Bijlage 1: Overzichtstabel geïncludeerde artikelen Artikel, schrijver SalmoiragoBlotcher E et al, 2009
Evidentie Patiëntenpopulatie niveau A1 N=onbekend ICD dragende patiënten die een psychosociale interventie hebben gevolgd.
Soort training
intensiteit
Parameter outcome
Resultaat(outcome)
Nvt.
NVT.
Angst
Gayle L. Flo, ARNP, MN et al, 2012
A2
(wandel) oefenprogramma
week 1-2, 60% van de HHR, week 3-4, 70% of HRR, en week 5-8, 80% van de HRR berekent met de Karvonen formule. Onder de persoonlijke afgestelde ICD drempel. De intensiteit op de loopband 0.5-3.3 mph in stappen van niveau’s 1-20, tijd is
VO2max
Het artikel over de beste psychosociale interventies voor ICD-dragende patiënten om de angst en depressie die erbij voorkomt te verminderen (dit staat verder los van het trainen). Wel is duidelijk geworden dat de resultaten niet heel sterk zijn omdat er in de verschillende onderzoeken die onder de loep zijn genomen toch afwijkende limieten zijn. Outcome: VO2 max, er is alleen de Basis test uitslagen in de artikel vermeld. Dit zijn: 1. VO2 Max was 23.8 (6.0) ml/kg/min met een reikwijdte van 10.9 tot 42.5 ml/kg/min. 2. Gemiddelde oefentijd op Balke protocol: 13.42 (4:57) reikwijdte 3:49 tot 33:44
N=145, 77% man. Gem. EF 40.7(15.9%) Gem. leeftijd 55(12.6) BMI 29.3(5.39) Primaire en secundaire preventie
VO2 Heart pulse RER
0-20 min, niveau gaat iedere minuut omhoog, vanaf minuut 6 is de eindsnelheid van 3.3 mph bereik en daarna wordt de helingsgraad alleen nog aangepast tot max 6%.
A Fitchet, 2003
Wonisch M, 2005
A2
A2
N=16, 68% man enkel kamer ICD apparaat man en vrouw gemiddelde leeftijd 58 (range 3474) gemiddelde LVEF 17% (range 12-70%), waarvan bij 8 patiënten LVEF <35% medicatie JA
N = 17, 82% man bi-ventriculaire ICD chronische hartfalen
een aerobe oefenprogramma ( bestaat uit shuttle walk, lift ball above head and down, stepping on the spot, ball around the body, alternate leg: step and lunge, squats, stepping out: side to side, step ups, arm lifts) (met test op de loopband), een educatie deel en een cognitieve gedragsinterventie Nvt. (alleen 3x fietstest afgenomen)
METS 3-4 (in de eerste fase, bij fase 2 en 3 onbekend) HF 60-70% met maximaal 10 slagen onder de ICD activatie drempelwaarde
minuten. 3. De gemiddelde VO2 anaerobe drempel: 19.87 (5.28) ml/kg/min, reikwijdte 10.6 tot 37.5 ml/kg/min. 4. De gemiddelde pols: 16.9 (5.3) ml/slag. 5. Gemiddelde respiratoire uitwisseling (RER) 1.10 (0.84) Oefentijd Angst
MET
Er is een significante verbetering op te merken in oefentijd 09.5511.11, over nog eens 12 weken 11.20. Een verbetering op de HAD-schaal van 13,4 (3,6) 8,01 (3.6), over nog eens 12 weken 6,1 (3,6) P= 0,60 (dus laatste meting is zo goed als te verwaarlozen). * patiënten met een NYHA IV en angina pectoris waren uitgesloten voor dit onderzoek. Bij permanente RV pacing is de maximale werklast
VO2max
patiënten 59 +/- 8 jaar LEVF 28 +/- 7% NYHA II en III
Berg SK et al, 2012
B2
N=10, 79% man met een gemiddelde leeftijd van 58 (SD 13.2) reikwijdte 2085, de gemiddelde LVEF is 32 (SD 17.5) en de meeste (46%) zijn NYHA type 2, 64% van alle patiënten kreeg de ICD preventief. Maar hier was dus een willekeurige 10% van. Het is dus niet helemaal duidelijk wat de exacte aantallen waren
Oefentijd
CR programma individuele trainingsprogramma en psycho-educatie begeleiding (Aerobe training en constante training (zelfde niveau))
60-80% HF * maximaal 10-15 slagen onder de drempelwaarde van de ICD activatie
Patiënte beleving CR programma
met -8%, maximale VO2 met -7%, metabole equivalent door -6% en oefentijd met -8%, ten opzichte van de back-up pacing, aanzienlijk verminderd hoe was de ervaring van de deelnemers, wat betekende de deelneming, welke onderdelen van het programma waren belangrijk/goed. Patiënten begrepen meer de noodzaak van bewegen. Fysieke inspanning: patiënten leren hun lichaam kennen en de signalen. Vertrouwen: Patiënten kregen vertrouwen en voelden zich veilig. Ze durfden weer te gaan leven. Strategieën van leven: patiënten leerden met het risico op shock en de dood doordat ze werden ondersteund door zelfreflectie en professionele dialoog.
Voor bovenstaande uitkomsten geldt wel dat het een combinatie therapie is geweest (nursing consultations and physical training) IM Morken, et al, 2012
B2
N=12, 83% man patiënten uit Noorwegen met een ICD en ischaemic coronary artery disaese (CAD). Age>55.
HIT
Interval 80-85% HF 4 minuten lang, rust 3 minuten actieve interval 50-70% HF * HF voor iedereen verschillend en ICD drempelwaarde
Patiënte beleving CR programma
Verhoogde zelfzekerheid op deel te nemen aan een fysieke oefeningen. Angst bleek door trainingsaspect verminderd te zijn.Patiënten gaven aan dat dit kwam door begeleid trainen. Verhoogde tevredenheid met het leven.
Cynthia M. Dougherty, et al,2008
B2
N=10, 90% man gemiddelde leeftijd 54.8 +/- 9.7 jaar (range 36-70 jaar) BMI 28.5 +/- 4.1 (range 20-33) EF 39 +/- 19.8% (range 16-84%), 100% Kaukasisch (Europees, ‘blank’)
Aerobe training+ thuis lopen
60-80% HFmax
VO2max
Bij alle oefening parameters is er een verbetering van de conditie te zien na het voltooien van de 8 weken oefenprogramma (Totale oefentijd was van 09.10 sec tot 10,15 sec verbeterd P = 0,04 en VO2 bij aerobe drempelwaarde P = 0,05). Er waren geen dodelijke cardiale aritmieën ervaren tijdens de inspanningstest.
HRV HR
HRV was verbeterd in zowel tijd als frequentie, de gemiddelde HR was verminderd (P=0,07) na voltooiing van het oefenprogramma. Ook na 6 maanden waren er aanhoudende effecten op HRV zonder ernstige terugval. Tot slot was er een vermindering in angst en depressie aangetoond. * Waarom een follow-up van 6 maanden en maar 4 maanden voortzetting van zelfstandig training wordt niet uitgelegd in dit artikel Fan S et al, 2009
Van Hees L, 2004
B2
B2
N=42, 76% man, LEVF 32 +/- 15% man en vrouw 61 +/- 12 jaar METS (begin) waarde 5.0 +/- 2.3
Standaardoefeningen hartrevalidatie
N=92, 86% man gemiddelde leeftijd 57 +/- 12 BMI 25.9 +/- 3.5 rokende patiënten 7 (8%)
Oefenprogramma
50 tot 85% van de HF reserve
Veiligheid trainen METS
In Leuven werd de trainingsintensiteit individueel bepaald voor elke patiënt: 6090% (maximale hartslag-
VO2max Gewicht Veiligheid
veiligheid; 1 ICD is gedurende de training afgegaan schaal van 1:828 trainingssessies. Na de training is de METS level (in de ICD groep) met 30% verbeterd Zowel in de ICD als de controlegroep is de VO2, zuurstof pols en hartslag bij maximale inspanning (p <0,001) aanzienlijk toegenomen (piek VO2
27 (29%) last van Dyspneu 3 (3%) last van angina pectoris
Alan Robert Denniss et Al, 2011
B2
N=161, 85% man gemiddelde leeftijd 61 +/- 10 jaar LVEF 30 +/- 10%
aerobe oefeningen + educatie en begeleidingssessies
rusthartslag). In Leiden werd de trainingsintensiteit vastgesteld op 5080% van de maximale intensiteit. ICD patiënten werden beperkt door een maximale hartslag tijdens de training (ICD detectie-tarief min 20 slagen/min)
VO2
onbekend
Veiligheid
Heart pulse
met 1684 +/- 587 ml/min of 20,5 +/- 6,4 ml/min/kg en de maximale zuurstofpuls met 13.3 +/4,4 ml/slag). Lichaamsgewicht was bij ICD patiënten verhoogd met 2,2 +/- 3,5 kg. Gedurende de training heeft maar 1 ICD patiënt een ongepaste schok gekregen. Gedurende het trainen leverde de ICD, in 6 gevallen, de juiste therapieschokken na ventriculaire tachycardie. Er zijn geen doden gevallen gedurende de trainingssessie (4 doden in 1 jaar follow-up= 2%, 2 dood na 6 maanden, 2 dood gedurende het programma). Ook zijn er geen ventriculaire tachyaritmieën voorgekomen gedurende de trainingssessies. Andere redenen tot hospitalisaties waren: 1) acuut hartfalen 3%, 2) verplaatsing bedrading 1%, 3) percutane interventies (dotteren)
Cynthia M. Dougherty, et al, 2010
Berg SK et al, 2011
D
D
N=145, 77% man. Gem. EF 40.7(15.9%) Gem. leeftijd 55(12.6) BMI 29.3(5.39) Primaire en secundaire preventie
(wandel) oefenprogramma Warming-up, rek en strek oefeningen, fietsen, loopband en thuis 2x een uur wandelen.
N=196, 79% man met een gemiddelde leeftijd van 58 (SD 13.2) reikwijdte 2085, de gemiddelde LVEF is 32 (SD 17.5)
CR programma individuele trainingsprogramma en psycho-educatie begeleiding (Aerobe training en constante
week 1-2, 60% van de HHR, week 3-4, 70% of HRR, en week 5-8, 80% van de HRR berekent met de Karvonen formule. Onder de persoonlijke afgestelde ICD drempel. De intensiteit op de loopband 0.5-3.3 mph in stappen van niveau’s 1-20, tijd is 0-20 min, niveau gaat iedere minuut omhoog, vanaf minuut 6 is de eindsnelheid van 3.3 mph bereik en daarna wordt de helingsgraad alleen nog aangepast tot max 6%. Aerobe training op 60-80% van de geschatte maximale polsslag, berekend met Karvonen formule. Maximaal
VO2max
1%, 4) CVA 0,5%, 5) ICD activatie 0,05% en 6) diverse oorzaken 2% VO2max
VO2
VO2
Heart pulse
Heart pulse
RER
RER
SF-36 (ervaren gezondheid of gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven)
Uitkomsten gebaseerd zijn op het volgende: 1. Health measured door Short Form36, geschatte basismeting score
VO2max
en de meester (46%) zijn NYHA type 2, 64% van alle patiënten kreeg de ICD preventief
ONVOLDOENDE beoordeeld TWIJFELACHTIG beoordeeld VOLDOENDE beoordeeld Niet beoordeeld
training (zelfde niveau))
tot 15 slagen onder ICD activatie mocht de hartslag oplopen. 5.3 METS werd op getraind.
van 60 SD(=22) 2. Piek VO2, VO2 max geschat= 15 % verschil tussen de revalidatiegroep en de groep met normale zorg. Met een SD(=0.3) 3. Fysische belasting door de 6mwt 4. Vragenlijst QLI-C kwaliteit van leven 5. Kennis over de ICD sudden cardiac death (SCD) 6. Implanted devices adjustment scale (IDAS) 7. Sex after ICD survey 8. ICD and Avoidance survey
Bijlage 2: Zoekactie en aantal HITS Gebruikte zoekacties ICD AND Heart faillure AND exercise therapy ICD and rehabilitation and exercise training ICD and physiotherapy ICD AND arrhythmias AND physiotherapy ICD AND Heart failure AND physiotherapy (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Rehabilitation (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Exercise therapy (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Physical exercise (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Physical therapy (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Aerobic training (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Endurance training Exercise training programme AND implantable cardioverter defibrillator (Arrhythmia OR heart failure) AND (ICD OR implantable cardioverter defibrillator) AND (rehabilitation OR exercise OR training OR physical therapy OR physiotherapy) NOT Cardiac Resynchronization Therapy Databank Pubmed Zoekactie: ICD AND Heart faillure AND exercise therapy Totaal HITS: 45 HITS na selecteren op titel en abstract: 3 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 2 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” Zoekactie: ICD and rehabilitation and exercise training Totaal HITS: 24 HITS na selecteren op titel en abstract: 6 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.”
HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 4 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” Zoekactie: ICD and physiotherapy Totaal HITS: 69 HITS na selecteren op titel en abstract: 7 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 6 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Rehabilitation Totaal HITS: 46 HITS na selecteren op titel en abstract: 12 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.”
“[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “[Clinical cardiac rehabilitation].” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review.” “Benefits of cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter-defibrillators: a patient survey.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” [Cardiac rehabilitation in patients with a congenital heart disease, an implantable cardioverter defibrillator or chronic heart failure]. “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 7 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Exercise therapy Total HITS: 92 HITS na selecteren op titel en abstract: 13 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Physiotherapy and cardiac rhythm devices: a review of the current scope of practice.” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review.” “[The implantable cardioverter-defibrillator and hypertrophic cardiomyopathy. Experience at three centers].”
“Benefits of cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter-defibrillators: a patient survey.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” “Effects of cardiac resynchronization on disease progression in patients with left ventricular systolic dysfunction, an indication for an implantable cardioverter-defibrillator, and mildly symptomatic chronic heart failure.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” “Fear of exercise and health-related quality of life in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 7 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” “Effects of cardiac resynchronization on disease progression in patients with left ventricular systolic dysfunction, an indication for an implantable cardioverter-defibrillator, and mildly symptomatic chronic heart failure.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Physical exercise Totaal HITS: 114 HITS na selecteren op titel en abstract: 14 “Development and safety of an exercise testing protocol for patients with an implanted cardioverter defibrillator for primary or secondary indication.” “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “[Clinical cardiac rehabilitation].” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review.” “[The implantable cardioverter-defibrillator and hypertrophic cardiomyopathy. Experience at three centers].” “Benefits of cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter-defibrillators: a patient survey.”
“[Cardiac rehabilitation in patients with a congenital heart disease, an implantable cardioverter defibrillator or chronic heart failure].” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” “Fear of exercise and health-related quality of life in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 9 “Development and safety of an exercise testing protocol for patients with an implanted cardioverter defibrillator for primary or secondary indication.” “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review.” “Benefits of cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter-defibrillators: a patient survey.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Aerobic training Totaal HITS: 2 HITS na selecteren op titel en abstract: 1 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 1 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Endurance training Totaal HITS: 1 HITS na selecteren op titel en abstract: 0 Zoekactie: ICD AND arrhythmias AND physiotherapy Totaal HITS: 24 HITS na selecteren op titel en abstract: 6 “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).”
“Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter-defibrillator patients: a randomised controlled trial.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 5 “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter-defibrillator patients: a randomised controlled trial.” Zoekactie: ICD AND Heart failure AND physiotherapy Totaal HITS: 5 HITS na selecteren op titel en abstract: 2 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Implantable cardioverter-defibrillator shocks in patients with a left ventricular assist device.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 1 “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” Zoekactie: exercise training programme AND implantable cardioverter defibrillator Totaal HITS: 17 HITS na selecteren op titel en abstract: 8 Increased confidence to engage in physical exertion: older ICD recipients' experiences of participating in an exercise training programme COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme [Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment] Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study [Cardiac rehabilitation in patients with a congenital heart disease, an implantable cardioverter defibrillator or chronic heart failure] Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 4
Increased confidence to engage in physical exertion: older ICD recipients' experiences of participating in an exercise training programme COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study
Databank Cinahl FULL Text Zoekactie: (arrhythmia OR heart failure) AND (ICD OR implantable cardioverter defibrillator) AND (rehabilitation OR exercise OR training OR physical therapy OR physiotherapy) NOT Cardiac Resynchronization Therapy Totaal HITS: 36 HITS na selecteren titel en abstract: 6 “Testing an Exercise Intervention to Improve Aerobic Conditioning and Autonomic Function after an Implantable Cardioverter Defibrillator (ICD).” “Physical Activity Patterns of Patients With Cardiopulmonary Illnesses.” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 5 “Testing an Exercise Intervention to Improve Aerobic Conditioning and Autonomic Function after an Implantable Cardioverter Defibrillator (ICD).” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” Cochrane libary Zoekactie: ICD AND Heart faillure AND exercise therapy Totaal HITS:0 Zoekactie: ICD and rehabilitation and exercise training Total HITS: 2 HITS na selecteren op titel en abstract: 1 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 1 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” Zoekactie: ICD and physiotherapy Totaal HITS: 0
Zoekactie: ICD AND arrhythmias AND physiotherapy Totaal HITS: 0 Zoekactie: ICD AND Heart failure AND physiotherapy Totaal HITS: 0 Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Rehabilitation Total HITS: 3 Hits na selecteren op titel en abstract: 3 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter‐defibrillator patients: a randomised controlled trial.” “A brief cognitive behavioural preimplantation and rehabilitation programme for patients receiving an implantable cardioverter‐defibrillator improves physical health and reduces psychological morbidity and unplanned readmissions.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 2 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter‐defibrillator patients: a randomised controlled trial.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Exercise therapy Total HITS: 10 Hits na selecteren op titel en abstract: 2 “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD ).” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter‐defibrillator patients: a randomised controlled trial.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 2 “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD ).” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter‐defibrillator patients: a randomised controlled trial.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Physical exercise Total HITS: 1 Hits na selecteren op titel en abstract: 1 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” HITS op basis van full tekst, PIO en selectie criteria: 1 “COPE‐ICD : a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients ‐design, intervention and population.” Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Aerobic training Total HITS: 0
Zoekactie: (ICD and (Arrhythmia OR Heart failure)) AND Endurance training Total HITS: 0 Dubbele hits verwijderd (selecteren op titel en abstract) “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” “Cardiac rehabilitation in patients with implantable defibrillators. Feasibility and complications.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “[Rehabilitation of patients with cardiac pacemakers and implanted cardioverterdefibrillators: recommendations for training, physiotherapeutic procedures and reemployment].” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Rehabilitation of patients with implantable cardioverter/defibrillator: a literature review” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” “[Clinical cardiac rehabilitation].” “Benefits of cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter-defibrillators: a patient survey.” [Cardiac rehabilitation in patients with a congenital heart disease, an implantable cardioverter defibrillator or chronic heart failure]. “Physiotherapy and cardiac rhythm devices: a review of the current scope of practice.” “[The implantable cardioverter-defibrillator and hypertrophic cardiomyopathy. Experience at three centers].” “Effects of cardiac resynchronization on disease progression in patients with left ventricular systolic dysfunction, an indication for an implantable cardioverter-defibrillator, and mildly symptomatic chronic heart failure.” “Fear of exercise and health-related quality of life in patients with an implantable cardioverter defibrillator.” “Development and safety of an exercise testing protocol for patients with an implanted cardioverter defibrillator for primary or secondary indication.” “[Cardiac rehabilitation in patients with a congenital heart disease, an implantable cardioverter defibrillator or chronic heart failure].” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter-defibrillator patients: a randomised controlled trial.” “Implantable cardioverter-defibrillator shocks in patients with a left ventricular assist device.” “Physical Activity Patterns of Patients With Cardiopulmonary Illnesses.”
“Development and Safety of an Exercise Testing Protocol for Patients with an Implanted Cardioverter Defibrillator for Primary or Secondary Indication” “A brief cognitive behavioural preimplantation and rehabilitation programme for patients receiving an implantable cardioverter‐defibrillator improves physical health and reduces psychological morbidity and unplanned readmissions.” Potentieel relevant HITS op basis van full text, PIO en selectie criteria (N= 12) “Exercise training and cardiac rehabilitation in patients with implantable cardioverter defibrillators: a review of current literature focusing on safety, effects of exercise training, and the psychological impact of programme participation.” “Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators.” “COPE-ICD: a randomised clinical trial studying the effects and meaning of a comprehensive rehabilitation programme for ICD recipients -design, intervention and population.” “COPE-ICD: patient experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme.” “Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study.” “Testing an exercise intervention to improve aerobic conditioning and autonomic function after an implantable cardioverter defibrillator (ICD).” “Aerobic exercise improves fitness and heart rate variability after an implantable cardioverter defibrillator.” “Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator” “Effects of cardiac resynchronization on disease progression in patients with left ventricular systolic dysfunction, an indication for an implantable cardioverter-defibrillator, and mildly symptomatic chronic heart failure.” “Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter-defibrillator patients: a randomised controlled trial.” “Development and Safety of an Exercise Testing Protocol for Patients with an Implanted Cardioverter Defibrillator for Primary or Secondary Indication” Increased confidence to engage in physical exertion: older icd recipients experiences of participating in an exercise training programme Artikelen verkregen op basis van de sneeuwbal methode (N=2)
Cardiac Rehabilitation for Patients with an Implantable Cardioverter Defibrillator Methodological limitations of psychosocial interventions in patients with an implantable cardioverter-defibrillator (ICD) A systematic review
Bijlage 3: Rapporten artikelen Valide en toepasbaar beoordeelde artikelen Rapport 1) Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter defibrillator patients: a randomised controlled trial. Rapport 2) Development and Safety of an exercise testing protocol for Patients with an Implanted Cardioverter Defibrillator for Primary or Secondary Indication Rapport 3) Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator Rapport 4) Increased confidence to engage in physical exertion: older ICD recipients’ experiences of participating in an exercise training programme Rapport 5) Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators. Rapport 6) Methodological limitations of psychosocial interventions in patients with a implantable cardioverter- defibrillator ( ICD) a systematic review Rapport 7) Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study. Twijfelachtig beoordeelde artikelen Rapport 8) Aerobic Exercise Improves Fitness and Heart Rate Variability After an Implantable Cardioverter Defibrillator Rapport 9) COPE-ICD: patients experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme Onvoldoende beoordeelde artikelen Rapport 10) Cardiac Rehabilitation for Patients with an Implantable Cardioverter Defibrillator 1) Rapport Beoordeling van de kwaliteit van een randomised clinical trial (RCT) Datum: 01-05-2013 Titel: Comprehensive cardiac rehabilitation programme for implantable cardioverter-defibrillator patients: a randomised controlled trial. Fitchet A, Doherty PJ, Bundy C, Bell W, Fitzpatrick AP, Garratt CJ. Source:Manchester Heart Centre, Manchester Royal Infirmary, Manchester, UK. Beoordeling van de validiteit
Korte beschrijving van de interventie: Twee gerandomiseerde groepen volgen een 12 weken durende revalidatie programma (CCR) na een ICD implantatie. De groepen kregen normale zorg of een individueel op maat gemaakt programma gelijke zorg. De groepen kregen oefeningen, educatie en psychologische begeleiding. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Na 12 weken werd de behandeling. omgegooid. VALIDITEIT
1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja, eerste selectie van de patiënten is gebeurd aan de hand van geïnteresseerde patiënten. Uit deze patiënten populatie (34) zijn er 16 gerandomiseerd en meegenomen in dit onderzoek [ ] Nee
[ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatie volgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, hier is nergens iets over te vinden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, heb er niets over kunnen vinden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, het wordt niet benoemd in het artikel (ons lijkt het van niet) 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja, zie kopje “Methods”. Patiënten werden erop geselecteerd dat ze dezelfde karakteristieken hebben en dus vergelijkbaar zijn [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee, en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja, zie “results” (tweede alinea) [ ] Nee ⇐ Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja, het wordt niet duidelijk benoemd, maar uit dit onderzoek komt niet naar voren dat de patiënten vanuit de ene groep zijn overgeplaatst naar de andere groep. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja. Echter heeft groep A een usual care periode meer gehad. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden
TUSSENOORDEEL 10. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG
12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse situatie? (hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie
De interventie: een aerobe oefenprogramma (met test op de loopband), een educatie deel en een cognitieve gedragsinterventie * training werd in stand uitgevoerd om een lage ventriculaire functie te vermijden Start interventie: circa 20.4 (13,8) met een range van 7-53 maanden na ICD implantatie Duur: 2 uur per sessie, 12 weken lang Frequentie: 2 maal per week (betreft het oefenprogramma) Intensiteit: METS 3-4 (in de eerste fase, bij fase 2 en 3 onbekend) HF 60-70% met maximaal 10 slagen onder de ICD activatie drempelwaarde Patiëntenpopulatie: enkel kamer ICD apparaat man en vrouw gemiddelde leeftijd 58 (range 34-74) gemiddelde LVEF 17% (range 12-70%), waarvan bij 8 patiënten LVEF <35% medicatie JA Aantal: N = 16, aantal deelgenomen N= 11 Doel interventie: wat voor effect heeft deze training op de oefeningscapaciteit en psychosociaal functioneren Outcome: er is een significante verbetering op te merken in oefentijd 09.5511.11, over nog eens
12 weken 11.20. Een verbetering op de HAD-schaal van 13,4 (3,6) 8,01 (3.6), over nog eens 12 weken 6,1 (3,6) P= 0,60 (dus laatste meting is zo goed als te verwaarlozen). * patiënten met een NYHA IV en angina pectoris waren uitgesloten voor dit onderzoek. Als ik het artikel lees dan is het artikel goed en duidelijk omschreven hoe het hele onderzoek heeft plaats gevonden. Maar als ik het dan beoordeel haalt dit artikel maar net een voldoende. Dit komt onder andere doordat er geen blindering heeft plaatsgevonden voor de behandelaars en effect beoordelaars. Er wordt in dit artikel wel duidelijk weergeven met welke oefeningen er getraind wordt en hoe vaak in de week plaats vind (zie tabel 2 voor de oefeningen). De training zelf is individueel. De studie is alleen erg klein van opzet en daarbij is er sprake van een relatieve grote uitval (5 van de 16). Om deze reden moeten de gevonden resultaten voorzichtig geïnterpreteerd worden. Er zijn grotere onderzoeken nodig, in de vorm van een RCT, om een sterke conclusie te koppelen aan deze interventie.
2) Rapport Beoordeling van de kwaliteit van een randomised clinical trial (RCT) Datum: 02-05-13 Titel: Development and Safety of an exercise testing protocol for Patients with an Implanted Cardioverter Defibrillator for Primary or Secondary Indication Beoordeling van de validiteit
Korte beschrijving van de interventie: Er wordt gekeken of een test protocol werkzaam is bij patienten met een ICD implantatie. Ze krijgen een 8 weken durende loop trainingprogramma. De groep krijgt eerst een basismeting waarna de groep gerandomiseerd wordt. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): Die krijgen alleen normale basis zorg VALIDITEIT
1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja, Deelnemers kwamen voor randomisatie in aanmerking indien zij in staat waren maximaal getest te worden bij de baseline test. Daarbij moesten ze op zijn minst een anaerobe drempelwaarde van 1.0 RER (respiratoire ruilvermogen) bereiken. Terug te lezen onder Methods, kopje “Procedures”, tweede kolom, laatste alinea. Hoe de randomisatie zelf verlopen is wordt benoemd in het eerste subkopje van het kopje “results”. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatie volgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling?
[ ] Ja [ ] Nee, een dag voor aanvang van het uitvoeren van de test kregen de deelnemers, via de telefoon, het testprocedure en de instructies toegestuurd om deze te beoordelen. Terug te lezen onder Methods, kopje “Procedures”, tweede kolom, laatste alinea. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee, de behandelaars moesten op de hoogte zijn van de (maximale) test en moesten dan ook direct kunnen ingrijpen indien het verkeerd zou gaan met de deelnemers. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja, dat is gedaan aan de hand van de strenge in- en exclusie criteria aan het begin van de baseline test. [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee, en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja dit wordt al benoemd in de samenvatting maar ook in de resultaten komt dit naar voren bij het stukje demographics. Deelnemers die zijn afgevallen na de baseline test werden verder niet meegenomen in de analyse van dit onderzoek. [ ] Nee ⇐ Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Daar wordt verder niets over verteld in het artikel. 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld? [ ] Ja, alle deelnemers moesten dezelfde baseline test afnemen en na de baseline test werden de deelnemers gerandomiseerd in de exercise intervention groep plus usual care, of alleen usual care. Hier wordt echter verder niet op ingegaan, dit artikel blijft beperkt tot het testprotocol. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden
TUSSENOORDEEL 10. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG
12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse situatie? (hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen (het betreft namelijk een maximaal test en de ICD moet er van te voren speciaal op ingesteld worden [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie
Er wordt gekeken of een test protocol werkzaam is bij patiënten met een ICD implantatie. De deelnemers die in aanmerking komen moeten een basismeting doen waarna ze weer gerandomiseerd worden. Na aanleiding hiervan word willekeurig bepaald in welke groep (interventie of controle groep) de deelnemers komen te zitten. De interventie groep doet de 8 weken durende training + normale zorg en de controle groep die krijgen alleen normale basis zorg. Echter gaat dit artikel verder alleen nog maar in op het testprotocol zelf en gaat dus niet in op de training (en de effecten daarvan). De interventie: 8 weken wandeloefenprogramma wordt vergelijken met standaard zorg, er wordt gekeken naar de verandering in zuurstof consumptie. Start interventie: minimaal 3 maanden na de implantatie van de ICD Duur interventie: 3 maanden Frequentie: aerobe training 1 uur/pd x 5 dagen/week x 8 weken Medicatie: Ja Intensiteit: week 1-2, 60% van de HHR, week 3-4, 70% of HRR, en week 5-8, 80% van de HRR berekent met de Karvonen formule. Onder de persoonlijke afgestelde ICD drempel. De intensiteit op
de loopband 0.5-3.3 mph in stappen van niveau’s 1-20, tijd is 0-20 min, niveau gaat iedere minuut omhoog, vanaf minuut 6 is de eindsnelheid van 3.3 mph bereik en daarna wordt de helingsgraad alleen nog aangepast tot max 6%. Aantal: N=145 Doel interventie: Gekeken wordt naar de verandering van O2 consumptie in 3 maanden tijd Outcome: VO2 max, er is alleen de Basis test uitslagen in de artikel vermeld. Dit zijn. 1. VO2 Max was 23.8 (6.0) ml/kg/min met een reikwijdte van 10.9 tot 42.5 ml/kg/min. 2. Gemiddelde oefentijd op Balke protocol: 13.42 (4:57) reikwijdte 3:49 tot 33:44 minuten. 3. De gemiddelde VO2 anaerobe drempel: 19.87 (5.28) ml/kg/min, reikwijdte 10.6 tot 37.5 ml/kg/min. 4. De gemiddelde pols: 16.9 (5.3) ml/slag. 5. Gemiddelde respiratoire uitwisseling (RER) 1.10 (0.84) *Opmerking in dit artikel is de 16 weken durende aerobe training niet meegenomen, die komt in 2013 uit met de resultaten. Zie hieronder Anti-Arrhythmic effecten van lichaamsbeweging Na een implanteerbare defibrillator (ICD) Dougherty Cynthia M. 2007/07/01 - 2013/06/30 Sponsoring Organisatie: NATIONALE Hart, Long, and Blood Institute Cluster Id: R01HL084550 Toekennen Organisatie Is: Universiteit van Washington Financiering: $ 3,645,908.00 Cynthia M. Dougherty (Lead Principal Investigator) Abstract BESCHRIJVING (verstrekt door aanvrager): De lange termijn doelstelling van dit onderzoek is om te oefenen interventies te ontwerpen om belangrijke cardiovasculaire gebeurtenissen (cardiale morbiditeit en mortaliteit) en de kosten van de zorg in individuen die ventriculaire aritmie met een implanteerbare cardioverter defibrillator (ICD) te verminderen. Het doel van deze studie is om te bepalen of een aërobe oefening interventie in aanvulling op de gebruikelijke zorg, aanzienlijk zal verbeteren cardiopulmonale functie, cardiale autonome activiteit, en de kwaliteit van het leven, terwijl het verminderen van ventriculaire aritmie, ontsteking, en psychische nood bij patiënten met ventriculaire ritmestoornissen die een ICD voor de secundaire preventie van plotselinge hartstilstand (SCA). Aerobic oefening is bekend om parasympathetic cardiovasculaire regelgeving en vermindering van cardiale sterfte. In onze pilot-studie hebben we aangetoond dat aërobe conditioning, inspannend genoeg om cardiopulmonale functie te verbeteren, kan veilig worden bij deze populatie geïmplementeerd. De specifieke doelstellingen van dit onderzoek zijn de hypothesen te toetsen dat: 1) aërobe training (5 uur / week gedurende 8 weken thuis lopen op 60 - 80% van de piek V02 HR gevolgd door 16 weken training onderhoud) in vergelijking met alleen gebruikelijke zorg zal verhogen cardiopulmonaire functie (piek V02), 2) aërobe oefening zal cardiale autonome activiteit te verhogen (hartslagvariabiliteit (HRV) en de gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven (SF-36 en Patiënt Zorgen), terwijl het verminderen van ventriculaire aritmie (ICD schokken, VF / VT ), psychische klachten (angst en depressie), en ontsteking (hsCRP, BNP, TNF-alfa, IL-6), en 3) aërobe oefening zal effecten hebben op de resultaten bemiddelen door middel van verbetering van de cardiopulmonale functie. Met behulp van een gerandomiseerde klinische trial-formaat, zal een aërobe oefening programma in aanvulling op de gebruikelijke zorg worden getoetst alleen gebruikelijke zorg. De oefening ingreep is bedoeld om te worden uitgevoerd thuis na een cardiopulmonale inspanningstest, met behulp van zorgvuldige telefoon en Polar Hartslag monitoring. De primaire analyse voor de behandeling na verbetering cardiopulmonale functie eind van 8 weken. Longitudinale effecten van het programma zal worden beoordeeld op 6 maanden. Ten tweede, het beschrijven van de effecten
van aërobe oefening op andere uitkomsten zal worden bepaald. Bevindingen van de studie zullen naar verwachting klinisch bruikbaar te zijn in het maken van oefening recepten na een ICD en zijn generaliseerbaar naar bevolkingsgroepen met een risico op recidief SCA die een ICD
3) Rapport van de kwaliteit van een patiënt-controleonderzoek Datum: 06-05-2013 Titel: Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator Auteurs: Luc Van hees, Marion Kornaat, Johan Defoor, Geert Aufdemkampe, Dirk Schepers, An Stevens, Henk van Exel, Jeroen van den Beld, Hein Heidbüchel, Robert Fagard Bron: Elsevier Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de blootstelling of etiologische factor(en): Het doel van deze studie was om de effecten van ‘exercise training’ in ICD patiënten te vergelijken met andere hartpatiënten die niet ICD dragend zijn. 92 ICD dragende patiënten waren vergeleken met een controle groep van 473 patiënten (geen ICD dragen hartpatiënten). De ‘exercise training’ werd 3 keer per week voor drie maanden lang aangeboden. Iedere sessie bestond uit 90 min fietsen, rennen, arm ergometrie, roeien, gymnastiek, krachttraining en relaxatie. Voor en na de training zijn de patiënten groepen getest met een fietstest, waar naar de VO2max (zuurstofopname) is gekeken. VALIDITEIT 1. Is de patiëntengroep duidelijk en adequaat gedefinieerd? [ ] Ja, zie onder de methode kopje ‘patients’. Hierin staat geschreven hoe zij aan hun patiënten groepen zijn gekomen en wanneer ze geïncludeerd werden in hun studie. Echter wijken de aantallen af van het geen wat in de abstract geschreven staat. In de resultaten kopje ‘patient characteristics’, wordt nader uitleg gegeven over hoe zij uiteindelijk tot hun daadwerkelijke patiënten populaties zijn gekomen. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Is de controlegroep duidelijk en adequaat gedefinieerd? [ ] Ja, dit is duidelijk beschreven in de methode onder het subkopje patiënts [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja, dit staat duidelijk beschreven in de methode, onderin in het subkopje patients waaraan de groepen voldeden om ingecludeerd te worden. Ze werden vergeleken met leeftijd, gewicht, lengte, BMI en ze moesten een maximale test kunnen doen voor en na 3 maanden van de interventie. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de blootstelling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, er wordt wel beschreven waaraan de groepen blootgesteld worden in de Methode onder de subkopjes Exercise testing en Exercise training en dit wordt keurig beschreven.
Fietstest is in een laboratorium met een omgevingstemperatuur van 18-22 graden uitgevoerd. De fietstest zwaarte van 20 W (Leuven) of 5 W (Leiden) werd verhoogd met 20 W per minuut totdat uitputting of een hartslag drempel (ICD-groep, 20 slagen per min.) was bereikt. Elke drie minuten werd de systolische en diastolische druk gecontroleerd via een elektrocardiogram. Ook is de VO2max is voor iedere test gemeten. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is de blootstelling blind voor de ziektestatus vastgesteld? [ ] Ja, dit is benoemd in de vorige vraag. De groepen worden op dezelfde manier blootgesteld en gemeten. [ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de blootstelling? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Zijn de belangrijkste confounders geïdentificeerd en is er adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja, data zijn geanalyseerd middels de SAS statistical software version 8.0 for windows. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 7. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 8 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 8 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 9. Kan het gevonden resultaat vertaald worden op de Nederlandse situatie? [ ] Ja , bestaat zelfs uit een gedeeltelijk Nederlandse patiëntengroep. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 10. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 11. Conclusie met betrekking tot het artikel De interventie: Onder toezicht trainen dat bestond uit: fietsen, rennen, arm ergometrie, roeien, gymnastiek, krachttraining en relaxatie Start (na icd plaatsing): -
Duur: 3 maanden Frequentie: 3 maal per week (iedere training duurde 90 minuten) Intensiteit: In Leuven werd de trainingsintensiteit individueel bepaald voor elke patiënt: 60-90% (maximale hartslag-rusthartslag). In Leiden werd de trainingsintensiteit vastgesteld op 50-80% van de maximale intensiteit. ICD patiënten werden beperkt door een maximale hartslag tijdens de training (ICD detectie-tarief min 20 slagen/min) 84.2 +/- 11.7% Patiëntenpopulatie: gemiddelde leeftijd 57 +/- 12 BMI 25.9 +/- 3.5 rokende patiënten 7 (8%) 27 (29%) last van Dyspneu 3 (3%) last van angina pectoris Aantal (ICD onderzoeksgroep): N= 92 ICD patiënten, waarvan 79 mannen en 13 vrouwen Doel interventie: Dit onderzoek onderzoekt de trainingseffecten in ICD patiënten (bij een trainingsprogramma) in vergelijking met andere hartpatiënten zonder ICD Outcome: Zowel in de ICD als de controlegroep is de VO2, zuurstof pols en hartslag bij maximale inspanning (p <0,001) aanzienlijk toegenomen (piek VO2 met 1684 +/- 587 ml/min of 20,5 +/- 6,4 ml/min/kg en de maximale zuurstofpuls met 13.3 +/- 4,4 ml/slag). Lichaamsgewicht was bij ICD patiënten verhoogd met 2,2 +/- 3,5 kg. Gedurende de training heeft maar 1 ICD patiënt een ongepaste schok gekregen. Gedurende het trainen leverde de ICD, in 6 gevallen, de juiste therapieschokken na ventriculaire tachycardie. Het artikel is methodologisch goed opgezet, het artikel beschrijft duidelijk hoe de onderzoeksgroepen zijn verdeeld en welke meetinstrumenten zijn gebruikt hebben. Daarnaast wordt goed uitgelegd hoe de analyses plaatsvinden. Het artikel vergelijkt een groep wel ICD dragen patiënten met een groep geen ICD dragende patiënten, aan de vergelijking van deze studie op zich zelf hebben wij dus in principe niets. De gevonden uitkomsten zijn bruikbaar voor onze onderzoeksvraag, ook de vooruitgangen van (enkel) de ICD groep wordt namelijk benoemd. 4) Rapport van de kwaliteit van een cohortonderzoek Datum: 06-05-2013 Titel: Increased confidence to engage in physical exertion: older ICD recipients’ experiences of participating in an exercise training programme Auteurs: IM Morken, TM Norekval, K. Isaksen, PS. Munk, B. Karlsen, Al. Larsen. Bron: Cardiovascular Nursing Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de blootstelling of prognostische factor(en): De groep (n=12) heeft een interventie (HIT) ondergaan en er wordt geëvalueerd hoe deze oudere groep dit heeft ondervonden. Doormiddel van interviews. VALIDITEIT 1. Zijn de te vergelijken onderzoeksgroepen duidelijk gedefinieerd? [ ] Ja [ ] Nee, in dit artikel wordt één groep patiënten geëvalueerd en is er dan ook geen sprake van een controle groep. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten?
[ ] Ja, de patiënten hebben deelgenomen aan het ETHIC trainingsprotocol. Onder de methode het subkopje “Participants” staan verder de inclusiecriteria van het ETHIC trainingsprotocol benoemd. Zie 2de alinea. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Is de blootsteling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, de interview bestond uit exact dezelfde vragen (terug te vinden onder subkopje “Data collection” bij de methode). De interviews werden één week na het volgen van het ET programma in het ziekenhuis afgenomen. De interviews duurde 20-60minuten en zijn opgenomen. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de uitkomst duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van de uitkomst adequaat? [ ] Ja, onder het subkopje “Data analysis” wordt verteld welke stappen ze hebben doorlopen voor het analyseren van de interviews. Hoe deze concrete stappen precies worden uitgevoerd wordt niet verteld. De analyse vind vervolgens plaats per subvraag. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is de uitkomst blind voor de blootstellingstatus bepaald? [ ] Ja, bij dat analyses blz 3, 2de alinea staat beschreven dat de analyse niet gedaan wordt door de onderzoekers die de oorspronkelijke studie (interventie, ETHIC) hebben uitgevoerd. Wat betreft dit onderzoek is alleen de laatste aansluitende auteur die de uitkomsten beoordeeld is geblindeerd (zie laatste alinea subkopje “data analysis”). [ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de uitkomst? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Is er een voldoende lange follow-up? [ ] Ja [ ] Nee, de interviews werden al afgenomen na een week dat de interventies klaar waren. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Kan selectieve loss-to-follow-up voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja er waren geen afvallers in de geïnterviewde groep. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet Beschreven 8. Zijn de belangrijkste confounders of prognostische factoren geïdentificeerd en is er adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 9. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 10 ( De studie ETHIC programma hebben wij niet dus resultaten van deze interventie ontbreekt) [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 10
[ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep)
10. RESULTATEN TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 11. Kan het gevonden resultaat vertaald worden op de Nederlandse situatie? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 12. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 13. Conclusie met betrekking tot het artikel Dit onderzoek laat echter wel de patiënten tevredenheid zien betreft het ET programma (dat in het kort beschreven staat in het artikel zelf). Helaas zijn er geen resultaten uitkomsten van het programma beschikbaar, maar de veiligheidservaring van de patiënten op de ingestelde intensiteit, duur en begeleiding vanuit het ET programma kunnen we wel meenemen in onze eigen review. Het artikel zelf was opgezet om te evalueren hoe oudere participanten van ontvangers van een ICD implantatie een trainingsprogramma hebben ervaren. Dit evalueren ging door middel van interviews. Het aantal participanten was n=12. Uit de interviews bleek dat de begeleiding als motiverend werd ervaren. Ze werden niet gepusht. Mochten zelf eigen doelen bepalen. In groepsverband vonden het vaak positief en motiverend werken. Trokken zich aan elkaar op. De studie is wel erg klein, het is niet duidelijk geworden waarom er is gekozen om zo weinig mensen hierin te betrekken. De interventie: De groep (n=12) heeft een interventie ondergaan en er wordt geëvalueerd hoe deze oudere groep dit heeft ondervonden. Doormiddel van interviews die opgenomen werden. Start (na icd plaatsing): Duur: 20-60 minuten Frequentie:1x Intensiteit:Patiëntenpopulatie: 12 patiënten uit Noorwegen (10 man en 2 vrouw) met een ICD en ischaemic coronary artery disaese (CAD). Age>55. Aantal (ICD onderzoeksgroep): N= 12 Doel interventie: Het verkrijgen van kwalitatieve inzichten in het deelnemen aan een oefenprogramma voor ICD patienten die al een tijdje geleden de ICD hebben mogen ontvangen. De vragen waar men antwoord op wou krijgen waren: 1. Hoe waren de ervaringen van oudere ICD ontvangers ervaring die deel uitmaken van een groep begeleid door fysiotherapeuten.
2. Hoe hebben de oudere ICD ontvangers hun fysische activiteiten niveau, levensstijl en humeur ervaren bij het deelnemen van een Oefenprogramma. Outcome: Verhoogde zelfzekerheid op deel te nemen aan een fysieke oefening. Verhoogde tevredenheid met het leven.
ETHIC programma: De interventie: HIT: Iedere sessie start met 15 minuten warming-up, gevolgd door een interval training, cooling down met rekken 10 minuten. Start (na icd plaatsing): Duur: 3 maanden lang Frequentie:3x per week, 55 minuten lang (totaal 36 sessie) Intensiteit: Interval 80-85% HF 4 minuten lang, rust 3 minuten actieve interval 50-70% HF * HF voor iedereen verschillend en ICD drempelwaarde Patiëntenpopulatie: patiënten uit Noorwegen met een ICD en ischaemic coronary artery disaese (CAD). Age>55. Aantal (ICD onderzoeksgroep): - ( volledige onderzoeksgroep wordt niet in dit artikel beschreven) Doel interventie: het doel was om tussen de twee en vier intervallen een maximale hartslag van 80-85% te bereiken en deze op dit niveau 4 minuten te onderhouden. Outcome: -
Rapport Beoordeling van de kwaliteit van een randomised clinical trial (RCT)
Datum: 23-4-2013 Titel: Influence of permanent right ventricular pacing on cardiorespiratory exercise parameters in chronic heart failure patients with implanted cardioverter defibrillators. Auteurs: Wonisch M, Lercher P, Scherr D, Maier R, Pokan R, Hofmann P, von Duvillard SP. Source: Department of Medicine, Division of Cardiology, Medical University, Graz, Austria.
Beoordeling van de validiteit
Korte beschrijving van de interventie: Er werden 2 groepen gerandomiseerd, die kregen 3x een fietstest. De eerste was om te bepalen hoe de algemene conditie was. Waarna de groepen daarna gerandomiseerd werden. Bij de ene behandeling stond de RV pacing continue aan. Korte beschrijving van de controlebehandeling(en): In de controle groep stond de pacing normaal afgesteld. VALIDITEIT
1. Was de toewijzing van de interventie aan de patiënten gerandomiseerd? [ ] Ja, ze waren gerandomiseerd in een cross-over design. De ICD kon op twee manieren worden ingesteld (DDI en DDD), welke patiënt welke instelling kreeg is willekeurig gedaan (zie alinea drie, kopje “programming of ICD”) [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden
2. Degene die patiënten in het onderzoek insluit hoort niet op de hoogte te zijn van de randomisatie volgorde. Was dat hier het geval? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, word niet in het artikel benoemd 3. Waren de patiënten geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja, de patiënten werden alleen wel geïnformeerd over de mogelijke risico’s bij het deelnemen aan dit onderzoek. Dit staat in het eerste stukje vermeld van de Materials and Mehtodes [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Waren de behandelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja, zie kopje “Materials and Methods” eerste alinea [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Waren de effectbeoordelaars geblindeerd voor de behandeling? [ ] Ja, zie kopje “Matherials and Methods”, subkopje “CPX”, tweede alinea, regels 5-7. De testresultaten waren opgeslagen, maar werden niet online getoond. Op deze manier bleef de observeerde geblindeerd [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Waren de groepen aan het begin van de trial vergelijkbaar? [ ] Ja, dit staat beschreven in de resultaten. Ook zijn er duidelijk in- en exclusie criteria opgesteld [ ] Nee, maar in de analyses is hiervoor wel gecorrigeerd [ ] Nee, en in de analyses is hiervoor niet gecorrigeerd [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is van een voldoende proportie van alle ingesloten patiënten een volledige follow-up beschikbaar? [ ] Ja [ ] Nee ⇐ Is selectieve loss-to-follow-up voldoende uitgesloten? [ ] Ja, er wordt duidelijk beschreven om welke reden de deelnemers zijn gestopt. De deelnemers die gestopt zijn, zijn verder niet meegenomen in de analyse, waardoor er een patiëntengroep van 17 overbleef. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn alle ingesloten patiënten geanalyseerd in de groep waarin ze waren gerandomiseerd? [ ] Ja, er is niet geswitcht van groep [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 9. Zijn de groepen, afgezien van de interventie, gelijk behandeld?
[ ] Ja, cross-over study. Dit is verteld bij de Methode [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 10. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 11 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 11 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG
12. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse situatie? (hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan de beschikbare therapeutische faciliteiten) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 13. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 14. Conclusie met betrekking tot het artikel en de waarde van de interventie. De interventie: continue pacing of back-up pacing van het ICD apparaat Start interventie: Duur: (fietstest) 10 minuten Frequentie: de onderzoeksgroepen nemen 3 maal een cardiopulmonaire oefentest af (op drie e e e verschillende dagen; tussen de 1 , 2 en 3 keer zat telkens 3 maanden tijd). Het is een cross-over disign Intensiteit: (fietstest) Patiëntenpopulatie: bi-ventriculaire ICD chronische hartfalen patiënten 59 +/- 8 jaar LEVF 28 +/- 7% NYHA II en III medicatie JA Aantal: N = 17, 14 mannen, 3 vrouwen Doel interventie: onderzoek naar de impact van een continue RV pacing t.o.v. back-up pacing op de inspanningscapaciteit tijdens het trainen, van chronische hartfalenpatiënten met een ICD Outcome: bij permanente RV pacing is de maximale werklast met -8%, maximale VO2 met -7%, metabole equivalent door -6% en oefentijd met -8%, ten opzichte van de back-up pacing, aanzienlijk verminderd. Dit artikel laat een verschil zien in wat de effecten zijn bij training en de verschillen in back-up of
continue pacing. Voor ons eigen onderzoek zijn wij geïnteresseerd in trainingsuitkomsten/resultaten na een bepaalde behandeling/training. In dit onderzoek zien we dit niet terug komen. Het artikel is methodisch goed opgebouwd, maar sluit dus niet direct aan op onze onderzoeksvraag van onze review. Een puntje dat wij hieruit wel mee kunnen nemen is dat het voor de behandelaar belangrijk is om te weten of er bij zijn of haar behandelende patiënt sprake is van een continue pacing of niet zodat hij of zij hier rekening mee kan houden in de behandeling. De conclusie van dit artikel luidt namelijk: een ICD pacing die permanent prikkels afgeeft zorgt voor een significante slechtere uitkomstmaat in conditie (zie outcome hierboven beschreven) dan een ICD pacing die geen permanente prikkels afgeeft in de rechter ventrikel. Het advies van dit artikel luidt dan ook om geen gebruik te maken van permanente pacing van de rechterventricel (indien mogelijk).
6)
Rapport van de kwaliteit van een systematische review van observationeel onderzoek
Datum: 08-05-2013 Titel: Methodological limitations of psychosocial interventions in patients with a implantable cardioverter- defibrillator ( ICD) a systematic review Auteurs:Elena Salmoirago-Blotcher and Ira S Ockene Bron: BMC Cardiovasculair Disorders Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de blootstelling of prognostische factor(en): De verschillende studies met betrekking tot de psychosociale interventies worden naast elkaar gelegd. Om te kijken of deze nou werken bij ICD patiënten in vergelijking met geen medicatie interventies.
METHODEN 1. Is de vraagstelling adequaat geformuleerd? [ ] Ja [ ] Nee, het doel en de aanleiding voor het schrijven van dit artikel wordt duidelijk vermeld. De vraagstelling zelf staat echter nergens genoteerd. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Is de zoekactie adequaat uitgevoerd? [ ] Ja, zie eerste alinea van de methode [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Is de selectieprocedure van artikelen adequaat uitgevoerd? [ ] Ja, is gebeurd aan de hand van in- en exclusie criteria (RCT, quasi-randomized en experimental studies waren gekozen) [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de kwaliteitsbeoordeling adequaat uitgevoerd? [ ] Ja, aangegeven staat dat er gebruik gemaakt is van het CONSORT Statement Extension for Trails Assessing Non-pharmacologic Treatments
[ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is adequaat beschreven hoe data-extractie heeft plaatsgevonden? [ ] Ja, eerst selectie op abstract, tweede selectie na beoordeling, uiteindelijk zijn er 12 onderzoeken geïncludeerd [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Zijn de belangrijkste kenmerken van de oorspronkelijke onderzoeken beschreven? [ ] Ja, zie pagina 4 t/m 9 [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Is meta-analyse op een correcte manier uitgevoerd? [ ] Ja / niet van toepassing (terecht geen meta-analyse uitgevoerd) [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Echter is het niet van toepassing bij dit artikel ALGEMEEN OORDEEL 8. Zijn de resultaten van de systematische review valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 9 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 9; voorzichtig oordeel bij 12 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 10. Kan het gevonden resultaat worden toegepast op de Nederlandse situatie? (hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan het voorkomen van de onderzochte factor) [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 11. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 12. Conclusie met betrekking tot de systematische review. Deze SR neemt op verschillende persoonsfactoren zoals angst en depressie testen af. In dit artikel wordt niet echt een interventie op zich onderzocht, maar worden verschillende onderzochte interventies met elkaar vergeleken. Daarbij gaat het artikel over de beste psychosociale interventies voor ICD-dragende patiënten om de angst en depressie die erbij voorkomt te verminderen (dit staat verder los van het trainen). Wel is duidelijk geworden dat de resultaten niet heel sterk zijn omdat er in de verschillende onderzoeken die onder de loep zijn genomen toch afwijkende limieten zijn.
7)
Rapport Beoordeling van de kwaliteit van een cohortonderzoek( retro/prospectief)
Datum: 02-05-2013 Titel: Outcomes and adverse events among patients with implantable cardiac defibrillators in cardiac rehabilitation: a case-controlled study. Auteurs: Fan S, Lyon CE, Savage PD, Ozonoff A, Ades PA, Balady GJ. Bron: Section of Cardiology, Department of Medicine, Boston Medical Center, Boston University School of Medicine, Boston. Beoordeling van de validiteit: (Korte beschrijving van de blootstelling of prognostische factor(en):) In dit onderzoek worden 42 patienten met een ICD die gematched zijn op leeftijd en linker ventrikel ejectie fractie en een zelfde populatie zonder ICD het zelfde programma te laten volgen. VALIDITEIT 1. Zijn de te vergelijken onderzoeksgroepen duidelijk gedefinieerd? [ ] Ja, dit staat al in de abstract (bij de methode). Zie ook blz 42, tweede alinea: LVEF +/- 5%, leeftijd +/- 5 jaar en geslacht zijn met elkaar vergeleken [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja, zie tabel 1 (hierin worden de patiënt karakteristieken van de interventie groep met de controle groep vergeleken). [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, deels informatie. 3. Is de blootstelling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, de laatste alinea van blz 41 en blz 42. Oefeningtraining 30-60minuten lang, 3 keer per week, gedurende 8 weken lang. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de uitkomst duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van de uitkomst adequaat? [ ] Ja, uitkomsten van de veiligheid en de vergelijkingen van de trainingseffect onderling word goed beschreven (vanaf tweede kolom blz 42). 1 ICD is afgegaan gedurende de (in totaal) 825 trainingssessies. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is de uitkomst blind voor de blootstellingstatus bepaald? [ ] Ja [ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de uitkomst? [ ] Ja [ ] Nee
[ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Het kan van invloed zijn op de resultaten, maar daarover valt niets terug te lezen in het artikel 6. Is er een voldoende lange follow-up? [ ] Ja, er is in dit onderzoek terug gekeken in de tijd [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Kan selectieve loss-to-follow-up voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee, dit wordt hier niet in benoemd in dit artikel. In het artikel wordt alleen verteld om welke reden de verschillende patiënten zijn gestopt [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn de belangrijkste confounders of prognostische factoren geïdentificeerd en is er adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja, doormiddel van matching hebben ze voorkomen dat er confounding kon optreden. Verder worden er in het artikel geen mogelijke prognostische factoren (voor optreden van confouding) genoemd [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 9. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 10 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 10 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 11. Kan het gevonden resultaat vertaald worden op de Nederlandse situatie? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 12. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 13. Conclusie met betrekking tot het artikel. De interventie: onder toezicht oefenprogramma, in een revalidatie centrum. Trainingsmodulaties waren in de onderste en bovenste extremiteiten (standaardoefeningen hartrevalidatieprogramma, waaronder ook roeien) Start interventie: 277 (366) dagen inschrijving deelname interventie na ICD implantatie Duur: 8 weken, waarvan minstens 70% van de trainingssessies moesten worden gevolgd
Frequentie: 30-60 minuten, 3 maal per week Intensiteit: 50 tot 85% van de HF reserve Patiëntenpopulatie: LEVF 32 +/- 15% man en vrouw 61 +/- 12 jaar METS (begin) waarde 5.0 +/- 2.3 medicatie JA Aantal: N = 42, waarvan 32 mannen. Maar 15 patiënten hebben de eind test gedaan. Doel interventie: Klinische resultaten en bijwerkingen evalueren in patiënten met een ICD die werden geïncludeerd in dit cardiale revalidatie programma (vergelijken met soortgelijke patiënten zonder ICD). Outcome: veiligheid; 1 ICD is gedurende de training afgegaan schaal van 1:828 trainingssessies. Na de training is de METS level (in de ICD groep) met 30% verbeterd Uit het onderzoek blijkt dat geprotocolleerde Cardiac Rehabilition (gemodificeerde Balke protocol) veilig blijkt te zijn bij zowel hartpatiënten met als zonder ICD. In het artikel komt niet naar voren of er rekening gehouden is met de verschillende ICD apparaten in deze studie. In het onderzoek wordt gesuggereerd dat het trainen met ICD veilig is; van alle 828 training sessies was er maar één keer een ICD afgegaan (de des betreffende patiënt voelde zich de dag ervoor niet goed). Verder zijn er geen andere negatieve sensaties/bijwerkingen gedurende de trainingen gerapporteerd. De ICD groep heeft een “significant” kleiner verschil in vooruitgang dan de niet ICD groep. Naar voren komt dat de training op beide groepen een positief effect heeft. Echter wordt uit het artikel niet duidelijk door welke aspecten van de training deze vooruitgang geboekt is doordat de training niet specifiek beschreven wordt (gesproken wordt over verschillende “standaard” modaliteiten BE en OE training). Het retrospectief onderzoek is wel echter wel een erg klein onderzoek. Een groter onderzoek is noodzakelijk voor een betrouwbare kijk op de resultaten. Gevonden resultaten vanuit dit onderzoek moeten dus voorzichtig geïnterpreteerd worden
8)
Rapport Beoordeling van de kwaliteit van een cohortonderzoek
Datum: 07-05-2013 Titel: Aerobic Exercise Improves Fitness and Heart Rate Variability After an Implantable Cardioverter Defibrillator Auteurs: Cynthia M. Dougherty, et al. Bron: NIH (national institutes of health) Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de blootstelling of prognostische factor(en): De effecten van een 8 weken aerobic training worden bij ICD dragende patiënten die een hartinfarct hebben overleeft gecontroleerd. Er word gekeken naar cardiopulmonaire gesteldheid en activiteit, hartslag volume, gezondheid en hsCRP.
Een groep van 10 patiënten kreeg een oefening interventie onder begeleiding, deze bestond uit aerobe oefeningen 3 uur per week + thuis zelfstandig 2 uur lopen in de week. Er heeft ook nog een 6 maanden durende follow op plaats gevonden. De groep was na de interventie gevraagd om als nog 4 dagen per week (op zijn minst) 30 min te lopen voor 4 maanden lang.
VALIDITEIT 1. Zijn de te vergelijken onderzoeksgroepen duidelijk gedefinieerd? [ ] Ja [ ] Nee, er is maar een groep namelijk, dat wordt als discussie punt al aangegeven dat er geen controlegroep was. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja, [ ] Nee, wel wordt er gebruik gemaakt van in- en exclusiecriteria voor de geselecteerde groep. Alleen overlevende patiënten van een MI mochten deelnemen (+ verder inclusie criteria), zie “Methods”, regel 5 tot en met 9. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Is de blootsteling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, zie kopje “protocol” “Exercise intervention”; volgens een protocol, aerobe oefeningen en onder begeleiding + thuis lopen en “Measures”; hierin wordt beschreven hoe de parameters zijn gemeten [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de uitkomst duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van de uitkomst adequaat? [ ] Ja, de uitkomsten staan in subkopjes onderverdeeld, hierin staat beschreven of er een significant verschil aanwezig is en wanneer die zijn getest (zie tabel 2). [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is de uitkomst blind voor de blootstellingstatus bepaald? [ ] Ja [ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de uitkomst? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Is er een voldoende lange follow-up? [ ] Ja, deze duurde tot 6 maanden na de interventie, zie daarvoor de inleiding laatste regels [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Kan selectieve loss-to-follow-up voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja, zie kopje “results”. De onderzoeksgroep heeft 24/24 poliklinische trainingssessies afgerond en liepen gemiddelde 2,21 +/- 0,45 uur/week (zie laatste zin 1e alinea) [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn de belangrijkste confounders of prognostische factoren geïdentificeerd en is er
adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja [ ] Nee, er is geen controle groep aanwezig. Daarnaast wordt in het artikel niets vermeld over mogelijke aanwezige prognostische factoren die de uitkomsten zouden kunnen beïnvloeden [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 9. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 10 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 10 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) 10. RESULTATEN TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 11. Kan het gevonden resultaat vertaald worden op de Nederlandse situatie? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 12. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 13. Conclusie met betrekking tot het artikel De interventie: onder toezicht trainen en thuis lopen, waaronder ambulante aerobe training. Elke training was als volgt opgezet: 1) warming-up, 2) rek en strek oefeningen, 3) fietsen op de hometrainer en 4) lopen op de loopband Start (na icd plaatsing): Duur: 8 weken (totaal 24 trainingssessies) + 4 maanden lang 30 min trainen gedurende (indien mogelijk) alle dagen van de week Frequentie: 5 uur/week aerobe training, dit was 40 uur in totaal (hieronder viel 3 maal 1 uur aerobe training en 2 maal 1 uur looptraining per week). Intensiteit: 60-80% HFmax Patiëntenpopulatie: gemiddelde leeftijd 54.8 +/- 9.7 jaar (range 36-70 jaar) BMI 28.5 +/- 4.1 (range 20-33) EF 39 +/- 19.8% (range 16-84%) 90% man, 10% vrouw 100% Kaukasisch (Europees, ‘blank’) Aantal (ICD onderzoeksgroep): N= 10 (9 mannen, 1 vrouw) Doel interventie: De impact van een 8 weken durende aerobe training, bij ICD dragende patiënten, onderzoeken
Outcome: Bij alle oefening parameters is er een verbetering van de conditie te zien na het voltooien van de 8 weken oefenprogramma (Totale oefentijd was van 09.10 sec tot 10,15 sec verbeterd P = 0,04 en VO2 bij aerobe drempelwaarde P = 0,05). Er waren geen dodelijke cardiale aritmieën ervaren tijdens de inspanningstest. HRV was verbeterd in zowel tijd als frequentie, de gemiddelde HR was verminderd (P=0,07) na voltooiing van het oefenprogramma. Ook na 6 maanden waren er aanhoudende effecten op HRV zonder ernstige terugval. Tot slot was er een vermindering in angst en depressie aangetoond. * Waarom een follow-up van 6 maanden en maar 4 maanden voortzetting van zelfstandig training wordt niet uitgelegd in dit artikel Er is bij dit artikel geen sprake van een controlegroep. De onderzoek was ook erg klein N=10. De gevonden resultaten zijn daarom beperkt en moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden. Of de gevonden resultaten ook significant zin in vergelijking met een controle groep is niet duidelijk. In het artikel wordt bij deze onderzoeksgroep vooruitgang aangetoond op het gebied van Angst, depressie, HRV en Cardiopulmonaire fitness. Echter laten ze de begin- en eindwaarde van deze uitkomsten niet zien, waardoor niet duidelijk is hoe groot en belangrijk de verschillen (in vooruitgang) zijn. Nog een belangrijk aandachtspunt bij dit artikel is dat niet duidelijk wordt wat voor soort ICD apparaten het (de interventie) betreft.
9)
Rapport cohortonderzoek
Datum: 7-5-2013 Titel: COPE-ICD: patients experience of participation in an ICD specific rehabilitation programme Auteurs: Selina Kikkenborg Berg, Birthe D Pedersen, Jesper Hastrup Svendsen, Ann-Dorthe Zwisler, Louise Kristensen, Preben Ulrich Pedersen. Bron: Cardiovascular Nursing Beoordeling van de validiteit Korte beschrijving van de blootstelling of prognostische factor(en): Dit artikel gaat over het kwalitatieve onderzoek deel van het COPE-ICD programma. 10 patiënten Vrouwen/Mannen (10% van de interventie groep COPE-ICD programma) zijn na afloop van het volgen van het programma geïnterviewd op de volgende punten: hoe was de ervaring van de deelnemers, wat betekende de deelneming, welke onderdelen van het programma waren belangrijk/goed. Deelnemers aan dit onderzoek hadden gedurende de ziekenhuisfase waar de ICD werd geplaatst 1 dag gehad om te beslissen of ze wilden meedoen aan dit tevredenheidsonderzoek. Alle geïnterviewde deelnemers volgde de 1 jarige interventie (voorafgaande aan dit onderzoek). Die vier thema’s kregen voorgelegd. Er werd alleen niet met verschillende onderzoeksgroepen gewerkt. VALIDITEIT 1. Zijn de te vergelijken onderzoeksgroepen duidelijk gedefinieerd? [ ] Ja [ ] Nee, er is maar sprake van één onderzoeksgroep die geïnterviewd werden voor dit artikel,dit waren zowel mannen als vrouwen [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten?
[ ] Ja [ ] Nee, er was geen sprake van inclusie/exclusie criteria maar het doel van dit onderzoek was juist om een zo breed mogelijk perspectief aan verschillende meningen te verzamelen. Valt terug te lezen onder de methode, subkopje “Setting and subject”, regel 1 t/m 9. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Is de blootsteling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, onder het kopje “Data collection” wordt omschreven hoe ze de interviews hebben afgenomen bij de patiënten. De interviews duurde ongeveer 30 minuten en vonden (afgezien van 1 patiënt) plaats in een ziekenhuiskantoor. Het interview is afgenomen door twee interviewers en werd het interview opgenomen. Daarnaast konden ze de vragen vooraf inzien om aan de vragen te wennen. Dit is terug te vinden in de Methode bij het kopje Data collection, regel 6 [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de uitkomst duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van de uitkomst adequaat? [ ] Ja, de uitkomsten staat duidelijk beschreven in drie subkoppen: Knowledge, Phisical attention en Trust. Hoe ze op deze subkoppen zijn gekomen wordt duidelijk beschreven het subkopje “Analysis” op de vierde pagina van het artikel. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 5. Is de uitkomst blind voor de blootstellingstatus bepaald? [ ] Ja [ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de uitkomst? De interviewers hebben namelijk zelf de interviews geïnterpreteerd. De eerste interviewer was de eerste onderzoeker van het onderzoek. [ ] Ja [ ] Nee, de onderzoekers namen geen deel aan de klinische interventie. We hebben dit gehaald uit de laatste regels van Data collection. [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 6. Is er een voldoende lange follow-up? [ ] Ja, het interview is namelijk afgenomen nadat de interventie was uitgevoerd (hoelang daarna staat echter niet vermeld) [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Kan selectieve loss-to-follow-up voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee, maar is ook niet van toepassing bij dit onderzoek [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn de belangrijkste confounders of prognostische factoren geïdentificeerd en is er adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja, dat het interview heeft plaats gevonden in het ziekenhuis kan een invloed hebben op het resultaat doordat de patiënten in hun “levensreddende” locatie zitten. Staat beschreven in het kopje “Trustworthiness”, laatste pagina van het artikel. [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden
TUSSENOORDEEL 9. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 10 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 10 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) Echter moet hierbij wel vermeld worden dat dit niet de optimaalste beoordelingslijst is voor dit artikel/onderzoek. Het artikel is onvoldoende beoordeeld omdat er in deze studie al geen sprake was van verschillende groepen. Of daarom deze score lijst wel de juiste is, is iets om over te twijfelen. Dit artikel laat heel mooi de patiënten beleving van het COPE-ICD programma zien, in het artikel staat ook in het kort vermeld waaruit dit artikel bestond. Daarnaast hebben wij het voor artikel uit 2011 ook beoordeeld, hierin wordt het protocol goed beschreven. Een kanttekening hierbij is echter wel dat er vrijwel geen resultaten bloot gesteld worden in beide artikelen. Met het juiste scoringsformulier zou dit artikel waarschijnlijk wel als een voldoende er uit komen. Het artikel lijkt namelijk wel goed methodisch opgezet als je het leest. Er wordt ook aangegeven waarom er voor gekozen is om maar een kleine groep (n=10) te interviewen. De studie geeft interessante resultaten alleen waren wij toch op zoek naar andere uitkomsten. Ondanks dat is er zeker wel iets zoals de angst en ervaringen die mee genomen zouden kunnen worden voor de review/advies. Alleen voor het stukje oefeningen is voor ons weinig zinvol te vinden in dit artikel waar we wel opgehoopt hadden. De interventie: Evalueren door middel van interviews afnemen bij patiënten die mee hebben gedaan aan het COPE-ICD programma. 10 patiënten Vrouwen/Mannen (10% van de interventie groep COPE-ICD programma) zijn na afloop van het volgen van het programma geïnterviewd op de volgende punten: hoe was de ervaring van de deelnemers, wat betekende de deelneming, welke onderdelen van het programma waren belangrijk/goed Start (na ICD plaatsing): Duur: 1 dag heeft de afname van de interviews geduurd. Frequentie: 1x Intensiteit: 60-80% HF * maximaal 10-15 slagen onder de drempelwaarde van de ICD activatie Patiëntenpopulatie: mannen (79%) met een gemiddelde leeftijd van 58 (SD 13.2) reikwijdte 20-85, de gemiddelde LVEF is 32 (SD 17.5) en de meester (46%) zijn NYHA type 2, 64% van alle patiënten kreeg de ICD preventief. Maar hier was dus een willekeurige 10% van. Het is dus niet helemaal duidelijk wat de exacte aantallen waren. Aantal (ICD onderzoeksgroep): N= 10 Doel interventie: Beschrijven dan de ervaringen en mening van de participerende patienten van het ICDCOPE programma Outcome: hoe was de ervaring van de deelnemers, wat betekende de deelneming, welke onderdelen van het programma waren belangrijk/goed. Patiënten begrepen meer de noodzaak van bewegen. Fysieke inspanning: patiënten leren hun lichaam kennen en de signalen. Vertrouwen: Patiënten kregen vertrouwen en voelden zich veilig. Ze durfden weer te gaan leven. Strategieën van leven: patiënten leerden met het risico op shock en de dood doordat ze werden ondersteund door reflectie en professionele dialoog.
Voor bovenstaande uitkomsten geldt wel dat het een combinatie therapie is geweest (nursing consultations and physical training) Training COPE-ICD: De interventie bestond uit een 12 weken durende individuele trainingsprogramma onder begeleiding van de fysiotherapeut. Met daarnaast nog psycho-educatie begeleiding van 2 zusters voor een jaar lang.
10)
Rapport van de kwaliteit van een cohortonderzoek( retro/prospectief)
Datum: 08-05-2013 Titel: Cardiac Rehabilitation for Patients with an Implantable Cardioverter Defibrillator Auteurs: Alan Robert Dennis and Robert Zecchin Bron: Intechopen Beoordeling van de validiteit ; Er wordt gekeken naar de veiligheid en de voordelen van Cardiac Rehabiliation (CR) van het testen en trainen van hartpatiënten met een ICD VALIDITEIT 1. Zijn de te vergelijken onderzoeksgroepen duidelijk gedefinieerd? [ ] Ja [ ] Nee, er is geen sprake van een controle groep [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 2. Kan selectiebias voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee, er is geen scherpe/concrete inclusie criteria opgesteld [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 3. Is de blootstelling duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van blootstelling adequaat? [ ] Ja, zie tweede alinea van de methode [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 4. Is de uitkomst duidelijk gedefinieerd en is de methode voor beoordeling van de uitkomst adequaat? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden, de resultaten over de veiligheid worden duidelijk vermeld. Niet staat beschreven hoe ze aan deze resultaten komen 5. Is de uitkomst blind voor de blootstellingstatus bepaald? [ ] Ja
[ ] Nee → is dit van invloed op beoordeling van de uitkomst? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden Ik denk van wel, dit is namelijk een onderzoek die zoveel jaren na het uitvoeren van de verschillende CR programma’s is opgezet (om hieruit de veiligheid ervan aan te tonen) 6. Is er een voldoende lange follow-up? [ ] Ja , er heeft telkens een follow-up van 1 jaar plaatsgevonden [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 7. Kan selectieve loss-to-follow-up voldoende worden uitgesloten? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden / loss-to-follow-up niet beschreven 8. Zijn de belangrijkste confounders of prognostische factoren geïdentificeerd en is er adequaat rekening mee gehouden in het ontwerp van het onderzoek of in de analyse? [ ] Ja [ ] Nee, wordt niets verteld over mogelijke factoren die van invloed waren op de uitkomsten [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden TUSSENOORDEEL 9. Zijn de resultaten van het onderzoek valide en toepasbaar? [ ] Voldoende valide en toepasbaar ⇐ ga verder bij 10 [ ] Twijfelachtig ⇐ ga verder bij 10 [ ] Onvoldoende valide en toepasbaar U kunt stoppen met het invullen van de checklist, tenzij er geen betere artikelen op dit gebied zijn (terugkoppelen naar de werkgroep) In het artikel wordt gekeken naar de veiligheid van de tussen 1997 tot 2010 uitgevoerde CR programma’s bij ICD patiënten. In deze tijdrange is er veel veranderd in de CR programma’s, wat er allemaal veranderd is of welke CR programma’s gevolgd zijn wordt niet duidelijk in dit artikel. Uitkomsten staan concreet beschreven, maar hoe ze deze hebben gemeten (ect.) staat nergens beschreven. De interventie: functie test voorgaande aan het cardiale revalidatie programma, aerobe oefeningen + educatie en begeleidingssessies Start (na icd plaatsing): Duur: 6 weken, 178 trainingsgelegenheden Frequentie: gemiddelde bijgewoonde trainingen was 9 +/- 7 Intensiteit: Patiëntenpopulatie: gemiddelde leeftijd 61 +/- 10 jaar LVEF 30 +/- 10% medicatie JA Aantal (ICD onderzoeksgroep): N=161, 85% waren man Doel interventie: het beoordelen van de veiligheid van CR programma’s bij hartpatiënten met een
ICD gedurende de periode van 1997 tot 2010 Outcome: er zijn geen doden gevallen gedurende de trainingssessie (4 doden in 1 jaar follow-up= 2%, 2 dood na 6 maanden, 2 dood gedurende het programma). Ook zijn er geen ventriculaire tachyaritmieën voorgekomen gedurende de trainingssessies. Andere redenen tot hospitalisaties waren: 1) acuut hartfalen 3%, 2) verplaatsing bedrading 1%, 3) percutane interventies (dotteren) 1%, 4) CVA 0,5%, 5) ICD activatie 0,05% en 6) diverse oorzaken 2% 10. Resultaten TOEPASBAARHEID IN DE NEDERLANDSE GEZONDHEIDSZORG 11. Kan het gevonden resultaat vertaald worden op de Nederlandse situatie? [ ] Ja [ ] Nee [ ] Te weinig informatie in het artikel om dit te beantwoorden 12. Op welk(e) echelon(s) kan het resultaat worden toegepast? (meerdere opties tegelijk mogelijk) [ ] algemene bevolking [ ] eerste lijn [ ] tweede lijn [ ] academische ziekenhuizen [ ] perifere ziekenhuizen [ ] derde lijn CONCLUSIE 13. Conclusie met betrekking tot het artikel.
