Blockchain Even ingrijpend als de komst van het internet

Blockchain Even ingrijpend als de komst van het internet Eind januari 2016 bracht de Britse overheid een rapport uit over de opportuniteiten van Blockchain en de noodzaak hier als Britse economie en overheid op in te spelen . De Britse overheid wil daarmee aansluiten bij investeringen en R&D voornamelijk in de financiële sector. In de Financial Times verschijnen voortdurend artikels over deze nieuwe technologie en de mogelijkheden en bedreigingen ervan. Hoog tijd dat het onderwerp ook in België algemener gaat leven dan in de financiële sector, zodat tijdig de opportuniteiten gegrepen worden. Blockchain belooft even ingrijpend te worden als de komst van het internet en kan alle markten waar er tussenkomst is van gevestigde intermediaire, regulerende, validerende spelers ontwrichten. Denk aan banken, notariaat, audit en accountancy, registratiekantoren, geldtransferkantoren, overheidsdiensten,… Het communicatie-, design- & digital agency Kunstmaan experimenteert vandaag volop met de mogelijkheden. Maar wat is Blockchain eigenlijk en wat kan het betekenen?

© 2016 - Alle rechten voorbehouden

1/9

Blockchain: even ingrijpend als de komst van het internet

B

lockchain is een internettechnologie, die intussen al sinds het vorige decennium bestaat. Dat is al lang in ICT-termen. Het is een decentraal en over het internet heen verspreid grootboek (een logboek dat alle transacties geordend en gedetailleerd (wat, wie, wanneer) bijhoudt), dat in de eerste plaats de uitwisseling of handel van digitaal geld (cryptocurrency) registreert en mogelijk maakt. Bitcoin is het bekendste voorbeeld van zo’n cryptocurrency en bestaat intussen al sinds 2009. Blockchain gaat echter nog veel verder dan digitaal geld. Het decentrale grootboek kan uiteindelijk de transacties faciliteren en valideren van alles waar een waarde kan aan gekleefd worden. Omdat het gedecentraliseerd is, is er geen intermediaire instantie meer nodig en kunnen transacties sneller, zonder tussenkomst of commissie gebeuren en kunnen tussenstappen en back-office stappen verminderd worden. Een totaal nieuwe manier van zakendoen staat voor de deur. Voor de Financial Times (“Ten developments in digital finance”, 13 december 2015) staat Blockchain op nummer 2 van de verwachte ontwikkelingen in digital finance. Volgens een studie van McKinsey (“Beyond the Hype: Blockchains in Capital Markets”, dec. 2015) draagt Blockchain veel beloftes in zich, zoals snellere transacties aan lagere kosten met minder tussenstappen en met minder risico op fraude; een uniek geconsolideerd spoor van alle voorbije transacties (wie, wat, wanneer)… De banken wachten in elk geval niet af. R3 is een wereldwijd consortium van intussen 30 banken wereldwijd, gefocust op R&D m.b.t. het gebruik van Blockchain binnen het financieel systeem. Er is nog veel hype en onduidelijkheid, maar Blockchain kan een even ingrijpende impact hebben als de komst van het internet zelf. En net zoals met de komst van het internet is het moeilijk vandaag die impact van Blockchain in de nabije toekomst al ten volle te vatten. De parallel trekken met 3 bestaande fenomenen helpt misschien.


2/9

1. De parallel met geld: Blockchain levert een digitaal handelsprotocol

Geld is ontstaan om handel te vergemakkelijken. Geld is in feite een gemeenschappelijk aanvaard “handelsprotocol” om transacties te vergemakkelijken en mogelijk te maken. Het drukt op een eenvoudige en algemeen aanvaarde manier de waarde uit van een goed. De invoering van papieren geld was in feite al behoorlijk virtueel. Het was een letterlijke belofte dat tegen dat briefje de waarde ‘aan goud’ kon ingevorderd worden bij de centrale bank. De waarde van het geld was ook lang gekoppeld aan die fysieke achterliggende goudvoorraden. De belofte op het papiertje volstond omdat iedereen het vertrouwen deelde in het financieel systeem. En langzaam werd de link met de centrale goudvoorraad losgelaten en werd de betekenis en waarde van papieren geld nog virtueler. Blockchain vertaalt dat geldende en aanvaarde handelsprotocol naar de digitale wereld. Het is een digitaal protocol om transacties te vergemakkelijken.

2. De parallel met het internet: Blockchain maakt intermediaire of centrale instanties overbodig

Vóór het internet zat kennis en informatie bij wijze van spreken gecentraliseerd in bibliotheken en universiteiten. Het werd van daaruit verspreid via boeken en artikels. Het internet decentraliseerde dat. Het internet leverde een “communicatieprotocol” dat toeliet informatie wereldwijd verspreid op computers en servers met elkaar te verbinden: kennis wordt vergaard en beheerd via een oneindig netwerk van knooppunten, volledig decentraal. Blockchain past het idee van een decentraal, ‘oneindig’ netwerk toe om transacties te doen én te beheren. Het grootboek waarin staat welke transactie gebeurde tussen wie en tegen welke waarde, wordt niet langer centraal “op één plek” beheerd. Het logboek wordt voortdurend aangepast op verschillende knooppunten in het netwerk. De voortdurende afstemming en correcties tussen al die verspreide grootboeken zorgt voor zekerheid over de transacties en de waarde. Blockchain maakt centrale instellingen en erkende ‘intermediairen’ overbodig door het bestaande netwerk van knooppunten op het internet te gebruiken. Het maakt transacties zeker, transparant, sneller en goedkoper en dus veel geschikter voor een echte globale economie tussen iedereen.


3/9

3. De parallel met Wikipedia en Wikinomics: de kracht van het netwerk

Wikipedia is een mooi voorbeeld van wat het internet betekent voor kennis en informatie. Waar vroeger kennis verzameld zat in per definitie achterhaalde boeken, verspreid vanuit centrale punten, wordt die nu up to date gehouden door een oneindig netwerk van onbekende auteurs, die elkaar voortdurend aanvullen en verbeteren. Wikipedia zou in zijn oorsprong nochtans heel centraal opgezet zijn. Het had als ambitieus plan om met de ‘slimste geleerden van de hele wereld’ de ultieme internetencyclopedie te maken. Dat liep echter voor geen meter, tot oprichter Jimmy Wales het gewoon opengooide voor iedereen. Intussen kent iedereen Wikipedia als de encyclopedie van en voor iedereen. Een studie van Nature in 2005 toonde aan dat de meest prestigieuze traditionele encyclopedie, Encyclopaedia Britannica, ongeveer evenveel fouten bevatte als Wikipedia, alleen werden de fouten op Wikipedia gemiddeld binnen de 4 minuten verbeterd door zijn gebruikers. “Wikinomics” (Tapscott & Williams, 2007) breidt dit idee uit naar de volledige ‘nieuwe’ economie. We zijn met zodanig veel mensen verbonden en actief op het internet dat hier allerlei “wetten van de grote getallen” beginnen te spelen: er zullen ‘out there’ altijd meer slimme mensen zijn, dan binnen je eigen fysieke organisatie of omgeving. Er is zo’n grote ‘crowd’ actief op elk moment en zo breed en beweeglijk verspreid dat er voortdurende cocreatie, validatie en correctie optreedt, waardoor de kans op correcte informatie veel groter en waarschijnlijker wordt dan in het geval dat die informatie door één bron wordt beheerd. Het is misschien onwennig, en tegelijk toch zeer logisch. Blockchain volgt dezelfde redenering: een grootboek verspreid overheen het internet kan niet anders dan een véél grotere correctheid te geven dan zo’n register in handen te laten van één of een beperkt aantal gevestigde instellingen.


4/9

Met twee voeten in de actualiteit In zijn eenvoudigste vorm sluit Blockchain nauw aan bij geld. Het laat toe om digitaal te betalen, en mondiaal sneller, eenvoudiger en goedkoper geldtransfers te doen. Dat Blockchain daarbij niet gaat over een hype voor geeks, kunnen we misschien aantonen met één van de grootste actuele mondiale gebeurtenissen: de migratiestromen. Dit is een tijd van wereldwijde migratie… en ook wereldwijde geldtransfers. Er gaat meer geld naar ‘ontwikkelingslanden’ via geldtransfers (‘remittances’) van migranten dan via de centrale ontwikkelingshulp. Ook hier haalt het decentrale, informele netwerk het centrale apparaat dus al in… De geldstromen van migranten naar hun thuislanden zijn nu al naar schatting ongeveer drie keer zo belangrijk als de officiële steun voor ontwikkelingslanden (volgens cijfers van VN-organisatie IFAD (International Fund for Agricultural Development)). In 2013 bedroegen die wereldwijde geldstromen van migranten naar hun thuisgebieden 430 miljard USD. “We moeten ervoor zorgen dat dit geld, op een goedkope manier naar huis kan worden gestuurd, en nog belangrijker, dat het bijdraagt aan de opbouw van een betere toekomst voor de armste rurale gemeenschappen in het zuiden” (K. F. Nwanze, voorzitter van IFAD, 2015). Vele migranten of hun familie en kennissen in de thuislanden hebben geen bankrekening en de transfers via de intermediairen zijn vaak peperduur. IFAD schat dat wereldwijd 70 miljard euro extra beschikbaar zou zijn voor investeringen, indien werkende migranten en hun ontvangende families meer opties zouden hebben om de fondsen te kunnen gebruiken. “Remittance (Money Transfer Service) has always been dominated by companies like Western Union and MoneyGram. But new players and startups are trying to make the scenario competitive by offering different forms of money transfer services. With the advent of digital currency and Blockchain technology, companies are not holding back in adopting currencies like bitcoin to enable remittance services. With this service, companies are trying to solve multiple issues such as high transfer cost, limited money distribution methods, limited brand options, limited ways to deal with money, etc. The cryptocurrency market is still in a nascent stage to reach the migrant population


5/9

masses but promises massive potential in the future.” (Let’s Talk Payments, 23 okt 2015) Bekijk dit samen met de inspanningen van spelers als Facebook en Google om de ganse wereld op het internet te krijgen waardoor 4 miljard mensen extra permanent online zullen zijn. In combinatie met Blockchain zouden mensen en bedrijven in elke ‘uithoek’ van de wereld online transacties kunnen doen - snel, veilig en aan lage kost-. Gezien de technologische mogelijkheden, zouden daarbij geen traditionele centrale, intermediaire, regulerende entiteiten nodig zijn. Die laatste vormen een anachronisme met de huidige Blockchain-mogelijkheden. Je kan het vergelijken met wat Estland deed na de val van het Oostblok. Doordat ze geen last hadden van pre-digitale legacy-systemen bogen ze de achterstand om in een voorsprong tegenover West-Europese landen. Ze sloegen de stap van een moderne, maar pre-digitale overheids- en financiële administratie over. “This historical accident, which left Estonia without any banks, meant it had to establish new systems with new people and technologies, enabling the country to leapfrog nations with established backoffice systems for finance and government.” (Financial Times, 5 juni 2015). Het is in die context ook geen verrassing dat in Estland al volop actief geëxperimenteerd wordt met Blockchain, o.a. voor een nieuwe, veiliger manier van identificatie en authenticatie (“Estonian block chains transform paying, trading and signing” in “Distributed Ledger Technology: beyond block chain”, 2016, Government Office for Science, London).

De nieuwe omwenteling in zakendoen door Blockchain

E

n het gaat om veel meer dan geldtransfers. Iets verder denkend zal Blockchain gebruikt worden voor de decentrale ‘regulering’ van de financiële economie. Het ‘decentraal grootboek’ wordt dan gebruikt om transacties in aandelen, fondsen, obligaties, leningen, maar ook eigendomtitels in het algemeen mogelijk te maken en vast te leggen. Het betekent de disruptie van alle gevestigde instellingen wiens belangrijkste bestaansreden (of eerder


6/9

‘oorzaak’) vaak is het ‘onbetwistbaar’ vastleggen van de titels en het faciliteren en verzekeren van de effectieve transacties ervan. Dit is een omwenteling voor (centrale) banken, kadaster- en registratiekantoren, notarissen, advocaten,… Dit staat nu voor de deur. Financiële instellingen testen vandaag Blockchain technologie uit. En we kunnen nog veel verdere omwentelingen verwachten, door de nadruk te leggen op het decentrale grootboek en de kracht van decentrale validatie en registratie. We kunnen dan voorbij het financiële domein kijken. Bij de overheid bestaan vele processen (en bijhorend personeel) voor het registreren, garanderen en auditen van transacties. Blockchain kan perfect en onweerlegbaar de registratie van (transacties van) eigendom van grond, huizen, wagens, ideeën, patenten,… gaan vastleggen. Blockchain kan de opvolging van correct gebruik van uitkeringen en subsidies overnemen,… Ook in de gezondheidssector wordt met interesse gekeken naar mogelijkheden voor het bijhouden van medische communicatie en claims tussen patiënt, artsen en sociale zekerheid. De reeds vermelde Britse overheidsstudie haalt verschillende mogelijkheden aan voor het verbeteren van overheidsdiensten, o.a. significante besparingen in de sociale sector door het voorkomen en onmogelijk maken van fraude en fouten. Het rapport becijfert een foute betaling door fouten en fraude van £5mrd op een totaal aan sociale zekerheidsuitkeringen van £166mrd, of 3%. Ook in België zou de oefening kunnen gemaakt worden. (“Chapter 6: Applications in Government” in “Distributed Ledger Technology: beyond block chain”, 2016, Government Office for Science, London).

Risico’s aan Blockchain

Z

al zo’n decentraal beheerd transactienetwerk geen nieuwe risico’s meebrengen? De gevestigde intermediairen kosten geld maar zorgen voor zekerheid. Ze worden vervangen door een anoniem netwerk van decentrale knooppunten. Net zoals bij de komst van het internet zal ook hier de criminaliteit mee de weg vinden naar de nieuwe mogelijkheden. We zullen ons opnieuw moeten aanpassen aan nieuwe bedreigingen. Zonder meer en snel want Blockchain handel zal doorgaan. Daarvoor zijn de opportuniteiten te groot.


7/9

En we mogen sowieso niet denken dat de “oude vertrouwde manier” van zakendoen per definitie ook de veiligste is. Ook hier kan de vergelijking met wat Estland deed in haar digitale voorsprong als voorbeeld dienen: “Estonians have used their digital signatures 218m times since the scheme’s inception in 2002, with no serious breach of security so far.” (Financial Times, 5 juni 2015) De vermelde studie van McKinsey (“Beyond the Hype: Blockchains in Capital Markets”, dec. 2015) duidt in elk geval op veel voordelen naar audittrail, verificatie van transactie-informatie en ownership,… De studie vermeldt wel ook beperkingen en uitdagingen voor implementatie, waaronder misschien als opmerkelijke de energieconsumptie (als logisch gevolg van de ingebouwde algoritmecomplexiteit, die veel computerpower en dus energieverbruik vraagt).

Blockchain trade: zaken doen in nieuwe tijden

B

lockchain is een technologie, die handel vereenvoudigt en versnelt en is daarmee veel beter aangepast aan de voortschrijdende globalisering en digitalisering. Het haalt de registratie- en validatieprocessen van een vorig tijdperk onderuit en vervangt ze door werkwijzen die gebruikmaken van de nieuwe digitale mogelijkheden. Het opent een totaal nieuw perspectief voor mondiaal handel drijven, gebaseerd op dit decentraal, intuïtief, beweeglijk netwerk, dat Blockchain is: snel, veilig, eenvoudig, goedkoop, gevalideerd en geregistreerd transacties doen met iedereen ter wereld door gebruik te maken van het wereldwijde, decentrale netwerk dat het internet biedt. De financiële sector is zoals gezegd al volop bezig, maar niet de enige. Er komen steeds meer “use cases” uit verschillende sectoren. De reeds vermelde Britse overheidsstudie adviseert dat de overheid snel een leidende rol opneemt voor het gebruik van de blockchain technologie binnen de overheid en ruimer moet meehelpen het momentum te bewaren en snel in te spelen op de opportuniteiten, o.a. via research. Het rapport raadt ook aan om pilootprojecten op te zetten binnen de sociale zekerheid en binnen de lokale overheid.


8/9

Kunstmaan en Blockchain

K

unstmaan pioniert vandaag in deze nieuwe technologie en in de mogelijkheden van Blockchain trade. Kunstmaan werkt samen met Bolero (KBC Securities) aan een piloot op Blockchain technologie. Kunstmaan ontwikkelde een echt werkende, op Blockchain technologie gebouwde, gebruiksvriendelijke web interface en mobiele applicatie, die toeliet om niet-genoteerde waarden (aandelen en obligaties) te verhandelen in een virtuele currency via een private Blockchain, hosted in 3 continenten (USA op Amazon AWS, Japan op Azure, Europa op Digital Ocean). De demo toonde naast technologische mogelijkheden meteen ook de economische waarde: het maakt een nieuwe markt mogelijk in niet-genoteerde titels. De demo werd het eerst getoond op de KBC inspiration days klant 2020 begin December 2015 en is intussen omgezet in een live app. Dat sluit aan bij de geschiedenis van Kunstmaan. Het Belgische communicatie-, design- en digital developmentbureau is al van bij de start in 1998 een technologische voorloper: het zet al sinds de start in 1998 in op communicatie én technologie. Sindsdien bleef het bureau die voorlopersrol opnemen: • Kunstmaan ontwikkelde bijvoorbeeld volledig open source de Kunstmaan-bundles voor CMS, gebaseerd op Symfony 2 om makkelijk en gebruiksvriendelijk websites op te zetten en te beheren, intussen reeds gebruikt in bijna 20 landen wereldwijd. > Bundles.kunstmaan.be • Kunstmaan ontwikkelde samen met KBCS het zeer innovatieve Bolero online beleggersplatform > Bolero.be

Roderik van der Veer Technology director, Kunstmaan [email protected]

Roeland Gielen CEO, Kunstmaan [email protected]


• En eveneens samen met KBCS werd het online crowdfunding platform Bolero Crowdfunding ontwikkeld, dat recent de EFMA Accenture innovation award binnenhaalde uit meer dan 500 wereldwijde inzendingen uit bijna 60 landen. > Bolero-crowdfunding.be • Samen met de online verzekeraar Corona Direct bouwde Kunstmaan het eerste platform waar je je verzekering ook daadwerkelijk volledig online kunt afsluiten. Zeer recent bouwde Kunstmaan voor Corona Direct de CARO-app en -website om een onderzoek naar de impact van belonen en coachen op rijgedrag te meten. > Coronadirect.be Vanuit zijn traditie van medewerking binnen open source communities, richtte Kunstmaan intussen ook de meetup-groep Blockchain Vlaanderen (Blockchain-vlaanderen.be) op voor het delen van ervaring en expertise rond het onderwerp.

Blockchain Even ingrijpend als de komst van het internet

Recommend Documents