Duurzaam bankieren Triodos Bank financiert bedrijven, instellingen en projecten met een meerwaarde op sociaal, ecologisch en cultureel gebied, daartoe in staat gesteld door spaarders en beleggers die kiezen voor maatschappelijk verantwoord ondernemen en een duurzame samenleving.
Onze missie Onze missie is bij te dragen aan een samenleving waarin levenskwaliteit wordt bevorderd en menselijke waardigheid centraal staat; het voor mensen, instellingen en bedrijven mogelijk te maken bewust met geld om te gaan en daarmee duurzame ontwikkeling te bevorderen; onze klanten van duurzame financiële producten en een goede service te voorzien.
Onze ambitie Triodos Bank wil menselijke waardigheid, zorg voor de aarde en de kwaliteit van leven in het algemeen bevorderen. Met als sleutelbegrippen: maatschappelijk verantwoord ondernemen, transparantie en bewust omgaan met geld. Triodos Bank brengt duurzaam bankieren in de praktijk. Dat betekent op de eerste plaats dat wij diensten en producten aanbieden die duurzaamheid direct bevorderen. Geld speelt daarbij een sturende rol. Bewust omgaan met geld betekent investeren in een duurzame economie. Daarmee wordt op een bewuste wijze aan een kwalitatief betere samenleving gewerkt.
Kerncijfers in EUR Bedragen in miljoenen euro’s
2011
2010
2009
2008
2007
451
362
318
204
200
Aantal certificaathouders
21.638
16.991
14.778
11.797
12.084
Toevertrouwde middelen
3.731
3.039
2.585
2.077
1.617
363.086
278.289
228.030
169.517
130.644
Financieel Eigen vermogen
Aantal rekeningen Kredieten Aantal
2.838
2.128
1.661
1.270
1.019
21.900
17.283
14.438
9.381
6.181
Balanstotaal
4.291
3.495
2.985
2.363
1.885
Fondsen in beheer*
2.495
2.122
1.876
1.378
1.429
Totaal in beheer gegeven vermogen
6.786
5.617
4.861
3.741
3.314
Totaal baten
128,7
102,7
88,3
73,7
59,2
Bedrijfslasten
–89,9
–78,0
–70,4
–55,5
–47,7
Waardeveranderingen van vorderingen
–15,8
–9,8
–5,0
–3,2
0,6
Waardeveranderingen van deelnemingen
–0,1
–0,1
–0,4
–1,0
—
Bedrijfsresultaat voor belastingen
22,9
14,8
12,5
14,0
12,1
Belastingen bedrijfsresultaat
–5,6
–3,3
–2,9
–3,9
–3,1
Nettowinst
17,3
11,5
9,6
10,1
9,0
Tier-1 kernkapitaalratio
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
14,9%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
16,8%
Bedrijfslasten/totaal baten
70%
76%
80%
75%
81%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
5,6%
74
73
72
70
70
Nettowinst**
3,18
2,45
3,00
3,51
3,85
Dividend
1,95
1,95
1,95
1,95
1,95
Rendement eigen vermogen in % per aandeel (in euro’s) Intrinsieke waarde ultimo
Sociaal Aantal medewerkers ultimo***
720
636
577
477
397
Uitstroom
9%
11%
10%
14%
18%
37%
35%
27%
29%
33%
1.660
1.521
1.318
1.240
1.189
9,8
8,5
8,5
7,7
7,3
CO2-emissie (1.000 kg)
2.885
2.800
2.604
2.097
1.454
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Percentage vrouwen met managementfunctie Opleidingskosten per fte in euro’s Verhouding hoogste/laagste salaris**** Milieu
* ** *** ****
Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename ten opzichte van vorig jaar is het gevolg van een nieuwe lagere schaal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Kerncijfers in ponden Bedragen in miljoenen ponden#
2011
2010
2009
2008
2007
Financieel Eigen vermogen
377
312
283
194
147
Aantal certificaathouders
21.638
16.991
14.778
11.797
12.084
Toevertrouwde middelen
3.116
2.615
2.295
1.978
1.186
363.086
278.289
228.030
169.517
130.644
2.370
1.831
1.475
1.210
747
21.900
17.283
14.438
9.381
6.181
Aantal rekeningen Kredieten Aantal Balanstotaal
3.584
3.008
2.652
2.251
1.382
Fondsen in beheer*
2.084
1.827
1.665
1.312
1.048
Totaal in beheer gegeven vermogen
5.668
4.835
4.317
3.563
2.430
Totaal baten
107,5
88,4
78,4
70,2
43,4
Bedrijfslasten
–75,1
–67,1
–62,5
–52,9
–35,0
Waardeveranderingen van vorderingen
–13,2
–8,5
–4,4
–3,1
0,5
–0,1
–0,1
–0,4
–0,9
—
Waardeveranderingen van deelnemingen Bedrijfsresultaat voor belastingen
19,1
12,7
11,1
13,3
8,9
Belastingen bedrijfsresultaat
–4,6
–2,8
–2,6
–3,6
–2,3
Nettowinst
14,5
9,9
8,5
9,7
6,6
Tier-1 kernkapitaalratio
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
14,9%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
16,8%
Bedrijfslasten/totaal baten
70%
76%
80%
75%
81%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
5,6%
62
63
64
67
51
Nettowinst**
2,66
2,11
2,66
3,34
2,82
Dividend
1,63
1,68
1,73
1,86
1,43
720
636
577
477
397
Rendement eigen vermogen in % per aandeel (in ponden) Intrinsieke waarde ultimo
Sociaal Aantal medewerkers ultimo*** Uitstroom
9%
11%
10%
14%
18%
37%
35%
27%
29%
33%
1.387
1.309
1.171
1.176
872
9,8
8,5
8,5
7,7
7,3
CO2-emissie (1.000 kg)
2.885
2.800
2.604
2.097
1.454
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Percentage vrouwen met managementfunctie Opleidingskosten per fte in ponden Verhouding hoogste/laagste salaris**** Milieu
# * ** *** ****
Omgerekend naar Engelse ponden tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename ten opzichte van vorig jaar is het gevolg van een nieuwe lagere schaal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
Kerncijfers in dollars Bedragen in miljoenen dollars#
2011
2010
2009
2008
2007
Financieel Eigen vermogen
584
484
458
284
295
Aantal certificaathouders
21.638
16.991
14.778
11.797
12.084
Toevertrouwde middelen
4.827
4.060
3.723
2.890
2.380
363.086
278.289
228.030
169.517
130.644
3.672
2.843
2.393
1.768
1.500
21.900
17.283
14.438
9.381
6.181
Aantal rekeningen Kredieten Aantal Balanstotaal
5.552
4.670
4.301
3.289
2.775
Fondsen in beheer*
3.228
2.835
2.701
1.918
2.104
Totaal in beheer gegeven vermogen
8.780
7.505
7.002
5.207
4.879
Totaal baten Bedrijfslasten Waardeveranderingen van vorderingen Waardeveranderingen van deelnemingen
166,5
137,3
127,3
102,6
87,2
–116,3
–104,2
–101,4
–77,3
–70,3
–20,4
–13,2
–7,2
–4,4
0,9
–0,1
–0,2
–0,7
–1,4
—
Bedrijfsresultaat voor belastingen
29,7
19,7
18,0
19,5
17,8
Belastingen bedrijfsresultaat
–7,2
–4,4
–4,2
–5,4
–4,6
Nettowinst
22,5
15,3
13,8
14,1
13,2
Tier-1 kernkapitaalratio
14,0%
13,8%
15,3%
11,6%
14,9%
Solvabiliteit (BIS-ratio)
14,4%
14,7%
16,5%
13,0%
16,8%
Bedrijfslasten/totaal baten
70%
76%
80%
75%
81%
4,3%
3,4%
4,1%
5,0%
5,6%
96
98
104
97
103
Nettowinst**
4,11
3,27
4,32
4,88
5,67
Dividend
2,52
2,61
2,81
2,71
2,87
720
636
577
477
397
Rendement eigen vermogen in % per aandeel (in dollars) Intrinsieke waarde ultimo
Sociaal Aantal medewerkers ultimo*** Uitstroom
9%
11%
10%
14%
18%
37%
35%
27%
29%
33%
2.148
2.032
1.899
1.719
1.750
9,8
8,5
8,5
7,7
7,3
CO2-emissie (1.000 kg)
2.885
2.800
2.604
2.097
1.454
Compensatie CO2
100%
100%
100%
100%
100%
Percentage vrouwen met managementfunctie Opleidingskosten per fte in dollars Verhouding hoogste/laagste salaris**** Milieu
# * ** *** ****
Omgerekend naar Amerikaanse dollars tegen de midden valutakoers ultimo jaar. Inclusief fondsen in beheer bij gelieerde partijen die niet in de consolidatie zijn betrokken. De nettowinst per aandeel is berekend over het in het boekjaar gemiddeld aantal uitstaande aandelen. Betreft alle medewerkers in dienst van Triodos Bank NV, exclusief medewerkers in dienst van de joint venture Triodos MeesPierson. De toename ten opzichte van vorig jaar is het gevolg van een nieuwe lagere schaal die van toepassing is op een jonge medewerker. De laagste salarissen liggen net iets hoger dan die in de markt.
van Triodos Groep en beheerd vermogen van Triodos Bank Private Banking Bedragen in miljoenen euro’s
31.12.2011
31.12.2010
4.291
3.495
Triodos Cultuurfonds NV
166
194
Triodos Fair Share Fund
122
95
Triodos Groenfonds NV
498
566
Triodos Bank NV
Triodos Renewable Energy Fund Plc
70
59
Triodos Sicav I
415
428
Triodos Sicav II
148
112
Triodos Vastgoedfonds NV
88
85
Retail beleggingsfondsen
1.507
1.539
Ampere Equity Fund
304
61
Stichting Triodos-Doen
81
77
Stichting Hivos-Triodos Fonds
70
43
3
4
Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund Triodos Real Estate Investment Management
49
0
Stichting Triodos Sustainable Trade Fund
22
18
Triodos Venture Capital Fund BV Triodos Ventures BV Other activities Institutionele beleggingsfondsen Totaal beleggingsfondsen Triodos Bank Private Banking (totaal beheerd vermogen) Triodos Foundations in Nederland, België, Verenigd Koninkrijk en Spanje Totaal
0
1
13
10
1
4
543
218
2.050
1.757
436
357
9
8
6.786
5.617
Dit overzicht bevat geen toegezegde bedragen. Overlappingen zijn mogelijk. Van een aantal instellingen was op het moment van het opstellen van dit overzicht nog geen goedgekeurde jaarrekening beschikbaar. In dit overzicht zijn omwille van eenduidigheid balanstotalen opgenomen, behalve bij Triodos Bank Private Banking, waar het totaal beheerd vermogen conform Triodos criteria wordt vermeld.
Stichting Administratiekantoor Aandelen Triodos Bank
Triodos Bank
Retail & Business Banking Nederland | België | Duitsland Spanje | Verenigd Koninkrijk
Investment Management Europa | Emerging markets
Private Banking Nederland | België
Retail Banking
Impact Investing
Private Banking
Ons doel is onze klanten via ons Europese vestigingennetwerk betrouwbare diensten aan te bieden, zoals sparen, betalen, lenen en beleggen.
vindt plaats via beleggingsfondsen of beleggingsinstellingen die de naam Triodos dragen.
biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen.
Business Banking We lenen uitsluitend geld aan organisaties die een positieve en blijvende verandering willen bewerkstelligen. Met onze leningen richten we ons op drie kerngebieden:
De 18 actieve fondsen zijn ondergebracht in bedrijfsonderdelen op basis van de thema’s waarin ze beleggen:
• Natuur & Milieu
•
Energie en klimaat
• Cultuur & Welzijn
•
Emerging markets
• Sociale economie
•
Real Estate
•
Kunst & Cultuur
•
Duurzame voeding & landbouw
•
Maatschappelijk Verantwoord Beleggen (SRI)
Duurzaam vermogensbeheer vormt daarbij de kern, waarbij zowel Triodos beleggingsfondsen als individueel vermogensbeheer worden aangeboden.
Triodos Bank wil haar missie en strategie als duurzame bank op drie verschillende manieren realiseren:
Duurzame dienstverlener Een bankklant wil niet alleen duurzame producten en diensten, maar ook een goede prijsstelling en een adequate service. Triodos Bank is van mening dat deze belangrijke klantwaarden niet los van elkaar gezien kunnen worden. Dit betekent concreet dat de bank streeft naar het aanbieden van een passend pakket aan bancaire diensten waarmee duurzame ontwikkeling wordt bevorderd. De bank streeft met deze strategie naar een brede klantenbasis, een combinatie van particulieren en bedrijven die nadrukkelijk voor een integrale bankrelatie met Triodos Bank kiezen. Overigens verschilt het dienstenpakket per land waar Triodos Bank is gevestigd, mede afhankelijk van de ontwikkelingsfase waarin de betreffende vestigingen en bijkantoren zich bevinden.
Productvernieuwer Een tweede strategische doelstelling is het ontwikkelen en uitzetten van innovatieve producten via distributiekanalen van derden en Triodos Bank zelf. De missie van de bank en de maatschappelijke meerwaarde spreken direct uit het product. Deze productontwikkeling is het meest vergevorderd in Nederland, waar Triodos Groenfonds, Triodos Fair Share Fund, Triodos Vastgoedfonds en Triodos Cultuurfonds via Triodos Bank en andere banken aan een breed publiek worden aangeboden. De Triodos Sustainability Fondsen, het Triodos Microfinance Fund en Triodos Renewables Europe Fund zijn eveneens goed gepositioneerd voor verdere distributie in Europa. Inmiddels komt de groei van de Triodos fondsen voor meer dan 50% voor rekening van distributie door derden. Door deze ontwikkeling worden de producten van Triodos Bank bij een groter publiek bekend.
Referentie Triodos Bank wil het publieke debat over thema’s als levenskwaliteit, maatschappelijk verantwoord ondernemen en duurzaam bankieren bevorderen. Met haar meer dan 30 jaar ervaring wil de bank in het maatschappelijk krachtenveld mede richting geven aan duurzame ontwikkeling. De resultaten van dit publieke debat reiken veel verder dan de eigen activiteiten van Triodos Bank. Triodos Bank heeft met haar visie en aanpak internationaal erkenning gekregen. Met deelname aan het publieke debat wordt zichtbaar waar Triodos Bank voor staat en wat haar visie is ten aanzien van belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen. De identiteit van Triodos Bank speelt hierbij een belangrijke rol en geeft inhoud aan het merk Triodos Bank.
1968
Een studiegroep, bestaande uit Adriaan Deking Dura (econoom), Dieter Brüll (hoogleraar fiscaal recht), Lex Bos (organisatieadviseur) en Rudolf Mees (bankier), wil een meer bewuste omgang met geld bevorderen.
1971
Stichting Triodos Fonds wordt opgericht om te bemiddelen bij schenkingen en leningen ten behoeve van vernieuwende initiatieven en bedrijven.
1980
Triodos Bank NV wordt opgericht met een startkapitaal van EUR 540.000 en een licentie van De Nederlandsche Bank. De bank start met haar activiteiten in Nederland.
1990
Biogrond Beleggingsfonds, het eerste groenfonds in Europa, wordt door Triodos Bank gelanceerd. Later volgen het Windfonds en het Groene Beleggingsfonds.
1993
Triodos Bank opent een vestiging in België.
1994
Samen met Stichting DOEN wordt Stichting Triodos-Doen opgericht en samen met Hivos, Stichting Hivos-Triodos Fonds. Beide fondsen investeren in ontwikkelingslanden en behoren tot de eerste fondsen die wereldwijd investeren in microfinanciering.
1995
Triodos Bank opent een vestiging in het Verenigd Koninkrijk.
1997
In samenwerking met Delta Lloyd Asset Management wordt Triodos Meerwaarde Mixfonds gelanceerd en aan de Effectenbeurs in Amsterdam genoteerd.
1998
Triodos Bank voegt de drie groenfondsen samen tot Triodos Groenfonds. Dit beursgenoteerde fonds is het eerste Nederlandse groene beleggingsfonds dat valt onder de fiscale groenregeling.
2000
Triodos Meerwaardefonds creëert de mogelijkheid voor beleggers om naast het Mixfonds te kiezen voor een Aandelenfonds en een Obligatiefonds.
2002
Triodos Fair Share Fund wordt opgericht. Het fonds biedt particulieren en instellingen de mogelijkheid te beleggen in microfinancieringsinstellingen in ontwikkelingslanden.
2004
Triodos Bank opent een vestiging in Spanje. Triodos Vastgoedfonds wordt gelanceerd, het eerste vastgoedfonds dat uitsluitend in duurzame gebouwen belegt.
2006
Triodos Bank opent het internationale hoofdkantoor in Nederland. Het eerste in Luxemburg gevestigde Triodos beleggingsfonds, Triodos Renewables Europe Fund, wordt opgericht en belegt in Europese projecten voor duurzame energie. In Nederland wordt Triodos Cultuurfonds opgericht.
2007
Triodos Bank lanceert Triodos Values Pioneer Fund. Dit fonds is onderdeel van een tweede in Luxemburg opgericht fonds waarin ook Triodos Values Equity Fund en Triodos Values Bond Fund zijn ondergebracht.
2008
Triodos Bank lanceert Triodos Sustainable Trade Fund. Dit fonds verstrekt handelsfinancieringen aan gecertificeerde biologische en fair trade producenten in ontwikkelingslanden en opkomende markten.
2009
Triodos Bank opent een vestiging in Duitsland.
2009
Triodos Microfinance Fund wordt gelanceerd. Dit fonds biedt institutionele beleggers, vermogende particulieren en private banking klanten in heel Europa de kans te investeren in microfinanciering.
Internationaal hoofdkantoor Nieuweroordweg 1, Zeist Postbus 55 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon:+31 (0)30 693 65 00 www.triodos.com
Vestigingen Nederland Utrechtseweg 44, Zeist Postbus 55 3700 AB Zeist, Nederland Telefoon +31 (0)30 693 65 00 www.triodos.nl
Bijkantoor Castilië en León C/ Acera de Recoletos 2 Casa Mantilla 47004 Valladolid, Spanje Telefoon +34 (0)983 21 71 76 www.triodos.es
België
Bijkantoor Valencia C/ Del Justícia 1 46004 Valencia, Spanje Telefoon +34 (0)96 351 02 03 www.triodos.es
Hoogstraat 139/3 1000 Brussel, België Telefoon +32 (0)2 548 28 28 www.triodos.be
Verenigd Koninkrijk Deanery Road Bristol BS1 5AS, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)117 973 9339 www.triodos.co.uk Bijkantoor Edingburgh 24 Hanover Street Edinburgh EH2 2EN, Verenigd Koninkrijk Telefoon +44 (0)131 220 0869 www.triodos.co.uk
Spanje
Bijkantoor Aragón Avenida César Augusto 23 50004 Zaragoza, Spanje Telefoon +34 (0)976 45 64 69 www.triodos.es Bijkantoor Baskenland C/ Lersundi 18 48009 Bilbao, Spanje Telefoon +34 (0)94 424 30 97 www.triodos.es Bijkantoor Galicia Avenida Finisterre 25 15004 A Coruña Telefoon +34 981 14 81 00 www.triodos.es
C/ José Echegaray 5 Parque Empresarial Las Rozas 28230 Madrid, Spanje Telefoon +34 (0)91 640 46 84 www.triodos.es
Bijkantoor Balearic Islands Avenida de Portugal 5 07012 Palma de Mallorca Telefoon +34 981 14 81 00 www.triodos.es
Bijkantoor Catalonië en Balearen Avenida Diagonal 418 bajos Casa de Les Punxes 08037 Barcelona Telefoon +34 (0)93 476 57 47 www.triodos.es
Bijkantoren Canarische eilanden Bijkantoor Las Palmas de G.C. C/ Manuel González Martín 2 35004 Las Palmas de Gran Canaria Telefoon +34 928 24 24 33.
Bijkantoor Andalucië C/ Cardenal Ilundain 6 41013 Seville Telefoon +34 (0)95 462 41 66 www.triodos.es
Bijkantoor S.C. de Tenerife Rambla de Santa Cruz 121 38004 Santa Cruz de Tenerife Telefoon +34 922 27 93 81
Bijkantoor Madrid C/ Ferraz 52 28008 Madrid, Spanje Telefoon +34 (0)91 541 62 64 www.triodos.es
Duitsland Mainzer Landstr. 211 D-60326 Frankfurt am Main, Duitsland Telefoon +49 (0)69 717 19 100 Fax +49 (0)69 717 19 222 www.triodos.de
Het waarmaken van de missie van Triodos Bank aan haar honderdduizenden klanten, van ondernemers tot individuele spaarders, is de verantwoordelijkheid van ons Europees netwerk van Triodos-vestigingen. Dit Europese netwerk stelt Triodos Bank in staat om expertise op te bouwen en te delen. Hiermee kan Triodos Bank een geloofwaardige dienstverlening realiseren voor duizenden zakelijke en particuliere klanten en zo de omvang en impact van duurzaam bankieren verder vergroten. Bij Triodos Bank zijn we ons bewust van de eenheid die ten grondslag ligt aan onze diversiteit. Onze klanten en medewerkers worden verbonden door gezamenlijke waarden, hoewel de toepassing ervan op plaatselijk niveau wordt beïnvloed door de verschillen tussen de diverse markten en culturen. Daarnaast lopen regelgeving, fiscale prikkels en overheidsbeleid met betrekking tot duurzaamheid in de diverse markten soms ver uiteen, wat uiteenlopende benaderingen vereist. Gezamenlijk geven we antwoord op de toenemende vraagtekens in de samenleving die voortkomen uit de tekortkomingen van het huidige financiële systeem. Via persoonlijke ontmoetingen en door online, telefonisch en via de pers de dialoog aan te gaan laten we zien dat een meer transparante, bewuste inzet van geld voor honderdduizenden mensen een betere vorm van bankieren oplevert. In Europa ontwikkelt de groei van Triodos Bank zich organisch. In de diverse landen werken we samen met mensen en instellingen die er zelf voor kiezen met ons in zee te gaan, in plaats van ons te richten op een markt en deze op afstand te ontwikkelen. 2011
Aantal klanten (* 1000) Toevertrouwde middelen (* € miljoen) Kredietportefeuille (* € miljoen)
NL
BE
UK
ES
DE
Totaal Bank
197
50
44
61
3
355
1.696
967
487
528
53
3.731
995
612
504
561
166
2.838
1
6
3
5
–2
13
125,4
84,1
77,8
131,5
30,7
450
NL
BE
UK
ES
DE
Totaal Bank
171
43
41
29
1
285
1.456
795
434
334
20
3.039
762
463
359
457
87
2.128
6
1
2
1
–2
8
115,4
76,7
70,9
97,3
27,7
388
Nettowinst (* € miljoen) Aantal medewerkers (FTE’s)
2010
Aantal klanten (* 1000) Toevertrouwde middelen (* € miljoen) Kredietportefeuille (* € miljoen) Nettowinst (* € miljoen) Aantal medewerkers (FTE’s)
Toevertrouwde middelen per vestiging
Krediet per vestiging
(€ miljoen)
(€ miljoen)
* de cijfers over 2012 staan voor de voorziene groei in 2012 (15-20%)
* de cijfers over 2012 staan voor de voorziene groei in 2012 (15-20%)
2011 werd gekenmerkt door een breed gedragen roep om verandering die vaak leidde tot de uitbarsting van diepgewortelde sociale onvrede. Tegen de achtergrond van de Arabische lente, de 15 mei-beweging in Spanje en het virale effect van de occupy-beweging leidde deze roep vanuit de samenleving tot een breed debat en vaak ook tot zinvolle maatregelen. In Duitsland hebben de antinucleaire protesten naar aanleiding van de ramp in Fukushima geleid tot de permanente uitfasering van kernenergie. In het Verenigd Koninkrijk bracht de Independent Banking Commission een rapport uit met voorstellen om de grootste excessen van de banksector te beteugelen, wat gemengde reacties opleverde. De discussie over de rol van banken – en het succes dat Triodos Bank boekt met het bevorderen van een geloofwaardig alternatief – hebben geleid tot meer aandacht voor ons bankmodel. Dankzij de sociale media, de berichtgeving in de traditionele pers en diverse publieke evenementen, zijn er in veel van de landen waar Triodos Bank actief is gemeenschappen van Triodos-volgers ontstaan. Zo had onze website in 2011 gemiddeld 640.000 bezoekers per maand en organiseerde onze Spaanse vestiging meer dan 150 publieke bijeenkomsten waar in totaal meer dan 12.000 mensen op af kwamen. Daarnaast leidde in Nederland de media-aandacht voor de bonuscultuur van het conventionele bankwezen – en de heel andere aanpak van Triodos Bank – tot een verzesvoudiging van het aantal nieuwe klanten in maart en april 2011.
Onze resultaten Om te kunnen blijven groeien en onze positieve impact op mens, milieu en cultuur verder te kunnen blijven vergroten, heeft Triodos Bank nieuw kapitaal nodig. In 2011 hebben we onze doelstellingen overtroffen met het aantrekken van ruim EUR 75 miljoen, voornamelijk dankzij succesvolle campagnes in Nederland, Spanje en België. In 2011 werd opnieuw bij alle vestigingen van Triodos Bank groei geboekt. Het tempo van de groei lag het hoogst in Spanje, waar vijf nieuwe kantoren werden geopend en het aantal klanten en certificaathouders verdubbelde tot respectievelijk 60.000 en 3.400. Onze kredietverlening aan een breed scala van duurzame ondernemingen, van de duurzame energiesector in Duitsland tot de ouderenzorg in België, overtrof onze ambitieuze doelstellingen. In het Verenigd Koninkrijk bedroeg de groei 40%, in België 32% en in Spanje 23%. Duitse vestiging verstrekte in haar tweede volledig operationele jaar kredieten tot een bedrag van EUR 167 miljoen en overtrof daarmee haar doelstelling voor 2011. Vergeleken met onze tegenhangers in het conventionele bankwezen is het aantal wanbetalingen op leningen bij alle vestigingen van Triodos Bank gering gebleven. Onze vestiging in Duitsland, die twee jaar geleden van start ging, heeft inmiddels een stevige marktpositie opgebouwd. Ondanks de hevige concurrentie op de spaarmarkt waarmee alle vestigingen werden geconfronteerd, wisten de vestigingen gezamenlijk 23% groei te boeken. De Nederlandse vestigingen bedienen nu 197.000 klanten. Triodos Bank combineert een heldere, door waarden gedreven aanpak met een uitstekende dienstverlening aan onze klanten. Hoewel het voor ons geen doel op zich is om prijzen binnen te slepen, is het bemoedigend dat de Nederlandse vestiging bovenaan is geëindigd in een vooraanstaand klanttevredenheidsonderzoek dat op televisie werd uitgezonden.
Triodos Investment Management biedt in een aantal landen duurzame beleggingsmogelijkheden aan met uiteenlopende risicoprofielen voor klanten die met maximale impact en zo duurzaam mogelijk willen beleggen. Triodos Bank heeft dit deel van haar activiteiten altijd gescheiden gehouden van haar spaar- en kredietverleningstak. Wij pleiten dan ook voor een soortgelijke scheiding binnen de banksector als geheel om de inmiddels welbekende schadelijke gevolgen van het vermengen van deze twee typen activiteiten in de toekomst te voorkomen. In 2011 bereikte Triodos Investment Management een aantal belangrijke mijlpalen, waaronder de introductie in Duitsland van maatschappelijk verantwoorde beleggingsfondsen en het aflopen van de beleggingstermijn van het Ampere Fund. In het Verenigd Koninkrijk heeft Triodos Bank diverse succesvolle innovaties gerealiseerd. Dit betrof onder meer de uitgifte van social impact bonds voor een onderneming die werkt met ex-gedetineerden, en de opening – voor het eerst in 75 jaar – van een nieuwe zuivelfabriek in Wales. Deze fabriek vermindert de afstand tussen de productie en de verwerking van melk en daarmee ook het aantal voedselkilometers. In België groeiden onze private banking-activiteiten met meer dan 30% en overtroffen daarmee ruimschoots onze doelstelling. Onze beleggingsactiviteiten hebben echter ook de gevolgen ondervonden van de bezuinigingsmaatregelen van de diverse overheden. In Nederland daalde de waarde van een aantal van onze beleggingsfondsen met in totaal EUR 20 miljoen nadat de overheid de afschaffing had aangekondigd van belastingvoordelen op duurzame fondsen.
Triodos Bank heeft de ambitie om meer te doen dan alleen de voordelen leveren van duurzaam bankieren. Wij willen ook een brede en krachtige invloed uitoefenen door te laten zien dat het bankwezen geld bewust kan inzetten om een positieve verandering teweeg te brengen. Daarom hebben al onze vestigingen krachtige initiatieven en samenwerkingsverbanden opgezet die invulling geven aan onze rol als referentiepunt voor de groeiende duurzame banksector. Zo ondersteunde Triodos Bank in Duitsland de ontwikkeling van een nieuwe duurzaamheidscode die tot doel heeft de transparantie van Duitse bedrijven over hun duurzaamheidsprestaties te vergroten, vergelijkbaar met de transparantie die op andere vlakken wordt vereist door de Duitse corporate governance code. In het Verenigd Koninkrijk hebben we nieuwe methoden geïntroduceerd voor het meten van de sociale en milieuimpact van onze leningen. Ook hebben we met onze partners gewerkt aan het vergroten van de vraag naar duurzaam voedsel via een initiatief dat voor geaccrediteerde duurzame cateringbedrijven goedkopere leningen mogelijk maakt. De Nederlandse vestiging – de grootste van ons netwerk – wordt regelmatig door de pers benaderd als bron van informatie over uiteenlopende vraagstukken; in 2011 ging het daarbij bijvoorbeeld over duurzaam vastgoed en de zorg voor mensen met een beperking. In Spanje heeft Triodos Bank zich de ambitie gesteld om koploper te zijn in de sectoren waar wij krediet verlenen en onze zichtbaarheid in stand te houden in de media, op internet en via publieke evenementen.
Ons Europees netwerk van vestigingen zal het hart blijven vormen van de inspanningen van Triodos Bank om de groei van duurzaam bankieren en de impact ervan te bevorderen. Wij zullen blijven werken aan het promoten en verspreiden van het concept dat geld via het banksysteem bewust kan worden ingezet ter bevordering van het welzijn van mensen en het milieu. Naar verwachting zullen in 2012 alle vestigingen van Triodos Bank verdere groei realiseren. Onze Belgische vestiging heeft besloten zich te gaan richten op verdere groei van zowel de spaartegoeden als de kredietverlening, aangezien beide in 2011 groeiden met respectievelijk 22% en 32%. In België zal op korte termijn dan ook geen betaalrekening worden ontwikkeld. In Duitsland zullen we in 2012 onze dienstverlening aan particuliere klanten gaan verbreden. Daarnaast zal de Duitse vestiging haar kredietverlening gaan uitbreiden, waarbij we met name zullen streven naar een uitgebalanceerde mix van investeringen in duurzame energie, biologisch voedsel en maatschappelijk verantwoord ondernemen. De Nederlandse vestiging wil de transitie bespoedigen naar een samenleving die meer aandacht heeft voor de levenskwaliteit van mensen, door middel van de volgende initiatieven: het ontwikkelen van een beter productaanbod voor de kinderen van onze klanten: het ontwikkelen van een nieuwe categorie leningen ten behoeve van gezinsvervangende tehuizen voor kinderen met een beperking; het aanpakken van het probleem van leegstaande gebouwen door (her-)financiering van bestaande, duurzame gebouwen In Spanje verwacht Triodos Bank eenzelfde groei te realiseren als in 2011 door voort te bouwen op onze huidige aanpak van relationeel bankieren, waarbij we via traditionele en online kanalen hechte relaties aangaan met klanten en kredietnemers uit diverse sectoren. De Spaanse vestiging zal zes nieuwe kantoren openen, efficiënter gaan werken en haar productaanbod verder verbreden om zo bij de Spaanse klanten eerste keus te blijven. In het Verenigd Koninkrijk zal Triodos Bank duurzame retailfondsen introduceren en zal ons aanbod van spaarproducten uitgebreid en commercieel nog aantrekkelijker worden gemaakt. Ook zullen we doorgaan met het financieren van pionierende ondernemers. In 2012 opent ons nieuwe kantoor in Bristol dat samen met het in 2011 geopende kantoor in Edinburg het regionale profiel van onze Britse vestiging zal gaan versterken.
Triodos Investment Management, een volle dochter van Triodos Bank en wereldwijd erkend leider in ‘impact investing’, beheert directe beleggingen variërend van duurzame energie-infrastructuur tot microfinancieringsinstellingen. De groei van ons bedrijf is gebaseerd op een grondig inzicht in de marktsectoren en langdurige relaties met klanten die dezelfde toekomstvisie hebben als Triodos Bank. Op dit moment beheren we 18 fondsen die beleggen in zowel Europese als opkomende markten met een breed scala aan risico-rendementsprofielen en financiële instrumenten. Particulieren en instellingen kunnen beleggen in onze fondsen met thema’s als klimaat en energie, microfinanciering, duurzame handel, biologische voeding en landbouw, kunst en cultuur, duurzaam vastgoed, kunst en cultuur en beursgenoteerde vennootschappen met bovengemiddelde prestaties op het gebied van milieu, maatschappelijk en governance (ESG). De retail beleggingsfondsen voor particuliere beleggers worden aangeboden via een aantal banken, waaronder vestigingen van Triodos Bank. Met beleggers in institutionele fondsen wordt rechtstreeks contact onderhouden. Lees het overzicht van balanstotalen voor meer informatie.
‘Impact Investing’ – hoogtepunten Triodos Bank streeft naar verbetering van de levenskwaliteit. Triodos Investment Management heeft meer dan 25 jaar ervaring met beleggingsproducten die maatschappelijke en duurzame economische verandering teweegbrengen. Hierdoor wordt Triodos Investment Management wereldwijd erkend als koploper op het gebied van ‘Impact Investing’, waarbij financieel rendement wordt gecombineerd met rendement op maatschappelijk en milieugebied. 2011 was daarop voor Triodos Investment Management geen uitzondering. Op het gebied van energie en klimaat werd een reductie van de CO2-uitstoot bereikt van meer dan 1.500.000 ton. Daarnaast realiseerde Triodos Investment Management een aanbod van duurzame energiebronnen van 1.264 MW. Meer dan 100.000 kleinschalige landbouwbedrijven in 27 landen wereldwijd werden meteen na levering van hun oogst betaald via onze handelsfinancieringsvoorzieningen. Hierdoor werden 16 verschillende fair trade en biologische producten op internationale markten gebracht. Op het gebied van kunst en cultuur had Triodos Investment Management EUR 165 miljoen aan activa in beheer. Die activa werden aangewend voor de financiering van projecten die 1,7 miljoen bezoekers trokken en betaalbare voorzieningen boden aan 2160 kunstenaars. Op het gebied van vastgoed is de kwaliteit en duurzaamheid van de bebouwde omgeving verbeterd door 2 gebouwen te verduurzamen. Dit heeft geleid tot een afname van de CO2-uitstoot met 50%. In totaal hebben we voor 320 miljoen aan financieringen verstrekt aan 95 opkomende en gevestigde microfinancieringsinstellingen in Latijns-Amerika, Azië en Afrika. Via deze instellingen konden we 7,9 miljoen mensen met een laag inkomen van kredieten voorzien. Van deze mensen is 66% vrouw en woont 46% op het platteland.
Engagement beursgenoteerde ondernemingen Triodos Investment Management biedt particulieren en instellingen de gelegenheid om te beleggen in beursgenoteerde ondernemingen die voldoen aan de strengste criteria van Triodos Bank op milieu-, maatschappelijk en governance gebied. Via deze fondsen (de SICAV I fondsen) worden beleggers onderdeel van een beweging die streeft naar een meer duurzame werkwijze bij beursgenoteerde bedrijven. Hiertoe heeft Triodos Investment Management in 2011 een dialoog gevoerd met 368 ondernemingen wereldwijd.
Deze SRI-fondsen beheerden EUR 410 miljoen aan activa in de beste en baanbrekende beursgenoteerde ondernemingen wereldwijd en in staatsobligaties in Europa.
De resultaten van de fondsen over 2011 In 2011 is het totaal in beheer gegeven vermogen van Triodos Investment Management met EUR 293 miljoen gegroeid tot EUR 2,1 miljard, een stijging van 17% (2010: een stijging van 10%). Deze groei kan voornamelijk worden toegeschreven aan beleggingen die voortkwamen uit (semi-)institutionele fondsen in Ampère Equity Fund en Triodos Microfinance Fund en de groei van particuliere beleggingen in Triodos Fair Share. Triodos Groenfonds en Triodos Cultuurfonds werden geconfronteerd met een uitstroom van fondsen, met name door wijzigingen in het fiscale voorkeursregime voor het fonds. Gedurende het hele jaar vertoonden alle fondsen in het algemeen een stabiele groei.
Triodos Investment Management heeft meer dan 25 jaar ervaring met beleggen in duurzame energie. Hierdoor is Triodos Investment Management een ‘preferred partner’ voor veel beleggers en ondernemers op het gebied van duurzame energie. De totale aandelen- en kredietportefeuille op het gebied van duurzame energie van Triodos Investment Management in Europa beslaat meer dan 118 projecten met een totale opwekkingscapaciteit van duurzame energie van circa 1.264 MW. Hiermee wordt jaarlijks meer dan 1.500.000 ton CO2-uitstoot bespaard. Het gaat om 69 windenergieprojecten, 31 fotovoltaïsche zonneenergieprojecten, 13 biomassaprojecten, 4 warmte-koude opslagprojecten en 1 klein hydroproject.
Triodos Groenfonds (Nederland) Triodos Groenfonds financiert projecten op het gebied van duurzame energie, biologische landbouw, duurzaam vastgoed en natuurbehoud. Beleggers in het fonds profiteren van een Nederlandse fiscale regeling voor groen beleggen. Ongeveer de helft van de portefeuille betreft duurzame energieprojecten, voornamelijk windenergieprojecten. Het fonds belegt ook in andere duurzame energieprojecten zoals zonne-energie, biomassa uit afvalstromen en warmte-koude opslag. De andere helft betreft voornamelijk de sectoren biologische landbouw, duurzaam vastgoed en natuurbehoud. De portefeuille bevat 64 energieprojecten, met een opwekkingscapaciteit van duurzame energie van circa 392 MW. Hiermee wordt een bijdrage geleverd aan de vermindering van de CO2-uitstoot van ongeveer 379.083 ton per jaar. Eind 2011 was 71,6% van het vermogen van het fonds belegd in officieel erkende groene projecten. In 2011 daalde het totaal netto vermogen van het fonds met 11,7% tot EUR 492,5 miljoen. Het jaarrendement was 2,6% (exclusief een fiscaal voordeel van maximaal 2,2% voor groene beleggingen door particuliere beleggers). De daling van het vermogen kan grotendeels worden toegeschreven aan de wijzigingen in het Nederlandse fiscale regime voor groene beleggingen die eind 2010 zijn doorgevoerd.
Triodos Sicav II-Triodos Renewables Europe Fund (Europa) Triodos Sicav II-Triodos Renewables Europe Fund, gevestigd te Luxemburg, is in 2006 opgericht om beleggers de mogelijkheid te bieden te investeren in duurzame energieprojecten in heel Europa. De investeerders in het fonds bestaan uit particuliere en institutionele beleggers. Het fonds verstrekt risicodragend kapitaal door middel van deelname in het aandelenkapitaal of achtergestelde leningen en is een actieve investeerder in Europese particuliere windenergie-, zonne-energie- en biomassacentrales. Het fonds is een open-end fonds en heeft een langetermijn beleggingshorizon. In 2011 is het fonds gegroeid tot EUR 49,8 miljoen, heeft het belegd in zes landen en heeft het een jaarrendement behaald van 7,9%. De portefeuille van het fonds bevat 38 projecten, met een opwekkingscapaciteit van groene energie van circa 196 MW. Hiermee wordt een reductie in CO2-uitstoot gerealiseerd van ongeveer 151.340 ton per jaar.
Triodos Renewables Plc (Verenigd Koninkrijk) Triodos Renewables plc investeert in, is eigenaar van en exploiteert duurzame energieprojecten in het Verenigd Koninkrijk namens particuliere en institutionele aandeelhouders.
In 2011 heeft Triodos Renewables Plc nieuwe aandelen uitgegeven, waardoor de fondsen in beheer met 30% zijn gegroeid tot een totaal volume van GBP 28 miljoen. Triodos Renewables Plc heeft thans meer beleggers dan welke andere Britse leverancier van duurzame energie dan ook. In 2011 is de portefeuille van operationele projecten met 16% gegroeid van 32,62 MW tot 38,2 MW. Na oplevering van de projecten die in 2011 in gang zijn gezet zal de portefeuille van Triodos Renewables een totale duurzame elektriciteitsopwekkingscapaciteit hebben van 43,2 MW. Dit komt overeen met de energie die nodig is om 26.250 huishoudens van elektriciteit te voorzien.
Ampère Equity Fund (Europa) Ampère Equity Fund is in 2007 opgericht. De aandeelhouders van het fonds zijn vooraanstaande Nederlandse institutionele beleggers. Het fonds belegt in aandelen van grotere duurzame energieprojecten in West-Europa, als medeaandeelhouder samen met gerenommeerde Europese projectontwikkelaars dan wel als volledig eigenaar van duurzame energieprojecten. Eind 2011 liep de beleggingsperiode ten einde en is het fonds gesloten. Er kunnen via het fonds geen nieuwe transacties meer worden gesloten. Het fonds, met EUR 320 aan toegezegd kapitaal van beleggers, is bijna volledig geïnvesteerd. Een deel van de resterende toezeggingen is bestemd om later te worden geïnvesteerd. Met 16 beleggingen in grootschalige zonne-PV, offshore en onshore wind[projecten] is het Fonds een goed gediversifieerd fonds zowel voor wat betreft technologie als voor wat betreft landen. Het fonds heeft beleggingen in Duitsland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Nederland en Italië met een gezamenlijke opwekkingscapaciteit van 763 MW. Hiermee wordt een reductie van CO2-uitstoot gerealiseerd van circa 1.032.683 ton per jaar.
Triodos Renewable Energy for Development Fund (Ontwikkelingslanden) Stichting Triodos Renewable Energy for Development Fund verstrekt financieringen aan regionale financiële intermediairs die financieringen verstrekken aan bedrijven en projecten in ontwikkelingslanden die zich bezig houden met de uitrol van duurzame energie op kleine schaal. Het fonds heeft 100% van zijn vermogen belegd en doet op dit moment geen nieuwe investeringen.
Energie- en klimaatbeleggingsfondsen – Vooruitzichten 2012 2011 was een jaar vol uitdagingen voor Triodos Groenfonds en Triodos Renewables Europe Fund, voornamelijk als gevolg van wijzigingen in Europees overheidsbeleid. Desalniettemin is Triodos Investment Management van mening dat financieringen op het gebied van duurzame energie en energiebesparing grote mogelijkheden hebben. In 2012 zullen we de portefeuille van Triodos Groenfonds blijven aanpassen om aan onze beleggingsrendementsdoelstellingen te voldoen. Als zodanig zou Triodos Groenfonds een aantrekkelijk beleggingsvehikel moeten blijven dat streeft naar een groenere Nederlandse economie. Desalniettemin zullen de effecten van de wijzigingen in het Nederlandse fiscale regime gevolgen blijven hebben voor het aan het fonds toevertrouwde vermogen, waardoor het volume van het fonds in 2012 waarschijnlijk gelijk zal zijn aan dat van 2011. Triodos Renewables Europe Fund heeft 2011 gebruikt om een sterke en gediversifieerde portefeuille op te zetten die naar verwachting presteert, en zou derhalve nieuwe investeringen kunnen aantrekken waarmee het fonds kan groeien tot EUR 60 miljoen. Aangezien de investeringsperiode voor Ampère Equity Fund in oktober 2011 afliep, zal het fonds geen nieuwe transacties aantrekken. In 2012 wil Triodos Investment Management een nieuw fonds oprichten om de expertise die is opgebouwd bij Emerging Markets en bij Energie en Klimaat samen te voegen. Het fonds zal zich richten op institutionele beleggers die op zoek zijn naar beleggingskansen in duurzame energie in opkomende markten.
De Emerging Markets activiteiten omvatten het beheer van internationaal opererende fondsen die investeren in opkomende markten in Latijns-Amerika, Afrika, Azië en Oost-Europa. De doelstelling van de microfinancierings- en duurzame financieringsfondsen is het leveren van een bijdrage aan de ontwikkeling van inclusieve financiële sectoren in ontwikkelingslanden die de levenskwaliteit verbeteren door het verlenen van transparante en verantwoordelijke financiële diensten, het bevorderen van de handel in gecertificeerde fair trade en biologische producten en het stimuleren van duurzame landbouw. Eind 2011 beheerden alle fondsen met dit thema in totaal EUR 390 miljoen, een stijging met 23,1%.
Microfinanciering De vier Triodos microfinancieringsfondsen hebben 95 microfinancieringsinstellingen gefinancierd in 43 landen. Via deze instellingen konden we kredieten bieden aan meer dan 7,9 miljoen mensen met een laag inkomen en spaarproducten aan nog eens 7,5 miljoen mensen. Eind 2011 bedroeg het totaal beheerd vermogen van de vier microfinancieringsfondsen EUR 362 miljoen. De vier Triodos microfinancieringsfondsen nemen deel in 19 vooraanstaande en innovatieve microfinancieringsinstellingen en vehikels over heel de wereld. Senior medewerkers van Triodos Bank zijn vertegenwoordigd in de Raad van Commissarissen en brengen zo kennis en ervaring in op het gebied van duurzaam bankieren.
Portfolio Triodos Microfinancieringsfondsen 31 december 2011 Afbeelding vergroten
Begin 2011 heeft een groep van meer dan 40 mondiale investeerders de Principles for Investors in Inclusive Finance ondertekend. Met deze principles werken investeerders mee aan een inclusieve financiële dienstverleningssector die de belangen van klanten met lage inkomens centraal blijft stellen. De principles zijn een initiatief van een kerngroep investeerders, waaronder Triodos Investment Management en HKH Prinses Máxima, Speciale Pleitbezorger voor ‘Financiële diensten voor iedereen’ (‘Inclusive Finance for Development’) van de Secretaris-Generaal van de Verenigde Naties. De lancering vond plaats tijdens het Responsible Finance Forum op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag.
Triodos Investment Management is ervan overtuigd dat microfinanciering een sleutelrol kan spelen bij het bereiken van mondiale doelstellingen op het gebied van duurzame ontwikkeling.
Triodos SICAV II-Triodos Microfinance Fund (Europa) 2011 was het derde jaar waarin Triodos SICAV II-Triodos Microfinance Fund actief was. Het fonds staat open voor institutionele beleggers, vermogende particulieren en private-bankingcliënten in Europa. In 2012 zal het fonds via de distributiekanalen van Triodos Investment Management ook worden opengesteld voor particuliere beleggers. Eind 2011 was het netto vermogen met 53,5% gegroeid tot EUR 94,7 miljoen en had de portefeuille een waarde bereikt van EUR 71,2 miljoen (75,2% van het netto vermogen van het fonds). Het aantal beleggingen van het fonds is gestegen tot 28 microfinancieringsinstellingen (MFI’s) en één beleggingsfonds en de geografische spreiding van het fonds is verder gediversifieerd door de toevoeging van drie nieuwe landen aan de portefeuille. De portefeuille telt nu 19 landen in Latijns-Amerika, Azië, Afrika en Oost-Europa. Het fonds heeft een rendement gegenereerd van 6,1%.
Triodos Fair Share Fund (Nederland) Triodos Fair Share Fund sloot 2011 af met een sterke groei van 28,4% tot EUR 122,5 miljoen. Het fonds heeft geïnvesteerd in 43 microfinancieringsinstellingen in 25 verschillende landen in Latijns-Amerika, Azië, Afrika en Oost-Europa. Beleggers bleven in 2011 profiteren van het belastingvoordeel van het fonds. Het door het fonds behaalde rendement bedroeg 5,4%, exclusief een belastingvoordeel van 2,2% voor Nederlandse particuliere beleggers.
Stichting Triodos-Doen (Nederland) Stichting Triodos-Doen is in 1994 opgericht als samenwerkingsverband tussen Triodos Bank en Stichting DOEN. Het fonds investeert in financieringsinstellingen met een relatief hoog risicoprofiel en in nieuwe opkomende financiële instellingen die zich richten op moeilijk te bereiken doelgroepen en achtergestelde geografische gebieden. In 2011 werd een vijfjarenstrategie goedgekeurd waarmee de visie en missie van het fonds op het gebied van duurzaam bankieren in ontwikkelingslanden wordt aangescherpt. Aan deze benadering liggen duurzaamheidsthema’s in de financiële sector als Voeding en Landbouw alsmede Energie en Klimaat ten grondslag. In 2011 groeide het vermogen van Triodos-Doen met 6,4% tot EUR 81,5 miljoen.
Stichting Hivos-Triodos Fund (Nederland) Hivos Triodos Fonds is in 1994 opgericht als samenwerkingsverband tussen Triodos Bank en Hivos. Door de non-profitstructuur en de samenwerking met Hivos kan het fonds bovengemiddelde risico's accepteren om innovatieve investeringen mogelijk te maken. Hivos-Triodos Fund investeert in microfinancieringsinstellingen met een hoger risicoprofiel die actief zijn in onderontwikkelde markten die hun diensten verlenen aan kwetsbare doelgroepen. Voortbouwend op de specifieke kennis en ervaring bij Hivos en bij Triodos Bank heeft Hivos-Triodos Fund middelen gereserveerd voor de financiering van brede duurzame ontwikkeling in ontwikkelingslanden de komende jaren. Het fonds zal zich voornamelijk richten op duurzame energie en landbouw. In 2011 is het fondsvermogen met 6,4% gegroeid tot EUR 70,0 miljoen.
Sustainable Trade Finance (Europa) Triodos Sustainable Trade Fund verstrekt handelsfinancieringen aan coöperatieve en particuliere landbouwexporteurs van biologische en/of fair trade goederen in ontwikkelingslanden.
In 2011 is het volume van de handelsfinancieringstransacties van het fonds met 24% gegroeid tot EUR 28 miljoen. In totaal werden 36 leningen verstrekt aan 33 coöperatieve en particuliere exporteurs die 16 verschillende producten verbouwen in 27 landen. De gefinancierde producten zijn onder andere koffie, katoen, cacao, olijfolie, cashewnoten, sesamzaad en suiker. Triodos Sustainable Trade Fund wordt voornamelijk gefinancierd door een kredietlijn van Triodos Bank, die deels wordt zeker gesteld met garanties van Nederlandse en internationale overheidsinstellingen en maatschappelijke organisaties. Eind december 2011 heeft medeoprichter Hivos extra garantiekapitaal aan het fonds toegekend. Hierdoor kon de kredietlijn van Triodos Bank met EUR 3 miljoen groeien.
Casestudie De allereerste effectrapportage van Triodos Investment Management voor een van haar fondsen is in september 2011 gepubliceerd. Triodos Sustainable Trade Fund heeft het Impactrapport 2010 gepubliceerd als een eerste poging om haar resultaten te documenteren voor wat betreft de realisatie van haar missie: verbetering van de levenskwaliteit van kleine landbouwers en het stimuleren van duurzame landbouw in ontwikkelingslanden. Enkele kerncijfers voor 2010: 116.272 kleine landbouwers wereldwijd hebben hun oogst verkocht aan organisaties die werden gefinancierd door het fonds; er werd EUR 2 miljoen aan premie (of inkomensstijging) betaald aan landbouwers door hun producten te verkopen aan organisaties die werden gefinancierd door het fonds; 16,9 miljoen medicijnen ter bestrijding van malaria kunnen worden geproduceerd uit door het fonds voorgefinancierde Artemisinine.
Emerging Markets Funds - Vooruitzichten 2012 Triodos SICAV-II Triodos Microfinance Fund, Triodos Fair Share Fund, Stichting Triodos-Doen en Stichting HivosTriodos Fonds verwachten in 2012 een groei met ten minste EUR 40 miljoen tot meer dan EUR 400 miljoen. In 2012 zal Triodos Sustainable Trade Fund naar verwachting worden geherstructureerd om meer investeerders te laten deelnemen in de financiering van duurzame landbouw en handel. Het fonds streeft naar een groei van zijn portefeuille van 20% à 30%.
In 2011 werden duurzame vastgoedontwikkelingsactiviteiten ondergebracht in een joint-venture met OVG, een grote Nederlandse vastgoedontwikkelaar, genaamd JOIN. Triodos Investment Management beheert nu enkel nog het Triodos Vastgoedfonds. Triodos Real Estate Investment Management is de beheerder van de TNT CV. De betrokkenheid van Triodos Bank bij de vastgoedsector is gebaseerd op een unieke, integrale visie op duurzaamheid, gebaseerd op 4 P’s: People, Planet, Profit en Project.
Triodos Vastgoedfonds (Nederland) Tot eind 2011 is de crisis van de Nederlandse vastgoedmarkt grotendeels aan Triodos Vastgoedfonds voorbijgegaan. De Nederlandse markt heeft te kampen met een grote leegstand van 15%. Dit heeft negatieve gevolgen voor de waardering van de portefeuille van Triodos Vastgoedfonds, ook al bedraagt de leegstand van het fonds zelf slechts 2%.De huurinkomsten en -kasstroom zijn stabiel dankzij de gemiddelde looptijd van de huurcontracten (bijna 7 jaar). Het directe rendement van het fonds bedroeg 6,2% en het indirecte rendement -10,7%. Het koersrendement bedroeg -3,1%. De beleggingsportefeuille is gegroeid van EUR 77,7 tot EUR 87,2 miljoen, dankzij de aankoop door het fonds van 3 panden. Het aantal uitstaande aandelen is 9,8% lager. Het fonds genoot grote belangstelling in de Nederlandse vastgoedmarkt dankzij de publiciteit rondom de GasTerra-transactie. Het fonds heeft een leegstaand pand gekocht, gerenoveerd en aan GasTerra verhuurd. Voor deze transactie heeft het fonds een zogenaamd groen huurcontract ontwikkeld.
Duurzaam vastgoed - Vooruitzichten 2012 De vastgoedmarkt zal naar verwachting onder druk blijven staan in 2012. Zij zal zich het tweede halfjaar mogelijk stabiliseren of licht verbeteren. Ondanks deze marktcondities verwacht Triodos Investment Management beperkte groei van Triodos Vastgoedfonds als gevolg van de gekozen strategie om zich te richten op duurzame panden nabij uitvalswegen die als aantrekkelijke kantoorlocaties worden gezien.
Triodos Bank loopt al vele jaren voorop op het gebied van financiering van kunst en cultuur. Deze ervaring was met name relevant in 2011, aangezien veel overheden in het kader van verregaande bezuinigingsmaatregelen hadden aangekondigd in de begrotingen te gaan snijden. Deze bezuinigingen hebben veelal geleid tot drastisch minder financiële steun, met name voor de kunst- en cultuursector. Als gevolg hiervan heeft Triodos Bank veel tijd geïnvesteerd in het verstrekken van informatie aan de sector over de mogelijkheden van bankkredieten als duurzaam alternatief voor de afhankelijkheid van steeds onzekerder wordende subsidies.
Triodos Cultuurfonds (Nederland) Triodos Bank biedt Triodos Cultuurfonds aan aan haar Nederlandse klanten. Het fonds is opgericht in 2006 en belegt in door de overheid erkende culturele projecten die streven naar verbetering en behoud van kunst en cultuur. Het doel van het fonds is de sector minder afhankelijk te maken van subsidies en liefdadigheid door het stimuleren van cultureel ondernemerschap. In 2011 daalde het totaal netto vermogen van het fonds met 14,8% tot EUR 165,0 miljoen. Het jaarrendement was 6,0% (exclusief een fiscaal voordeel van maximaal 2,2% voor culturele beleggingen door particuliere beleggers). De daling van het vermogen kan grotendeels worden toegeschreven aan de wijzigingen in het Nederlandse fiscale regime voor culturele beleggingen die eind 2010 zijn doorgevoerd.
Triodos Investment Management en Kunst en Cultuur – Vooruitzichten 2012 Triodos Investment Management is voornemens Triodos Cultuurfonds aan te houden en nieuwe financiële instrumenten te ontwikkelen om de culturele sector in Nederland te ondersteunen. Zij is tevens van plan het concept van beleggingsfondsen op het gebied van kunst en cultuur uit te breiden naar andere vestigingen van Triodos Bank. In 2012 zullen we de portefeuille van Triodos Cultuurfonds blijven aanpassen om aan onze beleggingsrendementsdoelstellingen te voldoen. Zo zou Triodos Cultuurfonds een aantrekkelijk beleggingsvehikel gericht op de Nederlandse culturele sector moeten blijven en het groeipatroon van eerdere jaren weer op moeten kunnen pakken.
Triodos SICAV I bestaat uit vier in Luxemburg gevestigde subfondsen die worden gedistribueerd in Nederland, België, Luxemburg en Duitsland. De vier fondsen beleggen enerzijds in aandelen en obligaties van multinationals die zich onderscheiden door een goed sociaal en milieubeleid en die maatschappelijk verantwoord worden geleid. Daarnaast betreft het beleggingen in obligaties, onder andere staatsobligaties van landen die voldoen aan de criteria van Triodos Investment Management, die de soliditeit van het fonds waarborgen voor wat betreft liquiditeitsrisico en beleggingsrendement. Een andere doelstelling van Triodos SICAV I is het stimuleren van ondernemingen om hun bedrijfsvoering blijvend duurzamer in te richten.
Triodos Sustainable Equity Fund (Europa) Triodos Sustainable Equity Fund, een subfonds van Triodos SICAV I, wordt gedistribueerd in Nederland, België, Duitsland en Luxemburg, en belegt in de aandelen van multinationals wereldwijd. In 2011 had de aandelenmarkt te kampen met toenemende angst over schuldenkwesties in de Eurozone. Ook het fonds ontkwam niet aan de gevolgen van dit sentiment. Het fonds heeft een rendement na kosten behaald van -5,0%, hetgeen 1,2% hoger is dan zijn benchmark vóór kosten. Het totaal netto fondsvermogen is in 2011 met 7,7% gedaald tot EUR 167 miljoen.
Triodos Sustainable Bond Fund (Europa) Triodos Sustainable Bond Fund, een subfonds van Triodos Sicav I, wordt gedistribueerd in Nederland, België, Frankrijk, Duitsland, Denemarken en Luxemburg. Het fonds belegt in euro-obligaties van multinationals wereldwijd en, sinds 1 april 2010, in in euro’s gestelde staatsobligaties. De onzekerheid over staatsobligaties nam tijdens de Eurocrisis 2011 verder toe. Tegen deze achtergrond heeft het fonds een rendement na kosten van 4,5% behaald, 0,1% lager dan zijn benchmark vóór kosten, terwijl het fondsvermogen van het fonds in 2011 met meer dan 1,9% is gestegen tot EUR 143 miljoen.
Triodos Sustainable Mixed Fund (Europa) Triodos Sustainable Mixed Fund is een subfonds van Triodos SICAV I. Het fonds heeft gedurende het grootste deel van 2011 een defensieve beleggingsstrategie aangehouden met een relatief groot percentage beleggingen in obligaties. In 2011 kreeg het fonds een vierde ster van rating-agency Morningstar. De resultaten waren in lijn met de benchmark en genereerden een rendement van 1,4% na kosten, hetgeen 0,9% hoger was dan de benchmark vóór kosten. Het totaal netto vermogen per ultimo 2011 bedroeg EUR 62 miljoen.
Triodos Sustainable Pioneer Fund (Europa) Triodos Sustainable Pioneer Fund is een subfonds van Triodos SICAV I. Het fonds belegt in ondernemingen die baanbrekend zijn op het gebied van klimaatbescherming, een schone planeet, volksgezondheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het fonds heeft een rendement na kosten behaald van -20,3%, hetgeen 6,0% lager is dan zijn benchmark vóór kosten. Het totaal netto vermogen per ultimo 2011 daalde met 19,5% tot EUR 37 miljoen.
Engagement Het stimuleren van maatschappelijk verantwoord ondernemen heeft in 2011 tot positieve resultaten geleid. Gedurende het jaar maakte Triodos Investment Management bij 106 aandeelhouders- vergaderingen gebruik van stemrechten namens Triodos Sustainable Pioneer Fund. De bedrijven werden van tevoren geïnformeerd over de onderwerpen van Triodos Bank waarover gestemd zou worden, zodat organisaties zich daarop konden voorbereiden. Naast 216 feedbackbrieven aan alle ondernemingen waarnaar zij onderzoek heeft gedaan is Triodos Investment Management de dialoog aangegaan met meer dan 150 multinationals, hetgeen heeft geleid tot een aantal belangrijke verbeteringen van hun beleid en prestaties op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Hiermee heeft Triodos Bank duidelijk aangetoond dat duurzaam beleggen op de beurs van essentieel belang is voor het stimuleren van duurzaam gedrag van ondernemingen.
SRI-fondsen - Vooruitzichten 2012 De ontwikkelingen in de economie en financiële markten zullen in 2012 in grote mate worden bepaald door politieke beslissingen. Beslissingen over het snoeien in begrotingen als reactie op de Europese crisis zullen waarschijnlijk verregaande consequenties hebben. De daarmee gepaard gaande economische en financiële risico’s zullen het beleggerssentiment op de mondiale aandelenbeurzen sterk blijven beïnvloeden. Voor veel beleggers betekende dit dat ze gingen uitzien naar financieel gezonde bedrijven met defensieve groeikwaliteiten. Doelstelling van Triodos Sustainability Fund is te anticiperen op risico’s op korte termijn en kansen op lange termijn. En om deze kennis te verankeren in fondsen die thema’s hebben als ’gezonde mensen’, ‘schone planeet’ en ’klimaatbescherming’. Binnen deze thema’s zijn eersteklas bedrijven te vinden in groeimarkten zoals persoonlijke verzorging, biologische voeding, waterbehandeling, recycling en energie-efficiëntie. Nominale rendementen op staatsobligaties in landen met een hoge credit-rating hadden eind 2011 een recordlaagte bereikt, terwijl het rendement werd gecorrigeerd door een negatieve inflatie. Als we rekening houden met een verdere daling van de inflatie en een verdere terugval in de economische groei kunnen de rentetarieven nog wel een tijdje laag blijven. Gezien de aanhoudende onzekerheden zullen de fondsen de voorkeur blijven geven aan obligaties van landen die als ‘veilig’ worden gezien en van financieel krachtige ondernemingen.
Triodos Ventures (Europa) Triodos Ventures, een dochteronderneming van de onafhankelijke Stichting Triodos Holding, heeft de afgelopen decennia een reeks participaties in zusterbanken in Europa verworven. Zij investeert tevens in duurzame initiatieven die op specifieke duurzame gebieden een doorbraak bewerkstelligen. Het fonds belegt in een klein aantal gerenommeerde duurzame ondernemingen. In 2011 werd Triodos Ventures hoofdinvesteerder in SBI Ltd. Triodos Ventures heeft per ultimo 2011 meer dan 30 projecten in portefeuille.
Corporate Finance Het Corporate Finance team in het Verenigd Koninkrijk verstrekt adviesdiensten en diensten op het gebied van het aantrekken van kapitaal aan klanten in het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten. In 2011 vertoonden de activiteiten een sterke groei en sloot het team zeven transacties af. Hiermee genereerde het meer dan GBP 25 miljoen ten behoeve van klanten die zich bezig houden met fair trade, duurzame energie, maatschappelijk verantwoord ondernemen, biologisch levensmiddelen en opkomende markten. Het Corporate Finance team gaat 2012 in met een sterke pijplijn aan nieuwe mandaten voor zowel nieuwe als bestaande klanten en we verwachten een aanhoudende groei van dit bedrijfsonderdeel.
Aangezien de impact van de schuldencrisis ook in 2012 gevoeld zal worden en het geteisterde mondiale financiële systeem voor verdere onzekerheid op de financiële markten zal zorgen, zullen steeds meer beleggers, institutionele beleggers en particulieren, hun beleggingsstrategie opnieuw onder de loep nemen. De belangstelling voor op ESG-aspecten gescreende beleggingen en voor ‘impact investing’ neemt toe. Sinds haar oprichting staan beide vormen van beleggen centraal bij de beleggingsfocus van Triodos Investment Management. We hebben er daarom het volste vertrouwen in dat de door Triodos Bank beheerde fondsen en de 30 jaar ervaring van Triodos Investment Management in het samenbrengen van waarden, visie en beleggingsrendementen in 2012 een veilige haven voor deze beleggers kunnen bieden. Triodos Investment Management zal nieuwe producten blijven ontwikkelen en op de markt blijven brengen die zullen inspelen op de spannende kansen die worden geboden door ‘impact investing’ en door het beleggen op de beurs, aan de hand van strikte ESG-criteria. In 2012 zullen we drie nieuwe beleggingsfondsen introduceren op het gebied van Voedsel en Landbouw, Duurzame Energie in ontwikkelingslanden en Kunst en Cultuur. Als gevolg hiervan verwachten we in 2012 weer te gaan groeien, met een groei van 10 à 15% van ons beheerd vermogen. Zeist, Triodos Investment Management bv Marilou van Golstein Brouwers, directeur Bas Rüter, directeur* * De heer Bas Rüter heeft Triodos Bank per 1 januari 2012 verlaten. Hij is per die datum opgevolgd door de heer Michael Jongeneel.
Triodos Bank Private Banking biedt een breed pakket van financiële en niet-financiële diensten aan voor vermogende particulieren, stichtingen, verenigingen en religieuze instellingen. Duurzaam vermogensbeheer vormt daarbij de kern, waarbij Triodos Private Banking zowel Triodos beleggingsfondsen aanbiedt als individueel vermogensbeheer. De onderzoeksafdeling Triodos Research onderzoekt welke ondernemingen voor belegging in aanmerking komen. Triodos Bank Private Banking is actief in Nederland en België. In Nederland werken wij op het gebied van vermogensbeheer samen met Triodos MeesPierson Investment Management. Triodos MeesPierson is een joint venture die de brede vermogensbeheerexpertise van ABN AMRO MeesPierson combineert met de deskundigheid op het gebied van duurzaamheid van Triodos Bank. Triodos MeesPierson beheert de duurzame activa van klanten van Triodos Bank en ABN AMRO MeesPierson. In België werken wij op het gebied van Private Banking-diensten samen met Puilaetco Dewaay Private Bankers. Het totaal beheerd vermogen van Triodos Bank Private Banking in Nederland en Belgie bedroeg in 2011 EUR 718 miljoen.
Aanhoudende groei ondanks moeilijke marktomstandigheden In 2011 was het sentiment op de financiële markten bijzonder negatief als gevolg van onzekerheid omtrent het lot van de euro. Potentiële beleggers aarzelden om kapitaal te beleggen, en gaven de voorkeur aan sparen of het behouden van hun huidige posities. In dit moeilijke klimaat konden wij tot ons genoegen een groei van 20% van de toevertrouwde middelen tot EUR 654 miljoen boeken. In België zijn de toevertrouwde middelen met 31% gegroeid tot EUR 64 miljoen, tegenover 28% en EUR 49 miljoen in 2010. De samenstelling van de toevertrouwde middelen is wederom grotendeels ongewijzigd; het merendeel komt via Triodos MeesPierson Sustainable Asset Management voor rekening van vermogensbeheer. In Nederland was de groei voornamelijk te danken aan particulieren; stichtingen en religieuze instellingen waren wat terughoudender in het beleggen van kapitaal.
Toevertrouwde middelen Triodos Bank Private Banking 2011 Totaal = EUR 654 miljoen
Kapitaalinbreng Wij waren vooral blij met de grotere belangstelling van ondernemers. Het succes van de kapitaalwerving van Triodos Bank in 2011 was mede aan hen te danken. In 2011 hebben private banking-klanten een recordbedrag van EUR 11 miljoen belegd in nieuw aandelenkapitaal voor Triodos Bank. Hieruit blijkt een sterk vertrouwen in onze manier van bankieren.
Beleggingsresultaat Na de stijging in 2010 met 16%, daalde de duurzame aandelenportefeuille van Private Banking in 2011 met 2,7% a. Gezien de uitdagende marktomstandigheden achten wij deze bescheiden daling acceptabel. Het rendement op onze duurzame portefeuille was 0,9 % lager dan de markt vertegenwoordigd door de MSCI Wereldindex. Hierdoor werden onze relatief achterblijvende resultaten over 2010 enigszins verzacht. Sinds 2006 heeft onze aandelenportefeuille een positief rendement behaald van 20% tegen 0% volgens de MSCI.
Resultaat Triodos Aandelenportefeuille t.o.v. MSCI Begin = 100 bij oprichting Private Banking in september 2005
Vastrentende beleggingen De resultaten van de duurzame vastrentende beleggingen waren in 2011, zowel nominaal als relatief, beter dan die van de aandelen. Zonder de maatschappelijke en culturele beleggingen bedroeg het rendement van de vastrentende beleggingen in 2011 2,7% versus 1,8% van de benchmark. Sinds 2006 heeft onze portefeuille een rendement geboekt van 24,0% tegenover een benchmark van 19,7%. Als de maatschappelijke en culturele beleggingen wel worden meegeteld is het rendement van deze vastrentende portefeuille in 2011 nog hoger, zelfs zonder de hieraan verbonden belastingvoordelen. Het hogere rendement van de maatschappelijke en culturele vastrentende beleggingen zowel in 2011 als over de periode 2006-2011 (eveneens zonder belastingvoordelen) is zeer bevredigend. Op basis van deze resultaten is het gerechtvaardigd om door te gaan met gerichte duurzame beleggingen, ondanks de lagere belastingvoordelen.
Missiegedreven beleggingen Het rendement van de derde categorie van alternatieve beleggingen - of missiegerelateerde beleggingen – van Private Banking, die tot dusver uitsluitend in Nederland worden aangeboden, bedroeg in 2011 1,8%. Dit was een afspiegeling van de uitstekende resultaten van Triodos Fair Share Fund en Triodos Renewables Fund. Het rendement van het duurzame Vastgoedfonds van Triodos, dat samenhangt met de slechte staat van de Nederlandse vastgoedmarkt, bedroeg -3,2%.
Grotere winstgevendheid Nadat Private Banking in 2010, na vier jaar van kleine aanloopverliezen, in Nederland voor het eerst winst had geboekt, steeg deze winst in 2011 met 49% tot EUR 0,7 miljoen. In België zijn de resultaten van Private Banking en Particulier Bankieren volledig geconsolideerd in de cijfers van de vestiging.
In 2011 heeft Private Banking een onafhankelijk marktonderzoeksbureau een uitgebreid klanttevredenheidsonderzoek laten uitvoeren. Uit dit onderzoek is gebleken dat 95% van de klanten tevreden tot zeer tevreden was over de diensten en producten van Triodos Bank Private Banking en zich bijzonder met Triodos Bank verbonden voelde. Uit het onderzoek kwamen de voordelen naar voren van meer toegespitste en proactieve contacten met onze klanten, een passend productaanbod en de noodzaak van eersteklas back-officeprocessen. Op basis van deze werkzaamheden zullen we in 2012 een reorganisatie doorvoeren om beter op deze uitdagingen te kunnen inspelen en meer middelen voor onze marketing- en communicatieactiviteiten inzetten.
Een jaar van samenwerking Triodos Private Banking bleef met stichtingen en religieuze instellingen samenwerken om de financiële activa beter af te stemmen op hun missie. Zo werkten we samen met NSGK, een vooraanstaande Nederlandse stichting, bij het ontwerpen van een borgstellingsfonds. Daarbij houdt NSGK een speciaal deposito bij Triodos aan, waardoor Triodos in staat wordt gesteld om geld te lenen aan ondernemers die werkzaam zijn op gebieden die passen bij de missie van zowel NSGK als Triodos Bank. We hebben in de loop van het jaar samen met collega’s van Triodos Investment Management gewerkt aan het invoeren van een alternatief voor ons bestaande beleggingsmodel. Dit nieuwe initiatief in bedoeld om onze duurzame impact te vergroten en deze beter op de waarden van Triodos Bank af te stemmen. We hebben minder vooruitgang geboekt dan gehoopt, maar we blijven ons inzetten voor deze nieuwe benadering en zijn voornemens deze in 2013 in te voeren.
Triodos Private Banking is over de afgelopen drie jaar bijna twee keer zo groot geworden en streeft naar nog een verdubbeling van de groei tegen eind 2014. Om deze omvang te bereiken en onze klanten beter van dienst te zijn, zal 2012 voor Nederland een jaar zijn van organisatorische overgang en verbetering van processen. Onze potentiële groeicijfers blijven in 2012 hoger dan 20%, en zullen in 2013 en 2014 nog verder stijgen. In België zal Triodos Private Banking haar bestaande Private Banking-activiteiten verder uitbreiden, met speciale nadruk op particulier vermogensbeheer. Gezien het succes van Private Banking in Nederland en België, zowel in positieve als moeilijker tijden, blijven wij voornemens om de komende jaren private banking-diensten in het Verenigd Koninkrijk te introduceren. Zeist, Albert van Zadelhoff, directeur
