Bietplanter. Een efficiënte en evenwichtige regulering

De

Bietplanter

vzw CBB – Anspachlaan 111 Bus 10 – 1000 Brussel T. 02 513 68 98 – F. 02 512 19 88 – P 806265

M A A N D B L A D V A N D E C O N F E D E R AT I E V A N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S

Hoofdartikel door Richard Eeckhaut, ondervoorzitter van de CBB

Een efficiënte en evenwichtige regulering De interprofessionele regels moeten ook evenwichtig blijven. Om diverse redenen, ondermeer de overschakeling naar tafelreinigers die de kosten verlagen voor de ene partij en de eisen verhogen voor de andere partij, is een aanpassing van het malussysteem voor de grondtarra absoluut noodzakelijk. De planters zijn vragende partij. De bietenteelt en de suikerproductie hebben duidelijk toekomst, op voorwaarde dat

men zich kan aanpassen en dat correcte regelingen kunnen worden getroffen. Een van de belangrijke discussiepunten is ook te weten hoe de occasionele prijsverbeteringen die kunnen bestaan voor suiker hun weerslag zullen hebben op de suikerbietprijs (verdeling van de meerprijs). Het is trouwens een mogelijkheid die de Europese verordening voorziet.

IN DIT NUMMER p. p. p. p. p. p. p. p.

2: 3: 4: 6: 7: 12: 13: 15:

nr. 460 - 43ste jaargang

groter worden. Het reinigen wint overal veld in België en het gebruikte materiaal verandert aanzienlijk. De reinigers met bunker worden vervangen door reinigers met opnametafel. Voor de industrieel leveren deze nieuwe machines een economisch voordeel op omdat hierbij geen kraan meer nodig is. Voor de planters is dit iets anders, omdat voor het realiseren en het aanleggen van de bietenhopen nog zwaardere eisen worden gesteld. De interprofessionele bespreking moet leiden tot efficiënte regels op het niveau van de biet-suikersector. Het reinigen kan de kosten voor de sector verminderen en de kwaliteit verbeteren (ook de pulpkwaliteit door een vermindering van het onoplosbare asgehalte). Het is dus normaal dat het systeem zich algemeen verbreid. De tafelreinigers zijn kostenbesparend; onvermijdelijk proberen zij overwicht te krijgen op de andere reinigers en deze te vervangen, maar een voorafgaand overleg is noodzakelijk.

MEI 2009

Het zaaiseizoen 2009 is uitstekend begonnen. Het zaaien van de suikerbieten startte relatief vroeg en onder goede omstandigheden. De bieten komen meestal al boven. Ook het planten van de aardappelen verloopt goed. De eerste stap voor een goede productie is hiermee al gezet. De tweede stap is ook al begonnen. Het is het verzorgen van onze gewassen gedurende het groeiseizoen, onder meer met bespuitingen die met zorg worden uitgevoerd en met weersgoden die ons hopelijk goed gezind zullen zijn. De derde stap, het afleveren van onze productie, is niet voor direct. Maar op bepaalde punten, moet er nu al aan gedacht worden. Vandaag moeten bepaalde keuzes worden gemaakt en interprofessionele voorwaarden worden afgesproken. Een van de aandachtspunten is de bietenreiniging bij het laden van de silo’s aan de rand van het veld. Meer en meer reinigers worden ingezet naarmate het aantal fabrieken afneemt en de afstanden

Biobrandstoffen Lijst afgevaardigden verkiezingen Sopabe Vergaderingen Haspengouw: veel zorgen Verbond Suikerbietplanters vzw KBIVB Test-Aankoop veel te kort door de bocht Affichecampagne Boerenbond Cichorei

Hilleshög bedankt de vele planters die hun vertrouwen hebben gesteld in de variëteiten van haar gamma! H I L L E S H Ö G I S A B R A N D O F S Y N G E N TA

¨ W W W. H I L L E S H O G . B E

BIOBRANDSTOFFEN

Verplichte inmenging biobrandstoffen vanaf 1 juli 2009 Verscheidene producenten van biobrandstoffen stond onlangs het water aan de lippen: daarom schreven ze een brief aan de federale regering, met de dringende vraag om het reglementair kader rond biobrandstof aan te passen. Lees: met de duidelijke oproep om de inmenging van biobrandstoffen zonder meer te verplichten. Hun actie bleef niet zonder resultaat: de federale regering besliste op vrijdag 3 april om de brandstofproducenten te verplichten hun producten tot 4% te mengen met biodiesel of bio-ethanol en volgt daarmee eindelijk de andere landen van de Europese Unie. De biobrandstofproducenten vinden dit alvast een stap in de goede richting. De producenten van biobrandstoffen bleven met hun voorraad bio-ethanol en biodiesel zitten. Het gaat hierbij om de zeven bedrijven die destijds de toelating kregen om hun

biobrandstoffen fiscaal gunstig te verkopen aan de oliemaatschappijen. “Wij en onze collega’s investeerden samen een half miljard euro in de biobrandstofsector. Wij vroegen aan de overheid dan ook dringend om een aanpassing van het reglementair kader”, aldus Cristelle Noirhomme, woordvoerster bij BioWanze, een dochterondermening van Südzucker. Twee jaar geleden werd volgende regeling ingevoerd: de diesel verkrijgbaar aan de pomp mag vermengd worden met 5% biodiesel, de benzine aan de pomp mag zelfs tot 7% bio-ethanol bevatten. Maar dit was tot op heden enkel een mogelijkheid, geen verplichting. Daar komt nu dus verandering in. “Geen prijsverschil” Brandstofproducenten moeten vanaf 1 juli 2009 in hun producten 4% biodiesel

of bio-ethanol mengen. Dat heeft Paul Magnette, federaal minister van energie, voorgesteld. De verplichting geldt voor een periode van twee jaar, maar kan worden verlengd. De consument zou aan de pomp geen prijsverschil merken. Vorig jaar zou amper 1% biobrandstoffen zijn getankt. Volgens de Europese Unie moet

vanaf volgend jaar minstens 5,75% biobrandstoffen worden getankt. De Belgische producenten moeten wel nog afwachten of zij hun producten kwijt geraken aan de oliemaatschappijen. De Belgische producenten zullen in de toekomst immers moeten concurreren met de Europese biobrandstoffenindustrie.

C O Ö R D I N AT I E C O M I T É V L A A N D E R E N

Gebruik “Seizoenpachten of Cultuurcontracten” voor de productie van suikerbieten 1. De pachtwet (art. 2-2) laat onder bepaalde voorwaarden toe, dat de exploitant van gronden (hierna “landbouwer A”) het genot van gronden voor een bepaalde periode van minder dan één jaar afstaat aan een derde (hierna “landbouwer B”) voor een bepaalde landbouwteelt (onder meer de bietenteelt zoals hierna vermeld). 2. Een seizoenpacht of een cultuurcontract afgesloten op deze basis wordt niet aanzien als een grondoverdracht in de betekenis van de nationale overeenkomst omtrent de mobiliteit van de LR (art. 11). Het feit dat een planter B bieten produceert via seizoenpacht, of via een cultuurcontract, op gronden van een landbouwer A, verandert niets aan de verplichting in de Europese verordening (Verord. EEG 246/68) te weten, dat de bietenverkoper zelf de bieten moet produceren die hij verkoopt. 3. Ingeval voor de productie van bieten een beroep wordt gedaan op een seizoenpacht (of op een cultuurcontract voor bieten), dan zal planter B dit moeten vermelden in zijn contract van aankoop en levering van bieten dat met de suikerfabriek werd afgesloten. Aan het contract, zal een kopie van het cultuurcontract worden toegevoegd, met vermelding van het Gbcs-nummer van het perceel en de ligging ervan. 4. De aangifte van het perceel waarvoor een cultuurcontract voor bieten bestaat moet sedert enkele jaren 2 — 05/2009

De Bietplanter

verplicht aangegeven worden door planter B (= de bietenplanter met een quotum). 5. Het gemengde Fabriekscomité kan de geografische voorwaarden uitwerken die moeten nageleefd voor de cultuurcontracten voor bieten (bevoorradingszone van de fabriek, maximumafstand tegenover de uitbating van planter B,…). Wat betekent dit nu in de praktijk? Als u voor de productie van uw suikerbieten in “seizoenpacht” of “cultuurcontract” grond huurt van een andere landbouwer zult u dit moeten aangeven op uw “aankoopcontract” van de suikerfabriek en eventueel een kopie van het contract toevoegen bij het terugsturen naar de fabriek. Hiernaast vindt u een type-contract dat hiervoor bruikbaar is (uitknipbaar). U huurt één of meerdere percelen voor uw bieten: wat staat u te doen? => Maak een cultuurcontract op zoals afgedrukt hiernaast. => U moet aangifte doen op uw “aankoopcontract” (dat u van de fabriek krijgt) evenals een kopie bijvoegen van het cultuurcontract zelf. => Indien u deze percelen aangeeft op de verzamelaanvraag, bent u in orde.

Cultuurcontract voor suikerbieten

✂

In gevolge het “Interprofessioneel Akkoord van 24/11/1999” voor de Coördinatiecomités van Vlaanderen en Henegouwen, werden volgende schikkingen weerhouden:

(Artikel 2,2° Pachtwet) Tussen de ondergetekenden: 1- De heer en/of mevr. ..........................................................., landbouwuitbater(s), wonende te ........................................................................ straat, nr. .......... hierna vermeld als eerstgenoemde(n); en 2- De heer en/of mevr. ..........................................................., landbouwuitbater(s) wonende te ........................................................................ straat, nr. .......... hierna vermeld als tweedegenoemde(n); is overeengekomen wat volgt: Eerstgenoemde staat aan tweedegenoemde het gebruik en het genot af van een perceel grond, groot …….....…., …….....… ha, door partijen goed gekend, gelegen in het productiegebied van de fabriek, te …………………………….. ter plaatse ……………………………………………, om er suikerbieten op te winnen. Het perceel wordt aan tweedegenoemde afgestaan, nadat eerstgenoemde de voorbereidings- en bemestingswerken uitgevoerd heeft. Het gebruik neemt een aanvang op ………………, en eindigt, zonder opzeg, op ……………… Als vergoeding voor dit gebruik zal tweedegenoemde aan eerstgenoemde betalen, de som van .........................................e, ten laatste op ……………………………. . Partijen komen overeen dat het betrokken perceel, met perceelsnummer(s) .. ................................................... aangeven zal worden op de GBCS-aangifte (= aangifte premies) voor het desbetreffende teeltjaar door “tweedegenoemde”. De totale oppervlakte van het perceel bedraagt ……………………. ha. Partijen zijn op de hoogte dat dit cultuurcontract, conform de vigerende “Reglementering inzake Mobiliteit van Leveringsrechten”, geen aanleiding kan geven tot enig recht of mogelijkheid tot overdracht van Leveringsrechten voor suikerbieten. Kopie van dit contract zal met het “aankoopcontract” naar de fabriek gestuurd worden. Gedaan in zoveel exemplaren als partijen, en na ondertekening een exemplaar aan iedere partij overgemaakt, te …………………………. Op datum van …….....……… Handtekeningen. Eerstgenoemde(n) Tweedegenoemde(n)

Opgelet Let erop dat de percelen die u in seizoenpacht of cultuurcontract betrekt, gelegen moeten zijn in het productiegebied van uw fabriek.

OPMERKING: De bepalingen van de pachtwet zijn niet van toepassing op de overeenkomsten waarvan het voorwerp een duur van minder dan één jaar gebruik in zich sluit en waardoor de exploitant van gronden en weiden, na de voorbereidingswerken te hebben uitgevoerd, het genot daarvan voor een bepaalde landbouwteelt aan een derde afstaat tegen betaling.

SOPABE

Lijst van de afgevaardigden Sopabe De verschillende Algemene Vergaderingen werden gelijktijdig georganiseerd met de Algemene Vergaderingen van de planters van de le-

Verkiezingen, 02/ 2009

Ledenkring West-Vlaanderen Quintens Luc, Damme

Desmet Luc, Bossuit

Stroo Goerges, Damme

Dick Christian, Wevelgem

die de participatie van de planters in het kapitaal van Iscal Sugar be-

Blieck Johan, De Panne

Vercruysse Ignace, Kortrijk

heert). Meer bepaald moesten de mandaten van de afgevaardigden op

Demol Kris, Alveringen

Goddeeris Geert, Moorslede

Depotter Jos, Koksijde

Decroix Bernard, Mesen

Hubrecht Frederik, Oostduinkerke

Delva Luk, Zonnebeke

Lelieur Dominique, Stavele

Persyn Luc, Wijtschate

Vandenbroucke Marc, Steenkerke

Van Walleghem Paul, Elverdinge

Depoorter Frederik, Diksmuide

Vromman Frans, Dikkebus

Vandamme Hendrik, Oostende

Lemahieu-Ameloot Patrick, Watou

Vanneste Johan, Gits

Verdonck Marc, Watou

denkringen van de coöperatieve vennootschap SOPABE (vennootschap

de Algemene Vergadering van Sopabe vernieuwd worden. De afgevaardigden die verkozen zijn voor de periode 2009-2013 zijn de volgende:

Verkiezingen, 02/ 2009 Ledenkring Tournai-Mouscron De Waele Willy, Rumes Derasse André, Froidmont Duthoit Claude, Saint-Léger Esquenet Jean-Pierre, Saint-Maur

Verkiezingen, 02/ 2009 Ledenkring Ath-Frasnes-Quévy Bossut Pierre, Oeudeghien Delcroix Jean-Marie, Thieulain

Ledenkring Oost-Vlaanderen, Brabant en Antwerpen Verkiezingen, 02/ 2009

Druart José, Hacquegnies

Brouwers Jos, Wolvertem

De Medts Wouter, Etikhove

De Cock Ignace,Oudenaarde

Deschrijver Marcel, Ronse

Deconinck Hubert, Wannegem-Lede

Van Wolvelaer Patrick, Moerbeke

Lammens Luc, Oudenaarde

Van Mieghem Guido, Doel

Van Cauwenberghe Philippe, Wortegem

Matthijs-De Zutter Mark, Sint-Jan-in-Eremo

Maes André, Pottes

Morelle Laurent, Arc-Wattripont

Roisse Hughes, Mont-Saint-Aubert

Preud’Homme Jean-Charles,

Stragier Pierre, Esplechin Van Wynsberghe Michel, Gaurain

Coussement Michel, Heestert

Arc-Wattripont Vandeputte Anthony, Velaines

Bewezen rentabiliteit in de onkruidbestrijding

�

Minder behandelingen, minder remming meer ton / ha

�

Betere selectiviteit, minder remming meer ton / ha

�

Betere werking, minder onkruiden meer ton / ha

www.bayercropscience.be

Minder behandelingen: resultaat van nationale en internationale proeven en marktstudies Betanal® Elite: gedeponeerd handelsmerk van Bayer - Erkenningsnummer: 9453/B - Bevat 71 g/L desmedifam + 91 g/L fenmedifam + 112 g/L ethofumesaat. Het etiket aandachtig lezen voor gebruik.

De Bietplanter BETANAL-Bieteplanter 247x180-09.1 1

05/2009 — 3 22/12/08 12:08:17

TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ

Vergaderingen in Haspengouw: veel zorgen Voor de Franstalige planters die aan de Tiense Suikerraffinaderij leveren, verliepen de algemene vergaderingen van alle streken, in een bijzondere onrustige sfeer: de herinnering aan de laatste campagne die een chaotisch verloop kende, de vrees dat dit zich snel opnieuw zal voordoen gezien er maar weinig hoop is dat de installaties voldoende zullen worden aangepast voor 2009, en, tot slot, de sluiting van Hollogne die de situatie er nog hachelijker zal op maken. Een van de eerste vergaderingen vond plaats in Waremme, onder het voorzitterschap van Firmin Devillers, voorzitter van het Bietenplanterssyndicaat van Hollogne. In zijn inleiding, haalde hij de omstandigheden van de laatste campagne aan, met als grote nieuwigheid de afschaffing van de analyse van de stalen in Hollogne, gezien deze na de staalname, werden opgezakt en vervolgens geanalyseerd in het receptiecentrum van Longchamps. De voorzitter herinnerde aan de problemen die zich in dit verband stelden, dewelke in onze vorige nummers reeds uitvoerig aan bod kwamen. Een ander groot probleem van de campagne was de werking van de fabrieken die alles behalve vlot was en die het ergste doet vrezen voor de komende jaren. Luc Rigo, secretaris van het Coördinatiecomité van Haspengouw, herhaalde de verschillende campagnecijfers en de leverings- en receptievoorwaarden van de bieten. Hij herinnerde aan de regels inzake ontvangst evenals aan de akkoorden die in dit verband op interprofessioneel vlak werden gesloten. Na de regels betreffende de leveringen waarvan de stalen in zakken werden gedaan te hebben overlopen, eindigde hij met de situatie van de pulpmarkt van 2008, en met de noodzaak om het systeem van vertegenwoordiging van de planters, ingevolge de opeenvolgende sluitingen van verscheidene fabrieken sinds enkele jaren, te herzien.

4 — 05/2009

De Bietplanter

Bijgevolg zou de campagne in de toekomst wel eens meer dan 120 dagen kunnen duren, met alle gevolgen vandien (risico voor vorst en voor bewaring, onmogelijkheid tot verwerking van de fabrieken als te strenge vorst opduikt eind december, begin januari). Deze duur zal ook de goede werking van de fabrieken bepalen, wat nog verre van verzekerd is. Vervolgens werd herinnerd aan de voorwaarden van participatie door de planters in het kapitaal van de TS (via de coöperatieve vennootschap SOPABE-T), waarbij de professionele objectieven van de operatie opnieuw werden aangehaald, vooral de verdediging van de nationale quota, de investeringen die noodzakelijk zijn per onderneming, de steun aan de Belgische productie. Tot op heden is het vertrouwen in de TS en SZ gerechtvaardigd gebleken; de risico’s verbonden aan de te lage huidige capaciteit van de fabrieken lokken ongerustheid uit. De voorzitter gaf daarna het woord aan Fred Zeller, directeur van SZVG, de coöperatieve vennootschap van de Duitse planters, belangrijkste aandeelhouder bij de maatschappij Südzucker. Deze coöperatie groepeert meer dan 40.000 landbouwers en is referentie-aandeelhouder bij deze vennootschap die zowat het vierde van het Europese suikerquotum in handen heeft. De directeur van de coöperatie herinnerde er aan dat hij voor de derde maal de gelegenheid kreeg om de planters van Hollogne toe te spreken en dat sindsdien doeltreffend over talrijke punten tussen de vertegenwoordigers van de planters van beide landen werd gediscussieerd. Hij benadrukte de goede positie van de onderneming Südzucker, te danken onder meer aan de erg goede productiviteit van de planters van beide landen. Als gevolg van de suikerhervorming sloten 9 fabrieken van de groep hun deuren. Maar de overblijvende fabrieken moeten maximaal performant blijven. Het is zo dat de

De vertegenwoordigers van de TS, T. Hubbuch en G. Paternoster, kregen tijdens de algemene vergadering van Longchamps zeer veel vragen omtrent de gebreken bij de receptie tijdens de voorbije campagne en het functioneren van de fabrieken. Links ziet u Philippe Bedoret en Chantal Mathy van de Confederatie van Belgische Bietplanters.

planters van de drie buurlanden van Südzucker (Frankrijk, Duitsland en België) op dit vlak onder de meest performante blijven. Ook de nieuwe bestemmingen voor suikerbieten en suiker, onder meer de brandstoffen voor dewelke Südzucker Europees leider is, komen aan bod. De hervorming van het suikerregime leidde tot een vermindering van 6 miljoen ton suiker, en een ruim overzicht van de situatie die eruit voortvloeit in de verschillende landen werd vervolgens gegeven, onder meer door de stand van verscheide landen betreffende het evenwicht productie/verbruik te vergelijken. Deze hervorming was al bij al dramatisch: 45% van de fabrieken die in 2005 bestonden werden sindsdien gesloten, met een verlies van ongeveer 10.000 arbeidsplaatsen. Een ander gevolg van de hervorming was de consolidatie binnen bepaalde overblijvende groepen (Nordzucker met Danisco, British Sugar met Ebro, Tereos met Acor). De spreker eindigde met een analyse van de suikermarkt op Europees niveau, waarbij hij wees op de concurrentie die zich met de graanmarkt zou kunnen instellen. Tarwe kan ook concurrentieel optreden door de productie van isoglucose die suiker in een bepaald aantal industriële voedingsaanwendingen kan vervangen. Na deze tussenkomst werd een debat georganiseerd tussen alle deelnemers van de vergadering, met onder meer uitleg die door de vertegenwoordigers van de Tiense Suikerraffinaderij werd gegeven. Dit betrof vooreerst de uitvoering en de voorstelling van de bietenrekeningen die de klanten kregen. Er werden talrijke klachten geformuleerd aangaande de duidelijkheid en aangaande vastgestelde vergissingen of nalatigheden. Ook waren er talrijke reacties, dat was het geval in alle vergaderingen van 2009, over de capaciteit van de fabrieken en hun vermogen om correct te verwerken. Bij de vergadering van Hollogne, werd eveneens de nadruk gelegd op het probleem

dat de sluiting van de fabriek veroorzaakt en de gevolgen voor alle planters uit de regio, onder meer voor zij die zelf hun bieten leveren (in dit verband zijn trouwens onderhandelingen aan de gang, ook als zij relatief moeilijk blijken) alsmede op de camapgneduur in de toekomst. Het geheel van de vergadering drong er opnieuw sterk op aan om de fabriek van Hollogne nog minstens een jaar operationeel te houden, in afwachting dat alles bedrijfszeker wordt gemaakt in Longchamps en in Wanze. Inderdaad, zouden deze twee fabrieken, volgens de belofte van de TS, binnenkort zo een 18.000 ton per dag moeten verwerken, met als objectief om nadien tot 20.000 ton te komen. Eén van de conclusies van de dag werd door de nationale voorzitter van de CBB aangereikt: “Het gebrek aan noodzakelijke investeringen voor de goede werking van de twee overblijvende fabrieken doet voor het ergste vrezen voor 2009 en zelfs voor 2010…” Deze angstuitingen stonden ook op de agenda van de verschillende vergaderingen van de fabriek van Longchamps. In Boneffe, na een woord van welkom door voorzitster Chantal Mathy, en na de uiteenzetting van Jean-François Sneessens, was de vergadering in de gelegenheid om de houding van afgevaardigd bestuurder van de TS, Thomas Hubbuch, te aanhoren. Volgens Hubbuch heeft de TS tijdens de afgelopen maanden haar structuur aan het nieuwe quotum aangepast. Hij is van mening dat “de landbouwers onze partners zijn in de bedrijfskolom”. Voor hem is Südzucker een onderneming die haar klanten een ruim gamma verschillende producten en diensten, afgestemd op de huidige economische toestand, aanbiedt. Volgens de bestuurder bepaalde en legde de TS in minder dan 18 maanden, en mét succes, de nodige structurele maatregelen vast en beschikt nu over een uitstekende industriële structuur, een lichte en doeltreffende administratieve structuur,

▲

Vervolgens gaf de secretaris-generaal van de CBB, Jean-François Sneessens, een uitvoerig overzicht van de huidige bietenproblematiek. Hij begon met de problematiek van de leveringen van 2008 en hun indeling in verschillende categorieën (leveringen binnen quotum, overdracht, industriële suiker,...). Dan herinnerde hij aan de suikerhervorming, onder meer aan de herstructureringssteun (die normaal in juni 2009 zal worden betaald) evenals aan de diversificatiesteun. Nadien werd de nadruk gelegd op de huidige situatie van de TS, onder meer het gevoel dat alle planters hebben dat de investeringen in materiële en menselijke middelen voor het ogenblik sterk te wensen overlaten en doen vrezen voor aanzienlijke verlengingen van de campagne in de toekomst. Voor 2009 kondigt de TS slechts een capaciteitsverhoging aan met 2000 ton/dag voor Longchamps (oftewel 16.000 ton/jaar) en een

status quo in Tienen (zijnde 12.000 ton/ jaar), ondanks de sluiting van Hollogne. Het is waar dat de TS aankondigt in staat te zijn tamelijk makkelijk te komen tot een gemiddelde dagelijkse verwerking tot 18.000 ton/jaar en op termijn 20.000 ton/ jaar voor de groep Longchamps-Wanze, maar het is zo dat er nog niets officieel beslist is op dit moment, wat wil zeggen dat de noodzakelijke investeringen nog altijd niet voorzien zijn.

▲

TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ een open en constructief discussieplat- vervanging van alle automaten, van alle form met de planters en een kapitale bekabelingen, ...). plaats in de verkooporganisatie van de SZ-groep. Tijdens de vergadering die in ThoremDe kracht van de TS is onder andere een bais voor de planters van de Franstalige efficiënte fabrieksstructuur alsmede pro- cliënteel van de fabriek van Tienen werd fessionele planters (zeer goede opbreng- gehouden, maakte Erwin Boonen van de sten met kwaliteitsbieten) en een centrale Tiense Suikerraffinaderij een evaluatie ligging in Europa. van de campagne. Onder de nieuwigheMaar de TS heeft ook zwakke punten. Op den van 2008 zijn er onder de te onthouhet vlak van de productie, noteren we een den punten de sluiting van Brugelette met hoog energieverbruik, relatief hoge onder- de verlenging van de afstanden en van houdskosten en hoge investeringskosten de campagne tot gevolg. De receptie van per fabriek. Op het vlak van de verkopen, 24u op 24 in Tienen was volgens hem een is er relatief veel suiker te verkopen buiten positieve ervaring op talrijke vlakken, zij de binnenlandse markt. droeg er uiteraard toe bij om de probleNiettegenstaande dat, beschikt de on- men verbonden aan de verlenging van de derneming over verscheidene opportu- afstanden te vermijden. Er werd preciese niteiten door haar geografische ligging uitleg gegeven over de betaling van de en door de mogelijkheid om het gebruik bieten en het complexe karakter van de van industriële suiker te optimaliseren, in opeenvolgende correcties. Ook werd aan het bijzonder de installatie van Biowanze. het systeem van het tarrapercentage herVoor deze, zijn de problemen van afzet innerd. echter nog niet volledig van de baan. Deze vergadering werd beëindigd met Ingevolge de tussenkomsten van talrijke een presentatie van Sylvie Decaigny van planters op de vergadering, rekenden BioWanze over de nieuwe eenheid die zode leiders van de TS wel degelijk op de juist haar ethanolproductie opstartte. Bio“beslissing over verbeteringen voor het Wanze maakt deel uit van de groep Croreceptiecentrum van Longchamps in pEnergies AG (Mannheim) net als Zeitz in 2009” en bevestigden eveneens “de be- Duitsland en Loon-Plage in Frankrijk. De slissing van het Uitvoerend Comité van de productie van bio-ethanol zal positief zijn TS om gans de receptie van Longchamps voor het milieu en zal gerealiseerd woropnieuw in orde te brengen voor 2009” (al den aan de hand van lokale grondstoffen. de apparatuur uit het gebouw halen, nieu- De jaarlijkse behoeften aan grondstoffen EPSO MT ZR 247x180_NL:AZ_KALI_210x148 25.02.2009 15:51 Uhr Seite 1 we up to date uitrusting herinstalleren, worden op 100.000 ha granen en 8.000

ha bieten geraamd. Bio-ethanol dient voor standaard motoren (benzine). BioWanze zal weinig CO2 produceren want 70% van de energiebehoeften van de fabriek wordt door haar biomassaketel (die tarwezemelen gebruikt) geleverd. De jaarlijkse productie bio-ethanol zal 300.000 m3 kunnen bereiken. BioWanze zal ook gluten produceren voor menselijke voeding en een vloeibaar voeder voor varkens en herkauwers, ProtiWanze genoemd. De voorziene investering hiertoe bedraagt ca 250 miljoen euro en 120 personen zullen er worden tewerkgesteld. In Gosselies was één van de behandelde thema’s de beheersing van stikstofresidu’s of PUS (Potentieel Uitspoelbare Stikstof). Frédérique Hupin, Coördinatrice bij Nitrawal, zette de methodologie uiteen gevolgd door het Waals Gewest en legde de resultaten van 2008 uit. Guy Legrand (Kbivb) becommentarieerde het systeem van theoretisch advies ontwikkeld door het Kbivb en bruikbaar via internet. Deze verschillende elementen werden voorgesteld in de Bietplanter van maart 2009. René Poismans, raadgever bij het Waals kabinet van Landbouw, presenteerde de internationale problemen voor onze sector. Hij vermeldde ook de perspectieven betreffende de evolutie van het GLB na 2013, in het licht van de Health Check. Zo-

als het Franse voorbeeld aanduidt, is één van de thema’s waarop de landbouwers zich moeten voorbereiden, het toekomstige systeem van DPU (toeslagrechten), terwijl velen betwisten dat het alleen op historische referenties kan blijven steunen. “We zullen het debat niet ontwijken”, aldus Poismans, of het bijvoorbeeld dit van het uitsmeren op bedrijfsniveau betreft (uitbreiding van DPU over de totale oppervlakte van het bedrijf), of een zeker in rekening brengen van het regionale aspect of eventueel van het arbeidsinkomen per werkeenheid naargelang van de technico-economische oriënteringen. Men bereidt er zich best op voor om de kansen van de landbouw ten aanzien van het geheel van de maatschappij en van de Europese beleidsmakers maximaal te verdedigen. Federaal minister van Landbouw Sabine Laruelle nam deel aan de vergadering van de bietenplanters die gehouden werd in Casteau op 10 maart 2009. De problematiek van de landbouwtoekomst kwam er ruim aan bod (steun DPU, toekomst van de suikersector,...). Volgens de minister zal men in de toekomst steeds meer rekening moeten houden met de wereldcontext en meer in het bijzonder met de regels van de Wereldhandelsorganisatie (WHO). In de Vervolg op p.11

Een bladvoeding zonder weerga!

EPSO Microtop®

is een onberispelijke bladmeststof met magnesium en zwavel en de sporenelementen borium en mangaan is de meest duurzame manier teneinde uw rendement veilig te stellen kan op een flexibele en veilige manier worden toegepast op groenten en akkerbouwgewassen zoals bieten en aardappelen is toegestaan in de biologische landbouw

EPSO Microtop® 15 % MgO · 31 % SO3 · 1% B · 1 % Mn K+S Benelux bv – Breda

Meer informatie via www.kalibenelux.com of telefoon +31 (0) 76 - 564 50 40 Een onderneming van de K+S Gruppe

De Bietplanter

05/2009 — 5

VERBOND SUIKERBIETPLANTERS VZW

Campagne 2009 is in volle voorbereiding De afloop van de campagne 2008 heeft een onverwachte wending genomen. In plaats van de ingeslagen weg van één centrale receptie verder te bewandelen, besliste de TS terug te keren naar twee analysecentra, hetzij één in elk van de twee resterende fabrieken Tienen en Longchamps. De planters waren het idee van één centrale receptie nochtans niet ongenegen. Eén centrale receptie zou immers de garantie kunnen geboden hebben op éénzelfde behandeling van al de bietstalen, waar ook de bieten geleverd werden. 2008 werd spijtig genoeg een zeer moeilijk receptiejaar. Niet alles liep zoals voorzien en sommige problemen leken niet op te lossen zonder een grondige renovatie van de receptie-installaties in Longchamps. En dit is waar het voltallige syndicaat steeds voor geijverd heeft (zie o.a. “de Bietplanter” van februari 2009). Met de beslissing om terug te keren naar twee analysecentra is 2008 geen overgangsjaar naar 2009 geworden, maar wel de voorbode van de terugkeer naar de situatie 2007. Moeten we daar als planters die leveren in Tienen nu gelukkig mee zijn? Het antwoord hierop is ambivalent. In de eerste plaats is het antwoord volmondig neen. Het idee van de unieke receptie heeft jarenlang moeten rijpen, maar werd tenslotte door iedereen aanvaard. Eénzelfde behandeling van al de bietstalen heeft het voordeel de vele discussies in verband met een ongelijke behandeling uit te sluiten en biedt zowel het syndicaat als de suikeronderneming het voordeel zich ten volle te concentreren op één analysecentrum. Dit bespaart daarenboven heel wat tijd en kosten. Dit wil niet zeggen dat het Verbond Suikerbietplanters akkoord ging met de begeleidende maatregelen zoals ze dit jaar werden genomen; denken we bvb. maar aan de staalnamevermindering zonder compensatie voor de niet genomen stalen en het verplichte karakter ervan. En ook het vooruitzicht op een behandeling van de stalen in een eerder verouderd analysecentrum stemde vele planters tot enige ongerustheid. Maar het vooruitzicht op éénzelfde behandeling van de bietstalen, waar het syndicaat (uiteraard) nauwlettend zou op toezien, was een algemeen aanvaard gegeven. In de tweede plaats is het antwoord ook spijtig genoeg (een beetje) ja. Als men er niet in slaagt de receptie-installaties in Longchamps te moderniseren, dan hebben de leveraars aan de fabriek in Tienen meer vertrouwen in de meer recente receptie van Tienen. Daarmee is niet gezegd dat de resultaten die in Longchamps worden vastgesteld niet juist zouden zijn, maar de kans dat er zich ongeregeldheden voordoen is alleszins in de huidige omstandigheden groter. Om die reden ook dat de “centrale receptiecommissie” er blijft voor ijveren grondige aanpassingen uit te voeren in Longchamps. Receptie Tienen De terugkeer naar de “situatie 2007” 6 — 05/2009

De Bietplanter

noodzaakt ons het evaluatieverslag van de campagne 2007 opnieuw boven te halen. Ook moet de inzet van personeel herbekeken worden omdat voortaan dag en nacht bieten worden geleverd waarvan de stalen onmiddellijk moeten geanalyseerd worden. De voorbereiding van deze vernieuwde opstelling en controle is volop gaande. Het doel is, gegeven de minderinkomsten van het bietensyndicaat als gevolg van de quotumdaling, om met minder personeel een even goede en zelfs betere (meer efficiënte) controle te kunnen uitvoeren, zonder dat de goede verstandhouding met de fabrieksverantwoordelijken en het fabriekspersoneel in het gedrang komt. Er zal daarbij gestreefd worden naar het meer objectief bespreekbaar maken van onze controle door middel van inzet van moderne communicatieapparatuur. Het grote verschil met vroeger in de receptie van Tienen zullen de aanpassingen zijn om de grondtarra, de plantaardige tarra en de koptarra afzonderlijk te meten, zoals dit is voorzien in het Interprofessioneel Akkoord van 2006. Ook de noodzakelijke onderstaalname van het met de Rupro van 25 x 25 cm genomen staal moet gerealiseerd worden; de terugkeer naar een Rupro van 22 x 22 cm is en kan geen optie zijn! De staalnamevermindering behoort voortaan ook tot het verleden. Waar deze op zich bespreekbaar was mits aan een aantal voorwaarden voldaan werd (zie hoger), zorgde dit systeem toch voor een aantal bijkomende ongemakken. Wellicht zouden deze ongemakken de wereld kunnen uit geholpen worden door systematisch ervaring op te doen en bij te sturen. De bespreking van de ingediende klachten werd er alleszins niet eenvoudiger op; er was vaak een gebrek aan voldoende referentiegegevens (als gevolg van een te laag aantal staalnames) om klachten correct te kunnen beoordelen. Fabriekscomité Het fabriekscomité van Tienen zal opnieuw een meer actieve rol moeten spelen. Er wordt gewacht op de herverdeling van het cliënteel van Hollogne alvorens dit Fabriekscomité opnieuw kan samengesteld worden. Ook hier zal de werkvorm geëvalueerd worden zodat op de meest efficiënte manier in permanent overleg met de vertegenwoordigers van de fabriek de evolutie van de campagne kan besproken worden. Paritaire Commissie De Paritaire Commissie van Tienen behandelde ruim 200 dossiers van quotumoverdrachten. Met het sinds vorig jaar ingevoerde systeem van niet-grondgebonden vrije quotumoverdrachten verlopen de beraadslagingen nu veel sneller. De meeste dossiers waarbij de quotum-

overdracht is gebaseerd op een grondoverdracht betreffen deze van het type vader/zoon of de overstap naar een vennootschap. Een vijftal dossiers van vrije overdracht van bietenquotum tussen planters behorende tot een verschillend gewest werd, niettegenstaande de reglementering dit uitsloot, toch goedgekeurd. De reden hiertoe was dat deze restrictie onvoldoende bekend gemaakt was bij de planters. De afspraak is dat de toepassingsperiode van deze regel met één jaar wordt verlengd. Dit wil dus zeggen dat vrije quotummobiliteit tussen planters behorend tot een verschillend gewest niet mogelijk is gedurende de twee volgende overdrachtjaren (2009 naar 2010 en 2010 naar 2011). Interprofessionele besprekingen 2009 De interprofessionele besprekingen volgen zich in sneltreintempo op. De recente fabriekssluitingen van Moerbeke, Brugelette en Hollogne zijn hier uiteraard niet vreemd aan! Er is zo goed als eensgezindheid over een groot aantal punten: de intergewestelijke quotummobiliteit (zie hoger), de toepassing van vernieuwde dynamiekregels (= afname van quotum indien er onvoldoende geproduceerd wordt), de overdrachtkosten, ... Discussiepunten blijven o.a. de normale campagneduur, de premies voor vroege en late leveringen, de verdeling van de meerprijzen en de voorwaarden waaronder reiniging van bieten op het veld kan gebeuren. Specifiek voor de Tiense wordt ook de problematiek van de C-zones opnieuw ter sprake gebracht. Pulp De pulpwaarde voor de campagne 2009 werd door de Raad van Bestuur van het

Coördinatiecomité Haspengouw vastgesteld op 2,80 Euro per ton netto geleverde bieten. Deze waarde kan na afloop van de campagne aangepast worden met maximum van plus of min 0,50 Euro, dit in functie van de evolutie van de prijs van de Franse droge pulp. Op die wijze wil men voorkomen dat de prijs van de pulpen niet zou overeenstemmen met de prijsevoluties van de andere voedergewassen. De laatste twee campagnes zorgde dit immers voor heel wat ongenoegen en problemen! Er zal strenger op toegekeken worden dat de bestelde pulp ook daadwerkelijk wordt afgenomen. Niet-afname van bestelde pulp kan leiden tot een vermindering van de referentiehoeveelheid waarop de afnemer recht heeft. Anderzijds kunnen planters die een veestapel , maar geen of weinig referentie hebben, toegang krijgen tot (meer) pulp. Deze planters zullen wel een engagement van meerdere jaren moeten aangaan alvorens de nieuwe referentie definitief kan worden toegewezen. De juiste modaliteiten zullen later worden meegedeeld. Tot slot … … wens ik voor al de planters dat de verdere veldwerkzaamheden in de beste omstandigheden mogen verlopen en mogen resulteren in een hoog rendement. Met de medewerking van uw afgevaardigden in het fabriekscomité Tienen en in het bestuur van het Verbond Suikerbietplanters, nemen wij alvast uw zorg weg wat betreft de correcte beoordeling van uw geleverde bieten. Veel succes! Eric Van Dijck, Secretaris Verbond Suikerbietplanters vzw

Verbond Suikerbietplanters VZW Als gevolg van de vele evoluties in de suikersector (o.a. fabriekssluitingen, Europese herstructurering, quotumvermindering, …) en in de bietplantersorganisatie zelf ((evolutie van 3 Coördinatiecomités (Haspengouw, Henegouwen,Vlaanderen) naar 2 Coördinatiecomités (op het niveau van de suikerondernemingen) met vier zelfstandige verenigingen (Iscal-Vlaanderen, Iscal-Wallonië, TS-Vlaanderen en RT-Wallonië)), evolueerde de feitelijke vereniging Verbond van Suikerbietplanters van Vlaams-Haspengouw naar een Vereniging Zonder Winstoogmerk (VZW) waarvan de volledige naam luidt: Verbond Vlaamse Suikerbietplanters Tiense, verkort Verbond Suikerbietplanters vzw. Deze VZW heeft als werkgebied het productiegebied van de TS in Vlaanderen. In dit gedeelte van het productiegebied wordt 20,6% van het Tiense quotum geproduceerd. De VZW bestaat uit een Algemene Vergadering en een Raad van Bestuur. In de Algemene Vergadering en in de Raad van Bestuur zetelen de afgevaardigden van de Gewestelijke Verbonden van Suikerbietplanters. In deze Gewestelijke Verbonden vinden in het voorjaar van 2010 opnieuw de zesjaarlijkse bestuursverkiezingen plaats, waarna ook de aanduiding van afgevaardigden naar het Verbond Suikerbietplanters vzw opnieuw moet gebeuren. Door de oprichting van de VZW zijn de Vlaamse planters van de Tiense in de gelegenheid een eigen financieel beleid te voeren. Tevens zijn zij, samen met IscalVlaanderen, duidelijker herkenbaar als aanspreekpunt voor o.a. de Vlaamse overheid. Wat de relatie met de suikeronderneming zelf betreft, verandert er in de feiten niets. De syndicale controle wordt georganiseerd en gecoördineerd door een Coördinatiecomité, waar het Verbond Suikerbietplanters vzw deel van uitmaakt. In de Algemene Vergadering van het Coördinatiecomité Haspengouw, dat weldra wordt omgevormd naar het Coördinatiecomité van de planters van de TS (inclusief exBrugelette), beschikt het Verbond Suikerbietplanters over 10 van de 40 zetels, in de Raad van Bestuur over 3 van de 12 zetels.

KONINKLIJK BELGISCH INSTITUUT TOT VERBETERING VAN DE BIET VZW Molenstraat 45, B-3300 Tienen – F. +32 16 820468 – [email protected] – www.irbab-kbivb.be

De suikerbiet en haar teelttechniek P V B C – P R O G R A M M A V O O R L I C H T I N G B I E T C I C H O R E I , I N H E T K A D E R VA N D E P R A K T I J K C E N T R A Rubriek opgesteld en medegedeeld onder de verantwoordelijkheid van het KBIVB, J.-Fr. Misonne Directeur KBIVB, met de financiële steun van de Vlaamse overheid.

Onkruidbestrijding in suikerbieten Lessen uit de twee laatste jaren een aanbevelingen voor 2009 het onontbeerlijk de eerste behande-

3. De onvoldoende bestrijding van

waren. Sommige velden waren proper,

ling uit te voeren vanaf de opkomst

hondspeterselie omwille van de ge-

andere waren overwoekerd door klein

Het jaar 2007 is in de annalen ingegaan

van het eerste onkruid (in 2007 en in

brekkige werking van Fiesta in voor-

onkruid, nog andere door sterk ontwik-

als een zeer moeilijk en duur jaar voor

2008), reeds vanaf slechts 8 dagen na

opkomst wegens de droogte (zoals in

keld onkruid.

onkruidbestrijding. Vanaf de zaai wer-

het zaaien!), zonder rekening te hou-

2007), met daarna een onaangepaste

=> Het was dus moeilijk om voldoende

den de bietentelers onder druk gezet

den met het bietenstadium. Een ‘lichte’

keuze van de producten in naopkomst.

hoge dosissen toe te passen die vereist

door een reeks ongunstige omstandig-

behandeling van het type ‘Betanal 160’

=> Sinds enkele jaren hebben de bie-

waren op het meer ontwikkelde on-

heden, voornamelijk te wijten aan het

0,75 l + ‘Tramat SC’ 0,2 l + ‘Goltix’ 0,5

tentelers, bezorgd voor de rendabili-

kruid. Naargelang de homogeniteit van

klimaat en de tweewassige opkomst,

kg + olie 0,5 l is voldoende selectief en

teit van hun bedrijf, vastgesteld dat de

de opkomst van de onkruidstadia gaf

doch ook aan het uitstel van toepassin-

voorkomt dat men achteraf duurdere

vooropkomstbehandeling niet steeds

het KBIVB volgende aanbevelingen

gen of slechte productenkeuze.

behandelingen op grotere onkruiden

zo nuttig was. Deze kan bv. weggelaten

- In de onkruidvrije velden: verzeker

moet uitvoeren.

worden in de velden zonder hondspeter-

de nawerking door middel van een bo-

Ervaringen van 2007 & 2008

selie, kleefkruid of met weinig kamille.

demherbicide.

standigheden merkelijk beter. Noch-

2. De vervanging van de meeste

In normale (vochtige) omstandigheden

- In geval van enkel kleine onkruiden

tans vonden de zaaiwerkzaamheden

EC-formuleringen (emulsieconcen-

is een vooropkomstbehandeling met

(maximum 2 bladeren): bodemherbi-

later plaats (zaaidatum-50 in 2008 =

traat) van ‘Betanal’ door de minder

Fiesta wel vereist tegen hondspeterse-

cide aanvullen met 1 l van een product

20 april ; 6 april in 2007). Een vlug-

doeltreffende SC- en SE-formule-

lie en kleefkruid. Centium is nu ook in

van het type ‘Betanal 160’ en 0,3 l van

gere ontwikkeling van de bieten en

ringen (suspensie concentraat en

vooropkomst erkend tegen hondspe-

een product van het type ‘Tramat 500’.

de onkruiden was hiervan het gevolg.

suspo emulsies).

terselie en kleefkruid en heeft ook een

- In geval van onkruid voorbij het 2-

Men moest reeds behandelen vanaf het

Deze terugtrekking is gebonden aan

werking tegen bingelkruid, doch niet

4 bladstadium en bieten die het 6-

verschijnen van de eerste onkruiden en

het Europees gebruiksverbod van de

tegen kamille. Na de opkomst moeten

bladstadium bereikt hebben: dosis 3

zeker niet te lang wachten tussen twee

NPE solventen (nonyl fenol ethoxyla-

Safari of ‘Matrigon’ ingeschakeld wor-

l ‘Betanal 160’ en 0,6 l ‘Tramat 500’

na-opkomstbehandelingen (maximum

ten) omwille van de gezondheid voor

den voor de bestrijding van hondspe-

(indien niet te veel kleine bieten over-

6 tot 8 dagen). De regenomstandig-

de gebruiker.

terselie. Dit onkruid is ook gevoeliger

bleven).

heden rond midden mei waren gunstig

=> In moeilijke omstandigheden kun-

voor Frontier dan voor ‘Goltix’.

- In geval van onkruid voorbij het 2-

voor de werking van de bodemherbi-

nen

ciden. De FAR-behandelingen moesten

leiden tot een belangrijk werkingsver-

De aanbevelingen voor de voorop-

bieten onder het 4-6 bladstadium: be-

dan uitgevoerd worden in functie van

lies, en moet er dan ook een hogere

komstbehandeling worden voorgesteld

perken tot 1,5 l ‘Betanal 160’ en 0,3 l

de moeilijkst te bestrijden onkruidend.

dosis aanbevolen worden. De dosis

in Tabel 1. De problemen van laattij-

‘Tramat 500’.

De dosissen moesten aangepast wor-

0,5 l ‘Betanal 160’, aanbevolen voor

dige opkomst van melganzenvoet (lees

den aan het stadium van de onkruiden.

onkruid in het kiemlobstadium, moet

verder), bingelkruid of andere zomer-

5. Een onvoldoende aantal behan-

Dank zij de gunstige weersomstan-

opgedreven worden tot 0,75 l (zie ta-

onkruiden worden niet door de voorop-

delingen; de laatste behandeling kon

digheden en de goede werking van de

bel 2. “FAR-DOSIS”). Enkele EC-for-

komstbehandeling opgelost.

niet steeds uitgevoerd worden, o.a.

herbiciden waren de meeste velden bij

muleringen, zonder NPE, blijven echter

Vergeet ook niet dat in natte omstan-

omwille van het snel sluiten van de

het sluiten van de lijnen onkruidvrij.

nog beschikbaar. Hierbij heeft enkel

digheden, zoals in 2006, de voorop-

rijen.

Tijdens de zomer heeft de belangrijke

Betanal

komstbehandeling

bijkomende

=> De velden moeten tot bij het sluiten

bladontwikkeling van de biet ervoor

difam en ethofumesaat), dat van de

gewasremming heeft veroorzaakt (bv.

van de rijen onkruidvrij gehouden wor-

gezorgd dat de velden proper bleven.

‘Advances Microdroplets’ technologie

door rechtstreekse opname van chlori-

den en een bijkomende behandeling

geniet, zijn waarde kunnen bewijzen.

dazon en/of quinmerac door tegen de

moet uitgevoerd worden in geval van

De zes voornaamste problemen en

De

grond gekleefde bladeren).

slecht vernietigd of nieuw opgekomen

vooral de lessen die men eruit kan

verkiezen, kunnen ook andere “kant-

trekken - worden hieronder beknopt

en-klaar mengsels” gebruiken op basis

4. Tweewassigheid van de bieten:

voorgesteld.

van fenmedifam, desmedifam, etho-

omwille van de aanhoudende droogte

fumesaat en/of metamitron. Anderen

van april 2007 verliep de opkomst in

6. De aanwezigheid van melgan-

1. De te late uitvoering van de eer-

zullen opteren voor een mengsel van

2 verschillende fasen. Rond de eerste

zenvoetpopulaties die minder ge-

ste FAR-behandeling (bv. wegens

generische producten van het type

decade van mei waren de eerst opge-

voelig zijn voor metamitron (bv.

de vrees voor een gebrekkige wer-

‘Betanal’ en ‘Tramat’ omwille van hun

komen bieten reeds voorbij het 6-blad-

‘Goltix’). Lees hier meer over in het

king bij lage luchtvochtigheid).

meer aantrekkelijke prijs.

stadium, terwijl de laatst opgekomen

kader ‘Resistente melganzenvoet: een

bieten amper in het kiemlobstadium

werkelijkheid’.

In 2008 waren de zaai- en opkomstom-

=> Zelfs bij droge omstandigheden is

deze

formuleringen

Elite

(fenmedifam,

bietentelers

die

4 bladstadium en meerderheid van de

inderdaad

desme-

gebruiksgemak

een

onkruid. Besparen op deze laatste behandeling kan u duur te staan komen!

05/2009 — — 77 De Bietplanter 05/2009 De Bietplanter

ONKRUIDBESTRIJDING SUIKERBIETEN Voornaamste aanbevelingen voor 2009

Tabel 1 VOOROPKOMST: niet steeds nodig! Keuze van het product volgens het verwachte onkruid (volgens erkenningen in maart 2009)

De aanbevelingen in dit artikel houden rekening met 3 belangrijke uitdagingen in de onkruidbestrijding van de biet. Deze voornaamste aanbevelingen zijn samengevat in het kader 'Te onthouden: Regels voor een geslaagde onkruidbestrijding', en verder in de tekst besproken.

Product

KLEEFKRUID, HONDSPETERSELIE, GEVLEKTE SCHEERLING

FIESTA New (*2)

3 l/ha

BINGELKRUID (KLEEFKRUID,

CENTIUM(*3)

0,1-0,125 l/ha

HONDSPETERSELIE, GEVLEKTE SCHEERLING)

(+‘GOLTIX WG’)

(+2 kg/ha)

Type ‘PYRAMIN’(*4)

2,5 l/ha

of ‘GOLTIX’

2 kg of l/ha

Type ‘PYRAMIN’(*4)

2,5 l/ha

KAMILLE (sterke aanwezigheid)

Vooropkomstbehandeling:

niet

BINGELKRUID, KRUISBLOEMIGEN VARKENSGRAS

altijd nodig

=> (Vooropkomst facultatief!)

Het handhaven van de rentabiliteit van de suikerbietenteelt dankzij een geslaagde onkruidbestrijding aan een minimale kostprijs; hiervoor bestaan er verschillende mogelijkheden, zoals

Dosis/ha in

Verwachte dominante ora

normale grond (*1)

FRONTIER Elite of DUAL Gold: Nooit in vooropkomst! (*1) Zware gronden: dosis eventueel vermeerderen met een factor 1,5. (*2) Fiesta New kan vervangen worden door Pyroquin TDI of Pyroquin TURBO. (*3) Centium: afgeraden in lichte of humusarme gronden, indien veel regen; niet in mengsel met ‘Pyramin’ of met vloeibare ‘Goltix’. (*4) Dosis voor 'Pyramin SC' aan 520 g/l: de dosis dient aangepast te worden voor gehalten van 430 g/l of 65%.

het beperken van de toepassing van de vooropkomstbehandeling of dure producten alleen gebruiken in die enkele gevallen waar ze echt noodzakelijk zijn (Tabel 1). Meerdere bietentelers, bezorgd over de rendabiliteit van hun teelt, hebben opgemerkt dat de vooropkomstbehandeling niet meer zo verantwoord was voor de onkruidbestrijding als vroeger. Deze behandeling kan weggelaten worden in velden zonder hondspeterselie, of kleefkruid en met weinig of geen kamille, en op voorwaarde dat de eerste naopkomstbehandeling tijdig kan uitgevoerd worden (hetgeen eveneens nodig is zelfs als de voorop-

Te onthouden: REGELS VOOR EEN GESLAAGDE ONKRUIDBESTRIJDING 1° Hoe verzekert men een goede werking? · Behandel tijdig, vanaf de opkomst van het onkruid. · Herhaal de behandelingen tijdig tot wanneer het onkruid volledig bestreden is (respecteer indien mogelijk een interval van maximum 6 tot 8 dagen). · Pas de far-dosis aan het stadium van het onkruid aan. · Identiceer het onkruid correct om de geschikte producten te kiezen (zie tabellen 1 en 3). · Maak gebruik van optimale weersomstandigheden (groeizaam weer, vochtige bodem, ochtenddauw...). · Verzeker een homogene opkomst en een snelle ontwikkeling van de bieten (dankzij een goede grondvoorbereiding en een goede zaaikwaliteit). · Vergeet de laatste bodemherbicidentoepassing niet om het veld onkruidvrij te houden. · Werk enkel met een goed afgesteld en onderhouden spuitapparatuur; bij gebruik van antidrift doppen dient de druk aanbevolen door de fabrikant gerespecteerd te worden.

komstbehandeling uitgevoerd is). In de

2° Hoe verzekert men een goede selectiviteit?

andere gevallen blijft de vooropkomst-

· Overdrijf niet met :

behandeling aanbevolen (2,5 l/ha van

=> De dosis ‘pyramin’, esta of centium in vooropkomst;

een product van het type ‘Pyramin 520’,

=> De dosis op jonge bietenplantjes:

2 kg of l/ha van een product van het

Niet meer dan 0,3 l ‘Tramat 500SC’ in het kiemlobstadium;

type ‘Goltix’, 3 l/ha Fiesta enkel indien

=> Het gebruik van een additief: afgeraden bij warm weer.

hondspeterselie,

· Vermijd behandelingen op aangetaste of verzwakte bieten (door insecten, wortelbrand…).

gevlekte

scheerling

en/of kleefkruid aanwezig zijn). Cen-

· Reinig de sproeier goed na elke behandeling (vooral na het gebruik van sulfonylurea).

tium (a.s. : clomazone) kan gebruikt

3° En hoe beperkt men de kostprijs?

worden als vooropkomstbehandeling in

· De vooropkomst enkel toepassen waar ze nodig is (zie tabel 1).

velden waar een overwoekering door

· Zich informeren naar de prijs en duurdere producten enkel bewust gebruiken (“Kant en klaar mengsels”, safari, ‘ma-

bingelkruid verwacht wordt. Voor kleef-

trigon’, (lees verder10).

kruid en hondspeterselie is Fiesta even

=> een geslaagde onkruidbestrijding hoeft niet duur te zijn !

goed. In normale gronden is de aanbevolen dosis 0,1 l/ha. Centium kan vrij

opkomst van het eerste onkruid (guur

zenvoet, melde of bingelkruid, vooral

onkruid in het kiemlobstadium, moet

agressief zijn in zand- of lichte zand-

1), zonder rekening te houden met het

indien deze voorbij het kiembladstadi-

opgedreven worden tot 0,75 l. Voor an-

leemgronden of gronden met een laag

bietenstadium (tenminste als deze niet

um waren. Maar de situatie werd veel

dere gehalten en voor de diverse “kant-

humusgehalte en nog meer in geval

verzwakt zijn door kiemziekten of aan-

moeilijker in de velden die niet op tijd

en-klaar mengsels” moet de dosis aan-

van hevige regens. In deze omstan-

getast door insecten of nachtvorst).

werden behandeld. Niet behandelen

gepast worden (zie tabel 2).

digheden kunnen er soms belangrijke

In 2007 moest dit soms reeds vanaf 8

vanaf het verschijnen van onkruid kan

opkomstverliezen optreden. De karak-

dagen na het zaaien gebeuren. Het is

zeer duur blijken. Veel te vaak was het

teristieke witkleuring van de bladeren

wel zo dat bij lage luchtvochtigheid men

interval tussen twee behandelingen te

veroorzaakt door Centium heeft geen

een slechtere werking kan verwachten,

lang (guur 2). Een behandeling van

- Fenmedifam – vanaf 2009 : maximum

remming of effect op de opbrengst. In-

maar het uitstellen van deze behande-

het type ‘Betanal 160’ 0,75 l + ‘Tramat

960 g w.s./ha per jaar, hetzij 6 l ‘Betanal

dien er een vooropkomstbehandeling

ling is nog nadeliger.

SC’ 0,2 l + ‘Goltix’ 0,5 kg + olie 0,5 l

160’ (i.p.v. 8 l tot nu toe); dit zou een

wordt uitgevoerd, moet deze gebeuren

Zoals dikwijls, had men ook in 2008 te

is voldoende selectief, zelfs tijdens de

probleem kunnen stellen in de sterk ver-

zodra de zaai voltooid is.

kampen met een koude noordoosten

bietenopkomst.

onkruide velden waar ‘noodbehandelingen’

wind tijdens de zaaiperiode en zelfs

Omwille van de algemeen geringere

vereist zijn.

Naopkomstbehandeling: start tij-

tijdens weken erna. Door de droge

doeltreffendheid van de SC en SE formu-

- Ethofumesaat – sedert 2008: maximum

dig met de goede dosis

omstandigheden werd de werkzaam-

leringen t.o.v. de vroegere EC-formule-

1.000 g w.s./ha per periode van 3 jaar, het-

heid van de behandelingen over het

ringen moet een hogere dosis ‘Betanal’

zij 2 l ‘Tramat 500SC’; dit zou problemen

Regel n°1 bestaat erin de eerste be-

algemeen onvoldoende op hardnekkig

gebruikt worden. De tot vorig jaar aan-

kunnen stellen indien bonen of raaigras in

handeling tijdig uit te voeren, vanaf de

onkruid zoals varkensgras, melgan-

bevolen dosis 0,5 l ‘Betanal 160’ voor

de vruchtwisseling voorkomen.

— 05/2009 05/2009 88 —

De Bietplanter D Bietplanter De

Verlaging van de maximale toegelaten dosis fenmedifam en ethofumesaat

ONKRUIDBESTRIJDING SUIKERBIETEN Tabel 2: FAR-DOSIS: aan te passen aan het onkruidstadium (volgens erkenningen in maart 2009) STADIUM VAN HET ONKRUID (*1) FAR Compo-

Product en gehalte

nent

Betanal 160 SC/ SE F

of 'Betanal' 471

(links). Een week later (rechts) kan dit veel moeilijker en kostelijk worden.

2-BLAD

of Avadex 480 EC

4-6 BLAD

(1° FAR-

(2°FAR-

(3° FAR-

Maxima-

behande-

behan-

behande-

le dosis

ling)

deling)

ling)

1 (1,5) l

2–3l

0,75 - 1 l

0,25 – 0,35 l (*2)

'Tramat' 500 SC

Fig. 1. De naopkomst moet starten van zodra het 1ste onkruid amper zichtbaar is

KIEMLOB

(*2)

SC

+A

(en normaal overeenkomstige FAR-behandeling)

0,2 - 0,3 l (*2) 0,5 l

0,35

6-8 l (*4) 2-2,7

0,7 – 1 l

(0,5) l

0,3 (0,4) l

0,6 - 0,8 l

0,75 l

1,2 – 1,6 l

l(*4) 2 l per 3 jaar(*5) 1,7 l

F+A “Kant-en-klaar mengsels” (duurder) (pmp = fenmedifam / dmp = desmedifam / etho = ethofumesaat) alle combinaties van 2 of drie producten worden hierna niet vermeld. Kemicombi (en anderen)

0,7 - 0,8

(pmp+etho 200+190 g/l(*3)

l(*2)

Dynamo SE, Phase (pmp+dmp+etho 75+16+115)

Betanal Expert (en anderen) (pmp+dmp+etho 75+25+151)

Betanal Elite (en anderen) (pmp+dmp+etho 91+71+112)

'Goltix' 70%/700SC 'Pyramin' 65WG Figuur 2. Niet behandelen vanaf het verschijnen van onkruid kan zeer duur blijken.

R

Veel te vaak is het interval tussen twee FAR-behandelingen te lang.

of Dual Gold 900EC

SAFARI en de producten van het

heeft dus geen nut tegen andere, soms

type 'MATRIGON':

dure en dik-

moeilijker te bestrijden onkruidsoorten,

wijls overbodige complementen

zoals veelknopigen, melde of melgan-

bij het FAR-mengsel

zenvoet. · 'Matrigon' is meer bestemd voor de bestrijding van doorlevende onkruids-

Geval van SAFARI

(*3)

oorten zoals distels en cichorei-opslag.

of Frontier Elite 720EC

1 – (1,5) l

2 – 2,5 l

2,5 l (*5)

1,5 – 2 l

4 l (*5)

1,2 (1,4) l

1,4 – 1,8 l

3,2 l (*5)

0,8 (1) l

0,8 – 1,2 l

3,2 l (*5)

1 l of kg

7 l of kg

1 kg

5 kg

0,9 – 1,2 l

1,35

(*2)

(1,5) l

0,8 – 1,1 l (*2)

0,7 – 0,8 l (*2)

0,5 l of kg

0,5 kg

0,5-0,75 l of kg 0,5 – 0,75 kg

0,5 - 0,65

Niet vóór het

1,3 l

l

4-bladstadium van de bieten

0,4 - 0,6 l

1l

(*1) Bietenstadium heeft weinig belang indien de dosis ‘Tramat’ 0,3 l/ha in het kiemlobstadium niet overschreden wordt. (*2) Hoogste dosis bij een belangrijke bezetting van melganzenvoet, melde, bingelkruid, varkensgras of kleefkruid. (*3) Dosis aanpassen voor producten met een verschillend gehalte aan werkzame stof.

· Dit sulfonylureum is enkel nuttig voor

In dit geval moet het product meestal

de bestrijding van schermbloemigen

later en bij voorkeur plaatselijk toege-

(hondspeterselie en gevlekte scheer-

past worden.

ling), kamille, varkensgras, kruisbloe-

· In sommige gevallen kan 'Matrigon' de

migen voorbij het 2-bladstadium (herik,

werking versterken van de aanbevolen

na het sluiten van de rijen.

bevolen.

knopherik, koolzaadopslag), melkdistel,

mengsels tegen aardappelopslag (bvb.

Goltix’ wordt als standaard aanbevo-

Wanneer melganzenvoet of varkens-

alsook minder voorkomende onkruiden

met B 2-3 + T 1-1.5 + Dual of Fron-

len, en ‘Pyramin’ tegen bingelkruid of

gas (of ander onkruid gevoeliger voor

zoals papegaaiekruid, veerdelig tand-

tier)

kruisbloemigen vóór het 4-bladstadium

‘Goltix’)

zaad, stekelnoot en facelia (opslag).

· Een goede werking van ‘Matrigon’ vergt

van de biet. Voorbij dit stadium zal men

kruisbloemigen voorkomen (gevoeliger

Safari is niet vereist tegen kruisbloemi-

groeizame omstandigheden (warmte).

Frontier Elite verkiezen tegen bingel-

voor ‘Pyramin’) kan de toevoeging aan

kruid. In velden met een risico voor

‘Goltix’ van een fractie ’Venzar’ (0,1 kg)

Keuze van het bodemherbicide in

late opkomst van zwarte nachtschade,

vanaf de eerste FAR-behandeling zeer

naopkomst

hanenpoot en andere zomeronkruiden

nuttig zijn, en ook zeer selectief (afge-

worden Dual Gold of Frontier Elite aan-

raden met Betanal Elite).

gen in een jong stadium.

Geval van 'MATRIGON'

(*4) Vanaf 2009: dosis fenmedifam beperkt tot 960 g/ha w.s (bv. ‘Betanal 160’ 6 l/ha) (*5) Dosis ethofumesaat beperkt tot 1000 g/ha w.s. per 3 jaar (dus inclusief gebruik in andere teelten)

samen

met

bingelkruid

· De toevoeging bij het FAR-systeem

De toepassing van een bodemherbicide

van dit hormoonproduct heeft enkel nut

in het FAR-systeem is meestal noodza-

voor de bestrijding van schermbloemi-

kelijk (zie tabel 3), gedeeltelijk om de

· Dikwijls nuttig om de werking van een FAR-mengsel te verbeteren,

gen (bvb. hondspeterselie en gevlekte

contactwerking van 'Betanal' en 'Tramat'

· Dosis : 0,5 – 1 l (max. 0,5 l met Betanal Elite)

scheerling),

te

Te vermijden bij hoge temperaturen (vanaf 22°C in de schaduw).

sommige

samengesteld-

verbeteren

(synergetisch

effect),

of

Gebruik van een ADDITIEF in het FAR-systeem

bloemigen (bvb. kamille en veerdelig

maar voornamelijk om de nawerking

SPUITVOLUME : goede werking tussen 100 en 400 l/ha

tandzaad) of doornappel. ‘Matrigon’

van de behandelingen te verzekeren tot

· 300 tot 400 l/ha aanbevolen bij droog weer op afgeharde onkruiden

De Bietplanter er

005/2009 — 9

ONKRUIDBESTRIJDING SUIKERBIETEN Tabel 3: Keuze van het bodemherbicide in het FAR-mengsel (dosis: zie tabel 2) 'GOLTIX' Klassieke ora

of 'PYRAMIN'

(hieronder niet vermeld)

of DUAL Gold (*1) of FRONTIER Elite (*1)

Melganzenvoet, melde, kamille, duivenkervel, akkerviooltje, varkensgras

Hondspeterselie, gevlekte scheerling

Zwarte nachtschade , hanenpoot

'GOLTIX'

Figuur 3. Resistente melganzenvoet : een werkelijkheid in alle bietenstreken..

'GOLTIX' of FRONTIER Elite (*1) 'GOLTIX'

Voor meer info over de onkruidbestrijding in de bieten

of DUAL Gold (*1)

Raadpleeg online via www.-irbab-kbivb.be (gratis toegang)

of FRONTIER Elite (*1)

• Interactieve module ‘FAR-Consult’ => gepersonaliseerd advies + algemene aanbevelingen.

Herik, knopherik, koolzaadopslag, zwaluwtong

'PYRAMIN'

• De interactieve module ‘Onkruidherkenning’=> hulp voor de herkenning van 99 breedbladige en 29 grassoorten vanaf het kiemlobstadium, op basis van eenvoudige kenmerken.

Bingelkruid

'PYRAMIN'

• De publicaties (beschikbaar via [email protected] ):

of FRONTIER Elite (*1)

• Technische che FAR-MEMO – Uitgave 2008 • Technische gids ‘Herkennen van onkruiden in suikerbietvelden’

Gemengde ora: Melganzenvoet, varkensgras of hondspeterse-

'GOLTIX' + 'VENZAR' (*2)

lie samen met bingelkruid

of FRONTIER Elite (*1)

of samen met kruisbloemigen

… en over de erkenning en de wetgeving van de gewasbeschermings-middelen: surf naar www. fytoweb.fgov.be : => geactualiseerde voorstelling van de erkenningen, op te zoeken per product, per werkzame stof, per teelt, … en diverse informatie voor de gebruikers.

(*1) DUAL Gold of FRONTIER Elite: niet vóór het 4-bladstadium van de bieten

NB: De beschikbare lijsten van de erkende producten voor de suikerbietenteelt werden in maart 2009

(*2) VENZAR: mag toegepast worden aan max. 0,1 kg vanaf het kiemlobstadium van de biet

op de website van het KBIVB aangepast.

Resistente melganzenvoet: een werkelijkheid

Zoals elk jaar worden ons misvers-

Alhoewel de bestrijding van melganzenvoet ook in 2008 relatief minder problemen stelde dan in de periode voor 2006, is er

tanden van producten, dosissen of

wel degelijk melganzenvoet met resistentie ten aanzien van enkele herbiciden op de Belgische suikerbietvelden aanwezig.

toedieningen gemeld. Deze fouten

In serreproeven uitgevoerd door de Universiteit Gent - Afdeling Herbologie (Prof. Robert Bulcke, Tania De Marez en Els Me-

zijn gelukkig zeldzaam, maar hun

chant) alsook door de rma Bayer CropScience, werd bij diverse populaties resistentie vastgesteld ten aanzien van meta-

gevolgen zijn soms ernstig, vooral

mitron (w.s. van o.a. ‘Goltix’) alsook voor bepaalde andere bodemherbiciden met werking op de fotosynthese. DNA-analyse van deze melganzenvoetpopulaties toonde tevens de aanwezigheid van een mutatie aan die deze resistentie veroorzaakt. Alle bietenstreken zijn getroffen door dit probleem (Figuur 3). Het onderzoek toonde echter ook aan dat niet alle melganzenvoet die slecht bestreden wordt in het veld resistent is. Vaak is slechts een klein percentage van de planten op deze velden (reeds) resistent. Hieruit kan besloten worden dat er, naast resistentie, nog andere oorzaken zijn voor de slechte bestrijding van melganzenvoet. Omwille van de mogelijke mix van gevoelige en resistente planten in het veld, worden hieronder enkele maatregelen opgesomd die al dan niet genomen moeten worden.

wanneer de rendabiliteit van de teelt onzeker is geworden en de oppervlakten zo nauwkeurig mogelijk worden berekend. Wij kunnen u slechts aanraden om uw aandacht te verdubbelen bij de voorbereidingen van uw herbiciden.

Nutteloze maatregelen: • Het gebruik van metamitron (‘Goltix’ e.a.) opgeven: dit mag zeker niet, aangezien dit product absoluut noodzakelijk blijft voor de bestrijding van de meeste andere onkruidsoorten én gevoelige melganzenvoet; bovendien heeft metamitron nog steeds een zekere (contact) werking tegen resistente melganzenvoet. • De vooropkomstbehandeling: er treden evenveel problemen op in de velden met vooropkomstbehandeling als in deze zonder (zie ook de paragraaf hierover op de vorige bladzijde). Noodzakelijke maatregelen: • De eerste behandeling toepassen vanaf de opkomst van het onkruid en de intervallen tussen de behandelingen eerbiedigen (6 tot 8 dagen in geval van een onvolledige vernietiging), dit tot bij het sluiten van de rijen. Een behandeling overslaan

Waarschuwing: de opvolging van de hier voorgestelde aanbevelingen gebeurt onder de verantwoordelijkheid van de gebruiker. Het KBIVB kan niet verantwoordelijk gesteld worden voor schade aan de teelt of voor een gebrek aan werking. LEES AANDACHTIG DE ETIKETTEN VAN DE PRODUCTEN ALVORENS ZE TE GEBRUIKEN!

kan veel kosten!

GEBRUIKTE

• De dosis ‘Betanal’ verhogen bij de eerste en tweede FAR-behandeling; een dosisverhoging van ‘Tramat’ of van het bo-

DE PRODUCTEN BUITEN PATENT

demherbicide heeft daarentegen slechts weinig effect.

Om onze aanbevelingen zo eenvoudig

• Het bodemherbicide goed kiezen: een product van het type ‘Pyramin’ is dikwijls veel minder efciënt tegen melganzenvoet

mogelijk te houden wordt enkel de han-

of melde dan een product van het type ‘Goltix’. Deze onkruiden zijn ook niet zo gevoelig voor ‘Frontier Elite’ of ‘Dual Gold’

delsnaam van het eerst ontwikkelde pro-

(te geringe contactwerking).

duct vermeld. Deze naam staat dan tus-

• Driftvrije spuitdoppen aan de door de fabrikant aanbevolen spuitdruk gebruiken; doppen met luchtaanzuiging vereisen

sen ‘aanhalingstekens’. Een lijst van alle

een druk van minimum 5 bar. Aan een lagere druk zijn de druppels te grof om een afdoende verdeling van de herbiciden

generische producten die de producttypes

op het bladoppervlak te verzekeren.

kunnen vervangen zijn opgenomen in de

• En uiteraard spuiten bij een goede luchtvochtigheid. Wat nuttig zou kunnen zijn (te bevestigen): • ‘Avadex’ toepassen (vóór het zaaien ingewerkt) of na de opkomst in het FAR-mengsel (0,5-0,75 l/ha). • De contactwerking en de nawerking versterken door een regelmatige toediening van 0,1 kg ‘Venzar’ in het FAR-mengsel. De studies uitgevoerd door de UGent en het KBIVB worden verder gezet in het kader van een IWT-project. Dit project omvat zowel een onderzoek naar de oorzaken van deze resistentie als naar alternatieve bestrijdingsmiddelen. Dit vereist een opvolging van gevallen die in de praktijk optreden, waaraan de industrie, de verdelers van gewasbeschermingsmiddelen en de betrokken bietentelers actief samenwerken.

10 — 9 De De Bietplanter Bietplanter — 05/2009 05/2009

TERMINOLOGIE

VOOR

lijst van de erkende producten in de bieten (via

www.irbab-kbivb.be > Publica-

ties > Onkruid & bestrijding > erkende producten. Olivier HERMANN, Guy LEGRAND, Marc VANSTALLEN; KBIVB vzw Prof. Robert BULCKE, Tania DE MAREZ, Els MECHANT , Universiteit Gent, Herbologie

TIENSE SUIKERRAFFINADERIJ

Vergaderingen in Haspengouw: veel zorgen Vervolg van p.5

stelt men momenteel voor om het systeem te doen evolueren naar geografische referenties in plaats van historische referenties. Dergelijke evolutie zou echter tot enorm veel problemen tussen de landbouwers zelf leiden. Zou een aanzet tot oplossing er niet in bestaan de steun in functie van het aantal tewerkgestelde eenheden in het bedrijf toe te kennen?

toekomst zullen alle landbouwproducties onderworpen worden aan meer volatiele prijzen. Op het vlak van de lidstaten, stelt men twee tamelijk verschillende denkrichtingen vast. Enerzijds de landen die het principe van de communautaire preferentie willen behouden, met een zeker aantal protecties aan de grens, door regels in te Tijdens de diverse vergaderingen, maakstellen om het aanbod in toom te houden ten enkele dossiers het voorwerp uit van en te beheren. Anderzijds, de landen die discussie, en meer in het bijzonder: zich willen aansluiten bij de concepten De problematiek van de reinigers: opvan het ultraliberalisme en die elk sysmerkingen werden geformuleerd over de teem of elk mechanisme van beheer van geconstateerde bietenverliezen, over de aanbod en van de markten afwijzen. opstelling van de silo’s, hun afdekking, de Aanvankelijk steunde het GLB op het keuze van het materiaal, het niveau van principe van inkomensgarantie voor de het percentage “grond”. landbouwers en van productiezekerheid, De receptie van de bieten: waarom teconcepten die sinds 2003 verlaten werrugkomen op twee analysecentra? De den. De besprekingen die reeds werden aanpassingen die waren aangebracht aangevat om de principes van het nieuwe om tot de meest identieke voorwaarden Gemeenschappelijk Landbouwbeleid te tussen planters te kunnen komen (bijherdefiniëren boekten tot op heden geen voorbeeld de sonde van 25 cm in Tienen) vooruitgang. De minister erkent dat één moeten op zijn minst behouden worden. van de uitdagingen die op WHO-niveau Ook zal men de uurroosters van beide zouden moeten worden bepaald, de centra op elkaar moeten afstemmen normen van sociale en milieuproductie (Longchamps en Tienen). betreffen. Ook het dossier inzake steunLuc Rigo, FANDANGO-Bieteplanter-247x180-07 verlening aan de landbouwers werd aan- 15/03/07 14:19 Page 1 secretaris Fédération Hesbaye gesneden: voor de DPU (recht op steun),

Los van de bedenkingen over de toekomst van het GLB … De uiteenzetting van minister Laruelle geeft aanleiding tot bepaalde bedenkingen over alle vragen die de landbouwwereld zich momenteel stelt. De basisprincipes van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid steunden op de voedselgarantie van de bevolking van elke lidstaat, tegen redelijke, relatief stabiele prijzen, waarbij de producenten een normale levensstandaard verzekerd wordt. Bepaalde actuele gedachtestromen menen dat deze principes voorbijgestreefd zijn en dat nieuwe systemen moeten bepaald worden. De systemen van steun aan de prijzen worden als artificieel beschouwd, zij zouden moeten worden afgeschaft en de markt op haar beloop laten. Na - onder andere - te hebben gezien wat het meedogenloze liberalisme op financieel vlak heeft veroorzaakt, is het goed eraan te herinneren dat onze ondernemingen, op sociaal vlak (lonen, sociale zekerheid,...) volledig met beschermings- en reguleringssystemen functioneren. Als men het postulaat van de WHO zou volgen, (“de reguleringssystemen moeten verboden worden, de markt regelt alles”) zouden al deze beschermingen aan de kaak moeten gesteld worden aangezien volledig in strijd met de regels van het liberalisme. De WHO-beslissers hoeden er zich nochtans voor om deze anomalie aan te halen, want op hun comfortabele Zwitserse kantoren zouden zij zich niet kunnen indenken dat ook zij geliberaliseerd worden want, zoals zij voor de landbouwproducten aanprijzen, zouden zij weldra zelf door “productie-eenheden” uit verre regio’s die vooral veel goedkoper zijn, vervangen worden. Als dit echter het geval was, zouden de Europese landbouwers ze dan kunnen troosten door hun de woorden die zij zo vaak hoorden zeggen “wees flexibel, pas u aan de MARKT aan” terug te kaatsen.

Het alles in één fungicide

De optimale bescherming tegen blad- en aarziekten in tarwe

Prestaties die de verbeelding overtreffen ! Een onovertroffen werking tegen gerstziekten Bewezen hogere opbrengsten en een verbeterde rentabiliteit in tarwe en gerst

www.bayercropscience.be Fandango® bevat 100 g/l fluoxastrobine & 100 g/l prothioconazole - Erkenningsnummer 9458/B Gedeponeerd handelsmerk Bayer Aandachtig het etiket lezen voor gebruik

De Bietplanter 05/2009 — 11

ETHISCHE ASPECTEN SUIKER

Test-Aankoop veel te kort door de bocht Onlangs publiceerde Test-Aankoop in haar magazine (nr 529, maart 2009) een artikel met als titel “Ethiek: steun rietsuiker!”. In dit artikel wordt op een hoogst bedenkelijke wijze het ethisch aspect van suiker onder de loep genomen. Hieronder vindt u een uittreksel van dit artikel. In de groene kader rechts hiernaast vindt u ons standpunt hieromtrent, dat CBB ook overmaakte aan de hoofdredacteur van Test-Aankoop. Uittreksel uit het artikel van Test-Aankoop Door rietsuiker te kopen kunt u bijdragen tot de verbetering van de levensomstandigheden van de 18 miljoen mensen die wereldwijd van deze teelt afhangen. We bekeken de sociale verantwoordelijkheid van 5 merken: Tiense Suiker, Grand Pont en Candico (3 dochtermaatschappijen van dezelfde groep), Oxfam en Ethiquable. Enkel de twee laatste hebben onze vragenlijst beantwoord. Voor de andere merken hebben we ons uitsluitend gebaseerd op publiek beschikbare gegevens. We bundelen de resultaten in drie fiches. In tegenstelling tot de prijs van tarwe of maïs, is de prijs van suiker niet de lucht ingeschoten door de crisis. Daarom slagen heel wat landbouwers er niet meer in hun productiekosten terug te winnen. In Europa en de Verenigde Staten krijgen suikerproducenten echter een kunstmatig opgekrikte prijs via subsidiëringen. Om de suikerbiet te beschermen, heeft de Europese Unie de ontwikkeling van weinig rendabele bedrijven en een te overvloedige productie aangemoedigd. Resultaat? De duizenden ton overschotten worden op de wereldwijde markten tegen lage prijzen van de hand gedaan, wat de prijzen naar beneden doet duiken. Dit systeem heeft de wereldwijde prijs van suiker doen dalen met naar schatting 17%. Als reactie op dit economisch probleem zijn fillières van eerlijke productie van rietsuiker opgedoken, dat hoofdzakelijk in de ontwikkelingslanden wordt gewonnen. Ook op sociaal vlak verdient de handel in rietsuiker een betere ondersteuning. Het werk op de velden is loodzwaar. In Brazilië verloren al arbeiders het leven. De werkdagen zijn erg lang, de lonen miserabel, er is kinderarbeid, ... Eerlijke handel bant al die wanpraktijken. Wat het milieu betreft, zijn bevloeiing en het gebruik van chemische producten nefast. Dat geldt zowel voor de teelt van riet- als van bietsuiker, als er sprake is van intensieve teelt, wat vaak het geval is. De ommezwaai van de industrie Onder druk van onder meer de Wereldhandelsorganisatie zijn de uren van het subsidiesysteem geteld. Door de hervorming zullen de minst rendabele fabrieken in Europa sluiten en zullen de al lage voorkeurprijzen, die landen uit het Zuiden krijgen voor hun export naar de EU, worden afgeschaft. Ook de vaste tarieven voor de productie binnen de EU zullen worden teruggeschroefd. Kortom, de sector staat aan de vooravond van een heuse omwenteling die pijn kan doen, zowel hier als elders. Eerlijke suiker blijft betaalbaar Wilt u de producenten uit het Zuiden steunen, kies dan voor rietsuiker met het label van eerlijke handel. Momenteel hebt u de keuze tussen drie merken: Ethiquable, Oxfam en Candico. Deze producten zijn wel twee tot vier keer zo duur, maar het gaat om kleine bedragen voor producten die niet zo vaak worden gekocht. De meerprijs zal niet doorwegen op uw budget. We publiceren hieronder ook de tabel die Test-Aankoop publiceerde omtrent de ethische aspecten van suiker. Zo kan u duidelijk zien waarop onze reactie gebaseerd is.

Reactie CBB

CBB geschokt door artikel van Test-Aankoop

Onze reactie, waarvan u de voornaamste punten hieronder terugvindt, werd overgemaakt aan de hoofdredacteur van Test-Aankoop. CBB (Confederatie van Belgische Bietplanters) is zeer ontgoocheld en geschokt door het artikel dat Test-Aankoop publiceerde. Het artikel bevat systematische fouten, en maakt gebruik van allerlei kunstgrepen en foutieve redeneringen om tot een onthutsende conclusie te komen (“Steun rietsuiker”). Wij stellen ons dan ook grote vragen bij dit artikel, dat zeer slecht onderbouwd is. Wat vergeten de auteurs? In wezen ontstaat het probleem doordat de essentiële rol die verwacht en gespeeld moet worden door de overheid miskend is. De overheid moet zorgen voor eerlijke economische samenwerking (waaronder handel). Eerlijke handel lijkt te worden beperkt tot particuliere normen vastgesteld door organisaties voor eerlijke handel en vrijwillig aangenomen door enkele bedrijven. De auteurs vergeten dat de meeste van deze particuliere en vrije initiatieven er alléén zijn om een trieste lacune in te vullen in het reglementair kader. Het streefdoel is echter om niet beperkt te blijven tot dit stadium van privé- en vrije initiatieven (want dit heeft slechts beperkte effecten), maar om zoveel mogelijk te komen tot regelgeving door de overheid. Organisaties voor eerlijke handel onderschrijven volledig dit doel: op korte termijn verstrekken zij eerlijke producten aan de consument; op lange termijn maken ze de burger bewust van het probleem. Die bewustwording bij de burger kan leiden tot actie van overheidswege. De truc van Test-Aankoop Wanneer de auteurs van het artikel de ondernemingen vergelijken in termen van eerlijkheid, vergeten ze rekening te houden met de normen die vastgesteld zijn door de overheid. Dankzij deze truc stellen zij vast dat de ‘Fair trade’-suiker ‘eerlijker’ is dan de suiker van onze suikerbieten. Zo verliezen zij een essentieel punt uit het oog. Namelijk: in onze West-Europese landen heeft de overheid verschillende sociale en milieunormen opgelegd aan onze bedrijven, terwijl de overheid in het ‘Zuiden’ vaak veel minder ver gaat in deze sociale en milieuwetgeving. Dus wordt het moeilijk voor onze bedrijven om nog een stap verder te gaan qua sociaal en milieubeleid. Onze industriële en landbouwbedrijven scoren sowieso goed op deze thema’s: het is hen namelijk van overheidswege opgelegd. Het is al té simpel om organisaties zoals Oxfam of Ethiquable de hemel in te prijzen omdat zij “geen kinderarbeid toelaten”, “veiligheidsmaatregelen nemen”, “afvalbeheer naleven”, “strijden tegen bodemerosie”,.... In Europa stelt deze vraag zich gewoonweg niet! Kinderarbeid bij ons: niet toegelaten. Strijd tegen bodemerosie: wordt volop gevoerd. Afvalbeheer: is van overheidswege gereglementeerd. En ga zo maar door... Van appels met peren vergelijken gesproken! De auteurs vergaten gewoonweg te vergelijken of de onderneming aan het niveau van de vereiste normen voldoet, ongeacht of deze normen zijn vastgesteld door een organisatie voor eerlijke handel of door de overheid. Normen opgelegd door de overheid werden door de auteurs simpelweg genegeerd. Op basis van eerlijke vergelijking (niveau van de lonen, sociale bescherming, deel voor de landbouwers in de uiteindelijke verkoopprijs, milieuomstandigheden, ...) kunnen absoluut niet dezelfde conclusies getrokken worden, zoals Test-Aankoop doet op basis van hun on-ethische vergelijking.

Tiense Suiker – Grand Pont

Candico

Oxfam - Ethiquable

Test-Aankoop: te simplistische redenering

Ethisch beleid

Beperkt

Beperkt, behalve voor fair trade en bio

Uitstekend

Oorsprong suiker

Suikerbiet

Suikerriet

Suikerriet

Geografische oorsprong

België en Europa

- Klassieke producten: Afrika, Caraïben - Fair trade: Zambia, Malawi Bioproducten: Paraguay

Paraguay, Costa Rica, Cuba, Fillipijnen, Peru, Malawi

Sociaal beleid

- Sociale normen binnen EU, minimumlonen, geen discriminatie, preventieve veiligheidsmaatregelen, ... - Sociale akkoorden voor toekomstige herstructureringen (vb Brugelette)

- Klassieke producten: geen info - Fair trade: bestek van de labels, zie fiche Oxfam

Normen van de internationale organisatie die fair trade labels toekent (FLO), controle door een onafhankelijke organisatie: werkuren, fatsoenlijk loon, kinderarbeid, veiligheid, enz...

Milieubeleid

- Minder gebruik pesticiden en bemestingsmiddelen, minder gebruik water en energie en daling CO2-uitstoot. - Afvalbeheer - Strijd tegen bodemerosie - Milieuvriendelijke verpakkingen

- Klassieke producten: geen info - Fair trade: bestek van de labels, zie fiche Oxfam

- Landbouw vaak op kleine schaal, dus minder agressief - Fair trade label: minder gebruik van pesticiden en bemestingsmiddelen, minder verbruik van water en energie en een daling van de CO2-uitstoot, afvalbeheer, strijd tegen bodemerosie,milieuvriendelijkere verpakkingen - Biolabel: Idem, maar strengere eisen: verbod op chemische producten, normen inzake invoer en verpakkingen enz.

Prijs aan producenten

De Europese minimale richtprijs

- Klassieke producten: geen info - Fair trade: bestek van de labels, zie fiche Oxfam

- Minimumprijs vastgesteld door FLO - De meest winstgevende activiteiten zoals de verpakking gebeuren zoveel mogelijk in de producerende landen - Premies en investering van de winst in de landbouwcoöperatieven

De Confederatie van Belgische Bietplanters wenst er ook op te wijzen dat sinds de campagne van 2006, de EU snel een einde heeft gemaakt aan haar beleid van exportsubsidies. Ook dit wordt door de auteurs over het hoofd gezien. Bovendien stellen de auteurs dat het in reactie is op dit economisch probleem, waaruit de fair trade handel van suikerriet ontstaan is... Maar wat is dan de uitleg van dergelijke handel voor koffie (die bijna uitsluitend geproduceerd wordt in het zuiden)? Het probleem van de eerlijke handel en het (dys) functioneren van de mondiale agrarische markten is een voldoende ernstig onderwerp om ‘n simplistische uitleg, rustend op het tegen over elkaar stellen van bedrijven in Noord en Zuid, absoluut te vermijden. In het begin van het artikel van TestAankoop lezen we ook dat de Europese producenten “kunstmatig opgekrikte prijzen” ontvingen, die “ de ontwikkeling van minder winstgevende bedrijven hebben aangemoedigd” ... Op het einde van het artikel lezen we dan weer dat de hervorming “het einde betekent van de preferentiële prijzen, die al laag zijn, aangepast aan de landen van het Zuiden die naar de EU exporteren.” Gezien het feit dat deze preferentiële prijzen werden vastgesteld op hetzelfde niveau als de prijzen betaald aan de Europese producenten, hoe legt Test-Aankoop dan deze tegenstrijdigheid (“kunstmatig opgekrikte” versus “lage”) uit? Gebrek aan informatie of demagogie?

Gemiddelde prijs per kg

Fijne Tiense suiker: e 0,99 Grand Pont: e 0,98

Klassieke Candico: e 1,87 Candico Bio: e 3,09 Candico fair trade: e 1,98

Oxfam fair trade en bio: e 3,30 Ethiquable: e 4,40

12 — 05/2009 De Bietplanter

Laat we hopen dat Test-Aankoop volgende keer zich eerst voldoende informeert, alvorens nog gratuite slogans de wereld in te sturen!

AFFICHECAMPAGNE BOERENBOND

“Land- en tuinbouw, broodnodig!” De Vlaamse land- en tuinbouw verkeert in crisis. Na de voedselcrisis in 2008, ondergaat de sector vandaag de gevolgen van de financiële crisis en van de economische recessie. Vooral de exportgerichte sectoren krijgen harde klappen: het arbeidsinkomen in de varkenshouderij en in de melkveehouderij is negatief. De prijsvorming van andere producten zoals aardappelen, appels, graan maar ook vleesvee is slecht. Met deze vaststelling in het achterhoofd, lanceerde de Boerenbond op 7 april een grote affichecampagne. “De crisis in de landbouwsector verdient de aandacht van de maatschappij en van de politiek. De landbouw voorziet in een basisbehoefte - gezond en veilig voedsel - en biedt een inkomen aan meer dan 45.000 mensen en hun gezinnen”, aldus de Boerenbond. Daarom trok de Boerenbond op dinsdag 7 april een dubbele campagne op gang. Enerzijds is er de affichecampagne in heel Vlaanderen (en de Oostkantons) die de aandacht van de mensen op de problemen, waar de boeren mee geconfronteerd worden, moet trekken. Meer in het bijzonder wordt gewezen op de slechte inkomenssituatie en op de grote kloof tussen de prijs aan de boer en de prijs aan de consument. Anderzijds werd er die dag aan minister-president en minister van Input ProKris Bietepl 247x180 27/03/06 Landbouw Peeters een herstelplan voor land- en tuinbouw overhandigd.

Bijkomende ondersteuning De Boerenbond beseft dat de politieke overheden de crisis niet kunnen wegnemen. “Wat ze wel kunnen doen, is de randvoorwaarden creëren om bedrijven het hoofd te laten bieden aan de crisis en zo de crisis te overleven. Het overleg met de minister-president leverde een aantal concrete punten op”, aldus Piet Vanthemsche, voorzitter van de Boerenbond. - Er komt een regeling van overbruggingskredieten voor land- en tuinbouwbedrijven. - De overheid zal vlot uitstel van kapitaalsaflossing toestaan, met behoud van VLIF-steun. - In het Vlaamse Landbouw Investe12:20 Page(VLIF) 1 ringsfonds worden enkele verbeteringen aangebracht: snellere dos-

Boerenbond-voorzitter Piet Vanthemsche plakt samen met minister-president Kris Peeters de eerste affiche van de campagne “Land- en tuinbouw broodnodig!” (foto Boerenbond)

sierbehandeling, mogelijkheid voor proportionele steun, bijkomende toekenning van VLIF-waarborgen, versterkte inzet van kapitaalpremies, optrekken van steun bij vestiging van 55.000 e naar 70.000 e, indexatie van de maximumbedragen. - De inspanningen voor de versterking van de ondersteuning van exportmarkten wordt nog aangescherpt. VLAM en FIT (Flanders Investment & Trade) zullen hier maandelijks over rapporteren. - Er komt meer aandacht voor prijsnote-

ringen en binnen de bedrijfskolommen wordt interprofessioneel overleg georganiseerd. - De minister-president engageerde zich ook om nogmaals bij de federale regering aan te dringen op de (al lang beloofde) defiscalisering van de VLIFsteun en de invoering van een carrybacksysteem. - “Naast de al genomen maatregelen (versnelde uitbetaling premies, bijstuVervolg op p.14

r ia o t e ep cid i S g n fu n ge e e t arw d t r te ling aa e l n p nde e v m o eha ë c e ng est te b O m e rs e et e e H rd oo

v

Een doorbraak in de bestrijding van graanziekten

Input® Pro set = Input® Pro + Impulse® - Input® Pro bevat 250 g / l prothioconazole, erk.nr. 9446/B - gedeponeerd handelsmerk Bayer Impulse® bevat 500 g / l spiroxamine, erk.nr. 8923/B - gedeponeerd handelsmerk Bayer - Aandachtig het etiket lezen voor gebruik.

De Bietplanter 05/2009 — 13

J A A R R E S U LT A T E N 2 0 0 8 L A N D B O U W K R E D I E T

Groep Landbouwkrediet boekt winst Ondanks het gitzwarte financiële klimaat is de Groep Landbouwkrediet erin geslaagd om in 2008 een geruststellende winst te boeken van 34,50 miljoen euro. De coöperatieve bank, die steeds de nadruk gelegd heeft op soliditeit, veiligheid en gestage groei, zal aan de 117.000 coöperatoren een dividend uitkeren van 5%. De Groep boekt uitstekende commerciële resultaten, zowel op het vlak van de kredietactiviteit, als op het vlak van de klantendeposito’s, met historische groeipercentages. Ook het aantal klanten stijgt opmerkelijk met 40.000 en overschrijdt hiermee ruim de kaap van het half miljoen klanten. Luc Versele, CEO van Landbouwkrediet: “Sinds de komst van de Franse aandeelhouder Crédit Agricole heeft de Groep Landbouwkrediet zijn activiteiten gestaag uitgebreid. Vandaag is het Landbouwkrediet uitgegroeid van een kleine, rurale bank tot een universele bank met een volledig gamma aan producten en diensten voor land- en tuinbouwers, particulieren en ondernemers en zelfstandigen. De groep Landbouwkrediet telt vandaag 520.000 klanten. Het aantal klanten en coöperatoren neemt elk jaar gestaag toe, een mooi bewijs van de duurzame groei van de Groep Landbouwkrediet. Om de duurzame relatie met onze coöperatoren te benadrukken, zullen wij aan onze Algemene Vergaderingen dan ook voorstellen om aan onze Fidelio-klanten/ coöperatoren hetzelfde dividend toe te kennen als in 2007, met name 5%. Dit is in deze tijden een heel mooie vergoeding.” De Groep Landbouwkrediet wil in 2009 haar voorzichtig beleid van groei en diversificatie verderzetten. Luc Versele: “Naast een verdere ontwikkeling van de verzekeringsactiviteit werkt het Landbouwkrediet nu volop aan de uitbreiding van de tak Private Banking. Wij willen deze nieuwe klantengroep verwelkomen met dezelfde aanpak op mensenmaat die we ook toepassen voor al onze andere klanten.” Eind 2008 kondigde de Groep Landbouwkrediet aan dat ze haar activiteitenspectrum uitbreidt met vermogensbeheer. Er werd een samenwerkingsovereenkomst afgesloten met Petercam en een cel “Private Banking” opgericht binnen het Landbouwkrediet. Sindsdien kunnen vermogende klanten bij het Landbouwkrediet terecht voor discretionair vermogensbeheer. De activiteit kende een versnelde

start door de komst van 5.000 vermogende klanten van de noodlijdende bank Kaupthing Belgium, in februari 2009. Luc Versele: “2009 wordt beslist nog een moeilijk jaar voor de hele banksector. Het Landbouwkrediet zal verder de nadruk leggen op een duurzame vertrouwensrelatie met zijn klanten: de land- en tuinbouwers, de particulieren, de ondernemingen en de professionelen. Fidelio wordt ook in 2009 in dat opzicht heel belangrijk. Wij willen ons beleid van gestage en voorzichtige groei en doordachte diversificatie verderzetten en ons op die manier wapenen tegen de storm.” Commercieel resultaat van Landbouwkrediet Bank Landbouwkrediet Bank boekt in 2008 opnieuw een recordproductie kredieten: meer dan 1,5 miljard euro, dit is een stijging van 9,6% ten opzichte van het reeds uitzonderlijk jaar 2007. De stijging situeert zich in alle subsegmenten, met een piek voor de particulieren. Het woonkrediet werd vorig jaar in de kijker gezet en dat heeft zijn effect niet gemist: we noteren hier een stijging van bijna 33%. Ook de kredieten aan de ondernemingen (+ 9,5%) en aan de landbouw (+ 13,2 %) boeken een mooie vooruitgang. De kredieten aan de grote ondernemingen zijn goed voor een toename van 13,8%. De grootste klim wordt genoteerd in het segment van de leningen op afbetaling (+49,5 %). De omloop kredieten heeft de kaap van 5 miljard euro overschreden, dankzij een aangroei met 14,6%. De stijging van de toegestane woonkredieten weerspiegelt zich ook in een stijging van het aantal klanten: 1 woonkrediet op 2 wordt afgesloten door een nieuwe klant. Het aantal zichtrekeningen stijgt met 9,0%,

Luc Versele (L) en Alain Dieval (R) van Landbouwkrediet: “Het aantal klanten en coöperatoren neemt elk jaar gestaag toe, een mooi bewijs van de duurzame groei van de Groep Landbouwkrediet.”

het aantal bankkaarten met 14,5%. De klantendeposito’s stijgen verder met 11,8% en komen uit op 4,9 miljard euro. De uitschieters hier zijn de termijnrekeningen die een overweldigend succes kenden naar aanleiding van de campagne rond de termijnrekening op 5 maanden, waarvan Belgisch kampioen Sven Nys het uithangbord was. Deze campagne was een schot in de roos en deed de termijnrekeningen met 74,2% de hoogte in schieten. Ook de omloop van de zichtrekeningen groeit met 6,3%, dit hangt nauw samen met de stijging van het aantal klanten. De klassieke spaarboekjes blijven het goed doen, met een stijging van 9,5%. Het Fidelio-concept, een moderne invulling van de coöperatieve gedachte, won in 2008 verder aan belang: het aantal coöperatoren steeg tot 117.000. Fidelioklanten of coöperatoren zijn allemaal klanten die kiezen voor een duurzame relatie met hun bankier, klanten die kiezen voor zekerheid en betrouwbaarheid. Het Landbouwkrediet betrekt deze groep klanten extra bij alles wat gebeurt in de bank. De Fidelio-klanten krijgen regelmatig een nieuwsbrief waar ze heel wat productinformatie vinden, maar ook algemene informatie over de bank, over hun geld én speciale voordelen voor hen als Fidelio-lid. Het Landbouwkrediet beschikt over 251 agentschappen, gerund door zelfstandige agenten. Daar kunnen de klanten terecht bij hun vertrouwenspersoon voor persoonlijk en op maat gesneden advies.

De persoonlijke aanpak, de bereikbaarheid en beschikbaarheid van de agenten zijn van oudsher de troeven van het Landbouwkrediet. Dankzij het Fidelio-concept, dat in 2006 gelanceerd werd, wordt de vertrouwensrelatie extra benadrukt. In 2008 jaar lanceerde het Landbouwkrediet de groene gsm, waarop klanten hun agent op elk moment kunnen bellen met vraag om advies. Bereikbaarheid en beschikbaarheid zijn dus geen holle woorden. Het Landbouwkrediet breidt ook de andere kanalen van dienstverlening uit, om de klant snel en efficiënt te helpen op de manier die zijn voorkeur geniet. Zo ging de bank verder met de installatie van de selfbanks, Cash&More, bij de agentschappen van het Landbouwkrediet of van Europabank of op centraal gelegen plaatsen. Op 31/12/2008 konden klanten en niet-klanten op 119 plaatsen in het land geld afhalen en bankverrichtingen uitvoeren via een Cash&More van het Landbouwkrediet. Ook de thuisbank van het Landbouwkrediet, Crelan-online.be kent een stijgend succes: bijna 70% van alle overschrijvingen gebeurt vandaag elektronisch. De bank heeft het voorbije jaar geïnvesteerd in een verdere performantie en een nog hogere veiligheid van Crelan-online.be.

ject www.voedselprijzen.be, een website waarop sinds april 2008 duidelijkgemaakt wordt welk aandeel van de consumentenprijs naar de producent gaat. Na een campagne van 2 maanden in het voorjaar 2008 bezochten 30.000 mensen de website. Om die campagne weer onder de aandacht te brengen, en om duidelijk te maken dat ook de land- en tuinbouwers een eerlijke prijs verdienen voor hun eerlijke producten, zal de Boerenbond in heel Vlaanderen affiches plaatsen waarmee de aandacht van de consument getrokken wordt. De affiches worden op groot

formaat geplaatst op weiden en akkers. Volgende slogans kan u vanaf 7 april in het Vlaamse landschap zien: We willen ’t zout op onze patatten! Wij werken niet voor een appel en een ei! Vleesprijzen, een mager beestje! Wij worden uitgemolken! Land-en tuinbouw, broodnodig! Vermits de Boerenbond ook actief is in Oost-België, zullen deze slogans ook geafficheerd worden in de Oostkantons. Doel is de consument te informeren over wat voor hem zo vanzelfsprekend: de productie van de grondstoffen voor zijn dagelijkse maaltijden.

Meer info? Isabelle D’haeninck Tel. 02 558 72 75 [email protected]

AFFICHECAMPAGNE BOERENBOND Vervolg van p.13

ring van de melkquotaregeling, extra financiering Rendac, extra financiële middelen voor ‘Boeren op een Kruispunt’) betekent dit een bijkomende ondersteuning voor onze bedrijven”, aldus de Boerenbond. Oproep aan banken De Boerenbond ondersteunt ook de oproep van Kris Peeters aan de banken om voldoende aandacht te hebben voor liquiditeitsproblemen op de land- en tuinbouwbedrijven. De financiële instellingen 14 — 05/2009 De Bietplanter

spelen een belangrijke en onmisbare rol in de financiering van de bedrijven, die nu meer dan ooit extra zuurstof nodig hebben. Affichecampagne Met 39 concrete maatregelen wil de Boerenbond de betrokken overheden duiden op hun verantwoordelijkheden. Maar ook de consument draagt bij tot de leefbaarheid van de lokale land- en tuinbouw. Het inkomen van elke boer of tuinder hangt af van wat de consument vraagt en wat hij hiervoor wil betalen. Het sensibiliseren van de consument gebeurt via het pro-

ORAFTI-CICHOREI

Zal men de cichoreicontracten kunnen herevalueren in 2010? De vertegenwoordigers van de cichoreiplanters van Oreye hadden een eerste ontmoeting met de directie van Oreye aangaande het contract 2010. Hierbij verklaarde de directie een akkoord te willen maken met de vertegenwoordigers van de planters. Zij wil zelfs contracten maken van langere duur, bijvoorbeeld meerjarencontracten. De industriëlen zeggen niettemin dat zij steeds meer met logistieke kosten geconfronteerd worden, afhankelijk van de afstand in eerste instantie maar vooral afhankelijk van de teelt die in bepaalde streken te weinig geconcentreerd is. Op termijn willen zij de productie zoveel mogelijk concentreren in een zone met hoger opbrengstpotentieel.

Op het vlak van de prijs van de overtollige ton, stelt Orafti voor om in de toekomst een gemiddelde prijs te berekenen die het resultaat is van de individuele tekorten, maar met een bodemprijs voor haar overschotten, die 30 EUR per ton zou bedragen.

UHQGHPHQW

Luc Rigo

De

Bietplanter M A A N D B L A D V A N D E C O N F E D E R AT I E V A N D E B E L G I S C H E B I E T E N P L A N T E R S

vzw CBB – Anspachlaan 111 Bus 10 – 1000 Brussel T. 02 513 68 98 – F. 02 512 19 88

Hoofdartikel door Philippe Bedoret, voorzitter van de CBB

Stichter: R. BRUYÈRE Verantwoordelijke uitgever: Philippe BEDORET, Voorzitter CBB Directeur van de publicatie: J.F. SNEESSENS Uitgave en publiciteit Patricia NELISSEN - 02 551 11 75 Verantwoordelijke voor de suikerbiettechniek: KBIVB Tienen Druk: Corelio Printing IN DIT NUMMER p. 2: Actueel

p. 3, 4, 5, 6, 11: Verslaggeving CBB-congres Bergen p. 12,14: Bedrijfsnieuws p. 13: Coco Vlaanderen

p. 14: Contractvoorwaarden Orafti

nr. 441 - 42ste jaargang

Betreffende de globale hoeveelheid die

Orafti wil blijven participeren in de transportkosten, afhankelijk van de afstand. Betreffende de reiniging van de leveringen op het veld, stelt Orafti vanaf 2010 systematisch voor om elke lading te reinigen, maar wil er een bijdrage vanwege de planter aan verbinden (van 1 EUR per brutoton bij aankomst op de fabriek).

Wat de cichoreiprijs 2010 aangaat : Orafti deed geen enkel ernstig voorstel tot prijsherziening. Rekening houdend met de nieuwe verplichtingen (transport, reiniging, ...), riposteerden de planters dat het geformuleerde voorstel zelfs niet met een status-quo ten opzichte van de voorgaande condities overeenstemde. Zij staken hun grote ontgoocheling dan ook niet onder stoelen of banken, vooral vergeleken met de contracten die momenteel door de buurlanden gesloten worden (Frankrijk, Nederland). Zij zijn van oordeel dat als de industrieel grote problemen inroept ingevolge de chaotische productieontwikkeling in Chili, zij daar niet verantwoordelijk voor zijn. Sinds vele jaren produceerden de planters van Orafti kwaliteit, in adaquate en voldoende hoeveelheid, daarom vragen zij zich af waarom de industriëlen niet meer vertrouwen hebben in hun productiecapaciteit. Tot wanneer zullen wij de gevolgen van het Chileense avontuur moeten dragen?

Zij hopen dat de fabrikant opnieuw snel met meer ernstige voorstellen rond de tafel komt zitten.

DECEMBER 2008

De planters antwoordden dat inspanningen aan weerskanten nodig zijn, maar dat men de inspanningen van de talrijke planters die in het allereerste begin de teelt hebben helpen aanleggen niet mag vergeten, ook als sommigen nu te ver afgelegen lijken of zich in zones waar de concentratie minder groot is bevinden. Wat stelt de industrieel voor om aan de toestand te verhelpen?

in 2010 te contracteren valt, zal deze over enige tijd bepaald worden, enerzijds in functie van de verkoop van de afgewerkte producten maar ook in functie van de oogst in Chili.

De planters wezen erop dat de keuze van het zaad vaak wordt opgelegd, zelfs met rassen die niet de beste zijn. Ook deden zij een verzoek tot overdracht, maar de industrieel weigert nog steeds om zo een systeem in te stellen.

p. 15: Verbond Vlaams-Haspengouw

Jaarabonnement e 12,00 EU-land e 22,00 niet EU-land e 27,00 Landbouwkrediet 103-1038439-25 BTW BE 413.819.420 Tel. 02/513 68 98 Fax 02/512 19 88 E-mail: [email protected]

ERRPJDDUG

ERGHPVWUXFWXXU

ZHLGH

NEUTRAFERTIL 6FKXLPDDUGHEHWDDOEDDUYHLOLJHQHIÀFLsQW INFO : Longchamps 081-510 210 Tienen 016-801 464 Oreye 019-679 471

De Bietplanter 05/2009 — 15

Herbicide voor bieten: Safari® van DuPont

BEREID U VOOR OP DE TOEKOMST, PAS UW ONKRUIDBESTRIJDINGSSYSTEMEN AAN. DuPontTM Safari®: in water dispergeerbare korrels, bevat 50% triflusulfuron-methyl. Erkenningsnummer: 8475/B.

DuPont Crop Protection Antoon Spinoystraat 6 • 2800 Mechelen • www.bel.ag.dupont.com Het DuPont ovaal, The miracles of scienceTM en Safari® zijn geregistreerde handelsmerken of handelsmerken van DuPont of zijn filialen.