• Bij de voorbereiding op de 3D’s hoort ook aandacht voor risicomanagement. Maar hoe neem je de raad daarin mee? • Hoe voorkom je dat straks bij elk incident de wethouder naar huis wordt gestuurd? • Welke risico’s zijn voor de raad acceptabel en hoe maak je daar afspraken over?
Workshop 18 Risicomanagement decentralisaties en de gemeenteraad Robert ‘t Hart
Agenda • • • •
Context decentralisaties Raad en risicomanagement Risico acceptatie raad Crisismanagement
Waarom risicovol? • • • • • •
Media-gevoeligheid Veel betrokken partijen; ‘projectsaboteurs” Grote data en ICT component Grote contracten Tijdsdruk Directe korting
4
5
Raad en risicomanagement
Vertrouwen en risicomanagement • Vertrouwen – is de verwachting dat mensen/organisaties ons niet in de steek laten, ook al is dat mogelijk • Vertrouwensbreuk – ontstaat iedere keer dat de verwachting dat een risico zich niet zal voordoen onterecht blijkt • Vertrouwenssprong – wagen mensen wanneer al een substantieel deel van de onzekerheden en risico's is afgedekt
7www.risicomanagement.nl
Einde
8www.risicomanagement.nl
Risicomanagement vragen Gemeenteraad • • •
Cultuur Acceptatie onzekerheid Reflectie / tegenspraak? Hoe blijft de organisatie scherp?
RM proces • Kwaliteitseisen risicoanalyse • Positionering risicomanagers • Diversiteit en objectiviteit betrokkenen
• • • •
9www.risicomanagement.nl
Strategie & beleid Welke risico’s zijn acceptabel? Welke risico’s kunnen we dragen? Welke risicobuffer noodzakelijk? Risicoanalyses belangrijke keuzes
Beheersing Sturing eigen organisatie Monitoren externe risico’s (data en trendanalyse) Scenario’s en oefening incidenten Regie op contractpartijen
Risico-acceptatie
Welke risico’s zijn acceptabel? Transitie zelf
Risico’s beleidsveld
•
Jeugdzorg • Kindje overlijdt • Doktertje spelen • Professionals ondervinden teveel bureaucratie en daardoor vrijheidsbeperking van handelen
• • • • • •
De organisatie is niet op 1/1/2015 gereed om de taken over te nemen De wethouder doet te ambitieuze toezeggingen De burgers hebben te hoge verwachtingen van de gemeente Juni 2015 “geld is op” Verkeerde keuzes gemeente qua inrichting Er vindt geen tijdige uitwisseling van informatie plaats De samenwerkende gemeenten verschillen veel van inzicht over de risicoverevening
AWBZ - WMO • Er ontstaat een discussie in de media over verlies aan werkgelegenheid bij aanbiedende partijen • De gemeente is te afhankelijk van zorgaanbieders • Cliënten die tussen wal en het schip vallen Participatiewet • De verwachting is dat er een tekort kan ontstaan op het WSW deel. Dit tekort zal ten koste gaan van het budget van het W-deel en de reintegratie voorziening. • Het overleg tussen de gemeenten en de partners vergt teveel tijd • Er worden niet voldoende kansen benut om banen te creëren.
11
Leren van fouten Negatieve foutencultuur
Positieve foutencultuur
• • • • •
• • • • •
Verdoezelen fouten Afstraffen fouten Angst door fouten Fouten niet zien Misplaatste arrogantie
Praten over fouten Leren van fouten Risico nemen Zoeken naar oorzaken Open voor reflectie
Omgang met crisis en incidenten
13
?
Wat maakt het lastig
• De complexiteit van het netwerk van het grote aantal diverse stakeholders. • Verschillende afwijkende bevoegdheden op basis van verschillende regelgeving. • De rol van de burgemeester versus de rol van de verantwoordelijke wethouder. • De rol van de gemeenteraad in het geheel. • Openheid in risico- en crisiscommunicatie versus de privacy-vereisten van betrokkenen. 14
15www.risicomanagement.nl
Bestuursfouten bedrijfsleven • Bestuur neemt beslissing zonder onderzoek naar mogelijke risico’s • Vennootschap beschikt niet over systemen van risicobeheersing en interne controle • Keuze voor inadequate risicoreactie • Er worden geen criteria en richtlijnen opgesteld voor de beheersing van geconstateerde risico’s • Er wordt niet doorgevraagd over of geen onderzoek ingesteld naar vermoede incidenten
Bron Mr. Drs. Daniella A.M.H.W. Strik Linklaters LLP, advocaat, partner
Stappen • Risicoanalyse • Selectie scenario’s – Aansluiten bij huidige maatschappelijk landschap – Aansluiten bij hoe ze het nu georganiseerd is – Niet georganiseerd dan aansluiten bij chaos
• Raadsavond omgang crisissituaties
• Raadsleden confronteren crisissituaties en dillema’s die daar bij spelen om de volgende onderwerpen aan de orde te krijgen” – Bepalen welke risico’s wel/niet acceptabel zijn – Waar liggen verantwoordelijkheden voor risico’s?
• Boodschappenlijstje qua inrichting organisatie (normaal, incidenten, crisis)
