Ledenmagazine december 2015 - nr. 4
BIJBEL DICHTBIJ
DE BIJBEL GEEFT MIJ HOOP Sybout van der Meer vertelt wat Kerst voor hem betekent
Verdieping
WAAROM LIGT DE REDDER IN EEN VOERBAK?
Buitenland
2.000 LUISTERBIJBELS VOOR ETHIOPIË
Bijbel voor iedereen
DE GEVLUCHTE MOSTAFA OVER DE BIJBEL
COLUMN
Hoop en toekomst Als ik terugkijk op het afgelopen jaar, denk ik al gauw aan de heftige conflicten wereldwijd. In Nederland merkten we er iets van door de mensen die naar ons land vluchtten. Duizenden Syrische vluchtelingen kwamen naar Nederland, moslims en christenen. Vanuit het Bijbelgenootschap wilden we in dit roerige jaar laten zien dat de Bijbel een boek van hoop en toekomst is. Met uw steun konden we duizenden christelijke Syrische vluchtelingen een eigen bijbel geven, een lichtpuntje in een donkere tijd. Dat de Bijbel de toekomst heeft, werd goed duidelijk op het NBGBijbelfestival in Utrecht. Daar vierden 3.200 ouders en kinderen
Foto: NBG/Sandra Haverman
met elkaar dat de Bijbel hoop en vreugde brengt. En door het verschijnen van de Samenleesbijbel dit jaar kunnen verschillende generaties samen aan de slag met de Bijbel in Gewone Taal. Tijdens
Ik wens u gezegende kerstdagen, en een voorspoedig 2016.
het Bijbelfestival hebben we ook Alef gepresenteerd, ons nieuwe Rieuwerd Buitenwerf
bijbelblad voor kinderen. Deze maand lezen tienduizenden kinderen het kerstnummer, dat via kerken, scholen en kerstmarkten verspreid is. Dankzij uw bijdrage kunnen we de Bijbel dicht bij veel mensen
Algemeen directeur
brengen, en hen zo een perspectief van hoop en toekomst bieden.
NIEUWS Alstublieft: het nieuwe bijbelleesrooster
Gratis bijbels voor vluchtelingen
Bij deze Bijbel Dichtbij vindt u
bijbel. Het Nederlands Bijbelgenootschap stelt daarom 5.000
het nieuwe bijbelleesrooster voor
Arabische bijbels ter beschikking. Kerken, hulporganisaties en
2016. De zorgvuldig samen-
particulieren kunnen deze bijbels gratis bestellen en uitdelen. Steun
gestelde teksten helpen u om
deze actie via www.bijbelgenootschap.nl/syrischevluchtelingen.
Veel christelijke vluchtelingen uit Syrië zijn alles kwijtgeraakt, ook hun
elke dag een bijbelgedeelte te lezen. Elke maand wordt er een tekst extra dik kers tnum mer
voor jou! het bijbelb lad
ke ker : e ca
en
ond
en!
een
over
Alles
herder uit de tijd van de
hoorn
Bijbel
Veel herders hadden een fluit, waar ze op om de schapen speelden rustig te maken. Een herdersfluit was gemaakt van twee rietstengels waar gaatjes in gemaakt waren.
DEBIJBEL.NL
| ILLUSTRATIE:
meer. Wilt u een gratis proefexemplaar 5
vijf keer
16
aanvragen voor uw (klein)kind? Ga dan naar www.bijbelgenootschap.nl/alef.
en
reiz
boekjes tegen kostprijs bestellen bij het Neder-
Slinger Zie je ook de slinger van de herder? werd gebruikt om kleine steentjes De slinger schieten. Daarmee mee weg te kon de herder wegjagen, of wilde dieren ervoor zorgen dat een schaap te ver weg liep. niet De herder slingerde een steen tot weglopend vlak voor schaap. Dan kwam het schaap een terug naar de kudde. weer
MIKKO KRIEK
st
po
Zie je dat de herder een staf in zijn hand houdt? De herder gebruikte die als wandelstok tijdens het lopen. Maar hij kon er ook zijn schapen leiden: hij zorgde mee dat de schapen ervoor bij elkaar bleven, en dat ze niet op gevaarlijke plekken terechtkwamen.
| ILLUSTRATIE:
er
DEBIJBEL.NL
het bijbelblad voor jou!
MIKKO KRIEK
Staf
12
mooie kans om veel mensen kennis te laten maken met het goede nieuws. Kerken konden de
Kerst Waar geve om n mann wijze en go ud?
Een herder had ook altijd een oude hoorn van een schaap of geit bij zich. Daar zat een beetje Die olie gebruikte olijfolie in. schapen gewond hij als zijn om de wonden waren, te verzorgen.
Herdersfluit
taal. Deze speciale uitgave geeft kerken een
boordevol puzzels, verhalen, weetjes en
kk
Gev
tegenkomt met het Lucas-evangelie in gewone
Nieuw: bijbelblad Alef Alef is het nieuwe bijbelmagazine voor kinderen van 7-12 jaar. Het staat
21
6
lek
Grote kans dat u deze Kerst in uw kerk boekjes
r 2015
ba
Lucas-evangelie om door te geven
nr 2 - decembe
een
uitgelicht waar u op debijbel.nl meer informatie over kunt vinden.
dit is een uitgave van het
lez e n | d o e n | o nt d e k k e n
lands Bijbelgenootschap. De deeluitgave is ook voor € 1,- te koop in de boekhandel. 2
Kijk voor meer nieuws op www.bijbelgenootschap.nl.
INHOUD
02 Column 03 Inhoud 07 Bijzondere bijbeltekst 10 Bijbel open
04
12 #Durf te vragen 14 Nieuwe generatie 19 Uitgaven
Waarom ligt de redder in een voerbak? Verdieping
08
Geef een luisterbijbel voor Ethiopië Bijbelgebruik wereldwijd
Het kerstverhaal is versteend tot een ansichtkaart met
In Ethiopië wonen miljoenen christenen. Bijna de helft
een kribbe, een blauw geklede Maria, een oude Jozef,
is analfabeet en heeft nog nooit een letter in de Bijbel
en natuurlijk baby Jezus als middelpunt. Directeur en
gelezen. Het Ethiopisch Bijbelgenootschap verspreidt
bijbelwetenschapper Rieuwerd Buitenwerf belicht een
de Bijbel als luisterbijbel, zodat Ethiopische christenen
andere kant van het bekende verhaal.
toch Gods woord kunnen horen.
13
16
20 Buitenlands vertaalproject 22 Bibliotheekschatten 23 Ledenvoordelen 26 Geef voor de Bijbel 28 Kindermagazine Alef
De Bijbel geeft mij hoop De Bijbel...
De gevluchte Mostafa over de Bijbel Bijbel voor iedereen
‘Kerstmis roept bij mij heel veel op. Feest van de
De Afghaanse Mostafa leest tijdens wekelijkse
geboorte van een goddelijk kind, verdriet om het
bijeenkomsten in de Fonteinkerk in Haarlem samen
gemis van mensenkinderen.’ Sybout van der Meer
met anderen uit de Bijbel in Gewone Taal. Hij vertelt
vertelt wat Kerst voor hem betekent.
over zijn achtergrond als vluchteling en over de invloed van de Bijbel op zijn leven.
Colofon Bijbel Dichtbij is het ledenmagazine van het Nederlands Bijbelgenootschap. Het verschijnt vier keer per jaar. hoofdredactie Simone Spijker redactieraad Jessica Bronsema-de Haan, Sandra Haverman, Janneke van der Veer, Esther Wolswinkel met bijdragen van Anne Jaap van den Berg, Jaap van Dorp, Alie Toonstra coverfoto Stefan Witte/Black Sheep productions eindredactie Jolanda Hamers (Hamerschrift) vormgeving bldsprk communicatievormgevers druk De Groot Drukkerij Al tweehonderd jaar brengt het Nederlands Bijbelgenootschap de Bijbel dichtbij in binnen- en buitenland. Dat doen wij door de Bijbel te vertalen, de Bijbel beschikbaar te stellen, uitleg en achtergronden over de Bijbel te geven en mensen de relevantie van de Bijbel te laten ervaren. Ons werk wordt mogelijk gemaakt door de steun van ruim 140.000 leden en donateurs. post Postbus 620, 2003 RP Haarlem t 023 - 514 61 46 e
[email protected] i www.bijbelgenootschap.nl facebook www.facebook.com/Bijbelgenootschap twitter NBG_Bijbel bank NL 74 SNSB 0266 3808 08 BV Lid van de United Bible Societies
3
ONTDEKKEN
Waarom ligt de redder in een voerbak? Het kerstverhaal in een ander licht
Hoe zouden de eerste lezers van het Lucasevangelie het kerstverhaal in Lucas 2 gelezen hebben? Dat is moeilijk voor te stellen. Het kerstverhaal is versteend tot een ansichtkaart met een kribbe, een blauw geklede Maria, een oude Jozef, een os, een ezel en vriendelijke herders. En natuurlijk baby Jezus als middelpunt. Directeur van het Nederlands Bijbelgenootschap en bijbelwetenschapper Rieuwerd Buitenwerf belicht een andere kant van het bekende verhaal.
4
VERDIEPING Schokkend verhaal Een man, ongetrouwd, gaat met een hoogzwangere vrouw op reis om zich te laten registreren. Deze scène uit Lucas 2 moet schokkend zijn geweest voor de eerste lezers. Eer en schande speelden in hun maatschappij namelijk een grote rol. Als een vrouw voor het huwelijk zwanger werd van een ander, ging het aanstaande huwelijk niet door en werd de vrouw verstoten, of erger (bekijk bijvoorbeeld de wetten in Deuteronomium 22, of de overwegingen van Jozef in Matteüs 1:19). Maar hier neemt Jozef een hoogzwangere Maria mee naar Betlehem, in het openbaar. Nu kun je denken: die eerste lezers hadden toch ook Lucas 1 gelezen? Dan weten ze toch dat Maria zwanger is van de Zoon van God? Dat klopt. Maar dat betekent ook dat Lucas niet opnieuw had hoeven noemen dat Jozef en Maria nog niet getrouwd zijn (2:5) – dit had hij immers al in hoofdstuk 1 besproken. Kennelijk legt hij de vinger expres opnieuw op de zere plek.
Redder in een voerbak Lucas 2 is een verhaal vol contrasten. Lucas noemt expliciet twee vertegenwoordigers van de Romeinse overheid: keizer Augustus en ook Quirinius, provinciebestuurder van Syrië (waar Israël onder viel), wordt genoemd. Dat zijn de mensen die ertoe deden in de tijd dat Jezus geboren werd. Hun naam en functie steken schril af bij de man en de vrouw die niet eens een gewone slaapplek kunnen krijgen, terwijl de vrouw nota bene hoogzwanger is. Als hun kind wordt geboren, leggen ze het in een voerbak, of – om in onze tijd het oorspronkelijke effect een beetje te kunnen voelen – in een ‘trog’.
Rieuwerd Buitenwerf
En toch wordt dat kind in het verhaal ‘redder’ genoemd, ‘messias’ en ‘Heer’ (2:11).
Dr. Rieuwerd Buitenwerf
Het zijn koninklijke termen: ook buiten Israël werden keizers en koningen ‘redder’ en
is bijbelwetenschapper
‘Heer’ genoemd. Het contrast tussen de wereldlijke macht en de macht die er echt toe
en directeur van het
doet, namelijk van Gods messias Jezus, had niet groter kunnen zijn.
Nederlands Bijbelgenootschap. Hij werkte
Grote vreugde voor de herders
mee aan de afronding
Ook de scène van de herders die verrast worden door de engel is vol tegenstellingen.
van De Nieuwe
In vers 8 vertelt Lucas hoe herders de wacht houden bij hun schapen in het veld. Een
Bijbelvertaling (2004),
heel gewoon tafereeltje. Dan verschijnt de engel om ‘grote vreugde’ te verkondigen:
aan de Studiebijbel, de
‘Vandaag is jullie redder geboren: Christus, de Heer.’ En waar zullen ze hun redder
Bijbel in Gewone Taal en
vinden? Als baby in een voerbak.
de Samenleesbijbel.
Het kerstverhaal in Lucas trekt de lezers heen en weer tussen zeer grote woorden zoals ‘grote vreugde’, ‘redding’ en ‘bevrijding’, en zeer alledaagse, bijna gênante taferelen. Lucas zet alle middelen in om deze contrasten te versterken, zodat de lezer het goed voelt. Nog een belangrijk detail: Lucas benadrukt dat de geboorte van Jezus plaatsvindt in Betlehem, de stad van David. De oplettende lezer wist: Betlehem is de stad waar de messias geboren zou worden. Lucas maakt door het noemen van de Romeinse overheid en Betlehem duidelijk dat midden in de wereldgeschiedenis theologische geschiedenis wordt geschreven. Het mag dan zo lijken dat de keizer de macht heeft, maar ongemerkt en ongewild zorgt de keizer er met zijn bevel voor dat de messias precies op de juiste plek geboren wordt, zelfs al is er geen slaapplaats voor zijn ouders. Ook de machtigste man ter wereld blijkt een instrument in Gods geschiedenis met de mensen.
Links ziet u een prent van de geboorte van Jezus, gemaakt door Jan Luyken. Luyken was een van de meest bekende prentkunstenaars uit de zeventiende eeuw. Hij maakte kleine prenten bij bijbeluitgaven.
5
VERDIEPING Kerst is de spiegel van Pasen
Lucas 1:68: ‘God is gekomen om zijn volk lutrôsis, bevrijding, te bren-
Lucas legt in het geboorteverhaal van Jezus nadruk op elementen
gen’). Pas in Lucas 24:21 zien we het Griekse woord weer terug. Daar
die in zijn tijd een beeld van schande en vernedering opriepen. Hij
zeggen de Emmaüsgangers tegen Jezus, die zij nog niet herkennen:
benadrukt dat Jozef en de zwangere Maria ongetrouwd zijn, dat de
‘Wij hoopten dat Jezus gekomen was om Israël te bevrijden. Maar nu
messias niet eens op een fatsoenlijke plek geboren kan worden, en
is het al de derde dag na zijn dood.’
noemt zelfs driemaal de voerbak waarin de baby ligt… Waarom doet hij dit? Het antwoord vind je in het slot van het boek, bij de dood en opstanding van Jezus. De dood aan een kruis was de meest schandelijke en vernederende dood die een mens kon ondergaan (lees bijvoorbeeld
Juist vanuit de schande volgt bevrijding
1 Korintiërs 1:23). En toch is het die schandelijke dood van één mens, die Gods bevrijding en redding teweegbrengt. Je kunt Lucas’
Jezus brengt vrede
kerstverhaal dus lezen als een soort spiegel van het paasverhaal.
Maar hier houdt het niet op met de parallellen tussen het kerst- en
Allerlei parallellen illustreren dit. Parallellen zijn bijbelteksten die op
paasverhaal. Als de Emmaüsgangers Jezus eindelijk herkend hebben
elkaar lijken, door inhoud, opbouw of woordgebruik.
en weer bij de andere leerlingen in Jeruzalem zijn, verschijnt Jezus. Hij zegt tegen ze: ‘Ik wens jullie vrede’ (24:36) – de vrede die zijn komst
Historische setting
op aarde zou komen brengen volgens Lucas 2:14.
Het paasverhaal wordt door Lucas net als het kerstverhaal nadrukkelijk in een historische setting geplaatst. Hij noemt twee machtige
Grote vreugde
leiders: Herodes Antipas en Pilatus (Lucas 23:1,7). Het is niet voor
Helemaal aan het slot van het evangelie, als Jezus de leerlingen heeft
niets dat Lucas, als enige van de vier evangelisten, ook Herodes in
gezegend en naar de hemel is gegaan, keren de leerlingen terug naar
het paasverhaal noemt.
Jeruzalem in ‘grote vreugde’. Dit is de eerste keer dat deze woorden gebruikt worden sinds de engel aan de herders het goede nieuws
Bevrijding
kwam vertellen dat ‘het hele volk met grote vreugde zou vervullen’.
Een prachtige parallel is te vinden tussen de passage over de pro-
Zo zien we dat Lucas in zijn weergave van de kerstgeschiedenis een
fetes Hanna (verderop in Lucas 2) en die over de Emmaüsgangers.
aantal duidelijke accenten kiest. Lucas benadrukt dat de belangrijkste
In het tweede deel van Lucas 2 lezen we dat Jezus als baby in de
gebeurtenis ooit, de komst van de messias, de redder, Jezus Christus,
tempel van Jeruzalem is. De profetes Hanna ziet hem, en is God
al direct gepaard ging met, menselijk bezien, schande en vernedering.
dankbaar dat zij de komst van Jezus meemaakt. Ze spreekt vervol-
Juist vanuit de schande volgt de bevrijding, de redding, Gods vrede
gens over het kind Jezus met ‘allen die uitzien naar de bevrijding
op aarde. Het kerstverhaal is daarmee binnen het evangelie niet
(lutrôsis) van Jeruzalem’ (Lucas 2:38). Hij is namelijk de vervulling van
alleen een geboorteverhaal, maar ook een voorafspiegeling van het
de belofte dat God zijn volk komt bevrijden (zo zingt Zacharias in
paasverhaal.
Parallellen
6
Kerstmis
Pasen
Historische setting
• Herodes de Grote (1:5) • Augustus (2:1) • Quirinius (2:2)
• Pilatus (23:1) • Herodes Antipas (23:7) • kruisdood (23:26-49)
Schande en vernedering
• Maria, niet getrouwd, zwanger (2:5) • geen slaapplaats (2:7) • kind in voerbak (2:7, 12, 16)
‘Bevrijding’
• lied van Zacharias (1:68) • Hanna (2:38)
• Emmaüsgangers (24:21)
Engelen
• bij de herders (2:9)
• bij de vrouwen (24:4)
Jezus brengt vrede
• vrede op aarde door Jezus’ komst (2:14)
• Jezus geeft de leerlingen vrede (24:36)
‘Grote vreugde’
• engelen beloven vreugde (2:10)
• leerlingen ervaren vreugde (24:52)
BIJZONDERE BIJBELTEKST
‘Want Gods liefde voor de mensen was zo groot (...)’ Johannes 3:16, Bijbel in Gewone Taal
Henk Brouwer (62) Henk Brouwer is getrouwd, heeft zeven kinderen en werkt als grafisch vormgever. Hij
© Martijn Veluwenkamp
leest elke dag in de Bijbel.
Want Gods liefde voor de mensen was zo groot, dat hij zijn enige
ook. Het was heel bijzonder wat daar gebeurde. Mensen bleven ver-
Zoon gegeven heeft. Iedereen die in hem gelooft, zal niet sterven,
stild staan kijken naar de tekst en lieten hem tot zich doordringen. En
maar voor altijd leven. (Johannes 3:16, Bijbel in Gewone Taal)
kinderen lazen de tekst hardop voor. Sommigen maakten foto’s om eraan herinnerd te blijven. Het is maar één vers uit de Bijbel, maar het
Deze bijbeltekst is voor mij de kern van het evangelie. Zelf weet ik
was duidelijk te merken dat de boodschap binnenkwam. Je ziet wat
dat Gods liefde voor mij groot is en ik wil die liefde ook delen met
voor kracht ervan uitgaat als je de Bijbel dicht bij mensen brengt.
anderen. Meer dan tweeduizend bezoekers maakten zo kennis met de Bijbel. Vorig jaar heb ik daarom samen met mensen uit andere kerken de
Ik zie ernaar uit dat ze ook ontdekken hoeveel liefde God voor hen
kerstkuier georganiseerd in Hattem. Het kerstverhaal kwam tot leven.
heeft. Deze tekst herinnert mij elke keer weer aan die liefde.
We hadden een route uitgezet in het dorp met waxinelichtjes. Op de route werden delen uit het kerstverhaal gespeeld en er was een engelenkoor. Aan het einde van de route kwamen mensen uit bij de
Op 15 december wordt de kerstkuier weer georganiseerd in Hattem.
kerk, waarop we deze bijbeltekst hadden geprojecteerd. Ik stond daar
Meer informatie: https://www.facebook.com/kerstkuierhattem 7
DOORGEVEN
DE GROTE WENS VAN DORPELINGEN IN ETHIOPIË: EEN LUISTERBIJBEL Foto's: NBG/Joyce van de Veen
In Ethiopië wonen miljoenen christenen. Bijna de helft is analfabeet en heeft nog nooit een letter in de Bijbel gelezen. Het Ethiopisch Bijbelgenootschap verspreidt de Bijbel als luisterbijbel, zodat Ethiopische christenen toch Gods woord kunnen horen.
Eén luisterbijbel, dertig luisteraars
Zeker dertig procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens.
Bijzondere belevenis
Vooral op het platteland is het leven zwaar. De agrarische sector lijdt
Het samen beluisteren van bijbelboeken is een bijzondere gebeur-
zeer onder de extreme droogte en verouderde landbouwmethoden.
tenis in deze dorpen. Jong en oud komen samen, de meesten
Kinderen moeten vaak werken en het schoolverzuim is dan ook
kunnen niet lezen. Vaak luisteren dertig mensen tegelijk naar de tekst
groot. Het gevolg is dat miljoenen mensen analfabeet zijn.
van het Nieuwe Testament. Daarna komen de onderlinge gesprekken op gang. De luisterbijbels werken dus ook als sociaal bindmiddel.
1 luisterbijbel, 30 luisteraars
Dat verklaart waarom ook dorpsgenoten die wel kunnen lezen graag
Het Ethiopisch Bijbelgenootschap verspreidt daarom niet alleen
aanschuiven. Nu kunnen ze samen hun geloof beleven en delen.
‘gewone’ bijbels, maar ook luisterbijbels. Het bereik is groot, want met één luisterbijbel kan een heel dorp de Bijbel beluisteren. Het produceren en verspreiden van deze luisterbijbels is een intensief
Op www.bijbelgenootschap.nl/ethiopie vertellen dorpelingen over
proces. Toch lukt het steeds weer om nieuwe dorpen te bereiken.
de impact van de luisterbijbels in hun leven.
8
BIJBELGEBRUIK WERELDWIJD
Adanech (20) en haar baby Daniel (1) uit Odda Moeder
Adanech: ‘Ik ben in een dorpje opgegroeid hier twintig kilometer vandaan. Mijn ouders hadden veel ruzie en mijn vader kwam vaak dronken thuis. Zo’n leven wilde ik later niet. Gelukkig kunnen mijn man en ik goed met elkaar overweg. Hij werkt in een cementfabriek en ik ben thuis om te zorgen voor ons kind. We zijn sinds 2010 lid van een kerk. Elke donderdagavond komen we bij elkaar en luisteren we naar de luisterbijbel. Ik heb geleerd dat samen luisteren naar het woord van God ons voortdurend positief verandert.’
Een luisterbijbel werkt op zonne-energie of via een opwindsysteem, ideaal in omgevingen zonder elektriciteit. Het vertalen van bijbelboeken naar een Ethiopische taal en het inspreken is intensief werk. De luisterbijbel moet bovendien geïmporteerd en verspreid worden. Daarom kost een luisterbijbel € 300,-. Gelukkig kan met één luisterbijbel een heel dorp luisteren naar de Bijbel.
Dagaga: ‘Ik verbouw mais en tarwe en verkoop papaja’s op de markt. Met de
Dagaga (32) uit Shubi Gemo Boer
€ 40,- die ik daarmee verdien kan ik mijn gezin met vier kinderen net onderhouden. We luisteren in ons dorp dagelijks naar bijbelverhalen. Of we nu aan het werk zijn, eten of rusten. De luisterbijbel staat altijd aan. Die verhalen geven mij hoop, want gemakkelijk is ons leven niet. Sinds vier jaar heeft onze kerk een luisterbijbel. Voordat we de verhalen uit de Bijbel leerden kennen, leefden mensen in het dorp in angst. Dankzij het luisteren naar de Bijbel staan we positiever in het leven.’
Als wij samen geven, kunnen zij samen luisteren In 2016 willen wij 2.000 luisterbijbels in Ethiopië verspreiden zodat 60.000 Ethiopiërs de Bijbel kunnen beluisteren. Geeft u bijvoorbeeld € 30,-, dan schenkt u samen met 9 andere gevers 1 luisterbijbel aan een dorp. Maak uw gift over naar rekeningnummer NL74 SNSB 0266 3808 08 o.v.v. ‘Ethiopië’. Of via www.bijbelgenootschap.nl/ethiopie met behulp van iDEAL. Dank voor uw bijdrage!
9
BIJBEL OPEN
‘DUS DOOR TE LUISTEREN KOMT MEN TOT GELOOF, EN WAT MEN HOORT IS DE VERKONDIGING VAN CHRISTUS.’ Romeinen 10:17 (NBV)
10
BIJBEL OPEN
Dagaga (vijfde van rechts op de foto) zit samen met de andere dorpelingen uit Shubi Gemo (Ethiopië) voor de kerk. Elke donderdagavond komen ze bij elkaar. Links zitten de vrouwen, rechts de mannen en in het midden staat de luisterbijbel. Na het luisteren gaan ze met elkaar in gesprek over de Bijbel.
Foto: NBG/Joyce van de Veen
11
Ik ken het begin van het kerstverhaal van Lucas heel goed vanuit de Statenvertaling. ‘En het geschiedde in diezelfde dagen dat er een gebod uitging van de keizer Augustus dat de gehele wereld beschreven zou worden’ (Lucas 2:1). In de Bijbel in Gewone Taal lees ik dat Augustus alle inwoners van het Romeinse rijk wilde laten tellen. Welke vertaling is juist? Beide vertalingen zijn goed, maar de Bijbel in Gewone Taal is net iets preciezer. Lucas gebruikt in het Grieks het woord oikoumenè, dat ‘de hele (bewoonde)
#DURF TE VRAGEN
wereld’ betekent. Belangrijke vorsten in de oudheid, zoals de koningen van de Perzen en de Romeinse keizers, hadden de gewoonte om te overdrijven als het om hun imperium ging. Zij deden alsof ze regeerden over de oikoumenè, ‘de hele wereld’. Lucas neemt die term over als
Waarom is de kribbe in het kerstverhaal van Lucas
verwijzing naar het grote Romeinse rijk. Dat strekte
verdwenen?
zich in de tijd van keizer Augustus uit van Spanje tot Klein-Azië.
In de Bijbel in Gewone Taal komt het mooie oude
In de Bijbel in Gewone Taal past de aanduiding ‘alle
woord ‘kribbe’ niet voor. Daar zijn best veel vragen
inwoners van het Romeinse rijk’ heel goed. Want het
over gesteld. Mag een vertaler zo’n vertrouwd woord
woord ‘rijk’ in de betekenis van ‘gebied waarover
maar gewoon weglaten? Hoe moet het nu met
iemand regeert’ behoort tot de meest voorkomende
al die kerstliederen waarin het woord kribbe heel
woorden in het Nederlands.
Jaap van Dorp
vanzelfsprekend klinkt?
Dr. Jaap van Dorp werkt sinds
Mooie oude woorden verdwijnen niet zomaar. De
1991 als oudtestamenticus bij
Bijbel in Gewone Taal is gemaakt om de Bijbel te
het Nederlands Bijbelgenoot-
vertalen in de meest voorkomende woorden in het
schap. Hij werkte mee aan de
Nederlands. Het woord ‘kribbe’ hoort niet bij die meest
revisie van de Groot Nieuws
voorkomende woorden. Waar in andere vertalingen
Bijbel en aan De Nieuwe
‘kribbe’ is gebruikt, staat nu het woord ‘voerbak’ –
Bijbelvertaling. Vanaf 2006
precies wat de kribbe in het kerstverhaal is.
werkte hij mee aan de Bijbel
Nu is het wel zo dat het woord ‘voerbak’ ook niet
in Gewone Taal. In Bijbel
heel frequent in het Nederlands wordt gebruikt. Maar
Dichtbij geeft hij antwoord op
‘voerbak’ is wel een woord waarvan iedereen de
vragen van bijbellezers.
betekenis meteen doorheeft. Wie toch een kerstverhaal met kribbe wil, heeft een ruime keus. In de meer traditionele vertalingen zoals de herziene Statenvertaling en de NBG-vertaling 1951 is het woord ‘kribbe’ gewoon blijven staan.
Wikimedia, borstbeeld Augustus
Heeft u een vraag over een tekst in de Bijbel? Stuur uw vraag onder vermelding van ‘Bijbel Dichtbij’ naar
[email protected], en wie weet ziet u uw vraag met antwoord hier terug in de rubriek #durftevragen. 12
DE BIJBEL...
De Bijbel...
GEEFT MIJ HOOP Kerstmis roept bij mij heel veel op. Herinneringen aan mijn jeugd. Ouders die op kerstavond hun huis openstelden voor mensen uit de wijde omgeving. Met elkaar in de kring rond de haard terwijl moeder het kerstevangelie van Lucas las. Dan de herinnering aan Kerstmis 1972. Ons dochtertje Coryn stierf, twee jaar jong. Vier jaar later overleed ons zoontje Dethmer Cornelis. Lange tijd is Kerst daardoor vooral een moeilijk kerkelijk gebeuren van tegenstellingen geweest. Feest van de geboorte van een goddelijk kind, verdriet om het gemis van mensenkinderen. Soms ben ik zelf verrast dat ik niet in het donker van verdriet ben blijven steken. Een zin uit het evangelie van Johannes heeft mij daarbij geholpen. Direct in het eerste hoofdstuk gaat het over Jezus, Gods Zoon, die naar de wereld komt. In de Bijbel in Gewone Taal staat zo mooi: ‘Hij is het licht dat schijnt in het donker. En het licht heeft het gewonnen van het donker.’ Zowel de kerstkaars als de paaskaars staan daar symbool voor. Kwetsbare lichtjes die sterker zijn dan het donker. Dat geeft mij moed. Daardoor kan ik ondanks de tegenstrijdige herinneringen met een blij gevoel het feest van de hoop vieren. Sybout van der Meer (69) is getrouwd, vader van twee dochters en opa van twee kleinkinderen. Hij was gemeentepredikant in Heerenveen en Haarlem. Hij heeft nu diverse bestuurlijke functies, onder andere bij het Nederlands Bijbelgenootschap.
Foto: Stefan Witte/Black Sheep productions
13
DOORGEVEN
Foto's: Rick Keus, NBG/Sandra Haverman
FEEST! DE BIJBEL LEEFT VOOR JONG EN OUD Het Bijbelfestival op 24 oktober was een groot feest! Voor 3.200 kinderen en hun ouders kwam de Bijbel tot leven. Aan iedereen was gedacht: kinderen én hun (groot)ouders, denkers én doeners, kijkers én luisteraars. Het NBG wil zo de Bijbel doorgeven aan de volgende generatie, met nieuwe vertalingen en nieuwe vormen. Daarom presenteerden we op het Bijbelfestival de Samenleesbijbel en introduceerden we het bijbelblad voor kinderen: Alef.
leuk! proefjes! Wouter (10): ‘Wij zijn helemaal vanuit Winterswijk hierheen gekomen! Ik heb veel zin om naar het laboratorium te gaan. We lezen thuis uit de Samenleesbijbel, maar proefjes heb ik nog niet gedaan.’
eerste abonnee Julia (8) is een van de eerste abonnees van Alef: ‘Ik heb Alef gekregen voor mijn achtste verjaardag. Ik wil graag meer leren over de Bijbel, en dat kan met Alef.’
geintje Debora (10): ‘Bij het kindercollege over de Bijbel heb ik heel veel geleerd. Ik had bijvoorbeeld niet door dat ik al heel veel Hebreeuwse woorden kende (zoals ‘geintje’).’
14
NIEUWE GENERATIE
Imani (10) is op pad met de kindernevendienst van de Molukse kerk in Amsterdam: ‘Dit is de eerste keer dat ik naar het Bijbelfestival ga. Ik heb veel zin in de Zandtovenaar, hij kan erg mooi tekenen!’
mooi project!
eerste keer bij het bijbelfestival
Fred Kuiper heeft een dochter van 8: ‘We zijn niet gewend dagelijks uit de Bijbel te lezen. Het wordt me algauw te ceremonieel. Maar misschien gaat de Bijbel meer leven als we de Samenleesbijbel gaan lezen. Wat ik bijzonder vind aan de Samenleesbijbel is dat er in zo’n klein taalgebied zo’n groot en mooi project mogelijk is!’
alef: wat een gekke naam! Aafke (10): ‘Ik vond Alef een gekke naam, dus heb ik het woord ‘alef’ al opgezocht! Gisteren heb ik samen met mijn ouders bedacht wat we vandaag gingen doen. Tot nu toe vind ik alles leuk aan het festival!’
Timo van den Heuvel, Wonderwolk: ‘Alef is een cool blad, stoer, en onmis-
samenleesbijbel
baar als je meer over de Bijbel wilt ontdekken en
Thomas (12) zit met zijn ouders bij de workshop over de Samenleesbijbel. Hij leest thuis de Jeugdbijbel, en straks ook de Samenleesbijbel:
beleven.’
stoer en onmisbaar
‘Kinderbijbels zijn soms te moeilijk, maar soms ook weer te makkelijk. Mijn broertje wil graag de Kijkbijbel lezen, maar dat is echt te makkelijk
Nagenieten van het Bijbelfestival? Ga naar www.bijbelgenootschap.nl/bijbelfestival
voor mij.’
en bekijk het filmpje. 15
RUBRIEK
Foto's: NBG/Sandra Haverman
BIJBEL VOOR IEDEREEN
'De Bijbel leerde me te vergeven'
De gevluchte Mostafa praat met Esther over de Bijbel
De Afghaanse Mostafa (29) wil de Bijbel beter begrijpen. Tijdens wekelijkse bijeenkomsten in de Fonteinkerk in Haarlem leest hij daarom samen met anderen uit de Bijbel in Gewone Taal. Met Esther (40), een bevriend groeps- en kerkgenoot, praat hij over zijn achtergrond als vluchteling en over de invloed van de Bijbel op zijn leven. Samen bijbellezen
leest zijn bijbelgedeelte altijd twee keer voor: ‘De
Vanaf zijn geboorte leefde Mostafa zonder
Bijbel in Gewone Taal is voor mij goed te volgen.
verblijfsvergunning in Iran: ‘Dat was een zwaar
En door voor te lezen oefen ik tegelijkertijd mijn
bestaan. Ik mocht niets: niet werken, niet reizen… Ik
Nederlands. Anderen uit de groep helpen me soms,
kon geen leven opbouwen. Daarom ben ik gevlucht
dan leggen ze uit wat een bepaald woord betekent of
naar Nederland. Hier woon ik nu bijna zes jaar, maar
hoe je het uitspreekt.’
nog steeds heb ik geen verblijfsvergunning. Twee jaar geleden werd ik christen.’ Elke week bezoekt hij nu de
Springlevende verhalen
Esther Neelis
bijeenkomst ‘Bijbellezen in Gewone Taal’. Esther: ‘Ik
‘Door Mostafa kijk ik ook weer anders tegen de
Esther Neelis (40) werkte
ben via via gevraagd af en toe met Mostafa naar de
Bijbel aan,’ zegt Esther. ‘De verhalen krijgen een extra
als zorgbemiddelaar in
kerk te gaan en heb hem toen een keer meegenomen
dimensie en worden ineens weer springlevend. Twee
de thuiszorg en is nu
naar het bijbellezen op dinsdagochtend. We lezen hier
weken geleden preekte de dominee bijvoorbeeld over
werkzoekend. Ze is lid
de bijbelteksten van afgelopen zondag. Door er met
het verhaal van Mozes die door de Schelfzee trok. Ik
van de Fonteinkerk in
elkaar over te praten begrijpen we de tekst beter en
dacht bij mezelf: weer een preek over dit bekende
Haarlem.
horen we hoe een ander er tegenaan kijkt.’
verhaal. Maar toen ik achteraf met Mostafa sprak, bleek het ineens ontzettend actueel te zijn.’
Bijbel in Gewone Taal Ieder uit de groep leest om de beurt een stuk
Reis door de zee
bijbeltekst voor uit de Bijbel in Gewone Taal. ‘Heel
Mostafa legt dit uit: ‘Ik ben met veel moeite in
verschillende mensen komen hier naartoe,’ zegt Esther.
Nederland gekomen. Ik ervaar dat God voor mij de
‘Van vrijgemaakt tot katholiek, jong en oud. En er
zee opent. Letterlijk, want ik heb een deel van de reis
hebben zich ook een paar vluchtelingen aangesloten.
afgelegd in een bootje, over zee. Maar ook figuurlijk:
Omdat de Bijbel in Gewone Taal zo goed te begrijpen
zoals het volk Israël niet terug kon vanwege de
is kunnen ze ook meedoen aan de groep.’ Mostafa
Egyptenaren, kan ik ook niet meer terug.’ › 17
BIJBEL VOOR IEDEREEN
‘En om vooruit te kunnen moet ik op God vertrouwen.
Niet oordelen
Ik zat in een detentiecentrum en moest terug naar
Een van Mostafa’s favoriete bijbelteksten is Johannes
Iran, maar ik hield vast aan mijn geloof dat Jezus mij
8:1-11, ‘oordeel niet opdat je niet veroordeeld wordt’.
zou redden. En dat heeft hij gedaan.’ Esther voegt
‘Vanuit mijn verleden ben ik zo vaak veroordeeld
toe: ‘Als ik aan Mostafa denk, denk ik aan Jeremia
dat ik gewend ben juist wel te oordelen over
29:11: “Mijn plan met jullie staat vast – spreekt de
andere bevolkingsgroepen. Als Afghaan zonder
HEER. Ik heb jullie geluk voor ogen, niet jullie ongeluk:
verblijfsvergunning werd ik altijd gediscrimineerd
ik zal je een hoopvolle toekomst geven.” (De Nieuwe
door anderen. De Bijbel leert ons om deze mensen
Mostafa Najafi
Bijbelvertaling) Binnenkort ga ik met hem naar zijn
te vergeven. Daar probeer ik nu naar te leven. Ik heb
Mostafa Najafi (29)
advocaat. We hopen op een nieuwe procedure, met
geen wraakgevoelens meer. Maar dat ik er veel onder
vluchtte in 2009 naar
positieve afloop.’
heb geleden, dat wil en hoef ik niet te vergeten.’ ■
Nederland. Zijn ouders zijn Afghaans maar hij
Bijbels voor Syrische vluchtelingen in Nederland
is geboren in Iran. Sinds
Veel christelijke vluchtelingen uit Syrië zijn alles kwijtgeraakt, ook hun
2013 is hij christen en in
bijbel. Als Nederlands Bijbelgenootschap willen we deze mensen helpen
2015 is hij lid geworden
met een bijbel in hun eigen taal, het Arabisch. Juist deze bijbels van ‘thuis’
bij de Fonteinkerk. Hij
geven mensen hoop en houvast. We stellen 5.000 Arabische bijbels ter
bereidt momenteel een
beschikking. De bijbels zijn bedoeld om uit te delen aan wie graag een
nieuwe asielaanvraag
bijbel wil. Iedereen kan namens kerken of christelijke organisaties gratis
voor en hoopt in Neder-
bijbels bestellen. We importeren de bijbels uit Libanon, met hulp van het
land te mogen blijven.
Libanees Bijbelgenootschap. Voor € 10,- kan het NBG 1 bijbel naar Nederland halen. Helpt u mee? Geef dan uw gift via www.bijbelgenootschap.nl/ Foto: Willy Slingerland
18
syrischevluchtelingen.
UITGAVEN
Kies je bijbel!
De Nieuwe Bijbelvertaling, de Bijbel in Gewone Taal, de Samenleesbijbel… Het NBG heeft veel verschillende bijbels gemaakt, en al die bijbels zijn weer verschillend uitgevoerd. Er past een bijbel bij elke situatie: in de kerk, aan tafel met het gezin of voor bijbelstudies. Hieronder vindt u een selectie van onze belangrijke bijbeluitgaven, zo maakt u gemakkelijker uw keus!
De Nieuwe Bijbelvertaling Standaardeditie
Bijbel in Gewone Taal
Kinderbijbels
Standaardeditie € 32,50
De NBV is in veel kerken de standaardvertaling.
Huisbijbel | met werk van € 49,95 Kees de Kort
Samenleesbijbel € 28,50
Trouwbijbel
Zoekbijbel € 47,50
Dwarsligger
Tanach
De Hebreeuwse Tanach met de NBV-vertaling ernaast.
Kinderen kunnen via kleurrijke afbeeldingen kennismaken met bijbelse verhalen.
Jeugdbijbel € 12,50
€ 29,95
72 bijbelverhalen vanuit een verrassend perspectief.
Een selectie van 150 geliefde bijbelteksten uit de BGT.
Lucas in Gewone Taal € 59,95
€ 17,50
De BGT als luxe huwelijkseditie.
€ 82,50
De NBV met culturele en historische achtergronden.
De BGT, aangevuld met 500 pagina’s extra materiaal voor kinderen van 8-12 jaar.
De BGT is een duidelijke vertaling voor iedereen.
Luxe uitvoering van de NBV met werk van Kees de Kort.
Studiebijbel
€ 59,95
Kijkbijbel € 1,00
Een speciale deeluitgave van de BGT, om kennis te maken met de BGT of het evangelie van Lucas.
€ 29,95
De klassieke kinderbijbel met illustraties van Kees de Kort.
Deze en andere uitgaven zijn verkrijgbaar via www.bijbelgenootschap.nl/bijbels, de (christelijke) boekhandels en de uitgever.
19
DOORGEVEN
PAUL DOTH: ‘IN DE WOORDEN VAN JE HART SPREEKT DE BIJBEL MEER AAN’ Foto: NBG/Sandra Haverman
De officiële taal in Suriname is het Nederlands. Maar slechts zestig procent van de Surinaamse bevolking spreekt het. De meeste Surinamers spreken echter wel Sranantongo, ofwel: het Surinaams. ‘Er is grote behoefte aan een complete bijbel in het Surinaams’, vertelt de directeur van het Surinaams Bijbelgenootschap, Paul Doth. Hij is op bezoek in Nederland en spreekt daar met Joyce van de Veen, hoofd buitenlandwerk van het NBG.
‘Vergeleken met het Nederlands is het een expressieve taal’
Paul Doth
Mengelmoesje
Paul Doth is sinds 2007
Suriname was lange tijd een kolonie van Nederland
directeur van het Surinaams
en werd in 1975 onafhankelijk. Naast Nederlanders
Bijbelgenootschap, waar
zijn er veel inwoners uit Nederlands-Indië en China
hij leiding geeft aan twintig
komen wonen. Je ziet al deze afkomsten terug in de
mensen. Daarvoor studeerde
rijk gevarieerde keuken. En in de taal: het Sranantongo
en werkte hij meer dan
ofwel het Surinaams, de taal die het meest gesproken
twintig jaar in Nederland. Hij
wordt, is een mengelmoes van Nederlands, Engels,
mensen, de taal van hun hart. Als je het niet kunt
is onder andere verantwoor-
Chinees, Maleis, enzovoort. In deze taal kan iedereen
spreken, lachen Surinamers je uit. Inwoners van
delijk voor de complete
elkaar verstaan.
dorpjes langs de rivieren in het regenwoud spreken geen Nederlands maar wel Surinaams. Vergeleken
bijbelvertaling in het Sranantongo, die volgend
Taal van het hart
met het Nederlands is het een expressieve taal. Het
jaar verschijnt.
Het Nederlands is de officiële taal in Suriname. Je
is warm, beeldend en muzikaal. Je zintuigen worden
leert het op school, en het wordt in het parlement
aangesproken. En, omdat de taal geen werkwoorden
gesproken. Surinaams is echter de eigen taal van de
heeft, is het gemakkelijk om te leren!
20
BUITENLANDS VERTAALPROJECT
Lucas 2:10-11 in het Sranantongo 10 Ma a engel taigi den taki: ‘No frede! Bika mi
10 De engel zei tegen hen: ‘Wees niet bang, want
tyari wan bun nyunsu gi unu san o meki a heri
ik kom jullie goed nieuws brengen, dat het hele
folku prisiri. 11 Tide a Ferlusuman gebore gi unu
volk met grote vreugde zal vervullen: 11 vandaag is
na ini a foto fu David. Na En na a Mesias, na En na
in de stad van David jullie redder geboren. Hij is de
Masra (...).’
messias, de Heer (...).’
Bijbel voor alle Surinamers Surinamers die de Bijbel willen lezen, zijn aangewezen op een Nederlandse bijbel. De Bijbel in Gewone Taal is zeer populair bij hen. Het eenvoudige Nederlands is voor velen beter te begrijpen dan de teksten uit andere Nederlandse vertalingen. Maar als je thuis altijd Sranantongo praat, is het toch een gemis dat er geen complete bijbel in het Sranantongo is. In de woorden van je hart spreekt de Bijbel meer aan en komt de boodschap duidelijker binnen. Bovendien kunnen Surinamers die helemaal geen Nederlands spreken dan ook een betrouwbare Bijbel lezen. Vaak maken voorgangers in die gebieden zelf vertalingen, maar dat gaat soms weleens mis.
‘Via het Sranantongo kan iedereen elkaar verstaan’
Foto: Surinaams Bijbelgenootschap Het vertaalteam werkt aan de vertaling van het Oude Testament in het Sranantongo.
Een zak rijst of een bijbel? Een bijbel vertalen is kostbaar. Er is veel armoede in Suriname. Mensen hebben moeite om rond te komen. De vraag is letterlijk: ‘Koop ik een zak rijst of koop ik een bijbel?’ Ook kerken kunnen amper het hoofd boven het water houden, laat staan dat ze geld
Geen tarwe maar rijst
hebben om bijbels te vertalen. We zijn daarom erg
Joyce van de Veen
Sinds 2001 werken de vertalers van het Surinaams
dankbaar dat het Nederlands Bijbelgenootschap ons
Drs. Joyce van de Veen werkt
Bijbelgenootschap aan een vertaling van het Oude
vertaalwerk steunt. Zo kunnen we elke Surinamer een
sinds 1996 bij het Neder-
Testament. In 2001 verscheen er al een vertaling van
bijbel in zijn of haar eigen taal geven.
lands Bijbelgenootschap. Ze
het Nieuwe Testament, maar die is inmiddels bijna
begeleidt de projecten die
uitverkocht. Bij het vertalen ontstaan soms discussies
het NBG in het buitenland
over hoe je begrippen vertaalt die niet bestaan in
Bekijk onze projecten in het buitenland op
steunt, waaronder het ver-
het Surinaams. Het Surinaams kent bijvoorbeeld
www.bijbelgenootschap.nl/projecten.
taalproject in Suriname. De
geen tarwe of graan. Uiteindelijk hebben we tarwe
vertaling in het Sranantongo
en graan vertaald met ‘rijst’. Soms worden woorden
kan verschijnen dankzij de
uit het Nederlands gebruikt, of wordt er gekozen om
steun van onder andere het
het woord te omschrijven. Het is belangrijk dat zo
NBG.
veel mogelijk Surinamers de woorden in de Bijbel begrijpen.
21
BIBLIOTHEEKSCHATTEN RUBRIEK
Anne Jaap van den Berg Dr. Anne Jaap van den Berg werkt sinds 1999 als bibliothecaris bij het Nederlands Bijbelgenootschap. Hij is verantwoordelijk voor het beheer en de inhoudelijke ontsluiting van de bibliotheekcollectie. Daarnaast doet hij wetenschappelijk onderzoek en schrijft hij boeken en artikelen.
Uit: Taferelen der voornaamste geschiedenissen van het Oude en Nieuwe Testament, en andere boeken […] met beschrijvingen uitgebreid, ’s Graavenhage 1728.
De vlucht naar Egypte Van de vlucht naar Egypte van Maria en Jozef met hun pasgeboren
De hier afgebeelde prent heeft zeker het karakter van een vlucht. De
kind Jezus zijn veel afbeeldingen. Het drietal vluchtte, want koning
tocht gaat voort door een troosteloos rotsgebied. Er spreekt onrust
Herodes had vernomen dat dé koning van de Joden geboren was.
uit de prent, zichtbaar in de donker- en lichtwerking die dreigend
Daarom wilde hij alle pasgeboren jongens ombrengen.
aandoet. In zijn uitgave van de bijbelse geschiedenissen rijmde de bekende
Op de meeste prenten zijn Jozef, Maria en Jezus afgebeeld met een
dichter Jan Luyken bij deze gebeurtenis de volgende regels:
ezel. Jozef loopt naast het dier, terwijl Maria met Jezus op de ezel zit. Soms lijkt het een plezierreisje met een glimlachende Maria en een rustig lopende Jozef. In de achttiende eeuw verschenen er verschillende uitgaven met
Zo dra als ’t Zaad des lichts, op Aarden was gebooren, Wouw ’t Ryk der Duisternis, d’opgaande Vonk versmooren; Want Donkerheid en Glans, die hebben eeuw’ge stryd.
bijbelse prenten, vaak in groot formaat. Daarin werd de bijbelse geschiedenis in beeld herverteld, met meestal een korte bijbeltekst
Een bijbelse prentenuitgave vasthouden en bekijken? Leden van het
en een toelichting erop, vaak in rijmvorm.
Nederlands Bijbelgenootschap kunnen gratis een bezoek brengen aan onze bibliotheek. Meld u aan via
[email protected].
22
UITGAVEN
Speciaal voor leden van het NBG Kortingsactie
Kortingsactie
Een Bijbel zonder ark
€ 12,50
ISBN: 978-90-8912-089-2
Cadeautip! Deze uitgave bevat veertig columns over
voor leden € 10,-
Scheurkalender Bijbel in Gewone Taal 2016
€ 8,50
ISBN: 978-94-6073-029-0 € 2,50 korting
voor leden € 5,-
Geen dag zonder de Bijbel?
€ 3,50 korting
vertaalkwesties in de Bijbel
Met deze scheurkalender
in Gewone Taal. Bijvoorbeeld: Waarom is
lees je elke dag een bij-
de ark nu een boot? Hoe kan de geest van
beltekst uit de Bijbel in Gewone Taal. Laat
God in Genesis 1 veranderd zijn in een
de dagelijkse teksten je raken, inspireren of
hevige wind? De columns zijn geschreven door vertalers van het
verleiden tot een glimlach. Christelijke en
Nederlands Bijbelgenootschap en andere experts. De illustraties
nationale feest- en gedenkdagen worden ook
zijn gemaakt door Pieter Geenen, bekend van de strip ‘Anton
aangegeven. Een mooi cadeau voor de feestdagen!
Dingeman’ in Trouw.
Bestel de kalender via de webshop van Uitgeverij Royal
Bestel het boek via de webshop van Uitgeverij Royal Jongbloed:
Jongbloed: www.uitgeversgroepjongbloed.com. Vul bij uw
www.uitgeversgroepjongbloed.com. Vul bij uw bestelling de actiecode NBG-bza in.
bestelling de actiecode NBG-skl in.
Samenleesbijbel €
Kortingsactie
ISBN: 978-90-8912-042-7
Samenleesbijbel Ontdek de nieuwe bijbel voor gezinnen: de Samen-
voor leden € 49,95
leesbijbel. Dit is de Bijbel in Gewone Taal, aangevuld met 500 pagina’s extra materiaal voor kinderen van
59,95
€ 10,korting
8-12 jaar. Deze nieuwe gezinsbijbel staat vol met weetjes, kaarten, spelletjes, gespreksvragen en lied-
Lever deze bon in bij uw boekhandel of bestel het boek via
jes. Zo komen bekende en lastige verhalen uit de
www.samenleesbijbel.nl/bestellen. Vermeld bij de bestelling uw NBG-relatienummer. Informatie voor de boekhandelaar:
Bijbel dichtbij. De Samenleesbijbel werkt met open
u kunt de ingeleverde bonnen (o.v.v. van uw IBAN) opsturen
vragen, zodat kinderen en ouders samen de rijkdom
naar: Royal Jongbloed, Antwoordnummer 1101, 8440 VB
van de Bijbel ontdekken en ervaren.
Heerenveen.
Winnen
Bijbelse Dagkalender 2016
15X
De Bijbelse Dagkalender (Boekencentrum) is een klassieker onder de bijbelse dagboeken. Het verschijnt dit jaar voor de zeventigste keer! De Bijbelse Dagkalender 2016 volgt het bijbelleesrooster van het Nederlands Bijbelgenootschap. Achterin zijn gebeden opgenomen voor dagelijkse en belangrijke momenten in het leven. Wilt u kans maken op de Bijbelse Dagkalender 2016? Het Nederlands Bijbelgenootschap geeft 15 dagkalenders weg! Vul uiterlijk 24 december 2015 uw gegevens in op www.bijbelgenootschap.nl/dagkalender. Deze kortingsacties zijn geldig tot en met 11 februari 2016.
23
LEDENVOORDEEL
Ontdek debijbel.nl Foto: Claudia Pauws
debijbel.nl bestaat 1 jaar! Op 15 oktober 2014 ging de website ‘live’ en inmiddels hebben meer dan 90.000 mensen een account op dé bijbelwebsite van Nederland gemaakt. Elke week verwelkomen we honderden nieuwe gebruikers die debijbel.nl gebruiken om bijbel te lezen of bijbelstudie te doen. Heeft u debijbel.nl al ontdekt? Op debijbel.nl leest en vergelijkt u online De Nieuwe Bijbelvertaling, de Bijbel in Gewone Taal, de Herziene Statenvertaling en zo’n 20 andere veel gebruikte vertalingen. U kunt bijbelverzen markeren, delen en notities maken. Met debijbel.nl | volledig heeft u daarnaast toegang tot uitgebreide achtergrondinformatie, studieaantekeningen, kaarten, foto’s en filmpjes.
Meest getypte zoekwoorden
De reis van Jozef en Maria naar Betlehem
Meest bekeken kaart
debijbel.nl:
Populaire bijbelboeken 24
• 10.000+ aantekeningen • 350+ kaarten, filmpjes, tekeningen en foto’s • 1.400+ bijbelonderwerpen en verdiepingsartikelen
LEDENVOORDEEL
GEBRUIKT U DEBIJBEL.NL AL? Steunt u het NBG jaarlijks met € 25,- of meer, maar heeft u nog geen account? • Zoek uw relatienummer op (zie de meegestuurde brief bij Bijbel Dichtbij) • Ga naar www.debijbel.nl • Klik op aanmelden met E-mail • Kies de optie wel NBG-lid, maar nog geen account • Activeer met uw relatienummer gratis debijbel.nl | volledig
Wist u dat... debijbel.nl is betrouwbaar
Van de NBV en de Bijbel
'debijbel.nl is een betrouwbare website, waar veel relevante informatie op staat. Als
in Gewone Taal ook een
predikant heb ik natuurlijk een kast vol theologische boeken, maar online informatie
audioversie op debijbel.nl
is vaak sneller en makkelijker te vinden. Wanneer je zoekt op het internet, is het
staat? Handig voor op reis!
belangrijk om te weten waar de informatie vandaan komt. debijbel.nl is gemaakt door het Nederlands Bijbelgenootschap, daarom weet ik dat wat hier staat betrouwbaar is. Voor mij is debijbel.nl een handige online encyclopedie, waar ik graag in grasduin!' Elsbeth Gruteke (50) is predikant in de Jeruzalemkerk in Amsterdam en
Wist u dat...
presentator bij de EO op Radio 4 & 5
Bij een bijbelstudie de dwarsverwijzingen heel praktisch zijn? Verw ante bijbelteksten versc hijnen meteen in beeld.
Meest gelezen bijbelvertalingen
Wist u dat... U snel verzen kunt
Welke achtergrondtopics worden het meest gelezen?
De Nieuwe Bijbelvertaling
debijbel.nl het hoog
Bijbel in Gewone Taal Herziene Statenvertaling
Groot Nieuws Bijbel
eigen notities maken.
Wist u dat...
NBG-vertaling 1951
Statenvertaling (1977)
terugvinden via de handige markeerfunctie? Ook kunt u
De tempel van Salomo
Meest bekeken afbeelding
ste aantal bezoekers ha alt op zondagmorgen tus sen 9.00-10.00 uur?
25
DOORGEVEN
WIJ STEUNEN HET NEDERLANDS BIJBELGENOOTSCHAP! Soms krijgen we de vraag: ‘Hoe kan het Nederlands Bijbelgenootschap zo veel mooie nieuwe projecten starten? Zoals het kinderblad Alef en de Samenleesbijbel?’ Vol trots kunnen we dan zeggen: ‘Dankzij meer dan 140.000 leden en donateurs!’ Leden zoals Harry Tacken, Rene Hozewol en meneer en mevrouw Paans. U leest waarom zij het werk van het Nederlands Bijbelgenootschap steunen. En we zetten alle mogelijkheden om bij te dragen aan het NBG op een rij. Welke mogelijkheid past bij u?
Meneer en mevrouw Paans
Foto: NBG/Sandra Haverman
Harry Tacken (54)
Ik geef elke maand een vast bedrag aan het NBG
Wij hebben het NBG opgenomen in ons testament
‘Ik vind het belangrijk om het werk van het Nederlands
‘Het NBG vertaalt en verspreidt bijbels, in Nederland en we-
Bijbelgenootschap te steunen. Daardoor kan het NBG steeds
reldwijd. Soms beseffen mensen niet hoe belangrijk dit is. Hoe
op een verrassende en eigentijdse wijze de Bijbel onder de
zouden we kennis kunnen nemen van Gods woord als we
aandacht brengen bij verschillende generaties. Mijn jongste
geen bijbel hadden in onze eigen taal? Omdat de Bijbel zo’n
leest de Kijkbijbel. En met de Samenleesbijbel is er nu ook een
dierbaar boek is voor ons hebben we het NBG als goed doel
geschikte Bijbel voor mijn oudste zoon. Daardoor krijgen ze
opgenomen in ons testament.’
Dankzij de bijbels van het NBG, zie ik dat de Bijbel bij hen tot
Foto: NBG/Sandra Haverman
leven komt.’
Sela Yewhenou uit Benin leest uit de Bijbel in haar eigen taal.
Harry (tweede van links) met zijn zoontje Thomas volgen de workshop over de Samenleesbijbel tijdens het NBGBijbelfestival.
26
Foto: NBG/Joyce van de Veen
allebei de mogelijkheid om een bijbel op hun niveau te lezen.
GEEF VOOR DE BIJBEL
DEZE DOELEN HEBBEN WE AL BEREIKT!
26.883
KINDEREN KUNNEN IN LATIJNS-AMERIKA NAAR DE ZONDAGSSCHOOL
500.000
BIJBELS VERSPREID IN CUBA
18.000
91.000
GEVLUCHTE KINDEREN IN OEKRAÏNE KREGEN EEN KINDERBIJBEL
GEBRUIKERS VAN ONZE WEBSITE: DEBIJBEL.NL
Rene Hozewol (34)
Foto: Petra Brands
Mogelijkheden om het NBG te steunen 1
Word lid: vanaf € 25,- per jaar maakt u nieuwe vertalingen en de verspreiding van bijbels mogelijk. U krijgt toegang tot debijbel.nl en kunt gebruikmaken van diverse ledenvoordelen, onder andere
Ik geef voor het project in Cuba
korting op bijbeluitgaven.
2
Doneer aan een specifiek project: u kunt een specifiek project steunen met een
‘In zesduizend talen is nog geen complete bijbel beschikbaar.
eenmalige of structurele gift, bijvoorbeeld
Je kunt over de hele wereld vertellen dat God er is, maar
voor Cuba.
zonder een bijbel in je eigen moedertaal wordt geloven in God lastiger. Ik heb een bedrag gegeven aan het Nederlands Bijbelgenootschap om bijbels in Cuba te verspreiden. Cuba
3
Laat een schenkingsacte opstellen: wilt u het Nederlands Bijbelgenootschap vijf
is lang een communistisch land geweest. Als Cuba zich nu
jaar of langer jaarlijks steunen? Dan kan
openstelt om bijbels te ontvangen, moet je die kans grijpen.’
een periodieke schenking een fiscaal aantrekkelijke optie voor u zijn.
Foto: UBS/Dag Smemo
4
Neem het Nederlands Bijbelgenootschap op in uw testament: zo levert u een belangrijke bijdrage aan de voortzetting van het bijbelwerk.
Kinderen uit Cuba lezen in hun eerste kinderbijbel.
Meer informatie: www.bijbelgenootschap.nl/steunen
27
RUBRIEK
UTIP!
A CADE
o r ki n de re n he t bi jb el bl ad vo Alef is hét nieuwe bijbelmagazine voor kinderen van 7-12 jaar. Elk nummer staat boordevol puzzels, weetjes, spannende bijbelverhalen, quizzen en meer. Zo komt de Bijbel dichterbij!
VOL VERWACHTING
n e doe om t
in k ) n i e l k ( e j met
Wat weet jij van het kerstverhaal uit de Bijbel? Maak deze puzzel en ontdek het. Wil je even spieken, of het verhaal nalezen? Kijk dan in Lucas 2:1-21. Als je
alle woorden ingevuld hebt, vind je van boven naar beneden een bijzonder woord. Op bladzijde 10 van het kerstnummer van Alef (‘Alef neemt je mee … naar het kerstfeest’) lees je daar meer over!
d 1. Vanuit welke plaats gingen Jozef en Maria op reis vlak voordat Jezus geboren werd? 2. Wie waren volgens Lucas de eerste mensen die Jezus vonden? 1. Nazaret 2. herders 3. voerbak 4. doek 5. schapen 6. Betlehem Oplossing: advent
3. Waar legde Maria Jezus in? 4. Jezus was gewikkeld in een …? 5. Welke dieren komen in de Bijbel voor in het kerstverhaal? 6. In welke plaats werd Jezus geboren?
‘
Wat ik het leukst vind in Alef is het bijbelverhaal en natuurlijk puzzelen!’
e elig emp r d g g Laa ak i n n ism bel ken ij de B met
kindervoor en jaarvan 7-1
2
Micah, 10 jaar
WORD ABONNEE!
alef is een uitgave van het
vraag
10 X ALEF €15,-
tienakaererpost per ojr je kind vo
GRATIS het kerstnummer aan! alef is een uitgave van het
Ga naar www.bijbelgenootschap.nl/alef 28
