BIJNA-DOOD ERVARING EN DE VERANDERING
Academie voor Mediumschap Marieke van ’t Wout-Lugtenburg 18 februari 2012
INHOUDSOPGAVE
Inleiding
3
Doelstelling
4
Wat is een BDE?
5
Onderzoek naar BDE’s
6
Verschillende vormen van een bijna-dood ervaring
9
Gevolgen en herkenning
13
Veranderingen
17
Enkele veranderingen na een BDE
21
Eeuwige filosofie
22
Literatuur
24
Dankbetuiging
25
2
INLEIDING Algemeen Toen ik ongeveer 17 jaar was, werd mijn interesse gewekt voor mensen die een bijna-dood ervaring (BDE) hebben ervaren. Ik keek, samen met mijn moeder, naar documentaires hierover en raakte gefascineerd door de ervaringen die verteld werden over dit ‘wonder’. Want dat is het, in mijn ogen. Ik verslond de boeken hierover. Het heeft mij erg geholpen om niet bang te zijn voor de dood en voor de (liefdevolle) geestenwereld. Ik dacht namelijk: als bijna-dood ervaringen over heel de wereld voorkomen met veel dezelfde ervaringen, dan moet er wel een God bestaan, die niet oordeelt vanuit zonde, maar vanuit liefde. En … dat we hier op aarde zijn met een taak, welke dan ook, maar dat alle oplossingen, waarheden, geloof in jezelf ligt en niet buiten jezelf! Inmiddels heb ik een boekenkast vol boeken over bijna-dood ervaringen en de nodige documentaires gezien. Het onderwerp blijft boeien. Aangezien ik het onderwerp zeer vind passen bij mijn opleiding aan de Academie voor Mediumschap, heb ik besloten hier mijn scriptie over te schrijven. Mijn onderzoek is gestart met een mail naar Stichting Merkawah, IANDS Nederland. Ik moest immers in contact zien te komen met mensen die zelf een bijna-dood ervaring hebben meegemaakt. Stichting Merkawah streeft vier doelen na: - Zij organiseert landelijk en regionaal bijeenkomsten waar BDE-ers elkaar kunnen ontmoeten en hun ervaringen kunnen uitwisselen (lotgenotencontact). - Zij tracht door middel van tal van activiteiten de opgebouwde kennis van BDE’s en hun implicaties uit te dragen. - Verder schept en verbetert zij de mogelijkheden tot begeleiding van hulpvragende BDE-ers, en - Tenslotte bevordert en steunt zij wetenschappelijk onderzoek naar BDE’s. Ik kreeg twee namen van BDE-ers door, welke contact met mij hebben opgenomen. Via vriendinnen en mensen die ik zelf ken (maar waarvan ik niet wist dat zij een BDE hebben gehad), heb ik nog drie mensen benaderd en mogen interviewen. Hiervoor heb ik een vragenlijst opgesteld en bij elk interview dezelfde vragen aangehouden. De relevante informatie die hieruit voortkwam heb ik gebruikt bij mijn scriptie. Op verzoek van het merendeel van de BDE-ers heb ik sommigen van hen niet benoemd bij naam, maar met hun initialen. Wat zijn mijn bevindingen na het schrijven van deze scriptie? Eigenlijk hetzelfde gebleven, maar doordat ik deze mensen zelf ontmoet heb, is het voor mij wel duidelijk dat zij vanuit het gevoel spreken en vooral daarbij ook heel nuchter zijn gebleven! Zij handelen vanuit liefde, geven naastenliefde en doen dit vooral vanuit het hart, niet vanuit materiële overwegingen! Ik vond het een voorrecht om deze mensen ontmoet te hebben en in die zin is mijn geloof alleen maar sterker geworden. ‘Geluk is niet afhankelijk van dingen buiten ons, maar van de manier waarop wij die zien’ (Schrijver Leo N. Tolstoj (1828 – 1910)
3
DOELSTELLING De doelstelling van deze scriptie is om mensen te overtuigen van een leven na de dood. Dit doe ik door middel van verslagen van BDE-ers, die ik geïnterviewd heb aan de hand van een vragenlijst. Dit getuigt van een wereld binnen onze wereld en van een macht/kracht die groter is dan wij ooit kunnen vermoeden, ook wel God, de Bron, Liefde, genoemd. Een troostrijke gedachte hierbij is, dat we nooit alleen zijn en dat we er dus ook niet alleen voor staan in moeilijke tijden, maar ook bij gebeurtenissen in ons leven, die voor ons waardevol en bijzonder zijn. De veranderingen van de personen in kwestie geven aan, dat een bijna-dood ervaring geen hallucinatie is, zoals velen beweren, maar wel degelijk een ommekeer in iemands leven. Waarom krijgt men deze ervaring? Waarom wordt er bij zovelen over de wereld een zelfde beeld geschetst van een BDE? Zijn deze mensen bevoordeeld? Hoe komt het dat zij zo veranderd zijn na deze ervaring? Zijn er mensen die na een hallucinatie ook zo veranderd zijn? Een leven na dit leven met getuigen van mensen die zo ‘gefortuneerd’ zijn geweest om een stukje achter de sluier hebben mogen zien. Rudolf Smit (wetenschappelijke werkgroep) constateerde dat we nog niet weten wat het mechanisme is achter de BDE. De moderne wetenschap heeft grote moeite met de paranormale verklaring dat er een ziel zou zijn die het fysieke lichaam tijdelijk verlaat. 1
1
(Uit Terugkeer, tijdschrift rond bijna-dood-ervaringen en zingeving, uitgave van Stichting Merkawah en I.A.N.D.S. Nederland).
4
WAT IS EEN BDE? Wat is eigenlijk een bijna-dood ervaring (BDE)? Bijna-dood ervaringen zijn gebeurtenissen die plaatsvinden als een persoon stervende is, of, al klinisch dood is. Mensen die een BDE hebben ervaren, noemt men bijna-dood ervaringsdeskundigen (BDE-ers). Vanaf het moment dat bijna-dood ervaringen voor het eerst medisch onderzocht werden en beschreven door dr. Raymond Moody in zijn baanbrekende boek, ‘Leven na leven’, in 1975, hebben artsen en andere onderzoekers dit fenomeen uitvoerig onderzocht. Er is geen algemeen aanvaarde definitie van een bijna-dood ervaring. De NDERF-studie (Near Death Experience Research Foundation) nam een directe aanpak door het definiëren van zowel de bijna-dood ervaring en de aspecten van de bijna-dood ervaring.2
De bijna-dood ervaring in zijn details In het algemeen is er pas sprake is van een BDE als er drie of meer van de volgende aspecten zijn waargenomen: - Onuitsprekelijkheid (is niet onder woorden te brengen. - Een gevoel van rust en vrede, geen pijn meer. - Het besef dood te zijn. - Uittredingservaring: waarneming buiten en boven het bewusteloze lichaam, ook van de omgeving. Ook waarneming door blinde en dove personen. - Het gevoel zich te bewegen in een donkere ruimte, vaak een ‘tunnel’ genoemd met aan het einde een helder licht. - Waarnemen van een andere onaardse omgeving, met prachtige kleuren, en soms muziek. - Ontmoeten van overleden dierbaren en bekenden, soms communicatie. - Contact met een stralend, niet verblindend licht. - Een diepgaande communicatie, meestal in een sfeer van onvoorwaardelijke liefde en acceptatie. - Een levenschouw of terugblik: een levensoverzicht waarbij men zijn leven, geheel of gedeeltelijk overziet en zich bewust wordt van zijn handelen en de gevolgen daarvan: bijvoorbeeld de vreugde en verdriet dat men anderen heeft aangedaan. - Soms ook een vooruitblik. - Waarnemen van een ‘grens’, van waarachter geen terugkeer mogelijk zal zijn. - De terugkeer in het lichaam, vaak met het besef van een doel of een opdracht in het leven.3
2 3
Evidence of the Afterlife – The science of near-death experiencers l- Jeffrey Long, MD with Paul Perry. Brochure van Stichting Merkawah
5
ONDERZOEK NAAR BDE’S Het wetenschappelijke onderzoek naar bijna-dood ervaringen nam een aanvang met het werk van dr. Raymond Moody en werd mede beïnvloed door de publicaties van de bekende artspsychiater dr. Elisabeth Kübler-Ross. Kort daarop volgden anderen zoals Kenneth Ring, Michael B. Sabom, Melvin Morse. Margot Grey en Bruce Greyson, die zich allemaal bezig hielden met het verzamelen en analyseren van spontane meldingen van BDE’s (zogeheten retrospectief onderzoek). Ze stelden vast dat BDE’s veelvuldig voorkomen en onderzochten welke kenmerken bijna-dood ervaringen vertonen. Ook probeerden ze te kijken hoe de verschillende aspecten van BDE’s het beste wetenschappelijk verklaard kunnen worden. Velen van hen zijn ervan overtuigd geraakt dat iemand met een BDE werkelijk nog van alles kan waarnemen, terwijl de activiteit in zijn hersenen dat volgens de gangbare theorieën niet zou toelaten. Bovendien deed men onderzoek naar de gevolgen van bijna-dood-ervaringen voor het functioneren van de patiënt, zijn levenshouding en zijn relaties met anderen. Pim van Lommel en zijn Nederlandse team (Van Wees, Meyers en Elfferich) hebben onderzoek verricht naar het vóórkomen van een BDE bij mensen die vanwege een hartstilstand klinisch dood zijn geweest. Ze publiceerden op 15 december 2011 een belangrijk artikel over hun werk in The Lancet, een gerenommeerd medisch tijdschrift. 4 Onder klinische dood verstaat men dat de patiënt geen bloedcirculatie, ademhaling of reflexen meer vertoont, terwijl en ook de hersenstam en de hersenschors niet meer functioneren. Iemand die klinisch dood is, heeft een zogeheten vlak EEG (‘flatline’), dat wil zeggen dat er geen meetbare neurologische activiteit meer is in de hersenschors. Door de moderne reanimatietechnieken van de laatste twintig jaar, zoals defibrillatie en pacemakers, is er een toename van het aantal geslaagde reanimaties. Uit dit type prospectieve onderzoek, waarbij de onderzoeker zich richt op een specifieke groep patiënten, is gebleken dat na een geslaagde reanimatie 18% van die mensen een min of meer diepe BDE hebben gehad. Het team van cardioloog Pim van Lommel stelt op grond van hun bevindingen dat mensen van buiten hun lichaam kunnen waarnemen, emoties ervaren en zich feiten herinneren. Tevens is volgens hen gebleken dat die belevenis niet het gevolg is van een medische, fysiologisch of psychologische oorzaak (Pim van Lommel, Eindeloos bewustzijn). Er zijn nog een aantal andere prospectieve onderzoeken gedaan, o.a. door de Britse onderzoekers Peter Fenwick, Sam Parnia en Penny Sartori en zij komen allemaal tot vergelijkbare conclusies als de Nederlandse onderzoekers. Ze trachten het momenteel bovendien nog harder te maken dat BDE-ers werkelijk in staat zijn om gebeurtenissen waar te nemen tijdens een hartstilstand waarbij hun hersenen volledig stil liggen. Ook voor de gevolgen van BDE’s is nog steeds volop belangstelling. De Belgische onderzoekster Anja Opdebeeck deed hier bijvoorbeeld onderzoek naar in het kader van haar promotie. Een bekende algemene onderzoeker en auteur die niet onvermeld mag blijven is de Amerikaanse P.M.H. Atwater. Paranormale aspecten van BDE’s Het sterkste argument van voorstanders van de theorie dat BDE’s echt tijdens een vlak EEG kunnen optreden, luidt dat patiënten tijdens hun ervaring gebeurtenissen kunnen waarnemen die zich zeer waarschijnlijk voordeden terwijl hun hersenen stil lagen. Voorbeelden die vaak worden aangehaald zijn de Nederlandse casus van een man die in uitgetreden toestand zag hoe een verpleegkundige zijn bovengebit verwijderde, en Al Sullivan, een Amerikaanse chauffeur die bij zijn BDE een merkwaardige persoonlijke gewoonte waarnam van de chirurg die hem opereerde.
4
(Uit Terugkeer, tijdschrift rond bijna-dood-ervaringen en zingeving, uitgave van Stichting Merkawah en I.A.N.D.S. Nederland). (Artikel, Titus Rivas)
6
Hierbij is het uiteraard van groot belang dat aannemelijk wordt gemaakt dat de ervaringen echt te maken hadden met handelingen die werden verricht toen de patiënt klinisch dood was. Een geval van Michael B. Sabom, de casus van Pam Reynolds, is op dit punt wel eens te bewijskrachtig voorgesteld. Pam Reynolds werd geopereerd aan een aneurysma in haar hersenen en daarbij legde men met opzet al haar hersenfuncties stil om schade te voorkomen. Tijdens de voorbereidende fase kreeg Reynolds een BDE waarbij ze onder andere specifieke medische apparatuur waarnam. Dat wil zeggen dat deze waarnemingen zelf niet gekoppeld waren aan haar toestand van klinische dood, maar daar nog aan voorafgingen. Overigens kreeg zij na haar waarnemingen van de operatiezaal ook beelden van een spirituele wereld. Deze ervaringen vormden voor Pam één continu geheel met de waarnemingen van de operatiezaal. Het is daarom zeer waarschijnlijk dat zij die pas kreeg nadat haar hersenfunctie inmiddels gestopt was. Sommige geleerden, met name bepaalde parapsychologen, zoals Dick Bierman, willen overigens nog wel aannemen dat er paranormale ervaringen kunnen optreden bij bijna-dood ervaringen. Dat wil zeggen indrukken die niet verklaarbaar zijn door middel van normale waarneming, maar wel in overeenstemming met de werkelijkheid. Ze willen er echter niet aan dat zulke paranormale ervaringen plaatsvonden tijden het vlakke EEG zelf. Er zou volgens hen eventueel zelfs sprake kunnen zijn van terugschouw oftewel retorcognitie (helderziendheid in het verleden) achteraf van gebeurtenissen die tijdens het vlakke EEG plaatsvonden. Dit is een erg vergezochte, onaannemelijke theorie, die vooral opgesteld lijkt te zijn om koste wat kost vast kunnen houden aan de theorie dat het bewustzijn voor zijn bestaan volledig afhankelijk is van de hersenen. Overigens is dit op zich extra bizar als men bedenkt dat paranormale ervaringen in het algemeen al niet passen in het reguliere beeld van de verhouding tussen bewustzijn en hersenactiviteit. Voorts zijn er ook nog andere paranormale ervaringen tijdens BDE’s. Patiënten kunnen tijdens de ervaring bijvoorbeeld een soort vooruitblik krijgen op toekomstige ontwikkelingen die later bewaarheid wordt. Er zijn zelfs blinde patiënten die tijdens hun BDE weer (geestelijk) konden zien en tijdens hun bijna-dood ervaring hebben kunnen waarnemen wat er precies bij hun reanimatie gebeurde en hoe de omgeving er uit zag. In fysieke zin kan een BDE gepaard gaan met een ‘onverklaarbare’ genezing. Penny Sartori heeft onlangs uitvoerig aandacht besteed aan zo’n casus. Een geestelijke werkelijkheid Veel BDE-ers zelf zijn ervan overtuigd dat zij in contact zijn geweest met een andere, spirituele dimensie of realiteit. Wanneer we aannemen dat hun ervaringen echt optraden tijdens een vlak EEG, ligt het voor de hand dat mensen ook na hun (onomkeerbare) overlijden geestelijk in zo’n belevingswereld belanden. Er zijn in dit verband namelijk functioneel gezien, dat wil zeggen wat betreft de relatie tussen hersenactiviteit en bewustzijn, geen relevante verschillen tussen een toestand van klinische dood en de dood. Er zijn naast BDE’s ook nog andere aanwijzingen voor een niet-fysieke realiteit, zoals sterfbed visioenen, (paranormale) uittredingen, en vooral ook herinneringen aan een spirituele pre-existentie oftewel voortbestaan. Er bestaan kinderen met spontane uitspraken over een fase voor hun conceptie. Hun herinneringen komen inhoudelijk sterk overeen met bijna-dood ervaringen en bevatten regelmatig ook paranormale aspecten. Zo weten sommige kinderen dingen te vertellen over het uiterlijk en de specifieke activiteiten van hun ouders voorafgaand aan het moment waarop het kind verwerkt werd. Er is op dit terrein sprake van zogeheten convergentie, dat wil zeggen dat de bevindingen van diverse onderzoeksgebieden allemaal sterk in dezelfde richting wijzen. Het kan dan ook niet langer worden volgehouden dat de aanname dat er een spirituele dimensie en een leven na de dood bestaat, gewoon neerkomt op gezweef.
7
Een bevinding van verschillende onderzoeken naar de gevolgen van BDE’s is, dat een aanzienlijk aantal onder de BDE-ers zegt sinds de BDE één of meer paranormale ervaringen te hebben gehad of dat zich paranormale capaciteiten hebben ontwikkeld bij hen. We noemen hier een aantal steekwoorden, zonder omschrijving, om de gedachte enige richting te geven: uittredingen, wonderlijke genezingen, magnetiseren, visioenen, voorspellende invallen en dromen, helderziendheid en telepathie.
8
VERSCHILLENDE VORMEN VAN EEN BIJNA DOOD-ERVARING Onaangename of helse ervaring. Het voorgaande betreft vooral de positieve BDE’s die veruit in de meerderheid zijn. Een speciale categorie is ‘negatieve’ bijna-dood ervaringen, ook wel ‘hel-ervaringen’ genoemd. Helervaringen komen veel minder vaak voor dan de positieve, hoewel een precies percentage niet bekend is. Hieronder volgt een voorbeeld van een hel-ervaring. In het algemeen kan gezegd worden dat ondanks het angstige aspect van een dergelijke hel-ervaring de uitwerking toch heel positief kan zijn, mits er sprake is van een goede begeleiding door hulpverleners of door lotgenoten die beseffen wat er aan de hand was en is. Overigens zijn veel BDE-ers een combinatie van een in eerste instantie beangstigende ervaring (in het donker zijn, of een kale koude omgeving, bijvoorbeeld) om dan over te gaan in een prachtige Licht-ervaring.5
In het kort volgt hier een negatieve bijna-dood ervaring van L.D.: Ik was tussen de twee en drie jaar oud, toen ik in de Ringvaart (rondom de Haarlemmermeer) belandde en daar bijna verdronk. Ik was al buiten bewustzijn. Mijn moeder haalde me eruit, terwijl ze niet zwemmen kon. Ik had toen een ‘droom’ zo leek het. Het was zo, dat ik achter de bank, met mijn rug tegen de muur, tegenover het donkere raam zat, en dat daar op dat raam een meisje met donkere lange slierterige lange haren naar mij wenkte. Zij deed dit zo eng. Ik moest mee komen met haar, ze wilde me ‘pakken’. Ik heb het meer dan 50 jaar weg gestopt, omdat ik dacht dat het wel niet echt zou zijn … en de mensen om me heen me toch niet geloofden. Het was zwart/wit, erg donker en angstig. Dit wordt een negatieve ervaring genoemd, zodat je er echt niet over wilt praten, ook niet later. Maar toen ik een opleiding ging doen voor regressie/reïncarnatietherapeut, kwam dit item toch wel elke keer naar boven. Op de vraag of L.D. een scheiding van lichaam en geest ervoer antwoordde zij: Nee, dat kon ik toen nog niet ‘onderscheiden’. Het was vooral angstig. Vooral omdat mijn ouders niks zagen, en dit meisje mij mee wilde trekken. Ze bonkte op het raam, en mijn ouders zagen niks. Ik kroop achter de bank, maar ze bleef bonken en terugkomen. Sommige negatieve BDE’s zijn met hel en enge monsters. Ik zag alleen dat meisje, die me wilde pakken. En ben jaren lang tot zeker mijn 40e bang in het donker geweest. Het is een zeer ongewone BDE. Vervolgens antwoordde zij op mijn vraag of zij door een tunnel of iets dergelijks ging: Nee, later toen ik na de opleiding een sessie hierop gedaan heb met een collega, kwam er tevoorschijn dat er een ‘obsessor’ bij gekomen was. Er was een meisje in die tijd dat ik dit meemaakte verdronken, in de Ringvaart. Ze bleek – kwam tijdens de sessie naar boven – door haar grote broer misbruikt te worden, en wilde dit vertellen, en toen heeft hij haar in het water gegooid, zodat ze verdronk. Ze is een week kwijt geweest en werd gevonden met haar haren in de schroef van een groot schip dat een kilometer verderop aangemeerd lag. Na de vraag of L.D. een ‘roeping’ voelde om haar huidige werk te gaan doen (L.D. is regressie- en reïncarnatietherapeut) en of zij dit te zien of te horen kreeg tijdens haar BDE, antwoordde zij: Nee, de roeping kwam bij mij, toen mijn broer, vader en moeder in drie maanden tijd overleden. Toen dacht ik ‘wat is het om dood te zijn, en waar blijf je dan?’ Wil L.D. de mens bewust(er) maken van een leven na de dood? Ja, heel graag, maar dat wil ik al sinds mijn opleiding, maar mensen zijn veel te onbewust. Ze leven, willen alles uit het leven halen o.i.d.
5
Tijdschrift ‘Terugkeer’.
9
Is L.D. zich bewust geworden van paranormale, telepathische of andere gaven na deze ervaring, waar zij zich voorheen niet van bewust was? Tegenwoordig heb ik steeds, dat ik iets vluchtig denk, en dat het even later uitkomt, dat vind ik niet echt fijn … geeft onrust. Kinder-BDE Nog meer nagedacht en zorg misschien dient men te geven aan kinderen die een BDE hebben ondergaan. Is het voor volwassen BDE-ers al heel moeilijk onder woorden te brengen wat ze hebben meegemaakt, voor kinderen geldt dat misschien wel meer. Een verkeerde reactie uit hun omgeving op hun spontane opmerkingen (‘ik heb oma gezien’- terwijl oma al lang overleden is; ‘ik wil weer naar dat licht’, en/of ‘had u me daar maar gelaten’- na bijkomen van een operatie) kan ze dan ook in grote verwarring brengen. Ze kunnen zich dan terugtrekken in hun eigen wereldje en afstandelijk worden. Kortom, zulke kinderen zijn er bij gebaat als hun verhalen met begrip en interesse worden ontvangen en dus niet afgedaan worden als kinderlijke fantasie. Voor zowel volwassenen als kinderen geldt, dat stil luisteren – zonder aandringen – vaak voldoende is om zich gehoord te voelen. Woorden kunnen, zeker in het begin, moeilijk gevonden worden om de ervaring te omschrijven.6
De eerste ervaringen - ook wel de 'non' ervaring Betreft één, misschien twee of drie elementen, zoals een liefdevolle niets, het levende donker, een vriendelijke stem/visitatie, een korte buitenlichamelijke ervaring of een manifestatie of iets dergelijks. Meestal ervaren door degenen die op dat moment de minste hoeveelheid commotie in hun leven nodig hebben. Vaak wordt dit een 'basis' ervaring genoemd of een kennismaking met andere manieren van waarnemen en herkennen van de werkelijkheid. Zelden is een ander element aanwezig. 7
Hier volgt de BDE van J.G.: Ik was 25 jaar en werd geopereerd aan mijn oog. De operatie begon om 08.00 uur en om 20.00 uur lag ik pas weer op zaal. Ik kwam niet meer bij uit de narcose. Het volgende moment zag ik mijzelf liggen. Ik zag mijn man en anderen bij me komen. Ik zweefde boven mijn bed. Ik voelde mij gelukkig en er was veel licht en liefde, terwijl ik ‘open’ gesneden was. De momenten van rust, licht en liefde zijn me bij altijd bij gebleven, alsmede het moment dat ik terug kwam in de ‘harde’ wereld. Ik zag dat mijn man en zusters bezorgd waren en probeerden mij terug te halen door tegen mij te praatten. Ik voelde mij één met alles wat is. De beleving van de ervaring is veel, veel sterker dan normaal gesproken qua kleurbeleving, helderheid. Omdat ik mijzelf zag liggen, voelde ik mij afgescheiden mijn lichaam. Op de vraag of J.G. een film ervoer van haar leven, antwoordde zij dat het stukjes waren. Niet zozeer van lang geleden, maar meer van de periode waar zij toen in zat. Het was een woelige tijd, maar zij wist dat alles goed zou komen. Ook F.V. had een bijzondere BDE. Hier zijn verhaal. Naar aanleiding van een aanrijding door een auto ben ik op mijn achterhoofd tegen het dak van de auto aangekomen. Op dat moment trad ik uit en ging door trechters, mijns inziens, subtiele lichamen. Ik kwam in een fijnstoffelijke wereld terecht met mijn ziel. En misschien met een beetje overgebleven ratio. Alles wat ik zag of voelde waren gevoelens. En de kleuren waren intens mooi. En was net alsof ik een LSD trip had. Ik zag mijn lichaam bijna op de grond vallen, want ik werd 8 meter weg geslingerd en verbazingwekkend genoeg, wou ik terug naar mijn lichaam, omdat ik mij zorgen maakte over mijn moeder. 6 7
(Brochure Stichting Merkawah (Iands Nederland), bijna-dood ervaringen onderzoek, voorlichting, begeleiding, ontmoeting).
Uit Near Death Experiences, the rest of the story – P.M.H. Atwater.
10
Ik was nog aan een koord verbonden aan mijn beschadigde fysieke lichaam. Toen mijn lichaam op de straat viel, kwam ik weer terug in mijn lichaam. De korte periode dat ik uit mijn lichaam was, ervoer ik als tijdloos. Was er sprake van een levensbedreigende situatie gedurende de BDE? Ja. Ik had een schedelbasisfractuur en de linker oogkas was zwaar beschadigd. Ik had een dubbele beenbreuk en beschadiging aan de wervelkolom. Is de beleving van uw ervaring compleet anders dan normaal gesproken qua kleurbeleving, helderheid, transparantie van objecten? De gevoelens en de kleurbeleving zijn intenser. En er is ontzettend veel liefde en het is vredig. Prettige of hemelse ervaring - ook wel aangeduid als 'stralend' Houdt in de hemelachtige scenario's van liefdevolle reünies met familie of diegenen die al eerder zijn overleden, geruststellende religieuze figuren of lichtwezens, de validatie dat het leven telt, bevestigende en inspirerende dialoog, mooie landschappen. Meestal ervaren door degenen die het meest nodig hebben om te weten hoe (ge)lief(d) ze zijn en hoe belangrijk het leven is en hoe alles een doel heeft in het leven. Sommigen krijgen een terugblik van hun leven. Hier volgt een BDE van RM. Ria Mutter had alweer heel wat jaren geleden een diepgaande BDE. Niet een BDE als gevolg van een medische noodsituatie (zoals hartstilstand, operatie, zware bevalling etc.), maar als gevolg van een doodswens, en die kwam weer voort uit een postnatale depressie. Hier is, heel in het kort haar verhaal. De BDE Op een avond voelde ik me zo ontzettend slecht en was mijn wens om te sterven zó groot, dat ik probeerde om niet meer in te ademen. Omdat ik aan yoga had gedaan, kon ik mijn ademhaling goed onder controle houden. Ik denk dat het me daarom lukt steeds dieper weg te zakken. Ik kwam in een tunnel terecht. Ik verplaatste me schuin naar boven en aan het eind zag ik een lichtpuntje waar ik automatisch naartoe werd geleid en ik kwam in een overweldigend licht terecht. Het was zó mooi en ik voelde me zó vervuld met liefde. Mijn ongelukkige gevoel, mijn verdriet … het was er niet meer. Al die nare gevoelens hadden plaats gemaakt voor een intens gelukkig gevoel. Opeens zag ik rechts van mij mijn beste vriendin. ‘Wat fijn dat jij er ook bent’, zei ze tegen me. En hoewel we niet met onze mond communiceerden, begrepen we elkaar wel. Het was zó wonderlijk en ik besefte niet echt wat er gebeurde, maar wat wel constant aanwezig was, was dat heerlijke, gelukkige gevoel. Plotseling kwam mijn broer in beeld en hij zei tegen me dat ik terug moest, omdat ik nog heel veel werk te doen had. Maar ik wilde helemaal niet terug! Ik voelde me gelukkig en wilde dat gevoel vasthouden. Op aandringen van mijn broer ben ik uiteindelijk met veel tegenzin teruggegaan. Duidelijk is, na het bovenstaande, dat de BDE een geheel van indrukken is tijdens een bijzondere bewustzijnstoestand die het gevolg is van een periode van klinisch dood zijn, een ernstige ziekte, een bijna fatale situatie of een stervensproces, maar een BDE kan ook voorkomen bij hoge stress of diepe meditatie, of zelfs heel spontaan zonder enige aanleiding. Ria heeft daarna een forse nasleep gehad, o.a. een bijna desastreus verlopend bezoek aan haar huisarts, die met haar BDE geen raad wist en vond dat als ze zo door zou gaan, hij haar moest laten opnemen in een psychiatrische inrichting. Maar dat was sowieso niet nodig, want na haar BDE was Ria compleet genezen van haar postnatale depressie en kon ze het leven weer aan. In zoverre, dat ze wel haar ervaring moest verwerken, een ervaring waarvan ze eerst niet het flauwste besef had wat het dan wel was. Totdat een familielid haar kon vertellen dat het een BDE was geweest. Toen kon ze het eindelijk een plaats geven. 11
En dat resulteerde in een haast niet te bedwingen drang haar BDE te verbeelden. Ze begon te schilderen, en daarin toont ze veel talent dat voortdurend in ontwikkeling is. Gaandeweg worden haar schilderijen van vrij realistische tot steeds abstracte,r waarin het gevoel lijkt te gaan prevaleren boven het min of meer correct weergeven van een omgeving. Ria Mutter runt inmiddels een kunstgalerie in haar woonplaats Dalfsen, waarin ook andere schilders hun werk kunnen exposeren. Zelf heeft Ria al verscheidene van haar werken verkocht. Zij heeft ook het schilderijtje voor de cover van Van Lommel’s ‘Eindeloos Bewustzijn’ gemaakt. Op de kaft van deze scriptie ziet u een afbeelding van haar werk.
Transcendente ervaring - ook wel de 'collectieve' universaliteit Ontmoeting met onwereldse dimensies en scènes onbekend voor de persoon in kwestie, soms ook openbaringen van grotere waarheden. Zelden persoonlijk qua inhoud. Meestal ervaren door degenen die klaar zijn om een 'mindstretchende' uitdaging aan te gaan en/of personen die geneigd zijn de waarheden te gebruiken die aan hen geopenbaard zijn. Zelden levensbeschouwingen. Gemeenschappelijke blik op de toekomst van de wereld, evolutionaire veranderingen, etc. Hier volgt de BDE van Ed Gerritsen Ik heb een BDE ervaren tijdens een auto-ongeval en van het ongeluk zelf kan ik alles nog herinneren. Een auto ging plotseling linksaf en ik reed er recht op in (met 80 km per uur). Op dat moment ging het leven in een flits aan me voorbij. Ik weet nog dat er een aantal dingen voorbij kwamen die ik nog niet gedaan had en nog doen moest. Op weg naar het hemelse licht kon ik tussen alle aanwezigen mijn dierbaren in een oogopslag herkennen. Zij waren daar om de overgang van leven naar dood gemakkelijker te maken en me daarin bij te staan. Het licht in de verte straalt een hemelse warmte en heeft een schoonheid van kleuren die wij hier op aarde niet kennen. Totdat er een stem is die mij terugstuurt. Na lange tijd dit voor mijzelf gehouden te hebben kreeg ik steeds meer de behoefte dit te delen. Die behoefte is, voor mijn gevoel een opdracht geworden, waardoor ik steeds meer de drang kreeg om dit beeldend uit te gaan leggen. Uiteindelijk vertel ik dit verhaal in vijf schilderijen en laat ik zien hoe ik de weg naar het licht heb ervaren. Ik heb 21 jaar niet kunnen praten over dit voorval. Helaas is het nog steeds zo dat velen ontkenning en onbegrip hebben voor het verschijnsel BDE. Maar ik kreeg steeds meer de behoefte mijn verhaal op deze manier naar buiten te brengen. Het gevolg daarvan is dat ik opnieuw ben terug gegaan naar dat moment om meer inzicht in het gebeuren en het doel daarvan te krijgen. Gelukkig kan ik beeldend, middels mijn schilderijen over deze ervaring vertellen. Het opnieuw beleven en het maken van deze schilderijen heeft er toe bijgedragen dat ik uiteindelijk mijn verhaal kan verwoorden.
Op mijn vraag of hij een scheiding van lichaam en geest ervoer, antwoordde Ed: Nee, het lichaam was ondergeschikt en achtergelaten. Zijn antwoord op mijn vraag welke emoties er door hem heen gingen tijdens de BDE was: Er was geen tijd. Alsof al onze levens tegelijkertijd werden beleefd. De intensiteit van kleuren, rust en harmonie. Ervoer u een film van uw leven? Nee, of ja, in de vorm van een terugblik in een razendsnel tempo. Had u het gevoel over speciale kennis te beschikken, zoals een universele orde of doel in uw leven? Ja, er is me daarop gewezen.
12
GEVOLGEN EN HERKENNING Door een zodanige intense ervaring verandert een mens meestal heel wezenlijk door het inzicht dat hij heeft gekregen. Doorgaans wordt hij milder, minder materialistisch, maar meer geïnteresseerd in kennis, milieu en religie en in de zin van het leven. Zo heeft hij: - Geen angst meer voor de dood; soms verlangt hij er zelfs naar vanwege een zeker heimwee naar die allesomvattende en onvoorwaardelijke Liefde. - Behoefte aan stilte en om zich terug te trekken (dromerigheid bij kinderen) of om erover te praten, hoewel er eigenlijk geen woorden voor te vinden zijn. - Positiever zelfbeeld en een andere visie op mens en samenleving. - Sterk verantwoordelijkheidsgevoel ook ten opzichte van de wereld en het milieu. - Verhoogde intuïtie en gevoeligheid voor horen, zien en voelen (paranormale ervaringen). - Verandering in religieuze beleving/godsbeeld; niet meer dogmatisch! - Last van overgevoeligheid. - Veranderd slaapritme, last van te dichte nabijheid van de partner. Zeker voor de naasten, maar ook voor hulpverleners (artsen, verpleegkundigen, psychiaters, etc.) geldt dat ze op deze verschijnselen alert moeten zijn als iemand een levensbedreigende situatie heeft meegemaakt, want dan bestaat een verhoogde kans op een BDE. Als een patiënt voor een dergelijke ervaring geen erkenning krijgt, kan dat heel verwarrend zijn en er toe leiden, dat die vereenzaamt en zich vervreemd gaat voelen van de wereld om zich heen. Veel BDE-ers vertellen van het grote onbegrip of zelfs enige afkeer die zij ondervonden van hulpverleners (verplegers, artsen, psychiaters). Veelal werd dan een BDE afgedaan als een hallucinatie, en dat terwijl voor een BDE-er de ervaring vaak ‘werkelijker dan werkelijk’ was. 8 Heel veel BDE-ers werden tijdens hun ervaring teruggestuurd met een opdracht: ‘Het is je tijd nog niet. Ga terug, want je hebt nog werk te doen’, of woorden van gelijke strekking. In wezen heeft men dan te maken met onafgedane kwestie(s), of in het Engels, ‘unfinished business’. Dit is als het ware het handelsmerk geworden van Elizabeth Kübler-Ross, de wereldberoemde psychiater die ook één van de pioniers was op het gebied van bijna-dood ervaringen. De BDE van Ed Gerritsen is hier een voorbeeld van. Ed heeft deze BDE verwoord middels schilderijen zoals hieronder afgebeeld. De beschrijving is van Ed zelf, die hier een scriptie over heeft geschreven. 9
De tunnel naar het hemelse licht. In de vijf schilderijen over dit thema heb ik mijn eigen kunstzinnige manier van uitdrukken gebruikt om mijn verhaal te kunnen verbeelden. Een korte uitleg.
8 9
Brochure Stichting Merkawah (IANDS Nederland). Bijnadoodervaringen. Scriptie Ed Gerritsen – De Tunnel naar het Hemelse Licht.
13
'De aanleiding'
Het eerste schilderij geeft aan wat er gebeurt als er op mijn levensweg, welke uit kleine en grotere obstakels bestaat, een obstakel is waar ik met geen mogelijkheid omheen kan. Het gevolg een hevige knik in de nek.
'De terugblik'
Bij dit tweede schilderij heb ik gezocht naar een manier om het moment dat het leven in een seconde voorbij flitst (de terugblik) te verbeelden. De opgaande lijnen zijn taken welke verricht zijn. De neergaande lijnen van nog niet uitgevoerde taken geven weer vastigheid onder je voeten (het terug vloeien naar de aarde). Samen vormen ze de kleuren van de regenboog.
14
'De tunnel naar het hemelse licht'
Nu is het toch zover dat de tunnel en het hemelse licht in zicht komen. De tunnel is gevuld met wezens in de vorm van hoofden en tussen al deze wezens zie je in een oogopslag al je dierbaren. Die zijn daar om de overgang tussen leven en dood gemakkelijker te maken. Het licht in de verte heeft een ongelofelijke schoonheid van kleuren welke wij op aarde niet kennen.
'Terug' t vierde schilderij laat zien dat er tussen al die wezens er één is die opmerkt dat mijn tijd om dood te gaan er nog niet is en me vervolgens terugstuurt. Het vierde schilderij laat zien dat er tussen al die wezens er een is die opmerkt dat mijn tijd om dood te gaan er nog niet is en me vervolgens terugstuurt.
15
'Opnieuw geboren'
In het laatste schilderij verbeeld ik het opnieuw geboren worden. Dit is weergegeven door moeder aarde welke als een rots zo vast met een nieuw geborene in de arm staat. Vanuit de nieuw geborene vloeit over de rots, maar nu bedoeld als geboorte gewaad, de hergeboorte over. In een volledig duistere omgeving komt het licht van alle kanten. Het licht is de geboorte in een spiritueel rijk. Omdat er hier een nieuw leven op een ander nivo verbeeld wordt, is dit schilderij ook anders van kleur.
16
VERANDERINGEN Voorkomende fysieke en psychologische veranderingen – geverifieerd door niet alleen de overgrote meerderheid van BDE-ers in het onderzoek, maar ook door vele andere onderzoekers op het gebied van bijna-dood ervaringen. De meest voorkomende verandering is dat men gevoeliger is voor licht (vooral zonlicht) en geluid (muzieksmaak veranderd); jonger ogen/ zich jonger gedragen/ speelser zijn; ouder ogen/ zich ouder gedragen/ meer zelfbeschouwend zijn (met kinderen); aanzienlijke verandering in energieniveau (energiepieken), veranderingen in gedachteverwerking; onverzadigbare nieuwsgierigheid, lagere bloeddruk, heldere huid en ogen; omkering van de hersenhelft dominantie, men geneest sneller. Normale veranderingen zijn - omkering van de biologische klok, verhoogde gevoeligheid, verhoogde intelligentie; metabole veranderingen (het duurt niet zo lang om voedsel te verteren, kan stoelgang verhogen); het sneller opnemen van voedingsstoffen in de bloedbaan (er is minder nodig voor hetzelfde resultaat), minder tolerant voor geneesmiddelen (de meeste BDEers gaan op zoek naar alternatieve/ aanvullende complementaire genezingsmiddelen/ holistische geneeskunde), verhoogde reactie op smaak/ tast/ textuur / geur / druk/ smaak, meer creatief en inventief; de indruk dat een impressie, verkregen via het ene zintuig, door een ander zintuig wordt opgewekt, verhoogd aantal allergieën; voorkeur voor meer groenten en minder vlees bij volwassenen – voorkeur voor meer vlees en minder groente bij kinderen; latente talenten; wijziging in het slaappatroon; veranderingen in de structuur/ functie van de hersenen (ook in het zenuwstelsel en het spijsverteringsstelsel, gevoeligheid van de huid), elektrische gevoeligheid. Psychologische nawerkingen van bijna-dood staten De meest voorkomende - verlies van angst voor de dood; meer spiritueel/ minder religieus, genereuzer en charitatiever, stressbestendiger, filosofischer, meer open en het accepteren van nieuwe dingen en veranderingen, minachting voor tijd en schema's; tegen dingen aankijken als ware het nieuw (niveau van verveling verlaagd); uiteenzettende vormen van liefde, terwijl tegelijkertijd uitgedaagd worden te initiëren en bevredigende relaties te handhaven, spiritueler/ intuïtiever geworden, weet dingen (connectie met Godheid/ God, gebed), omgaan met periodes van depressies; minder concurrerend. Normale nawerkingen – vertonen van spirituele verschijnselen, levendige dromen en visioenen, 'innerlijk kind' zaken worden uitvergroot, overtuigd van het leven doel/ missie; afwijzing van eerdere beperkingen/ normen; momenten van de toekomst kennen/ toekomst-geheugen, meer afstandelijk en objectief (dissociatie); gemakkelijk informatie opnemen, honger naar kennis, moeite met taalgebruik in communicatie; door diepe periodes van depressie kunnen gaan en vervreemding van anderen; synchroniciteit komt regelmatig voor, meer orgastisch, minder verlangen naar bezittingen en geld, dienstverlenend; genezend vermogen; dieren aantrekken (goed met planten); bewust zijn van onzichtbare energievelden/ aura's, een voorkeur voor open deuren en open vensters/ schaduw, zich aangetrokken voelen tot kristallen, lachen meer, meer begrip/ wijzer. Er is geen drug (legaal of illegaal, natuurlijk of synthetisch), geen hallucinatie, geen enkel geval van zuurstoftekort, geen epileptische aanval, niets – die deze veranderingen kunnen nabootsen - behalve een diepe indrukwekkende spirituele transformatie wat ook blijkt uit een kundalini doorbraak (beide kunnen en doen zich meestal automatisch voor op hetzelfde moment). De sleutel in een bijna-dood-onderzoek is te kijken naar het hele verschijnsel, en niet slechts een paar aspecten ervan. (Een logisch medisch gevolg, want je moet immers gebruik maken van het hele kruid, niet alleen de meest werkzame stof ervan, om de beste resultaten te verkrijgen, want het hele kruid heeft al zijn onderdelen in evenwicht behouden.) Als je kruid in stukjes verdeelt, verliest het zijn effectiviteit. 17
Een bijna-dood fenomeen werkt hetzelfde, als je delen ervan uit het geheel haalt, dan verlies je de complete ervaring uit het oog, alsmede de grote betekenis van de ervaring.
Onvoorwaardelijke liefde BDE-ers komen liefdevoller terug. Ze hebben de neiging om anderen onvoorwaardelijk lief te hebben. Niets van het 'Ik zal van je houden als jij van me houdt'-gedoe. Toch worden zij zeer uitgedaagd om bevredigende relaties aan te gaan en te onderhouden. Hoe komt dit? Eerst moeten we wel uitkijken hoe de term gebruikt wordt. De betekenis van 'liefde' vertaalt zich niet, zoals wij denken dat het zou moeten zijn, met betrekking tot andere talen en culturen, of zelfs tot onze eigen families. Wat wel een gelijkwaardige betekenis heeft, is 'empathie' (de mogelijkheid om een ander zijn/haar gevoelens te begrijpen). Verrassend genoeg zijn woorden als 'vrede' en 'hart' universeel, 'liefde' is het niet. Ten tweede kan 'onvoorwaardelijke liefde' zoals wij dit zien niet gelijk staan aan wat het werkelijk betekent. Treffend bekend onder de Griekse term 'agape,' is het een verwijzing naar de hoogste vorm van liefde die mogelijk is, Gods Liefde, Kosmische Liefde, Universele Liefde. Het betekent letterlijk, liefde zonder object. Na een bijna-dood ervaring is het alsof elke vrouw die je ziet je moeder, zus, tante, en dochter is. Iedere man, je vader, broer, oom, en zoon. Het is niet zo dat je het verschil niet kunt zien. Integendeel, iedereen geeft ‘familiewarmte' – als één menselijke familie tezamen - en je wilt iedereen met een grote knuffel omhelzen ... wat niet zo leuk is als sommigen hierop negatief reageren! Zoals je kunt raden, moeten ervaringsdeskundigen met dit gevoel van liefde vaak opnieuw de basisregels leren. Is iedereen er echt klaar voor om onvoorwaardelijk van elkaar te houden geen geheimen meer, niets meer achterhouden, geen uitzonderingen meer? Ik denk het niet. De neiging om openlijk te omarmen en onvoorwaardelijk te geven, wordt over het algemeen gezien door anderen als dwaas, flirterig, respectloos, of liefdeloos. Ik ben er voortdurend verbaasd over hoe onverschillig ervaringsdeskundigen beschouwd kunnen worden, terwijl ze zich in werkelijkheid gedragen in een onzelfzuchtige, vriendelijke, of nuttige manier. Misschien zegt dit meer over hoe afstandelijk en wantrouwend de samenleving is geworden, dan om hoe liefdevol en genereus de meeste ervaringsdeskundigen zijn. Paranormaliteit/ intuïtie Laten we eerlijk zijn. Als je niet paranormaal begaafd was voor een bijna-dood ervaring, dan word je dit zeker na een BDE. Intuïtie heeft betrekking op ons waarnemingsvermogen, en hoe we samen de stukjes informatie samenbrengen dat ons helpt om ons leven veiliger en gemakkelijker te laten verlopen. Ons brein heeft letterlijk een 'intuïtie knop' wat ongeveer elke negentig minuten aanklikt. Je kunt merken dat het knopje ‘aan’ staat als je je plotseling verruimd voelt, slaperig, of niet kan focussen (uitstekende tijd voor een korte meditatie of te verschuiven in een flow-staat). Het paranormale heeft betrekking op hoe we intuïtie gebruiken, aldus Atwater. Het woord 'paranormaal' is afgeleid van de Griekse term psychikos, wat betekent 'van de ziel'. Gebruikelijke vormen zijn: helderziendheid (het zien voorbij de ogen), helderhorendheid (horen voorbij oren), heldervoelendheid (voelen voorbij respons), helder proevend (proeven voorbij smaakpapillen), en helder ruikend (ruiken voorbij neus). Het paranormaal functioneren gaat zo snel dat het niet kan worden gemeten via de hersengolven. Paranormale begaafdheid is gewoon een andere manier van luisteren. Het channelen van geesten is gewoon een ander soort van eigenwaarde (zelf-validatie). Intuïtie is gewoon een andere weg om de spontaniteit van het moment uit te drukken en alles wat daarmee samenhangt. Het paranormale wordt normaal na een bijna-dood-episode. Het is niet ongebruikelijk om van ervaringsdeskundigen te horen dat zij uittredingen blijven ervaren, engelen zien, met hen te praten en met geestelijke wezens van verschillende soorten (ook geesten); verrassend echte dromen hebben, het ervaren van tussengebieden van het elektromagnetische spectrum die ofwel van ultra (violet gebied) of infra (het rode gebied) zijn. Wanneer onze intuïtieve/ paranormale gaven uitbreiden en versnellen, vervagen grenzen. 18
Gezien het feit dat plasma de vierde staat van materie is, zal het niet als een verrassing komen dat ervaringsdeskundigen vaak plasma zien in diverse vormen, en dat ze energiepoorten en imprints van geestwerelden op heilige plaatsen over de hele wereld ontdekken.
Toegenomen spiritualiteit Na een BDE kan het gevoel ontstaan dat het ‘oude’ zelf is gestorven en dat een nieuwe persoon is geboren. Men ervaart de BDE en de daarop volgende veranderingen op een spirituele manier als een dood en een hergeboorte. Er is een toegenomen religiositeit en interesse in spiritualiteit, meditatie, gebed en overgave, terwijl men een duidelijke teruggang meldt in kerkbezoek en in waardering van de geïnstitutionaliseerde godsdienst. Men heeft een kostbaar leven teruggekregen en men beschouwt dit leven als een unieke missie, met een verhoogd gevoel van spirituele bestemming. Men voelt zich onderdeel van een zinvol universum. Men krijgt een meer filosofische levenshouding. 10
Toekomst kennen/ toekomstgeheugen Er zijn genoeg rigoureuze, herhaalbare experimenten om te bewijzen dat mensen de toekomst kunnen voorspellen, althans in beperkte mate. Deze voorkennis (toekomstige weten) is gekoppeld aan onze emoties, niet alleen in het limbisch systeem (leer van de normale levensverrichtingen en -verschijnselen van de hersenen waar de uitwisseling plaatsheeft van prikkels uit de buitenwereld met psychische functies) van de hersenen, maar ook in ons 'hart brein' (dit heet zo omdat ongeveer 65 procent van de cellen van het hart neurale cellen zijn, ook wel het ‘hart intelligentie’ genoemd). Veranderingen in de gevoeligheid van de huid kan ook het signaal zijn dat, daar de huid onze emotionele toestand en dezelfde voorspellende impulsen weergeeft. De toekomst voorzien lijkt echter na een bijna dood-ervaring specifieker en gedetailleerder te zijn, en niet slechts een afspiegeling van gevoelens. BDE-ers kunnen momenten uit de toekomst ervaren. Hoewel deze momenten in droomstaat voorkomen, treden zij het vaakst op wanneer mensen wakker en actief zijn. Meest voorkomende vorm wordt ervaren als een sensatie (zoals een 'duwtje' of energiestoot, misschien een rinkelend geluid); tegenwoordige tijd/ ruimte relaties lijkt in tijd te bevriezen (deze stilstand kan gepaard gaan met vonken in de lucht - alles wordt helderder, verhoogde gevoeligheid), verruiming (als je je verruimt, breidt de ruimte zich ook uit); de toekomst legt dan een laagje over het hier en nu (een bepaald scenario manifesteert zich in specifieke details en wordt zintuiglijk ervaren als een echte gebeurtenis); tegenwoordige tijd/ ruimte relaties worden weer normaal (als vonkjes verdwijnen, normale proporties terugkeren, regelmatige leven herstart), nawerkingen (een gevoel van geschrokken te zijn, afgekoeld of verward … deze gebeurtenis blijft levendig, zolang het in het bewustzijn blijft, maar uiteindelijk vergeten of terzijde gelegd). Deze ‘toekomst’ momenten manifesteren zich later. Soms zijn BDE-ers in staat om de timing van deze herinneringen te veranderen, maar blijkbaar niet de gebeurtenis zelf. Veranderingen van tijd gaan niet altijd over de toekomst. Soms zijn ervaringsdeskundigen fysiek weer voortgestuwd en moeten zij opnieuw beleven wat ze net ervaren hebben. BDE-ers worden dingen getoond tijdens hun bijna-dood staten, zelfs over mensen die nog niet geboren zijn, die prompt later gebeuren. Tijdverschuivingen zijn als verhalen uit de Twilight Zone. Een amusant nieuwtje is dat de meerderheid ‘buiten’ tijd denkt, alsof de perceptie van de tijd slechts een reflectie is van waar men is in het bewustzijn.
10
Eindeloos bewustzijn, Pim van Lommel. Een wetenschappelijke visie op de bijna-dood ervaring.
19
Een voorbeeld hiervan, beschreven in het boek van P.M.H. Atwater, is Dian Currans: …Blijkbaar zijn er aspecten van mijn persoonlijkheid veranderd, maar dat is meer een uiterlijke manifestatie dan wat ik van binnen merk. Wat ik wel merk van binnenuit is dat ik een gelukkiger mens ben, en ik het gevoel heb dat mijn leven betekenis heeft. Ik heb geen idee waarom ik terug ben gestuurd, maar mijn leven heeft nu meer waarde. Spiritualiteit is een onafscheidelijk deel van mij en mijn leven. Ik hoef niet aan rituelen of meditaties te doen om spiritueel te zijn - ik leef het. Ik doe dit wel vaak, maar meestal als ik mij probeer te concentreren op iets bijzonders. Voorheen was ik op één of andere manier gescheiden (van spirituele dingen) en worstelde om in contact te komen. Die strijd is opgehouden'. Vermeerderd/ verminderd: 'Ik denk dat de BDE om een of andere reden mijn hersenen opnieuw bedraad heeft. Kanalen werden geopend die hiervoor niet geopend waren, wat een doorlopend proces is. Telepathische vermogens zijn onmiddellijk toegenomen. Ik had wat vermogens hiervoor, (maar niet zoals dit). Ik heb geleerd om een soort aan/ uit-schakelaar te bedienen. De mogelijkheid om emoties van anderen te lezen, geven hen een gevoel van veiligheid en vertrouwen. Dit stelt mensen in staat om zich voor mij te openen. Een mogelijkheid om een lichamelijke/ psychische aandoening te diagnosticeren. Ik kan kijken naar iemand en een soort van weten ervaren van wat er mis is met hen. Ik stel mensen voor om 'dit te laten nakijken' of 'dat te laten nakijken' als ik een diagnose stel. Ik was in staat om bij iemand een aantal verstopte slagaders te verhelpen, maar dat nam regelmatige behandelingen in enkele maanden beslag. Ik gebruikte een visualisatie techniek om de verstopping op te lossen in het bloed, via de nieren en eruit via de urine. Binnen een dag of wat werd hun urine troebel en dit bleef troebel tot het einde van de behandelingen. Toen was het weer normaal. Bij een calciumcontrole bleek de verstopping verdwenen. Anderen waar ik mee gewerkt heb, verwachten dat wat ze ook mankeert binnen één of twee behandelingen verdwijnt – het werkt niet op die manier. Het vermogen om te communiceren met wezens van andere gebieden - dat wil zeggen geesten of wat dan ook. Ik denk dat mensen dit mediumschap noemen. Ik voel hun aanwezigheid en heb geen moeite met interactie. Ze bemoeien zich niet met mijn dagelijkse dingen of 'dragen me iets op' of iets anders dat zou aangeven dat ik niet goed bij mijn hoofd ben, alhoewel ik dit mijzelf in eerste instantie wel afvroeg. Ik dacht dat ik misschien nog niet helemaal terug was gekomen. Ik weet niet goed hoe ik dit moet categoriseren: Ik denk dat mijn 'zilveren koord' nooit meer hetzelfde is gebleven. Ik heb mij per ongeluk bijna zelf geschaad tijdens een experiment om ‘zo ver weg te gaan als ik kon'. Ik had geleerd dat men altijd terug zou komen naar zijn/haar lichaam als er sprake was van enige spanning - dat er een automatisch controle zou zijn op dit punt. Nou, het lijkt erop dat ik deze automatische controle verloren heb en ik bijna weer dood ging. Het is óf beschadigd of het zit niet op de goede plek. Ik moet mijzelf een soort van dwingen om aanwezig te blijven in mijn lichaam. Na verloop van tijd, is dit gemakkelijker geworden. Hierdoor ben ik in staat om iemand te herkennen die ook een BDE heeft gehad. Ik kijk naar hun koord en als er een 'knik' in zit, dan hebben ze een BDE gehad. Sommige 'knikken' zijn duidelijker dan anderen, maar allemaal lijken ze deze te hebben. Ik ben niet in staat geweest om mijn eigen koord te lezen. Ik heb levendige, soms profetische dromen. Ook ben ik in staat om iemands diepere lagen van de geest te lezen. Ik lijk het gewoonweg te ‘weten’ en ben dan in staat om te navigeren met de echte feiten. Het is zeer effectief in het omgaan met mensen zonder een bedreiging te vormen. De moeilijkheid die ik heb gehad om weer te integreren in deze wereld is dat ik nu een andere werkelijkheid leef, en ik heb deze vermogens, maar het streelt mijn ego niet. Ik heb het gevoel dat ik op een of andere manier in een aparte werkelijkheid ben dan de mensen om me heen, en ik niet langer deel uit maak van deze wereld. '11
11
Boek: Near-Death Experiences, the rest of the story. P.M.H. Atwater.
20
ENKELE VERANDERINGEN NA EEN BDE P.M.H. Atwater heeft zelf (meerdere) BDE’s gehad. Hier volgen een aantal veranderingen van haar persoonlijk. -
-
-
-
12
Haar en nagels groeien nu sneller, lagere bloeddruk. Spierkracht gedaald, terwijl de energie verhoogd is. Zon tolerantie afgenomen. Werd fel oranje de eerste zeven jaar en werd misselijk en duizelig als zij langer dan 15 minuten aan direct zonlicht blootgesteld werd. De oranje kleur is afgenomen, maar enige gevoeligheid is gebleven. Beide temporale kwab gebieden van het hoofd zijn dikker, meer sponsachtig dan voorheen, en zo gevoelig dat zelfs aanraking van de vingers niet wordt getolereerd. Lichaamsklok is omgedraaid naar ochtenden (zij was een nacht persoon). In eerste instantie geen besef van vermoeidheid. Zij stortte opeens in wanneer de slaap kwam. Het duurde enkele jaren voordat voldoende slaapcontrole terug kwam en zij kon het langere uren volhouden. Voedsel spoelt binnen 15 tot 20 minuten uit het spijsverteringssysteem als het voedsel niet goed is of niet in overeenstemming met het lichaam. Kaken en tanden doen pijn doen als een onwaarheid of een leugen verteld wordt. Gehoorbereik toegenomen. Nu hoort zij pijn (niet alleen voelen), zij hoort schilderijen (niet alleen zien), en volgt de tonen in reizen. Smaak en geur meer acuut. Zij kan ook woorden en gevoelens proeven. Allergieën voor geneesmiddelen ontwikkeld, wat het noodzakelijk maakt een overstap naar natuurlijke remedies te maken. Atwater had moeite om met grote vlagen van vreugde om te gaan, die haar overweldigden. Meditatie en gebed hielpen haar om deze extatische energie om te buigen naar vormen van genezing en hulp voor anderen. Nog steeds wordt zij uitgedaagd door en het genieten van vreugde. Het geheugen leek in het begin losgekoppeld en moeilijk toegankelijk, alsof het van iemand anders was of ergens anders. Energiestromen werden versnipperd. Oefeningen en intentie corrigeerden dit (met veel moeite). Zij kon zich met gemak verplaatsen tussen de wolken en verdelen in andere dimensies. Kan zij nog steeds. Veel gevoeliger voor elektrische en magnetische velden. Kan niet langer een horloge dragen. Zij ziet er jonger uit en voelt zich jonger. Ogen, de huid en het haar glanzen. Cognitieve kwaliteiten zijn omgekeerd. Waar ooit analytisch, nu intuïtief. Waar ooit intuïtief, nu analytisch. Zij stelt meer vragen, onderzoekt en verifieert. Haar intelligentie is toegenomen en zij ontwikkelde een onstilbare honger naar kennis. Zodra het geheugen uitschakeling en energie fragmentatie gecorrigeerd waren, is de mogelijkheid om te concentreren omhooggeschoten. De ‘mind’ is nu als een laserstraal. Zij is één en al aandacht, alsof het fysieke lichaam niet meer bestaat. Zij is ermee gestopt om naar begrafenissen te gaan. Ze kon zien dat de ‘dierbare overledenen’ genoten van zijn of haar eigen begrafenis en kon niet stoppen met lachen.12
Boek: Near-Death Experiences, the rest of the story. P.M.H. Atwater.
21
EEUWIGE FILOSOFIE Wat is het begin van al het spirituele of religieuze? Wat is de waarheid? Wat is de fundamentele kern/ essentie van bijna-dood staten, zoals ervaren door BDE-ers? Ook wel bekend als 'De Eeuwige Filosofie ". Een God Een Mens Een Familie Een Bestaan Een Wet - Liefde Een Gebod – Gedienstig zijn Een Oplossing – Vergeving. Uit deze tijdloze en altijd aanwezige kern van waarheid kwam de erkenning van universele wetten, de wetten die het menselijk bestaan en het universum regeren. Ik vermeld dit alleen, omdat BDE-ers, hetzij als onderdeel van hun ervaring of kort daarna, ontdekten dat er echt universele wetten zijn die feilloos werken, en dat ze hier maar beter aandacht aan kunnen besteden en een aantal dingen in hun leven veranderen.
De Universele Wetten van het Bestaan Deze wetten werden mondeling gecodificeerd via historici uit elke leeftijdscategorie en uit de hele wereld. Een geschreven versie die de oudheid overleefd heeft, staat bekend als 'Hermetische Wet'. Het is op papyrus geschreven door de Egyptische god-koning Hermes Trismegistus (driemaal de grootste). Vroegere geleerden en wetenschappers beschouwden deze wetten als de basis van de alchemie - niet alleen de transmutatie van lood tot goud, maar de grotere formule voor de transmutatie van het lagere zelf tot het Hogere Zelf (van slakken tot geest). Door de jaren heen zijn er toevoegingen gemaakt. Tot op de dag van vandaag wordt beweerd dat er bijna honderd universele wetten bestaan. Welke wetten Atwater leerde na haar eigen bijna-dood-ervaringen-zijn: Wet van Polariteit (tegenstellingen) Wet van Gelijkheid (zoals boven, zo beneden) Wet van Relativiteit (alle dingen bestaan in relatie tot elkaar) Wet van Trilling (energie dringt door en brengt stof tot leven) Wet van Ritme (regelmatige beweging, stroom, hartslag) Wet van Karma (oorzaak en gevolg) Wet van Afstoting (afwijzen, zich afwenden, weerstaan) Wet van Gender (alle dingen hebben positieve of negatieve lading) Wet van Aantrekking (energie volgt gedachte plus emotie) Wet van Evenwicht (harmonie, vrede, rust) Wet van Overvloed (het vermogen om te manifesteren) Wet van Dankbaarheid (dankbaarheid, bescherming) Wet van Een (vrijwel hetzelfde als de Eeuwigdurende Filosofie). Een uniek verlicht persoon die bijna-dood ervaringen als kind heeft gehad, is de overleden Walter Russell. Hij had zijn eerste ervaring op 7-jarige leeftijd, vervolgens elke zeven jaar daarna door een andere bijna-dood-staat, met als hoogtepunt toen hij negenenveertig werd in de volle verlichting van kosmisch bewustzijn te zijn. Deze verlichting duurde negenendertig dagen en nachten. Zodra hij weer gebruik van zijn vermogens kon maken (wat een tijdje duurde), schreef hij ‘De Goddelijke Ilias’ (over zijn ervaring), en schreef in de zes jaar die volgden ‘The Universal One’, een tekst met tekeningen en openbaringen die hem gegeven zijn over het heelal en hoe het werkzaam is - over onderwerpen als scheikunde, natuurkunde, en elektromagnetisme. 22
Hij correspondeerde later met Albert Einstein over zijn eigen theorie dat ons Universum een 'gedachtegolf' is, geschapen voor de transmissie van het denken. Net als de vroeg 20e-eeuwse Hermes Trismegitus, beschouwd Russell dat gedachte de enige stof in het heelal is. 'Dit is een universum van verschijningen', schreef hij, 'die allemaal relatief zijn, en niet een daarvan zou zelfs de verschijning van het bestaan hebben zonder de relatie van anderen. Zonder de illusie van scheidbaarheid, kon de ruimte niet bestaan. Zonder gebeurtenissen, zou tijd niet bestaan. Zonder tegengestelde bewegingen kan hitte, koude, kleur, geslacht, massa, seks, massa of een van de effecten van het denken worden of lijken te zijn, bestaan. Zonder de variabiliteit van tegengestelde bewegingen kan er geen variabiliteit zijn of lijken te zijn in de chemie van de stof. In de zomer van 2009, gaven studenten toe dat Russell erg met alchemie bezig was, niet als hermetische wet, maar veeleer in overeenstemming met openbaringen aan hem gegeven en wat hij zelf wist wat mogelijk was. Hij had een uitvinding van hem getest bij Westinghouse Labs in 1927. Atwater zag het lab rapport, waaruit bleek dat met deze uitvinding, transmutaties van elementen in andere elementen inderdaad voordoen. Lab ambtenaren wisten destijds niet goed wat hiervan te maken. Onlangs heeft een fysicus, niet wetende wat Russell had gedaan, zijn uitvinding op bijna dezelfde wijze uitgevoerd met dezelfde resultaten. De man heet Nassim Haramein. Ook hij had een lichtervaring, en houdt zich bezig met verdere testen. Transfiguratie en transmutatie - van mensen, condities, of elementen die deel uitmaken van het universum - komen vaak voor bij bijna-dood ervaringen.13 Een stukje hiernamaals Uit het NDERF onderzoek is veel onthuld over de nawerkingen van bijna-dood ervaringen. Het laat de veerkracht zien van de menselijke geest in die zin dat de dood is niet het einde is, maar het begin. Bijna-dood-ervaringen leiden meestal tot een rijker, meer vervullend leven. BDE-ers zijn op velerlei manieren getransformeerd; geïnspireerd tot liefde, empathisch en dieper met anderen verbonden. Zoals Colin, een bijna-dood ervaringsdeskundigde zei: 'ik ben in staat geweest om diepe en vervulde vriendschappen te ontwikkelen. Ik voel de behoefte voor vriendschap veel meer dan voor mijn ervaring. Ik ben in staat om een betere vriend te zijn. ' Het feit dat de bijna-dood ervaringen iemand transformeert is een krachtig bewijs van een leven na dit leven. Voor mij is het bewijs dat mensen die kort in het hiernamaals geweest zijn, een stukje hiervan terug brengen.14
13 14
Near-Death Experiences, the rest of the story. P.M.H. Atwater. Evidence of the Afterlife, the science of near-death experiences. Jeffrey Long, MD with Paul Perry.
23
LITERATUUR Terugkeer, tijdschrift rond bijna-dood-ervaringen en zingeving, uitgave van Stichting Merkawah en I.A.N.D.S. Nederland. Evidence of the Afterlife – The science of near-death experiences - Jeffrey Long, MD with Paul Perry. Brochure van Stichting Merkawah Near Death Experiences, the rest of the story – P.M.H. Atwater. Eindeloos bewustzijn, een wetenschappelijke visie op de bijna-dood ervaring – Pim van Lommel.
24
DANKBETUIGING Graag wil ik hierbij de mensen bedanken die een bijna-dood ervaring hebben meegemaakt en zo vriendelijk zijn geweest hun medewerking te verlenen aan mijn scriptie. Ik heb sommigen van hen opgezocht in hun woonplaats en het interview daar afgenomen, onder het genot van een heerlijk kopje koffie! Stichting Merkawah heeft mijn mail met het verzoek om mensen te benaderen die een bijnadood ervaring hebben meegemaakt, doorgestuurd naar betrokkenen, waaronder Ria Mutter en L.D. Ria Mutter is zo vriendelijk geweest mij te ontvangen in haar atelier in Dalfsen en veel materiaal mee te geven over het onderwerp. Tevens heb ik genoten van haar schilderijen. Soms krijg je een gevoel bij mensen, alsof je ze al jaren kent. Ria, bij jou was dit zeker het geval! Ed Gerritsen was ook zo gastvrij om mij bij hem thuis te ontvangen, de vragenlijst door te nemen, zijn schilderijen te laten zien (die allemaal ingepakt stonden op een vliering), uitleg hierover te geven en mij zijn scriptie toe te sturen. Tevens had ik (en hij!) nog de pech dat de opname mislukt was en Ed daarom nogmaals de vragenlijst moest doornemen. F.V. heeft de vragenlijst ingevuld en zeer snel geretourneerd. L.D. heeft, ondanks haar twijfel om mee te werken aan het interview, omdat het nare herinneringen naar boven bracht, tóch de vragenlijst ingevuld geretourneerd. J.G. heeft, tussen haar drukke werkzaamheden door, haar tijd gegeven om samen met mij de vragenlijst door te nemen. Ik hoop dat ik in deze scriptie hun ervaring op juiste wijze heb neergezet. Zonder jullie was het geen persoonlijke scriptie geworden, waarvoor mijn dank!
Je ziet elkaar beter met het hart
Waar het echt omgaat is met het blote oog niet te zien
Saint - Exupery in de kleine prins.
25
