BIM, Duurzaamheid en Facility Management in de praktijk Roeselare

BIM, Duurzaamheid en Facility Management… in de praktijk | Roeselare – 01.12.2015 PROGRAMMA: Wie is Howest TA? ———————————————————————Een paar cijfers Wat is BIM? Opportuniteiten voor de Opdrachtgever BIM als instrument voor Risicobeheersing Praktijkvoorbeelden Bestekvoorschriften Duurzaamheid Gebouwbeheer

Onze missie New Young Professionals afleveren die experts zijn in de bouwwereld op het gebied van grafische representaties, visualisaties, duurzaam bouwen en bouwadministratie. Contact: Howest – Toegepaste Architectuur Rijselstraat 5 – 8200 Brugge 050-38 12 77 www.facebook.com/HowestAppliedArchitecture

Wie is Howest TA?

Hogescholen en Universiteiten Nederland

Hogescholen en Universiteiten België

Een paar cijfers

Uit de presentatie van BESIX @ BIM-launch ADEB-VBA Een aantal cijfers dwingen de aannemers om op zoek te gaan naar efficiëntere methodes: • 43% minder winst in de laatste 15 jaar • Minder dan 5% van de projecten worden binnen budget en tijdig opgeleverd • Een grotere complexiteit op het gebied van duurzaamheid (BREEAM, LEED, Cradle-to-Cradle, …) vergroot het risico op falen (faalkosten op 4 à 13% van totaal budget) • De kans om ‘beloond’ te worden is 6x groter wanneer BIM gebruikt wordt in de aanbestedingsfase • Een probleem oplossen in BIM kost gemiddeld 80€ - op de werf kost hetzelfde probleem 1000$ • Overproductie en stockagekosten moeten omlaag (Lean) – het zijn enkele van de grootste invloedsfactoren op verlies

Wat is BIM?

Wat is BIM – een introductie…

©Graphisoft

Het virtuele gebouw Bij BIM wordt er een centraal model opgebouwd, waaruit alle andere informatie wordt afgeleid, zoals: •

•

•

2D Tekeningen • grondplannen, gevels, snedes – voor alle fases van het bouwproces • details • vlekkenplannen (lokaalfuncties, brandcompartimentering, …) 3D Informatie • renderings, animaties, BIMx hypermodels • 3D-detailsnedes, IFC-bestanden • zonstudies, bouwsimulaties Lijsten • Voorbereiding meetstaten • Raam- en deurlijsten • Inventaris meubilair

Het gebouwmodel als centrale databank Lijn

2D CAD 3D BIM

In BIM is een lijn niet zomaar een lijn. Het volledige model wordt opgebouwd uit bouwkundige elementen die refereren naar de realiteit. In die optiek ‘weet’ een wand dat hij uit lagen bestaat met verschillende fysieke eigenschappen en weet een raam dat het enkel in een wand kan geplaatst worden.

Nog een lijn

Streeplijn

Patroon met lijnen

Buitenspouwblad

Raam

Isolatie

Dit heeft als resultaat dat met BIM bvb. ook een energieanalyse kan uitgevoerd worden en dat de knooppunten ter hoogte van het raam correct gedetailleerd worden. De input bij BIM kan dezelfde zijn als in 2D CAD, maar de output kan veel groter zijn.

OpenBIM en Aspectmodellen In een OpenBIM proces beschikt elke partij op ieder moment over de juiste informatie.

Daarbij wordt vermeden om in één groot model te werken. Elke partij werkt met zijn favoriete software aan het eigen aspectmodel (deelmodel).

IFC en uitwisseling Alle aspectmodellen worden via IFC (Industry Foundation Classes - een open industrie-standaard) of BCF (Building Collaboration Format – een samenwerkingsmodel) samengebracht in ofwel modelling-software of in modelchecking software. Op die manier kan de coördinatie tussen de disciplines gestroomlijnd worden en worden bvb. fouten gedetecteerd.

Levels Of Development en Data-drops Bij elke fase van een bouwproces hoort andere/meer informatie. De juiste informatie op de juiste plaats, op het juiste moment is cruciaal om een zinvol model te hebben voor de hele levenscyclus van een gebouw. Dit wordt in BIM geregeld via LOD (Level Of Development). Het goed gebruik van dergelijke afspraken, samen met consistent binnen BIM werken vermijdt de gevreesde data-drops uit een klassiek bouwproces…

Energie-analyse met BIM

BREEAM met BIM

Koudebrug-simulatie met BIM

LCA met BIM

Facility Management met BIM

Opportuniteiten voor de Opdrachtgever

BIM als digitale equivalent voor het bouwteam Wikipedia over het ‘bouwteam’: “Een bouwteam is een projectgebonden samenwerkingsverband tussen een opdrachtgever en één deskundige of meerdere deskundigen die, in gecoördineerd verband, samenwerken aan het ontwerp, de engineering van het ontwerp en de bouw.. Het doel van het bouwteam is om gezamenlijk tot een uitvoeringsgericht ontwerp te komen dat dan gerealiseerd kan worden.”

In een ‘klassiek’ OpenBIM-project: • Werken ontwerper(s), ingenieur(s), aannemer(s), …samen aan ‘het’ BIM-model • Leveren zij hiervoor elk hun deelmodellen (aspectmodellen) aan, die gecombineerd kunnen worden • Wordt de bouwheer op de hoogte gehouden van de vorderingen en krijgt deze op gezette tijden ‘klassieke’ (gecoördineerde) documenten te zien: plannen, 3D-weergaves, lijsten, …

BIM biedt (ook) kansen voor de opdrachtgever: Om ervoor te zorgen dat je als Opdrachtgever niet ‘aan de zijlijn’ blijft staan, dien je controle te krijgen over het BIMproces. Dit kan makkelijk door een aantal voorschriften in bvb. de Algemene Bepalingen van een project op te nemen (zowel voor de ontwerpers als de uitvoerders): • Er moet volgens het OpenBIM-concept worden gewerkt OpenBIM garandeert een makkelijke en gestructureerde uitwisseling tussen verschillende partijen, elk vanuit hun eigen specialiteit (en volgens hun eigen gewoontes) • Er moeten gecoördineerde IFC-modellen worden aangeleverd als/bij het PID Een BIM-coördinator kan ervoor zorgen dat de juiste ‘deliverables’ tijdig worden gehaald, zodat er geen ‘data-drops’ zijn tijdens het bouwen modelleringsproces. • Er wordt (uiteindelijk) een LOD 400/500 gevraagd, met het doel het Facility Management aan te sturen vanuit BIM Het vastleggen van de Levels Of Development, garandeert dat de juist informatie tijdig aan het model wordt toegevoegd.

Waarom kiest Howest voor BIM “Met BIM zetten we niet alleen enorme stappen in het digitaliseren van ons patrimonium, we verhogen ook de betrouwbaarheid van de beschikbare informatie en koppelen deze los van ‘de persoon’. In een accuraat 3D-model is immers voor iedereen vrij snel duidelijk of de beschikbare informatie overeenkomt met de realiteit. Bovendien weten we uit ervaring dat Facility Management wel degelijk belang heeft bij het kennen van de ruimtelijke context, en zijn we ervan overtuigd dat we dit efficiënter kunnen sturen als we vertrekken vanuit BIM – dat is althans onze ambitie. Tot slot speelt uiteraard ook het beperken van de faalkosten mee. Enerzijds voor het gebouw op zich (en dan vooral door het gebruiken van BIM als 5D-tool), maar vooral op lange termijn voor wat betreft de beheerskosten.”

Els Denaeghel – Hoofd Infrastructuur Algemene Diensten Howest

Waarom kiest Howest voor BIM “Met BIM zetten we niet alleen enorme stappen in het digitaliseren van ons patrimonium, we verhogen ook de betrouwbaarheid van de beschikbare informatie en koppelen deze los van ‘de persoon’. In een accuraat 3D-model is immers voor iedereen vrij snel duidelijk of de beschikbare informatie overeenkomt met de realiteit.

INFORMATIE

Bovendien weten we uit ervaring dat Facility Management wel degelijk belang heeft bij het kennen van de ruimtelijke context, en zijn we ervan overtuigd dat we dit efficiënter kunnen sturen als we vertrekken vanuit BIM – dat is althans onze ambitie.

BIM > BOUWEN

Tot slot speelt uiteraard ook het beperken van de faalkosten mee. Enerzijds voor het gebouw op zich (en dan vooral door het gebruiken van BIM als 5D-tool), maar vooral op lange termijn voor wat betreft de beheerskosten.”

Els Denaeghel – Hoofd Infrastructuur Algemene Diensten Howest

1 – 5 - 200

BIM als instrument voor Risicobeheersing

Virtueel bouwen toont de problemen uit de realiteit BIM is instrument voor risicobeheersing een perfecte tool, omdat: • Je krijgt wat je hebt gemodelleerd (What You See Is What You Get) – het virtuele 3D-model is een betrouwbare voorafspiegeling van het project in realiteit • Het de bouwpartners confronteert met problemen uit de realiteit waarin ze zullen terechtkomen en het hen dwingt deze op te lossen voor ze zich op de werf stellen • Het betrouwbare informatie genereert die als archief kan gebruikt worden – bvb. in het kader van Facility Management • BIM een databank is die ons toelaat om allerlei opties en varianten te simuleren met beperkte kosten (energieprestatie, kostcalculatie, werfplanning, …)

Risico’s Betrouwbare informatie (PID en FM)

Financieel (beheerskost)

Constructief

BIM

(problemen vermijden in uitvoering)

Esthetisch

duurzaamheid (BEM en databeheer)

(WYSIWYG)

3D-model als betrouwbare virtuele realiteit

Een virtueel gebouw in een reële omgeving  voeling met relatie ontwerp-realisatie

Realistische problemen in een academische context:

Bouwknopen oplossen in 3D  complexiteit van het bouwproces

Realistische problemen in een academische context: Geen 2D-oplossingen toelaten  inzicht in de coördinatie tussen plan/gevel/snede Detaillering in 3D  bouwknopen kan je oplossen voor de werf!

BIM als medium voor geïntegreerd architectuuronderwijs Bouwfysische analyses van het eigen ontwerp  inzicht in en verbanden tussen meerdere lesmodules Experimenteren met materiaaleigenschappen  BIM voorziet een virtueel laboratorium

Wat leert dit ons over risicobeheersing met BIM?

BIM is voor iedereen een reality-check Fouten zijn onmiddellijk zichtbaar voor wie de moeite doet om te kijken…

Onrealistische ideeën hebben weinig overlevingskansen!

Risico’s Betrouwbare informatie (PID en FM)

Financieel (beheerskost)

BIM Constructief Esthetisch

(problemen vermijden in uitvoering)

duurzaamheid (BEM en databeheer)

(WYSIWYG)

Praktijkvoorbeelden & simulaties

Howest als BIM-bouwheer: geïntegreerde campus Kortrijk Een paar cijfers: • 11.000m2 • 5 auditoria • 40 leslokalen • 1 bibliotheek

Howest als BIM-bouwheer: geïntegreerde campus Kortrijk Uit het bestek: “Gebruik (OpenBIM): • In voorontwerpfase: 3D-model LOD100 met raming, vlekkenschema’s, relaties, voorstelling brandcomparitimentering,… • In ontwerpfase: 3D-model LOD300 met raming, simulatie HVAC, energie, structuur,…, meetstaten, rioleringberekening, bibliotheken, coördinatie- transparantie van verschillende technieken, uitvoeringen, interference-check,… • In uitvoeringsfase: 3D-model LOD400 (500) met coördinatie, planning, technische fiches gekoppeld aan technische installaties ea, elektrische schema’s, . Koppeling FM, export naar IFC” “BIM als interactieve 5D tool: • Is een centraal 3D gebouwmodel of combinatie van modellen • alle gegevens ten behoeve van ontwerp-, bouwen beheerproces zijn hierin geïntegreerd • Worden door alle betrokken partijen in het proces gebruikt • Terugdringen faalkosten (vooral in beheerfase)” Om succesvol met BIM aan de slag te gaan, dien je (al dan niet onder begeleiding) een BIM-protocol of afsprakenstelsel op te stellen.

SUSTAINABLE DESIGN The Benefits of Using BIM to Improve Building Performance Applying BIM to analyze existing (commercial) buildings also helps deliver a plethora of economic, environmental, and societal benefits—that go far beyond complying with mandates. Extending BIM to analysis can help you identify ways to reduce resource consumption, increase on-site renewable opportunities, build consensus, review investment-grade audits, increase investor confidence, improve employee morale, and meet requirements for sustainable design and energy efficiency…

databank materiaal/bouwsysteem

Building Energy Modeling

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden >> technische informatie & labeling >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquaestor) >> LCA….MMG….M-peil

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden ifv gebouwbeheer > lokaalbezetting en flexibiliteit > lokaalvoorzieningen, brandvoorzieningen, meubilair, verlichting…. >> technische informatie & labeling >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquastor) >> LCA….MMG….M-peil

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden ifv gebouwbeheer >> technische informatie & labeling > technische fiche/lastenboekinformatie > labeling van materialen kan geïntegreerd worden > berekening hoeveelheid en volume >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquastor) >> LCA….MMG….M-peil

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden ifv gebouwbeheer >> technische informatie & labeling >> onderhoud > technische/onderhoudsinfo van materiaal en/of gebouwcomponent vb. keuringen brandbeveiliging, onderhoud HVAC… >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquastor) >> LCA….MMG….M-peil

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden ifv gebouwbeheer >> technische informatie & labeling >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquaestor) > ecoquaestor berekent de globale milieukost van het gebouw adhv milieukost van gebouwcomponenten (aangewende info vergelijkbaar met databank NIBE). >> LCA….MMG….M-peil

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden ifv gebouwbeheer >> technische informatie & labeling >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening >> LCA….MMG….M-peil > voortgezet toegepast onderzoek zou moeten kunnen leiden naar: * globaal M-peil kan gegenereerd worden * sloopinventaris * gepredefinieerde grondstofdatabank….

>> databank materiaal/bouwsysteem >> hoeveelheden >> technische informatie & labeling >> onderhoud >> milieukostberekening en meerkostberekening (ecoquaestor) >> LCA….MMG….M-peil

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie > daglichtstudie en simulatie beschaduwing >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost > simulatie van globale energiekost en CO2-reductie dmv geïntegreerde/koppelbare modules >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van energieprestatie bij wijzigingen op vlak van materiaal/bouwcomponent > simulatie van gebouwingrepen op basis van materiaal/componentdata bij (stapsgewijze) renovatie >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC > simulatie van energieprestatie bij ingrepen mbt HVAC > simulatie van energieprestatie bij wijzigend gebruiksgedrag > conflictdetectie bij ingrepen/aanpassingen >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen > simulatie van Energieprestatie bij wijzigend gebruisgedrag en flexibele invulling >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening)

>> Building Energy Modeling >> zonnestudie >> globale energiekost >> simulatie van materiaal/bouwcomponentgebonden mogelijkheden >> simulatie van wijzigingen mbt HVAC >> simulatie van functiewijzigingen >> gegevens EPB en PHPP (geen geïntegreerde berekening, wel ouput ifv berekening) > exporteren van data dat bruikbaar is voor EPB-verslaggeving of PHPP-berekening > simulatie bouwknoop (ifv stapsgewijze renovatie)

Energiesimulatie RSS (campus rijselsstraat, 8200 Brugge)

Simulatie energieprestatie RSS (campus rijselsstraat, 8200 Brugge)

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) Exacte locatie en oriëntatie bepalen omgevingsfactoren

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) klimaatprofiel toewijzen

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) gebruiksprofiel gebouw bepalen

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) gebruiksprofiel gebouw bepalen

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) bepalen van energiebronnen & kost

Simulatie RSS (campus rijselstraat 5, 8200 Brugge) Gepredefinieerde data van gebouwcomponenten In de gebouwschil



energy evaluation

energy evaluation

HOWEST RSS

HOWEST RSS

Projectgegevens

Energieverbruik per voorziening

Algemene projectinformatie Locatie: Hoofdgebruiksfunctie: Onderwijs (E... (100%) Datum raming: 22/10/12 10:47 Gebouwgeometrie Bruto vloeroppervlak: Oppervlak gebouwschil: Inhoud (geventileerd): Glaspercentage:

593,77 2031,79 7358,689 36

m2 m2 m3 %

Gebouwschilprestaties Luchtlekkage: Warmtecapaciteit:

1.39 -

ACH J/m2K

Warmteovergangsweerstande Gebouwschil (gemiddeld): Vloeren: Uitwendig: Ondergrond: Openingen:

2

[W/m K]

U waarde 1.66 1.43 - 1.43 0.53 - 3.06 2.80 - 2.90

Hoeveelheid energie 32 7 Energie Voorziening

Overzicht jaarverbruik Netto energie verwarming: Netto energie koeling: Totaal netto energie: Energieverbruik: Brandstofverbruik: Primaire energie: Energiekosten: CO2 emissie:

995.58 85.53 1081.11

kWh/m2j kWh/m2j kWh/m2j

1165.41 1079.88 1286.40 64.45 233.25

kWh/m2j kWh/m2j 2

kWh/m j € /m2j

Kosten

Primair

emissie

kWh/j

€ /j

kWh/j

kg/j

599421 49952 18953 0 12301

34294 0 1006 0 2337

693530 0 20848 0 36905

129474 0 4093 0 2657

680628

37638

751284

136226

Verwarming Koeling Warm water Ventilatoren Verlichting & apparatuur

Totaal:

CO2

Hoeveelheid

[%]

88

Energiekosten 3 6

2

kg/m j [%]

Energieverbruik per bron Energie Energie Type

CO2 emissie

Energiebron

Hernieuwbaar Fossiel Secundair

Hoeveelheid

Kosten

kWh/j

€ /j

Omgeving Aardgas Elektriciteit

Totaal:

Energiebron Omgeving Aardgas Elektriciteit

kg/j

49952 600392 30284

n.v.t. 31884 5754

0 129684 6541

680628

37638

136226*

91 Hoeveelheid CO2 emissie 32

97%

[kWh]

0

200000

400000

600392 [%]

95

Energiebalans per maand Hoeveelheid energie 4 7

4 7 [%] 89

Energiekosten 15

15 [%] 85

Energieverlies per maand

116.9 100

Verlichting en apparatuur

75

Warm water opwekking

5

50

Mechanische verwarming

[%]

25

95

85

89

CO2 emissie 5

jan

feb

mrt

apr

mei

juni

juli

aug

sep

okt

nov

95 * Deze hoeveelheid CO2 wordt per jaar opgenomen door 0.7 hectare (ongeveer gelijk aan t1.2 voetbalvelden) tropisch regenwoud.

2/2

Zonne-energie

0 [MWh] 0

Transmissie

25

Infiltratie

50

Natuurlijke ventilatie

75

Warm water

100 Energietoevoer per maand

1/2

dec

Interne warmtelast

Natuurlijke koeling

Hier start het simuleren:

•

Simuleren ifv verbeteringen: • Keuze materialen • Samenstelling wand, vloer, dak, schrijnwerk…. • Zonwering

•

Aanpassen architectuur ifv compactheid, zonwering, materialen….

•

Aanpassen pakket HVAC

•

Simulatie daglichttoetreding

•

Simulatie zonnestudie

Vb. aanbrengen van vaste lamellen voor de westgevel

energy evaluation

energy evaluation

HOWEST RSS

HOWEST RSS

Projectgegevens



593,77 2031,79 7358,689 36

m m2 m3 %


1.39 -

ACH J/m2K

Warmteovergangsweerstande Gebouwschil (gemiddeld): Vloeren: Uitwendig: Ondergrond: Openingen:

U waarde 1.66 1.43 - 1.43 0.53 - 3.06 2.80 - 2.90

[W/m2K]

Overzicht jaarverbruik Netto energie verwarming: Netto energie koeling: Totaal netto energie:

995.58 85.53 1081.11


1165.41 1079.88 1286.40 64.45 233.25

kWh/m2j


2

Energieverbruik: Brandstofverbruik: Primaire energie: Energiekosten: CO2 emissie:

kWh/m j


kWh/m2j

Totaal:

2

CO2

Hoeveelheid

Kosten

Primair

kWh/j

€ /j

kWh/j

599421 49952 18953 0 12301

34294 0 1006 0 2337

693530 0 20848 0 36905

129474 0 4093 0 2657

680628

37638

751284

136226

[%]

emissie kg/j

88

Energiekosten 3 6

€ /m2j [%]

kg/m2j

Energieverbruik per bron Energie Energiebron

Energie Type

CO2 emissie

Energiebron


Hoeveelheid

Kosten

kWh/j

€ /j


Totaal:


kg/j

49952 600392 30284

n.v.t. 31884 5754

0 129684 6541

680628

37638

136226*

91 Hoeveelheid CO2 emissie 32

97%

[kWh]

0

200000

400000

600392 [%]

95

Energiebalans per maand Energieverlies per maand

Hoeveelheid energie 4 7

4 7 [%] 89

Energiekosten 15

CO2 emissie 5

[%]

[%]

85

89

jan

feb

mrt

apr

mei

juni

juli

aug

sep

okt

nov

95

85



50


dec

Energietoevoer per maand

Interne warmtelast Zonne-energie

0 [MWh] 0

Transmissie

25

Infiltratie

50

Natuurlijke ventilatie

75

Warm water

100

2/2

1/2

Verlichting en apparatuur

75

25

5

15

116.9 100

Natuurlijke koeling

Vb. Vervangen beglazing door glas met U=1,1 W/mK

energy evaluation

energy evaluation

HOWEST RSS

HOWEST RSS

Projectgegevens



593,77 2031,79 7358,689 36

m2 m2 m3 %


1.39 -

ACH J/m2K

Warmteovergangsweerstande Gebouwschil (gemiddeld): Vloeren: Uitwendig: Ondergrond: Openingen: Overzicht jaarverbruik Netto energie verwarming: Netto energie koeling: Totaal netto energie: Energieverbruik: Brandstofverbruik: Primaire energie: Energiekosten: CO2 emissie:

2

[W/m K]

U waarde 1.03 1.43 - 1.43 0.53 - 3.06 1.10 - 1.10


Kosten

Primair

emissie

kWh/j

€ /j

kWh/j

kg/j

510044 57897 18953 0 12301

29181 0 1006 0 2337

590121 0 20848 0 36905

110169 0 4093 0 2657

599196

32524

647875

116920

2

847.13 99.14 946.26

kWh/m j kWh/m2j kWh/m2j

1025.98 926.85 1109.33 55.69 200.20

kWh/m2j kWh/m2j


€ /m2j

Totaal:

kWh/m2j

CO2

Hoeveelheid

[%]

85

Energiekosten 7 3

kg/m2j

[%]

Energieverbruik per bron Energie Type

Energiebron


Hoeveelheid

Kosten

kWh/j

€ /j


Totaal:

Energiebron

n.v.t. 27280 5244

0 110958 5962

599196

32524

116920*

Hoeveelheid 100%


kg/j

57897 513696 27603

90

Energie

CO2 emissie

CO2 emissie 42

96%

[kWh]

0

200000

400000

513696 [%]

94 Hoeveelheid energie 5 10

Energiekosten 16

CO2 emissie 5


103.4 Verlichting en apparatuur

5 10 [%] 85

75

5

16 [%]


25

Interne warmtelast

[%] 84

Zonne-energie

95

jan 84

85


50

feb

mrt

apr

mei

juni

juli

aug

sep

okt

nov


dec

0 [MWh] 0

Transmissie

25

Infiltratie

50 75 Energietoevoer per maand

1/2

2/2

Natuurlijke ventilatie Warm water Natuurlijke koeling

Vb. Vervangen schrijnwerk gordijngevel

energy evaluation

energy evaluation

HOWEST RSS

HOWEST RSS

Projectgegevens



593,77 2031,79 7358,689 36

m2 m2 m3 %


1.26 -

ACH J/m2K

Warmteovergangsweerstande Gebouwschil (gemiddeld): Vloeren: Uitwendig: Ondergrond: Openingen: Overzicht jaarverbruik Netto energie verwarming: Netto energie koeling: Totaal netto energie: Energieverbruik: Brandstofverbruik: Primaire energie: Energiekosten: CO2 emissie:

[W/m2K]

U waarde 0.90 1.43 - 1.43 0.53 - 1.40 1.10 - 1.10


802.74 102.59 905.33


983.68 881.09 1056.39 53.07 190.32

kWh/m2j kWh/m j


€ /m2j

Totaal:

kWh/m2j 2

CO2

Hoeveelheid

Kosten

Primair

kWh/j

€ /j

kWh/j

kg/j

483320 59914 18953 0 12301

27652 0 1006 0 2337

559201 0 20848 0 36905

104397 0 4093 0 2657

574490

30995

616955

111148

[%]

emissie

85

Energiekosten 8 3

kg/m2j

[%]

Energieverbruik per bron Energie Type

Energiebron


Hoeveelheid

Kosten

kWh/j

€ /j


Totaal:

Energiebron

n.v.t. 25903 5092

0 105359 5789

574490

30995

111148*

Hoeveelheid 100%


kg/j

59914 487774 26801

89

Energie

CO2 emissie

CO2 emissie 42

96%

[kWh]

0

100000

200000

300000

400000

487774 [%]

94 Hoeveelheid energie 5 10

Energiekosten 16

CO2 emissie 5


100.0 75

5 10 [%]

16 [%]

Verlichting en apparatuur Warm water opwekking

5

50


[%]

25

Interne warmtelast Zonne-energie

85

84

95

jan

feb

mrt

apr

mei

juni

juli

aug

sep

okt

nov

84

85

95

0

Transmissie

25

Infiltratie

50

* Deze hoeveelheid CO2 wordt per jaar opgenomen door 0.6 hectare (ongeveer gelijk aan t1.0 voetbalvelden) tropisch regenwoud.

75 Energietoevoer per maand

1/2

dec

0 [MWh]

2/2

Natuurlijke ventilatie Warm water Natuurlijke koeling

Simulatie gebouwbeheer RSS (campus rijselsstraat, 8200 Brugge)

Conclusies

Met BIM is het mogelijk om risico’s in de hand te houden Vanuit het standpunt van de bouwheer en het onderwijs kunnen we stellen dat een 4-tal risico’s beheerst kunnen worden in het voordeel van de architect/ontwerper: 1. Financieel risico: • Duidelijk zicht op de bouwkost van in een vroeg stadium • Inzicht in de beheerskost van een gebouw ifv FM • Mogelijkheid om (werf)planning vanuit het model te sturen (5D) 2. Constructief risico: • Een virtueel gebouw geeft de mogelijkheid (werf)problemen in de ontwerpfase op te lossen • BIM garandeert coördinatie tussen alle documenten 3. Risico op foute/onvolledige informatie: • Een correct opgebouwd model, kan alle nodige informatie voor een PID bevatten 4. Risico op ontgoocheling: • Een correct gevisualiseerd model geeft een betrouwbaar beeld van wat nog moet gebouwd worden

Met BIM is het mogelijk om risico’s in de hand te houden Het is echter duidelijk dat deze risico-beheersing niet automatisch voortvloeit uit het gebruik van BIM. Volgende randvoorwaarden dienen opgevolgd te worden om het maximum uit BIM te halen: • Voldoende BIM-volwassenheid binnen de organisatie  goed opleiding ligt aan de basis • Om goede output te verkrijgen, is er betrouwbare input nodig  belang van de (materiaal)bibliotheek • OpenBIM en BIM over de hele levencyclus is enkel mogelijk met goede afspraken  opstellen van een goed BIM-protocol Het BIMlab van HowestTA heeft de ambitie om (samen met onze partners) dergelijke randvoorwaarden te helpen faciliteren, op vraag en op maat van het werkveld.

vragen.....?

BIM, Duurzaamheid en Facility Management in de praktijk Roeselare

Recommend Documents