Vanavond staat notoir meninggever en Amerika-expert Maarten van Rossem in een uitverkocht Paradiso voor een oudejaarsconference. Wereld Draait Door en Pauw & Witteman. ‘Maar ik zeg vaker af dan je denkt.’ Gaat Van Rossem, naar eigen zeggen links van het centrum op de politieke kaart, nog wat bijzonders doen? ‘Ik ben als een 19e-eeuwse dominee, ik preek zwaar voor eigen parochie. Maar ik ben conservatiever dan de meeste mensen denken, misschien zorgt dat nog voor wrijving in de zaal.’

Redactie MSM

...

Guido Weijers, Freek de Jonge en Youp van ’t Hek, ja, daar verwacht MSM het van, maar een oudejaarsconference van Maarten van Rossem? De 67-jarige gepensioneerde professor klimt vanavond op het podium van Paradiso met zijn verhaal over 2010. De toko is uitverkocht. ‘Daar was ik stomverbaasd over, binnen een half uur waren de kaarten weg. Wie betaalt er nou twee tientjes om mij te zien?’ Wat een avondje had moeten worden voor hondstrouwe abonnees van zijn egoglossy Maarten wordt een avondje uit voor de goegemeente. ‘Daarom doe ik het binnenkort in Utrecht nog eens.’ En let wel: eigenlijk wordt het geen conference. ‘Ik doe dit al tijden, met ironie het jaar doornemen. Dat stempel is buiten mijn weten erop geplakt.’

2011 Brompotten over 2010 dus, heeft Van Rossem nog wensen voor 2011? ‘Ik hoop dat de euro goed wordt afgeschermd en dat de werkloosheid afneemt in de VS. Dat gun ik Obama.’ Geert Wilders, in Van Rossems termi-

‘Ik ben als een 19eeeuwse dominee, ik preek zwaar voor eigen parochie.’

Van Rossem zingt niet Uitverkocht of niet, een carrièreswitch naar het cabareteske van de grootafnemer van zwarte Hema-truien kunnen we vergeten. ‘Alsjeblieft zeg, en dan liedjes zingen over hoe zwaar het leven is. Mijn zuster had een banjo vroeger, dat was een van de meest deprimerende aspecten van mijn jeugd, als dat ding tevoorschijn

Gülsah Celmeli, kunstacademiestudente aan de Willem de Kooning academie wint de AVRO’s selfmade-fashion wedstrijd met spannend Red Bull-jurkje.

‘Ik ben conservatiever dan de meesten denken.’ RONALD VAN DEN HEERIK/HH

Maarten van Rossem

kwam.’ Het wordt veel meer een subjectief hoorcollege voor volwassenen met de bekende Van Rossemstokpaardjes: populisme en mediahypes. ‘Wekenlang worden we op de hysterie rond Milly Boele getrakteerd. Alle-

nologie Gekke Geert, ziet hij niet vertrekken in 2011. ‘Er zijn wel al LPFachtige trekjes te zien, die horen bij dit soort bewegingen, dus wie weet. Ik hoop dat ze over drie jaar kunnen zeggen: ‘Geert, wat heb je nu gepresteerd? Waar was je met je grote bek?’

maal nogal overtrokken, vind ik.’

Bekend verhaal Die thema’s kent iedereen met een tv. Van Rossem lijkt een abonnement te hebben op aanschuifplekken bij De

AMSTERDAM

...

Mevrouw Celmeli, u bent een gelovige moslim, maar laat zich inspireren door een opwekkend drankje dat gabbers drinken. ‘Mijn medestudenten zeggen altijd: ‘Gul, je spreekt jezelf tegen.’ Nou, dat zij dan zo. Ik heb zes jaar een hoofddoek gedragen en nu een jurkje gemaakt uit Red Bull-blikjes.’ Gesponsord? ‘Nee, ik kreeg wel een mailtje dat Red Bull op me heeft gestemd.’ (Ze won de verkiezing met overmacht, ze kreeg ruim 7.000 stemmen uit 30.000 internetinzendingen, red.) U heeft veel moeten drinken. ‘Nou, ik had een vuilniszakje op de academie opgehangen, waarin ik blikjes verzamelde. Zelf drink ik maar één blikje per dag. In totaal zaten er 51 blikjes in het jurkje.’

Uw jurkjes zijn niet echt moslima-proof. Veel te bloot en te meisjesachtig. ‘Ja, ik zou het zelf nooit aantrekken of showen, inderdaad.’

En luisteren! Een grote bek aan de bar van Paradiso tijdens het optreden van Van Rossem wordt lastig vanavond. ‘Ik heb een oekaze uitgevaardigd. Die bar moet dicht! Mensen blijven daar kletsen, ik weet het van verkiezingsdebatten.’ (Van Rossem kwam nooit voor concerten in de poptempel, in 1974 zwoer hij popmuziek af.) Van Rossem wil ruim baan, bij zijn babbels in het land tikt er nog wel eens iemand op een horloge, nu bepaalt hij de spreektijd. ‘Maar ik heb een natuurlijke neiging na anderhalf uur praten wel klaar te zijn. Dan word ik moe. Ik ben ook al een bejaarde hè.’ 1

Dat mogen we als opmerkelijk beschouwen toch? ‘Jazeker, ik ben gespleten. Ik ben Turks, maar ik woon hier al sinds mijn eerste. Ik hoop dat ik iets kan ontwikkelen voor moslima’s.’ Het is nu een beetje Cindy Lauper-achtig. Een Girls just wanna have fun-jurkje. ‘Die zangeres ken ik niet, maar haar liedje wel. Ja, sorry, ik ben niet eenduidig. Ik vroeg me gewoon af: wie ben ik? Wat wil ik? Ik dronk elke dag Red Bull en zo heb ik het bedacht.’ 1

New York

LEVEN ALS EEN GODFATHER De villa waar de beginscène uit de film The Godfather zich afspeelt, staat te koop. Wie het huis met onder meer acht slaapkamers, een garage voor vier auto’s en een overdekt zwembad wil bezitten, moet 2,9 miljoen dollar (2,1 miljoen euro) op tafel leggen. Dat heeft de Amerikaanse nieuwszender CNN gemeld. Het gebouw, waarbij 16.000 vierkante meter grond hoort, staat in de New-Yorkse wijk Staten Island. De eigenaar wil het verkopen omdat zijn

vader onlangs is overleden. De villa deed in The Godfather dienst als woning van de familie Corleone. Onder meer de beroemde bruiloftscène van Don Vito Corleone’s dochter Connie werd daar opgenomen. Wie het huis koopt, kan beschikken over een bar in de kelder maar moet ook rekening houden met hordes (Japanse) toeristen die geregeld foto’s nemen van de villa, zo meldt een buurvrouw.

In Acda’s schoen... ...zat een speciaal Sinterklaascadeau. Hij kreeg een dochter, zo meldt de zanger op Twitter. Lucia Maria luidt de naam.

MsM

 

  

  


13

Zijn eerste theatershow wijkt af van de gelikte lach-of-ik-schietprogramma’s die hij maakt(e) voor BNN, RTL en AVRO. Tijl Beckand staat voor het eerst alleen op het podium. ‘Ik blijf altijd ex-Lama.’ Tijl Beckand Soloshow

De McCartney van de Lama’s Mark Koster AMSTERDAM

...

Het kantoor is strak ingericht en voorzien van een ijskast en twee banken waar je prima zou kunnen overnachten. Tijl Beckands werkplek dóet ook dienst als nachtcafé. Hier, aan het Amsterdamse Westerdok bij zijn bedrijf Night of Comedy, crasht hij regelmatig met vriend-collega Ruben Nicolai. ‘Wij zijn licht-uitdoen-types, willen nooit naar huis.’ Vroeger – zeg zes jaar geleden – toen de twee Lama’s nog onzekere blagen waren en treinkaartjes moesten bietsen om naar Hilversum te kunnen reizen, schuimden ze provinciale kroegen en disco’s af, maar nu zitten ze ’s nachts hier. ‘Hij kent me het beste, want we hebben hetzelfde meegemaakt. Van niets in een keer beroemd.’ De Haagse kunstenaarszoon was samen met Ruben Nicolai, Ruben van der Meer, ook zo’n kantoornachtbraker, en Jeroen van Koningsbrugge onderdeel van De Lama’s, BNN’s succesvolle improvisatiekwartet. Waren zij The Beatles van de polderlach? Hij kijkt op, bijna verlegen. ‘Nou, dan is Ruben Nicolai Lennon, want het meest dromerig, Van der Meer George Harrison, want daar was ie fan van, Jeroen is Ringo, want die kwam er later bij, en ik Paul McCartney, want die heeft het het beste voor elkaar’, knipoogt hij. Beckand is inderdaad de meest zakelijke van het viertal. Hij groeide op in relatieve armoede in een vrijzinnig, tamelijk chaotisch Haags bohémiengezin, maar stemt tegenwoordig VVD. Zijn vader was een gepassioneerde beeldend kunstenaar, zijn moeder een Shelldochter, maar niet met een oudgeldvermogen. ‘Op een dag was mijn vader 1000 gulden kwijt. Mijn moeder dacht dat hij het onder de bank had verstopt. Ik weet nog goed dat de bank toen is opengesneden, en ik dacht: ‘Maar het kan toch niet in de kussens kruipen.’ Toen werd het zomer, en gingen de luxaflex naar beneden.’ Hij wacht even voor de clou: ‘En ja hoor, daar dwarrelde dat briefje ineens naar beneden.’ Nog één tragikomische anekdote uit zijn jeugd dan. ‘Ik moest altijd kleren dragen van mijn broer die acht jaar ouder was. Ik liep altijd tussen modes in. Te vroeg voor retro, te laat om hip te zijn.’ De angst voor een kommervol bestaan heeft hem tot gewiekste zakenmens gemaakt. Na de havo, afgerond op een vrije school (‘Spellen kon ik nauwelijks, want het maakte niet uit of je een woord met een d of een t schreef’) begon hij als jongste bediende bij concertgigant Mojo. De post-scholier scoutte cabaretiertalent dat hij probeerde weg te zetten op festivals. ‘Op een gegeven moment ben ik het zelf maar gaan doen, als EgbertJan Weeber weer eens niet kwam opdagen.’

Tijl Beckand: ‘Ooit moet je het alleen durven.’ FRANK GROELIKEN

De BV Tijl Beckand Tijl Beckand brak door met BNN’s De Lama’s, doet nu sketches in wetenschapshow Echt Waar?! bij RTL en tourt door Nederland met soloprogramma The Gentlemen Entertainer. Bij de AVRO maakte hij De Tiende van Tijl, een theatershow over klassieke muziek, en het geflopte Budget TV samen met Ruben Nicolai. ‘We wilden zonder publiek, maar het moest toch weer Lama’s worden.’ En hij was gast aan tafel bij Voetbal International. ‘Ik had te weinig voetbalkennis. Het is beter voor de kijkcijfers dat ik er niet meer zit.’ 1

Beckand werd Lama (‘ik zal altijd exLama blijven’) en een magneet voor (tiener) meisjes. Hij zakt even weg in de bank. ‘Zonder nu te willen klagen over de tol van de roem is het toch vrij bizar wat je dan overkomt als simpele jongen’, beschouwt hij. Hij kwam ooit na een optreden in de Groningse Martini Plaza ‘hossend de trap af’, op zijn iPod ‘luisterend naar het hilarisch-slechte Comment ça va van The Shorts’, toen hij vriend Nicolai met ineengevouwen handen en bedrukt gezicht naar een foto zag kijken die een vrouw voor zijn gezicht hield. De Lama-maat stond op de plaat afgebeeld met haar pas overleden dochter. ‘Ik zag het meteen: dat is mis.’ De groene ogen schieten nu vuur: ‘Die vrouw kwam haar verdriet injecteren bij Ruben, terwijl hij daar niets mee kon’, zegt hij. ‘Het meest weerzinwekkende vond ik nog dat van die scène weer een foto werd gemaakt

door een andere vrouw. Dat is een downer van de buitencategorie.’ Hij is allergisch voor emotionele chantage, lijkt het. Desgevraagd bevestigt hij het verhaal dat de Lama’s een deel van hun met dvd’s verdiende gage afdroegen aan BNN-voorzitter Patrick Lodiers. De tv-baas, die de Lama-shows aan elkaar praatte, vroeg om ‘een piece of the action’ (20 procent), zegt hij, en dát terwijl het publieke BNN ook al voor de helft participeerde in deze winstgevende dvd-negotie. ‘Uiteindelijk zeg ik dan ja om de groepssfeer niet te verpesten.’ Nadat er een kleine publicitaire hetze werd gestart tegen de graaizucht, stortte Lodiers het geld (ongeveer 80.000 euro) terug in de kas van BNN. Beckand, droog: ‘Ik mag Patrick graag, hij is een betrokken man. Heb er geen spijt van. BNN is een goed doel.’ En nu is hij voor het eerst alleen, met

zijn soloshow The Gentleman Entertainer. Afgelopen woensdag had hij première in thuishonk Diligentia (‘daar ging ik met mijn moeder naar toneel’). ‘Ooit moet je het alleen durven.’ De show, waarin hij klassieke muziek propageert, is af en toe meeslepend verhalend als een college van kunstprof Henk van Os, en schrikt soms op met grappen zo hard als de tackles van Cor ’ADO-held’ Lems, die daarna weer worden verzacht met kwikzilverachtige improvisatie-feelgood met het publiek. Of met ironische kwetsbaarheid. Tegen zijn bijna bevallen vrouw in de zaal zegt hij tijdens de première: ‘Lieverd, wat moet je doorstaan als ik thuiskom en klaag dat ik een onbegrepen kunstenaar ben.’ Staat dan op en laat MSM achter in zijn kantoor: ‘Maar nu laat ik haar weer wachten, ik moet naar zwangerschapsgymnastiek.’ 1

Eetclub goud

Royale slip te koop

Sint maal twee

Gaat lekker met de Nederlandse film. Ook De Eetclub, naar een boek van Saskia Noort, kan op belangstelling rekenen. 100.000 mensen zagen de film al.

Een Amerikaanse playboy vond in een privévliegtuig ooit een slip van Queen Elizabeth II. Hij wil er 9000 dollar voor vangen op een veiling.

De sint kwam dit weekend langs bij Linda de Mol en Paul de Leeuw. Het eerste bezoek leverde De Mol 2.991.000 kijkers op, De Leeuw trok 1.352.000 kijkers.

14

 

 

Uit & thuis SPELEN

GAME RECENSIE ARJAN TERPSTRA ...

Grijze Mickey heeft weer kleur

M

ickey Mouse en gamers, dat gaat slecht samen. Vooral omdat Mickey Mouse de prijsmuis van Disney is, en de zoetzappige werelden van de Amerikaanse stripboer doorgaans een brug te ver zijn voor puistige tieners met een gameconsole. Tel erbij op dat de muis een slecht track record heeft op gamegebied, en je ziet voor welke uitdaging de makers van Epic Mickey zich gesteld wisten. Dat dit spel een brug weet te slaan tussen gamers en Disneyfans is een prestatie. Ten eerste omdat er voor een duistere omgeving is gekozen, die lekker vloekt met Disneykitsch. Ten tweede omdat Epic Mickey er op de Wii prachtig uitziet, wat gamers (die een folkloristisch ritueel beleven aan het bespotten van de beeldkwaliteit van de Wii) flink irriteert. En ten derde omdat er een heel behoorlijk spel is afgeleverd, waarvoor geen enkele hardcore-gamer zich hoeft te schamen. Epic Mickey is een puzzel/platformgame waarbij verf wordt gebruikt om puzzels op te lossen, of water om geverfde elementen zo te verdunnen dat ze wegvallen. Zeker in het eerste uurtje werkt dat naar behoren, en Disney-haters halen zeker hun bevrediging uit het overschilderen van klassieke Disneypersonages. Alleen: op de lange termijn is het te mager om een game mee te vullen. Tegenstanders zijn gemakkelijk uit te schakelen, de actie blijft over het geheel wat vlak en de ‘camera’ laat vaak niet zien wat je wilt. Desondanks: petje af voor de poging om een grijze muis weer wat kleur te geven. 1

Junction Point Studio’s/ Disney; Epic Mickey



  


Games MotionScan zet acteerwerk centraal

Een Oscar voor een spelletje Acteren wordt relevant voor games. En dus levert acteren in games - eindelijk serieus werk op.

Aaron Staton (bekend uit Mad Men) speelt detective Cole Phelps (links). Arjan Terpstra BREDA

...

Philip Seymour Hoffman als schurk in een nieuwe Grand Theft Auto? Brad Pitt als Kratos in de volgende God of War? Het zal niet lang duren. Een nieuwe techniek om gezichten van acteurs op te nemen maakt dat ouderwets acteerwerk per direct relevant is voor videogames. MotionScan heet de techniek, en het maakt de aanwezigheid van dragende acteurs voor games even belangrijk als voor films. De eerste Oscar voor acteerwerk in een game is niet ver weg. MotionScan is ontwikkeld door de Australische studio Team Bondi (bekend van The Getaway) en zal in de lente van 2011 voor het eerst te zien zijn in LA Noire, een detective/ actiegame die zich afspeelt in Hollywood, eind jaren veertig. Relevant: het spel wordt uitgegeven door Rockstar en maakt gebruik van de software die achter Grand Theft Auto en Red Dead Redemption zit. De speler is een detective die via ondervragingen, achtervolgingen en kloppartijen achter de slechteriken aanzit, en die naast

een goed stel vuisten ook zijn hersens moet gebruiken om tot de juiste conclusies te komen. De oplossing van allerlei moordraadsels vind je namelijk niet in de feitelijke teksten die de verdachten opdreunen, maar haal je uit de subtiele werking van de menselijke geest op het gezicht: een te opgewekte mond onder droeve ogen, de afgewende blik, een zenuwtic als een bepaald onderwerp wordt aangesneden. De oplossing van je raadsel ligt kortom in het acteerwerk op het scherm. En als dat zo centraal staat, moet het op een voortreffelijke manier in het spel zijn verwerkt. Daar lijken de makers in geslaagd te zijn, blijkt uit het zien van een eerste speelbare demo, op het Benelux-kantoor van Rockstar in Breda. Als een gedigitaliseerde actrice met de speler (de detective) flirt, gaat er een siddering door je heen. De gemene geintjes van je collega’s kruipen onder je huid zoals ze dat in het echte leven ook doen. En als er tegen je gelogen wordt, druk je agressiever op de knoppen van je controller, boos omdat de verdachte niet meewerkt. Voorbij zijn de dagen van wassen

poppen op het gamescherm. Natuurlijk is in de afgelopen jaren een enorme progressie geboekt in het vastleggen en vertalen van menselijke personages. Maar hoe fotorealistisch die er ook uitzagen, gevoelsmatig blijven de personages animaties, geen mensen. En motion capture dan? Die techniek, sinds de Lord of the Rings-films een populair middel in

De oplossingen van detectiveraadsels liggen in iemands gezichtsexpressie. films en games, doet het voornamelijk goed met lichamen. Voor het vastleggen van gezichten is het middel, waarbij de acteur in een pak met witte bolletjes voor een speciale camera rondloopt, echter veel te grof. Met MotionScan komt daar verandering in. Acteurs werkten in een studiokamer waar met tientallen camera’s hun hoofd en gezichtsuitdrukking werden gefilmd. Die opnames werden gemonteerd op hun digitale li-

chamen, die eerder met motion capture waren vastgelegd. Het gevolg is verbazingwekkend. Voor het eerst zijn digitale personages geloofwaardig als wezens van vlees en bloed, en voor het eerst maakt het echt uit hoe goed er geacteerd wordt. De acteurs, in LA Noire mensen uit de categorie veelbelovende televisieacteurs, zijn onmiddellijk te herkennen en reken je af op hun acteerprestatie. Waardoor het niet zo lang meer duurt of we krijgen discussies als ‘ik vond Carla Gallo geweldig als Lorna Hopgood’, waarbij we het dan niet langer over film maar over games hebben. Een bijkomend effect is dat er zich een perspectief opent voor de Amerikaanse filmindustrie, en dan met name de acteurs. Studio’s worden geplaagd door financiële problemen, films worden uitgesteld of afgeblazen en de schrijversstaking van vorig jaar werkt zwaar door in de arbeidsverhoudingen op de studiovloer. Goede rollen liggen daarom minder voor het oprapen dan voorheen. Wat let je dan als ambitieuze Hollywood-starlet om in de nieuwe videogame van studio X de sterren van de hemel te spelen? And the winner is... 1

 

 

Mix



  


19.35

SURF PATROL NET5 Realityserie over kwallen en mensen die te ver uit de kust zwemmen.

Nederland 1 17:00 17:01 17:25 17:55 17:59 18:00 18:15 18:40 19:00 19:25 20:00 20:30 21:15 22:10 23:00 23:55

THE SIMPSONS COMEDY CENTRAL De leukste gele familie van Amerika beleeft weer avonturen in Springfield.

Nederland 2

KRO Kindertijd Kerst met Linus Sesamstraat GroenLinks EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost NOS Journaal Radar Memories Het familiediner Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:05 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55 20:25 20:55 21:50 22:00 23:00

The A-Team De politie op je hielen! Operation repo: Payback time! Voetbal International Barend & Barend Met de billen bloot!

17:05 17:10 18:05 19:00 19:35 20:30 22:05 22:55 23:45

RTL 7 18:00 19:00 20:00 20:30 22:00 23:00

20.00

23:55

21.15

FEUTEN NED3 BNN-drama over de corpsballen Olivier, Bram en Joep.

Nederland 3

NOS Journaal Schepper & co aan tafel Tijd voor MAX Geloof & ‘n hoop liefde Man bijt hond Aanpakkers That’s the question Uitgesproken Tegenlicht: Florida aan de Schelde D66 Nieuwsuur NCRV Dokument: De vijand aan de overkant NTR Podium: Sylvie Guillem Portret van een danseres

17:10 17:35 18:00 18:23 18:45 19:00 19:29 19:30 20:25 21:15 21:50 22:00 22:50 23:10 23:40

Fabeltjeskrant Oprah Winfrey show Dr. Phil Kinderziekenhuis Style by jury Space chimps As the world turns Oprah Winfrey show Kinderziekenhuis

17:10 18:05 19:00 19:20 20:00 20:30 23:00 23:15 23:20 23:50

RTL 8

22.00

MADIWODOVRIJDAGSHOW, NED3 Net als je denkt ze trekken de stekker eruit, gaan de kijkcijfers weer omhoog.

RTL 4

Snuf, de hond Snuf, de hond Vrijland Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal SpangaS Nederland 3 De Wereld Draait Door Holland Sport Feuten NOS Journaal op 3 MaDiWoDoVrijdagShow PowNews Neonletters De Wereld Draait Door

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55 20:00 20:30 21:25 22:25 23:45 23:55

De grote verhuizing Huizenjacht Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum Popstars - Live Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Lachen om home video’s

17:10 17:40 18:35 19:05 19:35 20:00 20:30 21:25 22:20 23:15

SBS 6

15

22.10

HET FAMILIEDINER NED1 Familieleden in de clinch worden door de EO een handje geholpen.

RTL 5 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Bones The voice of Holland live RTL Nieuws RTL Weer

17:35 18:00 18:30 19:00 19:30 20:00 20:30 21:25 22:25 23:20

Two guys and a girl Will & Grace Airways Airline Surf patrol The Kardashians Grey’s anatomy Gossip girl Law & Order: Special Victims Unit Cold case

17:05 17:30 18:00

NET 5

The king of Queens Everybody loves Raymond How I met your mother Wie is de chef? Over de kook Take me out America’s next top model Holland’s best fashion designers Project Catwalk Sex rehab with dr. Drew

Veronica

18:10 18:40 19:05 19:30 20:00 20:30 22:45 23:10 23:40

Phineas & Ferb Zack & Cody Veronica’s funniest commercials ever! Joey According to Jim Two guys and a girl Two and a half men The big bang theory Con air Two and a half men Two and a half men Booze Britain

WOORDVANHETJAAR

Talententelevisie Ton den Boon

...

A

nno 2010 kun je de televisie niet meer aanzetten of er wordt wel ergens een talentenjacht uitgezonden. Een talentenjacht? Nee, zo mag een show waarin de beste amateurzanger of -zangeres zijn of haar finest hour beleeft allang niet meer heten. In de taal van de vooruitgang heten talentenjachten tegenwoordig op z’n minst

OPLOSSINGEN PUZZELS Cryptogram

Sudoku (vorige week dinsdag) 1 9 7 4 2 3 6 5 8

3 5 8 7 1 6 4 9 2

2 6 4 9 5 8 1 3 7

7 2 6 1 8 9 3 4 5

9 8 5 6 3 4 2 7 1

4 1 3 2 7 5 9 8 6

6 4 1 8 9 7 5 2 3

8 3 9 5 6 2 7 1 4

Zweeds raadsel  

  
    

    
   


5 7 2 3 4 1 8 6 9

  





 


  
      




talentenshows en luisteren ze naar namen als Popstars, X Factor (waarin je de letter X moet uitspreken alsof je het hebt over je voormalige partner), Holland’s got talent of The voice of Holland. In zulke groots opgezette talentenshows wordt ook niet meer gestreden om de eer, nee, er wordt keihard gebatteld om een lucratief platencontract. En het kijkvolk, dat geniet ervan. Vooral van de heftige emoties van de verliezers en de win-

Het zou ook best meteen een historisch begrip mogen zijn. naars, die hun droom respectievelijk in rook op of in vervulling zien gaan. En die talenten zelf, ach, soms hebben ze best talent, hoor, maar denken we nu echt dat de nieuwe Caruso, Callas of voor ons part Elvis, Mick Jagger, Jim Morrison, Prince of Madonna in zo’n talentenjacht wordt ontdekt?

Het genre bestaat alweer enige tijd, maar pas in 2010 heeft het ook een naam gekregen: talententelevisie. Dat is een simpele, voor de hand liggende aanduiding, die alleen al op grond van zijn eenvoud zomaar een begrip zou kunnen worden. En wat velen betreft zou het ook best meteen een historisch begrip mogen zijn. 1

Stemmen kan nog tot en met vrijdag 10 december op de website woordvanhetjaar.nl. De tien kandidaten zijn: balansbandje, bestuursobesitas, daggeren, dreigtweet, gedoogregering, knetterrechts, knoflookcrisis, oliewolk, schandaaltreffer en talententelevisie. Er is ook een verkiezing van nieuwe woorden in de categorieen lifestyle, jongerentaal, politiek, economie en sport/amusement. Ton den Boon, hoofdredacteur bij Van Dale, licht op deze plek in de krant de woorden van de shortlist toe. Tijdelijk worden minder lezerscolumns gepubliceerd.

Door Hercules & Valkema / www.elsje.nl

 

 

Mix

16



  


ZWEEDS RAADSEL: nastreving v. idealen rivier in Duitsland

Prijspuzzel

sterke neiging landbewerker

amfibie

plakken

bevel

likeur vreemde munt ontzag

verwonding

7

bijbelse figuur Italiaanse omroep

WIN!

kist

Een uitgave van Mountain Media BV Anthony Fokkerweg 61 - 3 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596 All-in arrangement

slaghout

6

Vandaag:

redactie: [email protected] 020-3460550

8

warme springbron na de middag

breedvoerig

Deze week elke dag voor 5 winnaars een exemplaar van het boek waarin De Pers-cryptogramkanon Leen Groeneveld de puzzelaar een kijkje in zijn keuken gunt.

roem

verlaagde toon

Zo doet u mee:

tijdperk

2 Europees Monetair Stelsel

5

3 4

5

6

7

8

Bel: 0909-5010700

sales: [email protected] 0800-7200000

of SMS naar: 3553

Om kans te maken op dag- of weekprijs belt u het sleutelwoord van het Zweedse raadsel door naar 0909-5010700 (€ 0,60 per gesprek). Of SMS “PERS -spatie- oplossing” naar 3553

vaartuig

3

distributie: [email protected] 088-0131830

Prijspuzzel van vandaag is het Zweedse raadsel.

1

marketing: [email protected]

(€ 0,60 per ontvangen bericht exclusief de kosten voor het gebruik van uw mobiele telefoon)

© Puzzelland

De lijst met winnaars staat op www.puzzelland.com/depers

CRYPTOGRAM:

oprichter: Cornelis van den Berg

SUDOKU




Horizontaal: 1. Zo bont dat het de nestor aan niets ontbreekt (5); 3. Aanduiding van de kampioen (5); 4. Fijngevoelig in de mond (4); 7. Hout voor de Duitse consumptie (5); 10. Bende in een bot landbouwwerktuig (9); 11. Afzonderen tegen warmteverlies (8). Verticaal: 1. Keurig gedaan voor de computer! (7); 2. Met 't verstand op stap (5); 5. Eigentijds eten komt uit het buitenland (6); 6. Zulke klappen moeten wel succes hebben (6); 8. Flinke zuiplap (5); 9. Die staat is vooral niet echt (5).

1

uitgever: Ben Rogmans

2

6 3

4 8

5

hoofdredactie: Jan-Jaap Heij, Alain van der Horst

5

© Puzzelland/ Leen Groeneveld

7

7

5

6

9

8

9

9 4

10

3

7

6

6

7

1

3

11

8

6

9

1

art direction: Koos Jeremiasse

2

4 Speel deze puzzels online en win! Ga naar: www.puzzelland.com/depers

website: www.depers.nl

of SMS naar: 3553

Het boek Cryptogrammen Tips & Trucs (voor 5 winnaars) 4

2

4x t.w.v. 125,-

Bel: 0909-5010700

samensmelten afstammeling

1

Deze week:

Het arrangement bestaat uit: 1 hotelovernachting met keuze uit een 3- of 4-sterren Fletcher hotel, 1 x uitgebreid ontbijtbuffet, 1 x 4-gangen diner in een 3-sterren hotel óf 1 x 4-gangen diner in een 4-sterren hotel met een toeslag van €20 per voucher. In bepaalde periodes kan het zijn dat hotels een extra toeslag vragen of dat sommige hotels niet boekbaar zijn.

meterton

slavengevangenis

WIN!

Voor 4 winnaars een nacht in hotel Hellendoorn of een van de andere 43 Fletcher hotels in Nederland naar keuze. Bekijk alle hotels op www.fletcher.nl

3

Dagblad De Pers is een gratis kwaliteitskrant die wordt verspreid via NS-stations, Bruna-winkels, TNT Business Points en kantoren. Kijk op www.depers.nl voor een uitgebreid overzicht van de distributiepunten.

Taxi

Slippertje

Bloot-statement

De vreemdste exemplaren. www.depers.nl/taxi

Zo zijn we niet getrouwd! www.depers.nl/gluren

In lingerie gefouilleerd worden. www.depers.nl/bloot

Selectie geplande ov-verstoringen: 111

Leiden (bus)

T/m 8 december: Connexxionlijnen 11, 13 en 14. Halten Hadewychlaan, Heintje Davidsweg, Charley Tooropweg, Jantina van Hoornkade, Mary Zeldenrustweg, Meloenstraat, Rosenburch, De Bazelstraat, Brahmslaan, Debussystraat, Fruitweg en Kennedylaan vervallen.

111

111

Vandaag

Morgen

In het noorden en westen kan het vanochtend wat mistig zijn. In de loop van de ochtend lost de mist op. In het zuidoosten is het overwegend bewolkt. In de rest van het land zijn er flinke zonnige perioden met wat wolkenvelden. Er staat weinig wind en de maxima liggen tussen 0 graden in het oosten en 4 graden in het westen.

Het is een rustige winterdag. In de ochtend kan het op veel plaatsen misten. De mist lost langzaam op, maar uiteindelijk laat de zon zich nog zien. Langs de noordwestkust is er kans op een bui, maar verder is het droog en staat er weinig wind. In het oosten is het koud met 1 tot 2 graden vorst. In het westen wordt het 3 graden.

Rotterdam (bus)

T/m 10 december: RETlijnen 32 en 44. Halten Vierambachtstraat, Heemraadsplein en Claes de Vrieselaan Noord vervallen.

’s Graveland (bus)

T/m 8 december: Connexxionlijn 105. Halte Natuurmonumenten vervalt. Meer op www.depers.nl/9292ov Onderweg? Bel 0900-9292 (€ 0,70 p/m) of kijk op mobiel.9292ov.nl

 

 

Sport



  


17

Shorttrack

Historisch brons voor kwartet De Nederlandse shorttracksters hebben voor het eerst in tien jaar een medaille veroverd in het wereldbekercircuit. Redactie sport AMSTERDAM

...

Ik ben Michael, winnaar van 2009


      

 Koop je occasion in december of januari via AutoTrack.nl en win ook je aankoopbedrag terug. Kijk voor de Occasionactie en voorwaarden op AutoTrack.nl/occasionactie.

   
  


 
 

! !
(! 
 
! ! !
!
 %& %! ! 


  


 
  
 

Het Oranjekwartet schaatste in de finale van het evenement in Changchun naar brons op de aflossing. Een decennium geleden eindigde Nederland in Heerenveen ook als derde, wat de eerste medaille ooit in de wereldbeker betekende. Het Nederlandse viertal, bestaande uit Annita van Doorn, Sanne en Yara van Kerkhof en Jorien ter Mors, kwam na 4.20,137 over de finish. Het goud ging naar Zuid-Korea (4.16,249) dat China nipt aftroefde (4.16,361). Japan eindigde op dik vijf seconden van Nederland naast het podium. De ploeg van de nieuwe bondscoach Jeroen Otter eindigde zaterdag in de halve finales knap als tweede achter China. Oranje had van de vier finalisten de minste tijd, maar wist in de eindstrijd zes ronden voor het einde Japan te passeren. Het brons kwam daarna niet meer in gevaar. In de wereldbekerstand neemt Nederland de vijfde plaats in met 1.378 punten. China gaat na drie van de zes wedstrijden met 2.800 punten aan de leiding. Tien jaar geleden eindigden Marielle Lootsma, Maureen en Melanie de Lange en Anke Jannie Landman in Heerenveen als derde op de aflossing. De mannen moesten genoegen nemen met een plek in de B-finale op de aflossing. De Nederlandse ploeg was daarin de sterkste en eindigde zodoende als vijfde, in 6.53,603. In de A-finale zegevierde Canada (6.54,065). Hoewel het pas de tweede Nederlandse medaille ooit in het wereldbekercircuit betrof, was bondscoach Jeroen Otter allesbehalve verrast door het brons van de shorttracksters op de aflossing. ‘In de halve finale reden ze al sterk en verslaan ze Canada. Zo verrassend is het dus niet.’ 1


 


 $  "

 
 
  ! &!  !     !  
 ( # !! 

Alleenst. mama van 2 vraagt intiem contact en fin. steun.

   
  '   !!!$ 
!($!&!! $

sms Linn naar 6336



  
 
  ! &!  !  # !!   !  !! " !  # !! & !&!$  & " #  #
 
!
   &!
$



   
  "!"!"
%"

 !  $!($!&!! $

JONGEMAN bezocht mij op 18 november op dinsdagmiddag. Kom gauw terug, liefst in de middag.

Prof. Mustafa, 28 jr., erv., int. bekend MEDIUM, helpt bij al Hallo! Charm., HBO, eerlijke uw probl., liefde, geluk, ang- man 50 jaar zoekt VROUW sten, zaken, toekomst 100% voor relatie. Tel 06-24154238 resultaat. Tel. 06-27330208

 #" !" 

www.schuldhulpnodig.nl Een schuldenvrije toekomst, ook voor u! 020-345 94 44.

Uw kleed VAKKUNDIG gereinigd. Karpetten-wasserette. 079-3435600

 "
""
!!"
%

Een mens is niet gemaakt om alleen te blijven Alleen bij Stichting Date ontvangt u een partnerboek. Succesvol sinds 1969. Bel: mevr. Lens 070 - 367 86 18 of: 0800 - 0220225

www.st-date.nl Erkend AVR / Geschillencommissie / Bekend van de radio

Ik, 18-jarige meid met kleine borstjes zk sex met hete man

  


  ' ''

& $  

   

Te huur: lege winkelruimte van voormalige schoonheidssalon in Rotterdam Indeling: winkelruimte, zonnebankruimte, 4 behandelcabines en een cabine met douche Muziek installatie (afzonderlijk instelbaar in elke cabine) Beveiligd met rolluiken. Per direct beschikbaar Info: 010-285 8088 of 06-52 468 457

  " "!  "! " 

 


KAPITALE KUNST EN ANTIEK VEILING KIJKDAGEN: 9 en 10 dec. 10.00 tot 21.00 uur 11 en 12 dec. 10.00 tot 17.00 uur VEILING 13 T/M 17 DEC. AANVANG 19.00 UUR ZIE OOK ONZE FOTOCATALOGUS OP ONZE SITE WWW.VEILINGHUISDEATLAS.NL

VEILINGHUIS DE ATLAS, DEVENTER T.0570-627666


   


sms Jolien naar 7700      "  "" " %!

Vrouw 46j van zakenman zkt wip, geldbedrag beschikbaar

sms Celina nr. 7700 Vrouw 41 zkt vrijblijvend sex vol erotiek: geil klaarkomen!

Preventie-(tandarts)assistente

sms Steffi naar 6336

ervaring met ortho heeft de voorkeur uren in overleg Uw brief met c.v. en eventueel pasfoto kunt u binnen 10 dagen richten aan:

Studente wil chatten & SEKS Ik (20) ontvang op mn kamer

sms Nine naar 7700

Tandartspraktijk G. A. Timmerman

Eenzame zakenvrouw wil sex geef  100,- voor anonimiteit

Kwartelstraat 1, 4131 CD Vianen www.tandenplus.nl- [email protected]

 " '
 ' "  ""

(Aankomend) Servicemonteur

sms Ester naar 9060 Lekker geil schoolmeisje 18j. wil sex voor de sex! Daten??

sms Kiki naar 7700 Jonge moeder 30j. geldnood uur wippen bij mij thuis  10.

voor rayon Westland en Aalsmeer Info: Rob van der Pol, hoofd Service, tel. 0297-219162. Uw sollicitatiebrief met cv kunt u richten aan

sms Carla naar 9911

Zanting B.V.

Gratis SEXCONTACT bij jou in de buurt! Sms: SEX + je

t.a.v. Kitty Bouwman Aarbergerweg 9, 1435 CA Rijsenhout. of per e-mail: [email protected] www.zantingh.com

postcode naar 6556 www.smsbordello.nl 1:1chat 150c/bericht max 3 sms/chat

Eredivisie

FC Groningen - Vitesse Ajax - NEC PSV - Heracles FC Twente - De Graafschap Willem II - Feyenoord ADO Den Haag - AZ FC Utrecht - Heerenveen VVV - Roda JC Excelsior - NAC Breda

4-1 1-1 5-2 2-0 1-1 0-2 2-1 afg. afg.

Stand PSV FC Twente FC Groningen Ajax AZ Roda JC FC Utrecht ADO Den Haag Heerenveen NAC Breda NEC De Graafschap Heracles Almelo Feyenoord Vitesse Excelsior VVV Willem II

17-37 17-37 17-33 17-32 17-32 16-28 17-26 17-25 17-24 16-22 17-20 17-20 17-18 17-17 17-17 16-15 16-9 17-4

ANP

UITSLAGEN Veldrijden

1. Albert (Bel) 2. Mourey (Fra) 3. Nys (Ned) 4. Wellens (Ned) 5. Pauwels (Ned) 6. Vantornout (Ned) 8. De Knegt 16. Van Amerongen 18. Van IJzendoorn



  


KNSB Cup ‘Koudste winter in 1000 jaar’

UITSLAGEN

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18

 

 

Sport

18

1.06.43 0.17 0.39 0.55 1.07 1.33 1.49 3.17 4.16

Stand WB: 1. Albert 295 punten 2. Pauwels 236 3. Stybar (Tsj), Mourey 230 9. De Knegt 174 12. Van IJzendoorn 144 13. Van Amerongen 138

Zelfs de Polen voorspellen Elfstedentocht De Elfstedentocht komt eraan. De laatste winnaar, Henk Angenent, weet het zeker. Nou ja, bijna dan. Dominique Elshout ENSCHEDE

...

Nee, dat vindt Henk Angenent nou helemaal niet, dat het gezeur is. Elk jaar bij het eerste vorstje begint half Nederland over de Elfstedentocht. Angenent, winnaar van de editie 1997, doet er graag aan mee, met puike uitspraken. Tussen het sms’en over het wedstrijdverloop in Enschede door, vertelt hij kalm over de kansen dat het er deze winter van komt. Die zijn groot. Hij weet dat van de internationale weerberichten. ‘De Russen geven kou af, de Polen geven kou af, de Duitsers geven kou af. Het wordt een barre winter. Ik heb er veel vertrouwen in.’

Drankautomaten In Enschede werd zaterdagavond op IJsbaan Twente een wedstrijd verreden om de KPN Marathon Cup, de zevende van het seizoen. Een kleine zeventig man stonden er aan de start en in een aparte wedstrijd ook zo’n zestig vrouwen. Ze reden zich warm op fietsen langs de baan en op het middenterrein, gebruikten de drankautomaten aan de kant als houvast bij het rekken en strekken, liepen voor de wedstrijd zenuwachtig op een holletje door het publiek heen en sloegen geen acht op het menu van de kantine. Boerenkool met rookworst: vier euro. Snert: twee vijftig. De hal in Enschede, naast de Grolsch Veste van FC Twente, stond er piekfijn bij. Vers geschilderde spanten in koelkast-gifgroen, opgeblazen stootkussens langs de baan, het ijs zo glad als een spiegel. De deelnemers hadden goede Hollandse namen. Maria Sterk werd tweede bij de vrouwen, na Carla Zielman. Bij de man-

nen won Karlo Timmerman voor mannen als Bart de Vries, Douwe de Vries, Willem Hut, Ruud Borst, Jaap Smit, Bob de Jong. Bod de Jong? Dé Bob de Jong? Olympisch kampioen op de tien kilometer van Turijn, 2006? De huidige Nederlands kampioen op diezelfde afstand? De man die ook in het Noorse Hamar de tien wist te winnen, een week geleden? Hij was het, zelf. Bob de Jong maakte zijn debuut op de marathon op kunstijs. Voor de start viel met hem daarover wel te praten, maar liefst kort. Concentratie, De Jong wist veel ogen op zich gericht en wilde niet afgaan. Toch gebeurde dat wel een beetje. In het begin van de koers – in marathonschaatsen heet een wedstrijd een koers – dichtte Bob een gat op de kopgroep. Later spande hij zich twee keer bijzonder in bij een tussensprint. Meteen na die sprints reed hij steeds met de handen op zijn knieën en later moest hij het peloton laten gaan. ‘Wil de heer B. de Jong de wedstrijd verlaten, hij is gedubbeld’, riep de speaker. Misschien had de olympisch kampioen nog last van de wedstrijden die hij eerder in de week reed op natuurijs. Karlo Timmerman uit Groningen zat daar niet mee. Timmerman won donderdag op buitenijs in Veenoord, vrijdag in Haaksbergen en zaterdag op kunstijs nog een keer. Drie op een rij. Timmerman profiteerde een beetje van de afwezigheid van concurrenten. Bob de Vries was er niet bij, bijvoorbeeld, van de sterke BAM-ploeg. De Vries was aan het trainen op Tenerife, met enkele ploeggenoten. Lekker warm. Henk Angenent snapte daar dus helemaal niks van, en trouwens, Erik Hulzebosch ook niet. In 1997

Schaatsen in Enschede. Boerenkool met worst: vier euro. Snert: twee vijftig.

klopte Angenent Hulzebosch op de Bonkevaart in Leeuwarden met een piepklein verschil, nu waren de nummer één en twee van die Elfstedentocht het roerend met elkaar eens. Als er natuurijs lag, ging je niet naar een warm eiland. Dan ging je dat ijs vermorzelen onder je ijzers. Hulzebosch gaf zijn mening na het lossen van het startschot van de

dames. Hij wilde ook nog wel even speculeren over het doorgaan van de Elfstedentocht seizoen 2010/2011. ‘De kans dat hij niet doorgaat is 90 procent, maar je moet wel optimistisch blijven. Anders kun je je niet goed voorbereiden.’ Het nodige optimisme zat er bij Angenent een stuk vaster in dan bij Hulzebosch. Angenent, tegenwoor-

Schaatsen

Veldrijden

Golf

Zwemmen

GROOTHUIS ZEGEVIERT

ZEGE VOOR NIELS ALBERT

WESTWOOD NUMMER ÉÉN

GOUD VOOR VELDHUIS

Oppermachtig won Stefan Groothuis gisteren ook de tweede 1000 meter in het Chinese Changchun, waar dit weekend de Essent ISU World Cup werd verreden. De schaatser uit de Control-formatie versloeg met een tijd van 1.09,39 landgenoot Simon Kuipers. En passant verbeterde Groothuis opnieuw het baanrecord, dat sinds 8 december 2008 met 1.09,68 op naam stond van de Koreaan Kyou-Hyuk Lee.

De Belgische veldrijder Niels Albert heeft gisteren in het Spaanse Igorre de vierde cross om de wereldbeker gewonnen. Dankzij die zege nam Albert (foto) de leiding in het klassement over van de afwezige Tsjech Zdenek Stybar. Albert finishte op het loodzware parkoers in Spaans Baskenland met een voorsprong van zeventien seconden op de Fransman Francis Mourey. Belgisch kampioen Sven Nys werd derde.

Golfer Lee Westwood heeft gisteren de Sun City Challenge gewonnen. Daarmee wist de 37-jarige Brit meteen dat hij het jaar afsluit als nummer één van de wereld. Met een plaats bij de beste twee in Sun City wist Westwood dat Tiger Woods hem ook bij eventuele winst in het Chevron World Challenge in Californië niet meer kan passeren. Westwood sloot af met een rondgang van 68 slagen, vier onder par.

Marleen Veldhuis heeft gisteren bij de Nederlandse kampioenschappen kortebaan in Amsterdam twee titels aan haar palmares toegevoegd. De olympisch kampioene bleek in het Sloterparkbad zowel op de 100 meter vrije slag als 50 meter vlinderslag de sterkste. Zaterdag veroverde ze al goud op de 100 meter vlinderslag. Veldhuis maakte vorige week op de EK kortebaan haar rentree na een zwangerschap.

ANP

Onwel

Trein

‘Restsneeuw’

Zwaargewicht Alexander Dimitrenko ging zaterdag niet de ring in voor een titelgevecht, maar naar het ziekenhuis. Hij werd in de kleedkamer onwel.

Door stakende luchtverkeerleiders moest Barcelona met de trein en de bus (in totaal vijf uur) naar Osasuna. De wedstrijd begon met een uur vertraging.

In Nederland ging het duel tussen Excelsior en NAC niet door. De reden: er lag ondanks een grote schoonmaakactie nog te veel ‘restsneeuw’ op Woudestein.

 

 

Sport



  


19

Eredivisie

Zielloos Ajax kan niet van NEC winnen Ajax gaat met de week slechter voetballen. Zaterdag in de Arena was het positiespel van NEC zelfs beter dan dat van de thuisploeg. Redactie sport AMSTERDAM

...

Machteloos en moedeloos baant Ajax zich een weg richting de winterstop. De Amsterdammers waren zaterdag voor eigen publiek ook niet in staat te winnen van NEC (1-1). Wat trainer Martin Jol ook probeert, de formatie uit Amsterdam lijkt alleen maar slechter te gaan voetballen. Ajax heeft halverwege de competitie al twee verliespunten meer dan in het hele vorige seizoen. De achterstand op PSV en FC Twente is alweer opgelopen tot vijf verliespunten. Vorig jaar bedroeg het verschil na 17 competitieduels respectievelijk zeven en negen punten.

‘Het is niet zo dat we na de winterstop wél een paar miljoen kunnen uitgeven.’ Ajax-trainer Martin Jol

FOTO’S: JASPER VAN OVERBEEK

dig ploegleider bij de Wadro-ploeg – de sponsor is specialist in betonstaal en bouwstaalnetten – verwacht dat de ingetreden dooi niet lang zal doorzetten. Hij houdt zich nauwgezet op de hoogte van het weer en had er meer tekst over dan Bob de Jong voor de koers. De Jong zei: ‘De Elfstedentocht gaat door als het vriest.’ Angenent kwam met: ‘Een groot aan-

Feyenoord

tal Europese weerstations geeft de komende weken vorst aan. De wind blijft de komende dagen uit het noordoosten waaien. Het wordt een barre winter. De Polen voorspellen zelfs dat het de koudste winter in 1000 jaar wordt. Ik denk dat ik deze winter in Leeuwarden een opvolger krijg. Het kan niet uitblijven, de Elfstedentocht komt er in februari.’ 1

Ajax bleek toen in staat tot een imponerende inhaalrace, die de club tot op één puntje van de landstitel bracht. Grote vraag is of Jol zijn ploeg in de tweede competitiehelft opnieuw tot een soepele voetbalmachine kan transformeren. De oefenmeester laat zijn ploeg bijna wekelijks in een andere samenstelling acteren. ‘Je kon goed zien dat onze vier aanvallers nog niet vaak met elkaar hebben samengespeeld’, erkende Jol. ‘Ze zetten te weinig druk en Mido werd nauwelijks aangespeeld. Hoe het nu verder moet? We kunnen ook wel weer met twee spitsen gaan voetballen, maar ook dan hebben we geen spelers die vanaf de vleugels voor gevaar kunnen zorgen.’ Met een rake kopbal zorgde Mido in de 76e minuut voor de 1-0, maar twee minuten later bezorgde Bram Nuytinck NEC alsnog een punt (1-1). Ajacied Jan Vertonghen kopte in de slotfase nog op de paal, alsof hij aanvoelde dat zijn ploeg de zege eigenlijk niet verdiende. Jol: ‘Of we naar de winterstop snakken? Het is niet zo dat we dan wél weer een paar miljoen euro kunnen uitgeven.’ 1

Davis Cup

Wilfred Bouma: symbool voor de defensieve problemen van PSV. ANP

Eredivisie PSV wacht onzekere toekomst

Het fundament van de koploper piept en kraakt Ook na de zege op Heracles Almelo voert PSV de ranglijst aan. Niets aan de hand, zou je denken. De werkelijkheid is minder rooskleurig.

Kijk er de laatste zes seizoenen maar op na. Kampioen word je in Nederland met hooguit 25 tegengoals. De teller van PSV staat halverwege het seizoen al op achttien. Acht daarvan kwamen uit de laatste vier duels. Zaterdag tegen Heracles Almelo waren het er twee. PSV scoorde zelf vijf keer en behoudt de koppositie, maar vroeg of laat gaat het defensieve geschutter zich wreken. ‘In veel landen is het aantal tegendoelpunten bepalend of je aan het einde van de rit de schaal kan vasthouden’, merkte trainer Fred Rutten terecht op. Symbool voor de problemen in de verdediging staat de laatste weken Wilfred Bouma. Na twee jaar blessureleed begon hij sterk aan het seizoen, maar momenteel worstelt hij met een vervroegde winterdip. Cruciale luchtduels gaan verloren en Bouma dekt stelselmatig op te grote afstand. Onnodige tegengoals zijn het gevolg. Ook bij de 0-1 van Heracles liet hij zich niet van zijn beste kant zien. Hij wist een voorzet van Darl Douglas niet te voorkomen, waarna Everton uit de rug van Atiba Hutchinson kroop en raak kopte. Bij de 2-2 van opnieuw Everton ging Orlando Engelaar opzichtig in

de fout. Met nog een klein half uur te spelen dreigde puntenverlies. De tweede gele kaart van Peter Reekers hielp PSV twintig minuten voor tijd echter in het zadel. Ola Toivonen, Ibrahim Afellay en Marcus Berg zorgden voor een geflatteerde 5-2 zege. Aangever bij de laatste treffer was Erik Pieters. Gecombineerd met de overwinning zou je na afloop een big smile verwachten. In plaats daarvan kwam hij met een lang gezicht de mixed zone ingelopen. ‘In een wedstrijd tegen Heracles moet je gewoon de nul houden. Dan maak je het jezelf ook veel makkelijker’, verklaarde de linksback zijn humeur. Volgens Pieters wordt er in de spelersgroep veel gesproken over de problemen in de laatste linie. ‘We moeten kritisch zijn, die fouten mogen niet gemaakt worden.’ Maar is er wel sprake van incidenten? Analyseer de tegendoelpunten op YouTube en de conclusie luidt: nee. Slechts bij twee van de achttien stuks trof de verdediging van PSV geen blaam. Aan de andere zestien gingen individuele fouten – de een wat groter dan de ander – vooraf. Fouten die je ook bij een zaterdag zesdeklasser ziet. Dan heb je dus te maken met een structureel probleem. En dus wacht PSV een onzekere toekomst. Want naast het broze fundament onder de ploeg hebben de Eindhovenaren nog een probleem. Vier wedstrijden nog en dan vertrekt regisseur Afellay naar Barcelona. Een aderlating met een hoofdletter A. PSV moet de koppositie daarom koesteren. Nu kan het tenminste nog. 1

Serie A

Premier League

Arjan Nowee EINDHOVEN

...

BELLAMY WIL HISTORISCHE WINST SERVIË NOG STEEDS

AC MILAN OP NEWCASTLE HALVE KRACHT ONDERUIT

Ruim veertig supporters van Feyenoord hebben gisteren een bezoekje aan Craig Bellamy gebracht. Ze ontmoetten de 31-jarige spits in een kroeg van zijn vader in Cardiff, de hoofdstad van Wales. De fans wilden van hem horen of hij volgend seizoen echt voor Feyenoord wil voetballen. ‘Dit is echt te gek, nu wil ik zeker komen’, reageerde Bellamy volgens de website van Feyenoord fanzine Lunatic News.

AC Milan heeft zaterdag, vier dagen voordat het Ajax treft in de Champions League, een gemakkelijke zege geboekt op laagvlieger Brescia. De koploper uit de Serie A won met 3-0, een score die al bij rust was bereikt. Kevin-Prince Boateng, Robinho en Zlatan Ibrahimovic waren de doelpuntenmakers voor Milan, dat drie punten voorsprong heeft op naaste belager Lazio Roma. AS Roma kwam bij Chievo Verona niet verder dan 2-2.

De Servische tennissers hebben voor het eerst in de historie de Davis Cup gewonnen. Servië versloeg gisteren in Belgrado Frankrijk met 3-2. Viktor Troicki pakte het beslissende punt met een zege in drie sets (6-2 6-2 6-3) op Michael Llodra. De apotheose werd door de 17.000 toeschouwers met groot enthousiasme gevierd. Voor Troicki wacht de status van volksheld nadat hij de duidelijk nerveuze Llodra simpel opzij had gezet. Servië was de dag nota bene begonnen met een 2-1-achter-

stand nadat het Franse koppel Clement/Llodra zaterdag in het dubbel net te sterk was gebleken voor Troicki en dubbelspecialist Nenad Zimonjic. Gisteren was het eerst Novak Djokovic die in drie sets klaar was met Gaël Monfils waarna Troicki, verrassend verkozen boven Janko Tipsarevic, het karwei klaarde. Nadat hij de eerste set had gewonnen kwam Troicki op een 2-0-achterstand in het tweede bedrijf waarna hij met acht gewonnen games op rij het feest in de Arena al voorzichtig deed losbarsten.

Newcastle United verloor gisteren bij West Bromwich. Het werd 3-1 voor de thuisclub. Bij de verliezende partij stond de Nederlander Tim Krul in het doel. West Bromwich handhaaft zich als subtopper. Voor West Bromwich scoorden Somen Tchoyi en Peter Odemwingie. De laatste, een Nigeriaan, deed dat zelfs twee keer. In de slotminuut maakte Peter Lövenkrands nog een treffer voor Newcastle.

Wiedergutmachungsschnitzel

Oefenduel

Louis op ‘9’

Het was het weekend van Louis van Gaal. Eerst was er het etentje met voorzitter Uli Hoeness om alle problemen uit de wereld te helpen.

Vervolgens was daar het merkwaardige bericht over de oefenwedstrijd die gespeeld gaat worden tussen FC Bayern en Oranje. U weet wel, vanwege Robben.

En zaterdagmiddag gaf Louis geen cent meer voor de titelkansen van Bayern. ‘Ik kan ze er zelf toch niet inschieten?’ zei hij na de nederlaag tegen Schalke.

 

 

Sport

20



  


Niek Vossebelt in duel met Georginio Wijnaldum in een uiterst rommelig degradatieduel. Balbezit was een utopie in Tilburg. PRO SHOTS

Eredivisie Parodie op voetbal in Tilburg

Tranentrekker symbolisch voor niveau De onkunde zegevierde bij Willem II en Feyenoord. Dat resulteerde in een vermakelijk en spannend degradatieduel. Én een zorgwekkende constatering. Fokko Ebbens TILBURG

...

Bijna vier seizoenen voetballen in de eredivisie hebben Georginio Wijnaldum (20) een aantal zaken geleerd. Bijvoorbeeld dat Feyenoord op bezoek bij Willem II niet automatisch met drie punten huiswaarts keert. ‘Vroeger was dat wel zo, won Feyenoord altijd makkelijk van Willem II.’ Belangrijker en zorgwekkender is zijn andere constatering. Het niveau

in de eredivisie daalt. De slag met het grote geld in de rest van Europa heeft Nederland al lang verloren, weet ook de jonge middenvelder van de Rotterdammers. ‘In de jaren negentig telden we in Europa nog mee.’ Maar ook als hij het niveau van zijn debuutjaar (2007) naast de huidige jaargang legt, stuit Wijnaldum op een negatieve trend. ‘Voor mijn gevoel lag het niveau destijds absoluut hoger. De grote ploegen winnen hun wedstrijden niet zo maar meer. De top is minder geworden. Al zijn enkele subtoppers ook beter geworden.’ Wijnaldum doet zijn uitspraken na een dramatische degradatiewedstrijd in Tilburg. Feyenoord en Willem II vinden elkaar in een parodie op de voetbalsport. Balbezit is een

utopie. Beide elftallen grossieren in fouten en verwennen elkaar zo onbedoeld met de ene na de andere gift. Symbolisch voor het niveau van de wedstrijd zijn de twee doelpunten van de middag. In de eerste helft zeilt een ongevaarlijke vrije trap van Diego Biseswar onbedoeld langs alles en iedereen in de verre hoek. Vlak voor tijd maakt de thuisploeg gelijk, omdat Feyenoorder Ricky van Haaren de bal knullig achter zijn eigen doelman kopt. Het eindresultaat: een tranentrekkend gelijkspel (1-1). Heel verrassend is dat niet. Willem II kán simpelweg niet beter. En Feyenoord gedraagt zich al enkele maanden als een zwemmende ijsbeer die wanhopig probeert op de dunne ijsschotsen te klauteren. Elke keer als het denkt vaste grond onder de voe-

Winst tegen ADO

Wolfsburg of Inter?

AZ JAAGT OP VIERDE PLEK

JANSSEN DÉ MAN BIJ TWENTE

AZ won gisteren zonder veel problemen met 2-0 bij ADO Den Haag. De Alkmaarders kwamen daardoor in punten gelijk met Ajax op de ranglijst van de eredivisie. AZ blijft vijfde omdat de Amsterdammers een beter doelsaldo hebben. Beide ploegen hebben nu 32 punten. De doelpunten gistermiddag voor AZ kwamen op naam van Rasmus Elm (strafschop) en de Belgische aanvaller Maarten Martens.

FC Twente versloeg zaterdagavond met enige moeite De Graafschap met 2-0. In de Veste groeide Theo Janssen uit tot de grote man bij de kampioen door twee keer uit een vrije trap te scoren. FC Twente blijft daardoor gedeeld koploper met PSV. ‘Zo vlak voor de winterstop is het belangrijk dat we de punten pakken’, aldus Janssen. ‘Het is leuk dat ik scoorde, maar het belangrijkste is dat we hebben gewonnen. In de openingsfase hebben we goed gespeeld, daarna werd het wat minder. Grote problemen hebben

ten te hebben, zakt het weer door het ijs. Willem II-verdediger Arjan Swinkels wijt het niveau aan het belang van de wedstrijd. Mario Been beaamt dat. ‘Het was een degradatieduel en zo hebben we ook gevoetbald.’ Dat gebeurt in een competitie die zich kenmerkt door nivellering. AZ en FC Twente pakten de laatste twee seizoenen overtuigend de landstitel, omdat ze uitblonken in stabiliteit. Maar juist dit seizoen is er van één, onbetwiste kampioenskandidaat geen sprake. De top van de eredivisie morst meer punten dan ooit. En Feyenoord en Willem II tonen aan dat het niveau van de andere eredivisionisten echt niet zo hoog is. Ook Swinkels heeft zijn twijfels over de standaard van de vaderlandse

competitie. Hij ziet dat de ontwikkeling van de eredivisie achterblijft bij de rest van Europa. Als voetballer van een matig elftal als Willem II kijkt hij niet langer met angst en beven uit naar de confrontaties met de Nederlandse topclubs. ‘Maar ik denk niet dat dat de eredivisie oninteressant maakt. Ik denk dat iedereen vanmiddag een vermakelijke wedstrijd heeft gezien.’ En ook Wijnaldum noemt de hoge amusementswaarde een voordeel van de nivellering. ‘Dat maakt het leuker, spannender.’ Ergens hebben beide mannen gelijk. De heersende onkunde maakt van de wedstrijd in Tilburg een even hilarisch als spannend onderonsje. Maar het is maar de vraag of we daar op de lange termijn ook zo blij mee moeten zijn. 1

Wuytens beslissend

we echter niet gekend.’ Door zijn goede spel van dit seizoen lijkt Janssen steeds meer in de belangstelling te staan van buitenlandse clubs. Wolfsburg, met de voormalige FC Twente-trainer Steve McClaren, schijnt interesse te hebben. De verhalen willen dat Wesley Sneijder bij Inter Janssen heeft aanbevolen. ‘Tot nu toe heeft niemand zich concreet gemeld’, lichtte Janssen toe. ‘Pas als FC Twente overeenstemming bereikt met een andere club, ga ik er over nadenken.’

JANTJE HUILT, JANTJE LACHT

ANP

Jan Wuytens was donderdag tijdens de Europa Leaguewedstrijd tegen Napoli nog de schlemiel van FC Utrecht. Een uitglijder van hem leidde een tegentreffer in, waardoor FC Utrecht niet verder kwam dan 3-3 en uitgespeeld is in Europa. Gistermiddag was de Belgische verdediger de gevierde man. Een kopbal van hem in blessuretijd leverde Utrecht in het thuisduel met sc Heerenveen de volle winst op: 2-1.

Ideetje

Middeleeuwen

Origineel

Franz Beckenbauer heeft het idee geopperd om het WK in Qatar in januari af te laten werken. Zo wordt het probleem van de hoge temperaturen omzeild.

’Een middeleeuws besluit’, zei Arsène Wenger. ‘Je kunt tegenwoordig honderd criteria invoeren in de computer en dan rolt het beste bid er zo uit.’

Geen minuut stilte bij ADO Den Haag voor clubicoon Aad Mansveld, maar een minuut lang klappen.