Bij Lamme Goedzak op de trappers In het welige land rond Damme ontmoeten heel uiteenlopende menselijke geneugten mekaar. Fietsen doorheen een vlak landschap. Hoog op de dijken wandelen en naar gave landschappen kijken. Sfeer proeven in verstilde dorpskommen. Historische gebouwen aanschouwen. Een rijke flora en fauna ontdekken. Zelfs Bourgondisch tafelen of van een zonnig terras genieten. 1. Langs de Romboutswervedijk Het stadhuis uit 1464 met het standbeeld van Jacob van Maerlant - den Dietschen dicht'ren vader ervoor, de O.L.V.-kerk uit 1225, het Sint-Janshospitaal ook uit die bloeiperiode van Damme, de Haringmarkt, het Sas van de Lieve en de andere Damse schatten bekijk je na de fietstocht. Met je rug naar het stadhuis fiets je naar rechts, over de donkere stenen in het wegdek, de Damse Vaart over. Links sluimert de Sint-Christoffelhoeve of het Casteelgoed de Proosdye. Meer naar links wiekt en wenkt de Schellemolen, maar dat is voor over 30 km. Je fietst doorheen de aarden stadswallen. Links ligt het Natuurreservaat De Oude Stadswallen. Een bord vertelt je dat daar moerasbiotopen zijn met onder andere drijftillen, blaasjeskruid en waterral. Een steenworp verder kies je het asfaltweggetje rechts. Het voert je naar de Romboutswervedijk die van rond 1100 is. Even verder bij het kruispunt word je opgewacht door alweer een infobord. Van een tweede bord verneem je dat hier nog een natuurreservaat ligt, de Romboutswerve. Knotwilgen en canadapopulieren begeleiden de dijk en houden met hun wortels de aarde vast. Links ligt het Oudland. Dit lagergelegen gebied is natter en overwegend met gras begroeid. Rechts is het Nieuwland dat hoger ligt waardoor het droger is en meer geschikt voor akkerbouw. Intussen ben je bij het Schipdonk- en Leopoldkanaal, de tweelingkanalen die sedert het midden van de 19de eeuw hun water naar de afwateringssluizen in Heist voeren. Hier moet je naar rechts sturen.
2. Naar Oostkerke Je komt aan de Schipdonkvaart-West die je rechts infietst en die je naar de Damse Vaart brengt. Je steekt die over, zwenkt naar links, steekt de tweelingkanalen over, buigt even naar links en gelijk naar rechts om net voorbij het restaurant De Sifon opnieuw de Damse Vaart over te steken. Je fietst naar rechts, houdt eventjes de Damse Vaart aan je rechterhand en duikt schuinlinks de autovrije Spegelsweg in. Met aarde gemengd grind knispert onder je fietsbanden. Links duikt tussen het houtgewas het kleine, sfeervolle kasteel van Oostkerke op. Het is omwald en het bezit een paar torens en een ophaalbrug. Even verder alweer links prijkt de maalvaardige windmolen van Oostkerke. Hij is van 1874 en is terecht een beschermd monument. Van de windmolen is het maar enkele pedaalslagen om het Oostkerkse centrum te bereiken. De straatjes zijn smal, de meeste huizen hebben een rood dak en witte muren met een zwarte onderrand. 3. Via de Krinkeldijk naar Hoeke Met de kerk en de kerkhofmuur aan je linkerhand kies je rechts de Monnikenredestraat. Buiten de kleine dorpskom is het uitkijken naar het eerste asfaltweggetje links, de Krinkeldijk, ook al van rond 1100. Je bent nog maar pas op die dijkweg of je schuift rakelings voorbij het oude Oosthof, een oude boerderij met voutekamer en in de witte muur een Mariakapelletje. Voorbij het Oosthof maakt de © Pasar, 2002 – www.pasar.be tekst door Marcel Gevaert Dit document kwam tot stand in het kader van de wandel- en fietssite www.wandelenpasar.be / www.fietsenpasar.be van PASAR, gerealiseerd door Uitgeverij Lannoo, Tielt – www.lannoo.be Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Krinkeldijk een halve cirkelomtrek of wiel. Rechts markeren populieren de Damse Vaart. Je blijft op de Kringeldijk fietsen tot hij naar rechts in de Damse Vaart-Noord uitkomt. Hier fiets je naar links langs het water, en dan links in de SintJacobsstraat die je naar de dorpskom van Hoeke brengt. 4. Sint-Anna-ter-Muiden Je fietst de Sint-Jacobsstraat ten einde waar je links in de Oostkerkestraat trapt en dan de eerste rechts in stuurt. Je bereikt de Natielaan, dit is de expresweg Antwerpen-Knokke en de Hoekse windmolen. Je steekt die drukke weg omzichtig over, zwenkt naar links om na een halve kilometer de Roden-Ossestraat rechts in te slaan. Je dwarst dan een recht kanaal met als merkwaardige naam de Linie van Cantelmo, genoemd naar een van de makers van die verdedigingslinie. Voor jou duikt alweer een spitsloze kolostoren op, die van het oude Mude, nu Sint-Anna-ter-Muiden. Je steekt de onzichtbare grens met Nederland over en vervolgens ook de ringweg rond Sluis. Met de kerk van Mude als baken, bereik je het sfeervolle marktpleintje.
5. De stadswallen van Sluis Op het marktpleintje van Sint-Anna-ter-Muiden kies je rechts, net voorbij het raadhuis, de Jonkvrouw Geilstraat. Je draait mee naar rechts en dan bijna onmiddellijk links. Nu heb je het asfalt van de Graafjansdijk onder de wielen. Aan de eerste splitsing, komt een schuine weg van rechts. Deze aardeweg met grind moet je in. Je buigt mee naar links. Aan de T-splitsing rij je De Weg Om Den Paspolder rechts op. Je bereikt een asfaltweggetje, kiest er voor rechts en komt aan een drukke weg. Aan de overzijde ervan wenkt een fietspad van schelpengruis. Dit pad voert je helemaal rond de wallen van Sluis. Na ongeveer 1 km wordt dat fietsfeest even onderbroken door een vrij drukke uitvalsweg. Daar fiets je even naar rechts, steekt die weg over en volgt de pijl LF1a Noordzeeroute. Na enige tijd moet je rechts over een houten ophaalbrug die je naar de gemetselde Zuidpoort van rond 1400 brengt. Door de poort, gelijk naar links en nog eens naar links om snel rechts opnieuw voor het fietspad te kiezen. Na amper enkele pedaalslagen duikt er rechts een bruggetje met trap op. Beide voeren je hoog op de wallen waar je een panoramische kijk hebt op Sluis met als blikvangers het belfort (1376) en de korenwindmolen (1739). Daar was woordenboekmaker Johan Hendrik van Dale (1828-1872) dus hoofdonderwijzer en stadsarchivaris. Je keert terug naar jouw vertrouwde fietspad en je bereikt weldra de Westpoort, alias Brugsepoort of Stenen Beer. Het fietspad voert je verder naar de Damse Vaart. Daar kies je voor links, om snel via de houten Parmabrug de overzijde van de vaart te bereiken en er naar links te zwenken. Je fietst onder de ringweg rond Sluis door. Er zit weer Belgisch Vlaanderen onder jouw wielen. 6. Kobus en kuifeenden Met de Damse Vaart aan je linkerzijde bereik je na een kleine kilometer het Oud Fort Sint-Donaas, een van de vele bolwerken van Spaans Vlaanderen in de strijd tegen het protestantse Noorden. Net voorbij het fort word je opgewacht door Kobus, de overzet met zelfbediening. Fiets op de overzetbak, draaie-draaie-wielke en je staat aan de overkant bij de Sint-Donaashoeve, ook een restant van het fort en gelegen in het luguber klinkende Moordenaarsstraatje. Aan de T-splitsing fiets je rechts in de Sint-Donaasstraat. Net voor de drukke expresweg Antwerpen-Knokke kies je het fietspad rechts. Dat voert je naar de Damse Vaart waar je naar links zwenkt. Je rijdt onder de brug van de © Pasar, 2002 – www.pasar.be tekst door Marcel Gevaert Dit document kwam tot stand in het kader van de wandel- en fietssite www.wandelenpasar.be / www.fietsenpasar.be van PASAR, gerealiseerd door Uitgeverij Lannoo, Tielt – www.lannoo.be Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
expresweg en fietst gelijk rechts via de brug naar de overzijde van de Damse Vaart. Je kiest er voor links en beklimt de vaartdijk die hier Damse Vaart Noord heet. Links van jou ligt de Damse Vaart. Om je heen is alleen maar groene rust. Zo bereik je opnieuw de Sifon. Je steekt de al eerder befietste bruggen over. Je blijft fietsen op de kanaaldijk, met de Damse Vaart aan jouw linkerzijde. Zo bereik je opnieuw Damme. 7. Mogelijke uitbreiding van deze tocht. Onvermoeibaar als je bent, brei je - wellicht na van enige verkwikking te hebben genoten - nog een strookje aan jouw fietstocht. Je blijft het fietspad volgen en houdt de Damse Vaart dus links van je. Je komt voorbij een glooiend natuurreservaat (44 ha groot en beheerd door Natuurpunt) en de Schellemolen (een stenen bergmolen van 1867). Rechts verstrekt een infobord wat technische uitleg over de stadsversterkingen van rond 1600. Wandelaars bewegen zich op de dijkkruin, fietsers op de dijkvoet. Net als in Sluis kun je ook hier eens afstappen en de dijkkruin beklimmen om van een weidser panorama te genieten. Een paar kilometer verder biedt een pad je de kans een zijsprong naar het alweer stervormige Oud Fort van Beieren in Koolkerke te maken. Het is van 1702 - dus nog net in onze Spaanse tijd die in 1713 eindigde - en is genoemd naar zijn bouwheer Maximiliaan-Emmanuel van Beieren, gouverneur der Zuidelijke Nederlanden. Nooit speelde het mee in het wapengekletter en veel bleef er niet van bewaard, alleen de aarden wallen, de hoeve en de ommuurde moestuin van het kasteel. Nu is het een groen provinciaal wandeldomein. Terug bij de Damse Vaart fiets je verder richting Brugge. Op het einde of het begin van de vaart voert een dam je naar de overzijde, waar je links het fietspad kiest. Na ongeveer 1 km met de Damse Vaart aan je linkerzijde, sla je rechts de Gemeneweideweg Noord in. Je steekt het Zuidervaartje over en je buigt mee naar links. Tot in Damme wordt dit riviertje je trouwe linkse fietsgezel. In de Y kies je voor links. Een steenworp vóór het café 't (H)Apertje en net vóór de witte brug over het Zuidervaartje, fiets je rechts de Polderstraat in. Voor de goede orde: je hebt niet de Damse Vaart, wel het Zuidervaartje aan je linkerzijde. Even verder buig je iets naar rechts en neem je enige afstand van het Zuidervaartje. Voor jou duikt Damme op met zijn Schellemolen, stadhuis, torentje van het Sint-Janshospitaal en stompe O.L.V.-kerk achter de groene wallen. Jouw fietsweg slingert sierlijk door het vlakke polderland. Canadapopulieren tekenen het landschap. Dit is een hemels oord. Net voorbij een bocht naar links voert een pad in dolomiet je naar de stadswallen. Een houten bruggetje brengt je naar de overzijde van het Zuidervaartje. Je kiest er voor rechts en weldra geniet je van een unieke kijk op Damme. Je bereikt de kasseien van de Kerkstraat, bekijkt er de tot vleermuizenreservaat omgeturnde kazemat en fietst richting marktplein. Het is alweer eens mooi geweest. PRAKTISCH Afstand: 30 km Bewegwijzering: geen Vertrekpunt: Marktplein Damme. In het centrum van Damme is het betalend parkeren. Er zijn echter 2 gratis parkings (Damme oost en Damme zuid) op wandelafstand van de Markt. Aard van de weg: Op een halve km expresweg na, niets dan verkeersluwe en vaak zelfs autovrije wegen en vooral weggetjes, meestal van asfalt, al eens grind, gemalen schelpen of kasseien. Kaarten: ING-kaarten 1/25.000 Brugge-Moerkerke 13/1-2 en Heist-Westkapelle 5/5-6. © Pasar, 2002 – www.pasar.be tekst door Marcel Gevaert Dit document kwam tot stand in het kader van de wandel- en fietssite www.wandelenpasar.be / www.fietsenpasar.be van PASAR, gerealiseerd door Uitgeverij Lannoo, Tielt – www.lannoo.be Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
ANDERE FIETSIDEEEN Fietsroutekaart Het Brugse Ommeland, kaart en informatie bij Westtoer en Het Brugse Ommeland INFO Bezoekerscentrum Huyse de Grote Sterre, Jacob van Maerlantstraat 3, 8340 Damme Van 16 april tot 15 oktober open op weekdagen van 9-12 en 14-18 u, tijdens het weekend en op feestdagen van 10-12 en 14-18 u. De rest van het jaar op weekdagen van 9-12 en 13-17 u, in het weekend en op feestdagen 14-17 u. Tel 050 28 86 10 Fax 050 37 00 21
[email protected] www.toerismedamme.be
Westtoer en Het Brugse Ommeland, Postbus 190, 8000 Brugge Tel 050 30 55 00 Fax 050 30 55 90
[email protected] www.westtoer.be www.brugseommeland.be
© Pasar, 2002 – www.pasar.be tekst door Marcel Gevaert Dit document kwam tot stand in het kader van de wandel- en fietssite www.wandelenpasar.be / www.fietsenpasar.be van PASAR, gerealiseerd door Uitgeverij Lannoo, Tielt – www.lannoo.be Niets van deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
