5S
In die Skriflig
BOEKBESPREKINGS P. N ijk a m p /J . Doum a: H e t gelaat van de aarde, De Vuurbaak, G roningen by P ro Rege P ers, Posbus 343, Potchefstroom , 141 blss., @ R3,25. PREEKSTOF — die dom inee se b ekom m ernis. 0 n s p re d ik a n te w eet d a t een w oord w at ons oor die toekom s kan voorhou, d ie p e r by die g eh o o r in slaan as h o n d e rd o o r die v erlede. Ons g ere fo rm e erd e m ense h e t deel aan ons w êreld . D aarom b ran d die problem e w at die w êreld b ek o m m er ons ook. H ierd ie boek h e t te doen m et die leefb a a rh e id van die a a rd e v an d ag en die v rae w at m .b.t. die toekom s e m stig en in d rin g e n d d e u r w eten sk ap lik es, soos Meadow e.a. in die sg. Club van Rome (op v ersoek van die F iat-m aatskappy 1968) be sp re e k is. H ie r g aan g e re fo rm e e rd e skry w ers m et volop Skrifverw ysings diep, v eran tw o o rd elik , n u g te r en k ritie s in op problem e w a a ro o r die W oord van God en die B elydenis lig w erp. Ons m ense beleef die k risis van ’n tw eed e In d u strië le R ew olusie w at outom atisering , die k o m p er en ato o m en erg ie (p. 15) vero o rsaak het. H ulle soek d aaro m an tw o o rd e op ’n legio vrae. Ons leef in ’n v erb ru ik erssam elew in g (k o n su m p siem aatsk ap p y ) m et o n g erem d e w elvaart- en v o o ru itg an g strew e, m et skew e m agsverhoudinge en m ilie u b e d e rf (p. 90). Dit w ord d e u r k ritici soos M arcuse (p. 90) en a n d e r aan die k ap italism e toegeskryw e, hoew el in komm u nistiese lan d e dieselfd e p ro b lem e rondom in d u strialisasie, versted elik in g ens. voorkom (p. 88). Die p ro b lem e m .b.t. die eindige a ard e m et sy b e p e rk te hulpbro n n e w at al h a a stig e r v e rb ru ik en o p g eb ruik w ord, v e rm in d erd e en e rg ie b ro n n e (steenkool, ru-olie, h o u t) bevolkingsgroei, m ilieuvervuiling, vergiftig in g , besoedeling, b e p e rk te voedselbronne en daartee n o o r b linde v e rtro u e d at tegnologie an tw oorde vir elke probleem sal gee, beinvloed en ra a k ons m ense en hulle toekom sverw agting. H ie ru it o n tsp ru it die b eh o efte om brood en spele die p lek van liefd e to t God en n a a ste te la a t in n eem (p. 89). Die v e rb ru ik e rssa m e lew in g skep ’n kro n iese onvergenoegde sam elew ing (p. 92) en die v erm oë om lets m et d an ksegging te geniet, h e t verdw yn (p. 93 ). O n d er die w aan van ,,groei” en „o ntw ikkeling” w ord roekeloos roofbou, ontbossing, u itro e iin g van flo ra en fauna, to e g e la a t (p. 12, 15). M ense vra w at is die sin van a rb e id of ouerskap? Die je u g voel hulle o n tu is in die W esterse ,,ra t-rac e” en voel hulle a a n g e tro k k e to t oosterse god sd ien ste (p. 67 e.v.). H ulle is te le u rg e ste ld in ’n ab su rd e m a a tsk ap p y m et sy sinlose ontw ikkelingsd rif op w eg n a ’n k a ta stro fe . D it skep ’n ongeloofs-pessim ism e en fatalism e. Die sk ry w ers o n tleed die W esterse g e rig th e id op die mate rië le k rities. Hoe m e e r die m ens in die m a terie opgaan, hoe m in d e r ste l hy in die sk ep p in g en sy m edem ens belan g (p. 25). Die sk ry w ers w eet as g e re fo rm e e rd e s d at die W oord van God op die p ro b lem e lig w erp (p. 12). God h et die m ens m et verantw oordelikheid oor die sk ep p in g beklee (p. 69). V an u it „evenw ichtige ontplooiing” van die a a rd e tra g h u lle te kom to t ’n ekonom iese strew e
I n die Skriflig
59
n a veran tw o o rd elik e ew ew ig in plaas van die ekonom ie g erig op on g eb reid eld e k a p ita listie se gro ei (p. 59, 84, 87). W eber h e t b ew eer d a t die k ap italism e die v ru g van C alvinism e is (p. 23). Claus Jacobi h e t in 1970 die c h ristelik e v ertolkings van Gen. 1 : 23 veran tw o o rd elik g estel v ir die blin d e h eersk ap p y v o erin g oor die aard e, die d ie re en die p la n te w at m et u itp u ttin g , uitroeiing, ontbossing en v ern ie tig in g b ed reig w ord. M aak C h ristendom van die m ens ’n o n g erem d e u itb u ite r? As d it w a a r is, v erg ry p die m ens hom in die a a rd e aan ’n o p en b arin g sb o ek van God (a rt. 2 NGB, Rom. 1, vgl. p. 29, 31). Calvyn en g e re fo rm e erd e s soos K uyper h e t w aarsk y n lik te veel die „teen w o o rd ig e lew e” v erag en d a a rd e u r die sk ep p in g o n d e rw a a rd e e r (p. 32 v .). H. B erk h o f h e t e e rste aan g eto o n d a t n a d ru k op die m ens se verh o u d in g to t God en die n a a ste so n d e r n a d ru k op die relasie to t die n a tu u r, die m ens la a t o n tsp o o r (p. 35). Die m ens is ju is rentm e e ste r (ekonoom ) van God en m oet so Gen. 1 : 28 u itv o er (p. 39). Die n a tu u r ro ep na die m ens om hom teen die m ens te beskerm (p. 40). Die sk ry w ers h e t oog v ir die d ifferen siasie in God se sk epping te en o o r die idee van een w êreld (p. 65). D aarom tw yfel hulle of die D erde W êreld p resies soos die W este g aan re a g e e r. Die W oord van God m oet in h ie rd ie eiety d se p ro b le m a tie k n u g te r en verantvifoordelik b edien w ord so d at g ed a g te s en g e d ra g d e u r die S krif en nie d e u r h o riso n tale fu tu ro lo g ie nie (p. 60, 91) g erig en desnoods gew ysig w ord. W ie van h ie rd ie m a te ria a l in sy p rek e g e b ru ik sal n a aan leid in g van die d rie v rae van K an t (p. 59) in sy p re k e v andag antw oord gee op: w at kan ek w eet? W at m oet ek doen. W at d u rf ek hoop? D aarom beveel ons h ie rd ie w erk vrym oedig aan v ir stu d ie m et die oog op „ p re e k sto f” — selfs ’n reek s p rek e, w aarin die c h ristelik e v erantw oordelik h eid as re n tm e e s te r en as d ie n a a r van God belig w ord. B .S . Dr. W illem J. O uw eneel; O peratie S u p erm en s, E en bijbelsbiologische b lik op de to eko m st, B u ijten en S ch ip p erh eijn , A m ste rd a m /D e V u u rb aak , G roningen, 1975; 269 bis., sagteb and. P ry s R10,13. V e rk ry g b a a r by P ro Rege P ers Bpk., P osbus 343, P o tch efstro o m . Dr. O uw eneel is ’n jong, below ende en b eso n d er aktiew e ch ristelik e w eten sk ap lik e. Hy h e t biologie aan die R ijk su n iv e rsite it van U tre c h t s tu d e e r en in 1970 g ep ro m o v eer m et ’n p ro e fsk rif o o r die erflik h eid en ontw ik k elin g van die drosophilo. T ans is hy verb o n d e aan die K oninklijke N ed. A cadem ie van W eten sch ap p en en doen navorsingsw erk in die o n tw ik k elin g sg en etik a. O or die g ebied van sy n avorsing h e t hy reed s m e e r as ’n tie n ta l p u b lik asies die lig la a t sien. Daarbenew ens is hy ’n in ten siew e s tu d e n t van die W oord van die H ere en het ’n a a n ta l b y b elk o m m en tare gesk ry f. Sy w erk oor die skeppin g sv erh aal van G enesis is in D uits en E ngels v ertaal. B ogenoem de w erk is die p ro d u k van die dubbele belangstellingsfe e r van die sk ry w er, nl. die biologie (m .n. die g e n e tik a ) en die v ir die gelow ige om hom te o rië n te e r t.o.v. die b ra n d e n d e vrae
60
In die Skriflig
w a t d e u r die gew eldig vinnige o ntw ikkeling van die biologic opgew erp w ord. Op h ie rd ie m a n ie r kom die etiese im plikasies van die g en e tik a en v eral van die e u g e n e tik a ook te r sp ra k e. „W ij zijn in s ta a t de e rfe lijk h e id van de m ens en van de m enselijke p o p ulatie gron d ig te b einvloeden. Dit b re n g t u ite rs b e la n g rijk e ethische vragen m et zich m ee, w aarin ik m ij als C h risten alleen m ag (en w il) laten leiden d oor h et W oord van G od” (p. 21). Die g en etiese problem e w at etiese v rae oproep, lê h oofsaaklik op tw ee biologiese te rre in e nl. die eu genese (d ie o n d erso ek na die g en etiese vered elin g van die mensdom ) en die evolusieleer. D it vorm dan ook die tw ee hooftem as van die boek: h o o fstu k k e 2— 5 h an d e l oor die eugenese en sy im pli kasies terw y l die laaste tv/ee h oofstukke h an d el oor die evolusieleer — sy „bew yse”, v ero n d e rste llin g e , vooroordele, im plikasies en invloed op die geesteslew e van die W este. Die sk ry w er toon oortu ig en d aan d a t die tw ee tem as „één p ro b leem gebied vorm ” (p. 21) en d a t alm al w at m et die e u g e n e tik a dw eep oortuigde evolusioniste is: om alles in die w erk te stel v ir die v ere d e lin g van die m ens en te glo in die ev en tu ele v ersk y n in g van die sup erm en s, m oet jy glo in die oerm ^ns van die gry se v erled e ! D it sou ons veels te v e r n eem as ons sou poog om hierd ie ryk g e sk a k e e rd e boek ook m a a r enigsins te p ro b e e r w eergee in k u rso rie se vorm . Om e g te r te p rik k e l to t die lees van die boek w ord en k ele w illekeu rig e sak e h ie r aangesny. Die eu g en ese val u ite e n in tw ee dele; neg atiew e eugenese, d.i. die stu d ie van w eten sk ap lik e m a a tre ë ls om die u itb re id in g van e rflik e siek tes (bv. su ik e rsie k te en hem ofilie) te voorkom en die sk ad elik e g en e in die m enslike bevolking te voorkom , en positiew e eugen ese, d.i. die stu d ie van m etodes om die g u nstige eien sk ap p e in die m ensdom te b e v o rd e r d e u r die a a n ta l gunstige e rffa k to re te la at toeneem . Die m etodes w at by die n eg atiew e eugenese g e b ru ik w ord, is die g en adedood (e u ta n a s ie ), te ra p e u tie se aborsie en geboortebep erk in g . H ierb y kan ook nog „g enetic co un seling” g erek e n w ord. Die sk ry w e r h e t op g ro n d van die S k rif e rn stig e besw are teen die etiese im plik asies van die m eeste van h ierd ie m etodes en wys d aarop d a t h ie rd ie m etodes „nog slech ts op heel m agere re su lta te n mag h o p e n ” (p. 39). Die m etodes van die positiew e eu g en ese is nog in g ry p e n d e r en m e e r g rille rig (m a a r ook asem ro w en d !). H ierdie m etodes kan in tw ee g ro ep e v e rd e e l w ord, nl. dié w at g erig is op ku n sm atig e seleksie van g u n stig e e rffa k to re (wo. v o o rtp lan tin g sv erg u n n in g aan geskikte perso n e, k u n sm atig e in sem in asie, in p la n tin g van ’n b ev ru g te eiersel in ’n „ m o e d e r” ) en dié w a t in g ry p in die e rflik e aanleg self, die sg. „g en etic e n g in e e rin g ” (wo. „kloonvorm ing” , d.i. die kw eek van id en tiese m ense in re e k se — iets w at nog nie gedoen is nie m aar op gro n d van die ek sp e rim e n te van G urdon m et paddas, wel tegnies m o ontlik is — reg u lasie van gene en se lh ib rid isasie ). Nie een van h ierd ie m etodes is nog (gelu k k ig !) op m ense toegepas nie, m a a r dis in b eginsel m oontlik en, soos die sk ry w er self te re g sê, sid d e r ’n m ens as jy dink w at kan g e b e u r as ’n d ik ta to r hom van h ierd ie m etodes wil la a t bedien. V an O uw eneel toon m.i. o o rtu ig en d aan dat, afgesien van die
I n die Skriflig
61
groot etiese b esw are teen alle m etodes van ku n sm atig e seleksie, d a a r bloot g en eties gesien nie veel te verw ag is van h ierd ie m etodes van „ku n sm atig e ev o lu sie” (p. 131) nie. Hy v o er hierv o o r hoofsaaklik v ier red es aan: (1) seleksie vkford gew eldig bem oeilik o m d at baie g ew enste eien sk ap p e poligeen en k w a n tita tie f is; (2) die wegse le k te e r van sleg te eien sk ap p e kan ook goeie k e n m erk e la a t verdw yn en om gekeerd; (3) as d a a r g e se le k te e r vi^ord op één id eale genotipe g aan die g en etiese v e rsk eid en h eid van die m ensdom v e rs te u r w ord m et kw ade gevolge; (4) baie „g oeie” k en m erk e kom g ro ten d eels o n d e r invloed van die om gew ing to t sta n d so d at seleksie h ie r w einig effek het. Die sk ry w e r b rin g gew igtige etiese besw are in (v erlies van veran tw o ord elik h eid , geen e k sp e rim e n te e r m et m ense) m a a r vat dit tog mooi saam in die één b ra n d p u n t: m et h ie rd ie m etodes w ord die liefd esd aad en die v o o rtp la n tin g sd a a d , w at God saam gevoeg het, u ite e n g e ru k m et onnoem like psigologiese gevolge. M et verw ysing na die sk e p p e n d e lie fd e van God w a a rd e u r Hy ons m et C hristus lew end gem aak h e t (E f. 2 : 4 v.) sê hy: „V oor de C h risten blijven de liefd es daad en de v o o rtp la n tin g sd a a d o n v e rb re k e lijk aan e lk a a r verbonden, w an t hij is in h e t b eeld van God g e sch ap en ” (p. 131). Die sk ry w e r se k ritie k op die ev o lu sieleer (d a a r is geen enkele gen etiese m eganism e b ek en d w at die ev o lu sieleer kan v e rk la a r nie!) is breed v o erig en o m v atten d . Hy toon d u id elik aan d a t die evolusionism e p e r slot van sak e ’n geloof is en op geen en kele objektiew e bew yse (a lle rm in s op die fossiele en h u lle d a te rin g ) ru s nie. Interessa n t is sy te k e n in g van die invloed van D arw in se le e r op die W este; op die filosofie, die teologie, die politiek — h o e d a t d a a r polities links (kom m un ism e) en reg s (n asionaal-sosialism e) op D arw in g esteun w ord. D a a r kom ’n su p erm en s, sê die sk ry w er, m a a r hy sal ’n d ier wees (O penb. 13). Die re d d in g kom u ite in d e lik van die Seun van die Mens w at op die w olke sal verskyn. H opelik toon dié en k ele g re p e die a k tu e le v rae w at aangesny w ord, die w ye b elesen h eid en k u n d ig h eid van die o u te u r en die belang van h ie rd ie w e rk w a t n e tjie s v erso rg is en voorsien is van ’n biologiese w oordelys, ’n u itg e b re id e b ib lio g rafie en ’n persoonsen sa k e re g iste r. L. F. S. D. C. S. van d e r M erwe: E lk e Sondag nagm aal, s.b., 61 blss., (P ro Rege P e rs Bpk. P osbus 344, P o tch efstro o m 1974), R l,30. In h ie rd ie w erk ie g aan die sk ry w er u it van die een h eid en onlosm aak like b an d tu ssen W oord en sa k ra m e n t, die bevel van C hristus to t die h e rin n e rin g sm a a l en die n o o d saak van g eestelik e voeding (p. 40). P rin sip ie e l lê d it v ir hom o p g eslu it in die v ierd e gebod soos v e rk la a r in die H eid. K at., Sondag 38 (p. 48 e .v .). Die ek sk u rsie op die tw eede diens en die oplossing in die rig tin g van preek-en-doop (S o ndagoggend) en preek -en -nagm aal (Sondagaa n d ) om die R usdag w e e r feesd ag te m aak, w ek die verm oede d at kom m er oor die tw eed e diens ook to t h ie rd ie g ed a g tes bygedra het. N ietem in w ord ’n w erk lik e g eestelik e ontw aking van ’n w are en w arm k e rk (p. 52 e.v.) as voo rw aard e v ir w eeklikse n agm aal gestel
62
In die Skriflig
en te re g gew ys d a t blote sinodale v e ra n d e rin g e in litu rg ie niksseggend is. In die b e sp re k in g w ord w aard ev o lle h istoriese gegew ens oor n ag m aalv ierin g gegee. So w as d a a r in die V roeë K erk van plek to t plek v ersk illen d e litu rg ië in g e b ru ik (p. 18). Die g e v a a r b estaan d a t die H erv o rm in g te e n o o r Rom e die W oord ten koste van die sakram en te b eklem toon h e t (p. 20) en d aaro m na ’n p reek -k erk (p. 51) g eneig h e t w a a rin aan die saam d o en van die gem een te (p. 27) te k o rt g ed aan is. Die g em een te m oet steed s in die litu rg ie kan antw oord op die W oord van God (p . 42). D it is ’n in te re s s a n te o n d erw erp en ’n eietydse en eie-kerklike b esinning. O ngelukkig n eig die w erk dikw els na w ydlopige betoë en e k sk u rsies w at die ein tlik e o n d e rw e rp verskuil. D it is byvoorbeeld m oeilik om u it te m aak w aarom ’n in leid in g van 15 bladsye oor vera n d erin g gegee w ord, w a n n e e r die tem a oor nagm aal gaan. Eweso bly p a ra g ra w e oor genade- en w erk verbond, die skem a skepping-herskepping-voleinding, die n ag m aal as m issie en eskatalogie dikw els los hang, ’n M ens sou h ie r m eer k o n se n tra sie en diepgang verw ag het, w a a rd e u r w aard ev o lle o o rsp ro n k lik e persp ek tiew e op die nag m aal d u id e lik e r sou gew ord het. Som m ige analises, soos bv. d a t lid m ate of u it koudheid 5f uit o o rsk a ttin g van die h eilig h eid (p. 32) slegs een m aal p.a. n agm aal b ^ o o n , bied w aarsk y n lik ook nie die voile p re n tjie nie. W at van die m o o n tlik h eid d a t h u lle slegs k o n fo rm e e r aan ’n in stitu sio n ele v o o rsk rifte lik h e id w at m et so ’n „m in im u m ” v erlief neem ? Die v ra a g is of d a a r nie te veel van in stellings (nagm aal en tw e e d e d ien s) g em aak en u itg e g a a n w ord asof die m ens by die in stellin g s m oet aan p as en d a a ro p aan g elê is nie. In die w erk ontb re e k ’n d iep g aan d e an alise van die in stellin g s as bedoel v ir die m ens (soos die sab b a t v ir die m ens g em aak was, vgl. M ark. 2 ). K o rre le e r die wyse van n ag m aal en die in stellin g van tw eede diens m et lew ende en w erk lik e beho eftes? Dus ’n boekie w at ’n m ens la a t dink en la a t vrae vra — w at no d ig is. B. S. G. C. P. van d e r Vyver, P. J. Coetzee en P. W. Buys: „ R e v iv a r o f R ejo rm a sie? ’n S tu d ie oor M etodism e. W etensk ap lik e B ydraes van die P.U. v ir C.H.O., R eeks A, N r. 18 1975. V e rk ry g b a a r by die U n iv ersiteitsb ib lio tek aris. Ged ru k d e u r die P.U. N a ’n k o rt voorw oord w aarin pro f. W. J. Snym an wys op die betekenis van die M etodism e v ir die m o d ern e ekum enism e, verskyn u it die pen van w yle prof. G. C. P. van d e r Vyver: „Die w ordingsgeskiedenis va n d ie M eto d ism e”. D aarin w ord die afw ykende ekklesiologie en le e rste llig e dw alinge van W esley en W hitefield in hulle h isto riese situ asie blootgelê. D a a m a b e sp re e k pro f. P. J. Coetzee in d rin g e n d „Die M etodism e d e u r d ie bril v a n die G ere fo rm e e rd e le e r”. Hy toon oortuigend aan hoe W esley die p re d e stin a sie v e rw e rp h e t m et die „ p ra k tiese, aktiew e en aggressiew e o p v attin g van die C h risten d o m ” (p. 18). Die genadev erbo n d h e t in die slag gebly en p lek g em aak v ir A rm inianism e en
I n die Skriflig
63
die algem ene v erso en in g sleer. V ersoening b eru s su iw er by die wilsaksie van die m ens. D a a rd e u r kan v o lm aak th eid op a a rd e b ereik ivord. Die su b jek tiew e en opp erv lak k ig e m istiek b rin g sk eiding tussen die n a tu u rlik e en genad elew e (p. 32). So kom ook die „evangelized” te e n o o r „ecclesiastized ” te sta a n (p. 33 ). Die G erefo rm eerd e s ta n d p u n t w ord te lk e n s k o rt en d u id elik teen o o r die m etodistiese afw yking g estel. In ’n h isto ries-k ritiese slo ta rtik e l b eh an d el prof. P. W. Buys „ M etodistiese in vlo ed e in S u id -A frik a ”. Hy wys op die d eu rw erk in g van m etodism e in Suid-A frika se d e rt 1795. Die K aapse K erk h e t ’n „v erb o n d ” m et die m etodism e g eslu it w a a ru it die „opw ekkinge” gevloei h e t — o p m erk lik genoeg in dieselfd e ja a r 1859 w aarin die G e re fo rm e erd e K erk e h e rstig is (p. 45 ). Die fig u u r van ds. A. M ur ray m et sy b in n e-k erk lik e evangelisasie w ord in d rin g e n d b esp re ek — veral sy idee van ’n tw eed e G eestesdoop. Die b y d rae w ord beso n d er w aard ev o l w a n n e e r d it die m eto d istiese invloede van c h ristelik e verenigings aan die orde stel (p. 60 e.v.). A angesien d it nog u ite rs ak tu e e l is, k an h ie rd ie a rtik e l m et g ro o t v rug vandag m et die oog op ’n o rië n ta sie en k o n fro n ta sie g e b ru ik w ord. Die w erk ie kan g eru s in o n g ev eer d rie p eriodes v ir belydenisk atk isa n te voo rg esk ry f w ord. D a a rd e u r sal die g e re fo rm e e rd e belydenis en sy a k tu a lite it te e n o o r g a n g b are afw ykende rig tings en ag terg ro n d e sk itte r. D it is o p m erk lik d a t ’n D uitse p re d ik a n t Rolf S au erzap f van S tu ttg a rt, ook v a n ja a r aan die A F a k u lte it van U.P. gep ro m o v eer h et m et ’n opskrif: „Die S d ku la risieru n g d e r G en fer O k u m e n e ”. D aarin tre k hy die lyn o o rtu ig en d en goed g e d o k u m en te erd v an af W esley n a die W ê re ld raa d van K erk e d eu r. W a n n e e r ons dan in ag neem w a tte r rol die W.R.K. v andag m et sy P.C.R. teen Suid-A frika en m et v erw an te bew eginge soos die C h ristelik e In s titu u t en SACCA in SuidA frika speel, is dit d u id elik d a t ’n m eto d istiese teologie ein tlik die basis v ir die rew o lu sio n êre g e se k u la rise e rd e „ c h riste lik e ” p o litiek in Suid-A frika vorm . B egrip en ken n is van m etodism e h e t teologiese, k erk lik e, m aatsk ap lik e en politiek e a k tu a lite it en p rio rite it vir S uid-A frika v erk ry . B. S. J. A. S ch utte: W a n t E k h e t h onger g eha d e n ju lle h e t My n ie te e te gegee nie. P ro Rege, P o tch efstroom . In h ie rd ie boekie (40 bis.) b e tre e d r. J. A. S ch u tte die te rre in w aarop kom m unism e en rew olusie v an d ag a k tie f is. H ulle sê d a t die k e rk m et die k a p ita listie se u itb u ite rk la s ’n o n heilige v erbond geslu it het. Die k e rk hou sy oë dan toe v ir die arm o ed e en sing die m ense aan die sla a p m et w oorde van verlossing iew ers b u ite h ie rd ie lewe. Die sw aard in d r. S ch u tte se h a n d is die Skrif. V oordat hy sy ,,toep assin g ” op bl. 28 begin, g ro e p e e r en b e sp re e k hy ’n m enigte Skrifgegew ens o n d e r hoofde soos: H et ons die arm es v eral o n d e r die nie-blanke C h risten e m iskien v erg eet? Die M essias in die O.T. en die arm es; die g ro o t D iakonos Je su s en die arm o ede, die jong K erk van die S krif m et sy toegew yde liefde; God se o o rd eel oor w ie die arbeid e r m et sy loon afskeep; arm es b u ite v o lksverbond ens. In die lig van die oorvloedige S krifgegew ens su g g e re e r dr.
64
I n die Skriflig
S ch utte v ersig tig w at horn bekom m er; d a t die k e rk e arm oede, gebrek , b eh o efte n ie ra a k sie n nie. D a a r w ord „m in of n o o it” oor gep re e k nie. D it is n ie ’n a g e n d a p u n t op k e rk lik e v erg ad e rin g s nie (bl. 3, 29 ). le m an d h e t 500 p re k e ontleed en w as o o rtu ig d at die p re d ik e rs m et „liefd e to t die n a a s te ” v erleë staan . H ulle kan nie p re e k w a a ro o r die S k rif g ed u rig , s te rk en bew oë sp ree k nie (vgl. bl. 29). Dr. S ch u tte ro ep die d iakonie op om hulle oë cop te m aak vir nood. Die d iakonië in B antoe-kerke bly w erkloos (bl. 28). Die blanke k e rk e k o lle k te e r haas nooit v ir n ie-blanke diakonale nood nie. Derhalw e sien dr. S ch u tte (te re g !) ’n wye m oontlikheid w a a r die w oorde van die ev angelie ook m et dade van evangelië d e u r diakonië en g em een tes begelei k an w ord. Die w erk van d r. S ch u tte p rik k e l dus to t besinning. As sodanig kan p re d ik a n te v ir p re d ik in g o u d erlin g e by die huisbesoek en d iak en s in h u lle sam ek o m ste d a a ru it Skrifgegew ens en toepassing m e t die oog op kerk-w ees v an d ag vind. Die v e rtik a le lyn van die evangelie m ag in d e rd a a d nie eensydig en ten koste van die horisonta le beklem to o n w ord nie. V ertik alism e k an geen w ee rsta n d aan horiso ntalism e b ied nie (bl. 26 e.v.). E k vind e g te r ook ’n sw ak p u n t in d r. S chutte se oplossing. Dit is m.i. deels oorsaak v ir die kw aal. Hy b ep leit ein tlik n e t ’n herlew ing van die d iak o n aat, die k e rk lik e am p te, terw yl die S k rif ju is telk en s op h ie rd ie te rre in die C h risten e a a n sp re e k . As die C hristen e h e rle e f en doen — sal h u lle die d iak en s iets la a t doen. Die in stitusionalism e la a t ons die k a r v oor die p e rd span. Dit g e b e u r e ld ers ook m et die „V rou in die a m p ” . W ie n ie die am p beklee nie, staa n dan sk y n b aa r w erkloos in die diens en k e rk van die H ere. Ons verw ag alles van die clerus. H ulle m oet kerk-w ees en kerk-hou en kerk-doen. L aat die c h riste n e nood sien, in d iv id u eel en in groepe en sp o n taan en g eo rg an iseerd , help soos g e b e u r h e t m et die voorbeeïd van die S tu d ie tru s t (bl. 31). As lid m ate k e rk wil w ees, sal die diakens spoedig h u lle b en e m oet d ra om te lei, te k an aliseer, te adviseer, te ko m m u n ik eer. Die id eaal m oet nie w ees d a t diak en s die k e rk tre k nie, m a a r d at die k e rk (b re e d e rs en s u ste rs) die d iak en s w a k k er m aak. H ier kan m ens d in k aan k lin iek e in die ste d e w a a r ch risten -g en eesh ere, gerefo rm e e rd e v e rp le eg ste rs en a n d e re sw a rt m edegelow iges op ’n georg a n ise e rd e p a tro o n h u lp bied; re g sg e le e rd es m et hulle konsultasieu re hou ens. H ie r lê in d e rd a a d v ir A frik aan se g e re fo rm e erd e s ’n wye veld b ra a k . Die d iak en s k an m e t die b ro sju re w ins doen. — Ons m oet e g te r ook verw ag, d a t die W oord en Gees van God elkeen u itd ry f om te doen en te gee soos hy hom in sy h a rt voorgeneem h e t — en selfs so n d e r d a t die re g te rh a n d w eet w at die lin k e r doen. B. S.
