Boerennatuur in het Zaanse Rietveld

Boerennatuur in het Zaanse Rietveld plan voor de realisatie van een landschappelijk aantrekkelijk buitengebied ten zuiden van de gemeente Alphen aan den Rijn

februari 2006 Agrarische Natuurvereniging Weide en Waterpracht Gemeente Alphen aan den Rijn

Colofon Boerennatuur in het Zaanse Rietveld, plan voor de realisatie van een landschappelijk aantrekkelijk buitengebied ten zuiden van de gemeente Alphen aan den Rijn Februari 2006 Agrarische natuurvereniging Weide en Waterpracht t.a.v. Jan van der Werf p/a secretariaat Oud Reeuwijkseweg 11 2811 KB Reeuwijk telefoon: 0182-393271 Gemeente Alphen aan den Rijn t.a.v. Daniëlle van den Berg Postbus 13 2400 AA Alphen aan den Rijn telefoon: 0172-465115 Procesbegeleiding: Bart Pijnenburg Bureau Mensenland Zandkamp 280 3828 GT Hoogland telefoon: 033-4800883 06-22137239 [email protected] www.mensenland.nl

1

Inhoudsopgave

Inleiding .........................................................................................................................3 Voorgeschiedenis...........................................................................................................3 Doelen uit het beleid ......................................................................................................3 Wat zijn de doelen van het programma Boerennatuur?.................................................4 Welke maatregelen worden genomen? ..........................................................................5 Financieringsconstructie voor beheer ............................................................................6 Hoe gaan we het organiseren? .......................................................................................6 Wie gaat wat doen?........................................................................................................7 Hoeveel geld kost de uitvoering van dit plan?...............................................................8 Hoe gaan we dat betalen? ..............................................................................................8 Hoe om te gaan met de staatssteuntoets.........................................................................8 Aanvrager en contactpersoon.........................................................................................9 Andere betrokken organisaties.......................................................................................9 Bijlage 1 Evolutie trust fund voor 30 jaar....................................................................10 Bijlage 2 Kaart met huidig SAN beheer in het Zaanse Rietveld .................................11 Bijlage 3 Kaart met de te nemen extra maatregelen voor natuur en landschap...........12 Bijlage 4 Overzicht van te nemen maatregelen ...........................................................13 Bijlage 5 Investeringskosten aanleg natuurvriendelijke oevers...................................14

2

Inleiding Het Zaanse Rietveld is een waardevol uitloopgebied van de gemeente Alphen aan den Rijn. Het vormt een groene buffer tussen de nieuwe woonwijken van de stad en de sierteelt ten zuiden van het gebied. Hier vinden mensen een open groene ruimte; weilanden met koeien, water en Kieviten. De beheerders zetten zich al vele jaren in voor agrarisch natuurbeheer. Zij beschermen weidevogels en ontzien de slootkanten zodat daar steeds meer bloemen te zien zijn. De rol van uitloopgebied zal de komende jaren belangrijker worden met de bouw van de deelgebieden Burggooi, Q en KLOP in de wijk Kerk en Zanen en met de aanleg van de (fiets)tunnel onder de N11 en nieuwe fiets-, wandel-, en ruiterpaden. Een klein deel van het gebied (38 ha) krijgt de bestemming natuur. Om de ruimtelijke en met name de ecologische kwaliteit van het gehele gebied van 275 ha verder te verhogen is dit projectvoorstel ontwikkeld. In het gebied is in nauwe samenspraak met de beheerders gewerkt aan dit plan om op een structurele manier de natuur- en landschapswaarden in het Zaanse Rietveld verder te verhogen. Dit plan past uitstekend in het vigerende beleid van de provincie en in de herinrichtingsplannen voor het gebied. Uitvoering van dit plan leidt tot een fraaier landschap en hogere natuurwaarden waarvoor het beheer op de lange termijn wordt geborgd.

Voorgeschiedenis In het Deelraamplan Zaanse Rietveld van de herinrichting Reeuwijk (Landinrichtingscommissie Reeuwijk, december 2001) ging men uit van een ecologische verbindingszone evenwijdig aan de N11. Ook de gemeente Alphen aan den Rijn ging uit van een strook natuur ten zuiden van de Gasdijk die evenwijdig loopt aan de N11. Deze strook werd door de provincie echter niet als natuur begrensd. Wel werd de grond bij Hoeve Dwarsveld begrensd en aangekocht. Dit zal als natuurterrein worden beheerd door Staatsbosbeheer. Eind 2004 gaf de gemeente Alphen aan den Rijn opdracht aan bureau Mensenland om te onderzoeken of de ecologische verbindingszone langs de N11 gerealiseerd kon worden door (extra) agrarisch natuurbeheer. Al snel werd duidelijk dat er, behalve te werken aan een smalle strook langs de N11, kansen in het gehele Zaanse Rietveld lagen. Er is vervolgens gekozen om de 275 ha van het Zaanse Rietveld integraal te benaderen en te zoeken naar (extra) kansen voor natuur en landschap in het gehele gebied. In 2005 werden alle beheerders benaderd om te inventariseren welke maatregelen mogelijk en wenselijk zijn. Ook werd met verschillende instanties overlegd over wat wel en niet in het vigerende beleid past en wat de kosten zijn van de verschillende maatregelen. Dat werk was de basis om dit voorstel te ontwikkelen.

Doelen uit het beleid Volgens het vigerend beheergebiedsplan Zuid-Holland 2001 ligt het Zaanse Rietveld in een Beheersgebied Plus. In het deelgebied “Rijnstreek” waar het Zaanse Rietveld onder valt, wil de provincie de populaties algemene weidevogels minimaal handhaven en een toename van het aantal kritische soorten bereiken. Voor soorten zoals de Veldleeuwerik, Zomertaling en Zwarte Stern is herstel wenselijk. Volgens het plan is 3

de oevervegetatie in dit gebied tamelijk soortenrijk. Rijnstreek heeft goede potenties voor de ontwikkeling van waardevolle vegetaties, vooral in de perceelsranden, maar ook plaatselijk op de percelen, op de kopse einden en op plaatsen met (lokale) kwel. De SAN1-pakketten die volgens het beheersgebiedplan kunnen worden afgesloten zijn: graslandflora randen, vluchtheuvels, plas-dras, collectief weidevogelbeheer. Ook kunnen vollevelds graslandflora pakketten worden aangevraagd en individuele weidevogelpakketten met uitgestelde maaidatum. Bijna alle grondgebruikers participeren in de Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer. De boeren zijn lid van de agrarische natuurvereniging Weide en Waterpracht. Deze vereniging ondersteunt de boeren bij het afsluiten van de contracten. Globaal zijn er contracten voor de volgende pakketten afgesloten: - enkele percelen met uitgestelde maaidatum 1 juni, 8 juni en 15 juni; - vrijwel het hele gebied doet aan nestbescherming met als doelstelling 75 of 100 broedparen per 100 hectare - 3 ha plas-dras; - slootkantbeheer (pakket bonte weideranden). Voor een overzicht van de huidige SAN maatregelen in het gebied zie het kaartje in bijlage 1. Het natuurgebiedplan is in 2005 vastgesteld. De driehoek tussen spoorweg, de N11 en hoeve Dwarsveld en een noord-zuid strook (langs, en in het verlengde van het Bedelaarsbos) zijn begrensd als natuur. DLG en Oranjewoud hebben inmiddels het inrichtingsplan opgesteld voor deze driehoek en Staatsbosbeheer zal het beheer daar gaan doen. Het deelraamplan Zaanse Rietveld van de herinrichting Reeuwijk (Landinrichtingscommissie Reeuwijk, december 2001) wilde de natuurwaarden van het gebied verhogen. Doelstellingen waren de ontwikkeling van waardevolle slootkantvegetaties en watervegetaties. Daarnaast moest de weidevogelpopulatie profiteren van de gestelde inrichting en mocht er geen aantasting van de openheid plaats vinden. Voorgenomen maatregelen waren natuurvriendelijke slootkanten en combinaties van, open water, rietmoeras en ruigte, extensief gebruikt weiland en struweel.

Wat zijn de doelen van het programma Boerennatuur? Het belangrijkste doel is om de landschappelijke kwaliteiten van het Zaanse Rietveld te verbeteren. Dit wordt onder meer gedaan door de natuurwaarden te verhogen. Wat betreft de ecologische doelstellingen moet het beheer bijdragen aan de doelstellingen zoals verwoord in het beleid en hierboven samengevat; waardevolle oevervegetaties en verbetering van de habitat voor vogels. Daarnaast worden de landschappelijke waarden versterkt. Door streekeigen beplanting wordt het gebied voor gebruiker en bezoeker aantrekkelijker. De huidige beheerders worden hierbij ingeschakeld. Het programma is zo ingericht dat er sprake is van een duurzaam beheer2.

1

Subsidieregeling Agrarisch Natuurbeheer Het beheer wordt gefinancierd door het rendement van een trust fund. Zo wordt het beheer voor minstens 30 jaar gegarandeerd. 2

4

Welke maatregelen worden genomen? Verschillende maatregelen worden genomen die gaan bijdragen aan bovengenoemde doelen. Voor de selectie van maatregelen hebben we gelet op de volgende criteria. De maatregelen moeten: - bijdragen aan de doelstellingen (waardevolle oever- en slootkantvegetaties en habitat voor weidevogels); - passen in het gebied; - landschappelijk aantrekkelijk zijn; - inpasbaar zijn in het landgebruik van de huidige beheerders en; - kunnen rekenen op draagvlak bij de beheerders. Door randenbeheer wordt de ecologische kwaliteit van het gehele gebied van 275 ha verhoogd. Op verschillende plaatsen worden natuurvriendelijke oevers en/of rietkragen aangelegd. De waterkwaliteit zal profiteren door meer en bredere randen die worden ontzien met bemesten. Het weidevogelbeheer krijgt een extra impuls door mozaïekbeheer, extra vluchtstroken en plas-dras percelen. Enkele bloemrijke graslanden worden aangelegd. Verschillende kleine bosjes zullen onderhouden worden door de beheerders3. Op en rondom de boerderijen zal erfbeplanting komen en zal de huidige beplanting onderhouden worden. De Gasdijk zal natuurvriendelijk beheerd kunnen worden door een combinatie van begrazing door schapen en maaien. Een aantal informatiepanelen en picknickbankjes zullen het gebied voor wandelaars en fietsers extra aantrekkelijk maken. Tijdens het voortraject is een inventarisatie gemaakt welke maatregelen waar gerealiseerd kunnen worden. De totalen zijn opgenomen in onderstaande tabel. Onderhoud Onderhoud fruitbomen

100 Bomen

Knotten van knotbomen

207 Bomen

Onderhoud bosjes

4025 m2

Bloemrijk grasland

4200 m2

Moestuin Bescherming zwaluwnesten Natuurvriendelijk oever Onderhoud Erfbeplanting

pm Tuinen pm Nesten 11900 m2 pm Erven

Mozaiekbeheer

3 Deelnemers

Flexibele Vluchtstroken

1 Ha

Naast bovengenoemde maatregelen, zal een aantal beheerders gevraagd worden hun bestaande SAN pakket te verzwaren, bijvoorbeeld via latere maaidata. Waar mogelijk zullen extra meters randen onder beheer worden gebracht en op een (extra) perceel kan het land in het voorjaar onder water worden gezet (plas-dras pakket). Deze zaken

3

In sommige gevallen doen vrijwilligersorganisaties dit beheer. In deze gevallen wordt er van de beheerders verwacht dat een deel van de beheersvergoeding doorgesluisd wordt naar deze organisaties.

5

worden aangevraagd bij de SAN regeling en komen dus niet ten laste van dit plan; ‘Boerennatuur’. De meeste maatregelen betreffen beheerstaken. Hiervoor is een vergoeding en vergoedingssystematiek uitgewerkt. Voor een aantal zaken, zoals bijvoorbeeld de aanleg van natuurvriendelijke oevers en op enkele plaatsen beplanting zijn ook eenmalige investeringen nodig. Deze staan opgesomd in onderstaande tabel. Aanleg Opgaande begroeiing Planten knotbomen Bloemrijk grasland Natuurvriendelijk oever Aanleg erfbeplanting Aanleg boomgaard

800 m2 62 Bomen 4200 m2 11600 m2 2 Erven 20 Bomen

Financieringsconstructie voor beheer Het is van groot belang dat het beheer voor een langere periode is gegarandeerd. Natuur en landschap zijn investeringen voor de lange termijn en het heeft weinig zin om investeringen te doen of om beheersmaatregelen te nemen ten behoeve van natuur die over een paar jaar weer zouden stoppen. Er is daarom gekozen voor een fondsconstructie die over een langere periode het beheer van deze agrarische natuur kan garanderen. Het verdient sterke voorkeur om het beheer voor 30 jaar4 te regelen. Het fonds wordt in deze periode langzaam leeggehaald. In bijlage 1 vindt u de berekening hoe de evolutie van het fonds er uit zal zien.

Hoe gaan we het organiseren? Het is voorts van belang dat er goede afspraken worden gemaakt met de individuele boeren, de beheerders. Alleen die beheerders die zich houden aan de contractuele afspraken zullen één keer per jaar de betreffende beheersvergoeding ontvangen. Om taken en verantwoordelijkheden helder en transparant te houden stellen we een organisatie voor zoals in het schema hieronder is weergegeven. De stippellijnen zijn relaties die een contractuele verplichting en een financieringsstroom weergeven. De doorgetrokken lijn is een communicatielijn. De agrarische natuurvereniging (ANV) ondersteunt en adviseert de beheerders en zorgt voor de monitoring. De ANV geeft aan de fondsorganisatie door of de beheerder zich houdt aan de verplichtingen. Pas nadat de ANV een akkoord richting fonds geeft gaat het fonds over tot de betaling van de beheersvergoeding aan de beheerder. Het fonds tekent de contracten met de beheerders en betaalt de vergoeding direct aan de beheerder. In het eerste jaar zullen de maatregelen, indicatoren voor de monitoring en contracten verder worden uitgewerkt door de ANV. Het fonds maakt ook (meerjaren) afspraken met de ANV over de uitvoering van het geheel en betaalt de ANV een jaarlijks bedrag voor deze administratieve en 4

Dat is dezelfde termijn die gehanteerd wordt in de SN regeling; (subsidieregeling natuur).

6

uitvoerende taken. Het fonds zelf is een lichte organisatie. We denken aan een onafhankelijke stichting met in het bestuur vertegenwoordigers van de financiers. Het bestuur van het fonds kan voorts (ambtelijk) worden ondersteund door iemand van de ANV die dicht bij de uitvoering zit. De verantwoordelijkheid van het fondsbestuur beperkt zich tot het beheer van het fonds en het (incidenteel) volgen van wat er in het veld gebeurd.

Beheerders

€ (beheer)

Fonds (aparte stichting) € (organisatiekosten)

ANV advies en organisatie Wie gaat wat doen? De agrarische natuurvereniging Weide en Waterpracht doet momenteel de afhandeling van de SAN contracten voor de beheerders in het Zaanse Rietveld. Zij zijn belangrijke schakel tussen de beheerders (de boeren in het gebied) en de betalingsautoriteit (Dienst Regelingen van het Ministerie van LNV). Voor het programma extra maatregelen, zoals voorgesteld in dit plan, zal de agrarische natuurvereniging een overeenkomstige rol spelen. Dit betekent dat de vereniging verantwoordelijk zal zijn voor de communicatie, ondersteuning bij het afsluiten van contracten en de monitoring. Voor wat betreft de fondsorganisatie zijn er verschillende opties. Zoals hierboven is geschetst denken we aan een nieuw op te richten stichting met vertegenwoordigers van de financiers in het bestuur. Een andere optie zou zijn om de rol van het fonds (deels) over te laten aan andere organisaties. Een mogelijkheid is het in het Land van Wijk en Wouden binnenkort te starten gebiedsfonds. Indien deze organisatie op korte termijn van start gaat, kan dit initiatief daar aanhaken. De financiers van dit plan; ‘Boerennatuur in het Zaanse Rietveld’ zouden het geld dan, gelabeld aan dit plan, bij dit gebiedsfonds ‘parkeren’. Een andere mogelijkheid is om het fondsbeheer over te laten aan het nationaal groenfonds. Deze instantie beheert sinds kort ook middelen van regionale initiatieven zoals deze. Uiteraard zijn daar kosten aan verbonden. Van de andere kant kunnen zij door bundeling en schaalvoordelen mogelijke een beter rendement waarborgen. In het geval men in zee zou gaan met het Nationaal Groenfonds, blijft het zo dat er lokaal

7

een (stichtings)bestuur zou moeten zijn die een groen licht moet geven wanneer wat aan wie betaald moet worden.

Hoeveel geld kost de uitvoering van dit plan? De eenmalige kosten voor de inrichting zijn 208.000 euro. Daarnaast zijn de jaarlijkse kosten 10.400 voor beheer plus 10 % van dit bedrag (1040) voor de organisatie en administratie, in totaal geschat op 11.500 euro per jaar. Om het beheer zeker te stellen wordt een trust fund gevormd dat besteed wordt à fonds perdu maar ook deels functioneert als een vermogensfonds. In de berekeningen in de bijlagen wordt rekening gehouden met het feit dat de kosten gemiddeld met 2 % per jaar zullen stijgen (gemiddelde inflatie). Voor het rendement op vermogen is rekening gehouden met een rente van 4 %. Dit kan uiteraard per jaar verschillen, maar over een periode van 30 jaar is dit vrij betrouwbaar als gemiddelde. Om op deze manier de beheerskosten voor 30 jaar te kunnen garanderen, is er 250.000 euro nodig voor het fonds. De totale kosten zijn dus 208.000 (aanleg) plus 250.000 (beheer) oftewel 458.000 euro. In de bijlagen vindt u de berekeningen die de basis vormen voor de bedragen die nodig zijn om het fonds mee te starten.

Hoe gaan we dat betalen? Voor de financiering van dit plan wordt gedacht aan een publiek-private financiering. De gemeente Alphen aan den Rijn heeft een bedrag van 250.000 euro gereserveerd voor Groene Diensten in het Zaanse Rietveld. Dit bedrag kan besteed worden aan de uitvoering van dit plan. Vogelpark Avifauna investeert 12.000 euro in de uitvoering van dit plan. Dit betekent dat de overige 196.000 euro nog niet is gedekt. Het Hoogheemraadschap Rijnland heeft recent een regeling getroffen voor de promotie van natuurvriendelijke oevers. Deze regeling voorziet in de aanlegkosten voor de natuurvriendelijke oevers. Daarnaast zal de provincie Zuid Holland worden benaderd voor een bijdrage. Wat betreft private bijdragen kunnen verschillende private fondsen, goede doelen en subsidiegevers worden benaderd. Ten slotte zullen gericht een aantal andere bedrijven benaderd om zich met dit plan te verbinden.

Hoe om te gaan met de staatssteuntoets De laatste jaren zijn vele initiatieven om boeren in te schakelen voor natuur en landschapsbeheer gestrand of vertraagd doordat de regelingen niet waren getoetst aan de EU staatssteunregels. In onderhavig plan is met reële vergoedingen gerekend, dus worden er geen problemen verwacht. Op dit moment is het ministerie van LNV en het IPO bezig met het opstellen van een catalogus groene diensten om te voorkomen dat elk initiatief van deze aard een aparte aanvraag in Brussel behoeft. Deze catalogus zal begin 2007 operationeel zijn. Voor de uitvoering van onderhavig plan ‘Boerennatuur in het Zaanse Rietveld’, zullen vergoedingen worden gebruikt zoals opgenomen in deze catalogus om te garanderen dat de maatregelen en de vergoedingen ‘Brusselproof’ zijn.

8

Aanvrager en contactpersoon Dit plan is een gezamenlijk initiatief van de gemeente Alphen aan den Rijn en de agrarische natuurvereniging Weide en Waterpracht. De Agrarische Natuurvereniging Weide en Waterpracht is in 1997 opgericht. Het werkgebied is gelegen in de gemeenten Alphen aan den Rijn, Bodegraven, Reeuwijk, Waddinxveen en Boskoop. Dit gebied typeert zich door kleine polders met dikke veenpakketten en hoge grondwaterstanden. Daarnaast liggen in het gebied enkele droogmakerijen. De vereniging heeft momenteel 88 agrarische leden en 35 burgerleden. 72 boeren hebben een contract voor agrarisch natuurbeheer afgesloten. De vereniging werkt nauw samen met de weidevogelwerkgroep Reeuwijk. Deze groep bestaat uit 125 vrijwilligers en is vertegenwoordigd in het bestuur van de agrarische natuurvereniging. Contactpersoon / adres: Dhr. J. van der Werf Agrarische Natuurvereniging Weide en Waterpracht t.a.v. het secretariaat Oud Reeuwijkseweg 11 2811 KB Reeuwijk telefoon: 0182-393271 Contactpersoon / adres: Bestuurlijk verantwoordelijk: Dhr. K. Tigelaar Ambtelijk aanspreekpunt: Mw. Daniëlle van den Berg Gemeente Alphen aan den Rijn Postbus 13 2400 AA Alphen aan den Rijn telefoon: 0172-465115

Andere betrokken organisaties Een eerdere versie van dit plan is in december 2005 besproken met vertegenwoordigers van de onderstaande organisaties. Zij gaven aan graag betrokken te willen blijven bij de verdere uitwerking van dit plan. • Provincie Zuid-Holland, Mw. Inge de Vos • Programmabureau Land van Wijk en Wouden, Dhr. Ton Orleans • Hoogheemraadschap Rijnland, Mw. Patricia Oude Essink • IVN, afd. Alphen aan den Rijn, Mw. Corry Dierdorp en Dhr. Joost van Beek • Landschapsbeheer Zuid-Holland, Mw. Aletta van der Zijden • Staatsbosbeheer Bijlagen 1. Evolutie trust fund voor 30 jaar 2. Kaart met bestaande SAN beheer 3. Kaart met de te nemen extra maatregelen 4. Overzicht van te nemen maatregelen 5. Specificatie kosten aanleg natuurvriendelijke oevers

9

Bijlage 1 Evolutie trust fund voor 30 jaar fonds beheer 30 jaar jaar kosten

fonds rendement

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036

250000 248500 246710 244614 242194 239434 236315 232816 228919 224602 219842 214618 208904 202675 195905 188568 180633 172071 162851 152940 142305 130909 118715 105685 91778 76952 61163 44365 26510 7549

11500 11730 11965 12204 12448 12697 12951 13210 13474 13744 14018 14299 14585 14876 15174 15477 15787 16103 16425 16753 17088 17430 17779 18134 18497 18867 19244 19629 20022 20422

10000 9940 9868 9785 9688 9577 9453 9313 9157 8984 8794 8585 8356 8107 7836 7543 7225 6883 6514 6118 5692 5236 4749 4227 3671 3078 2447 1775 1060 302

kosten 11500 11730 11965 12204 12448 12697 12951 13210 13474 13744 14018 14299 14585 14876 15174 15477 15787 16103 16425 16753 17088 17430 17779 18134 18497 18867 19244 19629 20022 20422

Aannames: Kosten stijgen met 2% per jaar Rendement van 4 % per jaar

10

Bijlage 2 Kaart met huidig SAN beheer in het Zaanse Rietveld

11

Bijlage 3 Kaart met de te nemen extra maatregelen voor natuur en landschap Zie aparte bijlage

12

Bijlage 4 Overzicht van te nemen maatregelen Groene Diensten Zaanse Rietveld eenheid 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 49

maatregel knotten van knotbomen onderhoud fruitbomen natuurvriendelijk oever onderhoud bosje vluchtstroken bescherming zwaluwnesten knotten van knotbomen onderhoud fruitbomen onderhoud bosje moestuin bescherming zwaluwnesten vluchtstroken mozaiekbeheer natuurvriendelijk oever natuurvriendelijk oever natuurvriendelijk oever bloemrijk grasland onderhoud bosje mozaiekbeheer erfbeplanting plas dras 15 mei (SAN) maaien en begrazen (schapen) Afvoer gras 2m bonte weiderand (SAN) natuurvriendelijk oever vee inscharen mozaiekbeheer vee inscharen natuurvriendelijk oever onderhoud bosje onderhoud bosje onderhoud bosje picknicktafel van 1 naar 2 m. bonte weider(SAN) onderhoud bosje boomgaard natuurvriendelijk oever informatiepanelen onderhoud fruitbomen knotten van knotbomen onderhoud bosje onderhoud bosje vee inscharen onderhoud fruitbomen natuurvriendelijk oever erfbeplanting knotten van knotbomen natuurvriendelijk oever beheersvergoedingen/jaar organisatie en communicatie

aantal 30 8 1300 300 0,5 20 150

eenheid boom boom m2 m2 ha nest boom

6 400 1 20 0,5 1 160 2500 80 4200 200 1 1 1 30

boom m2 tuin nest ha deelnemer m2 m2 m2 m2 m2 deelnemer lumpsum ha uur

€/eenheid

Beheer

Investeringen

bedrag/jaar

eenmalige investering

5 15 0,2 0,2 500 2,5 5 15 0,2 250 2,5 500 550 0,2 0,2 0,2 0,15 0,2 550 250 50

Kosten

150 120 260 afgraven + waardedaling 60 250 50 750 extra knotbomen 90 80 250 50 250 550 32 500 16 630 40 550 250 0 1500

afgraven + waardedaling afgraven + waardedaling afgraven + waardedaling zaad en inzaaien

erfbeplanting

5850

11520 38250 3760

3000

hekken, roosters etc

? m2 3020 m2

0,2

0 604 afgraven + waardedaling

550

550

0,2 0,2 0,2 0,2 200

120 40 45 300 200 0 100 300 240

63540

? 1 deelnemer ? 600 200 225 1500 1

m2 m2 m2 m2 tafel m2 500 m2 20 boom 1200 m2

0,2 15 0,2

afgraven + waardedaling

43200

planten begroeing planten fruitbomen afgraven + waardedaling

600 5400

? 6 12 300 400 60 300 1 15 2750

boom boom m2 m2

15 5 0,2 0,2

boom m2 lumpsum boom m2

15 0,2 150 5 0,2 pm totaal/jaar min 10%

totaal/jaar

90 60 60 80 0 900 60 150 75

aanleg boomgaard planten knotbomen planten begroeing

180 0

erfbeplanting

500 12375

10402 totaal investeringen

188175

1040,2 onvoorzien aanleg opstartkosten (lumpsum) 11442,2 totaal investeringen

10000 10000 208175

13

Bijlage 5 Investeringskosten aanleg natuurvriendelijke oevers Beheerseenheid Kosten

lengte

breedte

m2

Opmerkingen

3

5850

650

2

1300

650 * 2 meter; ondiep, smal

14

11520

80

2

160

Diep en breed 2 percelen, kopse kanten ten noorden 80 * 2 m.

15

38250

2500

Diep en breed 200 meter beschoeiing, 2500 m2 plas dras

16

3760

80

ondiep en breed 40 meter lang en 2 meter breed

25

63540

3020

Diep en breed 370 meter beschoeiing, 3020 m2 plas dras

29

43200

600

Diep en breed 300 meter beschoeiing, 600 m2 plas dras

37

5400

600

2

1200

Ondiep en smal; 1 @ 300 m, 1 @ 250 m en 1@ 50 m * 2 m

48

12375

275

10

2750

ondiep, smal

Totaal

183895

40

2

11610

Aannames: - Natuurvriendelijke oevers; ondiep en smal water; graafwerk a 1 euro per meter (geen beschoeiing nodig) - Natuurvriendelijke oevers; ondiep en breed water; graafwerk en ondiepe beschoeiing 85 euro per meter - Natuurvriendelijke oevers; diep en breed water: afgraven en diepe beschoeiing 135 euro per meter - Alle natuurvriendelijke oevers; waardedaling 3,50 euro per m2

14