Kwetsende spreekkoren Voorzitter
Lars Roodenburg
Tijd
21.30 -22.30 uur
Zaal
Raadzaal
Soort Bijeenkomst:
Bespreken commissiebrief
Werkvorm bijeenkomst
Regulier
Geagendeerd door:
Arjan Kleuver (D66)
Doel van de bijeenkomst
De raad hoort graag de mening van betrokkenen.
Betrokken ambtenaren/
Peter Bosman
OOV presentatie
Pol Hinke
COVS (Centrale Organisatie v Voetbal
presentatoren Meepraters en genodigden
Scheidsrechters) Teun den Hartog,
voorzitter Supporters Vereniging FC Utrecht
Christian van der Mark Stichting Truesupport John Hermans
Veiligheidscoördinator FC Utrecht
Robert Junier
Supporterscoördinator FC Utrecht
Marieke Frederiks
Art.1 Midden Nederland, bureau voor gelijke behandeling
Michel Aben
Art.1 Midden Nederland, bureau voor gelijke behandeling
Portefeuillehouder(s)
Burgemeester Jan van Zanen
Aanwezige griffiemedewerker(s)
Mieke Tiwon
Programma
Presentatie door Peter Bosman ( max. 10 min.) Vragen raadsleden Meepraters aan het woord, Vragen raadsleden
Vervolg
Dit onderwerp is nog niet geagendeerd voor een debat in de gemeenteraad.
Onderwerp en doel van de bijeenkomst Tijdens de voetbalwedstrijd FC Utrecht – Ajax op zondag 5 april werden antisemitische teksten gezongen. De gemeente hield overleg met de clubleiding van FC Utrecht. De raad wil van betrokkenen weten wat hun mening is. En wat er tegen te doen valt. Bij deze bijeenkomst bent u welkom als meeprater. Motivatie De fractie van D66 heeft kennis genomen van de brief van het college aan de commissie Mens en Samenleving inzake kwetsende spreekkoren en is tevreden over de actie die het college neemt. Niettemin is D66 benieuwd naar de mening van betrokken partijen en hoe zij aankijken tegen de aanpak van spreekkoren, wat zij daar concreet tegen ondernemen en hoe het kan dat spreekkoren soms niet gehoord worden en waar zij mogelijkheden zien tot samenwerking met de gemeente. Mogelijk leiden de uitkomsten van de raadsinformatieavond tot een commissiedebat.
Bijdragen Pol Hinke, COVS (Centrale Organisatie v Voetbal Scheidsrechters) De discussie over de spreekkoren bij Utrecht-Ajax iets breder trekken, door ook aandacht te vragen voor het amateurvoetbal en te refereren aan de voorbeeldfunctie van het betaalde voetbal op het amateurvoetbal. Goedenavond, mijn naam is Pol Hinke, ik ben de voorzitter van de Centrale Organisatie voor Voetbal Scheidsrechters, de COVS. Dit is een landelijke organisatie met lokale afdelingen die zich in de breedste zin van het woord inzet om de belangen van scheidsrechters in het amateurvoetbal te behartigen.
Deze raadsinformatieavond gaat over kwetsende spreekkoren in het betaalde voetbal, ik ben erg blij dat ik vanavond de kans krijg om dit onderwerp in een iets breder perspectief te mogen plaatsen. Ruim twee jaar geleden stond de voetbalwereld even stil. In Almere werd grensrechter Richard Nieuwenhuizen na een jeugdwedstrijd in het amateurvoetbal dusdanig in elkaar geschopt, dat hij later aan zijn verwondingen overleed. Er kwam een campagne: zonder respect geen voetbal. De KNVB heeft verschillende maatregelen genomen om de sportiviteit terug op de voetbalvelden te krijgen. Maar waar staan we nu twee jaar later? We zijn weer over gegaan tot de orde van de dag en ondanks alle goede bedoelingen van verschillende partijen, worden er nog steeds wekelijks scheidsrechters verrot gescholden of bedreigd en worden wedstrijden in het amateurvoetbal gestaakt door wanordelijkheden, zoals massale vechtpartijen. Heel vaak speelt het publiek een rol bij deze zaken. Wekelijks ook zien we op de achtergrond tijdens de samenvattingen bij studio sport het publiek te keer gaan. Erg vaak is de scheidsrechter de pineut, maar ook de tegenstanders krijgen het zwaar te verduren. Het gaat hier om forse scheldkanonnades, waarbij verschrikkelijke ziektes zeker niet geschuwd worden. Maar hoe vaak is hier aandacht voor? Die aandacht is er weinig, sterker nog: vaak wordt er en beetje lacherig overgedaan. Kijk die malle supporter nou eens uit zijn dak gaan, wat een clubliefde! Alleen als er, zoals nu bij Utrecht-Ajax, massaal door het publiek over de schreef wordt gegaan, is er plotseling maatschappelijke verontwaardiging en aandacht voor. De verontwaardiging is terecht, ook is het goed dat de politiek dit soort schandalige zaken niet zomaar laat passeren, maar eigenlijk is het ook allemaal te laat. In de basis zijn we te veel zaken normaal gaan vinden. Scheidsrechters in het amateurvoetbal houden er al rekening mee dat ze tijdens een wedstrijd af en toe vanuit het publiek de nodige verwensingen over zich heen krijgen. Ze doen er niet eens meer wat aan en houden zich Oostindisch doof. De scheidsrechter die besluit de wedstrijd stil te leggen om mensen uit het publiek te laten verwijderen krijgt al snel te horen dat hij nu wel erg overdreven reageert. Bij voetbal hoort emotie en het was allemaal niet persoonlijk bedoeld. ‘Je moet er maar tegen kunnen als je scheidsrechter bent’, wordt er dan gezegd. En als ome Karel, al 35 jaar lid van de plaatselijke voetbalclub, weer eens begint aan zijn wekelijks tirade tegen de scheidsrechter als die een keertje geen vrije trap in het voordeel van zijn club heeft gegeven, krijgt hij zelfs de lachers op zijn hand. Hier zit in mijn ogen het probleem, we zijn zaken normaal gaan vinden die niet normaal zijn. Ik zou het normaal vinden als op het moment dat supporters over de schreef gaan, de voetbalvereniging op treedt. Ongewenst gedrag moet gecorrigeerd worden en niet alleen door de KNVB of de scheidsrechter, maar vooral door de eigen vereniging. De KNVB kan verenigingen hierbij helpen, mijn organisatie, de COVS, gaat graag in gesprek met voetbalverenigingen en dat gebeurt ook. Maar de zaken die besproken worden moeten ook in de praktijk gebracht worden. Veel voetbalverenigingen zijn van goede wil, maar als ze die penalty in de laatste minuut tegen krijgen, wordt de goede wil wel erg snel vergeten, ook door bestuursleden, en is ondanks gedragsregels van een vereniging, de scheidsrechter toch weer het mikpunt na afloop van de wedstrijd. En hier kan de politiek volgens mij een rol spelen. Het is vanuit de overheid goed te stimuleren om een veilig en prettig sportklimaat op de velden te creëren. In verschillende steden in Nederland, hebben gemeente, voetbalverenigingen en de plaatselijke COVS-vereniging een convenant gesloten. Hierin staan bijvoorbeeld afspraken over het gedrag van ouders langs de lijn bij jeugdwedstrijden. Ook kan vanuit de overheid subsidie beschikbaar worden gesteld om vrijwilligers van de voetbalverenigingen op te leiden om vervolgens op te kunnen treden tegen ongewenst gedrag rondom een voetbalwedstrijd op hun complex. De overheid kan druk uitoefenen op voetbalverenigingen om hieraan mee te doen, zodat ook daadwerkelijk alle voetbalverenigingen in een gemeente betrokken zijn en niet alleen de welwillenden.
Want daar ligt voor mij wel de oplossing van het probleem: niet alleen de KNVB, de scheidsrechters en maatschappelijke organisaties moeten in actie komen om een respectvolle sfeer rondom voetbalwedstrijden te creëren. Vooral de voetbalverenigingen zelf zullen dat moeten doen en daar verantwoordelijk voor worden gesteld. En om de cirkel dan rond te maken en weer terug te komen bij het onderwerp van deze avond, de spreekkoren bij Utrecht-Ajax, ook in het betaalde voetbal is het ontzettend belangrijk dat clubs de verantwoordelijkheid nemen. De voorbeeldfunctie die van een club als Utrecht uitgaat is enorm. Als het normaal is dat op de tribunes van Utrecht spreekkoren klinken en trainers en spelers scheidsrechters onheus bejegenen, dan zal het ook wel normaal zijn dat bij Elinkwijk, Kampong, Hercules, UVV, Magreb’90, DHSC en al die andere Utrechtse voetbalverenigingen het publiek tegen de scheidsrechter en tegenstander gaat roepen. Kortom, ik hoop dat de raad de aandacht die er nu is voor de spreekkoren bij FC Utrecht ook in een breder perspectief wil plaatsen en zo werk te maken van een veilig sportklimaat in Utrecht. De COVS is van harte bereid om hierover mee te denken. Michel Aben en Marieke Frederiks, Art.1 Midden Nederland, bureau voor gelijke behandeling Art.1 MN maakt zich zorgen over de (weinige) acties die FC Utrecht onderneemt om discriminerende spreekkoren de kop in te drukken. Art.1 MN maakt zich zorgen over het feit dat FC Utrecht niet hard optreedt tegen beledigende spreekkoren. De uitspraken die gedaan worden zijn discriminerend en hebben niks met de sport te maken. Waarom neemt FC Utrecht hier geen verantwoordelijkheid in? Mochten mensen zich gediscrimineerd voelen kunnen ze zich bij ons melden. Wij kunnen degenen die zich gediscrimineerd voelen door de spreekkoren ondersteunen in verschillende procedures; bijvoorbeeld die van hoorwederhoor of ondersteuning bij aan aangifte bij de politie. Hoe meer mensen zich melden hoe groter het signaal is dat we af kunnen geven. We hopen dat degenen die zich hiertegen uitspreken hun krachten willen bundelen. Dat wij samen met politie, politiek, de burgemeester, supporters(verenigingen) en wie zich hier ook toe geroepen voelt een tegengeluid kunnen bieden in de vorm van opzoeken van de media, of aangifte doen bij elk incident. Wij roepen FC Utrecht op om zich hier óók bij aan te sluiten. Beledigende spreekkoren zijn immers nergens voor nodig. FC Utrecht: de bal ligt nu bij jullie! KNVB, Marjolein Kampschreur, coördinator corporate communicatie en public affairs Op 2 juni vindt er een raadsinformatieavond plaats over kwetsende spreekkoren. De KNVB is hiervoor uitgenodigd door de fractie van D66. We kunnen helaas niet op het aanbod ingaan, mede omdat de zaak momenteel wordt behandeld door de onafhankelijk aanklager betaald voetbal. Met het oog op de tuchtrechtelijke procedure vinden wij het niet gepast om te komen inspreken, maar de KNVB vindt het onderwerp wel zeer belangrijk. De bestrijding van discriminatoire en kwetsende spreekkoren heeft de voortdurende aandacht van de KNVB. In de bijlage treft u een toelichting van het beleid van de KNVB ten aanzien van discriminatoire en kwetsende spreekkoren. Tevens zijn wij graag bereid om vragen van raadsleden schriftelijk te beantwoorden. Deze vragen kunnen per e-mail en geclusterd gestuurd worden naar het volgend e-mailadres:
[email protected]. Wij verzoeken u de gemeenteraad hiervan in kennis te stellen. Alvast hartelijk dank.
Bijlage: tekst uit brief van KNVB Geachte raadsleden, Op dinsdag 2 juni vindt er een raadsinformatieavond plaats over kwetsende spreekkoren. De KNVB is hiervoor uitgenodigd. We kunnen helaas op deze korte termijn geen afvaardiging sturen, mede vanwege het feit dat de zaak momenteel wordt behandeld door de onafhankelijk aanklager betaald voetbal. De voetbalbond kent een duidelijke scheiding der machten met een onafhankelijk tuchtrechtelijk systeem. Hierbij werken wij met een aanklager die schikkingsvoorstellen kan doen en daarnaast een tuchtcommissie en een
commissie van beroep waar clubs en spelers hun zaak kunnen bepleiten indien zij de schikking niet acceptabel vinden. Met het oog op deze tuchtrechtelijke procedure zou het niet gepast zijn om te komen inspreken. Dit neemt niet weg dat de KNVB het een zeer belangrijk onderwerp vindt. Daarom breng ik u graag schriftelijk op de hoogte van het KNVB-beleid ten aanzien van discriminatoire en kwetsende spreekkoren. Optreden tegen discriminatie Allereerst benadrukken wij dat de KNVB elke vorm van discriminerende of andere kwetsende uitspraken op en rond de voetbalvelden verwerpelijk vindt en op geen enkele wijze tolereert. Om de mindset in het voetbal te veranderen agenderen we continu maatschappelijke thema’s als institutionele discriminatie in het voetbal en homofobie. Het voetbal in Nederland hoort een feest te zijn en is dat in het algemeen ook. Of je nu zelf voetbalt, of graag naar voetbal kijkt: alle voetbalfans – van jong tot oud – willen op een veilige en leuke manier kunnen genieten van de grootste sport van Nederland. Binnen het voetbal wordt bovendien hard opgetreden tegen iedere vorm van discriminatie. Helaas betreft het vaak een kleine groep individuen die met haar gedrag het voetbalplezier van alle andere mensen in het stadion in de weg staat. We voeren een strikt handhavingsbeleid tegen discriminatoire en/of kwetsende spreekkoren, met de KNVB Richtlijn Bestrijding Verbaal Geweld met straffen als langdurige stadionverboden. Er bestaan duidelijke regels en afspraken met clubs en scheidsrechter hoe om te gaan met verbaal geweld. Samenwerken voor bewustwording Ook de bestrijding van antisemitische en discriminatoire spreekkoren heeft de voortdurende aandacht van de KNVB. Op initiatief van de KNVB vindt er regelmatig overleg plaats met vertegenwoordigers van Joodse organisaties, clubs, gemeenten en politie met als inzet om antisemitische spreekkoren zoveel als mogelijk te voorkomen en bestrijden. Zo zijn we bijvoorbeeld in overleg met Joodse organisaties, AFC Ajax en de overheid om meer bewustwording te creëren over de ons inziens onwenselijke geuzennaam ‘Joden’. Dit heeft als doel gedragsverandering en probleembesef binnen het voetbal te bewerkstelligen. Daarnaast brengen we het onderwerp ook steeds weer onder de aandacht bij veiligheids- en supporterscoördinatoren van betaald voetbalclubs. Het creëren van bewustwording betreft een proces van een lange adem en is enkel stap voor stap mogelijk, dit initiatief geeft daartoe de eerste aanzet. Handhaven en straffen Afgesproken is dat thuisspelende clubs een primaire rol spelen in het optreden tegen spreekkoren in hun stadion. Zij kennen hun supporters het best, zij zijn verantwoordelijk voor de orde en veiligheid in hun eigen stadion en hebben de faciliteiten in het stadion om bij spreekkoren gericht en doeltreffende actie te ondernemen. Als de spreekkoren desondanks toch doorgaan, moet de club de scheidsrechter verzoeken om de wedstrijd stil te leggen. Als dat gebeurt, overlegt de club met de lokale autoriteiten over mogelijke verdere maatregelen in het geval dat de spreekkoren doorgaan nadat de wedstrijd is hervat. De KNVB heeft de straffen rondom spreekkoren / discriminatie verhoogd: er wordt eerder een wedstrijd zonder (uit)publiek gespeeld, thuisspelende clubs krijgen hogere boetes en individuen krijgen voor discriminatie een langdurig stadionverbod van vijf jaar en een boete van € 450. Mede hierdoor zijn, onder andere antisemitische, spreekkoren de afgelopen jaren structureel laag. Door al deze maatregelen en initiatieven zien we bijvoorbeeld dat antisemitische spreekkoren de afgelopen jaren fors zijn afgenomen. Voetbal om van te houden Voetbal is een evenement waaraan velen in het stadion en daarbuiten plezier beleven. Hoewel slechts een fractie van de bezoekers het voetbal misbruikt om zich te misdragen, nemen we in Nederland maatregelen die alle voetballiefhebbers treffen. Nu lijden echte fans vaak onder de maatregelen die genomen worden om een kleine groep relschoppers in toom te houden. Dat moet anders. Door relschoppers te straffen en uit het stadion te weren, wordt het stadion weer een plek waar fans de sport en hun club kunnen vieren. Zodat het voetbalstadion weer een plek wordt waar vader en zoon op eigen gelegenheid naartoe kunnen. Waar voetbal een feest is. We zijn hiervoor met alle partijen samen verantwoordelijk, waarbij iedereen hierin dus ook zijn eigen verantwoordelijkheid moet nemen. Daarom moeten we samen met alle
betrokken partijen in het voetbal laten zien dat het anders kan: KNVB, voetbalclubs, gemeenten, politie, het Openbaar Ministerie, de regering en supporters samen. De KNVB is verheugd over de aandacht die in uw Raad wordt gegeven aan dit thema en de urgentie die het onderwerp daarmee krijgt. We blijven graag geïnformeerd over uw conclusies en de acties die daaruit volgen. En zien ernaar uit om er samen met u de schouders onder te zetten om de (antisemitische) spreekkoren ook uit de Galgenwaard te weren. Met vriendelijke groet, KONINKLIJKE NEDERLANDSE VOETBALBOND Gijs de Jong Operationeel directeur betaald voetbal
Raadsinformatieavond 2 juni 2015
6
