Bijzondere Projecten. Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst Jaarverslag 2007

Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst

Bijzondere Projecten

10

Jaarverslag 2007



Jaarverslag 2007

Jaarverslag 2007

3

INHOUDSOPGAVE Voorwoord 1. Fondsbestuur en Fondsbureau 1.1 Fondsbestuur 1.2 Fondsbureau

2. Basissubsidies 2.1 2.2 2.3 2.4

Inleiding Overzichten basissubsidies Toekenningen basissubsidies Commissie basissubsidies

3. Stimuleringssubsidies 3.1 Inleiding 3.2 Overzichten stimuleringssubsidies 3.3 Toekenningen stimuleringssubsidies 3.4 Commissie Stimuleringssubsidies 3.5 Publicatiesubsidies beeldende kunst en vormgeving 3.5.1 Inleiding 3.5.2 Overzichten publicatiesubsidies 3.5.3 Toekenningen publicatiesubsidies 3.5.4 Adviescommissie publicatiesubsidies

5

6. Commissie Pilotprojecten

6 6 6

6.1 6.2 6.3

5.1 Buitenland ateliers 5.1.1 Samenstelling adviescommissies buitenland ateliers 5.1.2 Toekennningen buitenland ateliers 5.2 Studiereis 5.3 Stichting Het Van Doesburghuis, Meudon/ Parijs

71

7. TAX-videoclipfonds

18 18 20 28 48

8. Totaal tellingen

78

9. Fondsprijzen 9.1 Inleiding 9.2 Laureaten Fondsprijzen 9.3 Commissie Fondsprijzen

80 80 80 81

10. Bezwaar- en beroeps procedures

82

11. Publieksgerichte activiteiten en communicatie

84

12. Jaarcijfers

90

49 49 50 51 55

56 Inleiding bemiddelaarssubsidies 56 Overzichten bemiddelaarssubsidies 57 Toekenningen bemiddelaarssubsidies 58 Commissie bemiddelaarssubsidies 61

5. Activiteiten in het buitenland

68 68 68

8 8 9 13 17

4. Bemiddelaarssubsidies 4.1 4.2 4.3 4.4

Inleiding Nieuwe en lopende pilot projecten Samenstelling commissie pilotprojecten

62 62 63 64 66 67

7.1 7.2 7.3 7.4

Inleiding Overzicht Toekenningen TAX-videoclipfonds Commissie TAX-videoclipfonds

72 72 72 73 77

5

4

Voorwoord De lijnen die zich in 2006 al aftekenden, zetten zich in 2007 nog nadrukkelijker voort. Allereerst is het opvallend dat de buitenlandateliers veel aanvragen blijven genereren. Berlijn is daarbij favoriet. Ook de tijdelijke ateliers doen het boven verwachting goed. Zij blijken duidelijk in een behoefte te voorzien. Op grond van de aanbevelingen van de kunstenaars die in de tijdelijke ateliers verbleven, kan het Fonds besluiten met een aantal daarvan een vast samenwerkingsverband aan te gaan. Dat zal het geval zijn met Capacete in Rio de Janeiro, AIT in Tokio en Art Space in Tokio. Het TAX-videoclipfonds was ook dit jaar opmerkelijk succesvol. Niet alleen maakten veel aanvragers gebruik van haar mogelijkheden, ook kregen veel videoclips internationaal erkenning. Zo won beeldend kunstenaar Roel Wouters met zijn videoclip Grip de titel Clip de l’année op het Festival du Clip. Deze clip was gemaakt als openingsact voor de tentoonstelling Nederclips in het Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch. In 2007 was er binnen het Fonds BKVB speciale aandacht voor het werk en de aanvragen van kinderboekillustratoren. De toevoeging van een extra commissielid op dit gebied kwam tegemoet aan de wensen van een aantal kinderboekillustratoren die er voor gepleit hadden dat het Fonds zich nadrukkelijker tot deze discipline zou verhouden. Om meer bekendheid bij de doelgroep te krijgen heeft het Fonds als onderdeel van een publiciteitscampagne speciale flyers laten drukken en verspreiden. Dat heeft tot meer aanvragen en een hoger aantal toekenningen onder illustratoren geleid. Net als in 2006 nam het aantal aanvragen beeldende kunst af maar namen die voor vormgeving en bouwkunst toe. Het aantal toegekende startstipendia bij de vormgeving oversteeg die van de beeldende kunst met 1 gehonoreerde aanvraag (60 tegenover 59). Bij de bouwkunst

werden 10 startstipendia toegekend. De publicatiesubsidies voorzien duidelijk in een behoefte. Er werd niet alleen meer aangevraagd – ook de kwaliteit van de aanvragen nam toe. Bovendien is het verheugend te constateren dat deze boeken altijd bijzonder vormgegeven zijn en de internationale kwaliteit van de Nederlandse vormgeving illustreren. Hoogtepunten in 2007 waren de toekenningen van de oeuvreprijzen Fonds BKVB (tezamen met de Prijs voor de Kunstkritiek en de Benno Premselaprijs) en de studiereis Power of Place. Deze landschapsreis naar Amerika beoogde Nederlandse ontwerpvraagstukken op het gebied van de landschapsarchitectuur te spiegelen aan Amerikaanse ontwikkelingen. In 2007 werden ook de contouren aangegeven voor het nieuwe beleidsplan van het Fonds voor de cultuurnotaperiode 2009-2011. De publicatie van de essaybundel Second Opinion en het daarop volgende debat leken daar wel een heel snelle inkleuring aan te geven, maar de kleuren van het beleidsplan zelf hebben de nodige nuances. Het beleidsplan ligt in het verlengde van de vorige en is een voortzetting van het huidige beleid. Dat beleid wordt voor het grootste deel uitgemaakt door de verstrekking van subsidies aan individuele beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten – in de woorden van het nieuwe beleidsplan is dat spoor 1 van het Fondsbeleid. De buitenlandateliers behoren tot spoor 2 en de bijzondere projecten tot spoor 3. In dit jaarverslag wordt een tiental van deze bijzondere projecten met woord en beeld toegelicht. Zij laten zien dat het Fonds BKVB er alles aan doet om de kunstenaars en hun werk te stimuleren.

Lex ter Braak directeur

7

6

1. FONDSBESTUUR EN FONDSBUREAU 1.1 Fondsbestuur Het Fondsbestuur heeft in 2007 3 keer gezamenlijk vergaderd en heeft daarnaast over urgente onderwerpen separaat overleg gehad met de directie van het Fonds BKVB. De belangrijkste punten van aandacht waren de visitatiecommissie, beleidsplan 2009-2013, Second Opinion, aanpassing regeling Oeuvreprijzen, de Studiereis Fonds BKVB, de ontstane vacature in het bestuur en verder de lopende zaken.

1.2 Fondsbureau

Bonnie Dumanaw

Geert Fincken

coördinator basissubsidies (74%)

systeembeheerder

Het Fondsbureau telde eind 2007 22 medewerkers, samen goed voor 19,4 fte. Joz Rogier verruilde het Fonds BKVB voor een andere werkkring, ze is opgevolgd door Eva Roolker. Liesbeth Filius is in dienst gekomen voor de interne en huishoudelijke dienst.

Mayke Jongsma

Koos Volkers

coördinator stimuleringssubsidies beeldende kunst & coördinator buitenland ateliers (90%)

interne en huishoudelijke dienst (64%)

Personeelsformatie Fondsbureau

coördinator stimuleringssubsidies vormgeving en bouwkunst (90%)

(peildatum 31-12-2007)

Lex ter Braak directeur

Anne Hoogewoning

Sandra Nicolaï secretaris basissubsidies & medewerker bezwaarprocedures (84%)

Mevrouw dr. G. ter Horst heeft haar voorzitterschap van het Fonds BKVB beëindigd wegens haar benoeming tot minister van Binnenlandse zaken, ook de heer B. van Meggelen heeft zich vanwege drukke werkzaamheden teruggetrokken.

Christine Lindo

directiesecretaresse (84%)

Henk Strijbos

Samenstelling fondsbestuur

Clemens Kahmann

secretaris stimuleringssubsidies beeldende kunst en vormgeving (84%)

adjunct directeur / juridische zaken

Eva Roolker

dhr. J. Konings

hoofd financiën

plaatsvervangend voorzitter

Roos Stoop

dhr. J.H.J. Zegering Hadders

medewerker financiën

penningmeester

Bernadette Adema

dhr. H.Driessen

medewerker financiën (42%) medewerker administratie (42%)

bestuurslid

mevr. A. Gelink bestuurslid

vacature voorzitter

vacature bestuurslid

Mirjam Beerman

Douke IJsselstein secretaris basissubsidies (63%)

Steven van Teeseling secretaris stimuleringssubsidies beeldende kunst & secretaris bemiddelaarssubsidies & coördinator pilotcommissie (84%)

Tejo van der Wel secretaris stimuleringssubsidies beeldende kunst en vormgeving (84%)

hoofd communicatie & secretaris Fondsprijzen (84%)

Ingrid Mokiem

Sterre Haverkamp

Liesbeth Enzer

medewerker communicatie (84%)

medewerker administratie

medewerker administratie

Liesbeth Filius interne en huishoudelijke dienst (42%)

Mohamed Azzouz huishoudelijke dienst (72%)

9

8

2. BASISSUBSIDIES

Basissubsidies bestaan uit basisstipendia en productiesubsidies. Beide zijn bedoeld om de beroepspraktijk van beeldend kunstenaars en vrije vormgevers op basisniveau te continueren. Bij de beoordeling van de aanvragen voor deze subsidies wordt gekeken naar het artistiek functioneren van de aanvrager. Daarbij spelen zowel de kwaliteit van het werk, als de erkenning van het kunstenaarschap en mogelijke nevenactiviteiten een rol. Beide subsidies zijn bedoeld voor minimaal 2 jaar en werken met een rekening-courant systeem. Daarmee kan het feitelijke gebruik van het bedrag over een langere periode worden gespreid (zie fig. 5), al naar gelang het eigen inkomen en de eigen behoeften. Beide subsidies kunnen maximaal 1 keer in de 4 jaar worden aangevraagd.

Fig. 1 Adviezen Totaal uitgebrachte adviezen: 574

Basisstipendium

Productiesubsidie Een productiesubsidie is een bijdrage in de beroepskosten en stelt aanvragers in de gelegenheid de productie van hun werk op basisniveau te continueren. Een productiesubsidie kan worden aangevraagd door beeldend kunstenaars of vrije vormgevers die minimaal 2 jaar een kunstopleiding hebben gevolgd en / of minimaal 4 jaar professioneel werkzaam zijn. Een productiesubsidie bedraagt € 10.000.

20 dia 2 tipen s is s ba ieve Posit

315 endia isstip s a b tieve Nega

9 ies sid ub es cti du ro ep iev sit Po

Een basisstipendium bestaat uit een bijdrage in de kosten van levensonderhoud en een bijdrage in de beroepskosten. Een basisstipendium kan alleen worden aangevraagd door beeldend kunstenaars en vrije vormgevers die langer dan 4 jaar professioneel werkzaam zijn. Een basisstipendium bedraagt € 32.000.

Formele afwijzingen 5

2.2 Overzichten basissubsidies

25 bsidies uctiesu ve prod Negatie

2.1 Inleiding

11

10

Fig. 2 Herbeoordelingen positieve adviezen negatieve adviezen herbeoordelingen totaal

Fig. 5 Stand van zaken toekenningen op 31 december 2007 2 14 16

Onderverdeling 1908 kunstenaars die op 31 december 2007 gebruik maakten van de Regeling Basissubsidies.

2 1 3

ium nd pe sti sis ba 4e

positieve adviezen negatieve adviezen totaal

aantallen / honoreringspercentage: 2007

5 22

Fig. 4 Beoordeling aanvragen 2006

2005

positief advies 229 * 40% 279 44% negatief advies 340 354

223 354

totaal

569

633

702 dium n e p i st asis 1e b

39%

577

* exclusief hertoetsingen en herbeoordelingen

totaal

% 35 87 23 49 20 51 18 82 4 9

231

% 31 93 18 30 18 51 30 32 3 16

278

% 42 14 23 14 7

222

509 dium tipen s is s 3e ba

endium 421 2e basisstip

1e toekenning basisstipendium 80 2e toekenning basisstipendium 54 3e toekenning basisstipendium 46 4e toekenning basisstipendium 42 toekenning praktijk subsidie 9

e 51 productiesubsidi

Fig. 3 Hertoetsing 8 jaar

13

12

Fig. 6 Gebruiksduur van een basisstipendium

Beroepsmatigheidstoets

In onderstaand figuur wordt voor de 3240 basissubsidies die op 31 december 2007 volledig waren opgebruikt de lengte aangegeven van de periode tussen de datum van ingang en de laatste uitbetaling.

Als een kunstenaar 4 jaar na toekenning van een basissubsidie nog beschikt over een restantbedrag toetst het Fonds BKVB aan de hand van een lijst met vragen over zijn beroepspraktijk of hij nog werkzaam is als beeldend kunstenaar of vrije vormgever. In 2007 is deze formele toets verstuurd naar 147 kunstenaars en door 139 van hen geretourneerd. Hun artistiek functioneren is naar aanleiding van de ingevulde vragenlijst voldoende bevonden. Van 6 kunstenaars wordt nog een reactie verwacht en van 2 kunstenaars is de subsidie stopgezet.

Aantal aanvragers

1203

Integrale herbeoordeling na acht jaar Als een kunstenaar 8 jaar na toekenning nog steeds aanspraak wil maken op het restantbedrag van het basisstipendium, wordt hij integraal door de werkgroep beoordeeld voordat er verdere verstrekkingen kunnen plaatsvinden. Dit betekent dat hij opnieuw een aanvraag moet indienen. Wanneer is voldaan aan de formele voorwaarden, wordt het artistiek functioneren opnieuw beoordeeld. In 2007 ontvingen 6 kunstenaars een verzoek voor een hernieuwde toetsing. Bij 2 kunstenaars is de subsidie stopgezet, van 2 kunstenaars loopt de procedure nog en 2 kunstenaars konden na toetsing beschikken over het resterend bedrag.

679

568

432

207

86 50 15 0 tot 2

2 tot 3

Duur subsidie in jaren

3 tot 4

4 tot 5

5 tot 6

6 tot 7

7 tot 8

8 tot 14

2.3 Toekenningen basissubsidies Basisstipendium

Ko Aarts, Amsterdam Karin Arink, Rotterdam Teike Asselbergs, Amersfoort Monica Auch, Muiderberg Anneke Auer, Rotterdam Simone van Bakel, Den Bosch Ralph Bakker, Rotterdam Ela Bauer, Amsterdam Sema Bekirovic´, Amsterdam Amitai Ben David, Amsterdam Harm van den Berg, Amsterdam Jan-Wieger van den Berg, Nijmegen Madeleine Berkhemer, Rotterdam Boris van Berkum, Rotterdam Theo Besemer, Den Bosch Dinie Besems, Amsterdam Heimir Bjorgulfsson, Amsterdam Ronald de Bloeme, Rotterdam Ansuya Blom, Amsterdam Philip Boas, Baarn Anneke de Boer, Rotterdam Natasja Boezem, Amsterdam Peter Bogers, Amsterdam Jan Boiten, Amsterdam Frans Boomsma, Amsterdam Theo Bos, Den Haag Rene van den Bos, Haarlem Karin Bos, Amsterdam Henk van den Bosch, Amersfoort Lorene Bourguignon, Rotterdam Harold de Bree, Den Haag

15

14

Peter Breevoort, Rotterdam Frank van den Broeck, Amsterdam Jan de Bruin, Rotterdam Chris de Bueger, Amsterdam Cleo Campert, Amsterdam Sonia Cillari, Amsterdam Peter Cleutjens, Amsterdam Arno Coenen, Klaaswaal Lisa Couwenbergh, Amsterdam Calin Dan, Amsterdam Wijnanda Deroo, Amsterdam Sander van Deurzen, Amsterdam Onno Dirker, Den Haag Iris van Dongen, Rotterdam Erwin Driessens, Amsterdam Paul Drissen, Maastricht Suzanne Drummen, Amsterdam Eveline van Duyl, Westerwijtwerd Marjolijn Dijkman, Rotterdam Koen Ebeling Koning, Amsterdam Jeroen Eisinga, Los Angeles Martijn Engelbregt, Bergen Jacomijn den Engelsen, Breda Gamal Ez, Voorburg Alex Fischer, Amsterdam Peggy Franck, Amsterdam Arie van Geest, Rotterdam Annie van Gemert, Nijmegen Jolanda van Gennip, Den Bosch Boris Gerrets, Amsterdam Gijs Gieskes, Geldrop Olivia Glebbeek, Amsterdam Marijke de Goey, Amsterdam Marnix Goossens, Amsterdam

Maaike Gottschal, Amsterdam Pascal van der Graaf, Groningen Voebe de Gruyter, Brussel Jasper Hagenaar, Utrecht David Haines, Amsterdam Willem Harbers, Amsterdam Joop Haring, Landsmeer Claire Harvey, Amsterdam Risk Hazekamp, Rotterdam Anja van der Heijden, Amsterdam Rosell Siegfried Heijmen, Arnhem Jessica Helbach, Arnhem Netty van den Heuvel, Den Bosch Elodie Hiryczuk, Amsterdam Ingrid van der Hoeven, Rotterdam Nan Hoover, Berlijn Rini Hurkmans, Amsterdam Kristine Hymøller, Amsterdam Salwa Jabli, Zaandam Lidy Jacobs, Rotterdam Arjan Janssen, Breda Esther Janssen, Den Haag Saskia Janssen, Amsterdam Josepha de Jong, Rotterdam Karin de Jong, Rotterdam Hans Jungerius, Arnhem Hillebrand van Kampen, Amsterdam Jennifer Kanary, Amsterdam Saša Karalic´, Amsterdam Theun Karelse, Borssele Joke van Katwijk, Den Haag Tamar de Kemp, Rotterdam Gracia Khouw, Rotterdam Arnout Killian, Amsterdam

Gal Kinan, Amsterdam Ton van Kints, Den Haag Toine Klaassen, Rotterdam Han Klinkhamer, Diemen Gertjan Kocken, Amsterdam Gerard Kodde, Beuningen Jean Bernard Koeman, Amsterdam Wim Kok, Amsterdam Aleksander Komarov, Rotterdam Flore de Koning, Leiden Frank Koolen, Amsterdam Hans van Koolwijk, Amsterdam Stephanie Kratz, Amsterdam Liedeke Kruk, Tilburg Quirijn Kuchlein, Amsterdam Corrie Kuijs, Nijmegen Gabrielle van de Laak, Heerewaarden Reinier Lagendijk, Hoek Van Holland Karen Lancel, Amsterdam Martijn Last, Amsterdam Toon Laurense, Den Bosch Uwe Laysiepen, Amsterdam Henk Leppink, Amsterdam Gabriël Lester, Amsterdam Alon Levin, Den Haag Stanislaw Lewkowicz, Amsterdam Barbara van Loon, Amsterdam Jan Luitjes, Amsterdam Sander Luske, Arnhem Hermen Maat, Amsterdam Ellen Mandemaker, Amsterdam Joanneke Meester, Amsterdam Monali Meher, Amsterdam Janus Metsaars, Den Bosch

Dorothée Meyer, Amsterdam Melvin Moti, Rotterdam Sands Murray-Wassink, Amsterdam Gil Nader, Rotterdam Wahieb Nassar, Amsterdam Iris Nieuwenburg, Amsterdam Evert Nijland, Amsterdam Ted Noten, Amsterdam Monica Nouwens, Amsterdam Carla Nuis, Haarlem Connie Nijman, Amsterdam Maria van Oers, Amsterdam Sjoerd van Oevelen, Amsterdam Henk Olijve, Eindhoven Serge Onnen, Amsterdam Semna van Ooy, Amsterdam Wouter Osterholt, Warns Roma Pas, Amsterdam Sanne Peper, Amsterdam Bart Peters, Amsterdam Berbel Peters, Arnhem Ann Pettersson, Rotterdam Michael Pinter, Zeist Karin van Pinxteren, Heeswijk Annelies Planteijdt, Kapelle Onno Poiesz, Rotterdam Jos van der Pol, Rotterdam Jan van der Pol, Amsterdam Moti Porat, Rotterdam Jacqueline Portielje, Rotterdam Ilya Rabinovich, Amsterdam Eduardo Ratto Padilha, Amsterdam Samantha Rees, Rotterdam Vittorio Roerade, Den Haag

17

16

Marcel Ruijters, Rotterdam Marc Ruygrok, Den Oever Guus Rijven, Den Haag Karen Sargsyan, Arnhem Lucy Sarneel, Amsterdam Tomo Savic-Gecan , Amsterdam ´ Anke Schäfer, Maastricht Sasker Scheerder, Rotterdam Huub Schilte, Rotterdam Hans Scholten, Amsterdam Alice Schorbach, Amsterdam Lydia Schouten, Rotterdam Martijn Schuppers, Groningen Christoph Seyferth, Maastricht Harmen Sliep, Rotterdam Tanja Smit, Den Haag Helmut Smits, Rotterdam Henk van der Spoel, Amsterdam Harold Strak, Amsterdam Jair Straschnow, Amsterdam Jerome Symons, Arnhem Aram Tanis, Amsterdam Maurice van Tellingen, Amsterdam Derk Thijs, Deventer Esther Tielemans, Amsterdam Roel van Timmeren, Amsterdam Joost van den Toorn, Zaandam Dick Tuinder, Amsterdam Elke Uitentuis, Warns Joost van Veen, Rotterdam Martijn Veldhoen, Amsterdam Helen Verhoeven, Den Haag Anne Verhoijsen, Amsterdam Daniel Verkerk, Amsterdam

Lisette Verkerk, Utrecht Claire Verkoyen, Amsterdam Alex Vermeulen, Amsterdam Ronald Versloot, Amsterdam Maria Verstappen, Amsterdam Evi Vingerling, Den Haag Peter Vink, Amsterdam Guido Vlottes, Amsterdam Harald Vlugt, Amsterdam Marcus Volger, Amsterdam Jochem de Vries, Amsterdam Marleen van Wijngaarden, Rotterdam

Hartmut Wilkening, Amsterdam Lieselot IJsendoorn, Rotterdam Ayako Yoshimura, Amsterdam Michiel van der Zanden, Breda Mirjam de Zeeuw, Amsterdam Maja Zomer, Rotterdam Bas Zoontjens, Rotterdam Productiesubsidies

Fatemeh Fattahi, Capelle a/d IJssel Ilona Plaum, Amsterdam Antoinette Slagboom, Amsterdam Simone Bennett, Baarn Anette Born, Eindhoven Freek Drent, Rotterdam Laurens Kolks, Rotterdam Mark Nozeman, Amsterdam Andrea Weigert, Den Haag

2.4 Commissie Basissubsidies voorzitter

Jorinde Seijdel leden

Eylem Aladogan Lise Haller Baggesen* Mariska van den Berg** Marc Bijl Wim Bosch* Frans Franciscus Maryan Geluk* Alex Jacobs Bastienne Kramer Erik Mattijssen** Rik Meijers** Julie Mollenhauer* Julia van Mourik** Evert Nijland*** Bart Rutten**** Lucy Sarneel***** Renie Spoelstra Tim Vermeulen* Maria Verstappen****** Huib Haye van der Werf Peter Westenberg Hans Wilschut * tot 1 juni 2007 ** per 1 juni *** van 1 juni tot 1 september 2007 **** per 1 augustus 2007 ***** per 1 augustus 2007 ****** tot 1 augustus 2007

Selectiecommissie Basissubsidies

Lex ter Braak (voorzitter) Phillipine Hoegen Marjan Unger De selectiecommissie Basissubsidies heeft 55 sollicitaties beoordeeld ten behoeve van de hernieuwde samenstelling van de Commissie Basissubsidies per 1 juni 2007. Hierbij is tevens de eventuele herbenoeming van zittende commissieleden ter sprake geweest. Van 5 van de zittende leden liep de benoemingstermijn op 1 juni af. Een commissielid besloot haar benoeming (voortijdig) te beëindigen. Met het vertrek van deze leden ontstonden er vacatures op het gebied van schilderen, tekenen, keramiek, beeldhouwen, kunst in de openbare ruimte en nieuwe media. In de loop van 2007 heeft een net benoemd commissielid met als deskundigheid sieraden zich teruggetrokken als lid. Hij werd per 1 september vervangen door een reservekandidaat. De selectiecommissie heeft 5 kandidaten voorgedragen als nieuw lid van de Commissie Basissubsidies.

19

18

3. STIMULERINGSSUBSIDIES 3.1 Inleiding Stimuleringssubsidies hebben tot doel de hedendaagse beeldende kunst, vormgeving en bouwkunst te bevorderen. Bij de beoordeling van aanvragen voor stimuleringssubsidies staat de artistieke kwaliteit centraal. Een startstipendium kan worden aangevraagd door beeldend kunstenaars, vormgevers of architecten tot 4 jaar na het verlaten van een academie. De bijdrage werkbudget, praktijksubsidie en de publicatiesubsidie zijn bestemd voor aanvragers die een relevante opleiding aan HBO of TU hebben afgerond of minimaal 4 jaar professioneel werkzaam zijn.

het buitenland. De bijdragen werkbudget zijn bij uitstek bedoeld om ruimte te bieden aan alle mogelijke plannen met een artistieke inhoud. Een plan moet in de tijd begrensd zijn, maar hoeft niet noodzakelijk tot een concreet eindresultaat te leiden. Een aanvrager kan er voor kiezen een standaard bijdrage werkbudget aan te vragen (€ 2.000 per maand tot maximaal 6 maanden) of een flexibele bijdrage werkbudget (benodigde bedrag op basis van een begroting).

Praktijksubsidie

Een startstipendium is bedoeld om beginnende beeldend kunstenaars, vormgevers of architecten in staat te stellen zich verder te ontwikkelen. Met een startstipendium kunnen zij zich op de artistieke en zakelijke ontplooiing van hun werk richten. Ontvangers van een startstipendium kunnen in principe met de subsidie doen wat hun voor de start van hun beroepspraktijk goeddunkt. Een startstipendium bedraagt € 16.000 voor een periode van 12 maanden.

Een praktijksubsidie kan alleen worden aangevraagd door vormgevers en architecten. Een praktijksubsidie stelt hen in de gelegenheid de productie van hun werk op basisniveau voort te zetten (vergelijkbaar met de productiesubsidie uit de Regeling Basissubsidies voor beeldend kunstenaars en vrije vormgevers). De subsidie is een bijdrage in de reguliere beroepskosten: de huur van een atelier of werkruimte, een buitenlandse reis ten behoeve van de presentatie van eigen werk of onderzoek, de productie van promotiemateriaal, materiaalkosten, een reguliere publicatie over het werk van de aanvrager, etc. Een praktijksubsidie bedraagt € 10.000 voor 12 maanden.

Bijdrage Werkbudget

Publicatiesubsidie

Startstipendium

Een bijdrage werkbudget kan aangevraagd worden door beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten om zeer uiteenlopende artistieke plannen te realiseren. Bijvoorbeeld voor het maken van nieuw werk of een kunstenaarsboek, het verrichten van onderzoek, deelname aan een prijsvraag, een stage bij een bureau of de voorbereiding, ontwikkeling of uitwerking van een bijzonder ontwerp. Het is ook mogelijk deze subsidie aan te vragen voor een reis, een werkperiode of een (vervolg)studie in

Een publicatiesubsidie stelt de aanvrager in staat een inhoudelijk interessante publicatie over zijn werk te maken die zal bijdragen aan de discussie over de ontwikkeling van de beeldende kunst, vormgeving of bouwkunst en/of het werk zijn plaats in die ontwikkeling zal geven. De aanvraag kan zowel op een gedrukte als een digitale publicatie betrekking hebben. Een publicatiesubsidie kan worden aangevraagd door beeldend kunstenaars, vormgevers en architecten.

De aanvragen van publicatiesubsidies voor beeldend kunstenaars en vormgevers worden door een gemeenschappelijke commissie van het Fonds BKVB en de Mondriaan Stichting beoordeeld. Aanvragen van publicatiesubsidies voor architecten worden door de Commissie Bouwkunst van het Fonds BKVB beoordeeld.

21

20

3.2 Overzichten Stimuleringssubsidies

Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies beeldende kunst Totaal aantal aanvragen 651

Beeldende kunst

jk Tijdeli

2005

e buit

78 24,5% 238 316

d ateli enlan

aantallen / honoreringspercentage: 2007 2006 startstipendia positief 59 24% 61 20% negatief 186 241 totaal 245 302

68 * 32% 143 211

76 30,5% 172 248

42 ** 42% 57 ** 99

* inclusief 1 aanvrager die zich later heeft teruggetrokken ** vanaf 1 juni 2005

ers 8%

flexibele bijdrage werkbudget positief negatief totaal

Stan

daa

rd b

ijdra

ge w

udg

r Sta

et 2

2%

standaard bijdrage werkbudget positief negatief totaal

45 31,5% 97 142

46 27% 128 174

23 * 63 * 86 *

27%

* vanaf 1 juni 2005

ijdra Flex ibele b

tijdelijke buitenland ateliers positief negatief totaal * Er werden in totaal 5 tijdelijke buitenland ateliers aangeboden.

211 27,5% 539 750 ***

ge w

* inclusief 2 herbeoordelingen die positief zijn geworden ** inclusief 4 herbeoordelingen die negatief zijn gebleven en 9 aanvragen die formeel door de commissie zijn afgewezen *** inclusief werkbeurzen, investeringssubsidies en projectsubsidies die niet in dit overzicht zijn opgenomen

183 25% 541 724

erkb udge t 32,

172 * 29% 426 ** 598

5%

totaal positief negatief totaal

5 * 48 53

ipe

tst

erkb

ia nd

5%

37,

23

22

Vormgeving aantallen / honoreringspercentage: 2007 2006

Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies vormgeving

2005

startstipendia

27 38% 44 71

35 54% 30 65

48 99 147

32,5%

bsid

56 37% 96 152

tijksu

60 36% 104 164

Prak

positief negatief totaal


8 * 27,5% 21 * 29

* vanaf 1 juni 2005

ie 9%

flexibele bijdrage werkbudget Sta

nda

ard

bijd

rag

ew

erk

bud


14 27% 37 51

10 28% 26 36

get

16%

5 * 50% 5 * 10 *

Startstipendi

a 52%

* vanaf 1 juni 2005

praktijksubsidie positief negatief totaal

11 40% 16 27

12 48% 13 25

14 19 33

42%

positief negatief totaal * inclusief 1 herbeoordeling die positief is geworden ** inclusief 1 herbeoordeling die negatief is gebleven *** inclusief werkbeurzen, investeringssubsidies en projectsubsidies die niet in dit overzicht zijn opgenomen

ge

ele

xib

totaal 112 * 40% 201 ** 313

113 41% 165 278

113 38% 182 295 ***

3%

et 2

Fle

ra bijd

we

r

dg kbu

25

24

Bouwkunst aantallen / honoreringspercentage 2007 2006

Percentage van totaal aanvragen stimuleringssubsidies bouwkunst 2005

startstipendia 16 40% 24 40

9 39% 14 23

11 58% 8 19

19 29 48

39,5% u jks kti

10 28% 26 36

Pra


67%

16%

6 * 3 * 9 *

e idi


bs

flexibele bijdrage werkbudget Pub

lica

* vanaf 1 juni 2005

ties

ubs


2 25% 6 8

4 28,5% 10 14

5 * 2 * 7 *

71%

1 50% 1 2

2 100% 0 2

6 0 6

100%

3 23% 10 13

5 31% 11 16

7 7 14

50%

25 31% 57 * 82

38 42% 53 91

50 50 100 **

50%

Standaard bijdrage

* vanaf 1 juni 2005

idie

2% pendia

Startsti

werkbudget 10%


t2 8%

publicatiesubsidie

ud rkb we ge dra ele

bij


ge

praktijksubsidie

* inclusief 1 herbeoordeling die negatief is gebleven ** inclusief werkbeurzen, investeringssubsidies en projectsubsidies die niet in dit overzicht zijn opgenomen

Fle


xib

totaal

Studiereis positief 21* negatief 39* totaal 60 * waarvan 1 aanvrager zich heeft teruggetrokken

44%

27

26

Totalen Stimuleringssubsidies (beeldende kunst, vormgeving, bouwkunst)

Honoreringspercentage

Totaal aantal aanvragen beeldende k unst startstipendia 245 flexibele bijdragen werkbudget 211 standaard bijdragen werkbudget 142 praktijksubsidies - publicatiesubsidies - tijdelijke buitenland ateliers 53 studiereis - totaal aantal aanvragen 651

vormgeving 164 71 51 27 - - - 313

bouwkunst 36 23 8 13 2 - 60 142

totaal 445 305 201 40 2 53 60 1106

Reguliere vergaderingen Commissie Stimuleringssubsidies beeldende kunst vormgeving bouwkunst totaal

70 30 10 110

totaal aantal honoreringen 335



totaal aantal afwijzigingen 771



2007

2006

2005

honorerings percentage 30%


honorerings percentage 32,5%

Totaal aantal aanvragen uitgesplitst in: 2007 2006 2005 startstipendia projectsubsidies bijdrage werkbudget (flexibel) bijdrage werkbudget (standaard) praktijksubsidies publicatiesubsidies bouwkunst tijdelijke buitenland ateliers studiereis In 2007 werden 36 aanvragen op een formele grond niet in behandeling genomen. Tevens trokken 4 aanvragers hun aanvraag in voordat deze aan de commissie ter beoordeling werd voorgelegd.

40% - 28% 18% 4% p.m. 4,5% 5,5%

45% - 30% 21% 4% p.m. 5% -

44,5% 28% 12% 9% 4,5% 2% -

29

28

3.3 Toekenningen Startstipendia beeldende kunst

Özlem Altin, Nijmegen Ron Amir, Amsterdam Jeroen van Bergen, Maastricht Willem Besselink, Rotterdam Linda-Maria Birbeck, Amsterdam Rein Blank, Haarlem Kim Boske, Amsterdam Rob Bothof, Den Haag Niels Broszat, Wilnis Tabitha Brouwer, Groningen Loeske Bult, Rotterdam Daya Cahen, Amsterdam Miranda Cleary, Amsterdam Jasper Engel, Amsterdam Patty Groot Bluemink, Amsterdam Krist Gruijthuijsen, Amsterdam Sarah Mei Herman, Amsterdam Oran Hoffmann, Amsterdam Rob Hornstra, Utrecht Sandrijn van der Horst, Apeldoorn Marin de Jong, Rotterdam Wytske van Keulen, Amsterdam Doina Kraal, Amsterdam Emmelien Kramer, Amsterdam Marijn van Kreij, Amsterdam Lilian Kreutzberger, Den Haag Lydia Lambrechts, Arnhem Heidi Linck, Wageningen Maaike van der Linden, Amsterdam Lucia Luptakova, Amsterdam Marrigje de Maar, Groningen

Katja Mater, Amsterdam Haruka Matsuo, Amsterdam Tine Melzer, Amsterdam Alberto de Michele, Amsterdam Oskar Nilsson, Amsterdam Petra van Noort, Utrecht Navid Nuur, Den Haag Paulien Oltheten, Amsterdam Malin Persson, Amsterdam Antje Peters, Rotterdam Jak Peters, Boxtel Taatske Pieterson, Amsterdam Ben Pointecker, Rotterdam Pieter Paul Pothoven, Amsterdam Jaap Scheeren, Amsterdam Kathrin Schlegel, Amsterdam Adriano Sobral Soares, Amsterdam Tania Theodorou, Amsterdam Hugo Tieleman, Eindhoven Curdin Tones, Amsterdam Sebastiaan Verhees, Berlijn Stijn Verhoeff, Amsterdam Marije Vermeulen, Apeldoorn Karine Versluis, Den Haag Jasmijn Visser, Utrecht Rieneke de Vries, Den Bosch Sara ten Westenend, Uden Ton van Zantvoort, Breda

Bijdragen werkbudget beeldende kunst

Theo Baart (Hoofddorp) om te kunnen

Mohamed Abdulla (Amsterdam) voor

werken aan zijn boek Eiland 7. Tales from Suburbia, waarin hij op zoek gaat naar het recept voor een Hollandse nieuwbouwwijk. Hij bezoekt de boeren die hun land hebben verkocht, spreekt met grondopkopers, projectontwikkelaars en architecten en fotografeert de nieuwe woningen en hun kopers.

zijn deelname aan In Focus, een Londense kunstmanifestatie met werk dat gerelateerd is aan het Midden Oosten. Zijn installatie I am he who I was or will be bestond uit een podium voor bijdragen van derden, een beeld en een serie ansichtkaarten.

Eylem Aladogan (Amsterdam) om nieuw werk te maken voor twee exposities: Modern Solitude in Amsterdam en een monumentaal werk voor de solotentoonstelling Before Departure (all my changes were there) bij het Kröller-Müller Museum. In beide gevallen vormt keramiek een belangrijk onderdeel. Aladogan doorliep daarvoor een werkperiode bij het Europees Keramisch Werkcentrum in Den Bosch.

Lara Almarcegui (Rotterdam) voor het maken van de Gids van ruïnes in Nederland – van 1870 tot nu. Eerder inventariseerde zij waar ruïnes te vinden zijn; nu worden deze in kaart gebracht in een gids. Centraal in het werk van Almarcegui staat de fascinatie voor ruimtes die ontsnappen aan de vormgeving van architecten en planners, zoals braakliggende terreinen en afbraakpanden. Gijs Assmann (Amsterdam) om te verkennen hoe hij de collagetechniek zoals hij die gebruikt in zijn tekeningen, kan toepassen bij het maken van sculpturen. Al werkend wil Assmann de mogelijkheden onderzoeken, door eerst een kleine serie schetsen te maken en vervolgens aan een groot beeld te werken.

Erzsebet Baerveldt (Nijmegen) om een nieuw driedimensionaal bronzen beeld te maken. Dit zittend mannelijk naakt met de titel Noli me Tangere werd gepresenteerd op het kunstfestival Artuatuca in Tongeren, België.

Rosa Barba (Amsterdam) voor Center of Fringes, een 35mm filmloop over het landschap van de Mojavewoestijn in Californië dat dient als testgebied voor (semi)militaire doeleinden. Het werk werd getoond in de solopresentatie They Shine bij het Stedelijk Museum Bureau Amsterdam. Barba maakt voor de ingang van de tentoonstelling een gezeefdrukt tapijt en wijdt het tiende nummer van haar tijdschriftenserie Printed Cinema aan dit werk.

Yael Bartana (Amsterdam) om onderzoek te doen naar de Zionistische propagandafilms uit de jaren ’40 van de vorige eeuw voor de film Summer Camp. Bartana monteerde documentair en fictief materiaal tot een ‘multiple channel’ video-installatie en een pseudo-propagandafilm die ze samen met (propaganda)posters toonde in Amsterdam en op de Documenta in Kassel. Anna Bas-Backer (Berlijn) voor een werkperiode van 2 maanden als artist-inresidence in El Basilisco in Buenos Aires.

31

30

Daar maakte zij tekeningen en werkte aan een installatie die in de werkruimte tentoongesteld werd. Vervolgens ontving zij ook subsidie om deel te nemen aan een artist-in-residenceprogramma van 2 maanden bij Lugar a Dudas in Cali, Colombia, waar ze lezingen en werkpresentaties houdt. Aansluitend verblijft ze een periode in Medellín bij de projectruimte Taller 7 en neemt deel aan een internationale tentoonstelling.

Morgan Betz (Amsterdam) voor de productie van nieuw werk voor twee solotentoonstellingen in Londen en in Amsterdam. Naast schilderijen en tekeningen, wil hij ook de relatie tussen twee- en driedimensionaal werk bestuderen door een aantal sculpturen te maken.

Waldo Bien (Amsterdam) om deel te kunnen nemen aan de Free International University Conference gedurende 100 dagen tijdens de Biennale van Venetië. Hiervoor maakte hij een videoreportage die tijdens de conferentie werd getoond en was zelf aanwezig om lezingen te geven, contacten te leggen en te documenteren.

Liesbeth Bik en Jos van der Pol / Bik Van der Pol (Rotterdam) voor NIGHTCOMERS, het nachtelijk ‘mobiel cinemaproject’ van de 10e biënnale van Istanbul. Bik Van der Pol ontwierp het format voor de 59 vertoonde films – elke dag van de biënnale een, op telkens een andere plek en steeds geprojecteerd op posters. De locaties werden in kaart gebracht en gebundeld in een boekje.

Marc Bijl (Rotterdam) voor een werkperiode in het Europees Keramisch Werkcentrum in Den Bosch. Daar maakte hij nieuw werk voor de tentoonstelling Tenderloin bij The Breeder Projects in Athene en voor de eerste biënnale - Destroy Athens - in diezelfde stad.

Marcel Blekendaal (Maarssen) bijdrage om zijn langlopende kunstproject de polderwachter inhoudelijker te verstevigen. De polderwachter is een levend kunstwerk, een gids in het Hollandse landschap die het polderlandschap verbeeldt, o.a. door tijdens wandelingen en lezingen, maar ook via mp3, verhalen te vertellen.

Manon Bovenkerk (Rotterdam) om de korte animatiefilm Julia/Giuliana te kunnen maken tijdens een artist-in-residency bij het Impakt Festival in Utrecht. In de film, die een vervolg is op het project Ocnophilia, zal Bovenkerk zowel fotografisch materiaal als tekeningen gebruiken. Koos Breukel (Amsterdam) voor de afronding van zijn project met de werktitel Hoe heten ouders van overleden kinderen?, een serie portretten van Volendamse ouders die een kind verloren. Ook wil hij verder werken aan een nieuwe serie portretten van Nederlandse fotografen.

Erika Blikman en Kyoko Inatome (Amsterdam) voor een werkperiode van 3 maanden in kunstenaarsverblijf ‘Het Vijfde Seizoen’ op het terrein van het psychiatrisch ziekenhuis in Den Dolder. Tijdens hun verblijf werkten zij samen met patiënten aan het project Binnenstebuiten – Inside out.

Matthijs de Bruijne (Amsterdam) om onderzoek te doen voor het project El Holandaman, waarin hij een fictieve wereld creëert rond een verzonnen bevolkingsgroep: hoogopgeleide Nederlandse moslims in Argentinië. Centraal in het beeld dat hij wil vormen staat een website waarop de zoektocht van deze mensen naar hun nieuwe hybride identiteit te volgen is.

Herman van den Boom (Amsterdam) om zijn fotografieproject Arcadia Redesigned te kunnen presenteren in het Museum voor Fotografie te Charleroi (België) en bij het George Eastman House in Rochester, New York.

Lonnie van Brummelen & Siebren de Haan (Amsterdam) voor

Maurice Bogaert (Amsterdam) en Mathijs Lieshout (Utrecht) voor de realisatie van het eerste deel van een experimentele biografie van Michael Jackson. Gefascineerd door de privé werkelijkheid die Jackson voor zichzelf creëerde, maakten zij een reconstructie van Neverland. Deze was onder de naam MeMichael tijdens een groepstentoonstelling in Rotterdam te zien.

Monument to Another Man’s Fatherland, twee site specific filmprojecties over het Grote altaar dat ooit van Anatolie naar het Pergamon Museum in Berlijn werd verplaatst. De ene projectie toont het ontruimde Anatolische berglandschap in het Berlijnse museum. De andere projecteert het monument in de oorspronkelijke historische omgeving. Hiermee willen Van Brummelen & De Haan de relaties van de hedendaagse kunst(-instellingen) en de kunsthistorische musea tot het Verlichtingsdenken verkennen.

Tamuna Chabashvili & Adi Hollander (Amsterdam) voor hun onderzoek dat de basis vormt voor een nieuwe installatie die getoond zal worden bij SMART Project Space in Amsterdam. Uitgangspunt is de wijze waarop kunstwerken in institutionele settings getoond worden en de invloed daarvan op de ontvangst en de interpretatie van de kunstwerken.

Arno Coenen (Rotterdam) voor deelname aan een tentoonstelling bij het Rijksmuseum over Michiel de Ruyter. Van een van de werken, VOC/VIP: Holland Experience, maakte hij een nieuwe versie in HD video en voorzien van een ‘high-end’ dolby surround soundtrack. Robbie Cornelissen (Utrecht) om een nieuwe tekeningen-animatiefilm te maken, getiteld Het Reservoir. In dit project komen tekenkunst, (computer- en 3D-) animatie, geluid en live-action film bij elkaar. Doel is te experimenteren en zo een nieuwe beeldtaal te ontwikkelen in combinatie met geluid.

Frank Creton (Amsterdam) voor een werkbezoek aan Suriname om daar nieuwe schilderijen te maken en expositiemogelijk heden te onderzoeken. Yael Davids (Amsterdam) om deel te nemen aan de tentoonstelling Artempo – Where Time Becomes Art die plaatsvond tijdens de Biënnale in Venetië. Davids toonde daar Ball en Face, twee werken die complementair maar ook tegengesteld zijn aan elkaar. Verder kreeg zij een bijdrage voor de installatie/performance End on Mouth in Amsterdam.

33

32

Ad van Denderen (Amsterdam) om

Martin Effert (Amsterdam) om deel te

Kaleb de Groot en Roosje Klap

te fotograferen in de laatste vier landen (Italië, Frankrijk, Libië en Algerije) voor het project Edges of the Mediterranean. In 2008 verschijnt het gelijknamige fotoboek over de hele serie.

nemen aan de expositie Bound bij de Open Eye Gallery in Liverpool en daarvoor nieuw werk te maken. Thema is de slavernij in de breedste zin des woords. Effert reisde van Amsterdam naar Treblinka in Polen en legde de locaties van de voormalige Nazi werken concentratiekampen langs dat traject vast.

(Amsterdam) voor een werkperiode als artistin-residence in het CEAC in Xiamen waar zij werkten aan de tentoonstelling Exquisit Gunpowder City 16 Shot: een installatie gemaakt van inflatables, waarmee zij de grote stedebouwkundige ingrepen in China becommentarieerden. Tegelijkertijd maakten zij een ‘kunstenaars-flipboek’ over deze werkperiode. Het boek verschijnt ook in een Chinese versie.

Onno Dirker (Den Haag) om deel te nemen aan het GeoAIR project, een uitwisseling op het vlak van kunst en vormgeving tussen Georgië en andere landen. In het kader daarvan zal Dirker een tijd in Tbilisi verblijven om daar onderzoek te doen en nieuw werk te maken, waaronder een ‘Tbilisi Time Out’.

Jeroen Eisinga (Los Angeles) om het

Pieter Dobbelsteen (Breda) om zich

William Engelen (Berlijn) voor de

gedurende zes maanden te kunnen wijden aan de herontdekking van het schilderen. Dat doet hij door het uitvoeren van onderzoek en het maken van nieuw werk.

uitvoering van de compositie en installatie Verstrijken voor ensemble, een compositie gebaseerd op het bioritme van de musici van het ensemble. Verstrijken was live en als klankinstallatie te horen in een speciaal voor de compositie ontworpen ovalen ‘concertzaal’ in Museum Boijmans van Beuningen.

Erwin Driessens & Maria Verstappen (Amsterdam) om de software van de installatie E-volved Cultures XXWide, waarbij een virtueel ‘landschap’ groeit in real time, zodanig uit te breiden en aan te passen dat projectie ultrabreed op panoramaformaat kan worden uitgevoerd. Montevideo wil het werk uiteindelijk opnemen in zijn distributiecollectie.

Anno Dijkstra (Amsterdam) om deel te nemen aan het internationale evenement De Poëziezomer van Watou in België. Dijkstra reconstrueert het monument van de Trinity Site in New Mexico (VS) voor de tentoonstelling City in the City bij de Wittezaal in Gent en combineert dit met een performance/installatie in het centrum van Watou.

tweede jaar te volgen van de studie scriptschrijven aan het American Film Institute in Los Angeles.

Sidi Ettarfass (Maastricht) om nieuwe schilderijen te kunnen maken voor zijn eerste solotentoonstelling Small World Melancholy bij L.M.A.K. Projects in New York, in samenwerking met Museum Het Domein uit Sittard.

Bojan Fajfric´ (Amsterdam) om onderzoek te doen voor Cities on the Edge. In Nicosia (Cyprus), Kosovska Mitrovica (Kosovo) en Mostar (Bosnië Herzegovina) bestudeert hij hoe de opvattingen van de lokale bevolking over de multiculturele samenleving verschillen van de westerse definities van dit begrip. Hoofdvraag is of assimilatie in deze tijd echt mogelijk is en in hoeverre dat door de politiek is ingegeven.

Thijs groot Wassink (Amsterdam) voor het volgen van de mastersopleiding Fine Art aan de Central Saint Martins in Londen. Rob Hamelijnck (Rotterdam) voor nieuwe nummers van het tijdschrift Fucking Good Art: uitgave Kopenhagen en een derde pocketeditie: FGA-International edition / Zwitserland die hij samen met Nienke Terpsma maakte. Gepland staan ook nummers in Hamburg, Riga (op uitnodiging van Showroomplatform uit Bazel) en São Paulo.

Maarten de Heer (Amsterdam) voor het multimediale werk Handelingen, een zoekprent van ca 25 m2 waarop het beeld van een fictieve wereld, een geconstrueerd landschap geprojecteerd is. Luidsprekers laten er een compositie van omgevingsgeluid bij horen.

Bernard Heesen (Leerdam) voor de realisatie van de 30 meter hoge Zingende toren op de Cultuurcampus Vleuterweide in Leidsche Rijn bij Utrecht. De honderden mondgeblazen glazen bollen, het 4-octaaf glazen carillon en de vrije klankschalen, waarvoor composities geschreven worden, kunnen elektronisch worden aangestuurd. Zo ontstaat een combinatie

van ‘traditionele beiaard’ en experimenteel instrument.

Geert-Jan Hobijn / Staalplaat Soundsystem (Amsterdam) om Architectone, een geluidsinstallatie die gebruik maakt van architectuur, te presenteren op het interdisciplinaire festival Steirischer Herbst in Graz, Oostenrijk. Door in, op en rondom een gebouw verschillende geluidsbronnen, transdusers en basshakers te plaatsen, wordt het pand zelf een instrument.

Gerard Holthuis (Den Haag) om deel te kunnen nemen aan het uitwisselings programma Landing Soon van de Artoteek Den Haag en het Cemetie Art House in Yogyakarta (Indonesië). Tijdens een werkperiode in het Art House werkt Holthuis aan twee nieuwe films. Na afloop volgen presentaties ter plekke en in Den Haag. Juul Hondius (Amsterdam) voor de productie en reis- en verblijfkosten van de tentoonstelling The Photographers bij Platform Garanti CAC in Istanbul. Hier toont Hondius het werk dat hij in die stad maakte toen hij in 2006 in het buitenlandatelier van het Fonds BKVB verbleef. Harmen de Hoop (Rotterdam) om deel te nemen aan Den Haag Sculptuur 2007, met als thema De overkant / Down Under. Tijdens de opening wordt De Hoop theatraal ‘uitgezonden’ naar Australië om daar ter plekke locatiegebonden werk te maken. Aan het eind van de expositieperiode doet hij verslag van zijn ‘expeditie’.

35

34

Hans van Houwelingen (Amsterdam) om het kunstwerk Sluipweg, waarlangs de dood heeft weten te ontsnappen te maken dat buiten het Fort Vijfhuizen geplaatst wordt. Op een voormalige verdedigingswal legde Van Houwelingen een pad aan van 350 oude grafstenen. Het werk werd op rituele wijze voltooid tijdens een manifestatie met als thema ‘de ontsnapping van de dood’. Marcha van den Hurk (Rotterdam) om onderzoek te doen naar de (verblijfplaatsen van) landlopers in Berlijn en hun leven vast te leggen in fotosculpturen. Berlijn volgt in een reeks van Europese steden waar Van den Hurk eerder de habitat van de landloper verkende.

Rini Hurkmans (Amsterdam) om de videowerken Homeland Part V en Blossom te kunnen afwerken en tegelijk de films Mater Mea en Witte Donderdag respectievelijk te realiseren en voor te bereiden. Mater Mea werd getoond in Amsterdam; Witte Donderdag was te zien op een groepstentoonstelling in Museum Catharijneconvent in Utrecht.

Alex Jacobs (Rotterdam) voor een werkperiode als artist-in-residence bij RAIDprojects in Los Angeles. Daar werkt hij aan een verhalende installatie van beelden over Sgt. McMurdo en oriënteert hij zich op de Amerikaanse markt. De periode wordt afgesloten met een tentoonstelling.

Twan Janssen (Amsterdam) voor de film Reboot (PILOT 1.2). Deze computeranimatie bestaat uit 20 korte afleveringen waarin scènes uit het leven van de hoofdpersoon worden nagebouwd. De door hem gemaakte schilde-

rijen vormen de rekwisieten in deze feuilleton. Elke week wordt een deel als video podcast op iTunes uitgebracht; na 6 maanden worden alle afleveringen samen met de rekwisieten tentoongesteld in Amsterdam en bij Galleri Flach in Stockholm.

Karin de Jong (Rotterdam) voor onderzoek naar en de productie van een boek ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de onderzoeks- en presentatieruimte Lokaal 01 in Breda.

Hewald Jongenelis & Sylvie Zijlmans (Amsterdam) voor Made in China - Ten to One, een project rond op maat gemaakte kleding in bepaalde kleurenschema’s. De kostuums werden door 100 kleermakers in China gefabriceerd; 10 x 10 modellen tonen ze in een weiland bij Broek in Waterland en het hele proces is vastgelegd in een boek. Aansluitend volgde een werkperiode als artist-inresidence bij het CEAC in Xiamen waar zij het project presenteerden.

Henk Jonker (Harderwijk) voor een artist-in-residence periode in Oeganda. Daar geeft hij les aan de Makerere University en houdt lezingen over schilderkunst en aanverwante onderwerpen. Iris Kensmil (Amsterdam) voor het maken van een muurschildering als onderdeel van de groepstentoonstelling ‘Songs of Innocence and agression’ in de National Gallery of Macedonia in Skopje. Mark Kent (Eindhoven) voor de realisatie van het werk Rough Sleeping Patterns.

Met speciaal ontworpen behang en gordijnen richtte hij een tentoonstellingsruimte in waarin de bezoeker wordt overvallen door de overweldigende aanwezigheid van patronen. Een in de ruimte aanwezig boek en interviewfragmenten maken het werk compleet. Het werk was onder andere te zien in Amsterdam en tijdens Art Forum Berlin.

Fransje Killaars (Amsterdam) bijdrage aan een installatie als onderdeel van de tentoonstelling NL, A Season of Dutch Arts in the Berkshires in het MassMoCa in Massachusetts. Voor een wand in de entreehal maakte zij een werk dat daar 3 jaar zal blijven hangen en een tijdelijke installatie.

Wouter Klein Velderman (Amsterdam) bijdrage voor de realisatie van een tijdelijk kunstwerk op het Breughelplein in Brussel, als onderdeel van de manifestatie Agorafolly, waarvoor elk EU-lidstaat een kunstenaar afvaardigde. Hij bouwde een enorme stellingkast waarin hij sterk uitvergrote grafische elementen van Europese spelshows presenteerde.

Gertjan Kocken (Amsterdam) voor de

ouders gecombineerd met jeugdportretten van wereldleiders.

Dirk Kome (Amsterdam) bijdrage aan een serie foto’s over verdwijnende oppervlaktes in leegstaande, vervallen huizen waar sporen van verval worden veroorzaakt door de natuur. Hij inventariseert en fotografeert deze plekken op en rond het Zeeuwse eiland Voorne. Jeroen Kooijmans (Amsterdam) voor het eerste deel van het omvangrijke videoproject The Fish Pond Song, een hedendaagse parabel van Jeroen Bosch’ Tuin der Lusten, vol verwijzingen naar thema’s als goed/kwaad, geloof/ongeloof, leven/dood. Deel 1 gaat over een fantasieoorlog in een waterrijk gebied in Brabant.

Susanne Kriemann (Rotterdam) om in Berlijn verder te werken aan het project 12 650 000 over het door Albert Speer gebouwde Schwerbelastungskörper. Het resultaat van deze werkperiode is te zijn tijdens de Biennale van Berlijn in 2008.

afronding van een fotoserie over nog resterende beelden die tijdens de Beeldenstorm in Nederland, Zwitserland, Duitsland en Engeland werden beschadigd. De serie was te zien op Kockens solotentoonstelling Defacing in het Stedelijk Museum Bureau Amsterdam.

Germaine Kruip (Amsterdam) voor het uitvoeren van een nieuw werk dat zij tentoonstelde op de solotentoonstelling A shimmering of grey in Amsterdam. Hiervoor plaatste zij in het dakraam van de expositieruimte een lichtwerk dat de belichting en ervaring van de gehele tentoonstellingsruimte beïnvloedde.

Leo Kogan (Amsterdam) om te kun-

Battal Kurt (Dordrecht) voor het bewer-

nen werken aan 2 projecten: een filmproject over het virus Toxiplasma Gondii en een serie schilderijen met portretten van zijn voor

ken en monteren tot een nog onbekend eindproduct van de duizenden foto’s en vele uren video opnames die hij tijdens het verblijf in zijn

37

36

Turkse geboortedorp maakte op zoek naar de werkelijkheid rond de plek waar hij zijn eerste herinneringen vormde.

Ine Lamers (Rotterdam) om tijdens een werkbezoek aan een aantal Russische steden onderzoek te doen naar locaties die zij fotografeerde en filmde om later te verwerken in een nieuw project over de spanning tussen industriële gebieden, stedelijke periferieën en het landschap in Rusland.

Kiki Lamers (Rotterdam) voor een werkperiode waarin zij een nieuwe ontwikkeling in haar werk verder wil onderzoeken en realiseren.

Ilse Leenders (Amersfoort) voor een werken reisperiode in Japan. In samenwerking met Japanse gevechts- en toneelkunstenaars wil zij een serie foto’s maken waarin de bewegingen van Japanse stripfiguren worden geëvenaard.

Alon Levin (Den Haag) voor een werkperiode van 6 maanden als artist-in-residence in het ISCP in New York waar hij wil werken aan het derde deel van het project the fake, the future and the finite en aan het bijbehorende onderzoek dat uiteindelijk tot een publicatie zal leiden. Hij wil zich in New York laten voeden door de architectuur en chaos van Manhattan en de Amerikaanse verkiezingsstrijd.

Joep van Lieshout (Rotterdam) voor een toevoeging aan het werk De Technocraat ten behoeve van een tentoonstelling in het Museo d’ARTE Contemporanea in Rome. Hiervoor werd onderzoek gedaan naar de optimale

vervaardiging van duizend ‘burgers’ als onderdeel van deze gesloten kringloop.

Mathijs Lieshout (Utrecht) om in De Overslag (Eindhoven) een installatie te bouwen, een hermetische ruimte die voortvloeit uit zijn fascinatie voor mall-kiosken, volgens hem de belichaming van de woonmachine die Corbusier ooit voorstelde. Bart Lodewijks (Hoorn) om tijdens een verblijf van 4 maanden in het SMAK (Gent) werk te maken voor het project Moscou Drawing, onderdeel van de manifestatie Moscou – Bernadette, genoemd naar de twee gelijknamige wijken in deze stad. Door op en in gebouwen een doorlopende tekening aan te brengen, zoekt hij naar ingangen in de wijk.

Ruben Lundgren (Amsterdam) voor het volgen van een masterstudie Fine Arts aan de Central Academy of Fine Arts in Beijing. Marrigje de Maar (Groningen) voor een werkperiode in Japan, waar zij Japanse interieurs wil fotograferen. Verder wil zij zich verdiepen in het platte perspectief van houtsnedes en tekenfilms, op zoek naar mogelijkheden om het picturale karakter van haar foto’s te versterken.

Thomas Manneke (Amsterdam) voor een verblijf in Kiev waar hij aan het boek Odessa en een tentoonstelling werkte. De voor hem onbekende stad vol tegenstellingen verkende hij met zijn fototoestel op zoek naar een uitgangspunt van waaruit hij verder kan werken.

Jana van Meerveld (Amsterdam) om te kunnen werken aan een serie nieuwe schilderijen die zij zal presenteren tijdens een solotentoonstelling in De Nederlandse Cacaofabriek (Helmond). Linda Molenaar (Amsterdam) voor een cursus aan de Skowhegan summer school of painting in Maine waarin zij zich verder verdiepte in de Amerikaanse symboliek rond paarden als uitgangspunt voor nieuwe beelden en performances.

Melvin Moti (Rotterdam) voor een reis

een abstracte manier maatschappelijke veranderingen of situaties te portretteren.

Ko Oosterkerk (Gemert) om te werken aan nieuwe schilderijen voor een tentoonstelling in Den Haag en een bijdrage aan een boek waarin een overzicht van zijn oeuvre zal worden gegeven. Joep Overtoom (Rotterdam) voor het volgen van het tweede en laatste jaar aan de masteropleiding Fine Art aan de Goldsmiths University, Londen.

naar Argentinië waar hij op uitnodiging van de Uqbar Foundation een onderzoeksproject startte in het historische Observatorium van Cordoba.

Marco Pando Quevedo (Amster-

Geert Mul (Rotterdam) voor een werk-

Roma Pas (Amsterdam) om werk te maken voor de groepstentoonstelling Eastern Standard in MassMoCa (Massachusetts). Hiervoor wil zij experimenteren met een transfertechniek om een nieuwe ‘mural’ te maken over het ervaren van realiteit en ruimte. Verder zal zij de installatie Rendering afstemmen op de specifieke tentoonstellingsruimte.

periode in Japan ten behoeve van het project I am you and what I see. Japanse kinderen werden er door Mul met een videocamera en een specifieke opdracht op uit gestuurd. Het resultaat verwerkt hij in een aantal videoprojecten die een reflectie op ‘het eigen kijken’ teweeg moeten brengen.

Paul Nassenstein (Amsterdam) voor een serie nieuwe schilderijen waarvoor hij wil experimenteren met grote formaten en het toepassen van fotografische elementen. Erik Olofsen (Amsterdam) om tijdens twee elkaar opvolgende residencies in respectievelijk Bilbao Arte (Spanje) en Chambre Blanche (Quebec) te werken aan nieuwe installaties. Het plan was verschillende elementen en disciplines samen te brengen en op

dam) voor onderzoek en vervaardiging van de animatievideo White Lung City over luchtvervuiling in de Peruaanse stad Lima.

Maria Pask (Amsterdam) om een project te kunnen uitvoeren waarmee zij deelnam aan Skulptur Projekte Münster. Zij bouwde een tent waarin zij wekelijks mensen van verschillende internationale, religieuze gemeenschappen uitnodigde hun persoonlijke visie te geven op kunst en religie en hierover een dialoog met het publiek aan te gaan.

André Pielage (Utrecht) voor een werkperiode als artist-in-residence in het CEAC in

39

38

Xiamen. Hij wil er beelden verzamelen van de afbraak en nieuwbouw in de stad als aanzet tot nieuwe installaties en tekeningen.

Pablo Pijnappel (Amsterdam) voor de afronding van het werk Homer, een serie foto’s van een kleine stad in Alaska, gekoppeld aan een voice-over die een verhaal met talloze zijlijnen vertelt.

Niels Post (Rotterdam) om nieuw werk te maken voor een tentoonstelling als onderdeel van de manifestatie Contemporary Art Norwich. Ter plekke bedacht hij het idee voor een video-wipkip.

Bas Princen (Rotterdam) voor een werkperiode als artist-in-residence in het CEAC in Xiamen. Hij heeft het landschap en de urbanisatie rond Xiamen verkend en nieuwe foto’s gemaakt voor de serie utopian debris (werktitel).

Angelique Raeven en Liesbeth Raeven / L.A. Raeven (Amsterdam) voor een studie in foto’s en tekeningen naar de ‘ideale’ lichaamsverhouding van vrouwen in China. Ook startten zij een filmproject over een chinees meisje dat een beenverlengings operatie overweegt. Aan beide projecten werkten zij vanuit een residencie in Platform China in Beijing.

Zeger Reyers (Den Haag) voor de realisatie van Aqua Boogie II, een nieuwe video-installatie voor een tentoonstelling in het Gemeentemuseum Den Haag.

Magali Reus (Den Haag) voor het volgen van het tweede en laatste jaar van de Masters-

opleiding Fine Art aan het Goldsmiths College.

Ewoud van Rijn (Rotterdam) om nieuw werk te maken voor een solotentoonstelling Through Hell and High Water in Museum Boijmans van Beuningen. Hiervoor bouwde hij een installatie als drager voor nieuwe en bestaande tekeningen.

Diana Scherer (Amsterdam) voor een werkperiode in het Europees Keramisch Werkcentrum in Den Bosch om een aantal plannen voor technisch onderzoek en nieuw ruimtelijk werk verder te zetten. Hans Scholten (Amsterdam) voor het maken van nieuw werk binnen het project Urban Future, o.a. voor een tentoonstelling in Huis Marseille en diverse buitenlandse galeries. Het werk is gebaseerd op foto’s die hij eerder in stedelijke gebieden van Armenië en Azerbeidzjan maakte. Nicole Segers (Amsterdam) voor een werkperiode in Istanbul ten behoeve van het fotoproject Per veerpont naar Europa – ontmoetingen langs de Bosporus waarmee zij de onzichtbare grens tussen Europa en Azië in beeld wil brengen.

Arthur Slenk (Kampen) om naar Lissabon te reizen en daar de expositie bij het Casa da Cerca voor te bereiden van de originelen van Partituur, het levenswerk van Arthur Slenk.

Otto Snoek (Krimpen a/d IJssel) voor een fotoproject waarin hij op zoek gaat naar Europa of naar de overeenkomsten en verschillen tussen de identiteit van burgers van de Europese

Unie. Daarvoor zal hij de saamhorigheid tijdens nationale feestdagen en andere collectieve momenten in heel Europa fotograferen.

Aam Solleveld (Amsterdam) om te kunnen werken aan een aantal nieuwe werken: een installatie als onderdeel van de tentoonstelling T:me in het S.M.A.K. in Gent, een tapetekening in het Amsterdamse Lloyd Hotel in het kader van de manifestatie Tijdelijk Museum en een experiment met een nieuw soort licht gevende draad voor een nog onbekend werk. Anoek Steketee (Amsterdam) voor een werkperiode in Libanon waar zij een langlopend fotoproject wil starten met als onderwerp de positie van het individu in controversiële samenlevingen. Het onderzoek moet uiteindelijk resulteren in een tentoonstelling en een publicatie.

Jonas Staal (Rotterdam) bijdrage aan de verschillende (groeps)projecten die deel uitmaken van de internationale tentoonstellingsserie Empathy™, een onderzoek naar de markt rondom empathie. Samen met andere kunstenaars initieert Staal tentoonstellingen, interventies, pamfletten en lezingen die het functioneren van empathie in de Westerse wereld analyseren.

Pär Strömberg (Amsterdam) om onder zoek te doen en te werken aan een serie nieuwe schilderijen. Om een nieuwe wending aan zijn werk te geven wil hij een aantal plekken bezoeken die gerelateerd zijn aan Aleister Crowley, de Britse occultist door wie hij al lange tijd gefascineerd is.

Maurice Thomassen (Rotterdam) om drie in New York gestarte projecten verder uit te werken. Het betreft een serie poster collages, de portrettenserie Speechless en de schilderijenserie Promised Land. Liesbeth Touw (De Bilt) om tijdens een verblijf in het gastatelier van Duende (Rotterdam) verder te werken aan het project Paradise – How, een zoektocht naar een definitie van Het Paradijs, resulterend in een serie geabstraheerde objecten en tekeningen.

Lidwien van de Ven (Rotterdam) voor een installatie met steeds wisselende foto’s, affiches en video’s voor de Documenta in Kassel. Onderwerp zijn hedendaagse politieke en religieuze ontwikkelingen en vraagstukken in het Midden-Oosten en West-Europa. Stijn Verhoeff (Amsterdam) voor de afstudeerfilm Mesopotamian Marshes ter afsluiting van de eenjarige opleiding Master Documentary Practice aan de School of Arts van Brunel University in Londen. Rob Voerman (Arnhem) om een installatie te bouwen voor een solotentoonstelling in de Bregenzer Kunstverein. Het betreft een ruimte die dienst doet als bar en als een verblijfsruimte met een intieme religieuze sfeer die los lijkt te staan van de wereld, en die tegelijkertijd becommentarieerd. Marta Volkowa (Maastricht) om samen met Slava Shevelenko te werken aan het project The last day of Pompey, een serie installaties en beelden over succesverhalen. Het project zal in verschillende samenstellingen op

41

40

diverse locaties tentoongesteld worden, o.a. bij Kunstverein Baden-Baden.

Chikako Watanabe (Amsterdam) voor een werkperiode als artist-in-residence in het Aichi Arts Center in Nagoya (Japan). Op de plek waar zij opgroeide maakte Watanabe een installatie rond haar jeugdherinneringen. Guido van der Werve (Amsterdam) bijdrage aan de film Nummer negen. The day I didn’t turn with the world. De film is een timelapse registratie van een performance op de Noordpool waarin hij gedurende 24 uur staand tegen de aardrotatie in draaide. Monika Wiechowska (Amsterdam) voor een residency in de Lower Manhattan Cultural Council (New York). Vanaf deze plek wil zij vastleggen hoe de omvangrijke gemeenschap van Poolse emigranten een individuele en collectieve identiteit herschapen heeft op Amerikaanse bodem.

Sarah Wong (Amsterdam) voor een foto boek over genderdysfore kinderen. Hiervoor volgt zij gedurende een paar jaar het dagelijks leven van een aantal kinderen die een behandeling ondergaan. Witho Worms (Almere) voor zijn project waarvoor hij met een speciale techniek steenkoolbergen in België en Noord-Frankrijk fotografeerde om zo tot een sociaal document te komen. Van elke berg nam hij steenkool mee dat hij later tot pigment vermaalde waarmee hij het fotopapier maakte waarop de betreffende berg werd afgedrukt. In een tweede fase besloot hij het project uit te breiden naar Oost-Europa.

Marleen van Wijngaarden

Startstipendia vormgeving

(Rotterdam) voor een werkperiode in het Vis-avis Art Lab in Beijing om zich verder te bekwamen in Chinese knip- en papiersnijtechnieken.

Barbara Asselbergs, Amsterdam Krimo Benlaloua, Rotterdam Willem Jan Bentvelzen, Utrecht Karel de Boer, Amsterdam Hannah Bonjer, Amsterdam Martijn van den Bosch, Amsterdam Jolanda van den Broek, Amsterdam Rolf Coppens, Amsterdam Pierre Derks, Den Haag Marieke van Diepen, Amsterdam Catta Donkersloot, Amsterdam Moniek Driesse, Eindhoven René van Engelenburg, Amsterdam Linda Erkens, Maastricht Thomas Eurlings, Amsterdam Margriet Foolen, Bergen Op Zoom Sarah van Gameren, Londen Femke Gerestein, Middelburg Wieneke Goorts, Neerkant Judith de Graauw, Rotterdam Vanessa de Gruijter, Amsterdam Eric de Haas, Eindhoven Liselotte Habets, Roosendaal Desiree Hammen, Arnhem Brigitte Hendrix, Amsterdam Sander Hermsen, Berg En Dal Iris van Herpen, Arnhem Ashkan Honarvar, Utrecht Daniëlle Hooijmans, Eindhoven Sjaak Hullekes, Arnhem Joline Jolink, Amsterdam Annelot Kamminga, Amsterdam

Agata Zwierzyñska (Amsterdam) bijdrage om te kunnen werken aan een aantal projecten, waaronder de afronding van de animatiefilm The Suicide of an Octopus en de start van een aantal nieuwe projecten in Japan.

Sandra Kassenaar, Amsterdam Eric Klarenbeek, Zaandam Monika Kluckova, Amsterdam Bas Kosters, Zutphen Sebastiaan Kramer, Arnhem Vinca Kruk, Amsterdam Bonana van Mil, Utrecht Bouwe van der Molen, Amsterdam Debbie Mollenhagen, Den Haag Huib Muilwijk, Breda Yvon Muller, Amsterdam Gitte Nygaard, Amsterdam Antoine Peters, Amsterdam Veronica Pock, Den Haag Job Roggeveen, Utrecht Manon Roquas, Den Bosch Martijn van Santen, Rotterdam Wouter Scheublin, Lexmond Jeroen Sikma, Rotterdam David Spreekmeester, Den Haag Udo Thijssen, Amsterdam Thijs Verbeek, Amsterdam Elmo Vermijs, Amsterdam Jonmar van Vlijmen, Rotterdam Felix Weigand, Amsterdam Jeroen Wesselink, Utrecht Neeltje ten Westenend, Utrecht Francis Willemstijn, Wormerveer

43

42

Bijdragen werkbudget vormgeving

Maarten Baas (Waalre) voor nieuw werk ten behoeve van een presentatie op de Salone del Mobile in Milaan, bestaande uit zowel nieuwe producten in de lijn van bestaande concepten, als de lancering van een nieuw concept met verschillende meubelen. Ook bouwde hij een tijdelijke bar met een mix van bestaande stukken en ter plekke gemaakte meubels.

Jeroen Barendse en Dimitri Nieuwenhuizen (Den Haag) voor het maken van een interactieve tafel die aansluit bij de huidige vormen van digitale archivering. De tafel werd in eerste instantie gemaakt voor een presentatie van hun eigen ontwerpbureau Lust bij <>TAG in Den Haag en als informatiedrager tijdens het festival TodaysArt07.

Francisco van Benthum (Amsterdam) bijdrage aan de realisatie van de collectie Thief/Autumn/Winter 2007 en de presentatie van deze collectie tijdens de Fashion Weeks in Parijs en Amsterdam. Ook wilde hij de visuele identiteit van het merk WOLF verder uitwerken. Een tweede bijdrage ontving hij om zijn internationale positie verder te verstevigen met een collectie voor Spring/Summer 2009. Mattijs van Bergen (Londen) voor het volgen van het laatste studiejaar aan de masteropleiding Fashion Womenswear aan de Central Saint Martins College of Art and Design, Londen.

Feikje Boertjens (Utrecht) bijdrage om te kunnen werken aan nieuwe kinderboeken

die zij samen met Francisco Cózar Cañas schrijft en illustreert.

Paul Du Bois-Reymond / Machine (Amsterdam) bijdrage aan de productie van vijf verschillende releases van het eigen platenlabel Our Machine, een initiatief waarbij muziek en andere disciplines, met nadruk op een experimentele manier van hoesontwerpen, bij elkaar komen. De presentatie van elke plaat moet een soort happening worden.

Suzanne Danz (Eindhoven), Sabine Snijders (Amsterdam) , Marloeke van der Vlugt (Amsterdam) bijdrage in een reis naar Praag om deel te nemen aan de Quadriennale voor theaterontwerpers, waar ieder van hen een ‘eigen’ dag had om zich in het Nederlandse paviljoen te presenteren.

Rianne van Duin (Amsterdam) bijdrage aan de productie van een kinderboek in eigen beheer. Jouw Avontuur is een interactief boek zonder electronica. Afhankelijk van de weg die de lezer kiest, spelen zich verschillende scenario’s af.

Mieke Gerritzen (Amsterdam) bijdrage aan de solotentoonstelling Style First in Musee de Mudac in Lausanne. Allereerst liet zij 100 grafische beelden uit eerdere publicaties naschilderen. Verder maakte zij een box waarin men de film Beautiful World kon bekijken.

Judith de Graauw (Rotterdam), Joep Verhoeven (Venlo) en Jeroen Verhoeven / Demakersvan (Rotterdam) om gedurende een jaar los van opdrachtgevers

aan eigen initiatieven te werken. Onder de titel De Schepping zal ieder van hen aan 3 eigen projecten werken die aan het eind van het jaar onder andere gepresenteerd zullen worden in Friedman Galleries in New York.

Hendrik-Jan Grievink (Rotterdam) voor het ontwerpen van de datascape cultuur. Een speciaal ontworpen database die een rol moet spelen in de discussie tussen beleidsmakers, financiers, cultuurinstellingen en makers in de opmaat naar de nieuwe, vierjaarlijkse verdeling van cultuursubsidies. Het doel is op visuele en laagdrempelige wijze een nieuw referentiekader te schetsen, die in de cultuursector tot andere discussies leidt. Hanneke van der Hoeven (Amsterdam) om tijdens een verblijf in Berlijn te werken aan een beeldroman waarin zij haar ervaringen in het Berlijn van de jaren ’80 opschrijft en combineert met tekeningen die de situatie in de huidige stad weergeven.

Wikke van Houwelingen (Amsterdam) voor een reis naar New York waar hij bij wijze van stage Jan Versweyveld zal assisteren bij de scenografie van The Misanthrope in de opvoering van The New York Theater Workshop.

Vanessa Jones (Amsterdam) voor het volgen van een coachingstraject aan het Instituut Lichtontwerpen in Amsterdam.

Jan Jutte (Zutphen) om tijd vrij te maken voor het werken aan het boek ROAWR. De Amerikaanse uitgeverij Philomel Books benaderde Jutte om tekeningen te maken bij het script voor dit kinderboek.

Roosje Klap (Amsterdam) (zie Kaleb de Groot bij beeldende kunst, p 33)

Sander Lak (Vught) voor het volgen van het laatste studiejaar aan de masteropleiding Fashion Menswear aan het Central Saint Martins, Londen. Kim Leemans en Merel Wicker / LEW (Amsterdam) om te werken aan een collectie die werd gepresenteerd tijdens de Amsterdam Fashion Week 2008. Uitgangspunt van deze collectie was het vastleggen van schaduw. Vanuit dit idee ontstonden 9 originele ontwerpen en 9 schaduwontwerpen. Anna Lindeman (Amsterdam) om te kunnen werken aan de prêt à porter dames collectie Fall/Winter 2009, geïnspireerd op traditionele Boliviaanse kostuums. Tegelijkertijd wil zij zich oriënteren op de markt en de presentatie van haar eigen merk. Louis Lüthi (Amsterdam) bijdrage aan de publicatie Speaking of which bij de gelijknamige tentoonstelling bij Le Comptoir in Luik. Het geheel is een platform dat autonome waarnemingen over taal, typografie en tekens onderzoekt. De publicatie kan worden opgevat als een verzameling van werkprocessen van de deelnemende kunstenaars en vormgevers.

Suska Mackert (Amsterdam) om te kunnen werken aan een Atlas / tweedimensionaal museum voor en over het sieraad, een subjectieve encyclopedie vol met alles wat voor Mackert met sieraden te maken heeft. De eerste uitkomsten werden gepresenteerd

45

44

in Künstlerhaus Plüschow, waar Mackert ook enige tijd aan dit project werkte.

Tevens wil zij een website en animaties rond de twee karakters ontwikkelen.

Elisa Marchesini (Amsterdam) bijdrage

Gerlinde Schuller (Amsterdam) om

voor de realisatie van de presentatie van de imprint collectie 2007 tijdens de Arnhem Mode Biennale. In deze witte collectie werd de modeshow zelf vastgelegd in de kleding doordat de modellen tijdens de show werden ondergespoten met zwarte verf. Hun poses op de catwalk vormden zo de imprint van de collectie.

onderzoek te kunnen doen als aanzet voor een regelmatig te verschijnen tijdschrift over de vormgeving van complexiteit. De publicatie zal verschijnen onder de naam The World as Flatland en aandacht besteden aan thema’s als datavisualisering, systematisch design, navigatie- en ordeningssystemen, etc. Het tijdschrift is tevens bedoeld als een discussieplatform voor informatie-ontwerpers.

Dick Matena (Amsterdam) bijdrage aan de bewerking tot beeldverhaal van de roman Kaas van Willem Elsschot en aan het tekenen van het derde deel van Jan Wolkers’ Kort Amerikaans. Richard Niessen (Amsterdam) bijdrage in de kosten voor de tentoonstelling en publicatie die Niessen maakte in La Chapelle in het Franse Chaumont. Hier presenteerde hij TM-city, een typografisch metselwerk waarin alle door hem ontworpen uitingen tezamen een stad vormen. Voor deze tentoonstelling realiseerde Niessen een aantal nieuwe werken en uitbreidingen van eerder werk.

Peter Pontiac (Bussum) om te kunnen werken aan een stripboek met als werktitel Overpeinzingen van een tata. Met dit boek hoopt hij een nuance aan te brengen in het maatschappelijke debat over de ‘mohammedaanse kwestie’. Karst-Janneke Rogaar (Amsterdam) om verhalen te kunnen tekenen voor Kip & Mannetje, een prentenboek voor kinderen.

Wieki Somers (Rotterdam) bijdrage aan de verdere ontwikkeling van een project in het kader van Dry Tech 3, een samenwerking tussen Droog Design en de faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek van de TU Delft. Hiervoor ontwierp Somers een lamp die via de overbraiding-techniek tot stand kwam en gemaakt werd van met hars geïmpregneerde vezels. Jan Taminiau (Tilburg) om zich te concentreren op internationale bekendheid om zijn eigen modemerk te vestigen met als uiteindelijk doel een eigen prêt à porter lijn. Hiervoor wil hij met de nieuwe collectie Follies 2007/2008 deelnemen aan de haute couture week Parijs 2007. Een tweede bijdrage werkbudget ontving Taminiau om een nieuwe collectie te ontwikkelen die tijdens dezelfde coutureweek in 2008 gepresenteerd wordt. Terhi Tolvanen (Amsterdam) voor de realisatie van een nieuwe collectie sieraden met als werktitel La Folie des Fleurs. De serie heeft de bloem als uitgangspunt en gaat over

de grens tussen het natuurlijke en het onnatuurlijke. Hiervoor wil Tolvanen de wereld van industrieel geproduceerde bloemen combineren met de natuurlijke wisseling van seizoenen. De collectie wordt in 2008 gepresenteerd bij diverse galeries in de Verenigde Staten, Gent en Amsterdam.

Erik Varekamp (Amsterdam) om verder te kunnen werken aan de illustraties voor deel 3 van de stripreeks Agent Orange over het leven van Prins Bernhard. De veelbesproken serie, die hij samen met auteur Mick Peet maakt, zal uiteindelijk uit 7 à 8 delen bestaan.

Fleur van der Weel (Amsterdam) om illustraties te maken bij de dichtbundel De groeten van Superguppie van auteur Edward van de Vendel. Ook is zij verantwoordelijk voor de vormgeving van dit kinderboek.

Praktijksubsidie vormgeving

Corine Datema, Amsterdam Aleksandra Gaca, Delft Kathrin Hero, Amsterdam Pieter Jeroense, Amsterdam Alice Kok, Rotterdam Harmen Liemburg, Amsterdam Richard Niessen, Amsterdam Roswitha van Rijn, Amsterdam Tammo Schuringa, Haarlem Theo Seesing, Rotterdam Ferry van Zijderveld, Amsterdam

47

46

Startstipendia bouwkunst

Wouter van Alebeek, Amsterdam Rosetta Elkin, Amsterdam Anne Holtrop, Amsterdam Marc Koehler, Amsterdam Vesta Kroese, Den Haag Rene Leene, Amsterdam Beatriz Ramo Lopez de Angulo, Rotterdam Felix Reiter, Amsterdam Malkit Shoshan, Amsterdam Martin Sobota, Rotterdam Bijdagen werkbudget bouwkunst

Sabine Berndsen (Zevenaar) voor het volgen van een Master Class ‘Hospital Architecture’ aan het Berlage Instituut in Rotterdam. Rosi de Kok en Merit Heinen (Delft) voor een werkperiode van drie maanden in Nepal. In opdracht van de Stichting Tamsarya en in samenwerking met de lokale bevolking zullen zij op vrijwillige basis een (duurzame) kliniek ontwerpen en realiseren die 24 uur per dag uiteenlopende gezondheidsvoorzieningen biedt.

Rien Korteknie en Mechthild Stuhlmacher (Rotterdam) bijdrage voor

de fabricage en opbouw van een prototype van de Windroos: een drijvend en draaibaar cirkelvormig plateau voor een ‘do it yourself’ woonhuis met de bedoeling die in de toekomst als bouwpakket met eenvoudig handboek in een container aan avontuurlijke huizenzoekers aan te bieden.

een tentoonstelling over het recente werk van Korteknie Stuhlmacher Architecten in de ZeZeZe Architecture Gallery in Tel Aviv. Uitgangspunt voor de presentatie is met name ‘work in progress’ te laten zien om inzicht te geven in de ontwerpvisie van het bureau. Hiertoe werd de galerie als de studio van het bureau ingericht met tafels, kasten, maquettes, boeken, (werk)tekeningen en foto’s.

Wiel Arets (Maastricht) om nieuw werk

Leon de Ruiter (Tilburg) voor de

Kor Aldershoff (Amsterdam) voor

te maken voor een tentoonstelling over het recente werk van het bureau Wiel Arets Architects in de ZeZeZe Architecture Gallery in Tel Aviv. Deze nog jonge privégalerie beoogt met haar presentaties een debat in Israel te starten om het land te openen voor een vernieuwende manier van denken over architectuur. Met name het ontwerpproces en de conceptuele manier van denken van Arets werd in de tentoonstelling belicht met een werktekening (schaal 1:2) en kleine maquettes als abstracte monochrome objecten.

productiekosten van een presentatie van zijn afstudeerproject ‘Caravaggio MMX’ op de tweejaarlijkse manifestatie Archiprix International die deze keer in Shanghai werd georganiseerd.

Barbara Starzynska (Rotterdam) voor een vooronderzoek getiteld De nieuwe stad in het Oosten over de stedenbouwkundige geschiedenis van Auschwitz (Polen). De worsteling van de stad met een van de bekendste vernietigingskampen van WO II was aanleiding voor Starzynska om haar geboortestad met

archief- kaartmateriaal, foto’s en interviews te documenteren.

Harm Timmermans (Rotterdam) bijdrage voor een werkperiode in het dorp Sangeorgiu de Mures in Transilvanië (Roemenië) waar hij is gevraagd een bestaand huis te transformeren tot een cultureel centrum. Op basis van een globaal programma van eisen en gebruikmakend van lokale materialen zal Timmermans met een team van ontwerpers een verbouwingsplan opstellen en in drie maanden tijd meehelpen het ontwerp te realiseren. Rose Tzalmona (Delft) bijdrage voor een historisch en morfologisch onderzoek naar de restanten van de Antlantik Wall in Scheveningen en omgeving. Het landschap en de bunkers die gespaard bleven, vormen de inspiratiebronnen voor het ontwerp van een ‘Atlantikwall herdenkingspark’ die samen met het onderzoek in 2010 in een tentoonstelling met debatten in het Museon wordt gepresenteerd.

Publicatiesubsidie bouwkunst

Michael van Gessel (Amsterdam) bijdrage voor de publicatie Onzichtbaar werk. Aanleiding is een overzichtstentoonstelling van het werk van landschapsarchitect Michael van Gessel op de Triënnale voor Landschaps architectuur in Apeldoorn. Het uitgangspunt voor de publicatie is tweeledig: enerzijds wordt beschreven hoe van Gessel’s werk onderdeel is van culturele, sociale en maatschappelijke ontwikkelingen maar vooral ook hoe zijn persoon en werk hebben bijgedragen aan de culturele betekenis van de landschapsarchitectuur en stedenbouw. Anderzijds beoogt de publicatie aan te tonen hoe Van Gessel een exponent is van cruciale ontwikkelingen op het gebied van de landschapsarchitectuur en hoe zijn werk heeft bijgedragen aan de emanicpatie en professionalisering van de landschapsarchitect én het Nederlandse landschap. Naast hoofdredacteur Erik de Jong leveren Clemens Steenbergen, Frits Palmboom, Adriaan van der Staaij en Lisa Diedrich een bijdrage aan het boek. Praktijksubsidie bouwkunst

Caro Baumann, Rotterdam Ramon Knoester, Rotterdam Marcel Lok, Amsterdam

49

48

3.4 Commissie Stimuleringssubsidies voorzitter

Flos Wildschut subcommissie beeldende kunst

Wafae Ahalouch El Keriasti Toos Arends Roel Arkesteijn Atousa Bandeh Ghiasabadi Sara Blokland* Martijn van Boven* Ingrid Commandeur* Helmut Dick* Henk Drosterij Irene Fortuyn Ksenia Galiaeva* Roos Gortzak Edwin van der Heide* Lene ter Haar* Sannetje van Haarst Jeanne van Heeswijk*** Natasja Kensmil Jean Bernard Koeman Jan van der Ploeg Joost Rekveld Femke Schaap Johannes Schwartz Berend Strik Wilma Sütö Jennifer Tee Toon Teeken Gerrit Willems

subcommissie vormgeving

Guus Beumer Matthijs Boelee* Iris Eichenberg Jeroen van den Eijnde* Olivia Ettema Ineke Hans Gert Jonkers Erik Kessels* Niels Klavers Diana Krabbendam Rogério Lira Jet Manrho**/*** Pieter van Oudheusden Lies Ros Melanie Rozema Louise Schouwenberg Wieki Somers* Jan Tichelaar* Marc Warning Annelys de Vet subcommissie bouwkunst

Edzo Bindels Frits van Dongen* Marc Glaudemans Ludo Grooteman Rob Hootsmans* Sabien de Kleijn Peter de Ruyter* Maike van Stiphout Catherine Visser* Cor Wagenaar * per 1 juni ** per 1 februari *** buitengewoon lid

Selectiecommissies Stimuleringssubsidies Bij de subcommissie beeldende kunst werden 7 nieuwe leden benoemd en 15 leden herbenoemd. Bij de subcommissie vormgeving werden 11 leden herbenoemd en 6 nieuwe leden benoemd. Bij de subcommissie bouwkunst werden 4 leden herbenoemd en 4 nieuwe leden benoemd. voorzitter

Lex ter Braak selectiecommissie beeldende kunst

Theo Baart Hanne Hagenaars Melvin Moti Nat Muller Soheila Najand selectiecommissie vormgeving

Jan Konings Liesbeth den Besten Max Bruinsma José Teunissen selectiecommissie bouwkunst

Roy Bijhouwer Felix Claus Eric Luiten Annet Tijhuis

3.5 Publicatiesubsidies beeldende kunst en vormgeving 3.5.1 Inleiding De publicatiesubsidies worden in een gezamenlijke commissie van het Fonds BKVB en de Mondriaan Stichting beoordeeld. Aanvragen van rechtspersonen voor algemene publicaties over beeldende kunst en vormgeving worden bij de Mondriaan Stichting ingediend en alle aanvragen m.b.t. publicaties van individuele (groepen) kunstenaars en ontwerpers bij het Fonds BKVB, ongeacht of deze publicaties in eigen beheer of in samenwerking met een uitgever tot stand gebracht worden. De aanvragen kunnen 4 keer per jaar worden ingediend. De adviescommissie is samen gesteld uit een aantal leden van het Fonds BKVB en de Mondriaan Stichting. Van beide fondsen wordt een secretaris toegevoegd.

51

50

3.5.2 Overzichten publicatiesubsidies

3.5.3 Toekenningen Publicatiesubsidies

* incl. 2 herbeoordelingen, waarvan 1 positief is geworden en 1 negatief is gebleven.

Robert Beckand, Rens Muis en Pieter Vos / 75B (Rotterdam) voor een

totaal aantal adviezen 80* positief 27

totaal aantal adviezen 72 positief 25


publicatie over de ervaringen in de residency in het Art Center College of Design in Pasadena (Los Angeles). Verdeeld over drie periodes werkten de grafisch vormgevers in totaal een jaar samen met studenten en docenten van het Art College en verrichtten ze onderzoek naar de leefwijze van de bewoners van LA. De resultaten van de workshops, lezingen, gastlessen en het eigen onderzoek worden samengebracht in de publicatie 75B LAX.

Karin Arink (Rotterdam) voor de negatief 53 negatief 47

negatief 46

publicatie Karin Arink – States of Self die tegelijkertijd verschijnt met een overzichtstentoonstelling in het Stedelijk Museum Schiedam over de fascinatie van de kunstenaar voor de verschillende hoedanigheden van ‘het zelf’ waarin fysieke, mentale en emotionele aspecten elkaar overlappen en tegenspreken. Wilma Süto, Anne Berk en Petra Else Jekel zijn gevraagd de conceptmatige basis en visuele kwaliteiten van Arink’s werk ten opzichte van recente ontwikkelingen in de hedendaagse kunst te belichten.

Koos Breukel (Amsterdam) voor een

2007

2006

2005




publicatie waarin zwart-wit portretfoto’s de geschiedenis van Breukel’s herinnering in beeld brengen. In de traditie van fotoboeken van o.a. Ed van der Elsken en de ‘Provoke’ fotografen uit Japan, heeft Breukel een publicatie voor ogen als een zelfstandig en uniek medium waarin de beelden een verhaal vormen. Hiertoe worden in deze publicatie foto’s uit zijn directe omgeving, zijn studioportretten en

reisfoto’s samengebracht. De essays van Hedy van Erp en Charlotte Cotton gaan in op het ontstaan van het werk en de betekenis ervan in de internationale hedendaagse fotografie.

Lonnie van Brummelen (Amsterdam) voor de publicatie On Disputed Ground, waarin Sven Lütticken, Tessa Giblin en Andrea Picard hun visie geven op de onderwerpen en fricties die in het werk van Van Brummelen aan bod komen en waarin inzicht wordt gegeven in haar artistieke praktijk en de strategieën die zij daarbij hanteert. De kern van het boek wordt gevormd door drie recente werken: Obstructies, Grossraum en The Formal Trajectory’/ Monument of Suga.. Yael Davids (Amsterdam) voor de publicatie End On Mouth, een reader voor het gelijknamige, ongoing project dat tijdens haar werkperiode in Platform Garanti in Istanbul is ontstaan. De reader bestaat uit drie delen, elk deel beschrijft verschillende varianten van het werk op verschillende locaties: Istanbul, Utrecht en Den Bosch. De reader is de vierde variant van de performance: het transformeert het proces van ‘de performance zien’ naar ‘de performance lezen’. De performance wordt op deze manier een taal of een structuur dat zich steeds opnieuw aanpast aan zijn omgeving. Richard van der Laken en Pepijn Zurburg / De Designpolitie (Amsterdam) voor de publicatie The ABC of De Designpolitie. Het boek heeft een soortgelijke structuur als hun website die vorig jaar werd opgezet, maar anders dan de website biedt een boek gelegenheid om stil te staan bij het werk en dwingt tot een andere manier van

53

52

kijken. De alfabetische opzet van beiden moet vooral het thema inspiratie benadrukken en zo dwarsverbanden leggen in de projecten van de afgelopen 10 jaar.

Jan Dibbets (Amsterdam) voor de Frans/ Engelse uitgave L’Oeuvre Photographique. Dit boek is het resultaat van een intensieve studie die schrijver Erik Verhagen naar het fotografisch werk van Jan Dibbets heeft gedaan. Deze monografie geeft een uitgebreid overzicht van het fotografisch oeuvre tussen 1967 en 2007 en onderzoekt de betekenis van het werk van Dibbets binnen de hedendaagse beeldende kunst. Ringel Goslinga (Amsterdam) voor de publicatie Family Tree, een portrettenreeks die via de vorm van een stamboomstructuur gerangschikt is. De vier structuren vertellen het verhaal over de sociale omgeving van de fotograaf, zijn vader, zijn moeder en zijn partner. De portretten zijn tot stand gekomen in de directe omgeving van de geportretteerde. Het boek kan gezien worden als een zelfportret van de fotograaf.

Arjan van Helmond (Amsterdam) voor de publicatie Navigator. De structuur van het boek is opgevat als een variabele tentoonstellingsruimte. De reproducties van de schilderijen dienen zich aan als een dubbelgevouwen stapel tekeningen. De lezer/toeschouwer kan er zijn eigen verhaallijn in creëren, door de mogelijkheid de volgorde van de pagina’s te veranderen. Daarnaast is er een apart tekstdeel met essays van Zlatko Würtzberg, Gilda Williams en Ingrid Commandeur.

Geraldine Jeanjean (Amsterdam) voor een publicatie waarin het fotoproject Aumont wordt gedocumenteerd. Aumont is een dorp in het Centraal Massief van Frankrijk en het dorp waar de oma van de fotograaf is opgegroeid. Aumont staat model voor de vele kleine (Franse) gemeenschappen waar de oorspronkelijke harmonie in het dorp door verlies aan werkgelegenheid en o.a. de aanleg van snelwegen verloren is gegaan. Het doel is om deze gemeenschap, voordat ze verdwenen is, te behouden via een fotografisch vastgelegd document.

Maarten Kolk (Eindhoven) voor het boek Doorgeschoten. Het concept voor deze publicatie is ontstaan vanuit zijn fascinatie voor groentetuinen en de gedachte dat gewone dagelijkse dingen te vaak als vanzelfsprekend worden beschouwd. Voor het project liet Kolk zich leiden door de dagelijkse ontwikkelingen in zijn groentetuin. Hij registreerde het doorschieten van groenten met het oog van een ontwerper. Vanuit deze conceptuele invalshoek zette hij de onverwachte schoonheid en de bijzondere kleuren en vormen van groenten centraal.

Jan Koster (Amsterdam) voor de publicatie Dutchscapes, waarin de kust van Nederland op de meest moeilijk toegankelijk plekken gefotografeerd is. De fotoserie laat een ander beeld van de kust zien dan het beeld dat Nederlanders van hun kust hebben. Koster wil nadrukkelijk geen teksten over de foto’s en hoe die zich verhouden tot de Nederlandse fotografie, maar teksten over de stijgende zeespiegel en de toekomst van de kust. In dit concept behouden de foto’s hun autonome

waarde en krijgen ze door de tekstbijdragen nog een andere urgentie.

Germaine Kruip (Amsterdam) voor een publicatie over haar werk en de zienswijze die daaruit ontstaan is. Doordat het werk vaak tijdelijk van aard is en er achter het werk altijd een idee schuil gaat wat vaak niet in eerste instantie zichtbaar is, is het documenteren zowel in beeld als in schrift een belangrijk aspect. De teksten van Jan Verwoert, Modris Eksteins, Caoimhín Mac Giolla Léith, Dominic van den Boogerd en Maxine Kopsa gaan in eerste instantie over het werk, maar plaatsen de begrippen die Kruip in haar werk aanreikt in een bredere context. Annaleen Louwes (Amsterdam) voor de publicatie Minor Details met een aantal portrettenseries als onderwerp. In het boek wordt de werkwijze van Louwes: het draaien rond haar modellen, het bekijken van verschillende kanten op verschillende tijden en het aftasten duidelijk zichtbaar gemaakt. De nadruk in het boek ligt op het fotografieproces en op de series Ko Moreau, Onrustige studies, Rob K. en Jaap S. Ulf Moritz (Amsterdam) voor de monografie Fabric over meer dan 45 jaar ontwerpen. Het boek bevat omvangrijk beeldmateriaal van stoffen, karpetten, behang en ander interieurdesign voor verschillende opdrachtgevers. Naast een inleiding van Lidewij Edelkoort belichten de teksten van Caroline Boot en Christoph Häussler de betekenis van het werk van Moritz voor de Nederlandse en internationale vormgevingswereld.

Riet Neerincx (Arnhem) voor de overzichtspublicatie Vormgeven is uitvinden. Aanleiding voor het boek is een tentoonstelling over het oeuvre van Neericx vanaf 1940 tot heden in het Museum voor Moderne Kunst in Arnhem. In het boek zullen zo’n tachtig sieraden opgenomen worden. Olphaert den Otter (Rotterdam) voor een publicatie die tegelijkertijd verschijnt met de tentoonstelling S&K MORF in het museum Boymans van Beuningen. De tentoonstelling en publicatie tonen één monumentaal schilderij en 126 studies over de zoektocht van Den Otter naar voorbeelden van stallen en kluizen uit de westerse kunstgeschiedenis. De serie is ontstaan uit zijn fascinatie voor zelfgebouwde en van wegwerpmaterialen gemaakte onderkomens van daklozen aan de randen van Rotterdam. Deze combinatie van waardevol en waardeloos ziet Den Otter ook terug op schilderijen met het stal- en kluismotief uit met name de late Middeleeuwen. Met de publicatie beoogt Den Otter zijn positiebepaling ten opzichte van de eigentijdse kunst, in het licht van ontwikkelingen en breukvlakken in de traditie van de cultuur in de 21e Eeuw, te expliciteren. Bas Princen (Rotterdam) voor het fotoboek Rotterdam dat met 40 foto’s en een fictief verhaal van de Gentse schrijver Christophe van Gerrewey een beeld schetst van Rotterdam als ’laatmoderne en eigentijdse stad’. De serie foto’s van perifere gebieden maakte Princen in eerste instantie in opdracht van kunstcentrum Witte de With voor haar uitnodigingen en seizoensbrochures, maar zette hem later aan tot de verwerking ervan in deze publicatie die hij zelf beschouwt als een allegorische

55

54

psychogeografie: het opnieuw beleven en vervolgens inrichten van steden op basis van emoties, ervaringen en situaties.

Wouter van Riessen (Amsterdam) voor de monografie Full Grown Man waarin de essentie van de thematiek van het werk van Van Riessen wordt belicht. De publicatie geeft een overzicht van de werken uit de periode 1989 - 2007. Een essay van Lene ter Haar gaat in op de betekenis van de dubbelganger en het masker in het werk van Van Riessen. De poppen, paarden, clowns en demonen in zijn werk treden op als dubbelgangers van zijn zelfportret. De publicatie verscheen bij een overzichtstentoonstelling in Museum Het Domein in Sittard.

Maurice Scheltens (Amsterdam) voor een publicatie over zijn vrije en toegepaste foto’s. Scheltens tracht met zijn gestileerde stillevens van functionele voorwerpen uit de wereld van de mode, de commercie, de grafische industrie etc. een nieuwe vormentaal te ontwikkelen waarin hyperrealiteit en kunstmatigheid elkaar afwisselen. De publicatie met o.a. een essay van Henk van Os beoogt de werkwijze van Scheltens in beeld te brengen door op verschillende beeldaspecten in te zoomen en zo de verschillende lagen waaruit het beeld is opgebouwd bloot te leggen

Raymond Taudin Chabot (Amsterdam) voor de publicatie Cast (part 4) waarin de kunstenaar een selectie van zijn krantenarchief toont. De verzameling foto’s bestaat uit sobere portretten van zakenmannen en politici wier gedrag onderwerp is van Taudin Chabot’s onderzoek naar machtsstruc-

turen in verschillende groepen van de samenleving. Met deze serie beoogt hij het gedrag van invloedrijke mannen, de retoriek die zij hanteren en hun ambigue relatie tot de media en het volk, in beeld te brengen. In samenwerking met grafisch vormgever Roger Willems zal een narratief verhaal zichtbaar worden gemaakt dat tegelijkertijd als een autonoom kunstwerk opgevat kan worden.

Thomas Widdershoven en Nikki Gonnissen / Thonik (Amsterdam) voor een innovatieve website waarin naast al het materiaal, zowel in beeld als in tekst, het ontwerp en de technische realisatie, het ontwikkelen van het keuze-instrument een zeer belangrijk onderdeel zijn. De website is niet bedoeld als promotie van hun werk, maar als aanzet tot een dialoog. Thonik wil hiermee nadrukkelijk een bijdrage leveren aan het verbreden en verdiepen van de discussie over ontwerpen. De website wordt ook het uitgangspunt van de monografie Thonik voor mij. Deze gepersonaliseerde route door het werk van Thonik kan als gebonden boek via de website besteld worden.

3.5.4 Adviescommissie Publicatiesubsidies voorzitter

Robbert Roos* leden

Ellen de Bruijne Ingrid Commandeur* Nina Folkersma* Diana Krabbendam* Arnold Mosselman Ad van Rosmalen * vanaf 1 juli

57

56

4. BEMIDDELAARSSUBSIDIES 4.1 Inleiding Een bemiddelaarssubsidie kan worden aangevraagd door critici, theoretici, beschouwers en tentoonstellingsmakers. Deze subsidie is bestemd voor uiteenlopende plannen zoals het verrichten van (voor)onderzoek, het schrijven van een essay of publicatie, het opzetten van een symposium of manifestatie of het samenstellen van een tentoonstelling met een bepaald thema. De bemiddelaarssubsidie kan daarnaast ook worden aangevraagd voor een reis of een werkperiode in het buitenland. Bij de beoordeling van de plannen wordt onder andere gekeken hoe de inhoudelijke, theoretische en artistieke uitgangspunten van de aanvrager tot uiting komen. Voorwaarde is dat het om bijzondere plannen gaat en dat het werkzaamheden betreft die niet voor rekening van een instituut of organisatie genomen kunnen worden en die niet in vast dienstverband tot stand komen.

4.2 Overzichten bemiddelaarssubsidies

totaal aantal adviezen 64 positief 26*

totaal aantal adviezen 58 positief 23**


negatief 37 negatief 29

negatief 28

2007

2006

2005



honorerings percentage 32,5%

* waarvan 1 herbeoordeling die positief is geworden ** incl 1 herbeoordeling

In 2007 werd 1 aanvraag om formele redenen niet in behandeling genomen. Aantal vergaderingen: 4

59

58

4.3 Toekenningen bemiddelaarssubsidies

Roel Arkesteijn (Rijswijk) bijdrage aan de samenstelling van de publicatie Spero Speaks. Nancy Spero: selected writings and interviews. De bronnenpublicatie over deze Amerikaanse kunstenares moet een intiem beeld geven van haar manier van werken, haar sociaal-maatschappelijk engagement en betekenis als kunstenaar. Het boek zal vrijwel geheel zijn samengesteld uit materiaal van haar hand: nooit eerder ontsloten interviews en teksten, naast een selectie uit Spero’s persoonlijke archieven. Arkesteijn zal Spero interviewen, zorgen voor het archiefonderzoek, en het boek voorzien van een inleiding/verantwoording. Ter gelegenheid van het verschijnen van de publicatie zal de Appel in Amsterdam een tentoonstelling van Spero maken, met Arkesteijn als gastcurator. Frederique Bergholtz (Maastricht) vervolgbijdrage voor het onderzoek Feminist Legacies and Potentials in Comtemporary Art Practice en met name de afsluitende Feminism Reader. Het onderzoek gaat over de erfenis en het potentieel van het feminisme voor de hedendaagse beeldende kunst, en is onderdeel van het langlopende project If I Can’t Dance, I Don’t Want To Be Part Of Your Revolution dat draait om performancekunst en de relatie tussen kunstenaar en publiek. De reader zal worden gepresenteerd in samenwerking met het tijdschrift Afterall. Anne Berk (Oostzaan) bijdrage voor het boek Searching for Meaning, the return of the figure in international sculpture of the nineties.

Na het boek Bodytalk, dat de nieuwe figuratie van de Nederlandse beeldhouwkunst tot onderwerp had, wil Berk nu werken aan een cultuurhistorische verdieping van het onderwerp in een internationaal kader. Het boek richt zich op een breed publiek.

Josephine Bosma (Amsterdam) voor het schrijven van een bundel essays over ‘netkunst’. Bosma, zelf pionier op dit gebied, wil een toegankelijke bijdrage leveren aan het actuele discours. In tegenstelling tot de bestaande bloemlezingen wil Bosma vanuit een breed en beschouwend perspectief de kunstpraktijken op het internet vanaf de jaren negentig becommentariëren en analyseren. Daarnaast zal het boek ingaan op aspecten van kunst op het internet, zoals identiteit, lichamelijkheid, geluid en ruimte. De publicatie zal verschijnen in een serie van het Institute of Network Cultures en worden uitgegeven door NAi Uitgevers.

Jamain Brigitha (Amsterdam) voor het ontwikkelen van het kunstevenement Dream Amsterdam, dat internationaal toonaangevende kunstenaars in de gelegenheid wil stellen werk te realiseren in de openbare ruimte van Amsterdam. Amsterdam wordt als locatie en uitgangspunt gebruikt voor de te realiseren kunstprojecten, die erop zijn gericht een groot en divers publiek met hedendaagse kunst in aanraking te brengen.

Hedy van Erp (Oudkarspel) en Iris Sikking (Amsterdam) bijdrage aan het project Baby – de ideale mens verbeeld, dat een masteronderzoek naar fotoportretten van baby’s van 1839 tot heden wil uitbreiden en

verwerken tot een reizende tentoonstelling. Van Erp zal haar onderzoek, dat zich richt op gebruiksfotografie, uitdiepen met thema’s als het sociaal-documentaire genre en nietwesterse culturen woonachtig in westerse samenlevingen. Doel is te komen tot een tentoonstelling die vanuit een laagdrempelig thema verschillende invalshoeken van de hedendaagse fotografische geschiedschrijving benadert. Het Nederlands Fotomuseum zal in 2008 de tentoonstelling presenteren.

Annelou Evelein (Maarn) om samen met verschillende kunstenaars en architecten deel te nemen aan een uitwisseling over sustainable development in Australië, op uitnodiging van het Imaging the Land International Research Institute. Doel van de uitwisseling is om vanuit een ander perspectief te kijken naar de problemen van de stad versus het platte land, en de discussie in het vakgebied over duurzame ontwikkelingen. Evelein wil de kennis en ervaringen inzetten in de eigen praktijk in Nederland. De resultaten van de reis zullen tevens worden opgenomen in een reizende tentoonstelling van Sydney en Broken Hill, naar Leidsche Rijn en Kasteel Groeneveld. Kaleb de Groot, Merel van ’t Hullenaar, Roosje Klap, Mark Meeuwenoord, Richard Niessen, Peter Stel, Jennifer Tee en Esther de Vries (Amsterdam) voor het initiatief FLATSTATION dat de grootstedelijke omgeving van de Bijlmer onderzoekt, en daarop vanuit de artistieke praktijk van de deelnemers zowel creatief als intellectueel reflecteert. Het initiatief van de groep Bijlmerbewoners wil een bijdrage leveren aan het

actuele discours over culturele diversiteit, en samenwerken om projecten te realiseren met de Bijlmer als uitgangspunt en inspiratiebron. De toegekende subsidie wordt specifiek ingezet voor de totstandkoming van het nulnummer van de uitgave PAMFLAT.

Bram de Groot (Leiderdorp) bijdrage aan het schrijven van een publicatie over het werk van de beeldend kunstenaar Gerard Caris. Het essay zal drietalig verschijnen in het boek Pentagosnisme 2, dat zal worden uitgegeven door het Zentrum für Kunst und Medien technologie in Karlsruhe. De publicatie zal tentoonstellingen begeleiden in het ZKM en de TU Enschede. De Groot wil zich richten op de vraag hoe het werk van Caris past in de geometrische traditie in de Nederlandse kunst van de twintigste eeuw. Is de pentatuur van Caris een logisch vervolg op klassieke ontwerp systemen als triangulatuur en kwadratuur? Bart van der Heide (Amsterdam) bijdrage voor een artikel over de problematische theoretische status van installatiekunst. Het artikel gaat in op een aantal conclusies van Van der Heide’s scriptieonderzoek De esthetische paradox in het discours rond de installatiekunst en doet extra onderzoek naar de Nederlandse situatie. Doel is tot een her definiëring te komen van de condities waarbinnen deze hedendaagse kunstvorm opereert, en de heersende beschouwing van de installatiekunst in het bredere kader van de conceptuele kunsttraditie te plaatsen. Helma Hellinga (Amsterdam) voor het onderzoek PREVI Lima – De ontdekking van de verborgen opgave. Het onderzoek moet leiden

61

60

tot een scenario voor een documentaire over de PREVI woningbouwopgave in Lima, Peru in de jaren ‘70. Onder meer Aldo van Eyck leverde hier een bijdrage aan, maar ook architecten als Kiyonori Kikuyake, Charles Correa, Alexis Josic en Alfredo Pini. Met de beoogde documentairevorm wil Hellinga een bredere doelgroep bereiken en tegelijk het werkveld van de architect en stedenbouwer vergroten door hen inzicht te bieden in de mogelijkheden en problemen van een geëngageerde beroepsopvatting.

Harm Hollestelle (Amsterdam) bijdrage aan het onderzoek naar stijl, structuur en expressiviteit van tekeningen van fysici, gemaakt voor verslagen van experimenten. Hollestelle wil vanuit zijn achtergrond van zowel beeldhouwer als natuurkundige het grensgebied tussen wetenschappelijk onderzoek en de kunsten verhelderen en bijdragen aan de kennisontwikkeling op dit gebied.

Paul Kempers (Amsterdam) bijdrage voor de kunstbeschouwelijke publicatie De Nieuwe Vleugel – een historische vertelling, een verhandeling over een halve eeuw moderne kunstgeschiedenis, het gedachtegoed van museumdirecteuren en curatoren, de reactie daarop van de samenleving, en de omgang met de erfenis-Sandberg. De Nieuwe Vleugel (Sandbergvleugel) van het Stedelijk Museum wordt hierbij als symbool opgevoerd, als belichaming van het moderne ‘open’ museum waar de avant-garde onderdak vond. De publicatie zal verschijnen bij uitgeverij Mets & Schilt.

Petran Kockelkoren (Enschede) voor een reis naar het CEAC in Xiamen, China, waar hij in samenwerking met het kunstenaarsduo Vroegop/Schoonveld een artistiek onderzoek naar culturele diversiteit wil uitvoeren. Het onderzoek ligt in het verlengde van een eerdere samenwerking en het ontwikkelen van gezamenlijke onderzoeks- en onderwijsprojecten op het raakvlak van artistic research, culturele innovatie en industriële productieprocessen, resulterend in kunstproducten en begeleidende publicaties. De reis zal dienen ter voorbereiding van een monografie over de kunst van culturele zelfproductie. Brigitte van der Sande (Amsterdam) bijdrage aan het vooronderzoek van Amster dam at War, een multidisciplinair project over Amsterdam in oorlog in 2030. Van der Sande wil bekijken welke kunstenaars een bijdrage kunnen leveren aan het onderzoek naar de effecten van oorlog op de stad en haar bewoners, en zal daarbij samenwerken met kunstenaars uit verschillende culturen. Kunstenaars die zelf oorlog of oorlogsdreiging hebben meegemaakt worden samengebracht met kunstenaars uit landen zonder recente oorlogsgeschiedenis. Hierbinnen komen strategieën van verzet en overleving aan de orde, angst en agressie als creatieve motor, fascinatie voor het militaire, of leven onder dreiging van de dood. Naast beeldend kunstenaars worden ook performancekunstenaars, vormgevers, architecten en journalisten gevraagd mee te werken aan het project. Van der Sande is verantwoordelijk voor de tentoonstellingen, performances en debatten voor ‘Amsterdam at War’, als onderdeel van een grotere manifestatie in samenwerking met Partizan Publik.

Theo Seesing (Rotterdam) voor de start van het kunstproject Op zoek naar De Liefde, waarbij kunstenaars en vormgevers wordt gevraagd de reis van het schip De Liefde, dat in 1598 de basis legde voor de handelscontacten tussen Nederland en Japan, als uitgangspunt te nemen voor nieuw werk. De deelnemers reflecteren op de cultureel historische context met als eindresultaat twee exposities en een publicatie, die in het kader van het vierhonderdjarige handelsverdrag tussen beide landen zullen worden gepresenteerd bij onder meer de Tokyo Design Week 2009.

Lukasz Stanek (Delft) bijdrage aan het onderzoek The Concrete Search by Henri Lefebvre: towards a critique and a project of an urban society. Het onderzoek besteedt aandacht aan de theorie en productie van ruimte door de Franse filosoof en socioloog Lefebvre, en zijn invloed op de hedendaagse architectuur en stedenbouw. De resultaten van het onderzoek worden gepresenteerd in een publicatie en tijdens een symposium aan de Jan van Eyck Academie in Maastricht en de Delft Graduate School of Design. Winnie Terra (Amsterdam) bijdrage voor een dialoog over het cultureel diversiteitsbeleid in de kunsten in Nederland, via structurele dialoogsessies met een internationaal panel bestaande uit een ‘voorhoede’ van professionals in verschillende domeinen; zoals een journalist uit Pakistan, een activist uit Berlijn, een kunstenaar uit Spanje, een wetenschapper uit Polen en een galeriehouder uit Londen. Terra wil door een debat met de ‘makers’ de patstelling waarin het thema zich bevindt (met enerzijds het veld en anderzijds de overheid en gedecentraliseerde fondsen) van andere invalshoeken voorzien.

4.4 commissie bemiddelaarssubsidies voorzitter

Valentijn Byvanck leden

Ann Demeester Xander Karskens Domeniek Ruyters Barbara Visser Hein Eberson Gert Jonkers Irma Boom Piet Vollaard Ton Venhoeven Afhankelijk van de aard van de aanvragen wordt de werkgroep samengesteld uit bovenstaande leden.

63

62

5. ACTIVITEITEN IN HET BUITENLAND 5.1 Buitenland ateliers In 2007 bood het Fonds BKVB op 11 verschillende plekken vaste residencies aan. De ateliers in New York en Berlijn blijven onverminderd populair. Van de 213 aanvragen voor de vaste buitenland ateliers werden er 40 voor een verblijf in New York en 62 voor Berlijn ingediend. Naar aanleiding van de aanbevelingen van het rapport Het Buitenland wordt steeds kleiner over het buitenlandbeleid van het Fonds BKVB en het voornemen om het aantal buitenland ateliers te vergroten zijn er contacten gelegd met de artists in residence plek Capacete in Rio de Janeiro. Het Fonds was al langer op zoek naar een interessante plek in ZuidAmerika. De reden om juist de mogelijkheden van Capacete te onderzoeken was ingegeven door het feit dat het Fonds door een aantal kunstenaars op deze residency was gewezen en de toenemende belangstelling van kunstenaars voor Zuid-Amerika. Ook de goede ervaringen die Jonas Ohlsson in 2007 met Capacete had in het kader van de ‘tijdelijke buitenland ateliers’ heeft hier aan ten grondslag gelegen. Deze contacten hebben geresulteerd in een vaste samenwerking die in 2008 van start zal gaan. Capacete werd in 1998 opgericht door de Braziliaanse kunstenaar/fotograaf Helmut Batista. Batista werkt intensief met de artists in residence samen om de beoogde plannen uit te voeren en biedt de gastkunstenaars een sterk netwerk van Zuid-Amerikaanse kunstenaars. Capacete ziet de historische, stedelijke en sociale context van Rio de Janeiro als een belangrijk laboratorium voor een werkperiode. Ook de tijdelijke residencies in het Art Intitiative Tokyo (AIT) en Artspace in Sydney zijn succesvol verlopen. De enthousiaste verslagen van Martine Stig (AIT) en Roderick

Hietbrink (Artspace) hebben er toe geleid dat beide plekken in het reguliere buitenland atelier programma worden opgenomen. Het is in 2007 niet gelukt om een goed alter natief voor de in 2006 opgeheven Delfina Studios in Londen te vinden. Een aantal artists in residence plekken in Londen wordt nog onderzocht. Het Fonds BKVB heeft in 2007 naast zijn vaste ateliers opnieuw een aantal andere tijdelijke buitenland ateliers aangeboden in samenwerking met Trans Artists. Deze tijdelijke ateliers worden in principe slechts een keer aangeboden, maar bij veel belangstelling kan besloten worden de plek in een ander jaar opnieuw aan te bieden. Deze artists in residence plekken zijn o.a. geselecteerd op basis van de artistieke mogelijkheden die geboden worden en de belangstelling van kunstenaars voor bepaalde landen of steden. Voor deze ronde werd gekozen voor ateliers in Albanië, Litouwen, Zuid-Korea, Zuid-Afrika en Jordanië. In totaal werden er 47 aanvragen ingediend. Een speciale werkgroep van de Commissie Stimuleringssubsdies maakt de voorselecties voor de verschillende plekken. De artist in residence plek maakte uit een shortlist de uiteindelijke keuze. De volgende kunstenaars werden geselecteerd: Ssamzie Space, Seoul: Dirk van Lieshout

TICA, Tirana: Annaleen

Louwes

CAC Vilnius: Kevin van Braak Voor de ateliers in The Bag Factory (Johannesburg) en Makan House (Amman) is de uiteindelijke keuze nog niet bepaald.

Samenstelling werkgroep tijdelijke buitenland ateliers

Flos Wildschut, voorzitter Helmut Dick Wilma Sütö Martijn van Boven Lene ter Haar* * plaatsvervangend lid

5.1.1 Samenstelling Commissies Buitenland ateliers De Adviescommissie Buitenlandateliers bestaat uit een ‘pool’ van een aantal voorzitters en een tiental commissieleden, waaruit per atelier verschillende subcommissies worden gevormd. De samenstelling van deze sub commissies wisselt (gedeeltelijk) per jaar. voorzitters

Sacha Bronwasser Hedwig Feijen Maria Hlavajova Jean Bernard Koeman Renée Steenbergen Jan van Toorn Camiel van Winkel leden

Atousa Bandeh Ghiasibadi Phillip van den Bossche Marc Bijl Thomas Castro Krien Clevis Krist Gruijthuijsen Jaap Guldemond Lene ter Haar Ineke Hans Natasja Kensmil Niels Klavers Sabien de Kleijn Aglaia Konrad Susanne Kriemann Rens Muis

65

64

Erik Odijk Thomas Peutz Patricia Pulles Robbert Roos Jan Rothuizen Diana Stigter Annet Tijhuis Barbara Visser Rob Voerman Marieke Wiegel* * Atelier Holsboer, namens Institut Néerlandais

5.1.2 Toekenningen buitenland ateliers

Banff Centre for the Arts, Canada

Künstlerhaus Bethanien, Berlijn

De adviescommissie ontving 10 aanvragen. Voor de periode 5 april - 1 juni 2008 werd

De adviescommissie ontving 28 aanvragen. Er zijn 4 aanvragers voorgedragen aan het Künstlerhaus Bethanien. De adviescommissie heeft in samenspraak met Christoff Tannert, directeur van het Bethanien, Anouk Kruithof geselecteerd voor de periode van 1 april 2008 1 april 2009.

Projectstudio Berlijn De adviescommissie ontving 34 aanvragen. Zij selecteerde samen met directeur Waling Boers voor de periode 1 mei 2008 - 1 mei 2009 de volgende kunstenaars en ontwerpers:

Stefanos Tsivopoulos, Ton Schuttelaar en het samenwerkingsverband Jeroen Kummer, Arthur Herrman en Kirsten Algera. Platform Garanti, Istanbul De adviescommissie ontving 11 aanvragen. In samenspraak met Vasif Kortun, directeur van Platform Garanti, werd Bas van Beek voor de periode van 1 september 2007 1 februari 2008 geselecteerd en voor de periode van 1 februari - 1 mei 2008 Lonnie

van

Jasper Niens geselecteerd. IASPIS, Stockholm De adviescommissie ontving 13 aanvragen en heeft 4 kandidaten aan het bestuur van IASPIS voorgedragen. Deze selecteerde voor de periode 1 nov 2008 - 1 maart 2009 Erik

Olofsen en voor de periode 1 juli 2009 1 nov 2009 Anette Krauss.

Atelier Holsboer, Parijs

1 juni 2008.

Projectstudio Rome De adviescommissie ontving 13 aanvragen. Voor de periode van 10 september - 10 december 2007 werd Maria

Barnas geselecteerd.

Platform China, Beijing De adviescommissie ontving voor twee selectieronden in totaal 24 aanvragen. Beide keren werden 3 kandidaten aan de directie van Platform voorgedragen. Voor de eerste periode

selecteerde Pablo Pijnappel voor de periode van 1 april 2008 - 1 april 2009.

periode van 1 juli - 31 december 2008 Peter

Art Center College of Design, Pasadena Er werden 6 aanvragen ingediend voor een residency van 1 jaar in het Art Center. Uit reacties van potentiële aanvragers blijkt dat het voor de meeste ontwerpers niet mogelijk is om een heel jaar uit hun bureau of ontwerppraktijk te stappen. Met het Art Center is overeengekomen dat de residency ook voor een kortere periode aangevraagd kan worden. Voor de periode 1 december 2007 - 1 mei 2008 werd

International Studio and Curatorial Program (ISCP), New York

Townhouse Gallery, Cairo

selecteerde Guido van der Werve om van 1 januari 2008 - 1 januari 2009 in het ISCP te werken.

Uitentuis voor de periode 1 februari -

van 1 januari - 1 juli 2008 werd Marike

De adviescommissie ontving 40 aanvragen en

Osterholt en Elke

De adviescommissie ontving 24 aanvragen en

het duo Mieke Gerritzen en Koert van Mensvoort geselecteerd.

Brummelen.

duo Wouter

De adviescommissie ontving 10 aanvragen. In samenspraak met William Wells, directeur van Townhouse Gallery, is Elspeth Diederix voor de periode 15 september 2007 - 15 januari 2008 geselecteerd en het

Schuurman geselecteerd en voor de

Vink.

67

66

5.2 Studiereis Studiereis Power of Place Van 14 september tot 3 oktober 2007 reisde een gezelschap van (landschaps)architecten, vormgevers, kunstenaars en beschouwers door de Verenigde Staten in het kader van de studiereis Power of Place – Een zoektocht naar de betekenis van landschap en openbare ruimte in Amerika. Deze achtste studiereis had de bestudering van het landschap en de stedenbouw op drie schaalniveau´s als uitgangspunt: het stadspark als sociale en multiculturele ruimte in de verdichte stad, het landschap aan de rand van de stad dat onder druk van de oprukkende verstedelijking ingrijpend verandert en het grootschalige, omringende landschappelijk gebied als opgave van behoud, beheer en ontwerp. De onderliggende vragen naar hun onderlinge relatie, naar beheer en behoud, naar conservatie en transformatie structureerden het reisprogramma die het gezelschap eerst leidde naar de oostkust waar New York City, de Hudson River Valley, Washington DC, Charlottesville en Williamsburg werden bezocht. In de Mid West was Chicago en het omliggende prairiegebied het reisdoel en tot slot werden in Arizona enkele Nationale Parken, waaronder de Grand Canyon, opgezocht. Gedurende de reis is een weblog bijgehouden met de bevindingen en impressies van alle reisdeelnemers. In Nieuwsbrief 013, op ArchiNed en in het tijdschrift De Blauwe Kamer is door enkele reisdeelnemers reeds teruggeblikt op de studiereis. In groter verband zal dit tijdens de Triënnale van Apeldoorn gebeuren; een internationale manifestatie die in de zomermaanden van 2008 de landschapsarchitectuur in al zijn hoedanigheden onder de aandacht van een groter publiek zal brengen.

Een mooie gelegenheid om de ontwerpvisies en onderzoeksvragen die het Amerikaanse landschap en de Amerikaanse steden opriepen in een transatlantisch perspectief met Nederlandse en Amerikaanse vakgenoten te bediscussiëren. Een tweetalige publicatie (Nederlands/Engels) zal later in het jaar verschijnen.

Deelnemers studiereis

John Boon, Soest Geert van de Camp, Rotterdam Michael van Gessel, Amsterdam Voebe de Gruyter, Brussel David Hamers, Den Haag Harry den Hartog, Rotterdam Kai van Hasselt, Amsterdam Jan Dirk Hoekstra, Arnhem Mariette Kamphuis, Rotterdam Judith Korpershoek, Amsterdam Stijnie Lohof, Rotterdam Rudy Luijters, Den Haag Erik Odijk, Nijmegen Sanne Peper, Amsterdam Tjerk Ruimschotel, Enumatil Frank van der Salm, Delft Dirk Sijmons, Amsterdam Mechtild Stuhlmacher, Rotterdam Fabiana Toni, Rotterdam Huib van der Werf, Amsterdam Ester van de Wiel, Rotterdam

5.3 Stichting Het Van Doesburghuis, Meudon/ Parijs Sinds 2005 voert het Fonds BKVB het secretariaat van de stichting Het Van Doesburghuis. De Stichting beheert de atelierwoning van Theo en Nelly van Doesburg in Meudon, bij Parijs. Deze woning staat open voor kunstenaars, ontwerpers, beschouwers, musici, dichters etc. die in het kader van een culturele studie of uitwisseling tijdelijk in Frankrijk willen wonen. Het bestuur van de stichting kwam één keer bijeen in het Van Doesburghuis om voor de periode 2008-2009 kandidaten voor een verblijf in de atelierwoning te selecteren en om de restauratiewerkzaamheden met de betrokken architect door te nemen. Sico Carlier zal vanaf begin maart 2008 tot eind februari 2009 in het van Doesburghuis verblijven en Lam de Wolf aansluitend van begin maart tot eind augustus 2009. Beiden kregen een subsidie van het Fonds BKVB voor de huurkosten.

69

68

6. COMMISSIE PILOTPROJECTEN 6.1 Inleiding

6.2 Nieuwe en lopende pilot projecten

In 2007 vonden drie vergaderingen plaats van de Commissie Pilotprojecten. Het is de taak van de commissie om projecten te initiëren of te ondersteunen die zij van belang acht voor de implementatie of de versteviging van het beleid van het Fonds. De commissie biedt de mogelijkheid projecten te ondersteunen die niet op een andere wijze door het Fonds BKVB bevorderd hadden kunnen worden, maar wel van belang zijn voor de culturele/artistieke dimensie van maatschappelijke vragen of de ontwikkeling binnen de kunsten. De commissie agendeerde en besprak verschillende onderwerpen in het verlengde van en vooruitlopend op de praktijk van het Fonds. Lopende projecten werden geëvalueerd en nieuwe geëntameerd. De lopende waren: Co-Lab, Typographic Matchmaking, Pompgemaal Den Helder, Instituto Buena Bista en Ateliers ’89. De nieuwe waren de Intendanten Culturele Diversiteit, Atelier Zuid-as, buitenlandatelier Moldavië en de No Academy.

Intendanten Culturele Diversiteit Na een open oproep in 2006 werden begin 2007 de Intendanten Culturele Diversiteit bekendgemaakt en vond een openbaar debat plaats bij Podium Mozaïek in Amsterdam. De geselecteerde intendanten waren:

Atousa Bandeh Ghiasabadi; Binna Choi en Kyongfa Che; Jeanne van Heeswijk en Dennis Kaspori; Ergün Erkoçu; Michael Tedja, Remy Jungerman en Gillion Grantsaan; Eline van der Vlist en Abdellah Karoum. Zij zullen hun projecten in de loop van 2007 tot en met voorjaar 2009 realiseren, waarbij op diverse momenten publieke presentaties in en buiten Nederland zullen plaatsvinden. Het Fonds BKVB stelde Johan Pijnappel aan als projectmanager om de intendanten waar nodig te ondersteunen en overkoepelende presentaties te realiseren. Om persoonlijke redenen moest Pijnappel halverwege het jaar zijn taak overdragen aan Lilet Breddels. Met het intendantenproject legt het Fonds BKVB in haar beleid een blijvend zwaartepunt op de culturele diversiteit, in de betekenis van het creëren van gelijkheden en van kansen en daarmee van het ontsluiten van andere kunst(praktijken).

Typographic Matchmaking In 2007 organiseerden de Khatt Foundation en Mediamatic het symposium Khatt, Kufi & Kaffiya over de hedendaagse Arabische cultuur. Hierbij werden vijf nieuwe Arabische lettertypen, een boek, cd rom, en een internationale online community gepresenteerd. De lettertypen waren het

resultaat van het door het Fonds ondersteunde pilotproject Typographic Matchmaking waarbij vijf toonaangevende Nederlandse typografen met Arabische collega’s in contact werden gebracht om nieuwe Arabische ‘font families’ te ontwerpen. Met de opening van de zeer succesvolle El Hema tentoonstelling, waarvoor de lettertypes als eerste werden ingezet, werd het pilotproject afgerond.

Atelier Den Helder Het Fonds BKVB participeert sinds 2006 in een artist in residency in een oud pompgemaal in de duinen bij Den Helder. In 2007 is het gebouw geschikt gemaakt als gastatelier voor kunstenaars. Het Fonds zal het atelier vanaf 2008 beschikbaar stellen aan beeldend kunstenaars, vormgevers, architecten en bemiddelaars, maar ook aan academies en professionals uit de (internationale) kunstwereld.

Poëzie op het Scherm Op uitnodiging van het Fonds voor de Letteren is het Fonds BKVB mede-organisator van de vierde editie van ‘Poëzie op het scherm’. Deze samenwerking biedt zes vormgevers en kunstenaars werkzaam op het gebied van de nieuwe media, de mogelijkheid samen te werken met zes gerenommeerde dichters en te onderzoeken hoe taal, beeld, geluid en beweging elkaar kunnen versterken en verrijken. Geïnteresseerden werden via de website van het Fonds BKVB opgeroepen zich aan te melden voor ‘Poëzie op het scherm’. De resultaten van het onderzoek, in de vorm van een digitaal gedicht, essay of prozafragment, worden gepresenteerd in mei 2008 tijdens de manifestatie Amsterdam Wereldboekenstad in het Pakhuis de Zwijger.

No Academy De No Academy werd eind 2007 ondersteund om beginnende kunstenaars en ontwerpers op te leiden tot ‘social designers’. Dit zijn kunstenaars en ontwerpers die creatieve strategieën inzetten in maatschappelijke vraagstukken. De No Academy gaat van start met een pilot in Amsterdam, waar drie deelnemers onder leiding van een professionele social design expert werken aan praktijkopdrachten van de Amsterdamse ‘prachtwijken’ Geuzenveld/Slotermeer, De Baarsjes en Slotervaart.

Pre-residence in Moldavië Op uitnodiging van het Fonds onderzocht architect/beeldend kunstenaar Mikel van Gelderen de mogelijkheden voor het welslagen van het initiatief van beeldend kunstenaar Ron Sluik: het opzetten van een kunstcentrum annex artist in residence plek in Chisinau (Moldavië).

Co-Lab Co-Lab, een platform voor de Nederlandse mode-vormgeving met als doel de beroepsmatige ontwikkeling van getalenteerde Nederlandse modeontwerpers, heeft in 2007 onder leiding van Christophe Mollet de plannen geconcretiseerd en omgezet in een lopende organisatie. Gekozen is voor Francisco van Benthum en Intoxica (Kentroy Yearwood) als eerste ontwerpers voor een internationaal produktie- en distributiemodel dat zal lopen tot 2009.

Instituto Buena Bista Het Fonds ondersteunt sinds de oprichting in eind 2006 het Instituto Buena Bista (IBB), een instituut voor kunstonderwijs in Curaçao. Doel is het lokale niveau van de kunst naar een

71

70

hoger plan te brengen door middel van een oriëntatiecursus voor jong talent tussen de 15 en de 25 jaar. Deze cursus wordt verzorgd door professionele kunstenaars zowel uit de Antillen als uit Nederland. Daarnaast heeft het IBB twee gastateliers: een voor in Nederland residerende kunstenaars en een voor buitenlandse kunstenaars. Het doel is om met beide programma’s een zo breed mogelijk scala aan visies binnen de kunst zichtbaar te maken op Curaçao. Het Fonds draagt specifiek bij aan de Nederlandse ‘artists in residence’, waar in 2007 achtereenvolgens Bart

Lodewijks/ Daniëlle van Zuijlen en Ronald Cornelissen gedurende een werkperiode verbonden waren. Van de kunstenaars wordt verwacht dat zij een bijdrage leveren aan de cursus door lezingen en workshops te geven.

Ateliers ’89 Eind 2006 ondersteunde het fonds een pilot voor Ateliers ’89, Academia de Bellas Artes Aruba. Gedurende een aantal jaren zal deze stichting een serie workshops geven, telkens gevolgd door een tentoonstelling. Dit in samenwerking met een aantal academies in Nederland, waaronder de Gerrit Rietveld Academie, de Academie St. Joost en de Academie Minerva. Doel is een kweekvijver te creëren voor jong talent.

Atelier Zuid-as Op uitnodiging van het Virtueel Museum Zuidas (VMZ) selecteerde het Fonds BKVB het bureau LOLA Landscape architects voor een verblijf in een van de gastateliers in het voormalig Sint Nicolaasklooster aan de rand van de Zuidas. Dit klooster biedt plaats aan zes kunstenaars en ontwerpers die in het kader van de ‘Vrije

Ruimten’ van het VMZ enkele maanden verblijven met het verzoek mee te denken en te reageren op de ontwikkelingen van de Zuidas.

6.3 Samenstelling commissie pilotprojecten

Peter Veenstra, Cees van der Veeken en Eric-Jan Pleijster van

voorzitter

LOLA verbleven beurtelings in het klooster en werkten aan wat zij zelf ‘een periode van zelfonderzoek’ noemen; er was geen ontwerpopgave en alle plannen voor de Zuidas bevonden zich al in een definitieve fase. Wat konden zij als landschapsarchitecten hier nog aan toevoegen? Dit gegeven leidde hen naar de randgebieden van de Zuidas - de RAI en Schiphol - om betrokkenen op de potenties ervan voor de toekomst te wijzen. Het onderzoek van LOLA resulteerde in het ontwerp ‘Amsterdam Airport City’: een lineaire stad die als corridor de Blijmermeer met Schiphol verbindt en het gebied een functie geeft als tweede stadshart van Amsterdam. De maquette van ‘Amsterdam Airport City’ werd, samen met de onderzoeksresultaten van de andere residenten, aan het einde van de werkperiode in de zomermaanden in de presentatieruimte van Platform 21 getoond.

Lex ter Braak leden

Bart de Baere Nikki Gonnissen Wouter Vanstiphout

73

72

7. TAX-VIDEOCLIPFONDS 7.1 Inleiding Samen met het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties geeft het Fonds BKVB uitvoering aan het TAX-videoclipfonds. Deze regeling werd in 2006 in het leven geroepen om videoclips te bevorderen die artistiek hoogwaardig en innovatief zijn en die ingezet kunnen worden voor de internationale promotie van Nederlandse artiesten en hun cd´s. Tot en met 2008 is in totaal € 900.000 beschikbaar. Een derde daarvan wordt gefinancierd uit het Actieprogramma Cultuur en Economie van de Ministeries van OCW en Economische Zaken; tweederde door de uitvoerende fondsen. De adviescommissie van het TAX-videoclipfonds vervult een dubbele functie. Enerzijds beoordeelt zij subsidieverzoeken van beeldmakers, popartiesten, platenmaatschappijen, producenten en ieder ander met een goed idee voor een videoclip. Anderzijds initieert de commissie projecten door actief te bemiddelen en te zoeken naar onverwachte, prikkelende of bijzondere combinaties van beeldmakers en artiesten. Dit jaar werden er door de commissie 4 clips geïnitieerd Aan de speciale website van het TAXvideoclipfonds is in 2007 een extra functie toegevoegd waarmee de gehonoreerde clips direct bekeken kunnen worden. De site www.videoclipfonds.nl wordt door het Fonds BKVB onderhouden.

7.2 Overzicht

7.3 Toekenningen TAX-videoclipfonds

Eelko Ferwerda (beeld) bij Salah Edin Positief 22 Negatief 102*

(muziek): Het land van In deze clip wordt de visie van de artiest op de hedendaagse Nederlandse samenleving sinds de moord op Theo van Gogh verbeeld. De clip speelt zich af in een doorsnee huiskamer in een Vinexwijk en toont verschillende situaties, uiteenlopend van een blank gezin dat zijn avondeten van de Voedselbank krijgt, tot een jonge Marokkaan die door de ME wordt gearresteerd op verdenking van terrorisme.

Wouter Stoter en Daniel Bruce / Totaal aantal aanvragen 124 Honoreringspercentage 17,5 % * waarvan 3 aanvragen op formele grond werden afgewezen (2 daarvan door de adviescommissie) en 1 herbeoordeling uit 2006 negatief bleef.

COMRAD (beeld) bij Coparck (muziek): A good year for the robots Over een man die denkt dat hij een robot is. Zijn collega’s op kantoor vinden hem de ideale collega, maar toch voelt hij zich emotioneel achtergesteld bij normale mensen. De man besluit een operatie te ondergaan om ook gevoelens te kunnen krijgen. Dit brengt nogal wat teweeg.

Michaël Sewandono en Floris Schönfeld / Moksi-Meti (beeld) bij Sophie Zeyl (muziek): I’m not like that De clip speelt zich af in een klinische, steriele ruimte. De zangeres ligt op de operatietafel en fungeert als studieobject voor een aantal zelfstandig functionerende handen. Deze zoeken naar openingen in het vlees van Sophie om haar vol te stoppen met gekleurde spulletjes.

Wouter Stoter / COMRAD (beeld) bij Rowwen Hèze en Nynke Laverman (muziek): Droemvlucht

Het nummer is gebaseerd op een thema uit Midzomernachtsdroom van Shakespeare en wordt deels in het Limburgs en deels in het Fries gezongen. De videoclip geeft een visuele vertaling van dit samenspel tussen de twee streektalen door beelden van unieke plekken uit beide regio’s te gebruiken. De clip hanteert tevens elementen die refereren aan Midzomernachtsdroom.

Steffen Haars (beeld) bij Benny Sings (muziek): Let me in De zanger is te zien in een sfeervol appartement waar hij achter een vleugel zit. Aan het begin van de clip is hij kaal, maar gaandeweg komt er steeds meer haar op zijn hoofd, doordat de scènes in omgekeerde volgorde gemonteerd worden.

Hugo Keijzer (beeld) bij Laidback Luke (muziek): Rocking with the best De clip speelt zich af in een gettowijk in Los Angeles. Een groepje van drie stoere gangmembers kijkt televisie en raakt enthousiast door de beelden van cheerleaders. De mannen spoeden zich naar de sportschool om zich in het zweet te werken, maar al gauw blijkt dat zij dat niet doen om indruk op de vrouwen te maken: zij willen zelf cheerleaders worden.

Jantiene de Kroon / Mooves (beeld) bij Agua de Annique (muziek): Day after Yesterday Geanimeerde videoclip waarin het liefdesverdriet van een stewardess verbeeld wordt via een leeg vliegtuig. Ondanks het gebrek aan passagiers, blijft de stewardess drankjes rondbrengen, veiligheidsinstructies geven en vriendelijk lachen. Aan het eind van de clip blijkt dat het vliegtuig niet echt leeg was: het

75

74

was enkel de weergave van de emoties van de verdrietige stewardess.

Rogier van der Zwaag (beeld) bij Nobody beats the drum (muziek): Quit your job In de clip zien we een jongeman die wakker wordt in een verlaten en vervallen fabriek. Hij gaat op zoek naar de uitgang en wordt onderweg belaagd door allerlei mysterieuze gedaantes. De clip speelt zich af in een donkere fantasiewereld, waarbij in het midden gelaten wordt of de gedaantes werkelijkheid zijn, of waanbeelden in het hoofd van de jongen.

André Maat (beeld) bij Coparck (muziek): The director’s cut Een videoclipregisseur heeft precies 3,46 minuten om de nieuwe clip van de band te bedenken, op te nemen, te monteren en van special effects te voorzien. Net als in de vorige clip van Coparck streven de makers een visuele vorm na waarin verhaal en clip versmelten. Acteurs en gesproken dialogen spelen daarbij een belangrijke rol; de teksten overstemmen hier en daar kort de muziek.

Yan Ting Yuen (beeld) bij Katarina (muziek): Friend Over de vriendschap tussen twee peuters, Daan en Teun. Zij zien elkaar dagelijks op de crèche en zijn elkaar beste vriendje. Ze omhelzen elkaar ‘s ochtends bij binnenkomst en doen de rest van de dag alles samen. Maar de vriendschap gaat niet alleen maar over rozen: als Teun de vrachtauto van Daan afpakt, is een flinke ruzie het gevolg. De clip zal geheel in documentairestijl gedraaid worden.

Marleen Jonkman en Wouter Stoter / Kosmonaut (beeld) bij Moke (muziek): Here comes the summer De camera volgt een grote groep jongens die ten strijde trekt. Allen treffen midden in de nacht in hun ouderlijk huis gelijksoortige voorbereidingen en hanteren daarbij bepaalde rituelen, zoals het beschilderen van hun gezicht. Vervolgens rijden de jongens op BMX-fietsjes en mountainbikes als een soort doodseskader door de wijk heen. Zij lijken op weg te zijn naar een slagveld en terroriseren alles op weg daar naartoe.

Michiel ten Horn (beeld) bij Matik (muziek): Dance it off De essentie van het nummer wordt nu eens niet verbeeld via een clip vol dansende en feestende jongeren, maar via een oudere, ietwat dikke man met een dansfetisj. In de clip bevredigt hij die fetisj in een verlaten loods, waar hij met behulp van een soort virtual reality- machine zijn stoutste dromen uit kan laten komen. Bob Gibson en Jan Gitsels (beeld) bij Moss (muziek): Light of my Life Geanimeerde clip waarin de betekenis van de titel op meerdere manieren wordt verbeeld. In een grote stad kijken we achter de façades van verschillende gebouwen om te zien wat zich er afspeelt. Aan de ene kant is er de kille, futuristische stedelijke omgeving, die de individualisering van de maatschappij illustreert. Aan de andere kant komen mensen in de stad samen in vertrouwde situaties, verbonden door hun liefde voor elkaar en voor de muziek van Moss.

Eelko Ferwerda (beeld) bij Extince

Victor & Jim / Habbekrats (beeld) bij Pete

(muziek): Repperdeklep Repperdeklep was ook de titel van een nummer van een van grondleggers van rap in Nederland, Danny Boy. In de clip zien we hoe de fanclub van Danny Boy zich opmaakt voor diens comeback. De clip is zowel een ode aan Danny Boy als aan de videoclip van toen.

Philly & Perquisite (muziek): Empire Bij dit maatschappijkritische nummer zien we een geesteszieke man zien die denkt Napoleon te zijn. Door hem te plaatsen in de meest getechnologiseerde en kapitalistische stad ter wereld - Tokyo - stellen de makers de vraag wie er nu eigenlijk gek is en wiens rijk ten einde is.

J. Taihuttu (beeld) bij Gino Taihuttu & Jalaya Lo’ko (muziek): Whenever I’m with you De clip is geïnspireerd op een passage uit Turks Fruit van Jan Wolkers. We zien een jonge fotograaf die allerlei mooie meisjes op prachtige plekken fotografeert. Aan het einde van de clip blijkt pas waar al deze foto’s toe zullen leiden. Stone Twins (beeld) bij Moke (muziek): This Plan In deze videoclip volgen we een eenzame man die een machine voortduwt door een stad. De witte streep die de machine trekt op de weg blijkt achteraf geen rechte lijn te vormen, maar een woord. Rosto (beeld) bij Thee Wreckers (muziek): No place like home Een post-rock ’n roll project waar geen bandleden, maar figuren muziek maken. In een neoclassicistisch hotel in een grote stad zien we hoe een man zijn dode vriend nog niet kan loslaten. Het verhaal gaat over het herbeleven van geromantiseerde herinneringen. Het melancholische besef dat je nooit ‘naar dezelfde rivier kunt terugkeren’ en dat het begrip thuis op die manier uiteindelijk utopisch wordt.

Door het TAX-videoclipfonds geïnitieerde clips

Manon Bovenkerk (beeld) bij Harm Goslink Kuiper (muziek): Wil je me voeren Geanimeerde videoclip over het verlangen naar het volmaakte. Het volmaakte meisje, de volmaakte dag en zelfs de volmaakte begrafenis. Remco Schuurbiers (beeld) bij Aux Raus (muziek): Wire De architectuur uit het modernisme, het stalinisme en het socialistisch realisme, zoals die te vinden is in steden als Berlijn, Boedapest en Warschau, speelt een hoofdrol. Opnames van gebouwen en stadsgezichten worden tot een geheel gesmeed op een collageachtige manier: drie verschillende beeldlagen zullen door elkaar lopen. In de clip komen aldus architectuur, beweging, snelheid, collage en looping op een bijzondere manier samen.

Roel Wouters (a.k.a. Xelor) (beeld) bij zZz (muziek): GRIP Videoclip voor het gelijknamige nummer van zZz, die live in één take is opgenomen tijdens de opening van het de tentoonstelling Nederclips in SM’s Stedelijk Museum ’s-Hertogenbosch op 30 juni jl. In de clip zien we hoe allerlei voor het genre van de videoclip

77

76

kenmerkende digitale effecten worden nagebootst door trampolinespringers.

Dick Verdult (beeld) bij Lucky Fonz III (muziek): Seven Years of Observation Clip met een associatief, cynisch en poëtisch karakter, kenmerken die volgens de beeld maker ook van toepassing zijn op de muziek. De maker heeft een clip met een filmische sfeer voor ogen, waarin een aantal vervreemdende scènes in een rauw ogende stad (Luik), over verschillende personages, aaneengevlochten worden. Zo komen bijvoorbeeld een blind meisje met een gieter en een man die zich in de rivier vastklampt aan een opgeblazen pop voorbij.

7.4 Commissie TAX-videoclipfonds

Arjen Davidse David Kleijwegt Jan Schuijren

79

78

8. TELLINGEN Onderstaande tabellen zijn gebaseerd op tellingen dwars door alle subsidiesoorten, aangevuld met aanvragen en honoreringen voor de studiereis, de pilotprojecten, de buitenland ateliers en het TAX-videoclipfonds.

Negatief 1065

Positief 451

Beeldende kunst totaal 1516

Negatief 302

Vormgeving totaal 446

Negatief 74

Positief 36

Bouwkunst totaal 110

Positief 144

Negatief 48

Bemiddelaars totaal 79

Positief 31

81

80

9. FONDSPRIJZEN 9.1 Inleiding

9.2 Laureaten Fondsprijzen

Oeuvreprijs bouwkunst

9.3 Commissie Fondsprijzen

Het Fonds BKVB reikt om het jaar een aantal belangrijke prijzen uit. Aan al deze prijzen is een bedrag van € 40.000 verbonden. Er zijn drie oeuvreprijzen: voor een beeldend kunstenaar, een vormgever en een architect met een bijzondere staat van dienst en een belangrijk oeuvre. Bij wijze van uitzondering werden er dit jaar twee oeuvreprijzen beeldende kunst uitgereikt. Enkele jaren geleden heeft het Fonds BKVB twee nieuwe prijzen toegevoegd die alternerend worden uitgereikt: Allereerst de Prijs voor de kunstkritiek voor een criticus die een belangrijke positie inneemt op het gebied van de beeldende kunst, vormgeving of bouwkunst. Vervolgens de Benno Premselaprijs voor een persoon die een inspirerende en stimulerende rol heeft gespeeld voor (meerdere) generaties kunstenaars, vormgevers of architecten. Aangezien de uitreiking van de Fondsprijzen door omstandigheden een jaar heeft overgeslagen is bij wijze van uitzondering aan de commissie Fondsprijzen gevraagd om zowel een kandidaat voor de Benno Premselaprijs als voor de Prijs voor de Kunstkritiek voor te dragen.

Oeuvreprijs beeldende kunst

leraar en als rijksbouwmeester veel voor de Nederlandse architectuur betekend. Zijn oeuvre staat als een wolkenkrabber in het landschap van de Nederlandse architectuur. Een kleine greep: het museum Beelden aan Zee in Scheveningen, het kantoor van Randstad in Amsterdam, uitbreiding Kröller Müller Museum, het Dienstgebouw Stormvloedkering Oosterschelde, het Maritiem Museum en de Willemswerf in Rotterdam.

voorzitter

De commissie Fondsprijzen bestaat uit 3 werkgroepen: voor beeldende kunst, vormgeving en bouwkunst. Uit alle werkgroepen wordt 1 vertegenwoordiger gekozen worden om plaats te nemen in de jury voor de Benno Premselaprijs en 1 vertegenwoordiger om plaats te nemen in de jury voor de Prijs voor de Kunstkritiek. Derden kunnen op elk moment een voordracht doen die bij de eerstvolgende gelegenheid aan de commissie ter overweging wordt meegegeven. De prijzen werden begin 2008 uitgereikt.

René Daniels beeldend kunstenaar die met name in de jaren ’80 belangrijk werk maakte. Zijn schilderijen en tekeningen gaan over taal, beeld, poëzie en de kunstwereld. Hoewel zijn oeuvre in 1987 werd afgekapt door een hersenbloeding, is zijn werk nog altijd fris, tijdloos en actueel en ook nu nog van invloed op nieuwe generaties kunstenaars.

Oeuvreprijs beeldende kunst

Ad van Denderen documentaire fotograaf, bekend van langlopende projecten als Go No Go en het recente Edges of the Mediterranean, waarbij hij jarenlang met zijn camera onderzoekt hoe de wereld in elkaar zit. In zijn foto’s weet hij leed en esthetiek op een zuivere manier te combineren, maar is zonodig ook bereid om zijn kunstenaarschap naar de achtergrond te verdringen ten behoeve van het onderwerp.

Oeuvreprijs vormgeving

Bruno Ninaber van Eyben industrieel ontwerper die o.a. het ontwerp van de laatste guldenserie met het halfportret van Koningin Beatrix op zijn naam heeft staan en bijvoorbeeld ook het beroemde halshorloge of de in professionele kringen zeer gewaardeerde Sikkens-kleuren waaier, die zijn studio recentelijk realiseerde. De stelregel waarmee zijn goed doordachte ontwerpen tot stand komen: “met meer hoeft niet, met minder kan niet”. In zijn werk weet hij techniek en esthetiek op harmonieuze manier met elkaar te verbinden.

Wim Quist heeft als architect, hoog-

Prijs voor de kunstkritiek

Hugues Boekraad is vooral bekend als beschouwer van grafische vormgeving. Hij schreef talloze teksten en boeken, o.a. over Wim Crouwel en recent over Pierre Bernard, waarin hij het vak en de rol van grafische vormgevers op zeer gedegen, betrokken en toegankelijke wijze analyseert. Hij is van immens belang geweest voor de, ook internationaal geprezen, ontwikkeling van de Nederlandse grafische vormgeving. Zijn kritische beschouwingen hebben vele generaties ontwerpers sterk beïnvloed en doen dat nog steeds. Benno Premselaprijs

Renny Ramakers en Gijs Bakker kregen de prijs voor hetgeen zij in de afgelopen 14 jaar bereikt hebben met Droog Design. Door hun enorme inzet is dit initiatief onder hun leiding uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerd label en designplatform met enorme impact. Door hun nieuwsgierigheid wordt Droog Design elke keer opnieuw uitgevonden en ontstaat steeds nieuwe aanwas.

Lex ter Braak werkgroep beeldende kunst

Hans Aarsman Dominic van den Boogerd Hanne Hagenaars werkgroep vormgeving

Dingeman Kuilman Ingeborg de Roode Louise Schouwenberg werkgroep bouwkunst

Bernard Colenbrander Cilly Jansen Maarten Kloos werkgroep Prijs voor de kunstkritiek

Dominic van den Boogerd Louise Schouwenberg Bernard Colenbrander werkgroep Benno Premselaprijs

Hanne Hagenaars Dingeman Kuilman Cilly Jansen

83

82

10. BEZWAAR- EN BEROEPSPROCEDURES Als een aanvraag voor een subsidie niet wordt gehonoreerd, kan een kunstenaar een bezwaarschrift indienen bij het bestuur van het Fonds BKVB. De aanvrager kan het bezwaarschrift eventueel mondeling toelichten tijdens een hoorzitting. Als het bezwaarschrift niet wordt gehonoreerd, of als de werkgroep na herbeoordeling weer negatief over de aanvraag adviseert, kan de aanvrager in beroep gaan bij de Arrondissementsrechtbank. Als dit beroep door de rechtbank wordt verworpen staat hoger beroep open bij de Raad van State. Ook het Fonds BKVB kan bij de Raad van State in hoger beroep gaan als de rechtbank een beroepschrift gegrond heeft verklaard.

Bezwaarschriften basissubsidies Afgewezen subsidies 340 Ingediende bezwaarschriften 46 Behandelde bezwaarschriften 54 * Ingetrokken bezwaarschriften 1 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 16 Positief advies na herbeoordeling 2 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 51 * waarvan enkele in 2006 ingediend

Beroepszaken basissubsidies Ingediende beroepschriften Behandelde beroepschriften Ongegrond verklaarde beroepschriften

3 * 2 ** 2

* waarvan 1 werd ingetrokken en 1 nog niet behandeld in 2007 ** waarvan 1 werd ingediend in 2006

Bezwaarschriften stimuleringssubsidies beeldende kunst

Bezwaarschriften stimuleringssubsidies vormgeving Afgewezen subsidies 199 Ingediende bezwaarschriften 15 Behandelde bezwaarschriften 12 Formeel bezwaarschrift gehonoreerd 1 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 2 Positief advies na herbeoordeling 1 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 10

Bezwaarschriften stimuleringssubsidies bouwkunst Afgewezen subsidies Ingediende bezwaarschriften Behandelde bezwaarschriften Ingetrokken bezwaarschriften Herbeoordelingen na bezwaarschrift Ongegrond verklaarde bezwaarschriften

Afgewezen subsidies Ingediende bezwaarschriften Behandelde bezwaarschriften Herbeoordelingen na bezwaarschrift Positief advies na herbeoordeling Ongegrond verklaarde bezwaarschriften

* waarvan enkele in 2006 werden ingediend

Bezwaarschriften bemiddelaarssubsidies

Beroepszaken stimuleringssubsidies beeldende kunst

* ingediend in 2006 ** nog niet behandeld in 2007

92 2 3 * 1 1 2

Bezwaarschriften publicatiesubsidies

Afgewezen subsidies 468 Ingediende bezwaarschriften 41 Behandelde bezwaarschriften 38 * Formeel bezwaarschrift gehonoreerd 1 Herbeoordelingen na bezwaarschrift 6 Positief advies na herbeoordeling 2 Ongegrond verklaarde bezwaarschriften 36

Ingediende beroepschriften Behandelde beroepschriften Ongegrond verklaarde beroepschriften Ingediend hoger beroepschrift

Bezwaarschriften TAX-videoclipfonds

1 * 1 1 **

Afgewezen subsidies Ingediende bezwaarschriften Behandelde bezwaarschriften Herbeoordelingen na bezwaarschrift Positief advies na herbeoordeling Ongegrond verklaarde bezwaarschriften * waarvan 1 in 2006 werd ingediend

51 5 3 2 1 2

37 2 3 * 1 * 1 * 2

Afgewezen subsidies Ingediende bezwaarschriften Behandelde bezwaarschriften Ongegrond verklaarde bezwaarschriften

46 5 * 1 1

* waarvan 1 werd ingetrokken

Bezwaarschriften op financiële grond Ingediende bezwaarschriften Behandelde bezwaarschriften Geheel gehonoreerde bezwaarschriften Deels gehonoreerde bezwaarschriften Ongegrond verklaarde bezwaarschriften

26 30 * 17 2 11

* waarvan enkele in 2006 werden ingediend

Van de in 2007 ingediende bezwaarschriften waren er begin 2008 nog enkele in behandeling

85

84

11. PUBLIEKSGERICHTE ACTIVITEITEN EN COMMUNICATIE De publieksgerichte activiteiten van het Fonds BKVB hebben allereerst tot doel potentiële aanvragers te wijzen op de subsidiemogelijkheden. Daarnaast moeten zij beleidsmakers en publiek inzicht geven in de mogelijkheden en resultaten van het Fonds BKVB. Tenslotte zoekt het Fonds regelmatig de openbaarheid op om deel te nemen aan het actuele kunstdebat.

Toekenningen De reeks Toekenningen, tentoonstellingen met werk van aanvragers die recent subsidie ontvingen, is in 2007 voortgezet. Er werden verspreid over het jaar vier tentoonstellingen georganiseerd:

Toekenning 032: De zingende kunstenaar

Dan Geesin, David Haines, Jeroen Offerman, Wouter van Riessen en F. Starik toonden films,

foto´s, schilderijen en ander werk onder begeleiding van eigen zang en voordracht. Tijdens de opening hielden Dan Geesin en F. Starik een performance. Tijdens speciale avonden gaven F. Starik en Wouter van Riessen extra concerten.

Toekenning 033: Cities of Continous Lines. Eind 2006 verbleef beeldend kunstenaar

Kevin van Braak drie maanden in het atelier te Rome. De resultaten van die werkperiode waren te zien bij het Fonds BKVB. Van Braak onderzocht samen met Rossella Biscotti aan de hand van foto´s, video en de analyse van architectonische objecten welke transformaties de fascistische architectuur in Italië onderging. Bij de tentoonstelling werd een publicatie gemaakt. Later in het jaar is de tentoonstelling te zien geweest bij het NIOD.

Toekenning 034: Ilse

Frech en Martin Luijendijk Beide fotografen werkten in de afgelopen jaren aan het documenteren van het leven in de stad, zij het vanuit geheel andere invalshoeken. De foto’s van Frech en Luijendijk sloten aan op het thema van het jaarverslag 2006.

Toekenning 035: Simon

Heijdens

Solotentoonstelling met diverse werken van vormgever/kunstenaar Simon Heijdens. Spectaculair was de aanwezigheid van 3, Rising Slowly, de kroonluchter die Heijdens maakte voor Swarovski Crystal Palace in Oostenrijk.

Hoftoren Sinds 2005 richt het Fonds BKVB een eigen vitrine in als onderdeel van het project In tijdelijk gebruik in het gebouw van het Ministerie van OCW, bekend als De Hoftoren. In samen werking met het Instituut Collectie Nederland ontwikkelde de kunstcommissie van OCW dit project waarvoor in de vitrines op alle verdiepingen van De Hoftoren werk uit verzamelingen van Nederlandse musea, het ICN, bedrijven, particulieren en kunstenaars wordt tentoongesteld. De vitrine is voor het Fonds BKVB een verlengstuk van de serie Toekenningen. In de eerste maanden van 2007 werd in de vitrine op de tiende verdieping werk getoond van Sara

Blokland. Daarna toonden meubelontwerMaarten Baas, Martijn van den Bosch, Christiaan Oppewal, Tjeerd Veenhoven en Stijn van Woerkom recente prototypes. Ook richt-

pers

ten zij met stoelen het ‘ontmoetingsplein’ op dezelfde etage in.

Publicaties In mei verscheen de essaybundel Second Opinion, op initiatief van het Fonds BKVB en de Mondriaan Stichting. De initiatiefnemers beoogden met deze publicatie een debat op gang te brengen over de betekenis en werking van subsidies voor kunstenaars in samenhang met de financiering en positie van de kunstinstellingen in Nederland. In de publicatie zijn dertig essays en gesprekken opgenomen, met verschillende mensen uit de wereld van de kunst, wetenschap en de markt. De publicatie verscheen bij NAi Uitgevers en wordt verkocht voor € 17,50. In september verscheen het essay De mythe van het kunstenaarschap. Het Fonds BKVB vroeg Camiel van Winkel een essay te schrijven over zijn onderzoek naar de aard van het kunstenaarschap. Het Fonds BKVB beschouwt het als een van zijn taken het denken over kunst en het kunstenaarschap te stimuleren. Van Winkels bevindingen kunnen de discussie over het hedendaags kunstenaarschap niet alleen verdiepen maar zeker ook aanscherpen. Het Fonds BKVB was daarom verheugd Van Winkels De mythe van het kunstenaarschap als tweede deel van zijn essayreeks in wording te kunnen opnemen. Het essay werd in eigen beheer uitgegeven en is te verkrijgen voor € 15.

Lezingen / Debatten Er werden in 2007 6 lezingen en debatten georganiseerd naar aanleiding van uiteenlopende activiteiten en initiatieven van het Fonds BKVB. Alle bijeenkomsten werden zeer goed bezocht. Op 7 februari werd tijdens een bijeenkomst in Podium Mozaiek in Amsterdam bekend

gemaakt wie geselecteerd waren als Intendant Culturele Diversiteit (zie ook hoofdstuk 6.2). Aansluitend volgde het debat De Droomintendant waarin gesproken werd over de noodzaak en het belang van culturele diversiteit binnen de kunstwereld. De avond werd op kritische, onorthodoxe wijze gemodereerd door de duo’s Gideon Levy & Bahram Sadeghi en Teun van de Keuken & Gijs Groenteman. In het voorjaar werden 2 openbare lezingen georganiseerd ter voorbereiding op de studiereis Power of Place (zie ook hoofdstuk 5.2). Op 28 maart spraken Dirk

Sijmons

en Ole Bouman in het Nationaal Pop Instituut in Amsterdam. Onder de titel Zoals in Amerika zal het bij ons nooit worden hield Dirk Sijmons het publiek een spiegel voor over de macht en onmacht van de ruimtelijke ordening in Nederland. Vervolgens schetste Ole Bouman in zijn voordracht Suburbia: de Verenigde Staten van Ontkenning hoe trouw aan de wet en trouw aan de waarheid twee verschillende, tegengestelde waarden worden zodra de stedelijke dichtheid tot beneden een kritisch minimum daalt. Op 14 mei introduceerde Charles Waldheim in zijn voordracht Landscape and Urban Order het begrip ‘Landscape Urbanism’ en gaf aan de hand van Amerikaanse landschapsprojecten inzicht in de actuele discussie rond dit fenomeen. Landschaps architect Michael van Gessel analyseerde de mogelijke kansen en bedreigingen van Landscape Urbanism voor de Nederlandse landschapsarchitectuur. Deze lezing vond plaats in Paviljoen Het Oosten in Amsterdam.

87

86

Eveneens op 14 mei en eveneens in Paviljoen het Oosten werd in Amsterdam de essaybundel ‘Second Opinion’ gepresenteerd. Het betrof een besloten bijeenkomst waarvoor alleen beleidsmakers, betrokken instellingen en pers was uitgenodigd. O.l.v. George Lawson spraken zij aan de hand van een aantal stellingen over effecten van het Nederlandse kunstsubsidiebeleid. Naar aanleiding van de discussie die over het onderwerp ontstond organiseerden het Fonds BKVB en de Mondriaan Stichting op 3 oktober een debat in de Openbare Bibliotheek van Amsterdam. Gezien de enorme belangstelling werd het debat tevens rechtstreeks via internet uitgezonden. O.l.v. George Lawson spraken Erik Bos, Ole Bouman, Tonny Holtrust, Wim Pijbes, Arno van Roosmalen, Ann Demeester, Hans Aarsman, Hans van Houwelingen, Jonas Staal, Jerome Symons en Maria Verstappen over mogelijke alternatieven en verbeteringen van het huidige subsidiestelsel. Op 15 november werd in Felix Meritis het essay De mythe van het kunstenaarschap gepresenteerd met een discussie o.l.v. Koen Brams. Sprekers waren Ann Demeester, Marc Mulders, Frank Reijnders en Camiel van Winkel.

Nieuwsbrief Het Fonds BKVB gaf in 2007 twee Nieuwsbrieven uit. Nieuwsbrief 11 bevatte voornamelijk informatie over alle nieuwe en lopende projecten van het Fonds BKVB. Nieuwsbrief 12 ging voor een groot deel in op het toekomstig beleid. De Nieuwsbrief werd gericht gestuurd aan ca. 5000 geïnteresseerden en daarnaast verspreid via de balie van het Fonds BKVB, academies, CBK´s en voorlichtingsbijeenkomsten. De Nieuwsbrief is ook te downloaden via de website.

Website Het Fonds BKVB ontving positieve reacties op de vernieuwde homepage waar sinds een jaar meer ruimte voor nieuws en aankondigingen is. Ook is het Fonds BKVB nu veel beter te vinden door zoekmachines. Ten tijde van de studiereis werd op de site een veelbekeken weblog bijgehouden waardoor de thuisblijvers de reis konden volgen. Er is een plan ontwikkeld om de site nog actueler te maken en nog meer inzicht te geven in o.a. de resultaten van de subsidies die het Fonds verstrekt.

Aantal unieke bezoekers

72.000 60.377 42.903

2007

2006

2005

lines voor de aanvraagrondes voor de buitenland ateliers en de bemiddelaarssubsidies bekend te maken. Ook werd er geadverteerd met een oproep voor nieuwe commissieleden en werd een aantal advertenties geplaatst speciaal gericht aan (startende) vormgevers, architecten en beeldend kunstenaars. In februari verschenen advertenties voor het Van Doesburghuis in Parijs. Tenslotte werd bij wijze van uitzondering een advertentie gemaakt voor een speciale doelgroep, nl kinderboekillustratoren. Ook werden zij door middel van een speciale flyer op de subsidiemogelijkheden van het Fonds BKVB geattendeerd. Tenslotte belegde het Fonds BKVB samen met de BNO een speciale informatiemiddag over subsidiemogelijkheden voor kinderboekillustratoren. De medewerker publiciteit gaf op verzoek tevens voorlichting over het Fonds BKVB aan studenten van de HKU in Utrecht, de Minerva Academie in Groningen, de AKI in Enschede, de Koninklijke Academie in Den Haag en de Rietveld Academie in Amsterdam. Alle studenten die een relevante HBO of TU opleiding verlieten, ontvingen in de zomer schriftelijke informatie over de subsidie mogelijkheden van het Fonds BKVB.

NPS/Volkskrant prijs Er werd een aparte site gemaakt bij het Culturele Intendanten project (zie hoofdstuk 6.2). Via www.intendant.nl komt men op de site met informatie over de projecten van de culturele intendanten. De site werd vormgeven door Richard Niessen en Esther de Vries.

Advertenties en voorlichting Regelmatig werden er in kranten, vakbladen en opiniebladen advertenties geplaatst om dead-

In 2007 werd voor de tweede keer de Volkskrant Beeldende Kunstprijs uitgereikt. Wederom werd het bijbehorende geldbedrag van € 7.500 beschikbaar gesteld door het Fonds BKVB. Verder was het Fonds BKVB niet bij de prijs betrokken. De prijs werd tijdens een live uitzending van het NPS televisieprogramma De kunst uitgereikt aan Guido van der Werve.

Horizontale verantwoording Tot slot van dit jaarverslag wordt evenals vorige jaar op een rij gezet hoe het Fonds BKVB al sinds jaar en dag tegemoet komt aan de wens tot horizontale verantwoording, een term waarmee het ministerie van OCW aan cultuurfondsen vraagt inzichtelijk te maken hoe transparant een instelling te werk gaat en hoe zij verantwoording aflegt aan zowel belanghebbenden als de samenleving in brede zin. Het Fonds BKVB doet op verschillende manieren aan informatieverstrekking om er voor te zorgen dat de doelgroep die voor subsidies in aanmerking kan komen op de hoogte is van de mogelijkheden van de subsidies. Dit gebeurt door middel van advertenties, voorlichting aan o.a. academies, de website, de nieuwsbrieven, jaarverslagen en de beleidsplannen. Ook zorgt het Fonds BKVB ervoor dat de informatie over de subsidiemogelijkheden die verstrekt wordt door derden up to date blijft. Het Fonds BKVB levert bovendien informatie op maat. Medewerkers van het Fonds BKVB zijn direct te benaderen via de telefoon, e-mail, brief of de informatiebalie. Hoofdtaak van het Fonds BKVB is het beslissen over het al dan niet verstrekken van subsidies. De beslissingen over het toekennen dan wel afwijzen van subsidies worden op twee niveau´s openbaar gemaakt. De aanvragers krijgen bericht van hun toekenning of afwijzing en kunnen in het laatste geval een nadere motivering aanvragen met een toelichting op het advies van de commissie. Aanvragers die zich niet kunnen vinden in een afwijzing, hebben de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen en deze eventueel mondeling toe te lichten tijdens een hoorzitting. Het Fonds

89

88

BKVB bepaalt op basis van de argumenten die de aanvrager aandraagt of een aanvraag opnieuw beoordeeld moet worden. Als het bezwaarschrift niet wordt gehonoreerd of ook de herbeoordeling tot een negatief advies leidt, kan de aanvrager in beroep gaan bij de Arrondisementsrechtbank en de Raad van State. Het Fonds BKVB maakt om privacy redenen niet openbaar welke aanvragers zijn afgewezen. De toegekende aanvragen worden wel openbaar gemaakt, via namenlijsten in de Nieuwsbrieven, op de website en in de jaarverslagen. Bovendien wordt in het jaarverslag per aanvrager besproken voor welke plannen men een subsidie kreeg toegekend. Een aantal van de toegekende subsidies wordt extra naar buiten gebracht in tentoonstellingen en publicaties van het Fonds BKVB. Met de tentoonstellingenreeks Toekenningen wil het Fonds BKVB een beeld geven van de aanvragen die worden gehonoreerd. Hetzelfde geldt voor de afbeeldingen in de jaarverslagen en de tentoonstellingen in de vitrine van de Hoftoren. Eens in de paar jaar organiseert het Fonds BKVB een grote tentoonstelling met een selectie van beeldend kunstenaars die een startstipendium ontvingen. De selectie voor deze tentoonstellingen wordt steeds buiten het Fonds om gemaakt door derden, maar daarnaast heeft het Fonds BKVB altijd een publicatie uitgegeven waarin het werk is opgenomen van alle kunstenaars waaruit geselecteerd is, zodat anderen zich een beeld kunnen vormen van de selectieoverwegingen en zich kunnen informeren over het vaak nog onbekende werk van startende kunstenaars. Een andere manier waarop het Fonds BKVB naar buiten treedt is door deelname aan het publieke debat op het terrein van actuele vraagstukken binnen de wereld van de beel-

dende kunst, vormgeving en bouwkunst. Enerzijds organiseert het Fonds BKVB regelmatig discussies en debatten over actuele kwesties. Bovendien publiceert het Fonds BKVB op verschillende wijze de mening van derden, in de Nieuwsbrieven, in jaarverslagen, in essaybundels zoals Second Opinion en in de vorm van opdrachten voor essays zoals recent De mythe van het kunstenaarschap van Camiel van Winkel. Anderzijds neemt de directeur van het Fonds BKVB deel aan debatten die door derden georganiseerd worden en verschijnen regelmatig opiniërende artikelen of interviews in de reguliere pers en de vakbladen. Ook discussieert het Fonds BKVB incidenteel mee op forumdiscussies op internet. De hedendaagse vraagstukken en ontwikkelingen op het gebied van de beeldende kunst, vormgeving en bouwkunst vertalen zich in het beleid van het Fonds BKVB, zoals dat omschreven staat in de vierjaarlijkse beleidsplannen. Overigens bestaat er binnen dat kader altijd ruimte voor tussentijdse aanpassingen aan de actuele realiteit. Het beleid van het Fonds BKVB staat uiteraard niet op zichzelf maar maakt deel uit van het totale kunstbeleid in Nederland. Voorstellen voor beleidswijzigingen komen voort uit de dialoog met vele betrokkenen: het ministerie van OCW, de Raad voor Cultuur, andere cultuurfondsen (o.a. tijdens het Fondsenoverleg) en een groot aantal overkoepelende organisaties. Bovendien wordt het Fonds BKVB gevoed door de steeds wisselende groep kunstenaars, vormgevers, architecten, beschouwers, curatoren, etc die deel uitmaken van de commissies. Uiteraard signaleert het Fonds BKVB ook zelf tendensen aan de hand van de aanvragen en het contact met de aanvragers. Dit kan bijvoorbeeld leiden

tot een initiatief van de Commissie Pilotprojecten of het zoeken van een buitenland atelier in een bepaald land. Tenslotte staat het Fonds BKVB ook in de vorm van directe samenwerking in contact met veel collega-instellingen en andere instanties. In 2007 werd met de volgende partijen samengewerkt: - Samen met de Mondriaan Stichting wordt uitvoering gegeven aan de regeling voor de publicatiesubsidies. Bovendien werd met de Mondriaan Stichting samengewerkt aan de publicatie Second Opinon en het debat naar aanleiding van het verschijnen van deze essaybundel. - Samen met het Stimuleringsfonds Neder- landse Culturele Omroepproducties wordt de regeling van het TAX-videoclipfonds uitgevoerd. - Samen met het Stimuleringsfonds voor Architectuur werd de voorbespreking gestart van de zesde editie van Groepsportretten. - Met het Fonds voor de Letteren is de voor bereiding gestart van het project Poezie op het Scherm. - Met Trans Artists is wederom samengewerkt aan het opstellen van een ladder van tijdelijk beschikbare buitenland ateliers. - Voor het natraject van de studereis Power of Place wordt samengewerkt met de Triënale voor Landschapsarchitectuur in Apeldoorn. - Met het NAi, het Stimuleringsfonds voor Architectuur, Europan, Archiprix, Architec tuur Lokaal, Archined werd overleg ge- voerd i.v.m. een gezamenlijke brief aan minister Plasterk met een intitiatief om de basisinfrastructuur van architectuurinstel- lingen in kaart te brengen.

- -

Met de Volkskrant en de NPS is samengewerkt voor de Volkskrant Beeldende Kunst prijs. Met de gemeente Den Helder is samengewerkt aan de realisatie van een artist-inresidence plek in een voormalig pompge- bouw in Den Helder.

Voor de betrokken partijen bij de diverse pilotprojecten en de buitenland ateliers wordt verwezen naar de betreffende hoofdstukken in dit jaarverslag.

91

90

12. Jaarcijfers Bestuursverslag Directieverslag Jaarrekening Balans per 31 december 2007 Exploitatierekening over 2007 Toelichting algemeen Toelichting op de balans Toelichting op exploitatierekening Accountantsverklaring

Bestuursverslag 91 92

94 95 96 97 106 112

Het bestuur van het Fonds BKVB heeft in 2007 toezicht gehouden op de uitvoering van de gemandateerde taken aan de directie – zie daarvoor het separate directieverslag. Naar het oordeel van het bestuur heeft de directie zich naar behoren van haar taak gekweten: beleid, organisatie en financiën zijn naar verwachting gerealiseerd.

De bestuurssamenstelling is als volgt:

Het Fondsbestuur heeft in 2007 drie keer gezamenlijk vergaderd. Onderwerpen die in deze bestuursvergaderingen aan de orde kwamen, zijn financiën, lopende beleid, de visitatiecommissie, beleidsplan 2009-2012, Second Opinion, voorstel aanpassing regeling Oeuvreprijzen, de Studiereis Fonds BKVB, de ontstane vacature in het bestuur en verder de lopende zaken.

penningmeester benoemd per 1-9-2003 tot 1-9-2006 voor 3 jaar herbenoemd

De wijziging in de regeling Oeuvreprijzen werd goedgekeurd en de eerste aanzet voor het beleidsplan 2009-2012 is gegeven. De projecten van de Commissie Pilotprojecten zijn ter informatie voorgelegd, conform de procedure. De benoeming van de commissieleden Bassissubsidies is vastgesteld.

Dhr. J. Konings waarnemend voorzitter benoemd per 1-9-2003 tot 1-9-2006 voor 3 jaar herbenoemd

Dhr. J.H.J. Zegering Hadders

Dhr. H. Driessen benoemd per 1-5-2006 tot 1-5-2008

Mw. A. Gelink benoemd per 1-5-2006 tot 1-5-2008

Vacature voorzitter

Vacature bestuurslid

93

92

Directieverslag Het bestuur van het Fonds BKVB heeft de directie gemandateerd om de procedure zoals deze beschreven is in het Handboek Fondsen op alle niveaus te realiseren en te bewaken. Het exploitatiesaldo is € 862.470 en is opgebouwd uit rente opbrengsten ad € 1.070.000 en vrijval van lager vastgestelde en ingetrokken subsidies ad € 206.538 die zijn toegevoegd aan het bestemmingsfonds OCW. Daarnaast bestaat het exploitatiesaldo uit relatief kleine bedragen die worden toegevoegd aan bestemmingsfondsen van het TAX-videoclipfonds en HGIS cultuurmiddelen, zijnde nog te besteden subsidies. Ten slotte is € 456.000 onttrokken uit de bestemmingsreserve voor Culturele Diversiteit in verband met de toekenning van 6 intendanten. Inmiddels zijn de voorgestelde projecten in volle gang en zal in mei 2008 een tussentijdse afrekening plaatsvinden. Ten opzichte van de begroting is er een onderbesteding te zien, die veroorzaakt wordt door de minder toegekende Basissubsidies. Zoals eerder aangegeven is dit in lijn met de verwachting en loopt dit vooruit op de komende Cultuurplanperiode waarvoor duidelijke keuzes zijn gemaakt. Hiervoor verwijzen wij graag naar de recent ingediende begroting 2009-2012 en het beleidsplan De kunstenaar centraal. De Stimuleringssubsidies laten weinig verschillen zien met het afgelopen jaar. Bij de discipline beeldende kunst zijn de bijdragen werkbudget iets toegenomen, bij vormgeving is nog steeds een aanzienlijke overschrijding te zien bij de startstipendia. Alleen bij bouwkunst zijn minder subsidies toegekend, vanwege het lage budget zijn de verschillen al gauw goed zichtbaar.

Bij ‘De complementaire regelingen’ is er bij de buitenland ateliers ook dit jaar weer een nieuw atelier bijgekomen. In 2006 waren dit de ateliers Cairo en Antillen Aruba in 2007 is er een nieuw atelier bijgekomen in China, het atelier CEAC in Xiamen. Verder valt bij De complementaire regelingen op dat er voor de Fondsprijzen minder geld is uitgetrokken. De jaarlijkse reservering voor de Fondsprijzen, deze zijn in januari 2008 uitgereikt, bleek ruim voldoende te zijn waardoor met relatief lage kosten aan de geprognosticeerde begroting kon worden voldaan. Het TAX-videoclipfonds loopt voortvarend, er wordt veel aangevraagd voor deze regeling die samen met het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproducties tot uitvoering wordt gebracht. Het nieuwe binnenland atelier ‘Pompstation Den Helder’ is bijna gereed en in april 2008 zal er een opening plaats vinden. Bij de Beheerlasten zien we dat deze op totaal niveau bijna aansluiten op de begroting. Het verschil wordt met name veroorzaakt door een gemaakte reservering voor de nog te verwachten pensioenpremie. Dit is tevens de voornaamste oorzaak voor de overschrijding op de personeelskosten. Bij de materiële beheerlasten vallen verder weinig bijzonderheden te vermelden. Bijna alle liquide middelen zijn ondergebracht bij het Ministerie van Financiën, deze staan voor korte termijn vast. Aangezien de rente op korte termijn is gestegen en ook de liquide middelen zijn toegenomen, heeft het Fonds BKVB rente inkomsten kunnen genereren voor 2007. Deze rente inkomsten worden

toegevoegd aan het Bestemmingsfonds OCW CuNo 2005-2008 waarmee het eigen vermogen toeneemt. Het Fonds BKVB verwacht voor 2008 geen grote verandering ten opzichte van 2007. In 2008 zal het Fonds BKVB zich bezighouden met de implementatie voor de Cultuurplanperiode 2009-2012.

Dhr. L. ter Braak directeur

Dhr. J. Konings waarnemend voorzitter

Dhr. J.H.J. Zegering Hadders penningmeester

95

94

Balans per 31 December 2007 activa

FUNCTIONELE EXPLOITATIEREKENING 2007 2007 €

2006 €

Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen 1.091.589 1.020.583 Overige materiële vaste activa 148.803 97.522 1.240.392 1.118.105 Vlottende activa Vordering subsidie OCW CuNo 21.757.856 42.678.467 Vordering OCW 2001-2004 8.100.000 8.100.000 Overige vorderingen en overlopende activa 637.076 328.653 Totaal vlottende activa 30.494.932 51.107.120 Liquide middelen 33.942.535 Totaal activa 65.677.859

28.791.401 81.016.626

Passiva Eigen vermogen Algemene reserve 1.365.802 1.365.802 Bestemmingsfonds OCW t/m 2004 718.555 581.298 Bestemmingsfonds OCW 2005-2008 2.444.079 1.304.366 Bestemmingsfonds TAX 39.350 4.945 Bestemmingsfonds HGIS 7.095 Bestemmingsreserves 300.000 756.000 4.874.881 4.012.411 Langlopende schulden Nog te verlenen subsidies - 19.419.342 Nog te verlenen beheerlasten - 1.920.594 Egalisatierekening investeringbijdrage 870.098 899.598 870.098 22.239.534 Kortlopende schulden Nog te verlenen subsidies 34.933.016 29.220.766 Nog te verlenen beheerlasten 2.481.540 2.428.027 Schulden aan subsidieontvangers 21.467.685 22.090.749 Belastingen en premies sociale verzekeringen 45.470 86.210 Schulden aan leveranciers 46.709 73.015 Overige schulden en overlopende passiva 958.460 865.914 59.932.880 54.764.681 Totaal passiva 65.677.859 81.016.626

Baten

2007 €

Begroting €

2006 €

Directe opbrengst Lager vastgestelde en ingetrokken subsidie 206.538 231.886 Bijdragen Subsidie OCW CuNo 16.409.978 20.861.249 17.125.737 Overige subsidies/ bijdragen TAX Fonds 83.333 - 16.667 HGIS Middelen 27.675 - 34.712 111.008 - 51.379 Totale baten 16.727.524 20.861.249 17.409.002

LASTEN Beheerlasten Personeel 1.397.084 1.245.249 Materieel 545.219 601.500 Som der beheerlasten 1.942.303 1.846.749 Activiteitenlasten Verleende subsidies 14.627.515 18.867.500 Advisering 365.667 400.000 Som der activiteitenlasten 14.993.182 19.267.500 Som der lasten 16.935.485 21.114.249 Interestbaten 1.070.431 253.000 Exploitatiesaldo 862.470 -

1.185.887 517.391 1.703.278 15.170.039 398.854 15.568.893 17.272.171 760.266 897.097

Bestemming exploitatiesaldo Interest naar Bestemmingsfonds OCW CuNo 2005-2008 1.070.431 760.266 Vrijval OCW CuNo 2005-2008 69.282 49.413 naar Bestemmingsfonds OCW 2005-2008 1.139.713 809.679 naar Bestemmingsfonds OCW t/m 2004 137.257 182.473 naar Bestemmingsfonds TAX 34.405 4.945 naar Bestemmingsreserve HGIS 7.095 naar Bestemmingsreserve Culturele diversiteit (456.000) naar Bestemmingsreserve Antillen en Aruba - (100.000) 862.470 897.097

97

96

TOELICHTING ALGEMEEN Algemeen Deze jaarrekening is opgesteld overeenkomstig het Handboek Verantwoording Cultuursubsidies Fondsen van het ministerie van OCW uitgegeven in april 2005. Grondslagen van waardering van activa en passiva Algemeen Tenzij anders vermeld, worden de activa en passiva opgenomen tegen de nominale waarde. Alle bedragen luiden in euro’s tenzij dit anders is vermeld. Materiële vaste activa Gebouw Met ingang van 1998 is het, per 1 januari 1989 om niet verkregen, pand Brouwersgracht 276 gewaardeerd tegen getaxeerde waarde. Onder de passiva is hetzelfde bedrag eveneens opgenomen als egalisatierekening investeringsbijdragen. Op het pand wordt lineair afgeschreven waarbij de afschrijvingen gelijk zijn aan de vrijval van de egalisatierekening. Overige materiële vaste activa De overige materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs, verminderd met een lineaire afschrijving gebaseerd op de economische levensduur van de betreffende activa. Vordering subsidie OCW CuNo Onder de post ‘Vordering OCW CuNo’ worden de toegezegde, nog niet ontvangen meerjarige subsidies van OCW opgenomen, zoals vermeld in de subsidiebeschikking en de wijzigingen daarop (inclusief aanvullende subsidieverleningen).

Overige vorderingen De overige vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, rekening houdend met een eventuele voorziening wegens oninbaarheid. Eigen vermogen Het eigen vermogen wordt onderscheiden in een algemene reserve, bestemmingsreserves en bestemmingsfondsen. Algemene reserve Het gedeelte van het eigen vermogen waarover zonder belemmering door wettelijke of statutaire bepalingen kan worden beschikt voor het doel waarvoor de instelling is opgericht, wordt aangeduid als algemene reserve.

centage beheerlasten en activiteitenlasten volgens de door OCW goedgekeurde meerjarenbegroting. In de jaarrekening wordt een onderscheid gemaakt in een kortlopend deel (nog te verrekenen subsidie toegekend in het afgelopen jaar en in het komend jaar) en een langlopend deel (nog te verrekenen subsidie toegekend voor de daaropvolgende jaren). Egalisatierekening investeringsbijdrage Als gevolg van de waardering van het pand Brouwersgracht 276 tegen getaxeerde waarde is voor hetzelfde bedrag een egalisatierekening gevormd. De jaarlijkse vrijval van de egalisatierekening is gelijk aan de jaarlijkse afschrijving op het pand. Grondslagen voor resultaatbepaling

Bestemmingsfondsen Het deel van het eigen vermogen waaraan door derde subsidiënten een beperktere bestedingsmogelijkheid is gegeven, wordt aangeduid als bestemmingsfonds. Bestemmingsreserves Het deel van het eigen vermogen waaraan het bestuur een beperktere bestedingsmogelijkheid heeft gegeven, wordt aangeduid als bestemmingsreserve. Nog te verlenen subsidies en Nog te realiseren beheerlasten Onder de posten ‘Nog te verlenen subsidies’ en ‘Nog te realiseren beheerlasten’ wordt de door OCW toegekende meerjarige subsidie verantwoord voor zover deze nog niet is besteed. De toerekening van de nog te besteden subsidie van OCW aan de posten ‘Nog te verlenen subsidie’ en ‘Nog te realiseren beheerlasten’ geschiedt op basis van het verhoudingsper-

Algemeen Baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben. Directe opbrengsten Directe opbrengsten betreffen inkomsten die direct aan de activiteiten van het Fonds BKVB zijn gerelateerd, zoals sponsoring en lager vastgestelde en ingetrokken subsidies. Deze opbrengsten dienen afzonderlijk als opbrengsten te worden verantwoord en mogen met ingang van 2005 niet meer worden gesaldeerd met de activiteitenlasten. Indirecte opbrengsten Indirecte opbrengsten zijn opbrengsten die een afgeleide relatie hebben met de activiteiten van het Fonds BKVB zoals verhuur van onroerend goed of vergoedingen voor het uitlenen van personeel.

Bijdragen De subsidie van OCW wordt als bate verantwoord voor hetzelfde bedrag waarvoor de activiteitenlasten en beheerlasten worden verantwoord. Beheerlasten Tot de beheerlasten worden gerekend alle personele en materiële lasten die samenhangen met het beheer van de organisatie. Activiteitenlasten De door het Fonds BKVB verstrekte subsidies worden in hun geheel verantwoord onder de activiteitenlasten in het verslagjaar waarin het besluit tot verlening van de subsidie schriftelijk aan de subsidieontvanger is meegedeeld.

99

98

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2007 ACTIVA Materiële vaste activa Gebouwen en terreinen De materiële vaste activa, gebouwen en terreinen bestaan uit het pand Brouwersgracht 276 en verbouwingen. Bedrijfsgebouw € oekwaarde 1 januari 2007 B Investeringen Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde 31 december 2007 Aanschafwaarde 31 december 2007 Cum.afschrijvingen 31 december 2007 Boekwaarde 31 december 2007

Verbouwingen €

Totaal €

899.598 - - 29.500

120.985 134.656 - 34.150

1.020.583 134.656 63.650

870.098

221.491

1.091.589

1.179.829 309.731

474.544 253.053

1.654.373 562.784

870.098

221.491

1.091.589

De verzekerde waarde van het pand bedraagt € 1.780.000,-. Taxatie heeft plaats gevonden op 12 december 2002. Ingevolge de subsidievoorwaarden bestaat de verplichting bij vervreemding van het pand de vervreemdingsprijs uit te keren aan het Ministerie van OCW. Overige materiële vaste activa kantoor- kantoor- automatiserings- overige apparatuur meubilair app. en software inventaris totaal € € € € € Boekwaarde 1 januari 2007 14.190 61.544 21.788 - 97.522 Investeringen - - 87.278 - 87.278 Desinvesteringen - - - - Afschrijvingen 4.259 11.917 19.821 - 35.997 Boekwaarde 31 december 2007 9.931 49.627 89.245 - 148.803 22.277 1.477.360 Aanschafwaarde 31 december 2007 97.684 478.076 879.323 Cum.afschrijvingen 31 december 2007 87.753 428.449 790.078 22.277 1.328.557 Boekwaarde 31 december 2007 9.931 49.627 89.245 - 148.803 De verzekerde waarde van de overige materiële vaste activa bedraagt € 680.000,- op basis van de nieuwwaarde.

Vlottende activa 2007 2006 € € Vordering subsidie OCW CuNo Subsidie 2005-2008 20.903.055 41.806.110 Structurele bijdrage voor arbeidskostenontwikkeling 2006-2008 617.241 515.944 Structurele bijdrage voor prijsontwikkeling 2006-2008 237.560 356.413 21.757.856 42.678.467 Met de brief kenmerk DK/BK/2004/60856 d.d. 1 maart 2005 heeft het ministerie van OCW voor de periode 2005-2008 een subsidie verleend van in totaal € 83.612.220 (€ 20.903.055 per jaar). Met de brief kenmerk DK/I&I/2005/40644 d.d. 1 november 2005 heeft het ministerie van OCW voor de periode 2005-2008 een overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling vastgesteld op een bedrag van € 33.214 voor 2007 en 2008. Met de brief kenmerk DK/AZ/2006/33418 d.d. 3 november 2006 heeft het ministerie van OCW voor de periode 2005-2008 een overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling vastgesteld van € 265.495 voor 2006. Met de brief kenmerk DK/I&I/2007/29165 d.d. 9 oktober 2007 heeft het ministerie van OCW voor de periode 2005-2008 een overheidsbijdrage in de arbeidskostenontwikkeling vastgesteld van € 417.884 voor 2007 en 2008. Vordering OCW 2001-2004 Deze vordering is uitsluitend afgegeven door het ministerie van OCW indien de liquiditeit door exogene omstandigheden zich zodanig ontwikkelt dat de continuiteit van de goedgekeurde activiteiten in gevaar komt of als de goedgekeurde activiteiten door het ministerie van OCW worden beëindigd.

Overige vorderingen en overlopende activa Te vorderen interest op deposito’s Vooruitbetaalde kosten Overige nog te ontvangen bedragen

307.402 102.177 227.497

241.457 65.249 21.947

637.076

328.653

2007 €

2006 €

Liquide middelen Ministerie van Financiën 28.600.546 23.508.451 ABN AMRO Bank 5.341.624 5.280.217 Kas 365 2.733

33.942.535

28.791.401

101

100

PASSIVA Eigen vermogen Het verloop van het eigen vermogen gedurende het verslagjaar is als volgt: Saldo per Resultaat- Saldo per 31 december bestemming 31 december 2006 2007 2007 Algemene reserve 1.365.802 - 1.365.802 Bestemmingsfonds OCW vrijval tot en met 2004 581.298 137.257 718.555 Bestemmingsfonds OCW vrijval 2005-2008 49.413 69.282 118.695 Bestemmingsfonds OCW rente 2005-2008 1.254.953 1.070.431 2.325.384 Bestemmingsfonds TAX 4.945 34.405 39.350 Bestemmingsfonds HGIS - 7.095 7.095 Bestemmingsreserve Antillen en Aruba 300.000 - 300.000 Bestemmingsreserve Culturele diversiteit 456.000 ( 456.000) - Totaal bestemmingsreserves 756.000 ( 456.000) 300.000 Totaal eigen vermogen 4.012.411 862.470 4.874.881 Overeenkomstig de afspraken met het ministerie van OCW worden de baten als gevolg van lager definitief vastgestelde subsidies aan kunstenaars die zijn toegekend in 2004 en eerdere jaren, aan het bestemmingsfonds OCW tot en met 2004 toegevoegd. De lager vastgestelde subsidies van 2005, 2006 en 2007 worden toegevoegd aan het Bestemmingsfonds OCW 2005-2008. De interestbaten worden eveneens aan het Bestemmingsfonds OCW 2005-2008 toegevoegd. Het ministerie van OCW heeft een bijdrage van € 300.000,- toegezegd voor het TAX - videoclipfonds, hiervan heeft het Stimuleringsfonds Nederlandse Culturele Omroepproductie en het Fonds BKVB ieder recht op € 150.000,- van het subsidiebedrag over de periode oktober 2006 tot en met december 2008. De bijdrage tot en met 2007 bedraagt € 100.000,- en is als bate verantwoord, waarvan in 2007 € 83.333,-. De declarabele lasten die het Fonds BKVB heeft gemaakt inzake deze activiteiten bedragen in totaal € 181.949,- waarvan in 2007 € 170.227,-. Hiervan komt € 60.650,ten laste van het ‘bestemmingsfonds OCW TAX’. Per saldo is het positieve exploitatie-saldo ad € 39.350,- ten gunste van het ‘bestemmingsfonds OCW TAX’ gebracht. In 2007 is aan 6 intendanten een beschikking verstrekt in het kader van de Culturele diversiteit. De kosten worden gedekt vanuit het budget Commissie Pilot projecten. Hierdoor was het noodzakelijk om de € 456.000,- te onttrekken aan de ‘Bestemmingsreserve Culturele diversiteit’ .

Langlopende schulden Nog te verlenen subsidies langlopend Saldo per 1 januari Langlopende deel toekenning ministerie van OCW naar kortlopend Saldo per 31 december

2007 2006 € € 19.419.342

38.263.240

(19.419.342) (18.843.898) - 19.419.342

Nog te verlenen beheerlasten langlopend Saldo per 1 januari 1.920.594 3.784.276 Langlopende deel toekenning ministerie van OCW naar kortlopend (1.920.594) (1.863.682) Saldo per 31 december - 1.920.594 Egalisatierekening investeringsbijdragen Stand per 1 januari 2007 899.598 929.098 Af: vrijval (29.500) (29.500) Stand per 31 december 2007 870.098 899.598

103

102

Kortlopende schulden 2007 2006 Nog te verlenen subsidies kortlopend € € Saldo per 1 januari Prijsbijstelling Subsidietoekenning OCW Totaal subsidietoekenningen OCW Verstrekkingen

29.220.766 761.861 19.418.064 49.400.691 (14.467.675)

24.983.563 241.601 19.418.063 44.643.227 (15.422.461)

aldo per 31 december S 34.933.016 29.220.766 Nog te verlenen beheerlasten kortlopend Saldo per 1 januari Prijsbijstelling Subsidietoekenning OCW Totaal subsidietoekenningen OCW Realisatie beheerlasten

2.428.027 75.348 1.920.468 4.423.843 (1.942.303)

2.186.943 23.894 1.920.468 4.131.305 (1.703.278)

aldo per 31 december S 2.481.540 2.428.027 Het kortlopende deel van de nog te verlenen subsidies en de nog te realiseren beheerlasten heeft betrekking op de toegekende subsidie van het ministerie van OCW voor het jaar 2008 van de cultuurplanperiode. Voor 2008 is een subsidie toegekend voor in totaal € 21.338.531. Op basis van de goedgekeurde meerjaren-begroting 2005-2008 is dit subsidiebedrag verdeeld over de nog te verlenen subsidies ad. € 19.418.063 (91%) en nog te realiseren beheerlasten ad. € 1.920.468 (9%). 2007 2006 Te betalen subsidies € € Nog te betalen Stimuleringssubsidies og te betalen Basissubsidies N Nog te betalen Complementaire regelingen Totaal nog te betalen subsidies

3.472.183 16.595.700 1.289.401 21.357.284

3.481.825 18.129.676 479.248 22.090.749

In 2007 zijn de Publicatiesubsidies verantwoord onder de Complementaire regelingen, door deze wijziging zijn de vergelijkende c ijfers over 2006 aangepast.

Stimuleringssubsidies Verloopoverzicht stimuleringssubsidies Jaar Toekenningen

saldo 01-01-2007 toekenningen uitbetaald vrijval teruggestort

saldo 31-12-2007

1998 6.021.012 1.775 - - - - 1.775 1999 6.526.540 2.189 - - - - 2.189 2000 7.342.331 2.355 - 1.642- 6.538 5.800 3.259 2001 7.870.227 4.660 - 2.260 - 1.650 4.050 2002 8.554.140 59.229 - 14.817 - 4.773 49.185 6.869.936 198.595 - 89.605 5.934 4.843 107.899 2003 2004 6.378.826 510.725 - 269.474 10.458 836 231.629 5.099.934 432.602 - 55.683 18.714 11.125 369.330 2005 2006 5.527.985 2.269.695 - 1.745.294 28.876 10.956 506.481 2007 4.901.463 - 4.909.442 2.721.448 - 8.392 2.196.386 3.481.825 4.909.442 4.896.939 70.520 48.375 3.472.183

De toekenningen zoals die in het verloopoverzicht zijn opgenomen, zijn inclusief eventuele aanvullende kosten die aan de kunstenaar vergoed worden als bijdrage voor de accountantsverklaring die betrekking heeft op een project of kosten die samenhangen met een atelier in het buitenland. De vrijval komt tot stand nadat uit de financiële verantwoording blijkt dat er minder kosten zijn gemaakt dan oorspronkelijk is begroot of als er een tegemoetkoming in de kosten van levensonderhoud vertstrekt is, maar gebleken is dat het verzamelinkomen boven het normbedrag uitkomt. In het laatste geval wordt dit bovenmatige deel teruggevorderd. Het openstaande saldo van een stimuleringssubsidie betreft 10% van de toegekende subsidie die na goedkeuring van het inhoudelijk en financieel verslag wordt uitbetaald. Daarnaast wordt de tegemoetkoming in de kosten van levensonderhoud uitbetaald in het jaar waar dat betrekking op heeft.

105

104

Basissubsidie Verloopoverzicht Basissubsidies Toekenningen Jaar

Complementaire regelingen Verloopoverzicht complementaire regelingen

saldo 01-01-2007 toekenningen uitbetaald vrijval terugstort

saldo 31-12-2007

20.433.028 107.453 - 13.554 - - 1994 10.626.171 23.188 - 13.000 - - 1995 9.958.207 42.611 - 5.445 - - 1996 9.759.224 24.472 - 1.859 - - 1997 9.148.209 34.846 - 3.490 - 3.113 1998 8.168.044 129.591 - 93.019 13.072 - 1999 5.989.900 140.205 - 76.082 - - 2000 12.868.584 591.674 - 209.960 13.920 2.597 2001 17.783.066 1.457.179 - 448.496 14.030 10.074 2002 13.291.263 2.426.969 - 1.000.133 25.050 18.361 2003 8.879.500 2.875.645 - 992.987 38.000 5.475 2004 6.868.500 3.234.595 - 1.506.214 - - 2005 8.818.176 7.041.248 - 2.728.707 8.480 11.400 2006 7.056.834 - 7.114.834 1.494.332 - - 2007 18.129.676 7.114.834 8.587.278 112.552 51.020 Totaal

93.899 10.188 37.166 22.613 34.469 23.500 64.123 370.391 1.004.727 1.420.147 1.850.133 1.728.381 4.315.461 5.620.502 16.595.700

Basissubsidies hebben een looptijd van minimaal 2 jaar. Het deel van de in 2007 toegekende basissubsidies dat beschikbaar komt in de loop van 2008 bedraagt € 3.557.417,-. Indien de aanvrager 4 jaar na de toekenning nog een resterend bedrag heeft openstaan, wordt (voordat verdere verstrekkingen kunnen plaatsvinden) gekeken of een beeldend kunstenaar of vrije vormgever nog steeds professioneel werkzaam is. Als 8 jaar na de toekenning nog een restant open staat, wordt het ‘artistiek functioneren’ opnieuw door de werkgroep beoordeeld, voordat verdere verstrekkingen kunnen plaatsvinden. Indien in het toekenningsjaar van de basissubsidie het verzamelinkomen boven het normbedrag uitkomt, wordt deze subsidie ingetrokken. Ook is het mogelijk dat als gevolg van de ‘beroepstoets’ na 4 jaar of het ‘artistiek functioneren’ na 8 jaar bij een negatieve beoordeling het restant van de basissubsidie vrijvalt.

Jaar Toekenningen 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Totaal

saldo 01-01-2007 toekenningen uitbetaald vrijval terugstort

saldo 31-12-2007

271.355 549.249 915.417 1.063.718 684.232 635.232 2.249.595

1.099 10.293 9.983 24.490 30.703 402.680 -

- - - - - - 2.603.239

- 1.620 3.995 11.470 3.565 139.099 1.621.071

4.012 6.243 8.495 4.747 -

- - 316 3.956 2.942 1.017 3.000

1.099 8.673 2.292 10.733 21.585 259.851 985.168

479.248

2.603.239

1.780.820

23.497

11.231

1.289.401

Onder de opbouw van de Complementaire regelingen staan alle aan kunstenaars opvraagbare toekenningen vanuit de Buitenland ateliers, bemiddelaarssubsidies en Pilotprojecten vermeld. De vrijval komt tot stand nadat uit de financiële verantwoording blijkt dat er minder kosten zijn gemaakt dan oorspronkelijk is begroot of als er een tegemoetkoming in de kosten van levensonderhoud verstrekt is, maar gebleken is dat het verzamelinkomen boven het normbedrag uitkomt. In het laatste geval wordt dit bovenmatige deel teruggevorderd. Overige schulden en overlopende passiva

2007 €

2006 €

Overlopende posten 285.642 263.480 Pensioenen 100.000 94.000 Reserve vakantiedagen en -geld 46.775 46.775 Oeuvreprijzen 404.863 343.612 Overige schulden 21.180 34.714 Vooruitontvangen inzake TAX - videoclipfonds 100.000 83.333 Totaal 958.460 865.914 Niet uit de balans blijkende financiële rechten en verplichtingen Toekenningen subsidie periode 2005 - 2008 Voor de gehele cultuurplanperiode 2005-2008 is met de brief DK/BK/2004/60856 d.d. 01 maart 2005 een totaalbedrag van € 83.612.220,- toegezegd exclusief een vergoeding voor de arbeidskostenontwikkeling. Overige verplichtingen Het Fonds BKVB is gehuisvest in 2 panden, te weten Brouwersgracht 274 en Brouwersgracht 276. Het pand Brouwersgracht 274 betreft een huurpand waarvoor jaarlijks € 28.800,- verschuldigd is, jaarlijks wordt dit bedrag geindexeerd. Het huurcontract is vanaf 1 januari 2009 verlengd met 5 jaar met een huurverhoging van € 700 exclusief indexering.

107

106

TOELICHTING OP DE FUNCTIONELE EXPLOITATIEREKENING BATEN Directe opbrengsten Lager vastgestelde en ingetrokken subsidies 2007 2006 € € Basissubsidies 112.552 144.115 Stimuleringssubsidies 60.791 87.771 de Complementaire regelingen 33.195 - 206.538 231.886 Bijdragen Subsidie ministerie van OCW Over 2007 is een subsidiebate van € 16.409.978,- verantwoord, overeenkomstig het saldo aan activiteitenlasten en beheerlasten dat betrekking heeft op de cultuurplanperiode 2005-2008. LASTEN Beheerlasten De personeelslasten zijn als volgt uitgesplitst naar onderdelen van de organisatie. 2007 Begroting 2006 fte fte fte Directie en secretariaat 2,2 2,0 1,8 Financiële zaken en systeembeheer 3,4 3,5 3,4 Voorlichting en juridische zaken 2,6 2,5 2,6 Coördinatie stimuleringssubsidie en basissubsidie 2,5 2,5 2,5 Secretariaat adviescommissies 3,5 3,8 3,6 Administratie en huishoudelijke zaken 5,1 5,0 5,1 19,3 19,3 19,0

Beheerlasten 2007 Begroting 2006 € € € Personeelskosten 1.397.085 1.245.249 1.185.887 Salarissen 950.186 970.249 901.597 Sociale lasten 127.463 80.000 71.271 Pensioenpremie 245.331 150.000 159.209 Uitzendpersoneel 18.451 10.000 19.073 Diverse personeelslasten 55.654 35.000 34.736 Huisvestingskosten 110.094 99.000 86.109 Huren 33.811 35.000 31.544 Onderhoud gebouw 29.925 9.000 8.060 Schoonmaak gebouw 10.468 16.000 11.397 Beveiliging gebouw 1.923 5.000 1.480 Energieverbruik 21.644 26.000 23.508 Diverse huisvestingskosten 12.323 8.000 10.120 Bureaukosten 269.953 341.000 280.957 Afschrijvingskosten 70.147 130.000 93.805 Onderhoudskosten 40.909 44.000 46.786 Porto en vrachtkosten 29.248 35.000 26.402 Telefoon en fax kosten 14.774 17.000 16.334 Kopieerkosten 31.661 25.000 29.576 Drukwerk 18.815 25.000 20.771 Documentatiekosten 10.772 7.000 7.434 Reis en representatiekosten 39.506 40.000 29.859 Diverse kantoorkosten 14.121 18.000 9.992 Organisatiekosten 90.797 61.500 61.511 Juridische bijstand 828 5.500 1.239 Accountantskosten 41.172 34.000 39.345 Diverse organisatiekosten 40.847 15.000 12.977 Verplichtingen derden 7.950 7.000 7.950 Voorlichtingskosten 74.373 100.000 88.815 Nieuwsbrieven 24.314 20.000 14.407 Jaarverslag 24.243 30.000 25.495 Advertenties 1.511 20.000 9.647 Uitreiking oeuvreprijzen 23.000 23.000 23.000 Website 1.305 7.000 16.266 Beheerlasten personeel 1.397.084 1.245.249 1.185.887 Beheerlasten materieel 545.219 601.500 517.391 Totaal beheerlasten 1.942.303 1.846.749 1.703.278

109

108

Activiteitenlasten 2007 Begroting 2006 € € € Basissubsidies Basisstipendia 7.022.834 10.400.000 8.726.176 Productiesubsidies 92.000 800.000 92.000 Totaal basissubsidies 7.114.834 11.200.000 Stimuleringssubsidies 1. Beeldende kunst Startstipendia 933.334 1.250.000 Bijdragen werkbudget 2.074.475 2.657.500 Totaal beeldende kunst 3.007.809 3.907.500 2. Vormgeving Startstipendia 960.000 450.000 Bijdragen werkbudget 493.776 700.000 Praktijksubsidies 110.000 200.000 Totaal vormgeving 1.563.776 1.350.000

8.818.176

962.786 1.921.787 2.884.573

896.119 695.100 120.000 1.711.219

3. Bouwkunst Startstipendia 160.000 200.000 256.119 Bijdragen werkbudget 147.857 400.000 268.758 Praktijksubsidies 30.000 150.000 50.000 Totaal bouwkunst 337.857 750.000 574.877 Totaal stimuleringssubsidies 4.909.442 6.007.500 5.170.669

De Complementaire regelingen 2007 Begroting 2006 € € € * Ateliers buitenland Atelier I.S.C.P. 70.547 80.000 73.974 Atelier Bethanienhaus 71.581 70.000 49.558 Atelier Holsboer Parijs 28.105 35.000 27.781 Atelier Buro Friedrich 42.555 50.000 87.627 Atelier Banff 14.035 15.000 18.505 Atelier Delfina - - 916 Atelier Pasadena 23.050 30.000 27.040 Atelier Istanbul 53.289 50.000 29.585 Atelier Stockholm 37.315 50.000 16.744 Atelier Rome 17.201 20.000 13.346 Atelier Cairo 23.694 40.000 38.346 Atelier China 39.576 20.000 Atelier Antillen Aruba - - 100.000 Overige kosten buitenlandateliers 45.882 40.000 30.328 Totaal buitenland ateliers 466.830 500.000 * Oeuvreprijzen 38.042 130.000 * Bemiddelaarssubsidies 161.507 300.000 * TAX - videoclipfonds 170.227 - * Commissie pilot projecten 1.344.750 300.000 * Studiereis Fonds BKVB 81.521 80.000 Tentoonstelling Met Stip 100.000 - Groepsportretten - - Toekenningen 42.916 - The One Minutes 10.040 - C.Dumas, Palermo 5.000 - 55.106 - Essay reeks Volkskrant/ NPS Kunstprijs 7.500 - Den Helder 73.760 - Diverse projecten 46.040 -

513.750

* Totaal overige regelingen 340.362 350.000 Totaal Complementaire regelingen 2.603.239 1.660.000 Totaal verleende subsidies 14.627.515 18.867.500

134.808

130.900 245.067 37.105 43.500 76.064 68.000 ( 4.722) 28.287 5.000 - 38.243

1.181.194 15.170.039

In de exploitatierekening zijn alle toegekende subsidies verantwoord, inclusief aanvullende kosten die aan kunstenaars vergoed worden, zoals een bijdrage voor de accountantsverklaring die betrekking heeft op een project. Onder de overige projecten worden naast de toekenningen aan kunstenaars ook andere overige lasten opgenomen, zoals gerelateerde kosten aan de buitenland ateliers, de oeuvreprijzen en de studiereis.

111

110

2007 Begroting 2006 Kosten advisering € € € Advisering basissubsidies 105.453 130.000 118.179 Advisering stimuleringsubsidies 217.192 220.000 242.082 Advisering overige regelingen 43.022 50.000 38.594 365.667 400.000 398.854 Totaal activiteitenlasten 14.993.182 19.267.500 15.568.893 De rentebaten zijn verkregen uit deposito’s en zijn toegerekend aan het jaar waarop deze betrekking hebben.

113

112

Accountantsverklaring Afgegeven ten behoeve van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de jaarrekening 2007 van Stichting Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst te Amsterdam bestaande uit de balans per 31 december 2007 en de exploitatierekening over 2007 met de toelichting gecontroleerd. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het bestuursverslag, beide in overeenstemming met het Bekostigingsbesluit cultuuruitingen en de relevante verplichtingen opgenomen in de verleningbeschikking met kenmerk DK/BK/2004/35524 d.d. 21 september 2004. Tevens is het bestuur van de entiteit verantwoordelijk voor de financiële rechtmatigheid van de in de jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming dienen te zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen. Deze verantwoordelijkheden omvatten onder meer: het ontwerpen, invoeren en in stand houden van een intern beheersingssysteem relevant voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat, zodanig dat deze geen afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten bevat en voor de naleving van de relevante weten regelgeving, het kiezen en toepassen van aanvaardbare grondslagen voor financiële verslaggeving en het maken van schattingen die onder de gegeven omstandigheden redelijk zijn. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle, als bedoeld in artikel 36, eerste lid van het Bekostigingsbesluit cultuuruitingen. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder het controleprotocol van de Regeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen. Dienovereenkomstig zijn wij verplicht te voldoen aan de voor ons geldende gedragsnormen en zijn wij gehouden onze controle zodanig te plannen en uit te voeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De keuze van de uit te voeren werkzaamheden is afhankelijk van de

professionele oordeelsvorming van de accountant, waaronder begrepen zijn beoordeling van de risico’s van afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. In die beoordeling neemt de accountant in aanmerking het voor het opmaken van en getrouw weergeven in de jaarrekening van vermogen en resultaat alsmede het voor de naleving van de betreffende weten regelgeving relevante interne beheersingssysteem, teneinde een verantwoorde keuze te kunnen maken van de controlewerkzaamheden die onder de gegeven omstandigheden adequaat zijn maar die niet tot doel hebben een oordeel te geven over de effectiviteit van het interne beheersingssysteem van de entiteit. Tevens omvat een controle onder meer een evaluatie van de aanvaardbaarheid van de toegepaste grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van schattingen die het bestuur van de stichting heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controleinformatie voldoende en geschikt is als basis voor ons oordeel. Oordeel Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en de samenstelling van het vermogen van Stichting Fonds voor Beeldende Kunsten, Vormgeving en Bouwkunst per 31 december 2007 en van het resultaat over 2007 in overeenstemming met het Bekostigingsbesluit cultuuruitingen en de relevante verplichtingen opgenomen in de verleningbeschikking met kenmerk DK/BK/2004/35524 d.d. 21 september 2004. Voorts zijn wij van oordeel dat de in deze jaarrekening verantwoorde baten, lasten en balansmutaties over 2007 voldoen aan de eisen van financiële rechtmatigheid. Dit houdt in dat deze bedragen in overeenstemming zijn met de in de relevante weten regelgeving opgenomen bepalingen, zoals die in het controleprotocol van de Regeling subsidies en uitkeringen cultuuruitingen zijn vermeld. Verklaring betreffende andere wettelijke voorschriften en/of voorschriften van regelgevende instanties Verder melden wij dat het bestuursverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de jaarrekening. Amsterdam, 1 april 2008 Ernst & Young Accountants namens deze w.g. F.J. Blenderman RA

114

Colofon Tekst: medewerkers Fonds BKVB Redactie: Mirjam Beerman, Lex ter Braak Ontwerp: 75B Drukwerk: Veenman Drukkers, Rotterdam Bindwerk: Epping Boekbinders, Woerden Papier: Lynx 120 g/m2, Hello Gloss 170 g/m2 Uitgave: Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst Postbus 773 1000 AT Amsterdam tel 020 5231523 fax 020 5231541 [email protected] www.fondsbkvb.nl © Fonds BKVB juni 2008 Het Fonds BKVB heeft getracht aan alle auteursrechtelijke verplichtingen te voldoen. Voor zover iemand echter meent alsnog rechthebbende te zijn, kan deze zich tot het Fonds BKVB wenden.

Inhoudsopgave 10 Bijzondere Projecten

01 Intendanten Culturele Diversiteit

02

03 TAXvideoclipfonds

Pompstation Den Helder

04

05 Zuid As

Co-Lab

Inhoudsopgave 10 Bijzondere Projecten

06

07 Typographic Matchmaking

08

Poëzie op het scherm

09 Oeuvreprijzen

10 Mythe van het kunstenaarschap

Instituto Buena Bista



Stephen Wilks (MultiPistes),Trojan Donkey in Martil, 2008


www.intendant.nl

Begin 2006 deed het Fonds BKVB een oproep voor een ‘intendant’ voor culturele diversiteit. Uit de 50 plannen werden 6 voorstellen van verschillende groepen beeldend kunstenaars, architecten en bemiddelaars geselecteerd. Michael Tedja, Remy Jungerman en Gillion Grantsaan ondernemen het project Wakaman gaat lopen. Grantsaan en Jungerman concentreren zich op de (kunstenaars)relatie Suriname-Nederland waarin de uitwisseling van werk en concepten voorop staat. Het project mondt uit in een tentoonstelling en een website. Tedja verzorgt een tentoonstelling in Nederland met internationale kunstenaars waarin vragen rond diaspora en ‘displacement’ in een internationaal perspectief geplaatst worden. Eline van der Vlist en Abdellah Karroum vormen samen met andere kunstenaars en curatoren het internationale platform MultiPistes dat artistieke producties, site specific projecten en publicaties initieert. Jeanne van Heeswijk en Dennis Kaspori onderzoeken met Vakmanstad/Freehouse de verbanden tussen onderwijs, economie en cultuur in de ontwikkeling van Rotterdam. Zij bieden een concreet model waarmee lokale ondernemers samen met ontwerpers en kunstenaars werken aan de ontwikkeling van nieuwe culturele producten. Ergün Erkoçu is architect en creatief directeur van CONCEPT0031, een initiatief dat zich via debatten, onderzoek en architectuur richt op de mens in relatie tot thema’s als religie, beleving, samenleven, en multi-etnisch gebruik van gebouwen, natuur, en de openbare ruimte. Atousa Bandeh Ghiasabadi buigt zich met andere kunstenaars over de onderzoeksvraag wat er gebeurt als een kunstenaar in een omgeving terechtkomt waarin zijn referenties aan cultuur, geschiedenis en taal niet bekend zijn? Na een serie bijeenkomsten wordt gewerkt aan een publicatie en tentoonstellingen in Iran en Nederland. Binna Choi, Kyongfa Che en Cosmin Costinas ondernemen vanuit het project Electric Palm Tree een onderzoek naar de topografie van recente (rassen)rellen in diverse voorsteden. Ook startten zij een onderzoek naar onderliggende strategieën en systemen van nationale tv-series en hun invloed op culturele receptie en identiteit. Toekomst Vanaf medio 2008 zal Özkan Gölpinar als programmamanager culturele diversiteit bij het Fonds BKVB aan de slag gaan. Coverfoto: Electric Palmtree Binna Choi

02 Pompstation Den Helder



www.fondsbkvb.nl > atelier

In april 2008 is het voormalige waterpompgemaal bij Den Helder officieel geopend als het eerste permanente ‘Binnenlandatelier’ van het Fonds BKVB. Het Fonds wil, gebruikmakend van zijn nationale en internationale netwerk, het atelier beschikbaar stellen aan kunstenaars en aan studenten van kunstacademies en werkplaatsen. Samen met de gemeente Den Helder heeft het Fonds BKVB het karakteristieke vroeg 20e eeuwse pand, een provinciaal monument gelegen in een natuurgebied in de duinen, opgeknapt en geschikt gemaakt als werken verblijfsruimte voor kunstenaars. Het Fonds BKVB wil naast het bestaande netwerk van buitenland ateliers ook werkmogelijkheden creëren op bijzondere plekken in eigen land. Het pompgemaal is daar een voorbeeld van. Om het pompgemaal tot een plek van betekenis te maken wordt gestreefd naar een continue programmering met kortere of langere werkperiodes, tijdelijke presentaties, openbare workshops of studieperiodes. Een periodieke openstelling van het gebouw en de presentatie van het hier gemaakte werk moet altijd onderdeel zijn van het gebruik van het gastatelier. Kunstenaars worden uitgenodigd hiertoe plannen in te zenden. Toekomst De kunstenaars Klaar van der Lippe en Bart Stuart zijn gevraagd om als eerste in het gastatelier te verblijven.

03 TAXvideoclipfonds

03 TAX-videoclipfonds

Andre Maat, Henk Loorbach (beeld) bij Kraak & Smaak (muziek): Squeeze me

Wouter Stoter en Daniel Bruce / COMRAD (beeld) bij Coparck (muziek): A good year for the robots

Wouter Stoter & Marleen Jonkman / Kosmonaut (beeld) bij Moke (muziek): Here comes the summer

Eelko Ferwerda (beeld) bij Salah Edin (muziek): Het land van...

Jonathan Herman (beeld) bij C-mon & Kypski (muziek): Make my day

Roel Wouters / Xelor (beeld) bij zZz (muziek): Grip

03 TAX-videoclipfonds

www.videoclipfonds.nl

Sinds 2006 bestaat de mogelijkheid om via het TAX-videoclipfonds subsidie te krijgen voor het maken van een videoclip. Iedereen met een goed idee voor een clip kan een aanvraag indienen, bijvoorbeeld beeldend kunstenaars, vormgevers, clipmakers, muzikanten, platenmaatschappijen of producenten. Belangrijk criterium is dat beeld en muziek elkaar versterken en een combinatie vormen die het gangbare overstijgt. De aanvragen worden beoordeeld door een commissie die tevens als scout kan optreden door actief te bemiddelen en te zoeken naar onverwachte combinaties tussen beeldmakers en muzikanten. Sinds de start van deze subsidieregeling werden 35 clips gesubsidieerd, een aantal daarvan trok direct (inter)nationale aandacht. Dit geldt bijvoorbeeld voor de clips die gemaakt werden bij nummers van Kraak & Smaak, Moke, C-mon and Kypski, Coparck, Salah Edin en zZz. Het TAX-videoclipfonds wordt mogelijk gemaakt door de financiële bijdrages van de Ministeries van Economische Zaken en OCW, het Fonds BKVB en het Stimuleringsfonds voor Nederlandse Culturele Omroepproducties. Beide fondsen zorgen gezamenlijk voor de uitvoering. Toekomst Eind 2008 zal besloten worden of het initiatief geslaagd is en zal worden voortgezet.

04 Zuid As

04 Zuid As

Maquette Amsterdam Airport City, Lola landscape architects

04 Zuid As

www.virtueel-museum.nl

Op initiatief van het Virtueel Museum Zuidas zijn in het voormalige St. Nicolaasklooster in Amsterdam een aantal artist-inresidence plekken gecreëerd onder de naam Vrije Ruimte Zuidas. Kunstenaars en ontwerpers worden uitgenodigd om tijdens een werkperiode op de stedebouwkundige ontwikkelingen van dit megaproject te reflecteren. Het Fonds BKVB adopteerde een artist-in-residence plek die beschikbaar wordt gesteld aan architecten. Als eerste werd in 2007 het bureau Lola landscape architects uitgenodigd voor een werkperiode van 5 maanden. De drie landschapsarchitecten werkten beurtelings een week op locatie en deden ontwerponderzoek naar de openbare ruimte van de Zuidas. Hun ervaringen en de vorderingen van het onderzoek zijn vastgelegd in de weblog lolazuidas.blogspot.com. De resultaten van de werkperiode waren te zien in Platform 21. Lola concludeerde dat de Zuidas voorlopig alleen nog bestaat in een straal van 500 m rondom station Zuid: een landschap van zanderige bouwputten en glimmende kantoortorens. De rest is onzeker, want parken, woningen en voorzieningen volgen later. De landschapsarchitecten van Lola zijn er van overtuigd dat de Zuidas veel meer zou kunnen zijn: het vanzelfsprekende centrum van Amsterdam Airport City. Hoe zou deze stad er in 2035 uit kunnen zien? Op een levensgrote maquette van 6 x 3 meter projecteerden zij hun visie. Toekomst In 2008 zal het bureau 2012 architecten op uitnodiging van het Fonds BKVB op de Zuidas werken.

Coverfoto: Zuid As, Lola landscape architects

05 Co-Lab

05 Co-Lab

Intoxica, winter 2008/2009, foto Strazburg

05 Co-Lab

www.colab.nl

Co-lab is een laboratorium voor mode en strategie. Het initiatief komt voort vanuit de constatering dat de Nederlandse modeindustrie behoefte heeft aan een platform dat talent lanceert en begeleidt in de verdere ontwikkeling. Sinds de oprichting in 2006 wordt Co-lab ondersteund door o.a. het Fonds BKVB. In het afgelopen jaar is Co-lab gestart met de intensieve begeleiding van twee modelabels. Deze labels zijn inmiddels de startfase voorbij en zullen zich het komende seizoen internationaal steeds sterker manifesteren. Het betreft het mannenlabel Francisco van Benthum (voorheen Wolf) en het jeanslabel Intoxica van ontwerper Kentroy Yearwood. Samen met deze labels ontwikkelde Co-lab buisinessdevelopment modellen en strategieën, die in de toekomst ook op andere nieuwe labels kunnen worden toegepast. Toekomst In 2009 zal Co-lab een publiek/privaat investeringsfonds helpen oprichten waarmee het voor de periode van vier jaar negen projecten wil ondersteunen. Ook zal het een house of fashion oprichten, een kenniscentrum voor de zakelijke begeleiding van mode-ontwerpers.

Coverfoto: Francisco van Benthum, 2008/2009. Foto Peter Stigter

06 Typographic Match-making


Fresco font, Lara Assouad-Khoury en Fred Smeijers


www.khtt.net

Typographic Matchmaking is een van de pilotprojecten die het Fonds BKVB ondersteunde. Op initiatief van de Khatt Foundation werden vijf toonaangevende Nederlandse typografen met Arabische collega’s in contact gebracht om nieuwe Arabische lettertypes te ontwerpen. Zo probeerde initiatiefnemer Huda Smithshuijzen Abifarès ontwerpoplossingen aan te dragen die tegemoet komen aan de behoefte om nieuwe Arabische letters te ontwikkelen die corresponderen met bestaande Latijnse fontfamilies en deze ook toepasbaar te maken voor nieuwe media. De resultaten – vijf nieuwe fonts, de publicatie Typographic Matchmaking en een internationale online community - werden in 2007 gepresenteerd tijdens een symposium over de hedendaagse Arabische cultuur. De lettertypes werden voor het eerst gebruikt voor de succesvolle El Hema tentoonstelling van Mediamatic. Toekomst Ontwerpers Lara Assouad-Khoury en Fred Smeijers ontvangen in 2008 een award van de New York Type Directors Club voor hun Arabische Fresco font.

Coverfoto: Typografie op t-shirt El Hema

07 Poëzie op het scherm


Schetsontwerp Gabrielle Marks en Xavier Roelens, 2008


www.digidicht.nl

Op uitnodiging van het Fonds voor de Letteren is het Fonds BKVB mede-organisator van de vierde editie van Poëzie op het scherm. Dit project biedt dichters de mogelijkheid samen met een vormgever te onderzoeken wat de nieuwe media voor hun werk kan betekenen. Hoe kunnen taal, beeld, geluid en beweging elkaar versterken en verrijken? Hoe geef je als nieuwe mediavormgever digitaal vorm aan een gedicht, essay of prozafragment? De samenwerking is gelijkwaardig: de betrokken dichters en mediavormgevers treden beiden op als uitvoerend kunstenaar. De belangstelling voor deze editie was groot. Een gezamenlijke commissie selecteerde uiteindelijk zes dichters en zes vormgevers en bracht zo de volgende koppels bij elkaar: Eva Kuntz (vormgever) samen met Elma van Haren (dichter), Marcel van den Berg met Astrid Lampe, Dirk Vis met K. Michel, William van Giessen met Nachoem Wijnberg, Gabrielle Marks met Xavier Roelens en Catelijne van Middelkoop met Tsead Brjuina. Toekomst In mei 2008 wordt een speciale website (www.digidicht.nl) gelanceerd waarop de resultaten van Poëzie op het scherm staan. Bovendien kunnen schrijvers en vormgevers hier online aan nieuwe projecten werken.

Coverfoto: Uitnodiging Poëzie op het scherm

08 Oeuvreprijzen

08 Oeuvreprijzen

Ad van Denderen

Hugues Boekraad

Bruno Ninaber van Eyben

René Daniels

Renny Ramakers en Gijs Bakker (Droog Design)

Wim Quist

08 Oeuvreprijzen

www.fondsbkvb.nl > fondsprijzen

Om het jaar reikt het Fonds BKVB een aantal prijzen uit: drie oeuvreprijzen, de Benno Premselaprijs en de Prijs voor de Kunstkritiek. Aan alle prijzen is een geldbedrag van € 40.000 verbonden. Belangrijkste criterium voor de toekenning van een prijs is of de laureaat met zijn werk een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van de beeldende kunst, vormgeving of bouwkunst in Nederland. Bij de oeuvreprijzen moet de betreffende commissie om welke reden dan ook overtuigd zijn van het belang om een oeuvre (opnieuw) onder de aandacht te brengen. De Benno Premselaprijs is bestemd voor een persoon die een inspirerende en stimulerende rol heeft gespeeld voor (meerdere) generaties kunstenaars, vormgevers of architecten. Daarbij gaat het nadrukkelijk om iemand die veel meer heeft gedaan dan bij een bepaalde functie verwacht kan worden. De Prijs voor de Kunstkritiek is bestemd voor een criticus die een belangrijke positie inneemt op het gebied van de beeldende kunst, vormgeving of bouwkunst. Het is een oeuvreprijs waarmee het Fonds BKVB een bijdrage wil leveren aan de stimulering van een kwalitatief hoogstaande kunstkritiek in Nederland. Alle prijzen worden toegekend door speciale commissies. Derden kunnen via de secretaris op elk moment een kandidaat onder de aandacht van de commissie brengen. Toekomst In 2008 lanceert het Fonds BKVB samen met De Appel en Witte de With de Prijs voor de Jonge kunstkritiek, als stimulans voor een nieuwe generatie critici en essayisten.

Coverfoto: Han Singels

09 Instituto Buena Bista


Profeshon di Mama

Werk van Ronald Cornelissen en IBB leerling Kendrick Boelijn, 2007

Talent Luigino Brandao (15 jaar) tijdens performance


www.institutobuenabista.com

Het Fonds BKVB biedt vanaf 2008 een artist-in-residence plek aan bij het Instituto Buena Bista (IBB) op Curaçao. Dit programma liep eerder als pilotproject. Het Instituto Buena Bista is een platform voor de ontwikkeling van hedendaagse kunstvormen op Curaçao. De basis van het IBB is een oriëntatiecursus voor jong creatief talent dat begeleid wordt naar een hoger niveau of een vervolgopleiding. Hiervoor bouwt het IBB enerzijds zorgvuldig aan een netwerk in de Caribische en Nederlandse kunstwereld. Anderzijds biedt het instituut twee AIR-programma’s: een voor in Nederland gevestigde kunstenaars en een voor buitenlandse kunstenaars. Beide hebben tot doel een zo breed mogelijk scala aan visies binnen de kunst zichtbaar te maken op Curaçao. Het sociale gezicht van het IBB is in al haar projecten een belangrijk punt van aandacht. Naast het ontwikkelen en uitvoeren van eigen plannen wordt van de gastkunstenaars gevraagd een bijdrage te leveren aan het verbreden van de blikveld van de 15 cursisten. Dit kan variëren van het geven van een seminar tot lezingen of een workshop. De werkperiode wordt afgesloten met een expositie in het instituut of elders op het eiland. Toekomst In juni wordt bekend gemaakt welke kunstenaar voor een verblijf in het IBB wordt geselecteerd.

Coverfoto: Lessituatie op IBB met artist in residence Ronald Cornelissen en Tirzo Martha




www.fondsbkvb.nl > leestafel

Het Fonds BKVB beschouwt het als een van zijn taken het denken over kunst en het kunstenaarschap te stimuleren. Daarom is in 2004 een begin gemaakt met een essayreeks waarmee bevindingen en discussies kunnen worden aangescherpt en verdiept. De aftrap werd in dat jaar gegeven door Erik Hagoort met de publicatie Goede Bedoelingen over het beoordelen van ontmoetingskunst. In 2007 werd Camiel van Winkel gevraagd een essay te schrijven over zijn onderzoek naar de aard van het kunstenaarschap. Zoals het aura van het kunstwerk in de twintigste eeuw al talloze malen is afgebrand, maar keer op keer uit zijn as herrees, zo komen ook oude clichés over de visionaire kunstenaar en diens soevereine scheppingsdrang steeds weer terug, zij het in nieuwe, aangepaste vormen. Het kunstenaarschap is dus ook vandaag nog een mythe. Zit de kunstenaar per definitie gevangen in deze mythe? Is een gedemystificeerde kunstpraktijk voorstelbaar? Of heeft het kunstenaarschap zonder mythische lading geen toekomst? Deze vragen komen aan de orde in Van Winkels essay De Mythe van het kunstenaarschap. De publicatie is via het Fonds BKVB te bestellen (€ 15). In verband met de grote belangstelling voor deze publicatie, zal binnenkort een herdruk verschijnen. Toekomst Verschillende auteurs werken momenteel aan een tekst voor deze reeks. Het eerstvolgende essay wordt geschreven door Raoul Teulings.


10 Bijzondere projecten

www.fondsbkvb.nl

In dit jaarverslag wordt ruim aandacht besteed aan 10 bijzondere projecten die in het afgelopen jaar door het Fonds BKVB zijn geïnitieerd en/of financieel mogelijk gemaakt. Tegelijkertijd wordt daarmee vooruit gekeken naar het nieuwe beleid voor de periode 2009-2012. De bijzondere projecten zullen een belangrijk onderdeel van het nieuwe fondsbeleid gaan vormen. Zij vallen uiteen in tijdelijke en structurele projecten. Het gaat in alle gevallen om activiteiten die de kwaliteit en betekenis van de Nederlandse beeldende kunst, vormgeving en bouwkunst bevorderen, bevestigen en verruimen.

Jaarverslag 2007

Bijzondere Projecten. Fonds voor beeldende kunsten, vormgeving en bouwkunst Jaarverslag 2007

Recommend Documents