Ledenmagazine juni 2014 - Nr. 2
BIJBEL DICHTBIJ
DE BIJBEL LEEFT Twee generaties over hun beleving van de Bijbel.
Verdieping:
BIJBEL IN GEWONE TAAL
Project wereldwijd:
VAN ATHEÏST TOT OVERTUIGD CHRISTEN
#Durf te vragen:
LEZERSVRAGEN OVER DE BIJBEL
COLUMN
INHOUD
De NBG-voorvaderen zouden smullen van het wereldwijde internet
02 Column 03 Inhoud 07 Bibliotheekschatten 12 Bijbel op de kansel
Wereldwijd draadloos internet, smartphones, bol.com, allemaal zaken waar onze voorvaderen die in 1814 het Nederlands Bijbel genootschap oprichtten, van gesmuld zouden hebben. Ze wilden dat
17 Bijzondere bijbeltekst
iedereen betaalbare toegang tot de Bijbel zou hebben. De Bijbel was duur toen: zo’n drie modale maandsalarissen. En de boekhandel was vaak ver weg, zeker als je op het platteland woonde.
18 Buitenlands vertaalproject
Misschien zouden onze oprichters denken dat met al die moderne middelen de NBG-missie snel voltooid zou zijn. Maar anno 2014 zijn er andere ‘moeilijk bereikbare plaatsen’. Wat te denken van jongeren
hij werkelijk deed was de schriftlezing meelezen, via de NBG-website
die wel Facebook-berichten lezen, maar geen papieren boek, en
met De Nieuwe Bijbelvertaling erop.
zeker geen Bijbel? Wat te denken van arme landen met diverse talen, waar de Bijbel nog steeds heel duur is, als er al een vertaling is?
doorgaan met het werk waarvoor we bestaan!
motivatie: we willen de Bijbel dicht bij mensen brengen. Enige tijd geleden zag ik voor het eerst iemand met z’n telefoon in de hand in
08
Bijbelgebruik wereldwijd
Nieuwtestamenticus Matthijs de Jong: ‘De lezer moet
In China groeit het christendom snel, en daarom zijn
in staat zijn de tekst te lezen en meteen te begrijpen.
er veel bijbels nodig. Veel nieuwe christenen zijn via
De christenen in Korinte hadden aan een half woord
de Bijbel tot geloof gekomen, zoals de Chinese Wang
genoeg, net als wij in ónze dagelijkse communicatie.’
Hadong.
20 Selectie uitgaven 22 Nederlands Bijbelgenootschap
Rieuwerd Buitenwerf
de kerk zitten. Enigszins verstoord, maar ook nieuwsgierig probeerde ik te zien of hij zat te sms-en of het weerbericht zat te lezen. Maar wat
Verdieping
Van atheïst tot overtuigd christen
Op 29 juni bestaat het Nederlands Bijbelgenootschap tweehonderd jaar. Jarig zijn betekent voor ons: vieren en dankbaar zijn, maar vooral:
Tweehonderd jaar na onze oprichting hebben we nog altijd dezelfde
04
Bijbel in Gewone Taal.
Algemeen directeur
23 Lidmaatschap 24 Bijbel in het straatbeeld
200 JA A R
Nederlands Bijbelgenootschap. Wat staat er op het programma?
#DURF TE VRAGEN
11
Hadden ze in Israël geld? #Durf te vragen
14
De Bijbel leeft! Bijbel voor elke generatie
29 juni
Nu t/m 10 augustus
Oudtestamenticus Jaap van Dorp geeft in elk leden-
‘Ik wil haar voorleven dat de God van de Bijbel leeft,’
NBG in Nederland Zingt op Zondag
Gratis bezoek aan tentoonstelling
magazine antwoord op prangende vragen van lezers.
zegt Marjan Toet, moeder van Maartje. Twee generaties
Op 29 juni bestaat het Nederlands Bijbelgenootschap exact twee
De verloren zoon in een eigentijdse kroeg, de volkstelling in een
Dit keer: In 1 Samuel 13:20-21 staat dat de boeren
delen hun bijbelervaringen. Wat kun je van elkaar leren?
honderd jaar. De uitzending van Nederland Zingt op Zondag zal op
besneeuwd Vlaams dorp en Jezus op bezoek bij Marta en Maria
in Israël hun landbouwgereedschap lieten slijpen bij
deze dag in het teken staan van dit bijzondere moment. Kijk zondag-
in een zeventiende-eeuwse keuken. Tot en met 10 augustus is in
Filistijnse smeden. Daar moesten ze wel voor betalen.
ochtend 29 juni om 8:55 uur op Nederland 2 naar deze uitzending.
Museum Catharijneconvent te Utrecht de tentoonstelling Thuis in
Hadden ze in Israël toen al geld?
de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen te zien. Als lid van het
5 juli
Nederlands Bijbelgenootschap kunt u de tentoonstelling gratis
Compilatie Bijbelfestival op televisie
bezoeken. De toegangsbon vindt u achter in dit ledenmagazine.
Op zaterdag 28 juni komen meer dan tweeduizend bezoekers naar het Bijbelfestival in DeFabrique in Utrecht. De EO doet verslag. Kijk voor een compilatie van deze dag op zaterdag 5 juli om 19:00 uur naar Nederland 2. 2
Kijk voor meer jubileumnieuws op www.bijbelgenootschap.nl/jubileum.
Colofon Bijbel Dichtbij is het nieuwe ledenmagazine van het Nederlands Bijbelgenootschap. Het verschijnt vier keer per jaar. Donateurs krijgen het magazine ter kennismaking. hoofdredactie Alie Toonstra redactieraad Jessica de Haan, Sandra Haverman, Christel Kerssens met bijdragen van Anne Jaap van den Berg, Stefan van Dijk, Jaap van Dorp, Frans van Houwelingen, Matthijs de Jong, Joyce van de Veen, Mirjam Vermeij fotografie Sandra Haverman, tenzij anders vermeld eindredactie Clazien Verheul, Jolanda Hamers (Hamerschrift) vormgeving Bite Actiemarketing druk De Groot Drukkerij Al tweehonderd jaar brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dat doet wij door de Bijbel te vertalen in begrijpelijke en moderne taal, de Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en mensen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Ons werk wordt mogelijk gemaakt door de steun van ruim 147.000 leden en donateurs. post Postbus 620, 2003 RP Haarlem t 023 - 514 61 46 e
[email protected] i www.bijbelgenootschap.nl facebook www.facebook.com/Bijbelgenootschap twitter NBG_Bijbel bank betalingen NL 74 SNSB 0266 3808 08 bank giften NL38 INGB 0000 0160 20 BV Lid van de United Bible Societies
3
ONTDEKKEN
VERDIEPING
Duidelijk, begrijpelijk. Wat bedoel je precies? Het vertaalproces van de Bijbel in Gewone Taal Het Nederlands Bijbelgenootschap draagt zorg voor verantwoorde bijbelvertalingen, gemaakt door deskundige vertalers. In oktober verschijnt de Bijbel in Gewone Taal (BGT). Een duidelijke, begrijpelijke bijbel, geschikt voor iedereen. Maar wat is een duidelijke tekst? Nieuwtestamenticus Matthijs de Jong laat u zien wat dat betekent, en neemt u mee in het vertaalproces aan de hand van een voorbeeld uit een brief van Paulus.
Een bijbel in de taal waarin we dagelijks
Dit is een letterlijke vertaling, maar het is
communiceren, het gewone Nederlands. Dat is
onbegrijpelijk en klinkt nergens naar. Met het
het uitgangspunt van de BGT. Wat betekent dit
omzetten van woorden kom je dus niet ver.
voor de teksten? Die zijn duidelijk opgebouwd, met heldere zinnen. En ze zijn ingedeeld in
Tekstbegrip
korte stukken met een opschrift dat de kern
Hoe vertaal je dan wel? De eerste stap is begrijpen
noemt van het stuk dat volgt. Zo is de BGT
wat de zin eigenlijk zegt. En dat is meer dan
een bijbel die leesbaar en duidelijk is voor
de betekenis van alle losse woorden bij elkaar
iedereen. Maar zo eenvoudig als dit klinkt,
optellen. Ik geef een eenvoudig voorbeeld.
zo moeilijk is het om een goede vertaling van
In de vraag ‘heb je al geluncht?’ ligt een uit-
de Bijbel te maken die aan deze kenmerken
gebreidere vraag besloten: ‘heb je vandaag al
voldoet.
geluncht?’ Zo werkt taal. Taaluitingen bevatten altijd niet alleen expliciete maar ook impliciete
Wat is vertalen?
informatie, dus méér informatie dan de ge-
Veel mensen zien vertalen als het omzetten
bruikte woorden strikt aan betekenis dragen.
van woorden van de ene taal naar de andere. Maar dat is een misvatting. Vertalen is een proces dat in twee
Niemand staat daarbij stil in de alledaagse communicatie. Je vult wat
stappen verloopt. De eerste stap draait om tekstbegrip. We vertalen
impliciet is, moeiteloos in. Maar bij teksten van eeuwen geleden is
geen woorden maar teksten, en om een tekst te kunnen vertalen
het een ander verhaal. Begrip van de tekst is dan geen automatisme,
moet je hem begrijpen. De tweede stap draait om het formuleren.
maar iets dat vraagt om deskundigheid en studie.
Voortdurend zoeken we naar de beste formulering, die de brontekst rechtdoet, overbrengt wat de tekst wil zeggen, en bijdraagt aan een
De context
welgevormde tekst.
Voor begrip van de tekst is de context van belang. Laten we kijken naar wat Paulus hier schrijft. Het gaat over een steunactie voor de
Letterlijke vertaling
christenen in Jeruzalem, die gehouden wordt onder christenen in de
Ik licht die twee stappen toe met een voorbeeld uit 2 Korintiërs 8:3-4.
Griekse wereld. Paulus wil dat ook de christenen in Korinte meedoen,
Als we de Griekse woorden omzetten in het Nederlands, staat er:
zoals ze hadden beloofd. Daarom komt hij hier met het voorbeeld van andere christenen die wél meedoen, de christenen in Macedonië.
3
4
Want zij naar kracht, ik getuig, en boven kracht, 4 vrijwillig met dringend
Wie de geciteerde zin bestudeert, ziet dat de persoonsvorm bij ‘zij’
verzoek ons met klem vragend de genade en de gemeenschap van
ontbreekt. Die ‘zij’ zijn de christenen in Macedonië, en uit de context
de bediening tot de heiligen.
blijkt dat de ontbrekende persoonsvorm ‘gaven’ is, ‘zij gaven’. › 5
VERDIEPING
BIBLIOTHEEKSCHATTEN
De christenen in Macedonië geven geld 1
Vrienden, ik wil jullie iets vertellen. Dankzij Gods goedheid hebben de christenen in Macedonië iets bijzonders gedaan. 2 Die christenen hebben
het erg moeilijk, maar ze houden vol. Ze zijn vol vreugde door hun geloof. En ook al zijn ze erg arm, ze willen anderen graag helpen. Daar hebben ze alles voor over. 3-4 Ze vroegen aan mij: ‘Mogen wij meedoen met de actie om de christenen in Jeruzalem te helpen?’ Dat wilden ze heel graag. Ze gaven alles wat ze konden missen. Ik kan wel zeggen: meer dan ze konden missen! En dat deden ze uit zichzelf. 5 De christenen in Macedonië gaven meer dan ik had durven hopen. Ze zagen onze actie als iets dat God wilde. Daarom steunden ze ons. En bovendien gaven ze zo zichzelf als geschenk aan Christus, de Heer! 2 Korintiërs 8:1-5, Bijbel in Gewone Taal
Daarmee wordt het begin van de zin duidelijk: de
1.
De ontbrekende schakel, ‘zij gaven’, is ingevuld.
christenen in Macedonië gaven ‘naar kracht’, dus
2.
De abstracte termen die Paulus gebruikt zijn
zoveel ze konden.
weergegeven in hun concrete betekenis. 3.
De volgorde van informatie in vers 3 en 4 is
Theologische termen?
omgedraaid, want het is duidelijker om eerst te
De tweede helft van de zin bevat ook een moeilijk
zeggen wat de Macedoniërs graag wilden en
heid. Wat vroegen de Macedonische christenen?
daarna wat ze deden.
Letterlijk ‘de genade en de gemeenschap van de bediening tot de heiligen’. Zo vertaald zijn het vier
4.
Alles is geformuleerd met bekende woorden en in overzichtelijke zinnen.
abstracte, theologische termen. Maar de woorden hebben hier een concrete betekenis. De eerste twee
Ze vroegen aan mij ons vragend: ‘Mogen wij meedoen de
horen bij elkaar, je moet het Grieks opvatten als ‘de
genade en de gemeenschap
genade van de gemeenschap’ oftewel ‘de gunst
Jeruzalem te helpen van de bediening tot de heiligen?’ Dat wilden
van het meedoen’. En ‘vragen om de gunst van het
ze heel graag met dringend verzoek, met klem. Ze gaven alles wat
meedoen’ is simpelweg vragen ‘mogen we meedoen?’
ze konden missen naar kracht. Ik kan wel zeggen ik getuig:
Meedoen waaraan? Aan ‘de bediening’, dat wil zeggen
meer dan ze konden missen en boven kracht! En dat deden
werkt sinds 1999 als
de ondersteuning of de hulpactie, voor ‘de heiligen’,
ze uit zichzelf vrijwillig.
bibliothecaris bij het
met de actie om de christenen in
Anne Jaap van den Berg Dr. Anne Jaap van den Berg
dat zijn de christenen in Jeruzalem.
Matthijs de Jong
Nederlands Bijbelgenoot-
Een vergelijking tussen de BGT en de letterlijke weer-
schap. Hij is verantwoordelijk
Dr. Matthijs de Jong werkt
Begrijpelijkheid
gave (superscript) laat zien dat alle elementen uit de
voor het beheer en de
sinds 2006 bij het Neder-
De volgende stap is het zoeken naar de juiste formu-
brontekst in de vertaling terugkomen.
inhoudelijke ontsluiting van
lands Bijbelgenootschap
lering in het Nederlands. Het doel van de BGT speelt
als nieuwtestamenticus. Hij
daarbij een grote rol. De lezer moet in staat zijn de
Leest u het zelf
werkte mee aan de Bijbel in
tekst te lezen en meteen te begrijpen. De christenen
Is het, naast een betrouwbare vertaling, ook een tekst
schappelijk onderzoek
Gewone Taal als vertaler en
in Korinte hadden aan een half woord genoeg, net
geworden die direct begrijpelijk is en prettig leest?
en schrijft hij boeken en
coördinator van het Nieuwe
als wij in ónze dagelijkse communicatie. Maar om
De vertalers – bijbelwetenschappers en neerlandici –
artikelen.
Testament. Hij verzorgt
toegang te krijgen tot de communicatie tussen Paulus
hebben de afgelopen zeven jaar al hun deskundigheid
workshops over de BGT,
en de Korintiërs moet wat in de brontekst impliciet
ingezet om dat doel te bereiken. Nu is het oordeel aan
schrijft artikelen, en bereidt
blijft, in de vertaling expliciet gemaakt worden.
de lezer. ■
een boek voor waarin hij
De BGT wil de lezer van nu deelgenoot maken van de
beschrijft hoe deze vertaling
communicatie van toen. Zo komt de Bijbel dichtbij.
gemaakt is.
De eis van begrijpelijkheid staat altijd voorop in de BGT.
Vanaf de oprichting legde het Nederlands Bijbelgenootschap zich
rooms-katholieken, maar vooral voor de hervormden (en later de
Maar tegelijk moet de gekozen formulering natuurlijk
toe op de verspreiding van de Bijbel voor alle gezindten. Daarbij
gereformeerden). Zij lazen vanouds de Statenbijbel. Zo werd voor
de bibliotheekcollectie. Daarnaast doet hij weten
Titelblad Statenbijbel 1817
ook de brontekst rechtdoen én bijdragen aan een
Benieuwd naar de teksten? Bestel de voorpublicatie
hield het zich in de eerste plaats aan de standaardteksten die binnen
het eerst in 1817 door de firma Enschedé en Zoonen op bestelling
prettig leesbare tekst.
Bijbel in Gewone Taal - de eerste teksten met teksten
bepaalde kerkelijke tradities al lange tijd gebruikt werden.
een exemplaar van de Statenbijbel uitgegeven ‘gedrukt ten dienste
uit Genesis, Psalmen, Matteüs en enkele brieven.
6
van het Nederlandsche Bijbelgenootschap’. Daarvan ziet u hier het
Vertaalstappen
De BGT verschijnt begin oktober en zal verkrijgbaar
In het begin verspreidde het Nederlands Bijbelgenootschap bijbels
titelblad. Het zou tot 1847 duren voordat het Nederlands Bijbel
In de kadertekst staat deze passage in de BGT. Welke
zijn via www.bijbelgenootschap.nl/bijbelshop, online
die het bij uitgevers inkocht. Dat waren bijbels voor lutheranen en
genootschap zelf bijbels ging uitgeven.
vertaalstappen zijn er toegepast?
kanalen, de (christelijke) boekhandels en de uitgever. 7
DOORGEVEN
BIJBELGEBRUIK WERELDWIJD
3
VAN ATHEÏST TOT OVERTUIGD CHRISTEN Chinese Wang Hadong op zoek naar geluk in de Bijbel 1
2
In China groeit het christendom snel, en daarom zijn er veel bijbels nodig. Veel nieuwe christenen zijn via de Bijbel tot geloof gekomen. De Chinese Wang Hadong is daarvan een goed voorbeeld. Toen hij tien was kreeg hij al een bijbel. Maar wat doet hij er mee? U leest zijn verhaal.
geen ander de betekenis van Genesis 50:20: “Jullie
Vier maanden gaan voorbij. De telefoontjes en bemoe-
hadden kwaad tegen mij in de zin, maar God heeft
digingen van de studenten blijven komen. ‘Toen moest
dat ten goede gekeerd, om te bewerken wat er nu
ik toch wel toegeven en begon ik het boek te lezen
gebeurt: dat een groot volk in leven blijft.” Elke keer
dat ze Gods Woord noemen,’ vertelt Wang. ‘De eerste
als ik herinnerd word aan mijn pijnlijke verleden met
1. Wang Hadong 2. Een jonge vrouw leest de Bijbel die ze heeft gekregen in de kerk via de United Bible Societies. 3. Plattelandsvrouwen lopen met de Bijbel onder de arm terug naar huis. Deze hebben ze gratis gekregen bij het distributiepunt.
Waar vind ik geluk?
vijf boeken begreep ik niet. Maar toen ik in Psalmen
mijn vader, dan herhaal ik deze tekst in mijn gedach-
dag een bijbel mee naar huis nam. Ik was tien jaar,’
Wang: ‘In 1998 raakte ik in een depressie. Het was net
en Spreuken begon te lezen gingen mijn ogen en mijn
ten.’ Zijn vader en broer zijn inmiddels ook christen
vertelt Wang. ‘Mijn vader pakte het boek meteen af.
uit met mijn vriendin. Ik had ook geen contact meer
hart open. Wat betekenen die woorden voor mij?’
geworden. ›
“Weg met die bijbel. Die mag je niet lezen. Dat is
met mijn vader en jongere broer. Een vriend nodigde
bijgeloof,” zei hij. Door dit incident liet ik de Bijbel links
mij uit voor een bijeenkomst van de theologische
Hij leest en leest. ‘Ik vertelde een vriend: “Ik ben al zo
liggen. Zo belangrijk was dat boek nu ook weer niet.’
bijbelopleiding in Zhong Nan. Ik ben maar meegegaan,
arm, ik heb niets meer. Ik heb alleen Jezus nog.” In
Niet veel later overlijdt Wangs moeder.
omdat ik wanhopig op zoek was naar geluk.’ Daar
dezelfde week hoorde ik een lied in de kerk “Trek mij
praten verschillende studenten met Wang en ze geven
dichter naar u toe, Heer.” Ik weet niet meer waarom,
hem een bijbel. Wang weet niet wat hij ermee aan moet.
maar ik rende naar de preekstoel, knielde neer voor
Grote vraag naar bijbels in China
het kruis en stortte mijn hart uit. Op dat moment heb
Het aantal christenen in China neemt nog steeds dagelijks toe. Officiële cijfers laten
ik Jezus uitgenodigd in mijn leven.’
zien dat er zo’n dertig miljoen christenen zijn, onofficiële schattingen gaan uit van
houden met harde hand. Wang heeft een gespannen
8
Dicht bij u, Heer
‘Ik herinner mij nog heel goed dat mijn moeder op een
Zijn vader, een overheidsbeambte, regeert het huis-
In 2013
4
relatie met hem, en uiteindelijk breekt hij een aantal
In de weken die volgen blijven de studenten contact
jaren met zijn familie uit haat voor zijn vader. Hij sluit
houden met Wang. Regelmatig bellen ze hem op,
4. Drukkerij in Nanjing (Foto’s: UBS/Dag Smemo)
honderd miljoen. De vraag naar bijbels blijft hoog. Hebben deze mensen dan geen
1.714.891
zich aan bij het leger en wil niets meer te maken
informeren naar zijn gezondheid en nodigen hem uit
Bijbel voor zijn vader
hebben met de pijnlijke herinneringen aan zijn
voor de bijeenkomsten. Wang probeert aanvankelijk
Wang kreeg een bijbel voordat hij christen werd. Nu
per dag. Ze leven op het platteland, in grote armoede. Een bijbel kunnen ze helaas
bijbels verspreid
thuissituatie. En hij houdt zich verre van elke vorm
niet op de uitnodigingen in te gaan, maar al snel gaat
koopt hij zelf bijbels en geeft ze weg. Twee ervan
niet betalen. In de stad Nanjing worden bijbels voor hen gedrukt en daarna verdeeld
van religie.
hij toch wekelijks mee.
heeft hij aan zijn vader en broer gegeven. ‘Ik ken als
over distributiepunten in het land. Vandaaruit worden ze gratis verspreid.
bijbel? Nee, niet allemaal. Veel gezinnen moeten rondkomen van ongeveer € 0,75
9
BIJBELGEBRUIK WERELDWIJD
#DURF TE VRAGEN In 1 Samuel 13:20-21 staat dat de boeren in Israël hun landbouwgereedschap lieten slijpen bij Filistijnse smeden. Daar moesten ze wel voor betalen. Hadden ze in Israël toen al geld? Nee, munten kende men in de elfde eeuw voor Christus nog niet. Voor goederen en diensten werd vaak betaald met stukjes zilver van een bepaald gewicht. Daarom had een koopman altijd een weegschaaltje met stenen gewichten bij zich om zilver te
#DURF TE VRAGEN
wegen. Na de zesde eeuw voor Christus ging men
Jaap van Dorp
munten gebruiken.
Dr. Jaap van Dorp werkt sinds 1991 als oud testamenticus bij het Nederlands Bijbelgenootschap. Hij werkte mee aan
In de Bijbel in Gewone Taal - de eerste teksten
de revisie van de Groot
staat ook de vertaling van Job 40-41. Daarin komen
Nieuws Bijbel en aan De
twee dieren voor, die Behemot (40:15) en Leviatan
Nieuwe Bijbelvertaling. De
(40:25) heten. In andere vertalingen (bijvoorbeeld in
laatste jaren werkte hij mee
De Nieuwe Bijbelvertaling) zijn het een nijlpaard en
aan de Bijbel in Gewone
een krokodil, zonder naam. Waarom is dat?
Taal. In elke Bijbel Dichtbij geeft hij antwoord op
Het is niet precies duidelijk om welke dieren het gaat
Weegschaal en gewichtjes met het sjekel-teken. (Foto: Paul Becx)
in Job 40-41. In de tijd van de Statenvertalers (begin
Studenten op een bijbelschool (Foto: UBS/Andrew Hood)
Volgens 1 Samuel 13:21 kostte het slijpen van een
woord behemot ‘olifant’ betekende, en dat Leviatan
ploegschaar een piem in zilver. Een piem is een
de naam was van een walvis of een verschrikkelijke
gewichtje van 7 à 8 gram, dat is twee derde sjekel
Vele christenen in China wachten nog op een bijbel.
U kunt Chinezen zoals Wang helpen. Met uw gift
zeedraak. Sinds 1663 wordt Behemot gelijkgesteld aan
(ongeveer 12 gram). Dat was veel geld in die tijd.
Het Nederlands Bijbelgenootschap maakt zich samen
kunnen we ervoor zorgen dat er in China betaalbare
een nijlpaard, en Leviatan aan een krokodil. Beide
De Filistijnen wilden met hun hoge prijzen het werk
met de United Bible Societies sterk voor bijbelverspreiding
bijbels gemaakt worden. Voor € 20,- kan papier
dieren waren tot de vierde eeuw voor Christus in Israël
in de landbouw dwarsbomen.
in China. Mede dankzij uw steun kunnen we ervoor
ingekocht worden voor twintig bijbels. ■
bekend. Dat met het Hebreeuwse woordje piem een gewichtje
Voor dit artikel is gebruik gemaakt van informatie van de United Bible Societies.
Geef Wang een bijbel: steun het project in China
Maar de beschrijving van de dieren in Job 40-41 klopt
is bedoeld dat men gebruikte in het betalingsverkeer,
niet helemaal met hoe nijlpaarden en krokodillen
is pas sinds 1910 bekend. Toen werd bij opgravingen
eruitzien. Daarom zoekt men graag naar alternatieven.
in Israël een aantal gewichtjes gevonden waarin het
Sommigen menen dat met Behemot en Leviatan
woord piem gegraveerd was. Alle bijbelvertalers uit de
mythologische monsters zijn bedoeld. Anderen denken
eeuwen daarvoor hadden een groot probleem in 1
aan een buffel en aan een dolfijn. Er zijn ook uitleggers
Samuel 13:21. De Statenvertalers van 1637 bijvoorbeeld
die zeggen dat het niet om twee dieren gaat, maar om
vertaalden het vers met: ‘Maar zij hadden tandige vijlen
één schepsel dat in Job 40:25 de naam Leviatan krijgt.
voor hun houwelen…’ Zij hadden er geen idee van dat met het woordje piem een bepaald bedrag voor het
De meeste uitleggers vatten Behemot en Leviatan op
onderhoud van landbouwwerktuigen werd bedoeld.
Gebruik de bijgevoegde acceptgiro of maak uw bijdrage over op
als eigennamen van dieren die veel overeenkomsten
Dankzij de resultaten van archeologisch onderzoek is de
rekeningnummer NL38 INGB 0000 0160 20 o.v.v. China.
hebben met bekende, grote en gevaarlijke dieren,
vertaling van dit bijbelvers een stuk duidelijker geworden.
Ook kunt u via www.bijbelgenootschap.nl/china met iDeal uw gift overmaken en meer informatie lezen over het project.
10
lezers over de Bijbel.
zeventiende eeuw) dachten velen dat het Hebreeuwse
zorgen dat Chinese gelovigen een eigen bijbel krijgen.
prangende vragen van
maar die in de beschrijving ook net even anders zijn. De Bijbel in Gewone Taal sluit bij die opvatting aan.
Heeft u zelf een vraag over een tekst in de Bijbel? Stuur uw vraag naar Jaap van Dorp via
[email protected]. 11
ERVAREN
BIJBEL OP DE KANSEL
Bij dit doopfeest in de Wilhelminakerk in Haarlem is de Bijbel prominent aanwezig: op de kansel en op de lessenaar. Een van de doopouders heeft de Kijkbijbel in zijn hand. Op het liturgiebord staat Efeziërs 1:3-14 over de ‘boodschap van de waarheid.’ Maar ook een andere tekst uit de Bijbel past bij dit feest: ‘Laat de kinderen bij me komen (…) want het koninkrijk van God behoort toe aan wie is zoals zij.’ (Marcus 10:14)
‘LAAT DE KINDEREN BIJ ME KOMEN...’
Marcus 10:14
Wilhelminakerk in Haarlem
12
13
DOORGEVEN
BIJBEL VOOR ELKE GENERATIE
De Bijbel leeft...
…voor moeder Marjan en dochter Maartje ‘Mama, u moet die teksten van oma nog eens lezen!’ Maartje (12) praat met haar moeder Marjan (40) over de Bijbel. Twee generaties delen hun bijbelervaringen. Wat kun je van elkaar leren? Marjan, wat heb je van huis uit meegekregen uit de Bijbel?
zijn, liefde te geven. Aan collega’s, vrienden, mijn
Ik kom uit een protestants gezin. Mijn moeder is
haar voorleven dat de God van de Bijbel goed is. Dat
overleden toen ik vijf was. Thuis werd er elke dag uit
de Bijbel leeft!
gezin en Maartje. Dat is iets waar ik sterk in ben. Ik wil
de Bijbel gelezen. Om te checken of we wel goed luisterden, moesten we het laatste woord herhalen.
En, Maartje, ervaar jij dat ook?
Maar wat de tekst met je deed? Daar praatten we niet
Ja, dat herken ik wel van mijn moeder. Op school
over. Door mijn belijdenistekst kwam de Bijbel voor
vertelt mijn juf Marjan een bijbelverhaal vaak als een
mij echt tot leven en dat had grote impact op mij. In 1
toneelstukje. Het verhaal is dan net echt. En aan het
Petrus 5:7 (NBG 1951) staat: ‘Werpt al uw bekommer-
einde weet ik er alles van!
Marjan
nis op Hem, want Hij zorgt voor u.’ Deze tekst gaf mij vertrouwen. Ik was geliefd. En deze woorden hielpen
Marjan: Dat is tegenwoordig wel echt veel beter! Ik
Getrouwd met Jeroen (41),
mij om met het verlies van mijn moeder om te gaan.
moest op de lagere school gewoon de bijbelboeken
moeder van Maartje (12),
Mijn oma hielp daarbij, door verhalen met mij te lezen.
en teksten uit m’n hoofd leren. Nu vertalen ze de teksten
Willemijn (9) en Joris (5),
van toen naar de belevingswereld van kinderen nu.
verpleegkundige in de
En leeft de Bijbel nog steeds zo voor jou?
Ik denk dat je daardoor beter de betekenis van een
gehandicaptenzorg, leest
De Bijbel is het allerbelangrijkste boek. Eigenlijk niet
bijbelverhaal voor je leven kunt ontdekken.
twee keer per dag in de
zozeer als boek, maar als woorden van God. Ik vind
Bijbel. Favoriete bijbeltekst
Lezen jullie trouwens ook wel eens samen de Bijbel?
is 1 Korintiërs 13. Marjan is
Maartje: ’s Ochtends lees ik zelf uit een bijbels dagboek.
vrijwilliger bij het Nederlands
Hoe zit dat bij jou, Maartje?
Daarin staat een korte bijbeltekst met uitleg en een
Bijbelgenootschap.
Ik vind de verhalen in de Bijbel wel mooi en wonderlijk.
gebed voor iedere dag. We lezen ’s avonds met z’n
De zee gaat open, Jezus staat op uit de dood. Die
allen uit de kinderbijbel. Dan praten we ook over de
verhalen laten zien hoe groot God is. Maar misschien
verhalen. ›
er mijn inspiratie en levensdoel in.
komt de Bijbel meer tot leven als ik meer leer uit mijn bijbels dagboek.
Marjan, je zegt dat de Bijbel je inspireert. Wat betekent dat dan in de praktijk? Jezus zat met tollenaars aan tafel, en hij schoof bij meer mensen aan. Ik probeer ook verdraagzaam te 14
Ik wil haar voorleven dat de God van de Bijbel leeft 15
BIJBEL VOOR ELKE GENERATIE
BIJZONDERE BIJBELTEKST
ds. Pierre Chevallier
Op school vertelt juf Marjan een bijbelverhaal vaak als een toneelstukje
Je kunt overigens ook naar andere vormen zoeken zodat de Bijbel tot leven komt. Marjan: Ja, The Passion is daar een mooi voorbeeld van. Het verhaal komt echt je huiskamer binnen. En door de liederen komt het verhaal ook bij de kinderen aan. Maar het verhaal is verschrikkelijk. Daar moet je wel met elkaar over in gesprek blijven. Wij gaan op een open manier met de Bijbel om. Ik hoop dat het daardoor voor onze kinderen een belangrijk boek blijft.
of De Nieuwe Bijbelvertaling erbij. Omdat het verhaal
En willen jullie elkaar nog iets meegeven uit de Bijbel?
uit de originele vertaling dan dichterbij komt.
Maartje: Mama, u vertelde net dat oma bijbelteksten
Marjan: We pakken ook wel eens de Statenvertaling
Bijzondere bijbeltekst: Jesaja 11:9 de dagen waar in ‘de Aarde vol zal zijn van de kennis des Heeren’
altijd heel levend maakte als jullie samen uit de Bijbel
Amsterdam, woensdagavond 29 juni 1814. Tweehonderd jaar
zoals uitgedrukt in artikel 1 van de statuten: ‘de zoo gewenschte
Marjan, maakt het jou uit welke bijbel Maartje leest?
lazen. En dat u zich nog teksten herinnert. U moet de
geleden werd in de Engelse Kerk op het Begijnhof het Nederlands
verspreiding van den Bijbel zonder aanteekeningen onder alle de
bijbelteksten blijven lezen die vroeger belangrijk voor u
Bijbelgenootschap opgericht. Het initiatief daartoe was uitgegaan
gezindheden.’ Dit sluit naadloos aan bij de tekst uit Jesaja. Tijdens
Mijn vertaling hoeft niet Maartjes vertaling te zijn. Ik
waren. Zo houdt u ook oma in herinnering.
van het Brits Bijbelgenootschap.
de bijeenkomst werden de reglementen aangenomen en werd het
groeien op met De Nieuwe Bijbelvertaling, misschien
Marjan: Maartje, mijn bijbeltekst voor jou is 1 Korintiërs
Na een kort openingswoord van de Amsterdamse burgemeester
Binnenlandse Zaken. Na deze bijeenkomst, die niet langer dan een
Maartje
later wel met de Bijbel in Gewone Taal. De teksten
13. Liefde, daar gaat het om in het leven. Of je nu
hield de secretaris, P. Chevallier, een gloedvolle rede. Hij eindigde
uur duurde, kwam het bestuur van het Nederlands Bijbelgenootschap
Zit in groep 8, leest twee
leven voor ieder in een eigen taal. Maartje heeft zelf
havo of vwo gaat doen of hoe je leven ook verdergaat.
met woorden uit Jesaja 11:9: ‘Hoe aangenaam zoude voor ons het
in de consistoriekamer bijeen voor zijn eerste vergadering. Er werden
keer per dag in de Bijbel.
haar bijbels dagboek uitgekozen, dat is waar zij nu
Je bent wie je bent, geliefd en uniek gemaakt. ■
vooruitzicht zijn […] om niet alleen onder ons, maar ook in vreemde
praktische zaken afgehandeld en er werd besloten de oprichting van
Favoriete bijbeltekst is
mee uit de voeten kan. Ik heb wel tien bijbelse dag-
gewesten het woord des levendigen Gods over te brengen, en zoo
het Nederlands Bijbelgenootschap plaatselijk en landelijk bekend te
de dagen te verhaasten, waar in de Aarde vol zal zijn van de kennis
maken. En het nieuws werd inderdaad bekend, zelfs in de regio beneden
des Heeren.’ Het doel van het Nederlands Bijbelgenootschap was,
de grote rivieren, waar overwegend rooms-katholieken woonden.
ben met de NBG 1951 opgegroeid. Mijn kinderen
Exodus 14:21-22.
boeken staan, maar of Maartje daar ooit in gaat lezen? Ik denk het niet…
16
bestuur gevormd. Voorzitter werd W.F. baron Roëll, minister van
Lees meer ervaringsverhalen van leden op www.bijbelgenootschap.nl/ervaardebijbel.
17
RUBRIEK DOORGEVEN
BUITENLANDS VERTAALPROJECT Vertaaldilemma uit 1 Koningen 12:10 Het Hebreeuwse zinnetje ‘mijn pink is dikker dan mijn vaders lendenen/middel’ is in feite een eufemisme. De Nieuwe Bijbelvertaling heeft het expliciet gemaakt met ‘mijn pink is dikker dan het lid van mijn vader’. De bedoeling is: vergeleken bij mij was mijn vader niets. Een expliciete vertaling valt in de Karakalpakse schaamtecultuur niet goed: men is niet gewend dingen ronduit te benoemen. Maar een vertaling die meer de inhoudelijke kant van de uitspraak weergaf, werd lang en uitleggering. De vertalers hebben na lang zoeken besloten toch maar meer letterlijk te vertalen, en ‘mijn vaders middel’ te handhaven.
Geheime ontmoeting Twee keer per jaar reizen de vertalers, Marijke en de SIL/Wycliffe-exegeten af naar het buurland Kirgizië.
GEHEIME ONTMOETING, EERSTE KARAKALPAKSE VERTALING
Ze verblijven een week in een eenvoudig, christelijk guesthouse. ‘We nemen dan ook Russische literatuur mee en achtergrondinformatie uit de Bijbel. Op een beveiligd deel van hun computer slaan de vertalers de scans op.’
Vertaaldilemma’s Marijke: ‘Tijdens de vertaalweek nemen we de teksten door. Welke keuzes hebben de vertalers gemaakt en
Het vertaalteam buigt zich over de teksten. Vanwege privacyredenen is de foto bewerkt. (Foto: Marijke de Lang)
Marijke de Lang
Regelmatig stapt zij in het vliegtuig. Naar Moskou, Istanbul, Kirgizië. We spreken Marijke de Lang, Global Translation Advisor voor de United Bible Societies (UBS) regio Centraal-Azië. Ze neemt ons mee naar Kirgizië. Daar werkt zij samen met vertalers en exegeten in het geheim aan de eerste vertaling in het Karakalpaks. Dat is een bijzonder project van de UBS, het Institute for Bible Translation (ITB), en SIL/ Wycliffe, met financiële ondersteuning van het Nederlands Bijbelgenootschap.
waarom? Als vertaalconsulent geef ik inhoudelijk advies en moet ik uiteindelijk de vertaling goedkeuren. We bespreken vertaaldilemma’s: Hoe ga je om met beeldspraak, met poëzie, met begrippen die onbekend zijn in de Karakalpakse cultuur? Hoe vertaal je bijvoorbeeld grof taalgebruik uit de Bijbel in een land met een schaamtecultuur? Vousvoyeer je of tutoyeer je? Historisch gesproken is de Karakalpakse samenleving namelijk door haar nomadische achtergrond egalitair.
niet, dus we zoeken andere middelen om de Bijbel
Ook moet je rekening houden met de zinsstructuur in
dichtbij te brengen. Via de website van het IBT kunnen
‘Ik zie de vertalers twee keer per jaar,’ vertelt Marijke.
wisselen. Marijke: ‘Onlangs zijn ze door de geheime
het Karakalpaks. Die is totaal anders dan in het
mensen de Bijbel downloaden. Hoe Karakalpakken dat
‘Skypen met de vertalers kan niet, bellen lukt niet.
politie opgepakt en ondervraagd over hun werk. Dat
Hebreeuws en Grieks.’
weten? Dat horen ze via-via. Ook zijn er sleutelhangers
We kunnen ook niet samenkomen in Karakalpakstan.
heeft de vertalers erg van hun stuk gebracht.’
waar de Bijbel als mp3 op staat, maar ook muziek, die
Zorgen voor elkaar
Want het stalinisme is nog steeds niet verdwenen,
ze kunnen afspelen als er gevaar dreigt.’
religie wordt gezien als een bedreiging voor de staat.
Alleen aan het werk
Zeven dagen trekken ze met elkaar op. Marijke: ‘Ik
Een klein percentage Karakalpakken is christen. Via
‘De vertalers werken thuis,’ vertelt Marijke. ‘Ze gebruiken
neem ook de tijd om te horen hoe het met de vertalers
Bijbel die troost
leiders van ondergrondse kerken hoorden we dat er
Paratext, een computerprogramma waarin ze de ver
gaat, en met hun gezin. Of ze medische problemen
‘Al zijn het maar een paar mensen bij wie de Bijbel
2012 als Translation Advisor.
grote behoefte was aan een bijbelvertaling in hun
taling intypen en waarin ze die ook kunnen vergelijken
hebben of wellicht financiële zorgen. We gaan samen
terechtkomt, dan vind ik dit project al geslaagd,’ zegt
Ze traint vertalers, aankomen-
eigen taal. Gelukkig hebben we twee vertalers gevon-
met de oorspronkelijke talen en met Russische en
naar de kerk. Voor de vertalers is het heel bemoedigend
Marijke. ‘We doen wat we kunnen met de misschien
de vertaalconsulenten en
den, die zichzelf in gevaar durven te brengen om de
Engelse vertalingen. Anders dan in Nederland hebben
om medechristenen te spreken en een preek te horen.
beperkte middelen. Maar we hopen dat er uiteindelijk
stafleden van bijbelgenoot-
Bijbel te vertalen.’
ze geen bibliotheek en kunnen ze geen informatie op
Zo’n project leiden gaat dus verder dan de teksten
een bijbel komt die gelovigen in Karakalpakstan
internet opzoeken. Hun kennis van het Hebreeuws en
controleren. Het is zorg dragen voor elkaar. Je moet je
bemoedigt en troost.’
Dr. Marijke de Lang werkt sinds 2003 bij de United Bible Societies en vanaf
schappen, en leidt vertaalprojecten in Centraal-Azië,
Gevaar voor vervolging
Grieks is beperkt. Dat is ook niet gek, want er is geen
voorstellen dat je een intensieve band krijgt. Want het
waaronder Karakalpakstan.
Ondanks het gevaar voor vervolging werken twee
mogelijkheid om theologie of klassieke talen te studeren.
Nieuwe Testament vertalen, duurt alleen al zeven jaar.’
Van 1993 tot 2003 werkte
vertalers aan de eerste Karakalpakse Bijbel. Ze werken
We trainen hen wel, maar we zien hen te weinig om
zij als nieuwtestamenticus
ieder vanuit huis en ze hebben onderling vanwege
hen beter op te leiden. Wel hebben zij wekelijks
Verspreiden van Bijbels
bij het Nederlands Bijbel
de veiligheid maar zelden contact. Een enkele keer
contact met drie SIL/Wycliffe-exegeten die hen, via
Als de vertaling klaar is, dan moet die nog bij de mensen
genootschap.
spreken ze af op de markt, om documenten uit te
e-mail, helpen en advies geven.’
komen. Marijke: ‘De Bijbel drukken en verspreiden kan
18
Marijke werkt vanuit huis mee aan de bijbelvertaling.
Meer informatie over vertaalprojecten in het buitenland vindt u op www.bijbelgenootschap.nl/ buitenland. 19
UITGAVEN
UITGAVEN
Speciale selectie van NBG-uitgaven
LEDEN KORTINGSACTIE
Allemaal mannen. 21 bijbelse portretten Nederlandse theologen portretteren 21 mooie, wispelturige, machtige of wijze mannen uit de Bijbel, onder wie Simson, Petrus, Pilatus en Job. Bij iedere bijdrage is een kunstafbeelding te zien van de tentoonstelling
WELKE HELM DROEG GOLIAT?
Thuis in de Bijbel. Oude meesters, grote verhalen uit Museum Catharijneconvent. Met bijdragen van theologen Nico ter Linden, Tom Mikkers, Teunard van der Linden en Erik van Halsema. Een uitgave in samenwerking met NCRV – Schepper & Co en Museum Catharijneconvent. € 15,95 nu met kortingsactie voor leden (zie pagina 23) ISBN 978-90-8912-076-2
Super Samaritaan Irene Goede (links) en Roelien Smit bekijken de schetsen van de Jeugdbijbel (Foto: Lianne ter Maat)
Op 28 juni verschijnt de Jeugdbijbel, een nieuwe uitgave van het Nederlands Bijbelgenootschap en uitgeversgroep Royal Jongbloed. Bijna vier jaar lang werkten beide partijen aan dit unieke boek. En het resultaat mag er zijn. De Jeugdbijbel telt ruim 400 pagina’s: 74 verhalen van 3 auteurs, 10 themapagina’s en heel veel tekeningen, gemaakt door 1 illustrator.
Meesters- en juffenbijbel
Qumran en de Bijbel
In Super Samaritaan staan de mooiste bijbel-
Over ontstaan, over-
verhalen van meesters en juffen in Nederland.
levering en vertaling van
Aanleiding was het 200-jarig bestaan van het
de Bijbel
Nederlands Bijbelgenootschap waarvoor een
Informatief boek over
schrijfwedstrijd werd georganiseerd. Een boek
de vondsten bij Qumran
met vijftien verhalen en 23 illustraties van
en de gevolgen voor
schoolkinderen.
bijbelvertalen. Nu € 9,95
€ 12,50
ISBN 978-90-8912-061-8
ISBN 978-90-8912-075-5
Die illustrator is Irene Goede, bekend
bijvoorbeeld dat van de hoofdpersoon in het bijbelverhaal zelf of van
van onder meer haar dierenillustraties
een kind dat de gebeurtenis kan hebben meegemaakt. Zo zijn de
in de NRC. Voordat zij de eerste strepen
verhalen vanuit een originele invalshoek geschreven, waardoor ze op
Jozua
op papier zette, deed zij uitgebreid
een nieuwe en verrassende manier dichtbij komen. De Jeugdbijbel is
Vertaling van de Societas Hebraica
onderzoek. Irene: ‘Ik zocht naar infor
bedoeld voor de leeftijdsgroep 9-12 jaar, een kinderbijbel voor iets
Amstelodamensis
matie over kleding, dieren, planten en
oudere kinderen, met een ruime keuze aan verhalen om zelf te lezen,
Een vertaling gemaakt aan de hand van de uitgangs-
architectuur in de tijd van de Bijbel. Van
voor te lezen of samen aan tafel te lezen.
punten van de Societas Hebraica Amstelodamensis
NBV Dwarsligger
(SHA). Met aantekeningen bij de tekst van de vertaling.
De Bijbel in de meest compacte vorm en toch
€ 14,95 ISBN 978-90-8912-066-3
leesbaar! € 19,95 ISBN 978-94-6073-023-8
bijbelwetenschapper Roelien Smit van het Nederlands Bijbelgenootschap kreeg
Samenwerking
IN PRIJS VERLAAGD
IN PRIJS VERLAAGD
ik veel informatie over details: welke helm Goliat droeg, en welke
Het Nederlands Bijbelgenootschap werkte samen met uitgeversgroep
ovens mensen gebruikten om stenen te bakken. Ik heb veel gegevens
Royal Jongbloed aan deze uitgave. Het Nederlands Bijbelgenootschap
verzameld, te veel om te kunnen gebruiken. Na dit onderzoek begon
voorzag in achtergrondmateriaal en exegetische informatie, las mee
Nieuwe Bijbelvertaling
ik te schetsen. Mensen in de illustraties moeten genoeg verschillen
met de uitwerking ervan in het verhaal en maakte de uitgave mede
met omslag Henk Helmantel
van elkaar; ze moeten zichzelf blijven en een eigen karakter hebben.
financieel mogelijk. De uitgeverij heeft de auteurs en de illustrator
Een editie van De Nieuwe Bijbelvertaling met een
Deze uitgaven zijn verkrijgbaar via
Dat was soms best lastig.’
begeleid om er een mooi en verzorgd geheel van te maken.
nieuw omslagontwerp, gemaakt door de bekende
www.bijbelgenootschap.nl/bijbelshop
schilder Henk Helmantel. Deze bijzondere editie
Originele invalshoeken De auteurs van de Jeugdbijbel zijn Mireille Geus, Corien Oranje en Lieke van Duin. Zij vertellen elk verhaal vanuit een ander perspectief, 20
Er is een gratis voorpublicatie van de Jeugdbijbel met daarin vier mooie verhalen. Lees de verhalen via www.bijbelgenootschap.nl/gratis-jeugdbijbel.
de (christelijke) boekhandels en de uitgevers.
heeft een beperkte oplage. € 35,- ISBN 978-90-891-20-65-6
21
LIDMAATSCHAP
NEDERLANDS BIJBELGENOOTSCHAP
HET NEDERLANDS BIJBELGENOOTSCHAP BRENGT DE BIJBEL DICHTBIJ
Lidmaatschap
Daarnaast biedt het lidmaatschap u een aantal voordelen. We
Samen met meer dan 147.000 mensen brengen we de Bijbel
Ledenvoordelen
dichtbij. Een van die mensen bent u. Met uw lidmaatschap
• vier keer per jaar het nieuwe ledenmagazine Bijbel Dichtbij
draagt u bij aan de doelstellingen van het Nederlands Bijbelge-
• ledenkorting op enkele nieuwe bijbels, boeken en uitgaven
nootschap: de Bijbel vertalen, de Bijbel beschikbaar stellen, het
over de Bijbel
begrip van de Bijbel bevorderen en de relevantie van de Bijbel
• gratis toegang tot lezingen en tentoonstellingen over de Bijbel
laten ervaren. Samen met onze leden maken we het moge-
• exclusieve toegang tot een nieuwe bijbelwebsite met diverse
zetten een aantal van deze ledenvoordelen voor u op een rij.
lijk dat mensen de Bijbel ontdekken, ervaren en doorgeven.
bijbelvertalingen, visuele achtergrondinformatie over de
Dat doen we voor volgende generaties, in andere talen en in
Bijbel en uitleg bij ingewikkelde begrippen. Deze is in het
nieuwe vormen.
najaar beschikbaar.
Meer weten over het lidmaatschap van het Nederlands Bijbelgenootschap? Kijk op www.bijbelgenootschap.nl/lidmaatschap.
GRATIS naar de JUBILEUMTENTOONSTELLING van het Nederlands Bijbelgenootschap! Laatste kans op gratis toegang
De Bijbel ontdekken
van mensen uit alle eeuwen. ‘Ik lees altijd na het eten met mijn
‘De Bijbel is een ingewikkeld boek en roept soms meer vragen op
gezin aan tafel uit De Nieuwe Bijbelvertaling,’ vertelt NBG-lid Marjan
dan antwoorden!’ Een uitspraak die je steeds vaker hoort. ‘Eigenlijk
Toet (40). ‘Ik ben al jaren lid van het Nederlands Bijbelgenootschap
best logisch,’ reageert NBG-bijbelwetenschapper Jaap van Dorp. ‘De
omdat de Bijbel voor mij en mijn gezin een heel belangrijk boek is. Ik
bijbelboeken zijn geschreven in een compleet andere tijd en cultuur
hoop dat iedereen de mogelijkheid krijgt om de Bijbel te lezen. In zijn
dan de onze. Hoe kan een eeuwenoud boek dan vandaag tot je
of haar taal, hier in Nederland of ver over de grenzen.’
voor nodig. We vertalen de Bijbel uit de brontekst in goed Nederlands,
De Bijbel doorgeven
zodat mensen een leesbare bijbel hebben. We maakten eerder de
Voor iedereen een begrijpelijke bijbel in de eigen taal. Het Nederlands
NBG-vertaling 1951, de Groot Nieuws Bijbel, De Nieuwe Bijbelvertaling
Bijbelgenootschap werkt aan deze missie, hand in hand met bijbel
en straks komt de Bijbel in Gewone Taal uit. De Bijbel wordt ook
genootschappen wereldwijd. ‘In Guatemala hebben kinderen nu
begrijpelijker door achtergrondinformatie te geven in lezingen, blogs
eindelijk een bijbel en een passend zondagsschoolprogramma. De
en workshops. En door (online) vragen van bijbellezers te beantwoorden.’
Bijbel maakt ze weerbaar. En dat is hard nodig, want ze leven in een gewelddadige omgeving,’ zegt Joyce van de Veen, hoofd Buitenlandwerk van het NBG. ‘En in Ossetië helpen we op dit moment het
De Bijbel laat je eigenlijk nooit onberoerd. Hij zet je aan het denken,
Russische Bijbelgenootschap om de Bijbel in het Ossetisch te vertalen.
roept vragen op of geeft nieuwe inspiratie. De tekst die je vandaag
Veel mensen leven van heel weinig, de eerste uitgaven brachten daar
leest, kan morgen ineens opnieuw tot je spreken. Dat is de ervaring
zoveel vreugde! Midden in de ellende geeft de Bijbel nieuwe hoop.’
22
Normale toegangsprijs volwassenen € 12,50 per persoon.
€ 3,- KORTING op Allemaal mannen. 21 bijbelse portretten Bij inlevering van deze bon ontvangt u € 3,- korting op de uitgave Allemaal Mannen. 21 bijbelse portretten (ISBN 978-90-8912-076-2). U betaalt als NBG-lid slechts € 12,95 (i.p.v. € 15,95). Lever deze bon in bij uw boekhandel of bestel via de webshop www.uitgeversgroepjongbloed.nl en vul bij uw
bestelling de code MANALLE in. Geldig van 15 juni tot 15 september 2014, zolang de voorraad strekt. Informatie voor de boekhandelaar: U kunt de ingeleverde bonnen opsturen naar: Royal Jongbloed, Antwoordnummer 1101, 8440 VB Heerenveen
€ 5,- KORTING op pakketuitgave Allemaal mannen en Allemaal vrouwen Bij inlevering van deze bon ontvangt u € 5,- korting op de pakketuitgave Allemaal Mannen en Allemaal Vrouwen. 21 bijbelse portretten in één pakket (ISBN 978-90-8912-086-1). U betaalt als NBG-lid slechts € 19,95 (i.p.v. € 24,95). Lever deze bon in bij uw boekhandel of bestel via de webshop
LEDENVOORDEEL
LEDENVOORDEEL
www.uitgeversgroepjongbloed.nl en vul bij uw bestelling de code PAKALLE in. Geldig van 15 juni tot 15 september 2014, zolang de voorraad strekt. Informatie voor de boekhandelaar: U kunt de ingeleverde bonnen opsturen naar: Royal Jongbloed, Antwoordnummer 1101, 8440 VB Heerenveen
✂
De Bijbel ervaren
[email protected].
✂
spreken? Daar is kennis van de oorspronkelijke context van de Bijbel
Op vertoon van deze bon kunt u samen met kinderen, kleinkinderen, vrienden en bekenden garatis de tentoonstelling Thuis in de Bijbel bezoeken. Geldig voor maximaal tien personen per coupon.
Wilt u met meer personen komen? Meld uw groep dan aan bij het Nederlands Bijbelgenootschap via
✂
Van de NBG-vertaling uit 1951 tot The Passion. Het Nederlands Bijbelgenootschap brengt de Bijbel dichtbij, al meer dan tweehonderd jaar. We maken bijbels, kinderbijbels en boeken bij de Bijbel. Ook geven we lezingen over de Bijbel, zodat het eeuwenoude boek vandaag de dag tot leven komt. Buiten Nederland werken we mee aan nieuwe vertalingen, zodat iedereen op de wereld uiteindelijk een eigen bijbel heeft. Samen met u willen we het mogelijk maken dat iedereen de Bijbel kan ontdekken, ervaren en doorgeven.
GRATIS TOEGANG
23
BIJBEL IN HET STRAATBEELD
Het woord paradijs komt van het Griekse paradeisos, dat weer een Oudperzisch leenwoord is. Het betekent ‘park’ of ‘afgesloten hof’. In de oude Griekse vertaling van de Bijbel wordt dit woord gebruikt voor de hof van Eden (Genesis 2:15). In Jesaja 51:3 wordt het beeld van het paradijs, als ideale leefomgeving die de mens kwijtgeraakt is, opgenomen in de hoop op het herstel van Jeruzalem. In het Nieuwe Testament krijgt deze hoop een nog duidelijkere plaats in de eindtijdverwachting (Openbaring 2:7).
