Bijlage: meetresultaten ledpilot u-bouw

Bijlage: meetresultaten ledpilot u-bouw

Inhoud 1 Theorie: De werking van leds ...................................................................................................... 1 1.1 Eigenschappen..................................................................................................................... 1 1.2 Energiegebruik..................................................................................................................... 2 1.3 Levensduur .......................................................................................................................... 2 1.4 Kleurtemperatuur................................................................................................................ 3 1.5 Kleurweergave..................................................................................................................... 4 1.6 Ontwikkelingen.................................................................................................................... 4 2 Meetresultaten............................................................................................................................ 6 2.1 Gang & Kantoren ............................................................................................................... 15 2.2 Lichtmetingen.................................................................................................................... 16 3 Vragenlijst beleving verlichting Minkema College Woerden .................................................... 88 3.1 Algemeen........................................................................................................................... 88 3.2 Vragen ............................................................................................................................... 88 4 Vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden....................................................... 105 4.1 Algemeen......................................................................................................................... 105 4.2 Vragen ............................................................................................................................. 105 5 Uitwerking vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden .................................... 110 5.1 Gang & Kantoren ............................................................................................................. 110 6 Algemene vragen..................................................................................................................... 110 6.1 Burgerzakenbali............................................................................................................... 114 7 Algemene vragen..................................................................................................................... 114

1 Theorie: De werking van leds

1.1

Eigenschappen

De Light Emitting Diode (LED) is een halfgeleider ofwel een lichtgevende diode. Moderne elektronische componenten zijn rijkelijk voorzien van halfgeleiders. Deze zijn dan ook niet meer weg te denken in onze technologische samenleving. Aangezien de led de afgelopen tien jaar een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt, is het nu mogelijk deze toe te passen als functionele lichtbron. De levensduur van de led is sterk afhankelijk van thermische (over)belasting. De led is dus zeer temperatuurgevoelig. Hoe minder de led thermisch belast wordt hoe langer de levensduur. Bij betere koeling zal er meer licht uitkomen. Anders bezien: Eenzelfde led kan meer licht geven door

(Bron: W. Zandvliet, Rijkswaterstaat)

meer stroom te laten voeren. Hierdoor wordt de led warmer, wat de levensduur kan verkorten. We beperken ons in dit onderzoek tot gebruik van functionele binnenverlichting. Dit is verlichting die in eerste instantie zorg draagt dat de visuele taak kan worden uitgeoefend. Hiervoor gebruiken we alleen koel- of warmwit licht. Het witte licht uit de led wordt gemaakt door een blauwe led te voorzien van een gele fosfor.

Deze maakt van het blauwe licht, wit licht. Hoe minder fosfor hoe meer licht. Dus: hoe koeler (blauwer) de lichtkleur hoe hoger de efficiëntie.

1

Doorsnede en werking van een LED (Bron: Lumileds)

1.2

Energiegebruik

Door de snelle ontwikkeling van de led blijkt dat het energiegebruik om dezelfde hoeveelheid licht te creëren, met grote stappen vooruitgaat. Op dit moment is de specifieke lichtstroom (lichtoutput van een systeem welke aangegeven wordt in lumen per watt) van de in de markt verkrijgbare applicaties tot 100 lumen/watt. Ter vergelijking: een fluorescentielamp heeft een gelijkwaardige specifieke lichtstroom. De verwachting is dat de specifieke lichtstroom bij leds binnen enkele jaren wordt verbeterd met meer dan een factor twee. Op dit moment biedt een ledfabrikant leds aan met een specifieke lichtstroom van 160 lumen/watt. Inmiddels is in een laboratorium opstelling 208 lumen/watt haalbaar. Dit houdt in dat hierbij het energiegebruik halveert bij dezelfde lichtopbrengst. Doordat de led een kleine lichtbron is, is het mogelijk het licht goed optisch te sturen waardoor het licht beter op de plaats komt waar men het wil hebben. Dit kan bij goed gebruik een grote winst opleveren ten opzichte van conventionele verlichting. Voorwaarde is wel dat gebruikgemaakt wordt van doeltreffende lenzen en of optieken die voor de led worden geplaatst. Door de verlichting regelbaar te maken kan op kantoorwerkplekken ca. 50% energie bespaard worden. De led is eenvoudig en goed dimbaar al wordt deze nog zeer weinig regelbaar aangeboden en toegepast. Wat bij conventionele verlichting ‘ballast’ of ‘voorschakelapparaat’ genoemd wordt , wordt bij een ledapplicatie de ‘driver’ genoemd. Er bestaat een groot verschil in efficiëntie tussen de verschillende drivers en hoe deze wel of niet het elektriciteitsnet beïnvloeden.

1.3

Levensduur

De levensduur van de led is bij goed gebruik langer dan de gangbare lichtbronnen. De levensduur hangt zeer nauw samen met warmteontwikkeling van de led. Een led gaat in principe niet stuk. Maar na verloop van tijd degenereert de led waardoor de lichtterugval zo groot kan zijn dat er nagenoeg geen licht meer uit komt. De levensduur van een led is dus min of meer een keuze. Dit hangt nauw

2

samen met de hoeveelheid stroom die de led bedrijft en de hiermee samenhangende warmteontwikkeling.

Levensduur als functie van LED (kern)temperatuur (Bron: Lumileds) In de bovenstaande grafiek is goed zichtbaar dat bij deze veel toegepaste powerled een 10°C hogere kerntemperatuur aanzienlijke invloed heeft op de levensduur. Ten aanzien van de toegepaste componenten om de led juist te laten functioneren, zal de zwakste schakel de levensduur bepalen. De kwaliteit van het voorschakelapparaat; de driver, speelt hier dan ook een cruciale rol. Omdat deze in applicaties nogal eens “sealed-for-life” verwerkt is, zal bij uitval deze niet zondermeer vervangen kunnen worden. Indien er toetsing is van de levensduur is het raadzaam uit te gaan van het totale systeem. De fabrikant garandeert hierbij het aantal branduren en de daarbij corresponderende lichtstroom van de led in relatie met de driver en de koelcapaciteit van de behuizing. Bij huidige ledarmaturen voor professioneel gebruik wordt een levensduur afgegeven van 50.000 tot 100.000 branduren, met een “lumenbehoud” van 70%. Dit houdt in dat bij de aangegeven levensduur de lichtterugval niet meer dan 30% zal bedragen. Dit is overigens een andere dan die wordt aangehouden voor bijvoorbeeld fluorescentielampen. Het is dus raadzaam in dit kader niet alleen op genoemde branduren af te gaan, maar ook op de voorwaarden van de genoemde levensduur. 1.4

Kleurtemperatuur

Wit licht is een relatief begrip. Er is sprake van warmwit of koelwit licht. Dit wordt aangegeven in Kelvin (K). Hoe hoger de kleurtemperatuur hoe koeler het licht. Bijvoorbeeld 2700 K wordt benoemd als warmwit licht en 6500 K als koelwit licht. In relatie met de natuur en daarmee de beleving voor de mens wordt warmwit licht beter gewaardeerd bij en laag lichtniveau en koelwit bij een hoger lichtniveau. In de utiliteitsverlichting wordt vaak 3000 K of 4000 K toegepast.

3

1.5

Kleurweergave

De weergave van kleuren wordt bepaald door de kleurweergave-eigenschappen van een lichtbron. Als kleuren die zichtbaar moeten zijn niet worden opgewekt in een kunstmatige lichtbron zal de reflectie ervan eenvoudigweg ook niet aanwezig zijn. Temperatuurstralers ofwel lampen met een gloeidraad, zoals een gloei- of halogeenlamp, of in de natuur: de zon, geven een zogenaamd continuspectrum. Hierbij worden alle golflengten opgewekt en zijn dus alle kleuren nagenoeg evenredig zichtbaar. Bij onder andere fluorescentielampen en leds worden doormiddel fluorescerende poeders verschillende delen van het zichtbare spectrum kunstmatig opgewekt. In principe geldt: hoe hoger de kleurweergave des te lager de efficiëntie. De kleurweergave index (Ra) of (CRI) geeft hiervoor de factor aan. Een lamp met een Ra 100 geeft optimale kleurweergave. Volgens de huidige richtlijnen moet de kleurweergave voor kantoorverlichting ten minste Ra 80 bedragen. De ledtechnologie ontwikkelt zich in een zeer hoog tempo. Tijdens de lichtbeurs Light & Building in Frankfurt, zijn veel relevante functionele ledtoepassingen gepresenteerd aan de markt. Veel van deze producten zijn pas in de tweede helft van dit jaar of zelfs in 2011 goed verkrijgbaar.

1.6

Ontwikkelingen

Een belangrijke constatering is dat er veel prijs- en kwaliteitsverschil wordt aangeboden. De verschillen zijn vaak moeilijk aantoonbaar om de volgende redenen: • De technische specificaties zijn veelal niet onderling te vergelijken. • Er is op dit moment onvoldoende internationale normering en regelgeving. • De aanbieders komen vanuit de hele wereld. Westerse fabrikanten hanteren vaak andere (hogere) kwaliteitsnormen waardoor de producten vaak (hoger) anders zijn geprijsd. Omdat de ontwikkelingen voor functionele toepassing nu zo snel gaan, zijn de aangeboden producten in de markt snel technologisch verouderd. Hierdoor volgen productsoorten elkaar in hoog tempo op. De verwachting is dat het assortiment en aanbieders aanzienlijk zal toenemen en zal aanhouden de komende vijf tot tien jaar. Deze trend zal vermoedelijk gaan afvlakken totdat de led een specifieke lichtstroom geeft van meer dan 200 lumen/Watt, in combinatie met een relatief nog veel langere levensduur dan nu verkrijgbaar.

Evolutie en verwachtingen van lichtbronnen en daarbij de ontwikkeling van de witte LED

4

Omdat de led een aantal specifieke eigenschappen heeft die andere lichtbronnen niet kennen, worden veel nieuwe optische technieken en producten ontwikkeld. Hierdoor zien ontwerpers van fabrikanten veel mogelijkheden om nieuwe armaturen en verschijningsvormen te ontwikkelen, wat steeds duidelijk zichtbaar wordt in het aanbod van de producten. Een nieuwe ledontwikkeling is de organische led (OLED of Polymere LED). Deze bestaat uit dunne lagen half geleiders en wordt aangeboden in de vorm van een “lichtgevende folie”, welke gebruikt kan worden als lichtgevend vlak die ook eventueel als beeldscherm kan functioneren. De afmetingen en rendementen zijn op dit moment nog gering. Daarnaast is de oled relatief zeer kostbaar. oleds worden op dit moment verwerkt in displays van mobiele telefoons, monitoren en TV´s. De laatste ontwikkelingen wijzen er op dat de oled binnen enkele jaren als functionele verlichting kan worden toegepast.

Levensduur van de verschillen lamptypen (Bron: LEDexpert). Naast de verandering van markt en productontwikkeling zal de internationale normering en regelgeving moeten worden aangepast, om de kwaliteit van verlichten en de prijs-prestatie verhoudingen van de producten goed te waarborgen.

5

2 Meetresultaten

Enquêtes: Er zijn twee gelijkende enquetes gemaakt, 1 voor de schoo en 1 voor het gemeentehuis. School In de vier lokalen waar de verlichting is aangepast is aan de leerlingen de enquête uitgedeeld. De volgende verdeling van deelname is daarbij vastgesteld: leeftijd

School Lokaal 032 Lokaal 035

Lokaal 036

Lokaal 037

14 15 15 16 17 15 16 17 18 42 12 13

aantal

geslacht

5 15 3 9 2 6 11 9 1 1 7 17

m v m v

aantal Bril (j/n) 6 j 14 n 9 j 5 n

aantal 5 15 5 9

Lenzen aantal (j/n) j 5 n 15 j 4 n 10

m v

17 11

j n

12 16

j n

11 17

m v

13 11

j n

2 22

j n

2 22

Uitwerking vragenlijst Minkema college: Wat vind je van de nieuwe verlichting 3,00 2,50 2,00

klas 037 klas 036

1,50

klas 035 klas 032

1,00 0,50 0,00 s

m

v

g

u

6

Hoe zie je kleuren van je kleding? 2,50

2,00 klas 037

1,50

klas 036 klas 035 1,00

klas 032

0,50

0,00 s

m

v

g

u

Hoe zie je de kleding van je buren? 2,50

2,00 klas 037

1,50

klas 036 klas 035 1,00

klas 032

0,50

0,00 s

m

v

g

u

Spiegelt tafelblad meer? 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

7

Looppaden tussen tafels verlicht? 3,00 2,50 2,00

klas 037 klas 036

1,50

klas 035 klas 032

1,00 0,50 0,00 s

m

v

g

u

Gang in vergelijking met kantoor? 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

reflectie tafelbladen naast je 1,40 1,20 1,00 klas 037 0,80

klas 036

0,60

klas 035 klas 032

0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

8

verlichting schoolbord 2,50

2,00 klas 037

1,50

klas 036 klas 035 1,00

klas 032

0,50

0,00 s

m

v

g

u

Hoe vind je de wanden verlicht 2,50

2,00 klas 037

1,50

klas 036 klas 035 1,00

klas 032

0,50

0,00 s

m

v

g

u

Hoe vind je het plafond verlicht? 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

9

Mate hinder licht in kantoor 1,60 1,40 1,20 klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035

0,60

klas 032

0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate van verblinding door lichtreflectie? 1,20 1,00 0,80

klas 037 klas 036

0,60

klas 035 klas 032

0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate goed waarnemen klasgenoot voor 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

10

Mate goed waarnemen klasgenoot naast 1,60 1,40 1,20 klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035

0,60

klas 032

0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate goed waarnemen klasgenoot achter 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk? 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

11

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten 2,00 1,80 1,60 1,40 klas 037

1,20

klas 036

1,00

klas 035

0,80

klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand? 2,00 1,80 1,60 1,40 klas 037

1,20

klas 036

1,00

klas 035

0,80

klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduiding? 1,60 1,40 1,20 klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035

0,60

klas 032

0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

12

hoe draagt verlichting bij aan gevoel alertheid? 1,80 1,60 1,40 1,20

klas 037

1,00

klas 036

0,80

klas 035 klas 032

0,60 0,40 0,20 0,00 s

m

v

g

u

Merk je iets van de Dynam ische verlichting? [Alleen Lokaal 036]

1 2 3 4 5 6 7

13

Wat vind je van de Dynam ische verlichting? [Alleen Lokaal 036]

1 2 3 4 5 6 7

Dynam ische cyclus aanpassen [ja, nee, geen m ening]

j n g

14

2.1

Gang & Kantoren

Algemene gegevens:

Gang A306 A308 A310 A312

leeftijd 51 33 53 25 44 51 35 51

geslacht m m v v m v v v

bril n j j j j j n n

contactlenzen j n n j n n n j

Aantal 1 2 2 1 2

Bij de enquêtevragen met betrekking tot het gemeentehuis Woerden waren de volgende antwoorden mogelijk waarbij de letters onder de keuze in de verwerking gebruikt zijn: slecht matig voldoende goed Uitstekend S M V G U gang Wat vind je van de nieuwe verlichting Hoe zie je kleuren van je kleding? Hoe zie je de kleding van je buren? Spiegelt bureaublad meer? Looppaden tussen bureaus verlicht? Gang in vergelijking met kantoor? Hoe beoordeel je de helderheid lampen? Reflecteren tafelbladen naast teveel licht? Hoe vind je de wanden verlicht Hoe vind je het plafond verlicht? Mate hinder licht in kantoor Mate van verblinding door lichtreflectie? Mate goed waarnemen collega? Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduidingen Mate bijdrage verlichting gevoel alertheid?

A306

A308

A310

A312

G

G

U

V

G

G

G

G

G

G

U

G

G

G

G

U

G

G

U

G

G

G

G

U

-

M -

M U

M V

V G

G G

S G

S V

-

M

M

M

V

G

M

M

G

G

U

V

G

G

U

U

-

-

S

V

G

G

S

S

-

G G

U G

V G

V G

G G

V V

V G

-

M M

S M

V G

G G

G G

M M

S S

-

G V

U G

g g

G G

G G

G G

G G

-

V

G

M

G

G

G

G

-

V

G

G

G

G

G

V

-

V

G

V

M

G

V

M

-

V

G

V

G

G

G

V

15

2.2

Lichtmetingen

In de bijlagen zijn de meetresultaten gevoegd die inzicht geven in de elektrotechnische en lichttechnische meetresultaten. Deze zijn per ruimte aangegeven. Resultaten School: Lokaal 032 NASK Meetvlak op 75 cm: R11 R10 R9 R8

700-800

R7

600-700

R6

500-600

R5

400-500

R4

300-400

R3

200-300

R2 1

2

3

4

5

6

7

8

R1 9 10 11

Schoolbord:

Schoolbord TL Conventioneel

R2 450-500 400-450 350-400 R1 1

2

3

4

5

300-350

6

Lokaal 037 NED Meetvlak op 75 cm:

16

1

2

3

4

5

6

7

8

R11

475-500

R10

450-475

R9

425-450

R8

400-425

R7

375-400

R6

350-375

R5

325-350

R4

300-325

R3

275-300

R2

250-275

R1 9 10 11

225-250 200-225

Schoolbord:

Schoolbord LED State of the Art

R2

275-300 250-275 225-250 200-225

R1 1

2

3

4

5

6

175-200 150-175

Lokaal 036 NED Meetvlak op 75 cm: R11

1

2

3

4

5

6

7

8

R10

470-510

R9

430-470

R8

390-430

R7

350-390

R6

310-350

R5

270-310

R4

230-270

R3

190-230

R2

150-190

R1 9 10 11

110-150

17

Schoolbord

Schoolbord TL State of the Art

R2 100-125 75-100 50-75 R1 1

2

3

4

5

6

Lokaal 035 MAATSCH Meetvlak op 75 cm:

R11

1

2

3

4

5

6

7

8

R10

315-340

R9

290-315

R8

265-290

R7

240-265

R6

215-240

R5

190-215

R4

165-190

R3

140-165

R2

115-140

R1 9 10 11

90-115

Schoolbord

18

Schoolbord LED Retro Fit

R2

125-150 100-125 R1 1

2

3

4

5

6

Resultaten Gemeentehuis Woerden Kantoor A306 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor

Egemm = min/max= Egelijk = min = max =

622,0 0,159956 0,236347 147 919

lux

lux lux

Gelijkmatigheid kantoor R6 R5

840-940 740-840

R4

640-740 540-640

R3

440-540 340-440

R2

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

R1 11

240-340 140-240

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = min/max= Egelijk = min =

773,7 0,782212 0,886663 686

lux

lux

19

max =

877

lux

gelijkmatigheid werkblad R4 860-880 840-860 820-840

R3

800-820 780-800 760-780

R2

740-760 720-740 700-720 680-700

R1 1

2

3

4

Kantoor A308

Gelijkmatigheid in het gehele kantoor Egemm = 504,7 lux min/max= 0,167197 Egelijk = 0,374702 lux min = 189,1 lux max = 1131 lux

Gelijkmatigheid gehele kantoor R6 R5

1040-1140 940-1040 840-940

R4

740-840 640-740

R3

540-640 440-540

R2

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

R1 11

340-440 240-340 140-240

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = min/max=

727,8 lux 0,51901

20

Egelijk = min = max =

0,806526 lux 587 lux 1131 lux

gelijkmatigheid werkblad 1100-1140

R4

1060-1100 1020-1060 980-1020 940-980

R3

900-940 860-900 820-860 780-820

R2

740-780 700-740 660-700

R1 1

2

3

620-660

4

580-620

Kantoor A310 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor Egemm = 694,1 lux min/max= 0,356046 Egelijk = 0,534524 min = 371 lux max = 1042 lux

R6 R5

1000-1100 900-1000

R4

800-900 700-800

R3

600-700 500-600

R2

400-500 300-400

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

R1 11

21

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = min/max= Egelijk = min = max =

678,9 0,751625 0,85133 578 769

lux

lux lux

gelijkmatigheid werkblad R4 750-770 730-750

R3

710-730 690-710 670-690 650-670

R2

630-650 610-630 590-610

R1 1

2

3

570-590

4

Kantoor A312 Gelijkmatigheid in het gehele kantoor

Egemm = min/max= Egelijk = min = max =

202,2 0,576471 0,72691 147 255

lux

lux lux

22

Gelijkmatigheid kantoor

250-260 R6

240-250 230-240

R5 R4 R3

220-230 210-220 200-210 190-200 180-190

R2

170-180 160-170

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

R1 11

150-160 140-150

Gelijkmatigheid op het werkblad Egemm = 220,3 lux min/max= 0,814516 Egelijk = 0,916879 min = 202 lux max = 248 lux

gelijkmatigheid werkblad R4

R3

240-250 230-240 220-230

R2

210-220 200-210

R1 1

2

3

4

Bodegang op de begane grond in het Gemeentehuis:

23

Gehele gang

R1

49

46

43

40

37

34

TL

31

28

25

22

19

LED Retro Fit

16

13

10

7

4

1

LED downlighter

Egemm = 168,3 min/max= 0,213853 Egelijk = 0,293606 min = 49,4 max = 231

LED Downlighter 17 meetpunten 11,2 m

LED Downlighter

215-240 R3 R2 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

R1 17

190-215 165-190 140-165 115-140 90-115 65-90 40-65

LED Retrofit 18 meetpunten 11,9 m

Egemm = 165,1 min/max= 0,49359 Egelijk = 0,699686 min = 115,5 max = 234

24

500-550 450-500 400-450 350-400 300-350 250-300 200-250 150-200 100-150 50-100

LED Retro Fit

R3 R2 1

2

3

4

TL 14 meetpunten 9m

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

210-235 185-210 160-185

R1 18

135-160

R3

475-525

110-135

Egemm = 397,3 min/max= 0,431193 Egelijk = 0,591514 min = 235 max = 545

TL conventioneel

425-475 R2

375-425 325-375

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

R1 14

275-325 225-275

Resultaten elektrische meting: Per ruimte is de installatie van die ruimte gemeten. Om die reden is de gang niet gemeten daar dit een ruimte betrof met drie verschillende typen verlichting. Dit was in die ruimte niet afzonderlijk te meten, zonder grote ingreep in de bestaande situatie. De resultaten van de metingen staan in de onderstaande tabel.

25

Tabel Gemeente THD PF (%) huis A306 16,5 0,76 A308

11,1

0,56

cos

Hz

Inrush (A)

0,99

49,981 3

0,64

49,987 3

Span-ning (V) P VA VAR (W) (W) (W) 225,59 349 460 299 225,41 414

A310

13,1

0,63

0,99

49,973 4

230,60

A312

52,3

0,47

0,99

49,998 5

231,07

Minkema college 032

27,3

0,84

0,92

49,998 6

227,81

035

30,8

0,27

0,44

49,979 5

226,47

036

26,3

0,37

0,82

50,011 5

215,34

037

21,9

0,27

0,3

49,999 13

216,59

740

613

376

597

464

161

343

303

520

619

336

215

796

767

235

636

591

524

1941

1869

Bijlage Keuzes en toegepaste producten:

Stadhuis

Soort

A306

Opbouw LED State of the Art LED downlighter s State of the Art LED pendel State of the Art TL T5

A308

A310

A312

T8 led lamp

Type aanduiding armatuur 42 177 949 careena a Inperla C2 HR LED 200 nw 01

Lamp

Enspiro H LED nw ET 01 master TL5 HE 840

12 & 36 leds

TCM9c

Aantal lampe n 6

Wattage Lamp

Ra

52

Totaal K Vermo -gen 312 3500

6

35

210

4000

> 80

1

160

160

4000

> 80

12

28

336

4000

> 80

6

24

144

4000

> 80

> 90

26

A316

Bestaand TLD

Gang Deel I State of the Art LED downlighter s Deel II T8 led lamp Deel III TLD Minkem a-college 032 035 036 037

Bestaand TL T8? LED State of the Art TL State of the Art LED

Master 840

6

58

312

4000

> 80

Inperla C2 HR LED 200 nw 01

3

35

105

4000

> 80

TCM9c

4

24

96

4000

> 80

Master 840

4

58

232

4000

> 80

8

58

464

4000

> 80

8 6

24 35

192 210

4000 4000

> 80 > 80

12

39

468

3000

> 80

58W 840 Retro fit 5041RSXL/35/49/80 Q144 compact

27

Gemeten waarden: Stadhuis

THD PF (%)

cos

Hz

Inrush (A)

A306 A308

16,5

0,76

0,99

49,981

3

Spanning (V) 225,59

11,1

0,56

0,64

49,987

3

225,41

A310 A312

13,1 52,3

0,63 0,47

0,99 0,99

49,973 49,998

4 5

Minkem a-college 032 035 036 037

27,3 30,8 26,3 21,9

0,84 0,27 0,37 0,27

0,92 0,44 0,82 0,3

49,998 49,979 50,011 49,999

6 5 5 13

P (W) 349

VA (W)

VA CCT R (K) (W) 460 299 3627 4418

414

740

613 4386

230,60 231,07

376 161

597 343

464 4552 303 4429

227,81 226,47 215,34 216,59

520 215 235 524

619 796 636 1941

336 767 591 1869

4308 4417 4289 3358

Ra

86 78

77 74

79 76 78 78

28

Luminantiemeting Luminantiemeter LMT 9002 Viewing Angle 3° Ruimte: lokaal 032 NASK Raam Bureau/tafel Muur Bord Plafond Plafond (incl. lamp) Vloer

Positie leraar (cd/m2) 3110 96,6 127,5 171,8 70,3 9330 35,4

Positie leerling (cd/m2) 4080 133,9 138,4 169,2 88,9 9930 34,2

29

Luminantiemeter LMT 9002 Viewing Angle 3° Ruimte: lokaal 035 Maatsch Raam Bureau/tafel Muur Bord Plafond Plafond (incl. lamp) Vloer


Positie leerling (cd/m2) 1747 47,3 224 91,5 41,7 2830 32,6

30

Luminantiemeter LMT 9002 Viewing Angle 3° Ruimte: lokaal 036 NED Raam Bureau/tafel Muur Bord Plafond Plafond (incl. lamp) Vloer


Positie leerling (cd/m2) 2120 38,4 67,4 73,0 62,2 1920 31,1

31

Luminantiemeter LMT 9002 Viewing Angle 3° Ruimte: lokaal 037 NED Raam Bureau/tafel Muur Bord Plafond Plafond (incl. lamp) Vloer


Positie leerling (cd/m2) 1162 77,9 71,8 92 64,7 2630 38,9

32

Gemeentehuis Woerden:

Luminantiemeter LMT 9002 Viewing Angle 3° Ruimte: Gemeentehuis A306 Luminantiemeting (cd/m2) Bureaublad Beeldscherm Raam Vloer Wand Plafond Plafond (incl. lamp)

154,7 11,84 5300 18,05 150,5 104,0 15050

33


179 14,33 5060 14,54 167,5 227 18120

34


417 8,65 1880 15,82 95,5 90,4 1380

35


86,3 9,21 3590 6,75 124,3 91,1 5570

36

Meetgegevens verlichtingssterkte Minkemacollege:

37

38

39

40

41

42

43

44

Meetgegevens verlichtingssterkte Gemeentehuis Woerden

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

Spectraalmeting van de verschillende ruimten: Minkema college Lokaal 032 Spectraalmeting verlichting

CCT meting

55

Lokaal 035 Spectraalmeting verlichting

CCT meting

56

Lokaal 036

Spectraalmeting verlichting

CCT meting

57

Lokaal 037

Spectraalmeting verlichting

58

CCT meting

Gemeentehuis Kantoor A306 Spectraalmeting verlichting

CCT meting 59

Kantoor A308 Downlighter Spectraalmeting verlichting

CCT meting

60

Pendel Spectraalmeting verlichting onder de pendel gemeten

61

CCT meting

Kantoor A310: Spectraalmeting verlichting

62

CCT meting

63

Kantoor A312 Spectraalmeting verlichting

CCT meting

64

65

Gang “Bodegang” Spectraalmeting verlichting State of the Art Downlighter:

LED Retro Fit:

Fluorescentie:

66

CCT meting

67

68

CIE & Fotometrische waarden:

Minkema College Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal 032 035 036 037 CCT (K)

4308

4417

4289

3358

CRI

78,8

76,3

77,7

78,1

Gemeentehuis Woerden Gang I Gang II Gang III A306 A308 A310 A312 D 4079 4552 3627 4418 4552 4429 4489 P 4386 78,9 78,3

71,7

86,0

77,8

76,7

73,6

De fotometrische waarden zijn gemeten met de Lutron YK-2005 LX. De Spectral Power Distribution van de lichtbron is van invloed op de meetwaarde van een lux-meter. Daarom is eerst een fotospectrometer (Jaz) geijkt op een ijklamp. Daarna is gemeten of de lux-meter bij die specifieke lichtbron lineair meet (lineaire toename van de verlichtingssterkte v.s. uitleeswaarden van de lux-meter). Dit blijkt binnen de gewenste nauwkeurigheid het geval te zijn. Daarna is gemeten wat de verlichtingssterkte is, gemeten met de fotospectrometer en met de lux-meter. Deze waarden liggen binnen de gewenste nauwkeurigheid. Op deze wijze is vastgesteld dat de gemeten verlichtingssterkten bij de specifieke spectrale verdeling van de lichtbronnen binnen de gewenste nauwkeurigheid heeft plaatsgevonden. IJktabel lichtmeter: Minkema College Gemeentehuis Woerden Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Gang I Gang II 032 035 036 037 Gang III A306 A308 A310 A312 Lutron Lux 549 235 301 422 180 163 805 612 746 243 meter 555 Jaz (Foto 554 236 308 427 184 169 808 620 757 251 Meter) 561 Voor de Jaz geldt een golflengtenauwkeurigheid van 0,5 nm en een bandbreedte van 2-3% op de meetwaarde van de verlichtingssterkte (lux-meting)

69

Elektrische metingen: Minkemacollege Lokaal 032

70

Lokaal 035:

71

Lokaal 036:

72

73

Lokaal 037:

74

Gemeentehuis Woerden:

75

Kantoor A306

76

Kantoor A308:

77

Kantoor A310:

78

Kantoor A312:

79

80

Tabel elektrische meetgegevens:

Gemeente THD PF (%) huis A306 16,5 0,76

cos

Hz

Inrush (A)

0,99

49,981 3

A308

11,1

0,56

0,64

49,987 3

Span-ning (V) P VA VAR (W) (W) (W) 225,59 349 460 299 225,41

A310

13,1

0,63

0,99

49,973 4

230,60

A312

52,3

0,47

0,99

49,998 5

231,07

Minkema college 032

27,3

0,84

0,92

49,998 6

227,81

035

30,8

0,27

0,44

49,979 5

226,47

036

26,3

0,37

0,82

50,011 5

215,34

037

21,9

0,27

0,3

49,999 13

216,59

414

740

613

376

597

464

161

343

303

520

619

336

215

796

767

235

636

591

524

1941

1869

81

Meetomstandigheden

Meetgeometrie:

Lengte (cm) Breedte (cm) Hoogte (cm) Hoogte meetvlak (cm)

Minkema College Gemeentehuis Woerden Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Gang Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor 032 035 036 037 A306 A308 A310 A312 711 716 713 713 3239 697 697 697 697 720

699

720

720

199

350

350

350

350

298

299

298

298

246

255

255

255

255

75

75

75

75

0

78

78

78

78

Meetdevice: Bosch PLR 30 Stanley rolmaat Accuracy: ± 0,5 mm Temperatuurmeting: Fluke 179 Minkema College Gemeentehuis Woerden Thermokoppel Lokaal Lokaal Lokaal Lokaal Gang Kantoor Kantoor Kantoor Kantoor K-Type ± 1,1 032 035 036 037 A306 A308 A310 A312 °C (0 – 260 °C) Ruimte Temperatuur 20 20 20 20 18,5 18,5 18,5 18,5 18,5 (°C) Temperatuur vlak onder 20 20 20 20 20 plafond (°C) Temperatuur vlak boven 20 20 20 20 20 plafond (°C)

82

Apparaat specificaties Lichtmeter: Lutron YK-2005 LX Range

Resolution

200 lux 2.000 lux 20.000 (2000x10) lux 200.000 (2000x100) lux

Accuracy 0,1 lux 1 lux 10 lux 100 lux

± (4% + 2 dgt) ± (4% + 2 dgt) ± (4% + 2 dgt) ± (4% + 2 dgt)

Jaz: Golflengtenauwkeurigheid: 0,5 nm Luxmeting: nauwkeurigheid van 2-3% Specificaties ijklamp: LS-1-CAL (serial number LSC712) Calibration Using Bare SMA-terminated Fiber

83

Spectral range (calibrated): Power consumption: Power output: Bulb life:

300-1050 nm (calibrated)

600 mA @ 12 VDC 6.5 watts 900 hours (recommend recalibration after 50 hours of use) Recalibration: Required after ~50 hours of operation Bulb color temperature: 3100 K Output to bulb: 5 volts/1.3 amps Output regulation: 0.2% voltage Time to stabilized ~30 minutes output: Connector: SMA 905 for fiber; 6.35-mm barrel for cosine corrector; PTFE plug for integrating sphere

84

Luminantiemeter: LMT 2009

85

Stroom en vermogensmeting: Fluke 583 Power Meter

86

87

Enquête school: 3 Vragenlijst beleving verlichting Minkema College Woerden 3.1

Algemeen

• De vragen worden beantwoord op een horizontale zevenpuntsschaal. • De vragenlijst is anoniem • Er worden een paar vragen gesteld die persoonlijk zijn maar nooit terug kunnen voeren

naar de invuller van de vragenlijst. • Er zijn twee open vragen (de eerste twee). • Aan het eind van het formulier is de mogelijkheid om opmerkingen en suggesties te plaatsen. 3.2

Vragen

Algemene gegevens: • Klaslokaal nummer: • Leeftijd • Geslacht • Klas • Bril • Contactlenzen

…………… ……….. jaar m/v …………… ja / nee ja / nee

• Wat valt je op met de nieuwe verlichting? (openvraag met kader)

• Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

1. Wat vind je van de nieuwe verlichting slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

2. Hoe zie je kleuren van je kleding? 88

slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

goed

uitstekend

goed

uitstekend

3. Hoe zie je de kleding van je buren? slecht

matig

• Helderheid 4. Valt het op dat je tafelblad meer spiegeld dan eerst? slecht

matig

voldoende

5. Hoe vind je de looppaden tussen de rijen tafels verlicht? slecht

matig

voldoende

6. Hoe vind je de gang verlicht in vergelijking met het klaslokaal?

slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

Hoe beoordeel je de helderheid van de lampen en armaturen aan het plafond?

89

• Waarneembaarheid 7.

Reflecteren de tafelbladen naast je teveel licht? slecht

8.

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

Hoe vind je het schoolbord verlicht slecht

9.

Matig

Matig

Hoe vind je de wanden verlicht? slecht

Matig

10. Hoe vind je het plafond verlicht? slecht

Matig

• Hinder door verlichting 11. In welke mate heb je in het klaslokaal hinder ondervonden van de verlichting? (Je kunt dit toelichten onder het kopje opmerkingen onderaan dit vragenformulier. Denk hierbij aan reflectie op het bureaublad, op de vloer, op het whitebord etc…)

slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

12. In welke mate word jeu in de klas verblind door lichtreflectie van welke aard dan ook? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

90

• Omringende zaken 13. in welke mate kun je je klasgenoten voor je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

matig

Voldoende

goed

uitstekend

14. in welke mate kun je je klasgenoten naast je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

matig

voldoende

Goed

uitstekend

15. in welke mate kun je je klasgenoten achter je goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

matig

voldoende

Goed

uitstekend

16. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van een algemene indruk in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) Slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

17. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van gezichten in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) Slecht

matig

voldoende

goed

Uitstekend

91

18. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van posters/informatie materiaal aan de wand? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

goed

Uitstekend

19. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van vluchtrouteaanduidingen en/of veiligheidsaanduidingen in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

Goed

uitstekend

20. in welke mate draagt de verlichting bij aan je gevoel van alertheid in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

• Dynamische verlichting (alleen lokaal 036 NED) 21. Merk je iets van verandering in de verlichting? Helemaal niets

Enorm veel

22. Wat vind loop je van deze verandering? Erg vervelend

Erg prettig

23. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus. Zou u deze cyclus willen aanpassen? Ja, de cyclus moet anders. Ja, ik wil geen cyclus maar statische verlichting Nee, de cyclus is goed zo

Tot zover de vragen. Onderstaand treft u een tabel voor Opmerkingen Suggesties aan. 92

Opmerkingen:

Suggesties:

Hartelijk dank voor je medewerking aan dit belevingsonderzoek!

93

Respons op de enquête Minkemacollege:

Voorbeeld antwoord op een vraag slecht matig voldoende goed uitstekend Lokaal 032 Wat vind je van de nieuwe verlichting

Hoe zie je kleuren van je kleding?

Hoe zie je de kleding van je buren?

Spiegelt tafelblad meer?

Looppaden tussen tafels verlicht?

Gang in vergelijking met kantoor?

reflectie tafelbladen naast je

4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5

S

%

v o o r b e e l d !

1 2 3 2 1

0,11 0,22 0,33 0,22 0,11

1 2 3 s m v g u

s

0,00

m v g u s

0,00 7 0,35 13 0,65 0,00 0,00

m v g u s

0,00 1 0,05 9 0,45 10 0,50 0,00

m v g u s m v g u s

0,00 0,00 0,60 0,40 0,20 0,05 0,45 0,00 0,00 0,00

12 8 4 1 9

m v g u s

0,00 3 0,15 16 0,80 1 0,05 0,00

m v g u s m v

6 0,30 8 0,40 5 0,25 0,00 5 0,25 4 0,20 6 0,30 94

verlichting schoolbord

g u s m v g u s

0,00 0,00 0,00 0,00 4 0,20 15 0,75 1 0,05 0,00

m v g u s

0,00 9 0,45 11 0,55 0,00 0,05 1 4 0,20 7 0,35 8 0,40 0,00 4 0,20 8 0,40 4 0,20 4 0,20 0,00 0,40 8 6 0,30 2 0,10 4 0,20 0,00 0,00

Hoe vind je de wanden verlicht

Hoe vind je het plafond verlicht?

Mate hinder licht in kantoor

Mate van verblinding door lichtreflectie?

Mate goed waarnemen klasgenoot voor

Mate goed waarnemen klasgenoot naast

Mate goed waarnemen klasgenoot achter

Mate bijdrage verlichting aan

m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s

1 2 5 10

0,05 0,10 0,25 0,50 0,00

m v g u s

0,00 2 0,10 2 0,10 9 0,45 0,00

m v g u s

1 2 6 9

0,05 0,10 0,30 0,45 0,00 95

algemene indruk?

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten

m v g u s m v g u s

0,00 9 0,45 6 0,30 2 0,10 0,05 1 2 0,10 4 0,20 8 0,40 2 0,10 0,00

m v g u s

3 0,15 7 0,35 7 0,35 0,00 0,00

m v g u s

4 0,20 6 0,30 7 0,35 0,00 0,00

m v g u

1 7 8 1

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand?

Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduiding?

hoe draagt verlichting bij aan gevoel alertheid?

Lokaal 035 Wat vind je van de nieuwe verlichting


0,05 0,35 0,40 0,05

s m v g u s m v g u

4 9

1 9 2

0,00 0,00 0,31 0,69 0,00 0,00 0,00 0,08 0,69 0,15 96





s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s

reflectie tafelbladen naast je m v g u verlichting schoolbord s m v g u Hoe vind je de wanden verlicht s m v g u Hoe vind je het plafond s verlicht? m v g u Mate hinder licht in kantoor s m v g

1 10 2 5 7 1

1 4 8

0,00 0,00 0,08 0,77 0,15 0,00 0,38 0,54 0,08 0,00 0,00 0,08 0,31 0,62 0,00

1 4 6 2

0,08 0,31 0,46 0,15 0,00

1 5 4 2

0,08 0,38 0,31 0,15 0,00 0,00 0,08 0,15 0,77 0,00 0,00 0,00 0,31 0,69 0,00

1 2 10

4 9

1 7 5 1 4 5 2

0,00 0,08 0,54 0,38 0,00 0,08 0,31 0,38 0,15 97

Mate van verblinding door lichtreflectie?




Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk?




u s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s

m v g u s

m v g

0,00 2 1 3 5 1

0,15 0,08 0,23 0,38 0,08

2 8 2

0,00 0,00 0,15 0,62 0,15

2 5 5

0,00 0,00 0,15 0,38 0,38

2 8 2

0,00 0,00 0,15 0,62 0,15

4 7 1

0,00 0,00 0,31 0,54 0,08

2 9 1

0,00 0,00 0,15 0,69 0,08

3 9

2 6

0,00 0,00 0,23 0,69 0,00

0,00 0,00 0,15 0,46 98


Lokaal 036 Wat vind je van de nieuwe verlichting





u s

4

0,31

m v g u

1 5 6

0,00 0,08 0,38 0,46 0,00

1 4 9 11 3

0,04 0,14 0,32 0,39 0,11

1 7 10 10

0,00 0,04 0,25 0,36 0,36

1 2 6 9 10 6 7 12 1 1

0,04 0,07 0,21 0,32 0,36 0,21 0,25 0,43 0,04 0,04

2 4 7 12 3

0,07 0,14 0,25 0,43 0,11

3 7 10 8 5 9 8 4

0,00 0,11 0,25 0,36 0,29 0,18 0,32 0,29 0,14

s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s


reflectie tafelbladen naast je

m v g u s m v g

99

u s m v g u Hoe vind je de wanden verlicht s m v g u Hoe vind je het plafond s verlicht? m v g u Mate hinder licht in kantoor s m v g u Mate van verblinding door s lichtreflectie? m v g u Mate goed waarnemen s klasgenoot voor m v g u Mate goed waarnemen s klasgenoot naast m v g u Mate goed waarnemen s klasgenoot achter m v g u Mate bijdrage verlichting aan s algemene indruk? m v verlichting schoolbord

1 5 3 10 6 2 2 5 12 6 3

0,04 0,18 0,11 0,36 0,21 0,07 0,07 0,18 0,43 0,21 0,11

3 3 12 8 1 2 7 14 3 1

0,11 0,11 0,43 0,29 0,04 0,07 0,25 0,50 0,11 0,04

5 3 15 3 1

0,18 0,11 0,54 0,11 0,04

1 8 7 10

0,00 0,04 0,29 0,25 0,36

1 8 9 9

0,00 0,04 0,29 0,32 0,32

1 11 6 8

0,00 0,04 0,39 0,21 0,29

2 14

0,00 0,07 0,50 100





g u s m v g u s

m v g u s

m v g u s m v g u

lokaal 037 Wat vind je van de nieuwe verlichting



5 6

0,18 0,21

3 16 3 5

0,00 0,11 0,57 0,11 0,18

1 2 15 6 4

0,04 0,07 0,54 0,21 0,14

2 3 13 7 3

0,07 0,11 0,46 0,25 0,11

4 14 14 5 2

0,14 0,50 0,50 0,18 0,07

1 1 22 1

0,00 0,04 0,04 0,88 0,04

2 15 8

0,00 0,00 0,08 0,60 0,32

4 14 7 2

0,00 0,00 0,16 0,56 0,28 0,08

s m v g u s m v g u s m v g u s

101




m v g u s m v g u s

m v g u reflectie tafelbladen naast je s m v g u verlichting schoolbord s m v g u Hoe vind je de wanden verlicht s m v g u Hoe vind je het plafond s verlicht? m v g u Mate hinder licht in kantoor s m v g u Mate van verblinding door s lichtreflectie? m

4 7 10 2

0,16 0,28 0,40 0,08

6 17 2

0,00 0,00 0,24 0,68 0,08

1 5 11 6 1 3 10 8 2 1 2 4 3 14 2 1 1 5 17 1

0,04 0,20 0,44 0,24 0,04 0,12 0,40 0,32 0,08 0,04 0,08 0,16 0,12 0,56 0,08 0,04 0,04 0,20 0,68 0,04

1 4 7 11 2 6 3 10 3 3

0,04 0,16 0,28 0,44 0,08 0,24 0,12 0,40 0,12 0,12

8 9

0,32 0,36 102


v g u s m v g u s

5 3

2 12 11

0,00 0,00 0,08 0,48 0,44

2 14 9

0,00 0,00 0,08 0,56 0,36



Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk?




m v g u s m v g u s m v g u s m v g u s

m v g u s

m v g u

0,20 0,12 0,00

2 2 11 8

0,08 0,08 0,00 0,44 0,32

1 1 6 16 1

0,04 0,04 0,24 0,64 0,04

2 6 13 4

0,00 0,08 0,24 0,52 0,16

1 1 5 13 5

0,04 0,04 0,20 0,52 0,20

1 4 8 7 5

0,04 0,16 0,32 0,28 0,20 103


s m v g u

1 1 8 14 1

0,04 0,04 0,32 0,56 0,04

104

Enquête gemeentehuis: 4 Vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden 4.1

• • • •

Algemeen

De vragen worden beantwoord op een horizontale zevenpuntsschaal. De vragenlijst is anoniem Er zijn twee open vragen (de eerste twee). Aan het eind van het formulier is de mogelijkheid om opmerkingen en suggesties te plaatsen.

4.2

Vragen

Algemene gegevens: • Kantoor nummer: …………… • Leeftijd ……….. jaar • Geslacht m/v • Bril ja / nee • Contactlenzen ja / nee • Wat valt je op met de nieuwe verlichting? (openvraag met kader)

• Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

24.

Wat vind je van de nieuwe verlichting slecht

25.

Matig

voldoende

goed

uitstekend


105

slecht

26.

matig

voldoende

goed

uitstekend

goed

uitstekend

goed

uitstekend

goed

uitstekend

Hoe zie je de kleding van je buren? slecht

matig

voldoende

• Helderheid 27.

Valt het op dat je bureaublad meer spiegeld dan eerst? slecht

28.

matig

voldoende

Hoe vind je de looppaden tussen de bureaus verlicht? slecht

matig

voldoende

29. Hoe vind je de gang verlicht in vergelijking met het kantoor?

slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

30.Hoe beoordeel je de helderheid van de lampen en armaturen aan het plafond?

slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

106

• Waarneembaarheid 31. Reflecteren de tafelbladen naast je teveel licht? slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

voldoende

goed

uitstekend

32. Hoe vind je de wanden verlicht slecht

Matig

33. Hoe vind je de wanden verlicht? slecht

Matig

34. Hoe vind je het plafond verlicht? slecht

Matig

• Hinder door verlichting 35. In welke mate heb je in het kantoor hinder ondervonden van de verlichting? (Je kunt dit toelichten onder het kopje opmerkingen onderaan dit vragenformulier. Denk hierbij aan reflectie op het bureaublad, op de vloer, op een whitebord etc…) slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

36. In welke mate word je in het kantoor verblind door lichtreflectie van welke aard dan ook? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

• Omringende zaken 107

37. in welke mate kun je je collega goed waarnemen? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

matig

Voldoende

goed

uitstekend

38. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van een algemene indruk in het kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) Slecht

matig

voldoende

goed

uitstekend

39. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van gezichten in het kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) Slecht

matig

voldoende

goed

Uitstekend

40. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van posters/informatie materiaal aan de wand? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

goed

Uitstekend

41. in welke mate draagt de verlichting bij aan het waarnemen van vluchtrouteaanduidingen en/of veiligheidsaanduidingen in de klas? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) slecht

Matig

voldoende

Goed

uitstekend

42. in welke mate draagt de verlichting bij aan je gevoel van alertheid in je kantoor? (Je kunt eventuele opmerkingen en specifieke informatie onder het kopje opmerkingen onderaan het vragenformulier invullen) 108

slecht

Matig

voldoende

goed

uitstekend

• Dynamische verlichting (alleen kantoor A310) 43. Merk je iets van verandering in de verlichting? Helemaal niets

Enorm veel

44. Wat vind loop je van deze verandering? Erg vervelend

Erg prettig

45. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus. Zou u deze cyclus willen aanpassen? Ja, de cyclus moet anders. Ja, ik wil geen cyclus maar statische verlichting Nee, de cyclus is goed zo

109

5 Uitwerking vragenlijst beleving verlichting Gemeentehuis Woerden 5.1

Gang & Kantoren

Algemene gegevens:

Gang A306 A308 A310 A312

leeftijd 51 33 53 25 44 51 35 51

geslacht m m v v m v v v

bril n j j j j j n n

contactlenzen j n n j n n n j

Aantal 1 2 2 1 2

6 Algemene vragen

Wat valt je op met de nieuwe verlichting?

Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

gang

A306

Geen, behalve dat je lichtpuntjes ziet

Gelijke spreiding

Zie niet echt verschil

Ja, heldere verlichting

A308 Goede gelijkmatige verdeling

“witter”licht

Helder licht Lichtblokken zijn groot

Geen donkere hoeken Ja, warm en helder licht

Qua licht niet zo’n toegevoegde waarde. Niet vervelend noch fijner.

A310

A312

Mooi helder licht.

Zacht licht.

Goed licht

Flikkert niet

Lamp bureau prettig

Stabiel licht.

Helder.

Heel helder

Lichtopbrengst en verdeling wel.

Ja.

Ja

Ja

Rustiger atmosfeer

Rustiger

Helder

Geen flikkering

Goede spreiding

Spots fel bij inkijk

Bureau spiegelt niet

Vormgeving mooier

110

Bij de enquêtevragen waren de volgende antwoorden mogelijk waarbij de letters onder de keuze in de verwerking gebruikt zijn: slecht matig voldoende goed uitstekend S M V G U gang Wat vind je van de nieuwe verlichting Hoe zie je kleuren van je kleding? Hoe zie je de kleding van je buren? Spiegelt bureaublad meer? Looppaden tussen bureaus verlicht? Gang in vergelijking met kantoor? Hoe beoordeel je de helderheid lampen? Reflecteren tafelbladen naast teveel licht? Hoe vind je de wanden verlicht Hoe vind je het plafond verlicht? Mate hinder licht in kantoor Mate van verblinding door lichtreflectie? Mate goed waarnemen collega? Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduidingen Mate bijdrage verlichting gevoel alertheid? Opmerkingen

G

A306 G

U

A308 V

G

A310 G

G

G

U

G

G

G

G

U

G

G

U

G

G

G

G

U

-

M -

M U

M V

V G

G G

S G

S V

-

M

M

M

V

G

M

M

G

G

U

V

G

G

U

U

-

-

S

V

G

G

S

S

-

G

U

V

V

G

V

V

-

G

G

G

G

G

V

G

-

M

S

V

G

G

M

S

-

M

M

G

G

G

M

S

-

G

U

g

G

G

G

G

-

V

G

g

G

G

G

G

-

V

G

M

G

G

G

G

-

V

G

G

G

G

G

V

-

V

G

V

M

G

V

M

-

V

G

V

G

G

G

V

-

Slechte vragenlijst Licht reflecteert op white board

Minder last van het licht bij naar boven kijken. Meer

-

A312 G G

Prima licht Goed voor mensen met wat 111

Suggesties

-

-

schaduwen op vergadertafel Prima verlichting Spots irritant bij directe inkijk Enquête niet altijd evident

slechtere ogen

-

-

112

•

Dynamische verlichting (alleen kantoor A310)

46. Merk je iets van verandering in de verlichting? Helemaal niets Enorm veel 47. Wat vind loop je van deze verandering? Erg vervelend

Erg prettig

48. De verlichting op uw werkplek is dynamisch volgens een dagelijkse cyclus. Zou u deze cyclus willen aanpassen?

Ja, de cyclus moet anders. Ja, ik wil geen cyclus maar statische verlichting Nee, de cyclus is goed zo

113

6.1

Burgerzakenbali

Algemene gegevens: Bali

leeftijd 24

geslacht v

bril n

contactlenzen n

48

v

n

J

Aantal 2

7 Algemene vragen

Wat valt je op met de nieuwe verlichting? Vind je de nieuwe verlichting een verbetering?

Bali

Bali

-

Fel licht

Nee, enorm last hoofdpijn. Te fel. Te groot lichtverschil andere verlichting

Geen verbetering door fel licht

Bij de enquêtevragen waren de volgende antwoorden mogelijk waarbij de letters onder de keuze in de verwerking gebruikt zijn: matig voldoende goed uitstekend slecht S M V G U Bali Wat vind je van de nieuwe verlichting Hoe zie je kleuren van je kleding? Hoe zie je de kleding van je buren? Spiegelt bureaublad meer? Looppaden tussen bureaus verlicht? Gang in vergelijking met kantoor? Hoe beoordeel je de helderheid lampen? Reflecteren tafelbladen naast teveel licht? Hoe vind je de wanden verlicht Hoe vind je het plafond verlicht? Mate hinder licht in kantoor Mate van verblinding door lichtreflectie? Mate goed waarnemen collega? Mate bijdrage verlichting aan algemene indruk? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen gezichten Mate bijdrage verlichting aan waarnemen materiaal aan wand? Mate bijdrage verlichting aan waarnemen vluchtrouteaanduidingen Mate bijdrage verlichting gevoel alertheid? Opmerkingen

Suggesties

Bali S V V V M M V S S S V M M -

V V V M V V -

-

-

M

Eerst licht te fel. Vermoeiend voor ogen. Dit is aangepast. Daarna beter.

Enquête laat uitgedeeld

114

Bijlage: meetresultaten ledpilot u-bouw

Recommend Documents