Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd

Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd mee om het juiste boek te kiezen of om op de hoogte te blijven van nieuwe titels. Om de leerlingen van het secundair onderwijs hierbij te helpen, stelden de collectievormers van de Brugse openbare bibliotheek deze leeslijst samen. Er is een aparte brochure voor elke graad. Het gaat om vrij recente Nederlandstalige boeken, oorspronkelijk of vertaald, die nog in de boekhandel te krijgen zijn. We kozen zowel titels uit de jeugdbibliotheek als de volwassenenafdeling. De keuze is gevarieerd. Je zal er zowel klassiekers en literaire romans in terugvinden als verhalen in een bepaald genre (thrillers, historische romans…). Ook het leesniveau varieert van vlot toegankelijk naar romans die meer inspanning vragen. De leeslijst toont behalve titel en auteur, ook de cover, het aantal pagina’s, de korte inhoud en het genre om je te helpen kiezen. Bovendien geven we aan of een boek verfilmd werd en of het aanbevolen wordt door toonaangevende sites zoals de boekzoeker en het jongerenliteratuurplein en bronnen zoals Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Naast de titel rechts zie je de moeilijkheidsgraad van het boek. De lijst is maar een greep uit het aanbod van de bibliotheek. In de bibliotheek staan de medewerkers altijd klaar om te helpen met de keuze van een boek. Via brugge.be/bibliotheek kan je nog meer werken voor jongeren vinden door de verfijning “tips voor jongeren”. De leeslijsten zijn ook online beschikbaar op brugge.be/bibliotheek.

1

BIB EN SCHOOL LEESLIJST 3 - 4

2


Verklaring van de symbolen Moeilijkheidsgraad Je leest om je te vermaken. De boeken zijn vooral genrefictie, zoals thrillers, fantastische, romantische en waargebeurde verhalen. Het verhaal primeert en de stijl en is minder belangrijk. De boeken hebben een sterke, eenvoudige verhaallijn, zonder veel variaties in tijd, personages of plaats. De plot is belangrijker dan de gedachtegang van de personages.

De boeken bevatten verschillende situaties en rijkere personages die zich ontwikkelen. Als lezer stap je in een minder herkenbare wereld. De stijl en het taalgebruik zijn rijker en dragen bij tot de leeservaring. Er is actie en drama, maar de psychologie van de personages is ook belangrijk.

Boeken met wat meer uitdaging voor gemotiveerde en kritische lezers, waarin het taalgebruik veeleisend kan zijn. Voor lezers die eens kennis willen maken met literaire klassiekers. De vormgeving en de structuur kunnen een uitdaging vormen. De romans zijn stilistisch sterker met vaak meer dan één verhaallijn en een diepere betekenislaag. De gevoelens en gedachten van de hoofdpersoon kunnen complexer zijn.

www.boekenzoeker.org

www.leesplein.be/jongerenliteratuurplein

1001 boeken die je moet gelezen hebben! [Peter Boxall (general ed.), 1001 books you must read before you die. London : Cassell Illustrated, 2013.]

Verfilmde boeken

Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen TEKSTBRONNEN: Biblion, uitgeversinformatie, Leeswelp, de tips van de bib op de bibliotheekblog.

3


Aravind Adiga, De witte tijger. Amsterdam : De Bezige Bij, 2008. (278 p.) (volwassenenafdeling)

Hoofdpersoon Balram Halwai laat de bezoekende premier van China in een briefroman het

ware gezicht van het ogenschijnlijk democratische en economisch bloeiende India zien: corrupt en florerend door de slaafse dienstbaarheid van de nog in feodale omstandigheden verkerende armen. Hijzelf heeft zich als slimste jongetje van zijn dorp via een chauffeursbaantje in Delhi opgewerkt tot een rijke taxiondernemer met dezelfde dubieuze middelen als zijn bazen. Door de satirische benadering, de doeltreffende stijl, de verrassende vormvondsten en de indringende beschrijving van de sociale tegenstellingen trekt Adiga de roze bril van meer westers georiënteerde schrijvers en lezers overtuigend af. Dit boek is werkelijk adembenemend, vernieuwend, spannend en cynisch geestig.

Ish Ait Hamou, Hard hart. Antwerpen : Manteau, 2014. (144 p.) (volwassenenafdeling)

D

ebuutroman van de 26-jarige Belg, vooral bekend als hiphopdanser, choreograaf en jurylid van het tv-programma So you think you can dance. In een interview zegt hij dat voor hem schrijven even belangrijk is als dansen. Met dit boek heeft hij dat trachten te bewijzen. In België beleefde het boek drie drukken in één maand tijd. Het is een romantisch liefdesverhaal met een zwart randje. De ik-verteller, Tom MacLeigh, ruilt zijn liefdeloze ouderlijk huis in voor een studentenbestaan in Boston. Daar raakt hij in de ban van de mooie Rachelle, maar hij is te verlegen om er iets mee te doen. Als het happy end nadert, blijkt alles toch anders in elkaar te zitten dan de argeloze lezer dacht…

Isabel Allende, Fortuna’s dochter.

Amsterdam : Wereldbibliotheek, 2012. (441 p.) (volwassenenafdeling)

Eliza wordt in 1932 in Valparaiso opgenomen door de eigenaar van een Britse handelsmaat-

schappij en zijn zus Rose. Rose geeft haar warmte en een uitstekende Engelse opvoeding. Mama Fresia leert haar het echte Chili kennen. Eliza wordt verliefd op een jongen uit een arm milieu. Als hij in Californië goud gaat zoeken om met haar te kunnen trouwen, reist ze hem na. Na veel avonturen vindt ze de echte liefde. Met deze roman keerde de Chileense, in San Francisco wonende, schrijfster terug naar het romantische en avontuurlijke genre. Kenmerkend zijn weer actie, een bonte verscheidenheid van schilderachtige personages en sterke vrouwenkarakters. Naast de meeslepende verteltrant maakt de levendig uitgewerkte historische achtergrond (overzeese handel vanuit Valparaiso, de goudkoorts in Californië en de gevolgen daarvan) deze roman bijzonder aantrekkelijk.

David Almond, Het ware verhaal van het monster Billy Dean. Amsterdam : Querido, 2012. (287 p.) (volwassenenafdeling)

Billy Dean leeft vanaf zijn geboorte verborgen in een kelder. Op de dag van zijn geboorte wordt

zijn dorp Blinkbonny vernietigd door een zelfmoordcommando. Na dertien jaar komt hij in de gewone wereld in huis bij zijn moeder. Zijn vader, een priester, is verdwenen. Door de vroedvrouw wordt Billy voorbereid om via spiritistische seances doden op te roepen. Hij wordt een held als hij genezingen verricht. Alles kantelt als hij zijn moeder in doodsnood hoort en oog in oog met zijn vader komt te staan. De ik-figuur is de latere Billy Dean die terugkijkt op zijn jeugd. In alles wat hij meemaakt, zie je de groei van kind naar volwassene met de magie als leidraad. Kan hij zijn heldenstatus aan of wordt hij een monster? Een tijdloos verhaal in monoloogvorm, in fonetische spelling. Taal en vertelsituatie vereisen wel wat van de lezer.

4


SPANNEND

David Almond, Slangenkuil. Amsterdam : Querido, 2010. (181 p.) (jeugdafdeling)

Liam Lynch (14) struint gedurende een lange hete zomer over het ruige Britse platteland. Op een dag volgen hij en zijn vriend Max de dringende roep van een kauw en vinden een baby die is achtergelaten in een oude ruïne. Zo ontmoet Liam Oliver en Crystal, twee pleegkinderen van zijn leeftijd. Daarnaast gedraagt Gordon Natrass, een voormalige vriend van Liam, zich steeds sadistischer. Hij daagt Liam en zijn nieuwe vrienden uit. Aan het einde van de zomer gaat Liam de confrontatie aan. Pittige literaire jeugdroman geschreven in de ik-vorm. Het verhaal is prachtig opgebouwd en zowel indringend als genuanceerd geschreven. De spanning houdt je tot de laatste pagina’s in haar greep. De Britse auteur ontving zowel in eigen land als in Nederland meerdere bekroningen waaronder de Hans Christian Andersen prijs 2010 voor zijn hele oeuvre. Niet alleen door de inhoud, maar vooral ook vanwege het verfijnde taalgebruik is zijn werk grensverleggend en leeftijdloos.

Niccolò Ammaniti, Jij en ik. Amsterdam : Lebowski, 2010. (126 p.) (volwassenenafdeling)

D

e 24-jarige Lorenzo vertelt over zijn vlucht uit de werkelijkheid van tien jaar eerder, toen hij een puber was met problemen. In een ‘rite de passage’-achtig avontuur krijgt hij een bijzonder contact met zijn verslaafde zus Olivia. In deze novelle toont de auteur zijn meesterschap in het scherp formuleren, in een rake psychologie, in een beklemmende humor en in een navrante ontknoping. Niccolò Ammaniti is een Italiaanse bestsellerauteur met wereldfaam. Zijn werk werd vertaald en verfilmd. Het goed vertaalde verhaal, geschreven in een literaire, maar zeer functionele en toegankelijke stijl, is van een droevige schoonheid. De auteur neemt de lezer in een wurggreep en krijgt er dankbaarheid voor terug. Een pakkende, schokkende en ontroerende novelle.

Jesse Andrews, Ik + Earl + de stervende Rachel. Amsterdam : Pimento, 2012. (287 p.) (jeugdafdeling)

Greg Gaines (17) probeert te overleven op de middelbare school, door zich zoveel mogelijk

SPANNEND

afzijdig te houden van andere mensen. Hij heeft slechts twee vrienden: Earl, met wie hij slechte films maakt, en Rachel, een jeugdvriendin die leukemie krijgt. Het lukt Greg om met zijn humor het leven van Rachel dragelijker te maken. Samen met Earl maakt hij een afscheidsfilm voor Rachel. Greg vertelt op een eerlijke en directe manier zijn verhaal. We leren hem kennen als een humoristische jongen die weinig waardering heeft voor zichzelf en die moeite ervaart in relaties met andere mensen. De worsteling van Greg met de ziekte van Rachel en zijn gevoelens voor haar, het nadenken over zijn toekomst en zijn relatie met Earl roepen herkenning op en maken van dit debuut meer dan zomaar een doorsnee young adult-roman.

5

Jay Asher, Thirteen reasons why : een testament… Rotterdam : Lemniscaat, 2013. (232 p.) (jeugdafdeling)

Op een dag krijgt Clay (16) via de post zeven cassettebandjes in een schoenendoos zonder af-

zender. Als Clay het eerste bandje afspeelt, hoort hij de stem van klasgenoot Hannah Baker, die een paar weken eerder zelfmoord heeft gepleegd. Op dertien kanten van de cassettes beschuldigt zij telkens iemand die mede verantwoordelijk is voor haar dood. Alleen die dertien krijgen de bandjes te horen. Clay vraagt zich af wat hij Hannah heeft aangedaan. Deel uit de serie Made in the US, een bijzonder opgezette jongerenroman en bestsellerdebuut van de Amerikaanse auteur Jay Asher. In de Verenigde Staten maakte dit debuut uit 2007 veel indruk: langer dan een jaar prijkte het op de New York Times Bestseller List en het werd veelvuldig genomineerd voor literaire prijzen.


KLASSIEKER

Jane Austen, Trots en vooroordeel. Amsterdam : Veen, 2013. (350 p.) (volwassenenafdeling)

R

oman die zich afspeelt aan het einde van de 18e eeuw waarin vader en moeder Bennet hun dochters aan de man proberen te brengen. Het grootste geluk waarvan de ouders vaak alleen maar konden dromen was een man van aanzien en met geld. De Bennet-dochters zijn jong en knap van uiterlijk. De oudste valt op door haar koele intelligentie, haar objectief oordeel en het feit dat ze zich niet zo snel laat strikken. Oneindig zijn de verwikkelingen, vaak door trots en vooroordeel veroorzaakt. Fijne ironie en humor, scherpe karaktertekening, delicate intriges en levendige gesprekstoon. Een klassiek meesterwerk in een goed lopende vertaling. Verfilmd in 2005 met Keira Knightley, Judi Dench en Donald Sutherland.

Swati Avasthi, Split : het liegen begint nu. Rotterdam : Lemniscaat, 2012. (254 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Berooid en gehavend komt Jace (16) aan bij zijn vijf jaar oudere broer Christian die jaren geleden

het ouderlijk huis verliet op de vlucht voor de mishandeling door hun vader. Nu is het Jace die door zijn vader het huis werd uitgetrapt, met de bedreiging dat hij hun moeder zou vermoorden als hij ook nog maar een stap terug in huis zou durven zetten. Net zoals zijn broer doet Jace veel moeite om een nieuw leven op te bouwen: een nieuwe school, een voetbalploeg, een baantje, alleen een nieuwe vriendin lijkt niet zo te lukken. Hij moet nog te vaak denken aan zijn ex-vriendin Lauren, die zijn geheim kent. Om echt verder te kunnen, moet hij eerst terug naar het verleden en zijn demonen trotseren. Een boek dat je moeilijk kunt wegleggen, met personages die dicht op je huid zitten. De impact van een gewelddadige jeugd, de mechanismen van machtsmisbruik, de geweldsscènes; de lezer wordt niet gespaard en het levert beklijvende momenten op.

Alessandro Baricco, Zijde. Amsterdam : De Bezige Bij, 2013. (91 p.) (volwassenenafdeling)

In 65 hoofdstukken, die soms maar uit een paar regels bestaan, beschrijft de Italiaanse schrijver

HISTORISCH

de geschiedenis van een man die in de negentiende eeuw viermaal naar Japan reist om eieren voor de zijdespinnerijen te kopen. Hij is niet ongelukkig met zijn eigen vrouw in Frankrijk, maar door een vreemde ontmoeting met een vrouw van wie hij de stem nooit zal horen, wil hij steeds naar Japan terug, stervend van heimwee naar iets wat hij nooit zal beleven. De symboliek van vogels, volières, kleine blauwe bloempjes en Japanse ideogrammen speelt een hoofdrol in deze geschiedenis en maakt er bijna een gedicht van. Dit intrigerende boek kan zowel een publiek boeien dat in ontdekkingsreizen en geschiedenis geïnteresseerd is als een publiek dat meer literair georiënteerd is. Verfilmd als Silk met Michael Pitt en Keira Knightley.

6

Els Beerten, Allemaal willen we de hemel. Amsterdam : Querido, 2008. (498 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Het is 1943, de Tweede Wereldoorlog is in volle gang in Vlaanderen. Aan het oostfront wordt

een harde strijd gevoerd tegen de Russen, die de hele wereld willen overheersen. De Duitsers hebben dringend dappere jongemannen nodig om hen bij te staan. Jef en Ward dromen ervan helden te worden, “iets moois, iets goeds” te doen. De vader van Jef verbiedt hem echter om te gaan: is Jef soms vergeten dat de Duitsers de vijanden zijn? Zo vertrekt Ward alleen om tegen de Russen te vechten, geen heldendom maar een regelrechte verschrikking tegemoet. Jaren later is het Jef die een medaille krijgt, omdat hij een aanslag op vier mannen van het verzet heeft weten te voorkomen. De verschillende perspectieven bieden inzicht in alle gedachten en motieven waardoor de grens tussen goed en kwaad niet zonder meer te trekken is. Allemaal willen we de hemel is een genuanceerd, ontroerend en tegelijk hard boek over de zoektocht naar geluk en morele keuzes in moeilijke tijden. De auteur won er verschillende prijzen mee.


Julie Berry, Wat ik weet. Haarlem : Gottmer, 2014. (302 p.) (jeugdafdeling)

N

oord-Amerika, het begin van de achttiende eeuw. Het kleine kolonistendorp Roswell Station staat in rep en roer als de zestienjarige Judith, na twee jaar vermist te zijn, plots weer opduikt. Haar thuiskomst roept veel vragen op: waar is Judith al die tijd geweest? Wie heeft haar meegenomen? En wat is er gebeurd met Lottie, het meisje dat rond dezelfde tijd verdween en dood is teruggevonden? Judith moet het antwoord schuldig blijven: haar ontvoerder sneed haar tong af, waardoor ze niet meer kan praten. In Wat ik weet drijf je mee op de onuitgesproken stroom gedachten, gevoelens en herinneringen van Judith. Ze beschrijft haar leven na haar terugkeer, afgewisseld met flashbacks waarin steeds meer tipjes van de sluier worden opgelicht. Berry hanteert een soepele maar hoogstpersoonlijke en bij momenten bijna bezwerende schrijfstijl die bovendien een puike vertaling kreeg. Een absolute must-read.

Hanna Bervoets, Lieve Céline. Amsterdam : Veen, 2011. (204 p.) (volwassenenafdeling)

Brooke is enorm fan van zangeres Céline Dion. Ze woont in Amsterdam Noord en heeft daar

HISTORISCH

GRIEZEL

een moeilijk leven, met een suïcidale moeder en een afwezige vader. Brooke zelf is zeer laagbegaafd en krijgt geen grip op de wereld. Als haar moeder sterft en ze na gedwongen seks zwanger wordt van haar schoonbroer, raakt ze compleet de weg kwijt. Ze schrijft brieven aan Céline Dion en heeft nog slechts een doel: haar ontmoeten in Las Vegas. Bervoets beschrijft op een schrijnende manier de gedachtewereld van Brooke. Haar brieven aan Céline zijn hoopvol, terwijl de dreiging van alle akelige dingen in haar leven altijd voelbaar is. Grappig, maar tegelijk diep-droevig en heel knap geschreven. Het boek werd ook verfilmd.

7

Kendare Blake, Anna dressed in blood. Antwerpen : Manteau, 2013. (323 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

C

as Lowood is geen doordeweekse tiener. Samen met zijn moeder reist hij de wereld rond om spoken te verjagen. Hierdoor is Cas een nuchtere, afstandelijke ‘lone ranger’ geworden. Totdat hij te maken krijgt met de geest Anna, die nog steeds de witte, met bloed besmeurde jurk draagt waarin ze vermoord werd. Deze keer moet Cas de hulp van anderen aanvaarden, want Anna is geen normaal doelwit. Ze heeft krachten die hij nog nooit is tegengekomen. Wanneer hij ook nog eens verliefd wordt op haar, heeft hij zijn nieuwe vrienden meer dan ooit nodig. Een meeslepend griezelverhaal, maar ook een coming of age-verhaal. Cas evolueert naar een volwassener persoon en rekent af met een aantal spoken uit het verleden. Wordt vervolgd door: Girl of nightmares.

Judy Blundell, Ik lieg maar één keer. Amsterdam : Moon, 2010. (287 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Het is eind jaren veertig van de 20e eeuw. De 15-jarige Evie experimenteert met lippenstift en

chocoladesigaretten. Haar stiefvader Joe is teruggekeerd uit Europa waar hij voor de geallieerden heeft gevochten. In korte tijd bouwt hij een bloeiend bedrijf op. Kort voordat de zomervakantie eindigt, neemt Joe zijn vrouw en Evie mee naar Florida op vakantie. Daar komen ze Peter tegen, een kameraad van Joe uit de oorlog. Evie wordt verliefd op de knappe Peter, maar al snel blijkt dat Peter en Joe nog een oude rekening te vereffenen hebben. Evie wordt ineens snel volwassen en moet kiezen tussen gevoel en verstand. De Tweede Wereldoorlog speelt een belangrijk rol in deze jeugdroman waarin Evie geconfronteerd wordt met dilemma’s als goed en fout, loyaliteit en familiegeheimen. Een oorlog die ver weg leek, woedt ineens binnen haar leventje. In dit historische coming-of-age-verhaal dat bekroond werd met de National Book Award voel je een thrillerachtige spanning tussen het heden van 1947 en het verleden van de oorlog, tussen jood en niet-jood, tussen beloftes en ballast, geluk en ongeluk en schuld en boete.


Stefan Brijs, Maan en zon. Amsterdam : Atlas Contact, 2015. (288 p.) (volwassenenafdeling)

In de zomer van 1961 dropt Roy Tromp zijn twaalfjarige zoon Max in de klas van broeder Daniel.

8

SPANNEND SCIENCE FICTION

Kevin Brooks, iBoy : zijn lot, zijn vloek.

SPANNEND

Kevin Brooks, Naked.

HUMOR

Max blijkt een talentvolle jongen die ervan droomt om onderwijzer te worden. Broeder Daniel wil hem daarbij helpen. Bijna een halve eeuw later blijkt er van die droom niets terecht gekomen. Max heeft zelf een zoon, terwijl zijn vader verlamd in een verzorgingstehuis zit. Wat is er in al die jaren misgegaan en waarom heeft Max besloten om voor het eerst in zijn leven Curaçao en zijn gezin te verlaten, misschien wel voorgoed? Broeder Daniel, zelf een kind van het eiland, besluit dat hij niet langer kan zwijgen. En intussen telt hij af. Maan en zon is een roman vol tegenstellingen - liefde en haat, waarheid en leugen, goed en kwaad - van een van onze grootste verhalenvertellers.

Herman Brusselmans, Van drie tot zes.

Amsterdam : De Harmonie, 2012. (255 p.) (jeugdafdeling)

Tom Harvey (16) woont in een achterstandswijk van Londen met hoge flatgebouwen waarin

bendes van criminele jongeren vrij spel hebben. Als Tom uit school komt, gooit iemand een iPhone vanaf de dertigste etage op zijn hoofd. Na zeventien dagen coma wordt hij in het ziekenhuis wakker. Ondanks een operatie zitten er nog stukjes van de iPhone in zijn hersenen en Tom ervaart dat hij nu vreemde vermogens heeft. Thuisgekomen ontdekt hij wat er is gebeurd en dat zijn vriendinnetje Lucy (15), die ook in de flat woont, is verkracht. Tom ontwikkelt zijn vermogens razendsnel en als een soort Spiderman gaat hij op zoek naar de daders om wraak te nemen. Bestsellerauteur Brooks schrijft spannende verhalen voor jongeren. Ook nu is dat weer gelukt en het slot is zinderend.

Amsterdam : De Harmonie, 2013. (383 p.) (jeugdafdeling)

Naked speelt zich af in het Londen van 1976, tijdens de opkomst van de punkscene. Alle sleu-

telfiguren uit die tijd passeren de revue. Aan dit rijtje voegt Brooks de fictieve band Naked toe, geleid door de schooljongen Curtis Ray, het prototype van de anarchistische punker. Lili (16) zit op een privéschool in Londen en wordt door Curtis gevraagd om basgitaar in zijn band te spelen. Ze doet dit en valt als een blok voor hem. Toch heeft ze steeds een ongemakkelijk gevoel. Is ze wel echt verliefd op Curtis? En wat vindt ze van het geweld tijdens optredens en het vele drugsgebruik? De succesvolle punkband wordt nog beter als er een nieuwe gitarist komt, William. Hij vertelt niets over zichzelf en dat intrigeert Lili. Als hij haar uiteindelijk in vertrouwen neemt, hoort ze een schokkend en gewelddadig verhaal. Een rijk en spannend boek met aansprekende personages en de roerige jaren zeventig als een haast tastbare setting.

Amsterdam : Prometheus, 2011. (199 p.) (volwassenenafdeling)

R

uim vijftigste roman van de Vlaamse veelschrijver. Hoofdpersonen zijn de onfortuinlijke Willem Zundap en zijn droommeisje Bleu. Hij schrijft voor tijdschriften maar mag na het schrijven van een mislukte roman het in de titel vernoemde nachtelijke radioprogramma presenteren. Het boek brengt ook nu weer een mix van zwarthilarisch supervenijn en onontkoombaar aanstekelijke droge humor. Nederlandse en Belgische collega’s en vooral een stoet andere uit de media bekende personen worden weer genadeloos op de korrel genomen. We krijgen schrijnende droefenis afgewisseld met zogenaamd keihard bedoelde provocaties met wellicht autobiografische elementen. Het boek werd overwegend goed ontvangen door Belgische en Nederlandse recensenten. Voor de vele liefhebbers van zijn proza een aanrader.


SPANNEND

Melvin Burgess, Hype : de ultieme roes, de ultieme prijs. Amsterdam : Chicken House, 2014. (271 p.) (jeugdafdeling)

Een nieuwe drug is in, iedereen heeft het over “The Hit”. Wie hem inneemt, beleeft zeven fan-

tastische dagen, maar bekoopt deze met de dood. Nadat de beroemde muzikant Jimmy Earle de drug heeft genomen en op het podium sterft, krijgt hij veel navolgers die op dezelfde manier de dood tegemoet willen gaan. Onder hen Adam. Zijn vriendin heeft hem verlaten en zijn broer is verdwenen, dus wat heeft hij nog te verliezen? Maar Adam wil nog van alles doen in de laatste zeven dagen van zijn leven en merkt al snel dat hij eigenlijk wil doorleven. Hij gaat, samen met Lizzy, de strijd aan tegen de makers van de drug.

Jessie Burton, Het huis aan de gouden bocht. Amsterdam : Luitingh-Sijthoff, 2014. (380 p.) (volwassenenafdeling)

HISTORISCH

D

eze historische roman speelt zich af in het zeventiende eeuwse Amsterdam, een mysterieuze stad vol schitterende, rijke koopmannen maar ook vol verstikkende religieuze regels. Jessie Burtons inspiratiebron was het bekende poppenhuis van Petronella Oortman in het Rijksmuseum van Amsterdam, een miniatuurversie van een rijk handelshuis. Het is een droomdebuut dat vergelijkingen oproept met Tracy Chevaliers Girl with the pearl earring of Donna Tarts De goudvink, maar toch een eigen stem ontwikkelt. Het is een betoverende roman vol spanning, een sublieme setting en sterke vrouwelijke personages. De jonge Nella Oortman, een meisje van het platteland, komt vol verwachting in Amsterdam aan om haar huwelijksleven te beginnen met de veel oudere koopman Johannes Brandt. Ze wordt echter kil ontvangen door zijn tirannieke zuster Maren en de twee dienstboden Cornelia en Otto. Johannes blijkt afwezig te zijn en heeft ook na zijn aankomst weinig belangstelling voor Nella. Alles verandert wanneer Johannes haar een uitzonderlijk huwelijkscadeau schenkt: een poppenhuis, een replica van het echte huis. Eerst beschouwt ze het kabinet als een wrede grap van haar koude echtgenoot. Al snel raakt ze in de ban van de Brugse miniaturist, een blonde vrouw, die haar met regelmaat mysterieuze pakketjes bezorgt. Ze bevatten sublieme miniatuurversies van de echte inwoners en lijken de toekomst te voorspellen. De figuren ontsluiten de donkere wereld van de Brandts en helpen Nella om stilaan alle verborgen en gevaarlijke geheimen van het huishouden te ontrafelen. Kan de miniaturist Nella bevrijden of is die slechts de architect van haar ondergang?

Aidan Chambers, Dit is alles : het hoofdkussenboek van Cordelia Kenn. Amsterdam : Querido, 2007. (782 p.) (jeugdafdeling)

C

FANTASY SPANNEND

ordelia is 20 jaar als ze haar levensverhaal voor haar ongeboren dochtertje opschrijft. Het boek bestaat uit zes kussendozen (delen) in verschillende kleuren. De term kussendoos verwijst naar het duizend jaar oude standaardwerk van de Japanse hofdame Shonagon en is een dagboek of verzameling dagboeken waaraan naast tekst poëzie, foto’s of voorwerpen toegevoegd zijn. Dit is alles bestaat uit 6 kussendozen en beslaat Cordelia’s leven vanaf 15 jaar en 9 maanden tot aan het naamfeest van haar kindje. “Ik maak dit boek voor je terwijl ik op je komst wacht. Ik ben eraan begonnen zodra ik wist dat je verwekt was. Ik wil het je geven op je zestiende verjaardag.” Maar uiteraard reikt deze lijvige adolescentenroman verder dan een nagelaten bekentenis voor haar nog ongeboren dochter. Samen bieden de biografische notities van Cordelia inkijk in het boeiende proces van initiatie en groeien naar volwassenheid van een adolescentenziel. Zoals we mogen verwachten van Chambers gebeurt dit in een stilistisch gave en uitdagende taal. Ideale lectuur voor literaire fijnproevers.

9

Cassandra Clare, Stad van beenderen. Vianen : The House of Books, 2013. (478 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

C

lary’s leven verandert drastisch wanneer ze in een club getuige is van een moord. Drie getatoeëerde jongeren met vreemde wapens vermoorden een andere jongen. Het vreemde aan de hele zaak is dat de vermoorde jongen in het niets verdwijnt en dat zij de enige is die de drie geheimzinnige jongeren kan zien. De jongeren zijn net zo verbaasd als Clary en vertellen haar dat ze schaduwjagers zijn: het is hun taak om demonen op aarde te vermoorden en mensen te beschermen. Dan verdwijnt Clary’s moeder en wordt Clary zelf bijna vermoord door een demon. Samen met Jace, een van de schaduwjagers, ontdekt ze de waarheid over haar verleden en een verschrikkelijk gevaar dat de aarde en de wereld van de Schaduwjagers bedreigt. Eerste deel van de spannende fantasyreeks Kronieken van de onderwereld, een bestseller in Amerika. Het verhaal is erg goed opgebouwd en heeft verschillende sterke plotwendingen, wat de spanning alleen maar opdrijft. Ook de dynamiek tussen de personages is erg interessant. Spannende, goed geschreven fantasy.


HISTORISCH

Michiel De Cock, Hannibal. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2012. (235 p.) (jeugdafdeling)

H

annibal, legendarische aanvoerder van het Carthaagse leger die over de Alpen trok met 42 olifanten, kijkt terug op zijn leven. In een nauwgezette reconstructie van het klassieke verhaal kruipt de lezer in het hoofd van Hannibal. Hij wint vele veldslagen. Haalt hij ook de eindoverwinning? Vooruitwijzingen voeren de spanning op. De lezer groeit mee met de onzekere jongeman die zijn vader in de strijd verliest, met de ongeduldige legeraanvoerder in zijn zestien jaar lange strijd in Italië en met de wijs geworden oude man in Turkse ballingschap. Dialogen bieden een welkome afwisseling op de gruwelijke details van de strijd en de filosofische gedachten van de verteller. Alle middelen zijn geoorloofd; vergelding vanzelfsprekend. Wie de klassieke achtergrond niet kent, raakt geboeid door de vraag of Hannibal zal winnen. Wie het verhaal kent vanuit het traditionele standpunt van de Romeinse geschiedschrijving, krijgt een nieuwe kijk op de historie.

Jan De Leeuw, Vijftien wilde zomers. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2012. (170 p.) (jeugdafdeling)

L

iefde is het mooiste wat je kan overkomen. Zeggen ze. Ze verzwijgen dat liefde een roofdier is dat zich in je hart bijt en niet loslaat. Thomas denkt dat hij klaar is voor de Grote Liefde als Orphee onverwacht zijn leven binnenwandelt. Maar Orphee, ooit gebeten, aarzelt om zich nog een keer kwetsbaar op te stellen. Thomas zoekt zich een weg naar haart hart en gooit alles wat hij heeft in de strijd: van lampionnen, wijn en brieven tot verhalen van zijn grootvader en andere leugens toe. Ze zijn niet de enigen die worstelen met hun gevoelens. Ook de moeder en grootvader van Thomas stellen zich de harde vraag: wat moet je met de liefde als de geliefde is verdwenen?

Piet De Loof, Het laatste lied. Sint-Niklaas : Abimo, 2013. (222 p.) (jeugdafdeling)

Viola, de vijftienjarige dochter van de beroemde sopraan Tosca di San Gimignano, leeft op het

HISTORISCH

ritme van muziek. Voor iedere stemming vindt ze wel een liedje op haar iPod. Ook anderen helpt ze met haar muziek: als troost, als oppepper, voor een feest. Desondanks gaat het niet goed met Viola. Lusteloosheid, eenzaamheid en kelderende schoolresultaten sleuren haar mee in een neerwaartse spiraal. Dat ze haar vriendin Jana, die in coma raakt, niet kan helpen, deprimeert haar nog meer. Tijdens een reis naar Siena met haar moeder gaat het steeds slechter met Viola. Ze raakt in de ban van de achttiende-eeuwse castraat Farinelli, de toeverlaat van de depressieve koning Filips V van Spanje. In zijn verhaal, ‘Het laatste lied’, zal Viola’s moeder een glansrol vertolken. Een roman opgebouwd als een opera, in aktes en scènes, met een sterk aangrijpende thematiek.

10

Piet De Loof, Mijn vriend Hitler.

Sint-Niklaas : Abimo, 2015. (246 p.) (jeugdafdeling)

Tussen 1905 en 1908 was de verteller van het verhaal, August Kubizek, de jeugdvriend van Adolf

Hitler. De dominante Adolf, door August Adi genoemd, wilde naar Wenen om daar aan de kunstacademie te studeren. August volgt hem een paar maanden later. Hij wordt onmiddellijk toegelaten tot het conservatorium, waar hij opgeleid wordt tot dirigent. Hij weet niet dat Adi tot twee keer toe gezakt is voor zijn toelatingsexamen tot de kunstacademie. De zwaar gefrustreerde Adi verdwijnt op een dag spoorloos. Slechts een enkele keer zien de twee elkaar terug, als Adi carrière heeft gemaakt als politicus. August vertelt zijn verhaal in 1956. Hij blikt terug op de korte periode van hun vriendschap en vraagt zich af of hij Adi had kunnen tegenhouden van de latere misdaden. Het verhaal is gebaseerd op bestaande personages en gebeurtenissen.


Marian De Smet, Rotmoevie. Amsterdam : Moon, 2012. (190 p.) (jeugdafdeling)

D

SCIENCE FICTION

e Nederlandse Eppo is al liftend op reis naar het zuiden. Onderweg ontmoet hij Tabby, een Vlaams meisje van 18. Tabby neemt Eppo mee in haar oude Volkswagen Golf. Al snel blijkt dat Eppo en Tabby met nogal wat problemen worstelen. Aanvankelijk proberen ze die voor elkaar te verbergen, maar dit lukt steeds minder goed naarmate hun reis vordert. De reis en de moeizaam opgebouwde vriendschap tussen Eppo en Tabby, twee erg verschillende mensen, helpen hen om hun problemen onder ogen te zien. Een ontroerend mooi, aangrijpend en authentiek verhaal over liefde, vriendschap, verdriet en gemis.

Lauren DeStefano, Verwelken. Houten : Van Holkema & Warendorf, 2011. (350 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

e wereld, of beter, wat daarvan over is, namelijk Noord-Amerika, wordt geteisterd door een mysterieus virus dat reeds op jonge leeftijd fataal is. Hierdoor worden meisjes slechts 21 en jongens slechts 25 jaar oud. In deze wereld ontmoeten we Rhine (16) die ontvoerd werd om samen met nog twee andere meisjes, Cecily en Jenna, uitgehuwelijkt te worden aan meester Linden. Rhine smeedt plannen om te ontsnappen aan haar lot. Ze wil het vertrouwen winnen van meester Linden in de hoop meer vrijheid te krijgen. Maar in hoeverre is hij te vertrouwen? En in hoeverre is Gabriel, de keukenhulp, voor wie ze steeds meer genegenheid voelt, te vertrouwen? Als ze er al in slaagt om te ontsnappen, zal ze ook haar twee zustervrouwen moeten achterlaten. Wat moet ze doen? Je wordt als lezer meegezogen in deze fantasierijke wereld en stelt je onvermijdelijk de vraag: hoe zou je leven eruitzien als je wist dat je zou overlijden op je 21e of op je 25e. Zou je genieten van wat je hebt? Zou je onvervulde dromen najagen of zou je wanhopig zoeken naar een antivirus? Eerste deel van The chemical garden trilogy.

Marita De Sterck, Niet zonder liefde.

Amsterdam : Querido, 2012 (163 p.) (jeugdafdeling)

A

rjun en Juma houden hun relatie al negen maand verborgen voor hun ouders. Hij vindt dat het tijd is om open kaart te spelen, maar zij is er niet klaar voor en vlucht de metro in. Arjun, met zijn angst voor afgesloten ruimtes, volgt haar bovengronds op eigen wijze: hij doet aan “parkour”, een vorm van bewegen waarbij men grenzen verlegt en hindernissen overwint. Waarom loopt Juma weg? Waarom moest hun relatie zo lang geheim blijven? Twee geliefden, twee trajecten. Hun dubbele tocht door Antwerpen levert een web van verhalen op: echo’s uit het verleden die vasthangen aan een specifieke locatie; herinneringen die opwellen omdat een toevallige passant hen aanspreekt; een stortvloed aan emoties omwille van een sms’je of een ingesproken boodschap. Stukje bij beetje ontrafelt de lezer hoe Arjun en Juma elkaar hebben leren kennen en waarom hun ouders hen in de weg staan. Maar is dat eigenlijk wel zo? Een complex en origineel verhaal, verteld vanuit verschillende vertelstandpunten in mooie, dansende zinnen.

Marita De Sterck, Valavond. Amsterdam : Querido, 2014. (254 p.) (jeugdafdeling)

1

935. Tegen de achtergrond van de naderende oorlog in Duitsland begint Mona (16) te werken als serveerster in een ‘uitzuipkot’ in het Vlaamse Mariaburg. Ze wordt verliefd op bakker Stan, maar die heeft enkel oog voor Marieke. Marieke moet kiezen tussen Stan en zijn neef Fons, die zo op elkaar lijken, maar toch zo anders zijn. Als de oorlog en de Jodenhaat Mariaburg bereiken, wordt het schemergebied tussen goed en fout in het dorp op scherp gezet, evenals de verhoudingen tussen de personages. Marieke weet meteen aan welke kant ze staat, geholpen door Mona die haar de informatie doorspeelt die ze in het café verkrijgt. Stan zwijgt liever. Heeft Marieke de verkeerde man gekozen? Op een verschrikkelijke avond maakt Mona de keuze voor haar, met verstrekkende gevolgen. Indringende, goed geschreven roman voor jongeren en volwassenen, die aanzet tot nadenken over goed en kwaad en de vraag hoe ver je mag gaan om je dierbaren en jezelf te redden.

11


WAARGEBEURD WAARGEBEURD

Evelien De Vlieger, Getekend. Amsterdam : Querido, 2015. (199 p.) (jeugdafdeling)

D

e 15-jarige Katja heeft al eens een zelfmoordpoging gedaan. Maar de omstandigheden waardoor ze zich zo ellendig voelt veranderen hierna niet. Ze laat zich vrijwillig opnemen in een psychiatrisch ziekenhuis om los te komen van haar ellendige thuissituatie. Na maanden therapie en met het gezelschap van medepatiënten krabbelt ze uit een diep dal. Meeslepend verhaal in korte hoofdstukken met levendige dialoog, verschenen in de Slash-reeks. Boeken in deze serie worden geschreven door een bekende jeugdboekenschrijver en zijn gebaseerd op het waargebeurde, bijzondere levensverhaal van een jongere.

Guy Didelez en Hatice Ava, Omdat ik niet wou kussen… Antwerpen : Manteau, 2012. (253 p.) (jeugdafdeling)

D

e 14-jarige Vlaams-Turkse Hatice wordt op de avond van Valentijn door een onbekende Antwerpenaar neergestoken omdat ze weigert hem te kussen. Ze overleeft de aanslag, maar blijft de gevolgen dragen. Het mes van de dader raakte een halsslagader, en dat levert haar een lui oog, hoofdpijn en blijvende spierpijn op. Door de lelijke wonde in haar hals voelt Hatice zich nog meer verminkt. Maar erger nog zijn de mentale gevolgen. Hatice durft bijna niet meer naar buiten, en zeker niet alleen. Bij verschillende line-ups in het politiebureau kan ze de dader maar niet identificeren, terwijl ze op straat in iedere roodharige jongen met dikke lippen en sproeten haar aanvaller ziet. Een waargebeurd verhaal, geschreven vanuit een erg realistische benadering, wat zorgt voor maximale inleving en geloofwaardigheid.

HISTORISCH

HISTORISCH

Kristien Dieltiens, Kelderkind.

12

Wielsbeke : De Eenhoorn, 2012. (485 p.) (jeugdafdeling)

Kelderkind vertelt het verhaal van Kaspar Hauser, die in 1828 op zeventienjarige leeftijd uit

het niets opdook in Neurenberg nadat hij zijn hele leven doorbracht in een kelder. De figuur van Kaspar Hauser intrigeert al eeuwenlang historici, schrijvers en kunstenaars. Hij kon nauwelijks spreken of lopen, maar wel zijn naam schrijven. Rond de weinige zekerheden die over het leven van Kaspar bestaan, brouwde Kristien Dieltiens een magistrale roman. Het boek begint met een indrukwekkende scène die je naar de keel grijpt, en werkt de volgende 480 bladzijden toe naar een adembenemende finale. Daarbij werkt Dieltiens het verhaal uit op twee sporen. Enerzijds volg je het relaas van Manfred, een jongen van lage komaf met een hazenlip. Hij wordt gepest en uitgesloten, en de intense liefde van zijn moeder kan niet verhinderen dat hij zich ontwikkelt tot een eenzaat. Anderzijds volg je de jonge vrouw Isolde, een van de weinige echte vrienden die Kaspar Hauser rijk is. Zij heeft het geheime dagboek van Kaspar in handen en hoopt daarmee het mysterie rond zijn afkomst op te helderen. Ondertussen ligt Kaspar na een moordpoging te vechten voor zijn leven. Al gauw blijkt dat zijn levensloop op allerlei manieren met die van Manfred verweven is, en dat er veel parallellen in hun jeugd te ontdekken zijn.

Karen Dierickx, De mooiste zomer van mijn leven. Hasselt : Clavis, 2011. (148 p.) (jeugdafdeling)

R

osalie mag als kindermeisje mee met meneer Jean-Paul en madame Lily om de zomer van 1914 door te brengen aan zee. Bij deze rijke, maar kinderloze Vlaamse familie zorgt Rosalie voor de hond Princesse. Tijdens die vakantie leert Rosalie de liefde kennen op een mooie, maar ook op een zeer brute wijze en realiseert ze zich hoe vernederend het is om te werken in een rijke schijnwereld. Die zomer verandert Rosalie van een vrolijk en naïef meisje in een beschadigde, maar wilskrachtige jonge vrouw. Als de Eerste Wereldoorlog uitbreekt, besluit Rosalie om haar eigen weg te gaan en keert de rijken de rug toe. Een in de ik-vorm verteld verhaal, waarin op een invoelbare wijze het groeien veranderingsproces van Rosalie wordt beschreven in helder en beeldend taalgebruik. Er wordt een reëel beeld geschetst van het leven van de rijken en hun personeel in het begin van de 20e eeuw. Prettig leesbaar door de brede marges en ruime regelafstanden. Een confronterend verhaal dat je raakt. Wordt vervolgd door: Wat niemand weet.


Jenny Downham, Jij tegen mij. Amsterdam : Mouria, 2010. (367 p.) (jeugdafdeling)

D

e 15-jarige Karyn, dochter van een alleenstaande bijstandsmoeder, beweert verkracht te zijn door de, uit een welgestelde familie komende, 18-jarige Tom. Karyns broer, Mikey, besluit wraak te nemen en probeert via Toms zus Ellie meer over diens doen en laten te weten te komen. Wanneer Mikey en Ellie elkaar ontmoeten, gebeurt echter het onvermijdelijke: ze worden verliefd. Wat is het sterkste: hun liefde voor elkaar of de liefde voor hun familie, zijn zus en haar broer? Prachtig genuanceerd verhaal, waarin je je als lezer zowel in de beweegredenen van Mikey als in die van Ellie kunt verplaatsen.

Jenny Downham, Voor ik doodga. Amsterdam : Olympus, 2014. (303 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

A

KLASSIEKER

ls je 16 bent, ligt het leven nog voor je. Dit is niet het geval voor Tessa. Zij heeft al enige jaren leukemie en heeft van de artsen te horen gekregen, dat ze nog maar korte tijd te leven heeft. Die tijd wil ze goed gebruiken en daarom maakt ze een lijst van tien dingen die ze nog per se wil doen, waaronder seks hebben, drugs gebruiken, een hele dag op alles ja zeggen, beroemd en verliefd worden. Samen met haar vriendin Zoey maakt ze een aantal dromen waar maar het is Adam die haar het beste geeft: van vriendschap naar seks en van seks naar liefde. Met gemak stap je het leven van Tessa binnen en leer je haar, haar ziekte en al haar dromen kennen. Zonder ook maar ergens pathetisch of meelijwekkend te worden, lukt het de schrijfster in haar debuutroman om alle facetten van leven en dood te laten zien, door de ogen van een 16-jarige die gaat sterven. Een uitgave voor alle leeftijden, die ontroert, die laat lachen en laat huilen en die je vooral heel stil maakt. Winnaar Branford Boase Award 2008. In 2012 verfilmd onder de titel Now Is Good.

Arthur Conan Doyle, De memoires van Sherlock Holmes. Amsterdam : Boekerij, 2015. (300 p.) (volwassenenafdeling)

Elf van de in totaal 56 korte Sherlock Holmes verhalen. Hoewel ongeveer honderd jaar oud heb-

ben de verhalen nog weinig van hun aantrekkingskracht verloren. De stijl van schrijven is soepel en prettig, de sfeer uit die tijd is raak getroffen met veel zaken en attributen waar de moderne lezer met een ironische blik op terugkijkt, maar die destijds heel wezenlijk waren. Ook het misdaadelement kan de moderne thrillerlezer nog steeds boeien, hoewel de detective maar weinig technische hulpmiddelen zoals onderzoek van bloedgroepen en DNA ter beschikking stonden.

Dave Eggers, De Cirkel. Amsterdam : Lebowski, 2013. (445 p.) (volwassenenafdeling)

D

e Cirkel is de naam van een enorm softwarebedrijf waar de jonge Mae in dienst treedt. Al snel merkt ze dat dat meer is dan een kille organisatie: de werknemers worden niet gezien als robots of nummers maar als individuen, en omdat iedereen deel uitmaakt van een grote warme gemeenschap, wordt er heel veel prijs gesteld op deelname aan groepsactiviteiten. Mae heeft niet door wat de lezer wel spoedig begrijpt: de enorme sociale druk, het gebrek aan privacy en het blinde positivisme verhullen een organisatie die met haar geavanceerde media-technologie de maatschappij wil gaan beheersen. Briljante visionaire roman, een soort update van Orwells 1984 die zijn kracht niet alleen aan de boodschap ontleent maar ook aan Eggers’ inventiviteit bij de futuristische, maar zeker niet onmogelijke technologische snufjes, zoals een draadloze camera zo klein als een lolly en een in een mens geïmplanteerde ‘tracking’-chip. Binnen het huidige privacy-debat een bijzonder actuele roman, maar ook daarbuiten voorbestemd een klassieker te worden.

13


HISTORISCH

Noëlla Elpers, De engelen van Venetië. Houten : Van Goor, 2014. (239 p.) (jeugdafdeling)

A

ls de Franse Angelo zeventien is, besluit hij naar Venetië te gaan, samen met de blinde Piotto, die als verstekeling mee vaart met hetzelfde schip. De twee jongens zijn nagenoeg van dezelfde leeftijd en groeien op als broers. De optredens bij een straattheatergezelschap en het poseren voor de beroemde schilder Titiaan brengen de mooie, maar ongedurige Angelo niet wat hij verwachtte. Als Piotto na ongeveer een jaar teruggaat naar Frankrijk, blijkt Angelo samen met zijn geliefde spoorloos verdwenen te zijn. Elpers schrijft in een beeldende taal en met veel aandacht voor details en voor de ontwikkeling van haar personages.

Jonathan Safran Foer, Extreem luid & ongelooflijk dichtbij. Amsterdam : Anthos, 2006. (346 p.) (volwassenenafdeling)

Extreem luid & ongelooflijk dichtbij beschrijft hoe drie generaties van een Duitse familie betrok-

HUMOR

ken raken bij twee van de gruwelijkste gebeurtenissen van de jongste geschiedenis. Grootvader Thomas Schell overleeft op miraculeuze wijze het bombardement van Dresden. Vader Thomas Schell komt om bij de aanslag op de Twin Towers. De 9-jarige zoon Oskar Schell hoort de laatste woorden die zijn vader inspreekt op de voicemail en begint een zoektocht naar het slot dat past bij de geheimzinnige sleutel die zijn vader heeft nagelaten. Oskar is de tragikomische held van het verhaal, een vroegwijze ontdekkingsreiziger met messiaanse trekjes die zoekt naar verlossing in de menselijke tragedie. Het boek bevat zwart-witfoto’s, tekeningen, handschrift in diverse kleuren, kaderteksten, (bijna) lege bladzijden: alsof de taal van de gangbare roman tekortschiet om grip te krijgen op de verschrikkingen van de geschiedenis.

Karen Joy Fowler, Totaal door het dolle heen. Amsterdam : Nieuw Amsterdam, 2015. (320 p.) (volwassenenafdeling)

R

HUMOR

osemary is opgegroeid in een gelukkig gezin, met haar vader die gedragspsycholoog is, haar moeder, haar oudere broer Lowell en haar geliefde zusje Fern. Traumatisch is echter het moment waarop zij terugkeert van een logeerpartij en ontdekt dat haar zusje uit huis is geplaatst, wat voor haar broer de aanleiding is om eveneens te vertrekken. Wat begint als een familieroman wordt een psychologische roman over gekwetste mensen, die bovendien vraagtekens zet bij wat het betekent om een mens en/of een dier te zijn. Een aparte en afwisselend grappige en tragische roman. Het boek kreeg een nominatie voor de Booker Prize.

Ed Franck, Hoe Seppe ondanks alles zijn zestiende verjaardag haalde. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2012. (430 p.) (jeugdafdeling)

Biografie van het leven van de wonderlijke Seppe, vanaf zijn bizarre bevruchting tot zijn zes-

tiende verjaardag. Met veel humor groeit de lezer mee op met deze jongen, die ondanks zijn eigenzinnigheid iets van elke lezer in zich draagt. De onzekerheden tijdens het opgroeien, leren omgaan met de mensen om je heen, verliefdheid en vriendschap; het passeert allemaal de revue. Franck laat Seppes woorden en verhalen voor zich spreken. Hij verrijkt zijn beschouwingen over liefde en literatuur met talloze intertekstuele verwijzingen. Stuk voor stuk knipoogjes naar lezers die bekend zijn met zijn werk of (wereld)literatuur in het algemeen.

14


GRIEZEL KLASSIEKER

Ed Franck (bewerker), Edgar Allan Poe, Nachten vol angstaanjagende schoonheid.

KLASSIEKER

Ed Franck (bewerker), William Shakespeare, Te veel verdriet voor één hart.

Leuven : Davidsfonds, 2011. (167 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Zeventien klassieke verhalen van meestergriezelschrijver Edgar Allan Poe in een zeer leesbare

bewerking voor jongeren. De verhalen kenmerken zich door een soms bizarre afloop, en een lugubere sfeer. De rake en gedetailleerde beschrijvingen zijn soms gruwelijk en laten je niet meer los, zoals de beschrijving van iemands rechteroog dat wordt vergeleken met een gierenoog, waarmee hij je aanstaarde en je verkilde tot op het bot. De macabere sfeer van de verhalen wordt nog eens versterkt door de lugubere en surrealistisch aandoende illustraties in zwart en blauw van Carll Cneut. Naast de griezelverhalen zijn er ook twee humoristische verhalen en vijf detectiveverhalen opgenomen.

Leuven : Davidsfonds, 2008. (334 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

P

rozabewerking van de vier belangrijkste tragedies van William Shakespeare (Macbeth, King Lear, Othello en Hamlet), waarin de thema’s leven en dood, liefde en haat een belangrijke rol spelen. Daarnaast komen we motieven als wraak, ontrouw of macht in de verhalen tegen. De auteur is er goed in geslaagd om de toneelstukken om te zetten in goed leesbaar hedendaags proza, met respect voor het typische Shakesperiaanse taalgebruik. Deze prozabewerkingen kunnen een mooi voorspel zijn op de originele theaterteksten. De personages uit de verhalen worden in schitterende paginagrote, expressieve illustraties van de hand van Carll Cneut, voor aanvang van elk verhaal voorgesteld.

Christian Frascella, Zeven kleine criminelen. Amsterdam : Moon, 2011. (318 p.) (jeugdafdeling)

In een dorpje in midden-Italië beramen zeven twaalfjarigen een plan om de plaatselijke bank

THRILLER

te beroven. Ieder kind heeft zijn eigen motief om met het geld een nieuw leven te beginnen. De een wil zijn gewelddadige broer ontvluchten die hem dwingt koerier te zijn voor zijn drugspraktijk, een ander wil zijn terminaal zieke vader een betere behandeling geven en de zoon van een advocaat wil weg van zijn strenge, kille vader. Een moeilijk onderdeel van het plan is de lelijke serveerster in te palmen, om een slaapmiddel in de koffie te kunnen doen die zij elke middag naar de beveiliger van de bank brengt. Maar met de komst van de uit de gevangenis ontslagen, gevreesde Mexicaan loopt alles anders. Schrijnend cynisch, maar ook vol humor vecht ieder kind zich uit de puinhoop die zijn acties veroorzaken. De auteur van het succesvolle en veel bekroonde Ik ben de sterkste, heeft ook nu onvergetelijke karakters neergezet.

15

Nicci French, Donderdagskinderen. Amsterdam : Anthos, 2014. (387 p.) (volwassenenafdeling)

A

ls psychotherapeute Frieda Klein in Londen door een oud-klasgenote uit de Engelse stad Braxton wordt gevraagd eens te praten met haar lastige tienerdochter, wil ze geen nee zeggen. In twee gesprekken met de eerst heel dwarse Becky (15) vertelt deze ten slotte over de traumatische gebeurtenis die haar overkwam. Door een bepaalde formulering realiseert Frieda zich dat haar op haar vijftiende hetzelfde is overkomen, ook in Braxton. Ze besluit terug te gaan naar de stad en het huis waaruit ze op haar zestiende wegliep, en zoekt haar moeder op. Die is daar niet blij mee en dan begint voor Frieda een moeilijke zoektocht naar wat zich in 1989 nu precies heeft afgespeeld. Het heel boeiende, spannende verhaal heeft een uitstekende plot en subplots en een heel menselijke hoofdpersoon. Onder pseudoniem schrijft het Engelse echtpaar Nicci Gerrard en Sean French psychologische thrillers.


THRILLER HUMOR

Robert Galbraith (= J.K. Rowling), Zijderups. Amsterdam : Boekerij, 2014 (544 p.) (volwassenenafdeling)

P

rivédetective Cormoran Strike wordt door de vrouw van schrijver Owen Quine gevraagd haar man te vinden die al tien dagen weg is. Een vreemde man, die wel vaker een paar dagen verdween en die vreselijke romans schrijft. Hij heeft nu een roman klaar waarvan het manuscript in de kluis van zijn uitgever ligt die weigert het uit te geven omdat er zoveel mensen gruwelijk in beledigd worden. Strike vindt Quine die op rituele wijze vermoord is, een ritueel zoals dat in zijn laatste roman is beschreven. De dader moet dus het manuscript gelezen hebben. Een omvangrijke verrassende, spannende en rijke roman, vol met komische overdrijving, gedenkwaardige personages die zo uit een roman van Dickens weggelopen kunnen zijn en bovenal een spannend, in een ruk uit te lezen verhaal. De schrijfster van de Harry Potterboeken blijkt eens te meer een onuitputtelijke fantasie te hebben en een boeiend verteller te zijn. De personages nemen geen blad voor hun mond, Strike is uitgesproken in zijn mening over anderen, een soort openhartigheid die weldadig aandoet. Een zeer onderhoudend boek dus. Dit is het zelfstandig te lezen tweede deel in een serie rond Strike; het eerste was Koekoeksjong.

Guillaume Gallienne, Jongens en Guillaume, aan tafel! Breda : De Geus, 2014. (91 p.) (volwassenenafdeling)

Een jongen met twee broers is een buitenbeentje in zijn gezin. Hij lijkt op ma, denkt een doch-

ter te zijn, maar zijn vader wil dat hij een jongen is. Via allerlei figuren die hij imiteert (oma, tantes, ma en vriendinnen, kennismaking met kostschooljongens, ontmoetingen met homo’s) probeert hij zijn eigen identiteit te vinden, zijn angst te overstijgen, zichzelf te worden en zich als hetero te ontplooien. De auteur heeft drama gestudeerd, is acteur bij de Comédie Française en nu ook schrijver en filmmaker. Met zijn humor heeft hij in deze fantastische (verfilmde) komedie zijn jeugdtrauma’s weten te overwinnen. Hij is er zich hierbij ten volle van bewust dat dankzij deze jeugdperikelen zijn komische acteertalent zich ten volle heeft kunnen ontwikkelen. Zeer de moeite waard voor een groter publiek.

Gabriel Garcia Marques, Kroniek van een aangekondigde dood. Amsterdam : Meulenhoff, 2014. (125 p.) (volwassenenafdeling)

I

n een dorpje wordt een bruiloft gevierd met een gigantisch feest. Nog geen vier uur na de huwelijksvoltrekking wordt de bruid naar huis gestuurd omdat men erachter is gekomen dat ze geen maagd meer is. Onder druk gezet door haar moeder noemt het meisje de naam van een jongen uit het dorp. Haar broers beginnen hun slagersmessen te slijpen en kondigen aan dat ze de jongen gaan vermoorden... Kroniek van een aangekondigde dood is een ijzingwekkend en meeslepend meesterwerk.

Ronald Giphart, Phileine zegt sorry. Amsterdam : Podium, 2009. (217 p.) (volwassenenafdeling)

P

hileine, het zusje van Giph, brengt haar vriend Max een onverwacht bezoek in New York, waar hij acteert in een provocerende, uit een aaneenschakeling van expliciete seksuele handelingen bestaande uitvoering van Shakespeare’s Romeo & Juliet. Giphart is één van de belangrijkste woordvoerder van de nix-generatie, favoriet van vooral jongere lezers en schietschijf van ‘gevestigde’ recensenten. In een op cabaret lijkende, niet aflatende stroom van spitsvondige, cynische zinnen, uitdrukkingen en scheldwoorden maakt Phileine ons deelgenoot van haar gedachten en belevenissen. Verfilmd door Robert Jan Westdijk.

16


Linzi Glass, Het jaar dat de zigeuners kwamen. Amsterdam : Pimento, 2007. (287 p.) (jeugdafdeling)

Onder deze mysterieuze, haast poëtische titel verwerkte Linzi Glass eigen jeugdherinneringen

ROMANTISCH

uit het Zuid-Afrika van de late jaren ‘60 in een groots en meeslepend verhaal. De ouders van Emily en Sarah (12 en 15) hebben vaak ruzie. De spanningen verdwijnen als sneeuw voor de zon als ze logés in huis halen. In de lente van 1966 kamperen er zigeuners op het terrein van hun huis in Johannesburg: een merkwaardig gezin met twee zonen. De kinderen sluiten vriendschap. De dramatische gebeurtenissen die hieruit voortvloeien, veranderen hun leven voorgoed. Het verhaal wordt verteld door Emily, een eenzaam figuur die snakt naar meer aandacht van haar ouders. Meestal is ze echter aangewezen op de affectie van de zwarte meid Lettie en de nachtwaker Buza, die haar troost door traditionele Zoeloeverhalen te vertellen. Ontroerend verhaal over een gezin dat uit elkaar valt, maar ook over de kloof tussen blank en zwart in de tijd van de apartheid.

Siska Goeminne, Raak me dan, als je kan. Wielsbeke : De Eenhoorn, 2012. (99 p.) (jeugdafdeling)

R

une verhuist met haar moeder een tijdje naar zee om tot rust te komen na een dramatische gebeurtenis. Op school ontmoet ze Simon, een jongen die niet te doorgronden lijkt, maar tot wie Rune zich onmiskenbaar aangetrokken voelt. Ze herkennen pijn en verdriet in elkaar, maar hebben elk een eigen manier om hiermee om te gaan. Rune is levenslustig en licht, Simon depressief en donker. De vriendschap en liefde die zich tussen de twee ontwikkelt, wordt op de proef gesteld door zo veel contrasten en onzekerheden; ze worden heen en weer geslingerd tussen overgave en wantrouwen. Een dramatische wending versobert de beeldtaal en heeft zowel voor de personages als voor het verhaal een louterend effect. De eerder beladen sfeer uit het eerste deel ontwikkelt zich uiteindelijk positief.

John Green, Weeffout in onze sterren. Rotterdam : Lemniscaat, 2014. (264 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Hazel (16) leeft in ‘reservetijd’. Dankzij een experimenteel medicijn en permanente zuurstoftoediening kan zij de kanker nog even op afstand houden. Maar hoe lang nog? Vanwege die onzekerheid biedt zij aanvankelijk weerstand tegen de toenadering van Augustus (17), die mede dankzij de amputatie van een onderbeen genezen lijkt te zijn van botkanker. De auteur verweeft op de van hem bekende ironisch-humoristische wijze bijeenkomsten met zieke lotgenoten, de relatie met ouders, de ‘kankervoordelen’ en beschouwingen over leven, liefde en dood en de herinnering aan de doden met elkaar. De auteur weet op indringende wijze de diepste gevoelens van kinderen met kanker en die van hun ouders weer te geven, zonder sentimenteel of zwaarmoedig te worden. Winnaar Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs 2013. Het boek werd ook verfilmd en is een absolute aanrader.

Chad Harbach, De kunst van het veldspel. Amsterdam : De Bezige Bij, 2012. (525 p.) (volwassenenafdeling)

W

eliswaar gaat deze roman over honkbal, een typisch Amerikaanse sport, maar de auteur tilt het verhaal op naar een universeel plan, zodat het uiteindelijk een roman is over vriendschap en liefde, het verwerken van teleurstellingen en volwassen worden. De 17-jarige Henry Skrimshander wordt ontdekt door Mike Schwartz, aanvoerder van de The Harpooners, honkbalploeg van Westish College. Dankzij Mike kan Henry studeren aan Westish waar hij zijn honkbalspel kan ontwikkelen. Henry is een natuurtalent en The Harpooners hebben voor het eerst succes in de competitie. Maar op de drempel van zijn grote doorbraak blokkeert ‘de Skrimmer’: de twijfel slaat toe en hij weet geen bal meer goed te vangen of te gooien. Verder wordt het verhaal bevolkt door Henry’s homoseksuele teamgenoot Owen Dunne, rector Guert Affenlight die verliefd wordt op Owen, Guerts dochter Pella die na een mislukt huwelijk haar studie weer wil oppakken en een relatie krijgt met Mike. Debuut over (jonge) mensen die de kunst van het leven onder de knie proberen te krijgen.

17


FANTASY

Deborah Harkness, Allerzielen. Amsterdam : Boekerij, 2011. (651 p.) (volwassenenafdeling)

Historica Diana Bishop hoort tot een eeuwenoud heksengeslacht maar negeert dat. In een bibliotheek in Oxford ontdekt ze een alchemistisch manuscript dat betoverd is. Het boek verdwijnt nadat ze er enkele blikken in geworpen heeft. Ze krijgt gezelschap van de charmante Matthew Clairmont, geneticus en vampier, die haar wil helpen. Vampiers, heksen en demonen verkeren al eeuwen in ons midden. Allen zoeken dit boek, dat hun ontstaansgeschiedenis kan verklaren. Een en ander kan leiden tot een nieuwe evolutie van de mens en de anderen, of tot een open oorlog. Diana en Matthew worden verliefd en overtreden zo een eeuwenoud convenant dat vermenging van de soorten verbiedt. Diana is een bron van ontzagwekkende maar geketende heksenkrachten die ze nu begint te ontwikkelen. Vlot geschreven romantische bovennatuurlijke roman. De schrijfster is dol op geschiedenis en oude boeken. Veel romantiek, wat actie, weinig griezel. Romantische griezel in stijl van de Twilight romans van Stephenie Meyer en vele andere reeksen over vampiers en heksen, eigentijdse setting met uitstapjes naar verleden.

Wolfgang Herrndorf, Tsjik. Amsterdam : Cossee, 2011. (255 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Vanaf de eerste pagina van Tsjik zit je als lezer midden in de actie: hoofdpersonage Maik be-

HUMOR

vindt zich op het bureau van de verkeerspolitie, met bloed en urine in zijn schoenen, en koffie voor zich op tafel. Hoe hij daar, in die toestand, terechtgekomen is, dat lees je in de volgende 250 pagina’s van deze geschreven roadmovie met een hoekje af. De pagina’s vliegen dan ook voorbij met de geschifte avonturen van Maik en zijn partner in crime, de Russische Tsjik, die hem in een gestolen Lada meeneemt voor een zomerse tocht, op zoek naar het onbestaande Walachije. Voor Maik wordt het ‘de beste zomer ooit’. De Duitse schrijver weet zeer levendig te vertellen over de belevenissen en de belevingswereld van de jonge protagonisten. De twee zeer verschillende helden ontdekken ook genegenheid, echte vriendschap over sociale grenzen heen, en ontmoeten integere en aardige mensen. De vertaling is heel goed gelukt en weet de sfeer van het Duitse origineel weer te geven. Een prachtig jongerenboek, een enorme bestseller in Duitsland.

Nick Hornby, About a boy. Amsterdam : Olympus, 2015. (270 p.) (volwassenenafdeling)

W

ill Freeman is 36 en heeft niet de geringste behoefte aan kinderen. Hij is volmaakt gelukkig in zijn hippe appartement in Londen en geniet van zijn vrije tijd. Om met de leuke jonge moeder Angie in contact te komen, verzint hij een tweejarig zoontje. Het wordt pas echt ingewikkeld als hij zich aansluit bij een praatgroep voor alleenstaande ouders en zo de twaalfjarige Marcus ontmoet. Will glijdt ongemerkt de vaderrol in en dat haalt zijn ongecompliceerde vrijgezellenleventje behoorlijk overhoop. Dit hilarische boek werd verfilmd met Hugh Grant in de hoofdrol.

Khaled Hosseini, Duizend schitterende zonnen. Amsterdam : De Bezige Bij, 2007. (396 p.) (volwassenenafdeling)

A

fghanistan staat centraal in deze indrukwekkende roman. Mariam, een bastaarddochter van een rijke man in Herat, wordt op 15-jarige leeftijd uitgehuwelijkt aan een dertig jaar oudere, gewelddadige schoenenleverancier in Kabul die voornamelijk een vrouw zoekt die hem opnieuw een zoon zal baren. Jaren later krijgt de 14-jarige Laila, als enige gered na een bombardement, als nieuwe ‘hoofdechtgenote’ deze taak. De beide vrouwen krijgen na aanvankelijke strijd een band, die Mariam echter, onder het bewind van de Taliban, noodlottig wordt. Alles speelt zich af tegen de achtergrond van de (burger)oorlogen, het communistisch bewind, de miljoenen mensen die naar o.a. Pakistan en Iran vluchtten, de bemoeienis van o.m. Amerika, de Taliban, kortom de laatste dertig woelige, politiek wisselende jaren (tot aan 2003). Hosseini schreef in heldere taal een prachtige roman die ontroert.

18


THRILLER

Philip Kerr, Transfermaand. Amsterdam : Boekerij, 2015. (351 p.) (volwassenenafdeling)

S

cott Manson is assistent-manager en coach van het eerste elftal van de fictieve Engelse voetbalclub London City. De club is eigendom van de rijke Oekraïense investeerder Viktor Sokolnikov. Manson hoort in januari eerst dat een goede vriend, net als hij oud-voetballer, zelfmoord pleegde, en dan, vlak voor een belangrijke wedstrijd, dat manager João Zarco wordt vermist. Als deze ‘s avonds vermoord is gevonden in hun stadion heeft dat grote gevolgen voor Scott. Hij wordt door Sokolnikov gevraagd Zarco’s werk over te nemen, de politie is té kritisch op hem omdat hij ooit anderhalf jaar in de gevangenis zat, ten onrechte beschuldigd van verkrachting. De meermaals bekroonde, in Wimbledon wonende auteur schreef ruim twintig misdaadromans, non-fictie, en als P.B. Kerr kinderboeken. Dit goed vertaalde eerste deel van een nieuwe misdaadserie over Scott Manson is een actuele, spannende thriller met veel vaart die een goed beeld geeft van de Britse voetbalwereld en de grote financiële belangen die spelen. De ontknoping is verrassend en aannemelijk.

Herman Koch, Zomerhuis met zwembad. Amsterdam : Anthos, 2011. (380 p.) (volwassenenafdeling)

Huisarts Marc Schlosser heeft een medische fout begaan waardoor een van zijn patiënten, de

FANTASY

beroemde acteur Ralph Meier, is overleden. Hij zal zich moeten verantwoorden voor de Medische Tuchtraad. Over die Tuchtraad maakt hij zich niet echt zorgen: Èen schorsing van een paar maanden, daar komt het op neer. Maar is het wel een medische fout? Marc had immers een rekening te vereffenen met zijn patiënt, die net iets te veel belangstelling toonde voor diens mooie vrouw Caroline. Of heeft het alles te maken met de gebeurtenissen in het zomerhuis waar het echtpaar Meier het gezin Schlosser had uitgenodigd?

Natalie Koch, De erfenis van Richard Grenville. Amsterdam : Querido, 2011. (623 p.) (volwassenenafdeling)

Goede Nederlandse fantasyromans zijn op de vingers van een hand te tellen, maar dit eerste

WAARGEBEURD

deel van Natalie Kochs trilogie hoort daar zeker bij. Hierin volgen we de avonturen van de negentienjarige Alexa Westerhof, die wordt uitgenodigd om in Londen bij een kleine, onbekende universiteit te studeren. Daar ontdekt ze dat haar onbekende en overleden vader een magiër was en dat ze zelf ook over magische krachten beschikt. De universiteit bestaat uit een normaal gedeelte en een verborgen school, die alleen toegankelijk is voor magiërs. Tussen de colleges door maakt Alexa meteen kennis met de duistere kant van magie, wanneer een aantal mensen in een magisch coma raken. Wie zit daarachter? En welke leraren zijn te vertrouwen? De vergelijking met Harry Potter dringt zich op en is gerechtvaardigd. Koch combineert die invloed met De verborgen geschiedenis van Donna Tartt. Voeg er wat eigen ingrediënten aan toe en je hebt een gothic thriller waarvan je de pagina’s razendsnel omslaat.

19

Juliane Koepcke, Toen ik uit de lucht viel. Vianen : The House of Books, 2012. (301 p.) (volwassenenafdeling)

J

ulian Koepcke vertelt in dit boek gedetailleerd haar ervaringen voor, tijdens en na de vliegtuigramp die haar leven voorgoed zou veranderen. Haar jeugd bracht ze samen met haar ouders door in Peru. In die periode heeft ze door toedoen van haar ouders veel kennis opgedaan van het oerwoud. Deze kennis zou later van pas komen nadat ze als enige een vliegtuigramp had overleefd waarbij onder meer haar moeder om het leven kwam. De schrijfstijl geeft je letterlijk het gevoel dat je in de schoenen staat van de hoofdrolspeelster. De angstige momenten tijdens de fatale blikseminslag, haar gevoelens als jong kind en hoe dat haar heeft gevormd als volwassen vrouw. Als biologe is ze nog steeds werkzaam op de plek waar zich alles afspeelde. Dit boek fascineert en lijkt op een Hollywoodfilm – alleen dit is de harde realiteit. Haar verhaal werd al eens verfilmd door Werner Herzog en een nieuwe verfilming staat op stapel.


Tim Krabbé, De veertiende etappe : 71 wielerverhalen, waarin opgenomen 43 wielerverhalen. Amsterdam : Prometheus, 2015. (299 p.) (volwassenenafdeling)

S

HISTORISCH

HISTORISCH

HISTORISCH

electie uit de korte verhalen en columns die de auteur de afgelopen 35 jaar over wielrennen schreef. De verhalen staan chronologisch gerangschikt en zijn voorzien van een jaartal. Bij een aantal verhalen is een naschrift uit 2015 toegevoegd. Met verhalen over zijn eigen ervaringen (hij reed meer dan duizend amateurkoersen), die van anderen, wielervedettes, wielerklassiekers, bijzondere gebeurtenissen, mooie momenten, schandalen, wieleroverpeinzingen etc. Goed geschreven, boeiende en zeer leesbare verhalen die tot het puikje van de sportliteratuur kunnen worden gerekend en die de lezer naast Krabbé’s eigen ervaringen ook een mooie schets geven van de wielersport van de laatste decennia.

20

Rindert Kromhout, Soldaten huilen niet. Amsterdam : Leopold, 2010. (265 p.) (jeugdafdeling)

N

a een bezoek aan ‘Monk’s House’, de woon- en werkplaats van Virginia Woolf en het landhuis Charlestown van haar zus, de schilderes Vanessa Bell, raakte Kromhout geïntrigeerd door de Bloomsbury Group, een verzameling van voornamelijk kunstenaars uit het Engeland van de jaren twintig en dertig van vorige eeuw. Meer nog dan de artistieke visie, trof Kromhout de vraag hoe het was om als kind in zo’n inspirerende omgeving op te groeien. Vanuit deze fascinatie schreef hij zijn Bloomsbury-trilogie. De Engelse Quentin Bell groeit op in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Het grote landhuis van zijn familie wordt bewoond en bezocht door een bonte verzameling vrije geesten, waaronder tante Virginia Woolf. Vrije omgangsvormen en homoseksualiteit zijn voor Quentin en zijn drie jaar oudere broer Julian de normaalste zaak van de wereld. Hun onbezorgde jeugd wordt echter opgeschrikt door een familiegeheim, waarna de 21-jarige Julian in 1937 vertrekt om als soldaat mee te vechten in de Spaanse Burgeroorlog. Bekroond met de Gouden Lijst en de Thea Beckmanprijs. Bloomsbury-trilogie, dl. 1.

Rindert Kromhout, April is de wreedste maandag. Amsterdam : Leopold, 2013. (265 p.) (jeugdafdeling)

I

n maart 1941 verdwijnt de schrijfster Virginia Woolf, met achterlating van een brief. Haar neef Quentin Bell vertelt in de ik-vorm over deze gebeurtenis. De hoofdstukken hierover worden afgewisseld met het verhaal dat Quentins zusje Angelica vertelt en dat hij op schrift stelt. Daarin haalt het meisje herinneringen op aan haar tante en uit ze haar ambivalente gevoelens met betrekking tot haar moeder, de schilderes Vanessa Bell. Het verhaal is een – los te lezen – vervolg op Soldaten huilen niet. Bloomsbury-trilogie, dl. 2.

Rindert Kromhout, Vertel mij wie we waren. Amsterdam : Leopold, 2014. (166 p.) (jeugdafdeling)

In het voorjaar van 1978 bezoekt de schrijver Quentin Bell voor de laatste maal het landgoed

Charleston waar op dat moment alleen nog de schilder Duncan Grant leeft. Quentin nodigt hem uit op deze laatste dag nog te vertellen over hoe het leven op het landgoed was zo’n vijftig jaar geleden, toen Quentin daar, omgeven door onder meer kunstenaars, vrijdenkers en zijn zus opgroeide. Kennis van de eerste twee delen van de trilogie is niet noodzakelijk, maar geeft de verhalen wel een extra dimensie. Bloomsbury-trilogie, dl. 3.


Marco Kunst, Kroonsz. Rotterdam : Lemniscaat, 2014. (342 p.) (jeugdafdeling)

A

msterdam, 1670. Wessel Kroonsz wordt betrokken bij een belangrijk maar levensgevaarlijk onderzoek van zijn vader, die arts is. Eeuwen later, in 2013, ontmoet Pink een mysterieuze jongen. Hij heet Wessel Kroonsz. Wat wil hij van haar? Met gevoel voor detail en sfeer zet Marco Kunst het leven in de zeventiende eeuw treffend neer, afgewisseld met delen die zich afspelen in 2013. De verschillende personages worden sterk uitgewerkt. Filosofische elementen zijn op begrijpelijke en natuurlijke wijze in het verhaal verweven. De lezer die zich voor deze materie openstelt zal ten volle van het verhaal genieten en wacht een bijzonder spannende roman met een mooie gelaagdheid.

Rolf Lappert, Benjamin Schillings droom. Utrecht : Signatuur, 2012. (207 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

21

HISTORISCH

Benny Lindelauf, De Hemel van Heivisj.

SCIENCE FICTION

e ruim 16-jarige Ben(jamin) woont met zijn dementerende opa Karl in het gehucht Wingroden, waar niets te beleven valt. Ben is tuinder in opleiding, maar sleutelt liever aan auto’s. Hij droomt van een reis naar Afrika, het continent waar zijn vader bij een vliegtuigongeluk is omgekomen. Met zijn moeder, die als jazz-zangeres door Europa reist, heeft Ben nauwelijks contact. Onder de weinige inwoners van Wingroden neemt Maslow een aparte plaats in. Hij is een fantast, magiër en kunstenaar, die Ben betrekt in een wild idee: hij wil nieuws over een gestrande ufo verspreiden, zodat het gehucht in een pelgrimsoord van ufo-gelovigen zal veranderen. Vervolgens duikt de mysterieuze jonge Lena op en wordt er een moordverdachte aangehouden. Lena schudt Ben wakker, zowel mentaal als fysiek. Niet alleen ontdekt hij voor het eerst wat liefde is, maar vooral ontdekt hij de betekenis van een thuis: de plek ‘waar iemand merkt dat je er niet meer bent’. Een sympathieke coming of age-roman rond vriendschap en verlangen.

Pittacus Lore, Ik ben nummer vier.

Amsterdam : Querido, 2013. (403 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Het is 1938. Fing kan goed leren en wordt een studiebeurs aangeboden. Dit wordt niet toege-

staan door oma Mei, die de opvoeding van de kinderen uit het gezin op zich heeft genomen na de dood van hun moeder. In plaats daarvan krijgt Fing een baantje bij rijke mensen. Door de 9-jarige Liesl, die een diefstal in Fings schoenen schuift, raakt ze dit baantje snel kwijt. Inmiddels is de oorlog uitgebroken. Fings vier broers en vader zijn opgepakt en in Duitsland tewerkgesteld. Dan wordt het huis getroffen door een bom. Het boek biedt een prachtig beeld van een arme familie in crisis- en oorlogstijd. Ook de problematiek van de Joodse gemeenschap wordt subtiel in het verhaal verwerkt, aan de hand van het levensverhaal van de Joodse Liesl. Winnaar van de Woutertje Pieterseprijs 2011, Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs 2011 en de Nienke van Hichtumprijs. Zelfstandig te lezen vervolg op: Negen open armen (Gouden Zoen 2005).

Utrecht : Bruna, 2011. (327 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

J

ohn Smith (15) is een alien van de planeet Loriën. John is een van de negen Loriërs met Erfgaven die gevlucht zijn naar de Aarde, omdat de Mogadoren, al het leven op Loriën hebben weggevaagd. Drie van de negen Loriërs zijn al gevonden en gedood door de Mogadoren, John is de vierde. Na de zoveelste verhuizing belanden John en Henri in Ohio, waar John stapelverliefd wordt op Sarah en zijn eerste echte vriend krijgt: Sam. Ook zijn Erfgaven beginnen zich te ontwikkelen, zoals vuurbestendigheid. Juist nu zitten de Mogadoren hem op de hielen en moet John vechten voor zijn leven en de mensen die hem lief zijn. Lichte sciencefiction die makkelijk wegleest, omdat het verhaal zich op Aarde afspeelt in een klein Amerikaans stadje. John past echter niet bij de andere middelbare scholieren. Hij ziet er dan wel hetzelfde uit als iedereen, maar hij moet altijd zijn geheim meedragen. Het boek was zes weken lang een New York Times Bestseller en de verfilming deed het goed.


THRILLER WAARGEBEURD

Barry Lyga, Ik jaag op killers. Amsterdam : Boekerij, 2013. (295 p.) (jeugdafdeling)

D

e 17-jarige Jasper ‘Jazz’ Dent werd opgevoed door zijn vader Billy, de beruchtste seriemoordenaar van het land. Terwijl andere kinderen normale spelletjes speelden, was Jazz bezig met het verzorgen van zijn vaders trofeeën. Op zijn dertiende ziet Jazz zijn vader eindelijk levenslang in de gevangenis verdwijnen. Het is nu vier jaar later. Jazz is nog steeds mentaal beschadigd door de normen en waarden waarmee hij opgroeide. Wanneer het stadje opnieuw opgeschrikt wordt door een reeks moorden is Jazz de eerste die het patroon ontdekt. De nieuwe moordenaar lijkt de moorden van zijn vader te kopiëren. Jazz wil met zijn daderkennis de politie helpen bij het opsporen van deze misdadiger en daarmee ook bewijzen dat hij niet is zoals Billy. Vlot geschreven, spannende thriller waarmee de vraag wordt opgeworpen of een geweldpleger een product is van de natuur of van de vrije wil. Door Het boek is het eerste deel van de Jachttrilogie en het wordt vervolg door Het Spel en Bloed van mijn bloed.

Henning Mankell, De woede van het vuur. Breda : De Geus, 2012. (187 p.) (jeugdafdeling)

Als tienjarig meisje trapte de Mozambikaanse Sofia op een mijn en verloor daarbij haar twee

benen. Nu is ze twintig en woont met haar man en drie kinderen in een dorp waar iedereen arm is. Samen dromen ze van een huisje met elektriciteit en een betere toekomst voor hun kinderen. Maar als Armando regelmatig later thuiskomt en in nieuwe kleren verschijnt, wordt Sofia achterdochtig. Terecht, zal blijken. Wanneer ze op onderzoek uitgaat, blijkt dat hij een relatie heeft met de mooie Eliza. Daarnaast is hij ook een grote leugenaar en een dief. Voor Sofia breken opnieuw moeilijke tijden aan met soms hartverscheurende keuzes. Haar sterke karakter en het doorstaan van ontzettend veel ellende, doen Sofia voor haar kinderen én zichzelf kiezen. Zelfstandig te lezen vervolg op: Gezichten in het vuur en Het raadsel van het vuur.

Joachim Meyerhoff, Wanneer wordt het eindelijk weer zoals het nooit is geweest. Amsterdam : Signatuur, 2015. (311 p.) (volwassenenafdeling)

R

ijke literaire roman vol originele metaforen over een adolescent die opgroeit binnen de omheining van een psychiatrische inrichting waar zijn vader de geneesheer-directeur is. Wat begint als een verzameling groteske anekdotes over alle mogelijke bizarre voorvallen in de kliniek verandert langzaam in een serieuze roman over het bijzondere gezin waarin de jongen opgroeit. De onbekommerde lichtheid van het begin krijgt dan een diep menselijke en tragische dimensie, de schaterlach maakt plaats voor ontroering. Tweede in Duitsland juichend ontvangen autobiografisch getinte roman van een bekende acteur.

Bart Moeyaert, Iemands lief. Amsterdam : Querido, 2013 (92 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

In 1918 schreef de Franstalige Zwitser C.F. Ramuz het libretto voor Igor Strawinsky’s L’Histoire

du soldat, gebaseerd op oude Russische volkssprookjes. Het werd in 1930 door Martinus Nijhoff bewerkt tot De geschiedenis van de soldaat. Op verzoek van de violiste Janine Jansen schreef Bart Moeyaert een nieuwe Nederlandse tekst naar het oorspronkelijke verhaal. Een soldaat op weg naar huis ruilt zijn viool met de duivel voor een boek waarin de toekomst geschreven staat. Uiteindelijk trouwt hij met de prinses van zijn land, maar zijn geluk en zijn lot liggen definitief in de handen van de duivel. Moeyaerts tekst is hedendaags, tijdloos, poëtisch en theatraal effectief, en ook zeer geschikt als leestekst. De tekst is in samenhang met de briljante muziek te beluisteren op YouTube (live op het Internationaal kamermuziekfestival Utrecht, met Moeyaert als verteller en Jansen op de viool).

22


Caitlin Moran, Bouwpakket van een meisje. Amsterdam : Nijgh en Van Ditmar, 2014. (343 p.) (volwassenenafdeling)

J

ohanna (14) groeit op in een groot gezin in een achterstandswijk in Wolverhampton, Engeland, in de jaren negentig van de 20e eeuw. Haar vader is een mislukte popster, haar moeder heeft een postnatale depressie. Wanneer haar vader zijn uitkering dreigt te verliezen en Johanna voor schut staat in een plaatselijke tv-show, besluit ze zichzelf opnieuw uit te vinden. Een nieuwe naam, een nieuwe passie: als Dolly Wilde wordt ze de jongste en meest gevreesde muziekrecensent bij een muziektijdschrift in Londen. Ze stort zich vol overgave in de wereld van drank, seks en drugs. Maar kun je wel gelukkig zijn als je jezelf niet bent? Een in zeer vlotte stijl geschreven roman over een meisje dat probeert te ontsnappen aan haar armoedige milieu. Vlijmscherp, ontwapenend eerlijk en soms hilarisch beschrijft Johanna haar ongebruikelijke tienerjaren, de keuzes die ze maakt en de pijn van het volwassen worden. Door de vele herkenbare, vaak pijnlijke situaties leest Johanna’s verhaal bijna als een grofgebekte variant van Bridget Jones. Eerder verscheen van dezelfde auteur het bekroonde How to be woman.

Erwin Mortier, Marcel. Amsterdam : Meulenhoff, 2000. (141 p.) (volwassenenafdeling)

C

entraal staat het Vlaamse familieleven, hier dan gezien vanuit het kinderperspectief van een kleine jongen, die in het gezin van zijn grootouders en in de context van een bekrompen Vlaams dorpsleven zijn wereld ontdekt. Beslissend in dit geval is het beschamend verleden: een lid van de familie, Marcel, heeft als SS’er in de oorlog met de Duitsers gecollaboreerd en dit schandelijke gegeven wordt door de familie vanuit een rechts Vlaams nationalisme toegedekt. Daarmee komt er over de kleine gebeurtenissen van iedere dag voor de jongen iets van een magische bezwering te hangen: banale handelingen als het afstoffen van foto’s van overledenen worden rituelen en de dagelijkse werkelijkheden van tijd en natuur worden spiegelbeelden van de gevoelens van het kleine kind. Zo wordt deze kleine roman tot een groot meesterwerk van een bezielende verbeelding.

Haruki Murakami, De jacht op het verloren schaap. Amsterdam : Olympus, 2012. (346 p.) (volwassenenafdeling)

Haruki Murakami is een van de meest gelezen hedendaagse Japanse auteurs, van wie ook

al veel werk werd vertaald. De kern van het boek wordt gevormd door een fantastisch verhaal. De hoofdpersoon, een jongeman, gaat samen met zijn vriendin op jacht naar een zeer speciaal schaap met een ster op de rug. Hij wordt hiertoe gedwongen door een lid van een extreemrechtse beweging. De enige aanwijzing voor de held van het verhaal is de foto van het schaap. De zoektocht leidt tot allerlei bizarre ontwikkelingen. Hoofdthema van het boek zijn echter de problemen van jonge mensen rond de twintig in de moderne grote stad. Prettig geschreven, fantastische roman.

Paul Murray, Skippy tussen de sterren. Utrecht : Signatuur, 2011. (663 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

it boek speelt zich af op een Ierse kostschool. Naast humor en puberproblematiek zijn ook pesten, seksueel misbruik en drugs belangrijke verhaalelementen in deze lijvige roman. De titel slaat op de dood van de 14-jarige Daniel Juster aan het begin van het verhaal, waarna de rest van de roman gewijd is aan de periode vlak daarvoor. Hij wordt dan verliefd op het vriendinnetje van een bijna psychopatische medeleerling, zijn vriend probeert in een wetenschappelijk experiment de tijd-ruimte-barrière te slechten, een leraar worstelt met zijn privéleven en zijn relatie, en van andere leraren en leerlingen treden dubieuze geheimen aan het daglicht. Humor en melancholie gaan hand in hand in deze bitterzoete, maar prachtige roman over de pijn en de onbegrijpelijkheid van opgroeien en de eenzaamheid van mensen die soms een brug naar anderen weten te slaan. Uitstekend vertaald. Het boek kreeg de Dioraphte Jongerenliteratuur Prijs 2012.

23


Matias Nespolo, Zeven manieren om een kat te doden. Breda : De Geus, 2011. (222 p.) (volwassenenafdeling)

Gringo en zijn vriend Chueco (beiden 19) wonen in een sloppenwijk van Buenos Aires. Terwijl

ze vechten om te overleven, vullen ze hun dagen met roken en drinken en ze villen af en toe een kat om op te eten. Hun leven verandert echter drastisch wanneer Chueco het plan opvat om de plaatselijke caféhouder te beroven. Ze raken onlosmakelijk verstrikt in de harde wereld van drugs, prostitutie en corruptie, waar weinig plaats is voor medeleven, liefde of loyaliteit. Niets is nog wat het lijkt, ook niet de ontmoeting met een verloren gewaande vriend. Uiteindelijk raken de jongemannen verzeild in een niets ontziende bendeoorlog, waaruit geen ontsnapping mogelijk lijkt. Een bloedstollend debuut, waarin de gebeurtenissen elkaar in een razend tempo opvolgen. De stijl is strak, rauw en treffend en grijpt de lezer bij het nekvel. De meedogenloze wereld waarin de personages zich bewegen wordt tastbaar in elke zin. Een opvallend literair en spannend debuut van de Argentijnse schrijver, dat lang blijft nazinderen.

Patrick Ness, Zeven minuten na middernacht. Breda : De Geus, 2013. (215 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

S

HUMOR

inds Conor weet dat zijn moeder kanker heeft, krijgt hij steeds die vreselijke nachtmerrie over duisternis, geschreeuw en een afgrond. Door de situatie met zijn terminaal zieke moeder komt Conor op school in een isolement. Bovendien heeft hij te maken met een afstandelijke oma en een vader die een nieuw gezin heeft. ‘s Nachts precies om 00.07 uur krijgt Conor bezoek van de tot leven gekomen taxusboom achter hun huis. Dit oermonster vertelt drie verhalen, die consequenties hebben voor Conors gedrag. Het vierde moet Conor zelf vertellen en daarmee ziet hij uiteindelijk de vreselijke waarheid onder ogen. De beeldende manier van schrijven zorgt voor een grote betrokkenheid bij de emoties waarmee Conor te maken krijgt. De schrijfstijl is levendig, soms poëtisch, hier en daar humoristisch en met veel dialoog. De woordkeuze is zorgvuldig en origineel. Het verhaal heeft sprookjesachtige en griezelelementen. De bijzondere zwart-witillustraties in gemengde techniek, geven hieraan een extra dimensie.

David Nicholls, Heftig! Amsterdam : Boekerij, 2015. (336 p.) (volwassenenafdeling)

B

rian Jackson, enig kind van een hardwerkende weduwe, intelligent, naïef, onhandig, working class en achttien jaar oud, gaat in 1985 Engelse literatuur studeren aan de universiteit. Gewapend met De Laatste Onderbroeken Die Mijn Moeder Ooit Voor Me Zal Kopen, het ribfluwelenjasje van zijn overleden vader, het kookboek Toveren met gehakt en een hoofd vol dromen begint hij het avontuur. Het universiteitsleven is wennen en zijn uit boeken gehaalde levenswijsheid biedt hem niet veel hulp. Toch lijkt het geluk hem toe te lachen, hij krijgt iets met de mooie, intelligente en rijke Alice en het lukt hem om een lang gekoesterde droom te verwezenlijken: hij weet zich te kwalificeren voor de populaire BBC tv-quiz ‘University Challenge’ waaraan ook Alice meedoet. Maar de avond voor de opname gaat Alice vreemd… Goed en met veel humor in een nostalgische jaren tachtig sfeer geschreven, heel Engelse debuutroman van tv-scriptschrijver Nicholls (Cold Feet).

Jennifer Niven, Waar het licht is. Amsterdam : Moon, 2015. (333 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Een oprecht en prachtig liefdesverhaal. Het toeval wil dat Finch zijn klasgenoot Violet boven op

de klokkentoren van school treft, waar ze – net als hij – overweegt van af te springen. Finch praat haar om. Wat volgt is een diepgaand gevoel van verbondenheid, waarbij Finch de emotioneel beschadigde Violet opnieuw van het leven leert genieten. Samen reizen ze voor een aardrijkskundeproject door de staat Indiana. Maar terwijl zij langzaam opbloeit, zakt hij steeds verder weg in donkere gedachten. Ondanks de aangrijpende thematiek weet de Amerikaanse schrijfster vals sentiment te vermijden in haar eerste roman voor jongeren. In heldere, speelse taal levert ze een uitgebalanceerd plot, vergezeld van sprekende details en een hoofdpersoon die onder je huid kruipt: Finch is cynisch, nu eens brutaal en dan weer onzeker, en bij vlagen totaal verknipt, waardoor de lezer voorvoelt dat het weleens slecht met hem zou kunnen aflopen. Een onverwacht rauw verhaal dat nog dagenlang door je hoofd blijft spoken. Er is een verfilming van dit boek aangekondigd.

24


WAARGEBEURD

Christine Otten, Rafaël : een liefdesgeschiedenis. Amsterdam : Atlas Contact, 2014. (221 p.) (volwassenenafdeling)

W

inny Methorst is 21 jaar als ze op het Griekse eiland Kos de Tunesische vluchteling Nizar Khemiri ontmoet. Ze trouwen na drie maanden en gaan naar Tunesië waar Winny zwanger raakt. Om in haar eigen land te bevallen keert ze terug naar Brabant na een mislukte poging om een visum te regelen voor Nizar. Dan breekt de Jasmijn-revolutie uit en sluiten de Europese grenzen zich, ook voor Nizar. Hij gaat als bootvluchteling naar het Italiaanse eiland Lampedusa en doet alles om te overleven onder zware, soms onmenselijke omstandigheden. Hoogzwanger reist Winny naar het opvangkamp Lampedusa om te proberen haar man vrij te krijgen. Het waargebeurde verhaal wordt in korte hoofdstukken beurtelings verteld door Winny en Nizar, een enkel cursief gedrukt stuk komt van baby Rafaël. Een indrukwekkend, actueel boek waarvoor de veelzijdige schrijfster ter plekke research heeft gedaan waardoor een realistisch beeld is weergegeven. Deze moderne Romeo en Juliastory kreeg terecht veel aandacht in de media en wordt verfilmd.

Annabel Pitcher, Onder de ketchupwolken. Amsterdam : Moon, 2014. (304 p.) (jeugdafdeling)

D

SCIENCE FICTION

e 15-jarige Zoë heeft een geheim, een duister en vreselijk geheim dat ze aan niemand kan vertellen. Maar op een dag hoort ze van een crimineel, Stuart Harris, opgesloten in de dodencel in Texas. Zoë besluit haar verhaal over liefde en verraad, in brieven aan de man in de gevangenis, te vertellen. Stiekem schrijft ze hem brieven om van haar schuldgevoel af te komen. ‘De mijne was geen vrouw, maar een jongen,’ schrijft ze. ‘En ik heb hem vermoord, drie maanden geleden precies.’ Haar verhaal gaat over liefde en verraad. Een verhaal vol grappige en ontroerende details: over contact met je geliefde via veelkleurige spiralen DNA die hun sporen achterlaten op een deurknop, over de blauwe vonkjes van een vreugdevuur die lijken op kikkervisjes en zwemsperma, en over de zonsopgang van ketchupwolken op het bord van haar dove zusje. Bijzonder is de mix van spanning, ernst en humor, van drama en herkenbaarheid. Een ode aan het leven die tot nadenken stemt over de dunne grens tussen schuld en onschuld. Winnaar van de Edgar Allan Poe Award for Best Young Adult novel.

Philip Reeve, Levende steden. Amsterdam : De Boekerij, 2010 (282 p.) (jeugdafdeling)

Tom (15), leerling van het Geschiedenisgilde, woont in Londen in het vroegere Europa. Middelen

zijn er schaars geworden, steden zijn op rupsbanden gezet en proberen elkaar in bezit te krijgen. De geheimzinnige Hester Shaw pleegt een moordaanslag op Valentijn, hoofdhistoricus van het Gechiedenisgilde. Vanaf dat moment gaat alles heel snel: Tom valt samen met Hester door een afvalkoker en komt in het Buitengebied terecht. Daar krijgen ze te maken met aanvallen, Sluipers, piraten, Anna Fang en komen ze erachter dat alles draait om Medusa, een apparaat dat Londen gaat gebruiken om alle steden in te nemen! Spannend en avontuurlijk sciencefictionverhaal met veel wisselende verhaallijnen en personages, dat vlot leest en de lezer geboeid houdt. Eerder verschenen onder de titel: Een moordend systeem (2003).

Meg Rosoff, Hoe ik nu leef. Amsterdam : Pimento, 2005. (200 p.) (jeugdafdeling)

D

e Amerikaans Daisy (15) ontvlucht haar stiefmoeder door naar familie in Londen te verhuizen. Daar wordt ze opgewacht door haar neef Edmond. Hij is 14, rookt en rijdt met een jeep aan de verkeerde kant van de weg. En hij hoort ook - of vooral - de dingen die niet gezegd worden. Alles is een tikje buiten het gewone in haar Britse familie. Wanneer tante Penn onverwacht naar Oslo vertrekt voor haar werk, hebben de kinderen het rijk voor zich. Het is te mooi om waar te zijn; Daisy wordt verliefd op Edmond en er is geen volwassene in de buurt om hen hun eindeloze nachten samen te verbieden. Als er oorlog uitbreekt, raakt het hen nauwelijks. Tante Penn zit vast in Oslo, ze leven in een zalig niemandsland. Tot het huis door de overheid wordt opgeëist, de kinderen ondergebracht worden in gastgezinnen gespreid over het land en Daisy en Edmond gescheiden raken. Een boek over oorlog en verliefdheid, overlevingskracht, stiefmoeders, eetstoornissen, telepathie en angst voor geesten. Dit debuut was meteen zeer succesvol. Rosoff won er o.a. de Guardian Children’s Fiction Prize 2004 mee. Hierna volgden nog jongerenromans van haar in vertaling. How I live now werd verfilmd in 2013.

25


D

WAARGEBEURD

e wereld waarin Beatrice (16) leeft, is opgedeeld in vijf facties. De facties vertegenwoordigen de eigenschappen oprechtheid, onverschrokkenheid, eruditie, vriendschap en zelfverloochening. Doel van de facties is dat ieder mens leeft in de groep die het goede in hen naar boven haalt. Op zestienjarige leeftijd doen kinderen een test en kiezen zij in welke factie ze voortaan willen leven. De testuitslag van Beatrice is verbazend en zij kiest voor de onverschrokkenen. Wat volgt is een keiharde inwijding voor Tris, zoals ze dan heet. Ze wil bewijzen dat zij in deze factie hoort en vecht voor haar positie. Ze wordt gepest en bedreigd met haar leven. De sfeer is beklemmend door de starre wijze waarop facties werken en door de snoeiharde inwijding. Dit spannende boek is het debuut van de 23-jarige auteur uit Chicago. Deze stad vormt ook het decor van het verhaal. Het boek is verfilmd.

HISTORISCH

SCIENCE FICTION

Houten : Van Goor, 2014. (347 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Gideon Samson en Julius ’t Hart, Overspoeld.

Aline Sax, De kleuren van het getto.

HISTORISCH 26

Veronica Roth, Inwijding : haar keuze verandert alles.

Amsterdam : Querido, 2014. (173 p.) (jeugdafdeling)

Pieter (18) gaat na zijn eindexamen als vrijwilliger Engelse les geven aan blinde en dove kinde-

ren op Sri Lanka. Tijdens de kerstperiode heeft hij met zijn collega vrijwilliger John een vakantie aan zee, waar zij twee Zweedse vriendinnen ontmoeten. Pieter wordt al snel verliefd op Elin en brengt de nacht met haar door. De volgende morgen wordt de kust getroffen door een tsunami en moeten ze rennen voor hun leven. In de chaos die daarna ontstaat, gaan ze elk hun eigen weg. Bijna vijf jaar later ontvangt Pieter via Facebook een vriendschapsverzoek van Elin en beleeft hij de verdrongen, angstige avonturen opnieuw. Op indringende wijze worden de waargebeurde belevenissen van Julius ’t Hart, die in 2004 ten tijde van de tsunami vrijwilligerswerk deed op Sri Lanka, door Samson in dit ijzersterk verhaal verwerkt.

Wielsbeke : De Eenhoorn, 2011. (171 p.) (jeugdafdeling)

Misja woont in Warschau als in september 1939 de Duitsers Polen binnenvallen. Al snel wordt

zijn woonwijk het Joodse getto van Warschau: de Polen moeten vertrekken, de wijk wordt helemaal afgesloten en raakt overbevolkt met alle Joden die ernaar getransporteerd worden. Zijn ouderlijk huis zit vol, er is nauwelijks te eten en besmettelijke ziekten en ondervoeding eisen hun tol. Misja is woedend en wil wat doen. Hij ontdekt hoe hij via de riolen in het Poolse stadsdeel kan komen om aan eten te komen. Zijn kleine zusje Janina neemt het smokkelen ongevraagd van hem over. Op een nacht komt ze niet meer terug en wordt hij verteerd door schuldgevoelens. De verhalen over transporten naar Rusland, waar het allemaal beter zou zijn, gelooft Misja niet en de terreur van de Duitsers wordt steeds erger. Hij raakt de moed kwijt, totdat hij bij een verzetsgroep komt, die een opstand aan het voorbereiden is. Indringend verhaal over de opstand in het Warschause getto in 1943. De Pools-Nederlandse Belg Caryl Strzelecki voorzag het verhaal overvloedig van in het blauw afgedrukte pentekeningen.

Ruta Sepetys, Schaduwliefde. Amsterdam : Moon, 2011. (368 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

In 1941 verheugt de 15-jarige Litouwse Lina zich op de kunstacademie. Maar als de geheime

Sovjet-politie thuis binnenvalt, worden Lina, haar broertje en moeder naar Siberië gedeporteerd. Haar vader belandt in een van de vele gevangenissen tijdens Stalins schrikbewind. De reis voert Lina en haar familie van Kaunas in Litouwen via diverse strafkampen in Siberië naar de noordpool, een uitzichtloze lijdensweg langs werkkampen waarbij iedereen dikwijls letterlijk moet vechten om te overleven. Lina begint de mensen en hun situatie te tekenen en smokkelt haar tekeningen de kampen uit, om ervoor te zorgen dat dit gebeuren niet vergeten raakt. Een meeslepende belangwekkende historische roman die een ruim publiek verdient en kan boeien.


HISTORISCH WAARGEBEURD

Harry Sidebottom, Oorlog in het oosten. Amsterdam : Athenaeum-Polak en Van Gennep, 2012. (492 p.) (volwassenenafdeling)

D

e auteur, docent klassieke geschiedenis aan de Oxford University, presenteert hier de eerste roman van een reeks. Hij publiceerde vooral over de klassieke oorlogvoering en zo is de strijd tussen de Romeinse bezetting van een stad in Syrië en de aanvallende Perzen hem wel vertrouwd. Zijn fictief verhaal is gebaseerd op de archeologische opgravingen van Dura Europos aan de Eufraat, met stadsplattegrond en al. Een Romeins generaal wordt in 238 n.C. tot gouverneur benoemd. Hij versterkt de zwakke muren en legt voorraden aan. De eerste aanvallen weet hij succesvol af te slaan. Door verraad valt de stad ten slotte toch in handen van de Perzen. De generaal ontsnapt met een klein gevolg. Spannend geschreven en voor liefhebbers een plezier om te lezen.

Jan Simoen, Ik ben Alice. Amsterdam : Querido, 2010 (228 p.) (jeugdafdeling)

Het naderende eindexamen is voor Alice weinig aanlokkelijk. Ze houdt niet van leren, ze feest

liever met haar vrienden. Met haar grote mond overschreeuwt ze haar lage zelfbeeld en haar problemen anorexia en dyslexie. Na drie jaar kijkt Alice terug op hoe ‘dat eetgedoe’ begon; in spreektaal, soms direct gericht tot de lezer: ‘remember?’ Alice is woedend op de sluipende anorexia (‘ik bleef maar afvallen in ijltempo, ik was als een renner die zichzelf in de afdaling niet meer kan bijhouden’), maar ook op zichzelf en op anderen. Vooral haar moeder en hulpverleners moeten het ontgelden. Ondanks de beladen thema’s - ook automutilatie en ‘voorboozen’ (indrinken) komen aan bod - is de toon licht, mede door Alices humor en zelfspot. Meeslepend, herkenbaar ik-verhaal gebaseerd op waargebeurde ervaringen.

Francisco X. Stork, De laatste zomer van de krijgers des doods. Rotterdam : Lemniscaat, 2011. (301 p.) (jeugdafdeling)

D

e krijgers des doods zijn twee jongens van zeventien: Pancho Sanchez en Daniel Quentin (D.Q.). Hun situaties zijn verschillend: Pancho is uit op wraak en wil iemand vermoorden. De enige taal die hij kent, is die van de vuist; hij beoordeelt iedereen als een tegenstander in een boksring. D.Q. heeft kanker in zijn hersenen en heeft nog maar een half jaar te leven. Daarom schrijft hij aan ‘het Manifest van de Krijger des Doods’, waarin hij betoogt dat je je juist in deze situatie moet richten op het leven. De jongens zijn verbonden door de keuze waar zij beiden voor staan: hoe wil ik leven?

Francisco X. Stork, Marcelo en de echte wereld. Rotterdam : Lemniscaat, 2010. (277 p.) (jeugdafdeling)

Marcelo Sandoval (17) is een bijzondere jongen. Hij luistert het liefst de hele dag naar de in-

nerlijke muziek in zijn hoofd en houdt niet erg van mensen. Als zijn vader hem echter verplicht een zomer lang op zijn advocatenkantoor te werken, wordt Marcelo uitgedaagd uit zijn schulp te kruipen. Vanaf dat moment draait alles in Marcelo’s leven om verwachtingen: lukt het hem, ondanks zijn aan Asperger verwante autistische stoornis, te functioneren in de ‘echte’ wereld vol onbekende mensen, ervaringen en gevoelens? Die zomer leert Marcelo’s vader evenveel over de rechtlijnige en eerlijke wereld van zijn zoon als Marcelo leert over die kromme ‘echte’ wereld. Dit boek is in Amerika – terecht – overladen met prijzen.

27


THRILLER KLASSIEKER FANTASY

Natasza Tardio, Moordvrienden. Amsterdam : Pimento, 2012. (208 p.) (jeugdafdeling)

S

pannend verhaal dat draait om een schoolmoord, waarbij drie leerlingen en een leraar werden doodgeschoten. De dader, de 15-jarige Finn van zwaksociale afkomst, heeft hierbij zelfmoord gepleegd, en wordt ook verantwoordelijk gehouden voor de gruwelijke moord op een 5-jarig jongetje. De hoofdpersoon Milo was erbij betrokken, maar is het bewijsbaar, dat hij gedwongen werd om zijn vriend, die hem beschermde na jarenlange pesterij, te volgen? Een geloofwaardig, toegankelijk boek over verontrustend wrede, manipulatieve, beschadigde kinderen die allerlei deskundigen, en zelfs de lezer, om de tuin kunnen leiden.

J.R.R. Tolkien, De reisgenoten. Amsterdam : Boekerij, 2013. (491 p.) (volwassenenafdeling)

Eerste deel van het beroemde epos vol fantasie, waarin mythische, maar nauw aan de mens

verwante wezens in het bezit komen van de ring die beslist over heil en verderf. Als die ring in handen komt van de oude hobbit Bilbo, ontbrandt een strijd over het behoud of de ondergang van de wereld. Een strijd tussen goede wezens en boze machten. Dit levenswerk van Tolkien is een onnavolgbare mengeling van mystiek, fantasie, sciencefiction, sprookje, fabel enzovoort. Geschreven in een meeslepende stijl. Fraaie vertaling.

Franca Treur, De woongroep. Amsterdam : Prometheus, 2014. (338 p.) (volwassenenafdeling)

D

HUMOR

e 28-jarige Eleonoor heeft het ogenschijnlijk goed voor elkaar, ze heeft een standvastige relatie met Erik en verdient als afgestudeerde communicatiewetenschapper ruimschoots genoeg als freelancer om haar hobby ‘shoppen’ en haar verlangen naar de nieuwste elektronica te kunnen bevredigen. Maar ze vindt haar leven nogal doelloos en gewoontjes en besluit in een idealistische woongroep te gaan wonen in een oud voormalig weeshuis in Amsterdam-Oost. Daar komt ze terecht bij een bonte verzameling mensen met ingewikkelde onderlinge verhoudingen, moet ze zich voordoen als vegetariër en gaat ze actievoeren waarbij ze rechtstreeks tegenover Eriks vader komt te staan. Hoewel niet autobiografisch maakte de auteur bij het schrijven van deze roman gebruik van haar eigen ervaringen in een woongroep. Geestige, in een wat laconieke stijl geschreven roman met raak getroffen sfeer en dialogen, herkenbare situaties en een overtuigende, eigentijdse hoofdpersoon op zoek naar de zin van het leven.

Ernest Van der Kwast, Mama Tandoori. Amsterdam : Nijgh en Van Ditmar, 2010. (214 p.) (volwassenenafdeling)

Een Indiase moeder met een bevlogen en vurig karakter zwaait de scepter in het Rotterdamse

gezin waarin de hoofdpersoon opgroeit. Deze jongen, die ook Ernest van der Kwast heet en later schrijver wordt, moet zich een weg naar volwassenheid zien te banen en zich ontworstelen aan zijn moeder met haar excentrieke opvattingen. De hoofdstukken beschrijven losse fragmenten uit Ernests jeugd, en dan vooral de zonderlinge streken van zijn moeder: van mensen te lijf gaan met een deegroller tot haar exuberante verzamelwoede. De luchtige, vaak ironische formuleringen roepen zulke situaties heel concreet op. De roman leest als een kleurrijke schets van een onalledaagse familie. Zonder flauw te worden blijft het boek tot het einde toe plezierig.

28


HISTORISCH

Joke Van Leeuwen, Feest van het begin. Amsterdam : Querido, 2012. (246 p.) (volwassenenafdeling)

D

it verhaal speelt zich af in de tweede helft van de achttiende eeuw in Frankrijk. Catho is te vondeling gelegd en belandt in een door nonnen geleid vondelingenhuis. Door haar vrijgevochten natuur is ze daar al gauw niet op haar plek. Dat geldt ook voor Berthe, een non die teleurgesteld is in het gebrek aan diepgang van de andere zusters. Berthe wordt Catho’s steun en toeverlaat. Parallel daaraan loopt een verhaallijn over een klavecimbelbouwer en een beul, die zich verdiepen in de ontwikkeling van de guillotine. De verhaallijnen zijn kunstig met elkaar verweven. De historische context (Franse Revolutie) wordt zijdelings belicht; centraal staat de ontwikkeling van de hoofdpersonages die hun eigen keuzes leren te maken.

Ina Vandewijer, Little black spiders. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2012. (145 p.) (jeugdafdeling)

Little Black Spiders, gebaseerd op het scenario van de gelijknamige film, begint in april 1978,

HISTORISCH

HISTORISCH

als Katharina (Katja) van het weeshuis naar ‘de Zolder’ verhuist, een toevluchtsoord voor ongehuwd zwangere meisjes. Hier wachten ze hun bevalling af, waarna de pasgeboren baby’s door de nonnen worden weggenomen. Onder het waakzame oog van soeur Simone en haar rechterhand Cecilia worden Katja en haar negen lotgenotes van de buitenwereld afgeschermd. Uit Katja’s dagboekfragmenten en brieven ontdek je de waarheid omtrent haar afkomst, verboden relatie en zwangerschap. Van naïeve, wat onzekere adolescente transformeert Katja tot een mondige jongvolwassene, die de haar voorgeschreven regels en opgedrongen beslissingen niet langer aanvaardt. Doet de afloop aanvankelijk een sterk geromantiseerde slotscène vermoeden, dan vermijdt de auteur goedkoop sentiment in een ontnuchterend einde.

29

Do Van Ranst, Iedereen bleef brood eten. Wielsbeke : De Eenhoorn, 2013. (463 p.) (jeugdafdeling)

I

edereen bleef brood eten speelt zich af in de Westhoek, tijdens de Eerste Wereldoorlog. De prille relatie tussen Nelle en Simon komt tijdens de Eerste Wereldoorlog onder druk te staan als Nelle besluit zich aan te melden als verpleegster aan het front. Simon wil zich afzijdig houden van het geweld, maar neemt toch dienst om zijn vader te tonen dat hij niet laf is. Gedurende de oorlog zien zij elkaar zo nu en dan; Simon veinst zelfs kwalen om naar het hospitaal te mogen waar Nelle werkt. Allebei worden ze getekend door het leed dat ze zien en meemaken. Van Ranst laat afwisselend Nele en Simon in de tegenwoordige tijd als ik-verteller aan het woord. De andere vertelt dan in de verleden tijd als hij/zij verteller. In zijn aangrijpende schets van een gekwetst gezin raakt de schrijver aan het échte leed dat net onder de oppervlakte ligt en stil sijpelt tussen al het oorlogsvertoon. Een ontroerend verhaal over liefde, schuldgevoel en heldendom.

Jean-Claude Van Rijckeghem en Pat Van Beirs, Galgenmeid. Antwerpen : Manteau, 2010. (496 p.) (jeugdafdeling)

Galgenmeid speelt zich af in het Antwerpen van eind zestiende eeuw, wanneer de pest de stad

in haar greep houdt. Gitte, een veertienjarige beurzensnijder en inbreekster wordt ter dood veroordeeld. Ze ontsnapt aan de galg door de onderbaljuw ervan te overtuigen dat haar vader een Spaanse hertog is, die bovendien adviseur is van koning Filips de Tweede. In dienst van de Nederlandse prins van Oranje wordt ze naar het vijandige Sevilla gestuurd, waar ze de zeekaarten van de hertog dient te stelen. Maar Gitte verliest haar hart aan Sevilla en aan don Domingo, de neef van de hertog. Ze probeert met alle middelen om onder haar opdracht uit te komen. Galgenmeid is naast een schelmenroman en spionageverhaal ook een schitterende historische evocatie, een tot in de kleinste details onderbouwde film over het leven in Vlaanderen en Spanje in de tweede helft van de zestiende eeuw, met de Tachtigjarige Oorlog op de achtergrond. Het is aan de lezer om data en reflecties bijeen te puzzelen en te plaatsen maar dankzij structurele verwijzingen geraakt die de draad van Gittes verhaal niet kwijt.


HISTORISCH

Kathleen Vereecken, Ik denk dat het liefde was.

HISTORISCH

Kathleen Vereecken, Zijdeman.

Tielt : Lannoo, 2009. (243 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Leon brengt zijn kinderjaren als vondeling door bij een hardvochtige voedster in de Morvan.

Hij overleeft, en dat mag in die tijd al een wonder heten. Zijn leven dankt hij vooral aan Méline, de dochter van zijn voedster en de enige die hem haar onvoorwaardelijke liefde geeft. Wanneer zij omwille van een verboden liefde zelfmoord pleegt en Leon niet langer gewenst is, lijkt hij helemaal verloren. Hij herpakt zich en trekt, gewapend met zijn pen, naar het stinkende Parijs om daar op zoek te gaan naar zijn ouders. Leon is brutaal, maar erg gevoelig. Hij laat weinig anderen toe in zijn leven, maar hij houdt zijn kop boven water door schrijver te worden die zijn diensten aanbiedt aan ongeletterde medeburgers. Zo komt hij zijn moeder op het spoor. Boeiende jeugdroman waarin met prachtig, beeldend taalgebruik een sfeervolle, plastische schets wordt gemaakt van het 18e-eeuwse Frankrijk.

Tielt : Lannoo, 2013. (163 p.) (jeugdafdeling)

De Vlaamse schrijfster gebruikt dit familieverhaal van haar grootmoeder als basis voor deze ro-

man, gesitueerd in het 18e-eeuwse Parijs. De vader van Camille (16) en Louis (11) is als handelaar in zijde naar China vertrokken en nooit meer teruggekomen. Broer en zus gaan elk op hun eigen wijze om met de onzekerheid van de vermissing van hun verafgode vader. Camille helpt flink mee in de stoffenwinkel bij haar moeder, maar is ongeduldig en opstandig, stort zich in de armen van Sébastien Chevalier en is getuige van een lynchpartij die haar diep schokt. Louis is ingetogener, houdt zich, zijn vader indachtig, bezig met het kweken van zijderupsen, wordt slachtoffer van de in opdracht van Louis XV streng optredende politie, maar komt vrij. Verlies, gemis, ontluikende liefde, klassenverschillen, schuld en boete, de aanloop naar de Revolutie… In Zijdeman zit behoorlijk veel stof.

Dimitri Verhulst, Helaasheid der dingen. Amsterdam : Atlas Contact, 2015. (206 p.) (volwassenenafdeling)

In deze roman maakt de lezer kennis met de jeugdjaren van de hoofdpersoon, Dimitri Verhulst.

HISTORISCH WAARGEBEURD

Hij groeit op zonder moeder, de grootmoeder is de enige stabiele factor in een familie die zich zo asociaal gedraagt als maar mogelijk is. De Verhulsten zijn volkomen aan lager wal geraakt, maar bezitten een ongetemde trots die ze met hun drankzucht en hun vuisten afdwingen. Deze roman is een loflied op drank, vervuiling, vrouwen en wangedrag. Alles wat passeert is in een filmische, recht toe recht aan stijl geschreven; hilarisch in ‘De ronde van Frankrijk’ en het wereldkampioenschap zuipen, ontroerend in de ‘zwemscène’. Maar de grondtoon in de twaalf hoofdstukken met memorabele gebeurtenissen blijkt een tragische te zijn: uiteindelijk verliest de hoofdpersoon zijn gevoel van verbondenheid met de familie. Is deze roman autobiografisch? Met alles, van motto tot de tekst op de achterflap, wordt deze indruk wel gewekt. Toch lijkt de verbeelding met de feiten soms een loopje te nemen. De lagen in de roman, de gedreven stijl met de spanning tussen tragiek en kolder hebben een boeiend verhaal opgeleverd. Bekroond met de publieksprijs Gouden Uil 2007 en De Inktaap 2008. Het boek is ook verfilmd.

30

Anne Voorhoeve, 21 juli. Utrecht : Callenbach, 2012. (368 p.) (jeugdafdeling)

D

e 14-jarige Fritzi weet niet beter dan dat Adolf Hitler het beste voorheeft met het Duitse volk. Ze vertrouwt hem. Als ze geconfronteerd wordt met de rol die haar familie heeft gespeeld bij een aanslag op de Führer, is ze volkomen verbijsterd. Haar familie en zijzelf worden opgepakt, waarna een vreselijke tijd in gevangenissen en concentratiekampen volgt. Tijdens deze gruwelijke tocht leert Fritzi haar familie, zichzelf en de oorlog steeds beter begrijpen. Indringend verhaal dat zich afspeelt tijdens het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog, gebaseerd op het waargebeurde verhaal van de familie Von Stauffenberg. De auteur heeft met Liverpool Street (2010) en Unterland (2014) reeds meerdere verhalen geschreven die een onderdeel van de recente geschiedenis van Duitsland op heldere en treffende wijze doen oplichten.


HISTORISCH HISTORISCH 31

Markus Zusak, De boekendief. Vianen : The House of Books, 2014. (558 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

N

adat haar moeder is opgepakt, waarschijnlijk vanwege communistische sympathieën, worden de Duitse Liesel Meminger (9) en haar broertje in 1939 in een pleeggezin geplaatst. Als Werner onderweg sterft, komt Liesel alleen aan in Molching bij München bij de oudere Hubermanns: de aardige anti-Nazi huisschilder Hans en zijn ontevreden vrouw Rosa. Hans leert Liesel lezen, waardoor boeken voor haar zo belangrijk worden dat ze ze soms steelt. Eind 1940 duikt de zoon van een joodse kennis van Hans bij hen onder en er groeit een band tussen Max en Liesel. Na een bombardement in 1943 is Liesel de enige in de straat die nog leeft. Ze gaat op zoek naar Max. De Australische schrijver, zoon van Duits-joodse emigranten, schreef eerder enkele bekroonde tienerromans. Deze goed vertaalde roman werd een internationaal succes. Het meeslepende verhaal vertelt niet alleen heel beeldend hoe de Tweede Wereldoorlog zich ontwikkelde, maar ook hoe groot de kracht van boeken kan zijn.

Floortje Zwigtman, Spiegeljongen. Baarn : De Fontein, 2010. (621 p.) (jeugdafdeling)

D

it boek vormt na Schijnbewegingen (Gouden Uil en Gouden Zoen 2006) en Tegenspel het zelfstandig te lezen sluitstuk van de trilogie Een groene bloem, een serie historische jeugdromans. Centrale figuur is de jonge homoseksuele Adrian Mayfield (17). In dit verhaal is de breuk met zijn geliefde Vincent Farley een feit en is Adrian op zoek naar wraak. Hij beweegt zich aan de zelfkant van de maatschappij, maar kent ook gevierde en welgestelde personen. Onder hen zijn enkele historische figuren, zoals de schrijver Oscar Wilde, tegen wie een sodomieproces loopt. Over zijn eigen seksuele ervaringen vertelt Adrian zonder terughoudendheid, net als over zijn ziekte, gonorroe. De auteur bouwt opnieuw de spanning goed op en weet met haar filmische, gedetailleerde beschrijvingen en soms cynische verteltoon de lezer aan zich te binden. De trilogie Een groene bloem getuigt van diepmenselijke inzichten in de psyche en het ruime scala aan verborgen en verdrongen verlangens dat ons drijft. De schuchtere zoektocht van een adolescent naar het eigen ik en parallel hieraan het socialisatieproces, weet ook in dit laatste deel de kern te raken van zoekende, zwervende zielen en vormt een herkenbaar klankbord voor hedendaagse adolescenten. Een krachtige en waardig afsluiter van een trilogie die zonder enige twijfel een ereplaats verdient in de annalen van de adolescentenliteratuur.


32


Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd

Recommend Documents