Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd

Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd mee om het juiste boek te kiezen of om op de hoogte te blijven van nieuwe titels. Om de leerlingen van het secundair onderwijs hierbij te helpen, stelden de collectievormers van de Brugse openbare bibliotheek deze leeslijst samen. Er is een aparte brochure voor elke graad. Het gaat om vrij recente Nederlandstalige boeken, oorspronkelijk of vertaald, die nog in de boekhandel te krijgen zijn. We kozen zowel titels uit de jeugdbibliotheek als de volwassenenafdeling. De keuze is gevarieerd. Je zal er zowel klassiekers en literaire romans in terugvinden als verhalen in een bepaald genre (thrillers, historische romans…). Ook het leesniveau varieert van vlot toegankelijk naar romans die meer inspanning vragen. De leeslijst toont behalve titel en auteur, ook de cover, het aantal pagina’s, de korte inhoud en het genre om je te helpen kiezen. Bovendien geven we aan of een boek verfilmd werd en of het aanbevolen wordt door toonaangevende sites zoals de boekzoeker en het jongerenliteratuurplein en bronnen zoals Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen. Naast de titel rechts zie je de moeilijkheidsgraad van het boek. De lijst is maar een greep uit het aanbod van de bibliotheek. In de bibliotheek staan de medewerkers altijd klaar om te helpen met de keuze van een boek. Via brugge.be/bibliotheek kan je nog meer werken voor jongeren vinden door de verfijning “tips voor jongeren”. De leeslijsten zijn ook online beschikbaar op brugge.be/bibliotheek.

1

BIB EN SCHOOL LEESLIJST 1 - 2

2


Verklaring van de symbolen Moeilijkheidsgraad Je leest om je te vermaken. De boeken zijn vooral genrefictie, zoals thrillers, fantastische, romantische en waargebeurde verhalen. Het verhaal primeert en de stijl en is minder belangrijk. De boeken hebben een sterke, eenvoudige verhaallijn, zonder veel variaties in tijd, personages of plaats. De plot is belangrijker dan de gedachtegang van de personages.

De boeken bevatten verschillende situaties en rijkere personages die zich ontwikkelen. Als lezer stap je in een minder herkenbare wereld. De stijl en het taalgebruik zijn rijker en dragen bij tot de leeservaring. Er is actie en drama, maar de psychologie van de personages is ook belangrijk.

Boeken met wat meer uitdaging voor gemotiveerde en kritische lezers, waarin het taalgebruik veeleisend kan zijn. Voor lezers die eens kennis willen maken met literaire klassiekers. De vormgeving en de structuur kunnen een uitdaging vormen. De romans zijn stilistisch sterker met vaak meer dan één verhaallijn en een diepere betekenislaag. De gevoelens en gedachten van de hoofdpersoon kunnen complexer zijn.

www.boekenzoeker.org

www.leesplein.be/jongerenliteratuurplein

1001 boeken die je moet gelezen hebben! [Peter Boxall (general ed.), 1001 books you must read before you die. London : Cassell Illustrated, 2013.]

Verfilmde boeken

Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen TEKSTBRONNEN: Biblion, uitgeversinformatie, Leeswelp, de tips van de bib op de bibliotheekblog.

3


WAARGEBEURD

50 Cent, Slagveld : het bijna ware verhaal van een ex-pester. Amsterdam : Pimento, 2012. (271 p.) (jeugdafdeling)

Burtons ouders zijn gescheiden. Hij woont met zijn moeder in een flatje in een buitenwijk van

New York. Zijn vader in Harlem heeft nooit tijd voor hem. Op zijn nieuwe school krijgt Burton de bijnaam ‘dikzak’. Hij slaat een klasgenoot en moet naar Liz, een maatschappelijk werkster. Met verbazing en blijdschap merkt hij hoe zijn klasgenoten plots met ontzag naar hem opkijken. Oudere, stoere jongens zien hem opeens staan. Te laat beseft Dikzak dat ze hem alleen voor hun karretje spannen. Gaandeweg gaat Dikzak inzien waarom hij die jongen heeft geslagen en ook wat hij wil met zijn leven. Een ontroerende jeugdroman van rapper 50 Cent over een eenzame, verwaarloosde jongen met een laag zelfbeeld die met pesten en geweld probeert opgemerkt te worden.

David Almond, De schaduw van Skellig. Amsterdam : Querido, 2000. (160 p.) (jeugdafdeling)

Michael voelt zich boos en verloren in hun nieuw huis en hij is verdrietig omdat zijn pasgebo-

ren zusje zwaar ziek is. Samen met zijn buurmeisje Nina ontfermt hij zich in het geheim over de gewonde, mysterieuze man Skellig die een mengeling van mens, uil en engel lijkt te zijn en onderdak gevonden heeft in de garage van Michael. Als dank voor hun hulp bezoekt Skellig de baby in het ziekenhuis en laat de twee kinderen delen in zijn (vlieg)ervaringen. Daarna verdwijnt Skellig, een boodschap op de vensterbank achterlatend. Prachtig magisch-realistisch verhaal waarin de symboliek over leven, dood en vriendschap op indringende wijze wordt neergezet. Debuut van de Britse auteur David Almond en volgens critici nog steeds een van de prachtigste jeugdboeken die de laatste twintig jaar gepubliceerd zijn. Hij kreeg er meteen de Carnegie Medal en de Whitebread Prize voor en de vertaling won een Zilveren Griffel. In 2010 ontving Almond de Hans Christian Andersen Medal voor zijn oeuvre. Het boek werd verfilmd in 2010.

Nic Balthazar, Neeland.

Tielt : Lannoo, 2013. (64 p.) (jeugdafdeling)

Twee jonge asielzoekers vertellen hun verhaal in korte zinnen. Daarbij staan sprekende foto’s in kleur en zwart-wit. Ze verbeelden het relaas van de jonge asielzoekers als stille fragmenten uit een film. Het verhaal is gebaseerd op interviews met asielzoekers in België. In woord en beeld wordt de zoektocht naar veiligheid en geluk van een jongeman en zijn geliefde vormgegeven. Het boek ziet er zeer toegankelijk uit. De inhoud, in combinatie met de gekozen vorm, is ook heel geschikt om jongeren kennis te laten nemen van hoe het is om als asielzoeker naar Europa te vluchten.

Fran Bambust, Zeven dubbeltjes en een trein. Hasselt : Clavis, 2013. (182 p.) (jeugdafdeling)

D

e twaalfjarige Jonas voelt zich een meisje. Omdat Jonas niet langer wil zijn wie hij ogenschijnlijk is, besluit hij te verdwijnen. Zijn broer Dries, anderhalf jaar ouder, voelt zich schuldig omdat hij Jonas graag plaagde. Hij besluit hem te gaan zoeken door zijn hersenkronkels te volgen. Dat levert sporen op en waar sporen zijn, daar rijdt de trein. Dries is niet de enige passagier. In de trein zit ook een meisje, Tess. Omdat zij geen eindbestemming lijkt te hebben, zoekt ze met Dries mee. Het wordt een vreemde reis, langs zeven haltes. Bij elke halte leert Dries iets meer over Jonas, zijn broer die eigenlijk zijn zus wil zijn. Waar de reis aanvankelijk fysiek lijkt te zijn, wordt gaandeweg duidelijk dat Dries door een door Jonas gecreëerde droomwereld reist die gruwelijk en destructief is.

4


5

THRILLER

Tim Bowler, Vergelding.

HISTORISCH

John Boyne, De jongen die zijn vader zocht.

DETECTIVE HUMOR

Alan Bradley, Slotakkoord voor een moord.

HISTORISCH SPANNEND

Theresa Breslin, De Nostradamus voorspelling.

Utrecht : De Fontein, 2013. (255 p.) (jeugdafdeling)

Maya (14) verhuist met haar ouders en broer naar een Engels plaatsje waar ze een hotel over-

nemen. Tijdens een nachtelijke boswandeling stuit ze op drie lijken. Als ze alarm slaat, blijkt niemand de lichamen te kunnen vinden. Sterker nog, een van de lijken die ze heeft gezien, blijkt de springlevende dorpsagente te zijn. Iedereen denkt dat Maya het heeft verzonnen. In het hotel hoort ze ’s nachts rare geluiden die niemand anders hoort, en ze maakt kennis met verschillende enge types. Maya heeft het gevoel dat ze gek wordt. Wat is er aan de hand? Een zeer meeslepend geschreven psychologische thriller met bovennatuurlijke elementen en een knappe spanningsopbouw. Deze Britse auteur won in eigen land diverse belangrijke prijzen.

Amsterdam : Boekerij, 2014. (239 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

1914. Als Alfie vijf jaar oud is, gaat zijn vader naar het front. De Grote Oorlog is begonnen. Zijn vader belooft voor kerst terug te keren, maar na enkele brieven blijft het doodstil. Vier jaar lang wacht Alfie op taal en teken van zijn papa. Als hij verneemt dat die in een ziekenhuis ligt vanwege een oorlogstrauma heeft hij maar één missie: zijn vader veilig thuisbrengen. Het laatste hoofdstuk beschrijft de periode vier jaar na de oorlog, 1922. De emoties druipen van de pagina’s in dit tedere verhaal. Het beschrijft in krachtige taal de gevolgen van een oorlog. De pijn van Alfie over het gemis van zijn vader is voelbaar. Alfie en zijn moeder zijn personages van vlees en bloed.

Amsterdam : Luitingh-Sijthoff, 2014. (349 p.) (volwassenenafdeling)

Vijfde (zelfstandig te lezen) speurdersroman over Flavia de Luce, die zich afspeelt in de jaren 50 op het Engelse platteland. Ze woont met haar vader, zussen Feely en Daffy en huishoudster mrs. Mullet in het oude vervallen landhuis Buckshaw. Harriët, de moeder, is de grote afwezige in het gezin en iedereen treurt op eigen wijze nog om haar. De fantasierijke Flavia beheert op zolder een goed uitgerust laboratorium waar ze bloedmonsters analyseert en gifmengsels samenstelt. Als in Bishop’s Lacey een 500 jaar oude graftombe wordt gelicht, staat Flavia vooraan om een glimp op te vangen van de heilige Sint Tancred. Tot algemene verbazing ligt het lichaam van de kerkorganist in het graf. Flavia gaat onmiddellijk op onderzoek uit en loopt hierbij de politie en enkele dorpsgenoten voor de voeten. Humoristisch verhaal, de sfeer van vervallen glorie en karakteristieke dorpsgenoten is raak weergegeven. Klassiek speurdersverhaal met een langzaam opgebouwde spanningsboog.

Amsterdam : Boekerij, 2011. (379 p.) (jeugdafdeling)

D

e jonge Mélisande heeft volgens Nostradamus voorspellende gaven. Zelf hecht ze maar weinig geloof aan wat deze ziener haar vertelt. Tot het moment dat ze het wel moet geloven. De Nostradamus voorspelling speelt zich af in het 16de-eeuwse Frankrijk en je komt als lezer heel wat te weten over deze woelige periode. Een historisch verhaal dat boeit vanaf de eerste bladzijde en steeds spannender en mysterieuzer wordt. Er zijn heel wat verrassende en onverwachte wendingen in het verhaal die maken dat je het boek zo snel mogelijk uit wil hebben.


WAARGEBEURD

Giuseppe Catozzella, De geur van vrijheid. Breda : De Geus, 2014. (286 p.) (volwassenenafdeling)

D

e geur van vrijheid brengt het levensverhaal van de Somalische atlete Samia Yusuf Omar. Al op jonge leeftijd traint Samia hard om deel te nemen aan de Olympische Spelen van 2008 in China. Haar jeugdvriendje Ali wordt haar trainer. Maar in Somalië, dat door oorlog wordt geteisterd, krijgt de islamitische terreurorganisatie Al-Shabaab steeds meer macht en er worden strenge islamitische regels ingevoerd. Muziek wordt verboden, bioscopen gesloten en vrouwen moeten een boerka dragen. Toch blijft Samia trainen (in boerka). Ze mag aan de spelen deelnemen, maar het wordt geen succes. Intussen is haar vader vermoord, haar zus naar Finland gevlucht en Ali verdwenen. Samia wil uit Somalië vertrekken om elders haar sportcarrière voort te zetten met het oog op de spelen van 2012 in Londen. Na een lange reis weet ze Tripoli te bereiken om hier met een boot naar Italië te gaan. Samia’s verhaal is opgetekend door Catozzella, een Italiaanse schrijver-journalist. Catozzella sprak hiervoor langdurig met de zus van Samia. Een aangrijpend en indrukwekkend levensverhaal van een jonge vrouw die voor haar droomt vocht. Het boek won de Premio Strega Giovani 2014 en zal verfilmd worden.

Chrystal Chan, Vogel. Alkmaar : Kluitman, 2014. (251 p.) (jeugdafdeling)

Het leven van Jade (12) staat in het teken van haar broer, die verongelukte op de dag dat zij ge-

SCIENCE FICTION

Eoin Colfer, De onwillige moordenaar.

SCIENCE FICTION

boren werd. Haar ouders en opa zijn het verlies nooit te boven gekomen, waardoor Jade in grote eenzaamheid opgroeit. Haar vader klampt zich vast aan bijgeloof, haar moeder toont weinig affectie en haar opa praat niet meer. Jade gaat noodgedwongen haar eigen gang en heeft haar eigen rituelen ontwikkeld om zich staande te houden en het allesoverheersende verdriet in haar familie te bezweren. Als ze bevriend raakt met een jongen die net als haar broer John heet, en ze zich voor het eerst uitspreekt over haar gevoelens, wordt de wankele orde in het gezin danig verstoord. Chan bouwt de spanningsboog uiterst nauwgezet op, wat uiteindelijk leidt tot een even groteske als onvermijdelijke apotheose. Sensitief en indringend geschreven coming of ageverhaal, waarin overtuigend wordt getoond hoe verlammend onverwerkt verdriet kan werken binnen een gezin.

Suzanne Collins, De Hongerspelen.

Houten : Van Goor, 2014. (349 p.) (jeugdafdeling)

1898, Victoriaans Londen. Wees Riley (14) wordt gedwongen door illusionist Garrick om een

moord te plegen op een wetenschapper uit de toekomst die tot het FBI-programma W.A.R.P. behoort. Dit eerste deel in de serie W.A.R.P. (Wereldwijd Anoniem Rehabilitatie Programma) levert een interessante samensmelting op van magie, avontuur, tijdreizen en samenzweringen. Er wordt een geraffineerd spel met de tijd gespeeld. Door dit gegeven in combinatie met de tamelijk uitgesponnen verteltrant, het niet eenvoudige taalgebruik alsook de nodige hightechbeschrijvingen komt vooral de meer ervaren lezer aan zijn trekken. De auteur is vooral bekend van zijn serie Artemis Fowl.

Houten : Van Goor, 2012. (339 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Het verhaal speelt zich af in de toekomst. Na een burgeroorlog is van Noord-Amerika het land

Panem overgebleven, bestaande uit het welvarende Capitool met twaalf daaraan ondergeschikte districten, waarin veel armoede en onvrijheid heersen. In de jaarlijkse Hongerspelen moeten 24 kinderen vechten op leven en dood, ter amusement van het volk dat de strijd kan volgen op televisie. Katniss Everdeen (16) uit het 12e, armoedigste district springt in de bres voor haar jongere zusje Prim wanneer deze wordt uitgeloot. Het thema is gedurfd: een strijd op leven en dood tussen twaalf- en achttienjarigen, als vorm van vermaak. Wie is de slimste overlever? Spanning, romantiek en het open einde maken nieuwsgierig naar de volgende delen in deze serie. Het boek werd verfilmd in 2012.

6


WAARGEBEURD ROMANTISCH

Joost Conijn, Piloot van goed en kwaad. Amsterdam : De Bezige Bij, 2012. (205 p.) (volwassenenafdeling)

Kunstenaar en cineast Joost Conijn is niet alleen avonturier, maar ook schrijver. Hij is de hoofd-

rolspeler in dit boek. Met zijn zelfgemaakte vliegtuigje reist hij, in etappes, in vier maanden tijd van Nederland naar Kenia. Onderweg maakt hij de meest uiteenlopende dingen mee. Al in zijn eerste vlieguren gaat het mis. Ondanks deze tegenslag vliegt hij door. Tussen alle vliegtermen door maakt Joost een reisverslag van een bijzondere tocht over Afrika. Hij ontmoet boeiende mensen in rustige landen tot oorlogsgebieden en ervaart de gastvrijheid van de Afrikaanse landen. Lukt het Joost om de hitte, douaneperikelen en overige spannende avonturen te overleven en bereikt hij uiteindelijk zijn doel? Dit boek, voorzien van veel kleurenfoto’s, is prettig en toegankelijk geschreven en verveelt geen moment.

Katie Cotugno, How to love. Houten : Van Goor, 2014. (309 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

R

eena is verliefd op de knappe, wat mysterieuze Sawyer. Net als haar hartsvriendin Allie, die zijn vriendin wordt. Het drijft de twee vriendinnen uit elkaar. Als Allie sterft, trekken Sawyer en Reena naar elkaar toe en raakt Reena zwanger. Ze is zestien en ziet haar droom van studeren en reizen vervliegen. Sawyer vertrekt met de noorderzon. Drie jaar later heeft Reena een goed leven opgebouwd met haar dochter Hannah en haar nieuwe vriend. Dan komt Sawyer terug en zet Reena’s leven op zijn kop. In dit verhaal over een liefde die onmogelijk lijkt, wordt hoofdstuk om hoofdstuk verteld over toen en nu, afwisselend in verleden en tegenwoordige tijd. Langzaam valt wat vroeger gebeurde op zijn plaats in het heden.

Dave Cousins, 15 dagen zonder hoofd. Amsterdam : Moon, 2014. (255 p.) (jeugdafdeling)

Lawrence (14) woont samen met zijn moeder en zijn halfbroertje Jay (6). Ondanks alle narigheid

met een moeder die verslaafd is aan alcohol, probeert hij er op school het beste van te maken. Wanneer zijn moeder echter op een dag niet van haar werk thuiskomt, stapelen de problemen zich op. Bijna geeft hij de moed op, tot hij een vermoeden krijgt waar hij zijn moeder kan vinden. In dit debuut wordt de armoede, de wanhoop en de strijd om te overleven bijna tastbaar. Nominatie voor Carnegie Medal 2013.

Sharon Creech, Achter de maan. Alkmaar : Kluitman, 2013. (222 p.) (jeugdafdeling)

I

n Achter de maan vertelt Salamanca ‘Sal’ Hiddle niet alleen haar eigen verhaal, maar ook dat van haar vriendin Phoebe. Terwijl haar grootouders haar meenemen op een roadtrip door de Verenigde Staten, op weg naar Sals moeder die zomaar op een dag vertrokken is, vertelt Sal haar oma en opa over Phoebe. Zo wordt dit een raamvertelling waarin Sal en de lezer de parallellen tussen beide verhalen gelijktijdig ontdekken. Achter de maan is een goed gestructureerd, sterk verhaal over opgroeien, verdriet, familie en de liefde die met dat alles gepaard gaat. Sharon Creech brengt dit alles in een vloeiende taal, met voldoende humor en ontroerende personages waarbij ook de kleinste rolletjes juist uitgewerkt zijn.

7


SCIENCE FICTION

Amsterdam : Q, 2014. (382 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Thomas’ geheugen is gewist. Hij komt terecht in een labyrint met verschuivende stenen deuren. Thomas wil Renner worden om de uitgang van het labyrint te vinden. Dat kan alleen overdag, want ’s nachts dreigt er dodelijk gevaar van grievers, deels dier en deels machine. Om zijn herinneringen terug te krijgen en de ware aard van hun verblijf te ontrafelen, de levens van anderen te redden en het labyrint te ontvluchten, neemt hij een drastisch besluit: hij moet zich laten prikken door dit ongedierte. Origineel is het taalgebruik: nobie, sjakkel en spitsvondige namen voor beroepsgroepen. Het verhaal is omringd door een mysterieus sfeertje, er is een continue dreiging, die ervoor zorgt dat de lezer benieuwd is naar de afloop.

Marc De Bel, Nelle : de heks van Cruysem. Antwerpen : Manteau, 2011. (344 p.) (jeugdafdeling)

N

HISTORISCH

elle is een 14-jarig meisje dat in 1634 uit Cruysem (Kruishouten) moet vluchten, als zij en haar tante Clara ervan beschuldigd worden een heks te zijn. Haar tante wordt gemarteld en verbrand, maar zorgt er nog voor dat Nelle kan vluchten, met de opdracht om hun naam te zuiveren. Dit verhaal is gebaseerd op het leven van Clara de Vos, de heks van Nokere die leefde in het Vlaanderen van de 17e eeuw. Naast de spannende gebeurtenissen spelen ook seksualiteit en de liefde een rol. Dit is de tweede historische roman van de jeugdschrijver die in 25 jaar al 125 boeken op zijn naam heeft. Een vlot leesbaar, spannend historisch verhaal voor echte lezers, dat een goed tijdsbeeld van de periode geeft.

Marc De Bel, Ule : ik was veertien in 1914.

DETECTIVE KLASSIEKER

HISTORISCH SPANNEND 8

James Dashner, De labyrintrenner.

Arthur Conan Doyle, De avonturen van Sherlock Holmes.

Antwerpen : Manteau, 2013. (441 p.) (jeugdafdeling)

Eulalie Pauwels, Ule, woont met haar ouders en drie jongere broers op een boerderij in Cruyshoutem, een plaatsje ten zuiden van Gent. Ze is bijna veertien jaar en gaat bij de dorpsdokter werken. Dat verruimt haar blik op de wereld. Het leven lacht haar toe, zeker nu ze Bertem, een jongen uit het dorp die een paar jaar ouder is, heeft leren kennen. Maar dan breekt in augustus 1914 de oorlog uit. Wat er in die jaren met Ule en haar familie gebeurt, vertelt Marc De Bel in dit verhaal dat gebaseerd is op wat zijn grootmoeder Eulalie en zijn ouders hebben verteld over de Eerste Wereldoorlog. De Bel schetst een beklijvend beeld van de volslagen ontreddering die de burgerbevolking heeft getroffen, maar ook van het doorzettingsvermogen van sommigen. Winnaar van De Kleine Cervantes 2015.

Amsterdam : Boekerij, 2015. (350 p.) (volwassenenafdeling)

H

et succes van de BBC-serie Sherlock, waarin de oude Sherlock Holmes-verhalen naar het heden zijn getransporteerd (met internet, en met nicotinepleisters voor Holmes in plaats van zijn pijp), heeft geleid tot hernieuwde belangstelling voor deze klassieke detectiveverhalen, geschreven eind 19e, begin 20e eeuw. Uitgeverij Boekerij brengt onder de serietitel Sherlock Conan Doyles Sherlock Holmes-verhalen nu in nieuwe vertalingen uit. In dit deel staan twaalf bekende verhalen, o.a. De Bond van roodharigen, Het avontuur van de gespikkelde band en Het avontuur van de Bruine Beuken. Hoofdpersonen zijn natuurlijk de geniale, arrogante Sherlock Holmes en zijn wat minder slimme sidekick Watson. Iedere keer weer weet de scherpzinnige detective met zijn onorthodoxe methodes de dwaalsporen en cryptische aanwijzingen bij de door hem onderzochte moordzaken te doorgronden en met combineren en deduceren op te lossen. Met recht klassiekers te noemen, het blijven heerlijk spannende verhalen vol melodrama, bloedstollende gebeurtenissen en duistere geheimen tegen een sfeervolle Victoriaanse achtergrond.


KLASSIEKER HISTORISCH SPANNEND

Michael De Cock, Veldslag om een hart : het verhaal van Helena. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2014. (135 p.) (jeugdafdeling)

D

it is het verhaal van de Trojaanse oorlog vanuit het perspectief van Helena: de inzet van de tien jaar durende veldslag. De Cock laat het verhaal beginnen met de brief van de verliefde Alexandros aan de getrouwde Helena waarin hij haar vraagt hem te volgen naar zijn stad Ilion (Troje), en eindigen met het positieve antwoord van Helena. Daartussendoor vertelt Helena in retrospectief aan haar dochter Hermione over de gevolgen van hun vlucht. In beeldrijke en ritmische taal brengt De Cock een wereld tot leven die beheerst wordt door de hartstochten van mensen en goden. Vierde uitgave in de reeks Kleine Klassiekers, met bijzondere illustraties van Gerda Dendooven, in de stijl van de bekende antieke Griekse vazen. Winnaar van de Boekenleeuw 2015.

Timothée De Fombelle, Vango : tussen hemel en aarde. Amsterdam : Querido, 2011. (381 p.) (jeugdafdeling)

Vango is 3 jaar als hij in 1918 met zijn kindermeisje aanspoelt op een eilandje in de buurt van

Sicilië. Vango verlaat als tiener het eiland om de wereld te ontdekken, waarbij hij allerlei mensen ontmoet die belangrijk voor hem worden. Beschuldigd van moord wordt hij opgejaagd door de Parijse politie en door Russische spionnen. De laatsten hebben iets te maken met zijn afkomst, waar slechts mondjesmaat iets over bekend wordt. Verschillende verhalen spelen zich tegelijkertijd af op verschillende locaties in Europa. De talrijke flashbacks vragen om ‘close reading’, om deze verschillende verhaallijnen te volgen. Vele historische gebeurtenissen en personen spelen een rol tegen de achtergrond van het oprukkende fascisme. Met veel vaart geschreven, spannende avonturenroman, waarin ook de romantiek niet ontbreekt. Wordt vervolgd door: Een prins zonder koninkrijk.

Evelien De Vlieger, De bovenkamer van Jakob. Tielt : Lannoo, 2011. (199 p.) (jeugdafdeling)

J

akob is elf wanneer zijn moeder directeur wordt van het psychiatrisch ziekenhuis, het Leliehof, en ze daar gaan wonen. Hun huis is geen echte ‘thuis’, geen veilige haven waar je je kan terugtrekken maar is gewoon een gebouw van de instelling en dus in de praktijk voor iedereen toegankelijk. Het Leliehof verandert van een ongewone locatie in een doolhof vol valstrikken en uiteindelijk in een gulzig monster. De verwarring die dit meebrengt, maakt dat Jakob in versneld tempo volwassen wordt. Een goed geschreven, gebalanceerd opgebouwd boek dat recht doet aan de complexe gevoelswereld van een jongen op de rand van de puberteit. De auteur gebruikt de gekozen setting maximaal waardoor metafoor en symboliek meer invloed hebben dan je zou verwachten in een dergelijk realistisch verhaal. De Vlieger hanteert een vlotte schrijfstijl en een sympathiek gevoel voor humor die de complexe inhoud verteerbaar maken.

Evelien De Vlieger, Ga niet naar Canada en andere misverstanden over de liefde. Tielt : Lannoo, 2014. (199 p.) (jeugdafdeling)

A

ls Klaar in 1987 tijdens de vakantie op de poes van haar grootouders past, vindt ze het dagboek van haar grootvader. Al lezend gaat Klaar het huwelijk van haar opa en oma in een heel ander daglicht zien. Haar grootvader heeft zijn grote liefde in zijn jeugd in Canada verlaten en daar zijn hele leven mee geworsteld. Het boek bevat drie verhaallijnen die afwisselend vanuit het perspectief van Klaar, de vertelster en de dagboekfragmenten van grootvader worden verteld. Uiteindelijk komen ze bij elkaar en is het slot een onverwacht bijzondere apotheose. Een boeiend, vlot leesbaar en heel goed geschreven verhaal.

9


Emiel De Wild, Broergeheim. Amsterdam : Leopold, 2013. (168 p.) (jeugdafdeling)

H

et lijkt wel of Stefan, Joeri’s broer, van de ene op de andere dag uit zijn leven geschrapt is. Joeri weet niet waarom. Zijn ouders willen er niet over praten. Joeri begint dan maar te corresponderen met Stefan zonder dat hij bericht terugkrijgt. Hij blijft brieven schrijven en start een onderzoek. Langzaam wordt duidelijk wat er gebeurd is en hoe het gezin hierdoor ontwricht raakte. Joeri vindt uiteindelijk wat hij zoekt en moet daardoor zijn liefde voor zijn broer herdefiniëren. In een laatste brief aan Stefan geeft hij de balans mee van zijn queeste. Een verfrissende adolescentenroman met veel jonge-jongenshumor en fijne metaforen.

Siobhan Dowd, Donds offer : een novelle. Houten : Van Goor, 2014. (47 p.) (jeugdafdeling)

Darra woont op een klein eiland dat gegeseld wordt door woeste golven en overgeleverd is aan

SCIENCE FICTION KLASSIEKER

de genade van de duistere god Dond. Om hem tevreden te houden zal Darra op haar dertiende verjaardag als dertiende kind van haar moeder aan hem worden geofferd. Het lot lijkt onafwendbaar, maar op de vooravond van de grote dag ontdekt Darra een geheim dat alles verandert. Als de waarheid wordt ontmaskerd, moet nog steeds een offer worden gebracht: geen offer uit angst, maar uit liefde. In beeldende taal wordt de lezer een geheimzinnige wereld in getrokken waarin een eeuwenoude vloek, een magische droomreis en een hebzuchtige heks belangrijke ingredienten zijn. Het gebruik van klassieke verhaalmotieven en archetypische personages geeft het verhaal dan weer universele allure, terwijl de plot toch verrassend blijft.

Tonke Dragt, Torenhoog en mijlen breed : een toekomstroman. Amsterdam : Leopold, 2007. (234 p.) (jeugdafdeling)

Edu is als planeetonderzoeker gestationeerd op Venus. In tegenstelling tot de anderen wordt hij

onweerstaanbaar aangetrokken door de wouden die “torenhoog en mijlen breed” zijn en waar erg geheimzinnig over wordt gedaan. Ondanks het verbod en onbewust van het feit dat hij daartoe ook telepathisch wordt beïnvloed, betreedt hij de wouden en ontmoet daar de Afroini. Deze op mensen lijkende wezens met telepathische gaven, gebruiken Edu als tussenpersoon om de aardbewoners duidelijk te maken dat de angst in werkelijkheid in henzelf schuilt. Centraal staan de wouden die zó adembenemend mooi en levend zijn, dat ze de mensen angst inboezemen. Tonke Dragt heeft een meesterlijke, literair hoogstaande toekomstroman geschreven.

Phil Earle, Billy. Utrecht : Callenbach, 2013. (224 p.) (jeugdafdeling)

B

illy (15) woont al acht jaar samen met zijn broertje en zusje - een 9-jarige tweeling - in een kindertehuis. Billy is getraumatiseerd en agressief. Hij kan zijn agressie kwijt in de bokstrainingen met een van zijn zorgverleners; daarnaast kan hij goed praten met Daisy, zijn nieuwe klasgenootje met wie hij zich verwant voelt. Bij toeval komt hij meer te weten over haar leven, en dan barst de bom. Billy is naar buiten toe hard en grofgebekt. Uit zijn zorg voor de tweeling blijkt zijn kwetsbare, zachte kant. Hij komt voor keuzes te staan, wat maakt dat de lezer gaat nadenken over de problematiek. Een goed gecomponeerde, aangrijpende jongerenroman.

10


HISTORISCH

Noëlla Elpers, Malou van de mussen. Houten : Van Goor, 2012. (245 p.) (jeugdafdeling)

Het verhaal speelt zich af begin zeventiende eeuw. Manou trekt met haar moeder naar Roo-

sendaal om haar stiefvader te ontvluchten. Na haar moeders dood wordt ze echter teruggestuurd naar Antwerpen, waar ze dienstmeisje wordt bij burgemeester Rockox. Ze groeit op tot een mooie jongedame, maar blijft worstelen met allerlei vragen. Rockox heeft haar moeder nog gekend, is hij misschien haar echte vader? Wat moet ze doen met haar prille verliefdheid voor de nieuwe knecht Meerten, in een tijd waarin meiden en knechten niet met elkaar mogen trouwen. Dan vriest de Schelde dicht en op het ijs doemt een gevreesde schaduw uit haar verleden op. Die zal Malou moeten overwinnen voor haar liefde voor Meerten kan opbloeien. De auteur is bekend van historische jeugdboeken als Dolores, waarvoor ze enkele prijzen kreeg. Verhelderend om te lezen over de sociale verschillen die wij niet meer kennen.

Endre Lund Eriksen, De zomer waarin mijn vader homo werd. Houten : Van Goor, 2014. (164 p.) (jeugdafdeling)

A

HISTORISCH KLASSIEKER

FANTASY

rvid beleeft een moeilijke zomermaand: zijn pas gescheiden vader lijkt verliefd te worden op een man. Indiane, de dochter van deze man, probeert hem in te palmen en zijn beste vriend Frank laat zich van een heel andere kant zien. Arvids overpeinzingen zijn in de ik-vorm geschreven, in een dagboek dat de zomer met zijn lange, zwoele avonden omvat. De zomer waarin mijn vader homo werd is een grappig en fris boek over vriendschap, puberteit en homoseksualiteit. Endre Lund Eriksen heeft een vlotte en makkelijk leesbare schrijfstijl. Hij gebruikt geen moeilijke woorden of zinnen en schrijft prachtig vanuit het perspectief van de dertienjarige Arvid.

11

John Flanagan, De ruïnes van Gorlan. Haarlem : Gottmer, 2011. (268 p.) (jeugdafdeling)

D

e 15-jarige weesjongen Will wordt in een middeleeuwse fantasy-omgeving vol ridders, kastelen en monsters opgeleid tot een zogenaamde grijze jager: een spion van de koning, die nagenoeg onzichtbaar door het land trekt met pijl en boog en pony. Zijn vriend leert voor ridder, wat Will eerst jaloers maakt en hun vriendschap op de proef stelt. Zo ontstaat een verhaal over vriendschap en volwassen worden aan de hand van thema’s zoals identiteit, oprechtheid en respect. Liefhebbers van ‘Harry Potter’ zullen dit met vaart geschreven avonturenverhaal zeker ook kunnen waarderen. Eerste boek in de 12-delige reeks De grijze jager.

Ed Franck (bewerker), Victor Hugo, De klokkenluider van de Notre-Dame. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2005. (195 p.) (jeugdafdeling)

T

egen het decor van het Parijs van de late middeleeuwen, eind 15e eeuw, wordt de dramatische liefdesgeschiedenis verteld van de zigeunerin Esmeralda. Door haar schoonheid bestrijden verschillende mannen elkaar op leven en dood. Uiteindelijk loopt deze geschiedenis tragisch af voor Esmeralda. Een eigentijdse, vlot lezende, meeslepende en ontroerende bewerking van Victor Hugo’s klassieker.


D

HISTORISCH

e 15-jarige Standish Treadwell kan niet lezen en schrijven en wordt daardoor gepest op school. Hij woont bij zijn opa in een achterstandswijk met veel armoede. Op een dag krijgen Standish en zijn opa nieuwe buren. Zij hebben een zoon, Hector, die net zo oud is als Standish. Door de komst van Hector heeft Standish het wat gemakkelijker op school. Tegen de achtergrond van oorlog, onderdrukking en het streven van het Grote Moederland om als eerste een maanlanding te realiseren, bouwen de twee jongens hun eigen raket en spelen hun eigen spel. Als Hector en zijn ouders op een dag zijn verdwenen, realiseert Standish dat niet alles is wat het lijkt. De auteur, die zelf dyslectisch is, heeft dit bijzondere verhaal in eenvoudige taal geschreven. Door de gelaagdheid moet de lezer zelf veel van het verhaal invullen. Het boek werd in 2012 bekroond met de Costa Children’s Book Award.

THRILLER

SCIENCE FICTION

Amsterdam : Moon, 2014. (237 p.) (jeugdafdeling)

Wilma Geldof, Elke dag een druppel gif.

Elizabeth George, Stormgevaar.

ROMANTISCH 12

Sally Gardner, Een planeet in je hoofd.

Amsterdam : The House of Books, 2015. (368 p.) (jeugdafdeling)

Maarten is elf jaar als de Tweede Wereldoorlog uitbreekt. Zijn ouders zijn lid van de Nationaal-

Socialistische Beweging, een collaboratiepartij. Dat maakt hem tot mikpunt van pesterijen. Terwijl zijn oudere broer Walter aan het oostfront vecht, voert Maarten op school zijn eigen kleine oorlog. Dan wordt hij, tot grote trots van zijn vader, toegelaten tot de Reichsschule, een ‘Hitlerschool’. Terwijl heel Nederland gebukt gaat onder de verschrikkingen van de nazi’s, is Maarten voor het eerst sinds lange tijd weer gelukkig. Maar dan capituleert Duitsland en breekt voor Maarten pas echt de oorlog uit. Als hij negentien jaar is, krijgt hij een relatie met Hanne. Zij is fel antinazi en Maarten kan niet langer zwijgen over zijn verleden. Er is iets wat hij als dertienjarige heeft gedaan wat mogelijk grote gevolgen heeft...

Utrecht : Bruna, 2015. (352 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Stormgevaar is het eerste deel in de serie Het Fluistereiland. Het boek speelt zich af op het

eiland Whidbey, ten noorden van Seattle. Daar is het hoofdpersonage Hannah Armstrong onder de schuilnaam Becca King naartoe gebracht door haar moeder, om onder te duiken bij een oude familievriendin. Becca’s bijzondere gave heeft haar in een benarde situatie gebracht. Ze kan fluisteringen oppikken van andermans gedachten en heeft zo ontdekt dat haar stiefvader een moord heeft gepleegd. En aangezien hij weet dat Becca dit weet, is ze haar leven niet zeker. Aangekomen op Whidbey blijkt de vrouw die Becca zou opvangen overleden. Via een aantal omwegen belandt Becca in het motel van Debbie Grieder, waar ze kan werken in ruil voor kost en inwoon. Op de plaatselijke middelbare school wordt ze verliefd op een van haar medeleerlingen, de knappe Derric. Niet veel later raakt hij zwaargewond na een valpartij en de mysterieuze Becca is de verdachte. Zoals gewoonlijk neemt George ruim de tijd om de spanning op te bouwen en haar personages uit te diepen. Dit maakt Stormgevaar een rijk, volwassen boek dat het niveau van de meeste jongerenromans ontstijgt.

Holly Goldberg Sloan, Ik zal er zijn. Amsterdam : Querido, 2012. (317 p.) (jeugdafdeling)

A

ls Emily (17) een solo moet zingen in de kerk, focust ze haar blik wanhopig op de laatste rij. Maar daar zit Sam, en hij kijkt naar haar. Sam is anders dan alle jongens die ze kent, wat Emily mateloos intrigeert. Sam vertelt bijna niks over zichzelf, dat zijn vader psychisch gestoord is, van diefstallen leeft en dat ze nooit lang op één plek wonen. Sam en zijn broertje komen steeds vaker bij Emily thuis, waar ze de warmte ervaren die ze thuis zo missen. Als hun vader dit ontdekt, vertrekt hij meteen en neemt zijn kinderen mee. Zullen ze elkaar ooit terugzien? Warm, sensitief verhaal over onvoorwaardelijke liefde in vele verschijningsvormen en over je eigen weg zien te vinden. De auteur weet in weinig woorden en met veel humor rake sfeertekeningen te geven en ontroerende personages neer te zetten.


WAARGEBEURD

Alan Gratz, De jongen die tien concentratiekampen overleefde. Alkmaar : Kluitman, 2013. (192 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

it boek neemt de lezer mee naar het Joodse getto in Krakau, waar de Joodse Yanek Gruener woont met zijn vader en moeder totdat zijn familie opgepakt wordt. Het is 1942, hij is net dertien jaar oud, werkt in een naaiatelier en wordt daar uiteindelijk samen met zijn medewerkers ook opgehaald en gedeporteerd naar een kamp in Plaszow. Hier begint Yaneks rondgang langs maar liefst tien concentratiekampen, waaronder Auschwitz Birkenau, Bergen Belsen, Buchenwald en Dachau. Het boek is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Yanek (Jack) Gruener en opgeschreven door de Amerikaanse auteur Alan Gratz onder de titel Prisoner B-3087. Net omdat het boek gebaseerd is op feiten, waarbij slechts ‘bepaalde gebeurtenissen anders beschreven en anders in de tijd geplaatst zijn om een completer en representatiever beeld van de Holocaust te geven’, worden de beschreven gruwelijkheden persoonlijk.

John Green, Paper towns. Rotterdam : Lemniscaat, 2015. (300 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Quentin (Q.) is verliefd op Margo, die er een avontuurlijke en nogal bizarre levensstijl op na-

HUMOR

SPANNEND FANTASY

houdt. Als zij spoorloos verdwijnt, gaat Q. haar zoeken. Door allerlei geheime boodschappen en aanwijzingen die ze achterlaat in bijvoorbeeld kranten en op internet, komen Q. en zijn vrienden op het juiste spoor. Een zeer originele jongerenroman in een vlotte stijl en met de juiste taal en humoristische ondertoon geschreven. Het is met recht een on-the-roadroman, die zich afspeelt in Florida en in en rond New York. Dit verhaal is knap geschreven, in drie delen opgebouwd en ook de spanning wordt goed naar een hoogtepunt gebracht. Daarnaast zijn er het ontroerende liefdesverhaal, de zeer grappige dialogen en vaak interessante diepgaande gedachtenkronkels. Het boek werd verfilmd in 2015.

13

Sally Green, Half zwart. Amsterdam : Full Moon, 2014. ( 319 p.) (jeugdafdeling)

N

athan woont samen met zijn twee halfzussen en halfbroer bij zijn oma nadat zijn moeder zelfmoord heeft gepleegd. Hij is de nakomeling van een zwarte heks (vader) en een witte heks (moeder) en wordt door iedereen gevreesd. Zijn vader kent hij niet, want die wordt door de heksenjagers opgejaagd. Alleen zijn halfzus Deborah, zijn halfbroer Arran en zijn oma geloven in zijn goede kant. Langzaamaan voelt Nathan de duistere krachten in hem groeien. Half zwart is het eerste boek van een trilogie. Debutante Green schreef een spannend verhaal dat doordacht en levendig is en met een verrassende diepgang. De filmrechten werden inmiddels verkocht.

David Grossman, Het zigzagkind. Amsterdam : Cossee, 2012. (440 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

e 13-jarige Nono Feierberg wordt aan de vooravond van zijn bar mitswa ‘ontvoerd’ door Felix, een oudere heer die vroeger als charmeur en meesteroplichter door het leven ging. Tijdens het beleven van enkele kostelijke avonturen, waarbij ze ook kennismaken met Lola Ciperola, Nono’s favoriete actrice, ontdekt Nono het ware verhaal van zijn vader en zijn overleden moeder. Hierdoor begint hij zich af te vragen wie hij eigenlijk is. Het vlot geschreven boek is zowel een liefdesals ontwikkelingsroman. Vertederend, komisch en ontroerend. De auteur hoort met recht bij de grootste Israëlische schrijvers van dit moment. Het boek werd ook verfilmd.


HUMOR

Mark Haddon, Het wonderbaarlijke voorval met de hond in de nacht. Baarn : De Fontein, 2007. (208 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

HISTORISCH SPANNEND

HISTORISCH

e 15-jarige Christopher is autistisch. Hij heeft moeite met emoties en onoverzichtelijke situaties, maar is een kei in logica en wiskunde. Wanneer blijkt dat de hond van de buurvrouw is vermoord, onderneemt hij een speurtocht die zijn leven op zijn kop zal zetten. Boeiende blik op de wereld door de ogen van een autist. Het vertelperspectief ligt bij Christopher zelf, zodat zijn gedrag, dat voor een buitenstaander onbegrijpelijk zal zijn, een eigen logica krijgt. De verhaallijn wordt regelmatig onderbroken door meer bespiegelende hoofdstukjes, waarin Christopher zijn visie op het leven geeft. Wiskundige problemen spelen naast het speurwerk een grote rol en worden vaak verduidelijkt door illustraties van de auteur. Illustraties, foto’s, schema’s, lijstjes en teksten in verschillende lettertypes geven ook visueel vorm aan de wereld van Christopher. De auteur heeft zich knap ingeleefd in zijn hoofdpersoon en weet zijn innerlijk leven overtuigend en humoristisch weer te geven. Het boek won de Costa Novel Award 2003 en werd ook genomineerd voor de Man Booker Prize 2003.

Luc Hanegreefs, De ring van Commodus. Hasselt : Clavis, 2014. (194 p.) (jeugdafdeling)

I

n 190 na Christus broeit in Atuatuca Tongrorum (Tongeren) een opstand tegen keizer Commodus. Freio is getuige van de moord op een gezant van de keizer. Door een ring van het slachtoffer raakt Freio betrokken bij een samenzwering. Auteur en journalist Luc Hanegreefs breide zijn verhaal rond de vondst van een gouden ring in 1988 door een Tongerse, bij het onkruid wieden in haar tuin. Het sieraad bleek versierd met een afbeelding van de wrede Romeinse keizer Commodus, die van 177 tot 192 over het Romeinse rijk heerste. Hanegreefs schetst een realistisch beeld van het leven in Tongeren ten tijde van keizer Commodus. Ook de sociale verhoudingen tussen de klassen en de politieke onrust spelen een belangrijke rol. De ring van Commodus is echter niet in de eerste plaats een geschiedenisles, maar een mysterie waarvan de ware toedracht zich op enkele dagen langzaam maar zeker ontvouwt.

Luc Hanegreefs, Vikingbloed. Hasselt : Clavis, 2014. (192 p.) (jeugdafdeling)

In het jaar 882 overvallen Vikingen de Maasvlakte en zaaien met hun rooftochten dood en verderf. Als de hut van de familie van Hedelin ook overvallen wordt, is zij de enige die in het moerassige gebied kan ontsnappen. Haar vader wordt vermoord en haar broer Betto meegenomen. Omdat ze niets meer heeft, besluit ze de roversbende te volgen om zo misschien haar broer terug te vinden. Boeiend historisch verhaal dat twee verhaallijnen bevat. Aan de ene kant de lotgevallen van het meisje Hedelin en aan de andere kant het verhaal van de Vikingbende zelf, dat een aantal jaren eerder begint in dezelfde streek. In het nawoord belicht de auteur de geschiedschrijving rond de strijd tussen koning Karel de Dikke en de Vikingen in de 9e eeuw.

Martha Heesen, Bajaar. Amsterdam : Querido, 2011. (124 p.) (jeugdafdeling)

J

ulia, de dertienjarige hoofdpersoon uit Bajaar, leeft niet het leven dat ze zou willen. Samen met grootmoeder Momo en haar vijf jongere zusjes woont ze op het Brabantse platteland, ver buiten het dorp. In de onzekere jaren na de Tweede Wereldoorlog wachten ze in spanning op bericht van de vermiste vader. Als oudste neemt Julia de zorg voor haar vijf jongere zusjes op zich, en hecht ze zich erg aan het haast mythische paard Bajaar. Heesen schetst een sterk uitgewerkt psychologisch portret van een meisje op de rand van de adolescentie, en haar eigenzinnige, wereldwijze grootmoeder. Met drie Zilveren Griffels, een Gouden Uil Jeugdliteratuur en de Theo Thijssenprijs in 2015 voor haar hele oeuvre wordt Martha Heesen door critici tot een van de beste jeugdauteurs van ons taalgebied gerekend. Voor Bajaar ontving ze in 2012 de Gouden Lijst.

14


Carl Hiaasen, Hap! Rotterdam : Lemniscaat, 2015. (313 p.) (jeugdafdeling)

W

HISTORISCH SPANNEND

ROMANTISCH FANTASY

ahoo’s vader Mickey Cray is wrangler. Hij verdient zijn geld door zijn dieren in te zetten in tv-programma’s. Geld hebben de Crays hard nodig, dus neemt Mickey een opdracht aan voor de survivalshow van Derek Badger. Badger wil in de Everglades (Florida) met wilde dieren stunten. Wahoo gaat mee om zijn vader in de gaten te houden. Die moet namelijk niets hebben van de zelfgenoegzame Badger, voor wie het welzijn van dieren geen rol speelt. Wahoo’s klasgenootje Tuna gaat mee om haar dronken vader te ontvluchten. Dit verhaal zit vol zinderend avontuur en slapstickpassages wanneer het perspectief bij Badger ligt. Onder de oppervlakte van dit onderkoeld vertelde verhaal vol vaart schuilt grote emotie en diepgang.

Lauren Kate, Fallen. Houten : Van Goor, 2010. (300 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Luce (17) ziet haar hele leven al schaduwen. Op haar nieuwe school, de zwaarbewaakte tucht-

school ‘Zwaard en Kruis’, wordt dat erger. Bovendien voelt ze zich aangetrokken tot de mysterieuze Daniël. Wat houdt hij geheim? De waarheid is schokkend en gaat eeuwen terug in de tijd. Na de Twilight-saga van Stephenie Meyer is Fallen de nieuwe lovestory die stof doet opwaaien onder de vele fans van vampiers en andere bovennatuurlijke wezens. De personages en hun onderlinge relaties vertonen veel gelijkenis met Bella en Edward maar de relatie van Daniël en Luce kent een diepere oorsprong, die het verhaal een originele toets geeft. Fallen is deel 1 van een vierdelige reeks.

Agave, Kruijssen, De keerzijde van de Keizer. Tielt : Lannoo, 2012. (397 p.) (jeugdafdeling)

D

iedric, de jongste bastaardzoon van keizer Karel, krijgt van zijn verbitterde Saksische moeder Ethelinde de gevaarlijke en geheimzinnige opdracht om de nieuwe keizer, Karels laatste wettige zoon, Lodewijk, te vermoorden. Diedric neemt de identiteit van Tjerk de Fries aan en reist hij naar de hofschool in Aken. Tijdens zijn reis ontdekt hij steeds meer over zijn vader die hij nooit persoonlijk heeft gekend. Dan stuit hij op een geheim. De auteur verrijkt een stevige basis aan historisch feitenmateriaal met bloemrijke verhalen, sagen en legenden, en een schat aan details. Politieke intriges, het leven aan het hof, bloederige veldslagen en belegeringen worden in een spannend en tegelijkertijd beklijvend relaas gepresenteerd. Thea Beckmanprijs 2013 voor het beste, historische jeugdboek.

Hans Kuyper, Achter de draad. Amsterdam : Leopold, 2014. (183 p.) (jeugdafdeling)

Mars (13) woont vlakbij de Belgische grens die tijdens de Eerste Wereldoorlog streng wordt

bewaakt. Als niemand meer voor de pasgeboren Reentje kan zorgen, besluit Mars de baby naar haar familie over de grens te smokkelen. In korte tijd verandert Mars van een onwetend kind in een jongen die geconfronteerd wordt met leven en dood. Hij moet al zijn vindingrijkheid en vernuft inschakelen om zichzelf en zijn gezelschap uit de levensbedreigende situatie te redden. Het verhaal is in een mooie stijl geschreven. Het woordgebruik en de zinsbouw zijn bijzonder toegankelijk.

15


HUMOR

Sjoerd Kuyper, Hotel de grote L. Rotterdam : Lemniscaat, 2014. (228 p.) (jeugdafdeling)

D

e 13-jarige Kos woont in een hotel aan zee dat hij opeens samen met zijn drie zussen moet proberen te runnen. Want niet alleen zijn moeder is overleden, maar tot overmaat van ramp heeft zijn vader een hartaanval gekregen. Als blijkt dat vader schulden heeft die snel moeten worden afbetaald leidt dit tot nogal vreemde oplossingen, met als dieptepunt dat Kos mee gaat doen aan een missverkiezing. Dit kolderieke verhaal wordt verteld door middel van een soort dagboekaantekeningen die Kos telkens inspreekt op de band van een oeroude bandrecorder. Zijn ontwapenend eerlijke relaas is een mengelmoes van ernst en (soms schunnige) humor alsook van romantiek en eerste seksuele ervaringen, maar bovenal geurt het hele verhaal naar warmte, verlangen en levenslust. In een tomeloze vaart en gepaard gaand met – soms in prachtige zinnen beschreven – heftige emoties buitelen de filmische gebeurtenissen over elkaar heen en eindigt het boek heerlijk. Winnaar van de Zilveren griffel 2015.

Bart Moeyaert, De gans en zijn broer. Amsterdam : Querido, 2014. (147 p.) (jeugdafdeling)

De gans en zijn broer hebben het goed op de boerderij, maar soms willen ze meer. Maar is het

wel nodig om ver weg te gaan, om het geluk te vinden? De parabels over de gans en zijn broer gaan niet over grootse thema’s en spannende avonturen, maar eerder over de interactie met anderen en met elkaar. De bundel laat de schoonheid van het kleine en alledaagse zien. Moeyaert verstaat als geen ander de kunst van het weglaten en laat de lezer zoeken naar de diepere betekenis van zijn woorden. Met de illustraties van Gerda Dendooven zijn tekst en beeld perfect in balans in deze bundel dierenverhalen. Een boek voor fijnproevers.

Bart Moeyaert, De melkweg. Amsterdam : Querido, 2011. (150 p.) (jeugdafdeling)

D

e broers Bossie en Oskar, en een vriendinnetje uit de buurt, Geesje, hebben de grens tussen het magazijn van ‘Oud IJzer cv’ en de ‘Melkweg’ omgedoopt tot hun clubhuis. Vanaf de eerste bladzijde baadt het verhaal in een ongemakkelijk sfeertje; de onderhuidse spanning tussen het drietal wordt al terloops voelbaar en zal tot een grootse apotheose leiden. Typerend voor Moeyaerts oeuvre blijft veel tussen de regels verborgen, en openbaren allerhande aanwijzingen zich slechts bij grondige lezing. De levensechte dialogen, waarin geen woord te veel staat, vormen meteen het handelsmerk van de auteur. Winnaar van de Boekenleeuw 2012.

Michael Morpurgo, Warhorse. Amsterdam : Fantoom, 2011. (146 p.) (jeugdafdeling)

A

lbert traint Joey, het veulen dat zijn vader gekocht heeft. Hij leert hem werken en gehoorzamen. Dan is er geld nodig en Joey wordt verkocht. Hij raakt als legerpaard verzeild in de Eerste Wereldoorlog, eerst aan Engelse, later aan Duitse kant. Hij maakt gevechten mee, raakt gewond, is hospitaalpaard en nog veel meer. En dan is daar, midden in de oorlog, Albert weer. Schoonheid en tragiek van de vriendschap tussen dier en mens worden indringend beschreven. De waanzin van de loopgravenoorlog, de nietsontziende tactiek van de verschroeide aarde, de idioterie van met paarden optrekken tegen machinegeweren, alles komt aan de orde. Maar ook de lotsverbondenheid, het op elkaar aangewezen zijn van paard en soldaat. Dit alles wordt verteld vanuit het perspectief van het paard. In 2011 werd het boek verfilmd door Steven Spielberg, in 20142015 kwam het verhaal als theatershow in de zalen.

16


Nancy Mostrey, Vuurvogel. Hasselt : Clavis, 2013. (157 p.) (jeugdafdeling)

N

a haar ontslag uit het brandwondencentrum gaat Emelie de confrontatie met het gewone leven aan. Met vallen en opstaan lukt het haar om de draad weer op te pakken en onder ogen te zien wat er is gebeurd. Het verhaal wordt verteld vanuit het ik-perspectief van Emelie, afwisselend in tegenwoordige tijd en verleden tijd. De wijze waarop onthuld wordt hoe Emelie gewond geraakte, zorgt voor spanning in het verhaal. Het kost haar moeite om te accepteren dat ze haar vrienden en familie nodig heeft, maar dankzij hen durft ze gaandeweg weer aan de toekomst te denken.

Andy Mulligan, Trash. Haarlem : Gottmer, 2011. (267 p.) (jeugdafdeling)

R

SCIENCE FICTION

afael, Gardo en Rat leven en werken samen met vele anderen op de immense vuilnisbelt van Behala. Tussen de stank van afval en uitwerpselen zoeken ze naar papier of plastic om te verkopen. Op een dag haalt Rafael een klein tasje met een sleutel uit het vuil, en al snel blijkt dat de politie hiernaar op zoek is. De kern van het verhaal gaat over de meedogenloosheid van mensen verteerd door geldzucht. Trash van Andy Mulligan werd genomineerd voor de Blue Peter Award in Groot-Brittannië. Nog voor de uitreiking van de prijs besloot de jury echter om het boek van de lijst te weren, omwille van een rauw beschreven ondervragingsscène. Meteen barstte een debat los rond over censuur en betutteling. Trash stond op de shortlist van de Red House Children’s Book Award 2011 (Britse kinderjury) en werd in 2014 verfilmd.

Patrick Ness, Het mes dat niet wijkt. Amsterdam : Moon, 2013. (479 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

e vergelijking met De Hongerspelen is snel gemaakt. Beide zijn science fiction trilogieën die een uniek gegeven injecteren in een spannend verhaal rondom een opgroeiende jongere. Maar al in het eerste deel van deze Chaos-trilogie, stijgt het boek ver uit boven zijn soortgenoot. Todd (bijna 13) woont op een planeet waar iedereen elkaars gedachten kan horen. Hij is de laatste jongen die nog man moet worden in zijn dorp, waar verder alleen maar mannen wonen. Als hij het meisje Viola in het moeras tegenkomt, zet dit een reeks gebeurtenissen in werking die Todds hele leven en dat op de planeet op zijn kop zet. Op de vlucht voor het leger moet hij samen met Viola achter de gruwelijke waarheid zien te komen. De worsteling van een jongen die man gaat worden, is indringend onder woorden gebracht. Het verhaal is van begin tot einde geloofwaardig en sterk geconstrueerd.

R. J. Palacio, Wonder. Amsterdam : Querido, 2013. (351 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

e 10-jarige August is geboren met een zeer ernstig mismaakt gezicht dat na zevenentwintig operaties nog steeds bij iedere onbekende grote weerzin oproept. Hij is nog nooit naar school geweest, tot nu. Hij heeft moeite zich te handhaven, omdat hij niet zozeer gepest wordt, maar genegeerd. Wie toch vriendschap met hem sluit, wacht wel de nodige pesterijen. Het verhaal kent verschillende ik-vertellers, onder wie August, die open en met humor zijn verhaal vertelt. Dat biedt een genuanceerd beeld van wat het betekent om te leven met een dergelijke handicap, maar ook wat het voor de omgeving met zich meebrengt. De korte hoofdstukken en vlotte taal geven het verhaal vaart.

17


FANTASY

Christopher Paolini, Eragon. Amsterdam : Mynx, 2011. (448 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Op een verlaten plek in de bergen vindt de jonge Eragon een blauwe steen. Het blijkt een ei te

FANTASY

zijn, waaruit een draak komt, Saphira. Eragon kan in gedachten met haar communiceren. De boze heerser Galbatorix is echter op zoek naar dat ei. Door zijn toedoen brandt de boerderij van Eragons oom af, waarbij de oude man om het leven komt. Samen met Saphira, de verhalenverteller en tovenaar Brom gaat Eragon op pad om de dood van zijn oom te wreken. De reis voert langs vele gevaren in de vorm van vreemde wezens. Het eerste deel van de trilogie Erfgoed. Een omvangrijk, beeldend geschreven verhaal voor de liefhebbers van het genre die zullen smullen van de magische wereld die in het boek geschapen wordt. Het laat zich vergelijken met het werk van fantasymeesters als Tolkien en McCaffrey. Het boek is verfilmd.

Terry Pratchett, Volk. Amsterdam : Boekerij, 2014. (400 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

In Volk, een verhaal dat zich op een onbepaald tijdstip in de negentiende eeuw situeert, blijft de

THRILLER

THRILLER

jonge Mau zielsalleen achter op zijn eigen eiland, nadat een enorme vloedgolf het gebied heeft overspoeld. Na een zware eerste avond realiseert hij zich dat hij toch niet alleen is. Samen met de golf kwam ook het Britse schip ‘Sweet Judy’ aan land, met welgeteld één overlevende aan boord, een meisje genaamd Ermintrude. Zij heeft een fatsoenlijke Britse opvoeding gehad en is dus volstrekt niet voorbereid om in haar eentje te overleven. Op zijn typische speelse en droogsatirische, dan weer ernstige toon vertelt Terry Pratchett het verhaal van deze twee jongeren. De schrijver bevolkt zijn imaginaire eiland met tot de verbeelding sprekende wezens als boomklimmende octopussen, grootvadervogels en een vuilbekkende papegaai, en met geloof- en gedenkwaardige personages die het tot leven doen komen.

18

Ursula Poznanski, Erebos. Rotterdam : Lemniscaat, 2011. (411 p.) (jeugdafdeling)

N

ick (ca. 16) krijgt, net als veel andere Londense scholieren, een versie van de geheime game ‘Erebos’ in handen. In deze virtuele wereld is hij Sarius, een Donkerelf, die zijn weg zoekt door het spel en met allerlei tegenstanders de strijd aangaat. De strijd speelt zich zowel af in de virtuele wereld als in de werkelijkheid waardoor het lijkt alsof het spel ‘leeft’. Geheimhouding is verplicht en alle opdrachten moeten worden uitgevoerd; zo niet, dan word je uit het spel gegooid. Met alle gevolgen van dien in de werkelijke wereld! Als Nick weigert een opdracht uit te voeren, gaat hij samen met anderen de strijd aan tegen het spel. Het moet gestopt worden voordat er nog meer slachtoffers vallen. De ingrediënten zijn: vlotte verhaallijnen, goed gedoseerd vrijgeven van geheimen, balanceren op de grens van fantasie en realiteit en een verrassende ontknoping. De vraag die onbewust boven komt drijven, houdt de aandacht van de lezer continu vast: hoe ver zou jíj gaan? Winnaar Preis der Jugendjury Deutscher Jugendliteratur 2011.

Ursula Poznanski, Saeculum. Rotterdam : Lemniscaat, 2012. (421 p.) (jeugdafdeling)

Een groep jongeren zondert zich af voor een middeleeuws rollenspel, een larp, een ‘live action

role- playing game’, in een afgelegen bos. Vijf dagen zonder elektriciteit en mobiele telefoon. Niets voor Bastian, student medicijnen, maar omdat hij verliefd is op Sandra gaat hij toch mee naar een zeer afgelegen plek in Oostenrijk, waar volgens een oud verhaal een vloek op rust. De spelleiding heeft allerlei opdrachten bedacht, maar al op de eerste dag worden vreemde voorwerpen met raadsels erop gevonden, waarna alles al snel gruwelijk uit de hand loopt. Zeer spannend, goed opgebouwd verhaal met een bloedstollende ontknoping. Bovendien benadrukt het motief van de dader hoe omstandigheden een mens kunnen dwingen tot een wanhoopsdaad waarbij hij anderen in gevaar brengt om zijn doel te bereiken. Een ijzersterke thriller die flirt met het paranormale.


Anne Provoost, Vallen. Antwerpen : Houtekiet, 2004. (264 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

Elk jaar brengt Lucas de zomer door in het huis van zijn grootvader. Hij is de afgelopen winter

FANTASY

overleden en nu zijn er geruchten ontstaan over zijn oorlogsverleden. Niemand wil Lucas de feiten vertellen en de komst van zijn jeugdvriendin, een danseres, maakt het nog gecompliceerder. Lucas zoekt zelf een antwoord door zich aan te sluiten bij rechts-radicale jongeren. Gaandeweg verliest hij grip op de ontwikkelingen. Mede door zijn toedoen verliest zijn vriendin bij een ongeluk haar linkervoet. Als zijn vrienden beweren dat hij uit wraak gehandeld heeft, stort zijn wereld in. Boeiend verhaal dat wel enig eigen inzicht van de lezer vraagt om alle fascistisch geredeneer te doorzien. Diverse keren bekroond : Boekenleeuw (1995), Gouden Uil Jeugdliteratuurprijs (1995), Woutertje Pieterse Prijs (1995). Het boek werd verfilmd in 2001.

Philip Pullman, Het gouden kompas. Amsterdam : Prometheus, 2007. (393 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

it eerste deel van een trilogie is gesitueerd in een wereld die lijkt op die van ons, maar er met zijn fantastische, magische en sprookjesachtige elementen ook in vele opzichten van verschilt. Lyra is opgegroeid op de universiteitscampus van het Engelse Oxford zonder haar ware identiteit te kennen. Wanneer zij op onderzoek uitgaat naar de verdwijning van haar vriendje Roger, ontdekt ze het vreselijke lot dat kinderen treft die in haar naaste omgeving op geheimzinnige wijze verdwijnen. Tijdens haar speurtocht, die leidt naar de poolstreek in het hoge Noorden, leert zij gebruik te maken van de alethiometer, een soort kompas waarvan de dunne wijzer van symbool naar symbool springt, waardoor zij de loop van gebeurtenissen kan ‘lezen’. Knap geschreven (en vertaalde) vertelling waarbij de spanning je als lezer door de aderen giert: een verhaal vol verraad, onverwachte hulp, demonen, fantastische gebeurtenissen, heksen, beren en noodlottige experimenten met kinderen. Voor alle lezers die houden van een dikke, thrillerachtige ‘fantasy’ die leest als een trein. Het boek werd verfilmd onder de titel The Golden Compass met o.a. Nicole Kidman en Daniel Craig.

Daan Remmerts de Vries, Tijgereiland. Amsterdam : Querido, 2013. (204 p.) (jeugdafdeling)

Tijs is dertien wanneer zijn vader besluit om weg te gaan bij zijn moeder. Tijs voelt zich er ellen-

GRIEZEL FANTASY

dig en schuldig over en wil zijn moeder opvrolijken. Hij stelt voor om een reis te maken naar India. Tot zijn verbazing stemt zijn moeder in met het voorstel. Op een resort waar Tijs een tijger in zijn natuurlijke omgeving hoopt te zien, krijgt hij het gevoel dat hij zichzelf steeds meer verliest. De Indiareis wordt een reis naar zichzelf. Intrigerende jeugdroman waarin op invoelbare wijze de gevoelens van een jongen met betrekking tot de scheiding van zijn ouders beschreven worden.

19

Ransom Riggs, De bijzondere kinderen van mevrouw Peregrine. Hasselt : Clavis, 2012. (383 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

In deze stevige, mooi vormgegeven uitgave gaan verhaal en zwart-witfoto’s hand in hand. Vanaf

de eerste bladzijde stap je in de wereld van Jacob en zijn opa. Een wereld die bestaat uit bijzondere kinderen (o.a. Millard die onzichtbaar is, Emma die vuur kan vasthouden en Olive die zonder haar zwaartekrachtschoenen wegzweeft). Ze houden zich verborgen voor de ‘gewone’ wereld. Mevrouw Peregrine leidt, beschermt en verdedigt de bijzondere kinderen en hun wereld. Het duurt niet lang voordat allerlei bedreigingen op Jacobs pad komen: schepsels die je herkent aan hun lege, witte ogen en hulsels, waarvan hart en ziel leeg zijn. Die laten geen kans liggen om de bijzondere kinderen en hun beschermers te doden en te vernietigen. Dit boek heeft alles in zich om vele fans te krijgen en zal verfilmd worden door Tim Burton. Het is de auteur gelukt om de bijzondere kinderen, naast hun magische gaven, zoveel mee te geven ‘van vlees en bloed’, dat je alleen maar wilt weten wat er op de volgende bladzijde gebeurt. En als je de laatste pagina omslaat, kom je terug op aarde, van je eigen tijdreis.


WAARGEBEURD HISTORISCH

James Riordan, Even zwegen de wapens. Antwerpen : Manteau, 2014. (217 p.) (jeugdafdeling)

J

ack vertelt aan zijn kleinzoon hoe hij als jonge soldaat meevocht in de Eerste Wereldoorlog. Als het Kerstmis is besluit een groepje soldaten niet te vechten, maar te voetballen. Dat wordt ze een dag later niet in dank afgenomen door de hogere officieren. Vechten moet, al begrijpt bijna niemand waarom. Het boek is vijftien jaar geleden geschreven, gebaseerd op het leven van een oud-soldaat en nu vertaald omdat de Eerste Wereldoorlog 100 jaar geleden begon. Vlot leesbaar zonder literaire pretenties. De gruwelen van de oorlog en de tegenstelling tussen de gewone soldaten en het veel luxueuzere leven van de officieren komen keihard naar voren.

Marcel Roijaards, Rebel met vleugels : het verhaal van Icarus. Amsterdam : Querido, 2012. (223 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

I

HUMOR

n de bekende mythe is Icarus een antiheld die ten gronde gaat aan zijn eigen hoogmoed. Dit boek belicht een andere kant van hem. Als in een Griekse tragedie wordt zijn verhaal in vijf bedrijven in een leeg theater verteld en herbeleefd door leeftijdgenoten die van alles getuige zijn geweest. Gaandeweg schuiven ook anderen aan, die de gaten in het verhaal aanvullen. Hun Icarus is een levensgenieter met lef die zonder concessies te doen zijn eigen weg gaat. Daarmee is hij een inspiratiebron voor zijn vrienden die gevangen zitten in een wereld vol regels. De lezer wordt meegezogen in het spannende verhaal waarin de mythen van Icarus en Theseus zijn verweven: in plaats van Theseus is het nu Icarus die verliefd wordt op Ariadne en de minotaurus in het labyrint van koning Minos moet proberen te verslaan. Op belangrijke momenten zorgt het taalgebruik voor een bijna hypnotisch effect. Zo wordt het wonder van de vliegende Icarus versterkt door een opsomming van wat er verder allemaal gebeurde op die ‘doodgewone’ dag. Prachtige metaforische vertelling over het leven.

Rainbow Rowell, Eleanor & Park. Houten : Van Goor, 2015. (335 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

HISTORISCH

it intrigerende boek vertelt het verhaal van de twee buitenbeentjes Eleanor en Park, tijdens één schooljaar in 1986. Ze delen hun passie voor stripboeken en muziek. Ze zijn slim genoeg om te weten dat een eerste liefde bijna nooit standhoudt, maar ook dapper en wanhopig genoeg om het te proberen. Voor lezers van Gayle Foreman en John Green. Onvergetelijke personages bespreken zware thema’s doorspekt met hilarische scènes. Het boek won diverse prijzen waaronder de Publishers Weekly Best Children’s Book of 2013.

20

Rob Ruggenberg, De boogschutter van Hirado. Amsterdam : Querido, 2013. (307 p.) (jeugdafdeling)

D

e veertienjarige Reyer wordt ten tijde van de Oost-indiëvaarders door zijn vader meegenomen naar Batavia. Hier wil zijn vader naam maken als koopman om geld te verdienen voor het achtergebleven gezin in Zeeland. Reyer raakt al snel betrokken bij zaken die groter en gevaarlijker zijn dan hij kan bevatten. In een strijd om gerechtigheid komen grote thema’s als vriendschap, liefde en vertrouwen naar voren. Ruggenberg heeft een eenvoudige, maar prettige schrijfstijl waarin bloederige taferelen, waarbij de lezer op het puntje van zijn stoel zit, worden afgewisseld met beschouwingen en mooie rustige passages. Dat het boek vanuit twee perspectieven is geschreven, maakt dat de gebeurtenissen beeldend worden en de lezer zich goed kan inleven in beide personages. Een spannend historisch verhaal over de macht van geld, maar ook de kracht van vriendschap en liefde.


SPANNEND

Gideon Samson, Zwarte zwaan. Amsterdam : Leopold, 2012. (212 p.) (jeugdafdeling)

Hoofdpersonage Rifka is een gemeen en meedogenloos meisje, dat wrede, manipulatieve spel-

letjes speelt met iedereen om haar heen. Dat ze er anderen mee kwetst is voor haar geen probleem. Dan komt Rifka met een plan dat verder gaat dan alles wat ze ooit heeft uitgespookt: ze wil haar eigen begrafenis bijwonen en zien hoe honderden mensen om haar huilen. Met hulp van haar meegaande vriendin Duveke moet het zeker lukken. De twee voeren het plan uit. En dan gaat het toch niet helemaal zoals verwacht. Zwarte zwaan is zeer knap opgebouwd. Tal van vernuftig uitgezette verhaallijnen leiden op de allerlaatste bladzijden naar een onthutsende ontknoping, waar je als lezer een tijdje niet goed van bent. Samson kreeg in 2013 voor dit boek de Zilveren Griffel, een eervolle vermelding van de Gouden Lijst en de internationale jeugdboekenprijs White Raven.

Brian Selznick, Het wonderkabinet. Amsterdam : Boekerij, 2012. (637 p.) (jeugdafdeling)

In het jaar 1977 woont de 12-jarige Ben sinds een dodelijk auto-ongeluk van zijn moeder bij zijn

SCIENCE FICTION

oom en tante. Per toeval ontdekt hij het boek ‘Het wonderkabinet’, een geschiedenis van musea, met daarin een verwijzing naar zijn onbekende vader via een bladwijzer van een boekhandel in New York. Ben gaat op zoek. Verweven met het verhaal van Ben is het visuele verhaal van de 12-jarige Roos, die vijftig jaar eerder eveneens wegliep naar New York. Voortdurend zijn er raakvlakken tussen hun belevenissen. Het verhaal van Ben wordt verteld in tekst, terwijl het verhaal van Roos zonder woorden wordt verteld in zacht gearceerde zwart-witte potloodtekeningen. Op het hoogtepunt van het boek komen de twee verhalen samen, en wordt de speciale band van de twee personen duidelijk. Een schitterend boek waarin thema’s zoals het dovenonderwijs, vriendschap, verzamelen en musea, op een bijzondere wijze aan bod komen.

Neal Shusterman, Gesplitst. Rotterdam : Lemniscaat, 2012. (326 p.) (jeugdafdeling)

D

e Verenigde Staten hebben een Tweede Burgeroorlog achter de rug, die draaide om het abortusvraagstuk. De oplossing die beide kampen tevredenstelde, is niet alleen gruwelijk, maar ook onvoorstelbaar. In plaats van een kind te aborteren voordat het geboren wordt, vindt de abortus met terugwerkende kracht plaats tijdens de tienerjaren. Ouders kunnen hun ongewenste nageslacht opgeven om ‘gesplitst’ te worden. Hun organen, ledematen en weefsels worden dan gebruikt om het donortekort tegen te gaan. Drie jongeren die dit vreselijke lot boven het hoofd hangt, besluiten te vluchten. Door te kiezen voor meerdere vertellers, geeft Shusterman ons inzicht in de emoties van de tieners en laat hij zien hoe die emoties uiteenlopen. Daardoor vormt de roman wel degelijk aanleiding tot ethische discussies over de waarde van een mensenleven en zelfbeschikkingsrecht over het eigen lichaam.

Peter Sis, Op zoek naar de vogelkoning. Hasselt : Clavis, 2013. (160 p.) (jeugdafdeling)

S

ublieme bewerking in woord en beeld van een oud Perzisch gedicht over een spirituele zoektocht. De dichter Attar wordt op een morgen wakker en beseft dat hij een vogel is, een hop. De hop spreekt alle andere vogels van de wereld toe om samen opzoek te gaan naar de koning die alle antwoorden weet. Hun weg voert over zeven valleien: de Vallei van het Zoeken, de Liefde, het Inzicht, de Onthechting, de Eenheid, de Verbijstering en de Dood. De veelvuldig bekroonde illustrator Peter Sís (Hans Christian Andersenprijs 2012) geeft de reis weer alsof die zich voor je ogen voltrekt. Zijn achtergrond als maker van animatiefilmpjes is hierin herkenbaar. Voor liefhebbers van filosofie, poëzie en bijzondere illustraties.

21


SPANNEND GRIEZEL

Allan Stratton, De honden. Haarlem : Gottmer, 2015. (304 p.) (jeugdafdeling)

C

ameron slaat samen met zijn moeder op de vlucht voor zijn gewelddadige vader. Ze gaan op een boerderij wonen waar Cameron ’s nachts een jongetje denkt te zien. Hij krijgt contact met deze Jacky, die een geest blijkt te zijn. De levens van Cameron en Jacky kennen overeenkomsten. Wat is er precies met Jacky gebeurd? Welke rol speelt het gehuil van de honden dat Cameron ’s nachts hoort? Wat het verhaal pas echt bijzonder maakt is de vraag hoe echt het is. De lezer moet daar een eigen beeld van zien te maken en de psychologische spanning die dat oplevert is fenomenaal. Na de laatste pagina blijft het daardoor nog lang nazinderen.

Wendy Stroobant, Duivelsstrijd. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2012. (167 p.) (jeugdafdeling)

Dorothea (16) is de nicht van de bisschop, die in de stad bekend staat als streng en vroom.

THRILLER

HISTORISCH

Wat niemand weet, is dat Dorothea hem ‘s nachts op moet sluiten in de kelder, waar hij zichzelf kastijdt. Lieven is de zoon van de beul en weinig geliefd. Omdat zijn vader veel last heeft van gewrichtspijn, neemt Lieven zijn werk regelmatig over. ‘s Nachts is hij op pad om een moordenaar op te sporen. Net als vijftien jaar eerder lijkt het stadje geteisterd te worden door een weerwolf. Aanvankelijk valt Lievens verdenking op Dorothea, maar langzaam beseft hij hoe de zaak werkelijk in elkaar zit. Een spannend, beeldend geschreven griezelverhaal.

22

Wendy Stroobant, Engelenmoord. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2011. (176 p.) (jeugdafdeling)

D

e 16-jarige Louise houdt van fotograferen en is nogal avontuurlijk ingesteld. In haar eentje bezoekt ze een seance bij een Russische gravin die geesten oproept. Daarbij fotografeert ze Olga, het overleden dochtertje van de gravin, dat vanaf dat moment in haar dromen blijft rondspoken met de smeekbede ‘Red hem, Louise’. Het blijkt dat ze het jongetje Andrei moet bevrijden, nummer 22 in de gevangenis waarvan haar vader directeur is. Er zijn echter meer mensen in Andrei geïnteresseerd. Het verhaal, dat eind 19e eeuw in België speelt, wordt afwisselend verteld vanuit Louise en Andrei. Tussen alle spannende en mysterieuze gebeurtenissen door krijgt de lezer een indruk van de onderdanige positie van de vrouw omstreeks 1880. De schrijfster, van wie dit de zesde historische jeugdroman is, vertelt met humor en vaart en schrijft vlotte dialogen.

Natasza Tardio, Meedogenloos. Alkmaar : Kluitman, 2015. (190 p.) (jeugdafdeling)

D

e 15-jarige Isra is van Syrische afkomst en verdwijnt plotseling. Haar ouders, vrienden en klasgenoten zijn ongerust. Isra blijkt met haar 21-jarige vriend Mohamed in Syrië te zijn. Isra’s vrienden Lieke en Lukas weten zeker dat Isra door Mohamed is gedwongen en roepen de hulp in van misdaadjournalist Simon van der Pol. Door het handelen en denken van de drie jongeren, een rechercheur en Van der Pol ontstaat een compleet beeld. De epiloog geeft een verrassende wending aan het verhaal. Hierin staat informatie over de beweegredenen die ertoe kunnen leiden dat jonge mensen zich aansluiten bij IS. Spannend en realistisch verhaal over de actuele problematiek van IS en jihadstrijders.


FANTASY KLASSIEKER

J.R.R. Tolkien, De Hobbit. Amsterdam : Boekerij, 2014. (253 p.) (jeugd- en volwassenenafdeling)

D

e rijke hobbit Bilbo Balings geniet van zijn heerlijke, zorgeloze leventje. Dit verandert abrupt wanneer Gandalf de tovenaar hem met dertien dwergen komt opzoeken. Die willen hun schat en huis heroveren op de draak Smaug, maar zijn niet erg te vinden voor de medewerking van Bilbo. Dan krijgt hij een ring waarmee hij onzichtbaar kan worden. Hiermee houdt hij de dwergen uit de klauwen van de boselfen en spinnen. Met de dwergen belandt hij in een spannend avontuur waarin ze tal van vreemde wezens ontmoeten. De hoofdpersoon maakt echt een ontwikkeling door, van anoniem iemand verandert hij in een echte avonturier.

Jan Terlouw, Oorlogswinter. Rotterdam : Lemniscaat, 2011. (169 p.) (jeugdafdeling)

Michiel, de 16-jarige hoofdpersoon, woont aan de route waarlangs de hongerende westerlin-

FANTASY

gen trekken in de hongerwinter 1944-45 op zoek naar eten. Michiel komt bij toeval terecht in het verzetswerk. Hij is geheel op zichzelf aangewezen, omdat hij niemand in vertrouwen durft te nemen. Oorlogswinter bevat wat je van een oorlogsverhaal kunt verwachten: moed, soms tegen wil en dank, spanning, verdriet, angst, verraad, de tegenstelling tussen goed en kwaad en de soms dunne grenzen daartussen. Een spannend boek, dat een duidelijk beeld schetst van de situatie tijdens de hongerwinter en van de spanningen waaraan verzetsmensen waren blootgesteld. Emoties worden reëel beschreven; Duitsers worden genuanceerd benaderd. Bekroond met de Gouden Griffel 1973; in 2008 succesvol verfilmd.

Johan Vandevelde, Elfenblauw : De Banneling. Sint-Niklaas : Abimo, 2012. (397 p.) (jeugdafdeling)

Een meeslepend boek, waarin we de avonturen volgen van Sander, de kroonprins van het rijk

SPANNEND

Cyndrië. De boosaardige Lystar heeft het gemunt op het vernietigen van zijn buurvolken. Sander en zijn vrienden proberen die veroveringsdrang een halt toe te roepen door het mythische Elfenvolk aan hun zijde te krijgen, evenals de legers van de Sardeniërs. De eeuwige strijd van het goede tegen het kwade, van de bovenwereld tegen de onderwereld, van kameraadschap in tijden van vijandschap, van magische krachten die zorgen voor toverachtige ontwikkelingen, maar ook diepzwarte gevolgen kunnen hebben. Vol vaart geschreven, in een taal die eigentijds en filmisch is en met veel spreektaal en vlotte dialogen. Derde, zelfstandig te lezen deel in de fantasyreeks Elfenblauw.

23

Johan Vandevelde en Bart Vermeer, Nachtwild. Sint-Niklaas : Abimo, 2013. (232 p.) (jeugdafdeling)

Maikels tienerleventje wordt ruw verstoord door een aantal vreemde gebeurtenissen. Een

klasgenoot verdwijnt en wordt dood en verminkt teruggevonden. Jongeren in Brussel zijn opeens massaal verslaafd aan een nieuw computerspel. Er is ook nog de nieuwe geschiedenisleraar met zijn voorkeur voor morbide verhalen en legenden. Maikel en zijn vrienden, Siebe en Naïm, besluiten om op onderzoek uit te gaan. Maar dan verdwijnt ook Siebe en wordt Naïm ontvoerd. Maikel vindt zijn vrienden terug, maar stuit op een waarheid die vreselijker is dan hij ooit had kunnen vermoeden. Nachtwild is een echte pageturner met veel actie, onverwachte ontwikkelingen en wendingen waardoor de vaart er goed in blijft. Vandevelde en Vermeer deinzen niet terug voor een rauwe schrijfstijl. Sommige scènes zijn duidelijk met een dikke knipoog geschreven, zodat er zeker ook humor in zit. Voor lezers die lekker willen gruwelen is Nachtwild een absolute must.


KLASSIEKER

Simon Van der Geest, Dissus. Amsterdam : Querido, 2010. (119 p.) (jeugdafdeling)

Gepest worden, hopeloos verdwalen, bijna al je vrienden zien sterven en vergeten worden door

je ouders. Meer gruwelijke ingrediënten voor een jeugdboek kan je nauwelijks bedenken. Simon van der Geest en Jan Jutte brengen ze samen in een verontrustende, maar tegelijk ook spannende en grappige odyssee. Dissus is een in elk opzicht buitengewone herwerking van het epos van Homeros. Op meesterlijke wijze wordt gespeeld met taal, tekst en beelden en ontmoeten tegenstellingen elkaar op de grens tussen realiteit en magie. Een intelligent, maar ook heerlijk spannend avontuur met jongenstaal, jongenshumor en eerlijke gevoelens. Gouden Griffel-winnaar.

Edward Van de Vendel, Oliver. Amsterdam : Querido, 2015. (207 p.) (jeugdafdeling)

Olivers vader heeft een misstap begaan. Samen met zijn neef gaat Oliver naar een vakantiehuis-

je om dat te overdenken. Maar er is meer aan de hand met Oliver. In afgemeten zinnen wordt een trefzekere psychologische spanning in de onderlinge verhoudingen tussen personages neergezet. Terwijl de focus grotendeels ligt op de misstappen van vader, speelt ook Olivers omgang met zijn homoseksualiteit een sluimerende rol. Zijn uiteindelijke coming out krijgt een ontroerende sleutelpositie in het einde van het verhaal.

Gerda Van Erkel, Doodgraag. Leuven : Davidsfonds/Infodok, 2014. (144 p.) (jeugdafdeling)

Een jaar na de tsunami in Japan vindt de 18-jarige Dorian op het strand van Middleton Island

FANTASY

(Alaska) een bal waarop een Japanse tekst staat. Na enig onderzoek blijkt dat de voetbal toebehoorde aan de 17-jarige Namiko. Samen met zijn vriendin en haar ouders reist Dorian naar Japan, waar ze ontdekken dat Namiko om het leven is gekomen. Door een passage in de tijd belandt Dorian in een parallelle wereld. Hij bevindt zich plots in het lichaam van Namiko, kort voor de tsunami. Dorian hoopt te kunnen voorkomen dat de jongen om het leven komt. Naast een verhaal over de impact van de ramp is dit ook een verhaal over het verlangen naar vriendschap.

Peter Van Olmen, De kleine Odessa : het geheim van Lode A. Tielt : Lannoo, 2013. (564 p.) (jeugdafdeling)

Vier jaar geleden veroverde Peter Van Olmen de Vlaamse jeugdboekenwereld met zijn debuut

over de elfjarige Odessa die, op zoek naar de ware identiteit van haar ouders, terecht komt in de magische boekenstad Scribopolis. In De kleine Odessa volgden we hoe Odessa’s persoonlijke odyssee naar haar afkomst zich vermengt met de zoektocht van de Scribopolianen naar het magische boek Boekus. In Het Geheim van Lode A. reist Odessa in en uit verschillende boekenwerelden op zoek naar het grootste geheim van de wereldliteratuur. In Scribopolis, de stad waar iedereen van boeken houdt, wordt het magische boek Boekus gestolen. Odessa raakt in een moeilijk parket als zij aangeduid wordt als hoofdverdachte. Het boek is het tweede zelfstandig te lezen deel in de reeks De kleine Odessa.

24


Vera Van Renterghem, Vrijdag is de hel minder heet. Hasselt : Clavis, 2014. (159 p.) (jeugdafdeling)

S

FANTASY

ajid (14) en Thara (16) zijn leden van een islamitisch gezin dat in Brussel woont, waar hun vader een tapijthandel heeft. Als bekend wordt dat Thara omgaat met een niet-gelovige jongen, dwingt haar vader haar te trouwen met iemand anders. Wanneer Thara echter haar geliefde achterna reist, krijgt Sajid de afschuwelijke opdracht zijn zus te doden en zodoende de schande uit te wissen. Een heftig, aangrijpend verhaal dat wisselend vanuit het perspectief van Sajid en Thara wordt beschreven. Daardoor krijg je als lezer de mogelijkheid je in beide jongeren te verplaatsen. Eerwraak is helaas een nog veel voorkomende praktijk in bepaalde landen. Ook in Nederland en Vlaanderen worden we af en toe opgeschrikt door berichten over broers of vaders die meisjes doden.

Ellen Van Velzen, Jonge Vlieger. Rotterdam : Lemniscaat, 2013. (223 p.) (jeugdafdeling)

J

ani (12) wordt opgeleid tot Vliegeraar. Zijn bergdorp wordt beschermd door honderden vliegers, die symbool staan voor de geesten van evenzovele voorouders. De proloog en diverse van de 21 hoofdstukken eindigen met een cliffhanger, waardoor de spanning knap wordt opgebouwd. De Vliegeraars worden ondanks hun beschermende taak gepest door de kinderen uit het dorp. Beschrijvingen, gedachten en dialogen in eenvoudig en zorgvuldig taalgebruik vormen een evenwichtig verhaal. Het verrassende slot doet nadenken over onze plaats in de wereld en de betekenis van het geloof in een goden- of geestenwereld. De mix van fantasy en realiteit is geschikt voor een breed publiek en maakt dit tot een bijzonder debuut van een evolutionair biologe. Het boek biedt daarnaast voor nadenkende, ervaren lezers een extra betekenislaag.

Mieke Versyp, Hoe ik het kopbeest versloeg. Tielt : Lannoo, 2012. (90 p.) (jeugdafdeling)

Talula is twaalf, bijna dertien en het vierde kind in de rij van zeven. Op zoek naar zichzelf en

SPANNEND

vooral naar haar plaats binnen het gezin, is dit het verhaal over haar beginnende puberteit. In haar dagboek overschouwt Talula zichzelf, wat ze lichamelijk en psychisch doorstaat. De situatie thuis en haar relatie met haar autistische broer. Na heel wat beschouwingen zijn het vooral veel vragen waar Talula mee zit en waar ze op het eerste gezicht nergens mee terecht kan. Dit boek lijkt het zoveelste puberverhaal: een tiener overladen met alle ellende van de wereld. Maar Mieke Versyp werkte dit thema humoristisch uit in een rijke en luchtige taal.

25

Helen Vreeswijk, Promille. Antwerpen : Manteau, 2013. (284 p.) (jeugdafdeling)

A

ngela is veertien. Wat onschuldig begon met een mixdrankje op een feestje is stilaan uitgegroeid tot een echt alcoholprobleem. Ze steelt van haar ouders om haar verslaving te bekostigen. Dat levert niet genoeg op en daarom begint ze XTC-pillen te verkopen. Angela glijdt steeds verder af. Al liegend misleidt ze haar ouders en docenten, tot het moment dat ze zichzelf in coma drinkt. Naast die verhaallijn, ontwikkelt zich een tweede: die van het politiekorps. Angela’s vader werkt bij de politie en wordt eenmalig ingezet om een drugsbende te ontmaskeren. Vreeswijks eigen ervaringen bij de recherche helpen om de problematiek van ontspoorde jongeren langs een andere kant te belichten. Promille kadert duidelijk in het genre van de probleemroman en is met zijn sterke karakterbeschrijving en spanningsopbouw een van de betere in zijn soort.


Anna Woltz, Honderd uur nacht. Amsterdam : Querido, 2014. (214 p.) (jeugdafdeling)

D

WAARGEBEURD

e veertienjarige Emilia ontvlucht Nederland (‘het moeras’) na een onvergeeflijke fout van haar vader. Moedig stapt ze het vliegtuig op, maar in New York blijkt de kamer die ze heeft gehuurd niet te bestaan en is orkaan Sandy op komst. Gelukkig maakt Emilia kennis met de ietwat stugge Seth, zijn aardige zusje Abby en de knappe Jim. Na de orkaan is er geen elektriciteit, geen mobiel netwerk en geen water. Vier kinderen moeten overleven in de grote stad. Woltz brengt thema’s als vriendschap, liefde en opgroeien op een prachtige en meeslepende wijze samen, verweven met haar eigen ervaringen in New York tijdens orkaan Sandy. Honderd uur nacht is in de eerste plaats het avontuurlijke verslag van vier jonge mensen die zich weten te redden. Opgroeien, zeg maar overleven, doe je samen, lijkt het boek te willen zeggen.

26

Malala Yousafzai, Ik ben Malala. Houten : Spectrum, 2013. (227 p.) (volwassenenafdeling)

H

et levensverhaal van Malala Yousafzai, een Pakistaans meisje dat in oktober 2012 door een talibanstrijder in haar gezicht werd geschoten. Malala is geboren in een dorpje in de Swatvallei. In 2003 richt haar vader hier een school op. De taliban krijgt steeds meer invloed in het gebied en in 2004 is het klimaat al zo veranderd dat jongens en meisjes niet meer in één lokaal mogen zitten. Maar het wordt nog erger, er komen steeds meer verboden. Meisjes mogen niet meer naar school. Een vriend van haar vader die bij de BBC werkt, zoekt iemand die een dagboek wil bijhouden over het leven onder de taliban. Malala schrijft haar eerste stukje voor de website van de BBC begin 2009. Omdat ze opkomt voor het recht op onderwijs voor meisjes wordt er een aanslag op haar gepleegd. Hoewel zwaargewond, overleeft ze die wonderbaarlijk genoeg. Enkele dagen na de aanslag, de kogels zijn verwijderd, wordt ze naar Engeland overgevlogen voor verder specialistische behandeling. Malala blijft campagne voeren voor het recht op onderwijs voor alle kinderen. Op haar 16e verjaardag spreekt ze de VN toe. Indrukwekkend persoonlijk relaas van een moedig meisje dat inmiddels een icoon is.


27


28


Boeken bijten. Boeken ontroeren. Boeken troosten. Boeken ontspannen. Alleen valt het niet altijd

Recommend Documents