Betty Fransen over haar schoonmaakdames Soms koppiger dan mannen, maar werk is prima PTA4: UITNODIGING Infovergaderingen IN DIT NUMMER:

JAARGANG 6

16

herfst 2003

INFORMATIEBLAD VAN BP VOOR EINDHOUT, GROOT-VORST, OOSTERLO, PUNT, STELEN, WINKELOMHEIDE, ZAMMEL EN ZITTAART

Betty Fransen over haar schoonmaakdames

www.bpgeel.be

“Soms koppiger dan mannen, maar werk is prima”

4: A T G P GIN

DI O N UIT ngen i r e rgad e v o Inf IN DIT NUMMER: Buurt Informatie Netwerken Nieuw communicatiekanaal bij crisis . . . . .p.4

Stroomuitval 5 mei 2003 Alles lag even stil - communicatie kon beter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.5

Persconferentie Burenplatform BP maakt buren niet ziek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.6

Streekgenoot-medewerker Marcel Bellens Burgemeester, IT-man en filosoof . . . . . . . . . . .p.12

Veiligheid thuis Laat je niet betrappen op onveilig trapgebruik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .p.15

Colofon Buren verschijnt viermaal per jaar en is een uitgave van: BP Chembel N.V. Amocolaan 2 2440 Geel Postadres & secretariaat: PR-secretariaat Lea Dries BP Amocolaan 2 2440 GEEL Tel: 014 86 43 45 e-mail: [email protected]

Nieuw overleg na een warme zomer Nu de grote vakantie ten einde is, hoop ik dat u hebt kunnen genieten van een welverdiend verlof. Deze zomer zal waarschijnlijk in onze herinnering blijven vanwege de uitzonderlijke warmte. Vóór de verlofperiode hebben wij van het Vlaamse ministerie van Leefmilieu te horen gekregen dat de bijzondere voorwaarde, opgelegd bij de hervergunning van de ganse BP site, om een officieel overlegorgaan in het leven te roepen, onverwijld moet worden uitgevoerd. Dit wordt een derde orgaan, naast het bestaande Milieuforum en het Burenplatform. Wij hebben de gemeenten Geel en Laakdal gevraagd om samen met de Mina- of Milieuraden van de beide gemeenten de wettelijk vereiste vertegenwoordigers aan te duiden. Zodra zij de selectie afronden, zal het nieuwe overlegorgaan bijeenkomen. Hierin zullen, volgens de regels van het Ministerie, telkens drie bewoners uit Geel en Laakdal vertegenwoordigd zijn.

Verantwoordelijke Uitgever: Martin de Koning BP Amocolaan 2 2440 GEEL Foto’s: BP Ltd Eric De Vos IV Produkties Lea Dries Scanning: 2View Kinderpagina: Wendy Onsea Vormgeving: Frank Mortelmans Druk: Grafilux Printing bvba Productie: FokZ Communications GROENE TELEFOON 0800/134.59

www.bpgeel.be

In de vorige Bureneditie heeft de voorzitter van het Burenplatform, Dirk Kennis, zich aan u voorgesteld. Hij heeft de doelstelling van het Burenplatform uit de doeken gedaan en wij zijn bijzonder verheugd dat het platform zich nu publiek heeft gepresenteerd met de eerste concrete resultaten. Vooral in het oog viel het gezondheidsonderzoek dat onder huisartsen is uitgevoerd in de drie gemeenten rond de site. De uitkomsten werden gepresenteerd door Professor Dr. Viaene en bevestigen de bevindingen van de bedrijfsgeneesheer van de voorbije 30 jaar dat BP, noch haar medewerkers, noch de buren ziek maakt. Meer hierover in deze Bureneditie. Op 5 mei van dit jaar werd onze fabriek geconfronteerd met een volledige, ongeplande stillegging. Wij hebben zoals gebruikelijk de brandweer en politie onmiddellijk verwittigd omdat dit gepaard kan gaan met geluidsoverlast en fakkelactiviteiten. Alle veiligheidsprocedures hebben goed gewerkt en de overlast voor u als omwonenden is gelukkig zeer beperkt gebleven. De autoriteiten hebben de situatie aangegrepen om het nieuwe Buurt Informatie Netwerk (BIN) met succes te testen. Twee hoofdrolspelers werden hierover geïnterviewd. Zoals ik u reeds beloofd had, organiseren wij op 21 oktober in Winkelomheide en op 28 oktober in Eindhout informatieavonden om het PTA4-project toe te lichten. Wij willen u vooral de kans bieden om vragen te stellen en we zullen die zo goed mogelijk beantwoorden. Ik hoop dan ook velen van u daar weer te zien. Ten slotte vindt u hiernaast een reactie van Paul Smedts, onze deskundige op het gebied van gezondheid, veiligheid en milieu, op de Nieuwsbrief van het Buren-actiecomité, die velen onder u hebben ontvangen. Ik zou het betreuren als foutieve informatie zoals vermeld in de Nieuwsbrief ("uitstoot verdubbeld!") bij u aanleiding tot onnodige bezorgdheid zou kunnen geven. Gijs Meerburg gedelegeerd bestuurder BP in Geel

Bij de cover Extra Muros: Betty Fransen, verantwoordelijke schoonmaakploeg BP in Geel Betty: "Het is niet vanzelfsprekend om zo’n fabriek proper te houden. Het is nog maar net gekuist of ze staan er al terug met hun vuile voeten (lacht). Nee, eerlijk, het is soms wel wat ondankbaar, maar we doen het graag. En we houden van onze werkplek hier. Lees verder op pagina 14.

2

Buren 16 - herfst 2003

www.bpgeel.be

Een reactie

Nieuwsbrief Buren-actiecomité zijn en voor iedereen na te lezen in het voornoemde MER. Een fabriek zonder uitstoot bestaat niet, evenmin als een huisgezin zonder afvalproductie. De auteurs gaan evenwel voorbij aan wat écht relevant is voor de mensen die wonen in de omgeving van de fabriek: namelijk wat er ingeademd wordt. Onder meer VITO (Vlaamse Paul Smedts: "Laat ik eerst en voor- van BP [is] verdubbeld tot meer dan Instelling voor Technologisch Onderzoek) houdt de vinger aan de al stellen dat BP haar verantwoor1 miljoen kg (+ 99 %)’ De waardelijkheid wél opneemt voor de heid is dat de totale toename in die pols en meet regelmatig naar de aanwezigheid van vervuilende subgezondheid, veiligheid en het periode gestegen is van 1053 ton stanties (zogenaamde polluenten) milieu van de eigen medewerkers per jaar (1995) naar 1225 ton per in de lucht. (zie tabel) En wat merk en de omwonenden. Wij werken jaar (2002). Dat is een toename je? De luchtkwaliteit in de omgebinnen de perken van van 16,3 % en niet De luchtkwaliteit in de wetgeving. Dat van 99 %. Ondertussen ving van de fabriek is, in de periode omgeving van de wordt overigens neris de productie van BP de 1997 tot vandaag, globaal genofabriek is, in de men verbeterd, niet verslechterd. gens betwist, ook niet in Geel gestegen met periode 1997 tot Dat is te danken aan een verhoogd in de Nieuwsbrief van 213 % (van 639.000 vandaag, globaal milieubewustzijn bij de burgers en het Buren-actiecoton naar ongeveer 2 genomen verbeterd. bedrijven en de vooruitgang van de mité. Toch wordt miljoen ton in 2002). daarin een sfeer geschapen van BP Daarenboven produceert BP in haar technologie. Auto’s, huisverwarming, de industrie… ze zijn enerals een onverantwoord vervuiler." warmtekrachtkoppelingeenheid giezuiniger en stoten minder uit naast stoom ook nog 45 Megawatt dan voorheen." elektriciteit waardoor elders emisCijfers sies weggenomen worden."

In juli viel bij de omwonenden van de fabriek van BP in Geel een Nieuwsbrief van het Buren-actiecomité in de bus. Daarin wordt uitgepakt met feitelijk onjuiste - uitspraken over de ‘verdubbeling van de luchtvervuiling bij BP’. Voornaamste mikpunt van het pamflet is de PTA4-uitbreiding. Paul Smedts, BP-verantwoordelijke voor gezondheid, veiligheid en milieu, nuanceert.

De schrijvers van het pamflet citeren voor hun argumentatie uit het MER (milieueffectrapport) van 2001, opgesteld door onafhankelijke en erkende deskundigen, voor de hervergunning van de volledige site in Geel. Paul Smedts: "Ik wil hier slechts ingaan op de belangrijkste telfout die het Buren-actiecomité maakt bij de interpretatie van de cijfers die in dat rapport staan. Zo staat er te lezen dat ‘… sinds 1995 de jaarlijkse totale luchtvervuiling

Uitstoten of inademen?

uw BP . Kie lichten en . is welkom PTA4 toe te ,5 à 2 uur. Iedereen nt, heeft geen belang o 1 o r w ee k es e ci er re ied up eur - waar naar voork

d? t er vertel in Geel? Wat word g in id re tb hten? ui Waarom de s omwonende verwac al u ag n? Wat m ervan merke ieu Wat gaat u veiligheid en het mil uw d, en geven op Gezondhei twoord zull an ij w t da is langrijkste ssen. Maar het be elijke bekommerni og m en vragen heide l Winkelom Sessie 1: Parochiezaa r? Waa Wassewater ide he 19.30 h Winkelom ber 2003 om ag 21 okto sd in D Wanneer? noord Zaal Denne at ra st Smalle 0h Eindhout 03 om 19.3 oktober 20 28 ag sd Din

of Inschrijven de sessies. ei b an v n om op ee harte welk U bent van nodig. t den is nie vooraf mel www.bpgeel.be

Wanneer?

Paul Smedts: "Die zogenaamde verdubbeling is een telfout. De waarheid is dat de toename van 1995 tot 2002 gestegen is met slechts 16,3 % en niet 99 %."

Overleg?

Het Buren-actiecomité zegt zelf dat de communicatie van BP verbeterd is. Zo zijn er meerdere Het Buren-actiecomité vraagt terecht - aandacht voor de lucht die overlegorganen waar vertegenieder van ons nodig heeft ’... om te woordigers van omwonenden, het ademen, om te leven’. De onderte- lokale bestuur én het voornoemde Buren-actiecomité in vertegenkenaars wijzen daarbij met een woordigd zijn. Het afgelopen beschuldigende vinger naar het bedrijf. Paul Smedts: "De emissie- decennium heeft de site in Geel belangrijke uitbreidingsinvestecijfers (uitstoot) zijn wat ze

TAde4investering van essessP i s s e s s e ie i t a twee informatie ntwooordmen. De sessies duseressnies IninfoGeerlm ea eide organiseert vragen te b s één van b

Sessie 2: Waar?

ringen gedaan. Investeringen in de chemische industrie zijn van levensbelang om te kunnen concurreren in een zeer competitieve markt. De BP-site is een belangrijke rechtstreekse en onrechtstreekse werkgever in de omgeving en zorgt mee voor de welvaart van de streek. Het bedrijf streeft een goede relatie met de omwonenden na, met respect voor ieders belangen. BP wil luisteren naar de bekommernissen van de omwonenden en er vervolgens naar handelen. Paul Smedts: "In diezelfde geest blijven wij een open dialoog met de omwonenden voeren, ook over de PTA4-plannen. De maatregelen die worden genomen om de impact van onze fabriek op de omgeving tot het minimum te beperken, komen daar zeker aan de orde." ■

Hoe zuiver is uw lucht? De luchtkwaliteit van de uw leefomgeving, daar draait het om. Dit zijn de cijfers van VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek) gemeten in de omgeving van BP. We zien het gros van de waarden sinds 1997 dalen. Belangrijker evenwel: vergelijk de waarden met de maximum toegelaten waarden (grenswaarden)… BP engageert zich daarenboven om de uitstoot verder te verminderen door steeds de best beschikbare technologie toe te passen. De ervaringen uit het verleden stemmen hoopvol voor de toekomst. Tabel: Evolutie van de gemiddelde immissieconcentratie (*) voor verschillende vluchtige organische bestanddelen (VOS) in de omgeving van BP Chembel in functie van de tijd. Gemiddelde immissieconcentratie (µg/m3) 12/1997 – 03/1998

10/1999 – 01/2000

06/2000 – 09/2000

01/2002 – 04/2002

benzeen

2,3

1,4

1,0

0,8

tolueen

5,5

4,5

3,3

2,3

260

M+p-xyleen

6,1

3,1

2,6

2,2

870

o-xyleen

1,0

0,8

0,7

0,5

870

-

2,3

1,6

3,3

200

methylacetaat (*) (**)

Immissie is ‘wat er toekomt’. Een immissiemeting is een meting aan de kant van de ontvanger. Grenswaarden aangegeven door de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) of bestaande wettelijke grenswaarden in Vlaanderen of omringende Europese landen (***) 10 is huidige grenswaarde, toekomstige waarde is 5

Buren 16 - herfst 2003

3

grenswaarde (**) 10/5 (***)

Een nieuw kanaal voor communicatie bij een crisis

Willy en Chris Colebunders: "Als we meer te weten komen over wat er in de wijk of bij BP gebeurt, dan kunnen we daar alleen maar positief over zijn."

Buurt Informatie Netwerken De bevolking informeren bij een (potentiële) crisis blijft een heikel punt. Onlangs nog, op 5 mei 2003, schrikte de buurt rond BP op van de sirenes en de rookontwikkeling van de fakkels. Het was het gevolg van een elektriciteitsdefect bij de afdeling nutsvoorzieningen die de fabriek deed stilleggen (zie artikel op pagina 5). BP bracht de autoriteiten op de hoogte van wat er aan de hand was. Die namen daarna het initiatief om deze informatie ook te verspreiden via het Buurt Informatie Netwerk (BIN) en dat was een primeur.

BIN-netwerken bestaan al een poos in de InterPolitieZone (IPZ) van Geel, Laakdal en Meerhout. Een BIN is een netwerk van een aantal gezinnen uit een straat, een wijk of een andere vorm van lokale groepering. Marcel Cools (operationeel coördinator bij de IPZ): "Meestal zijn het bestaande wijkorganisaties, buurtwerken… die contact opnemen met de politie om een BIN te vormen. Die bestaande samenhorigheid is belangrijk om het initiatief ook op langere termijn levend te houden."

Telefonisch piramidesysteem Veiligheid en zich veilig voelen daar draait het bij een BIN om. "Burgers meer betrekken bij het melden van informatie over incidenten en misdrijven. En dat in een georganiseerd schema tussen de politiediensten en de coördinator van een BIN." Zo staat het op de website www.buurtinformatienetwerken.be. Door een soort telefonisch piramidesysteem kan op korte tijd een hele buurt worden geïnformeerd bij acute gevallen. En met de zogenaamde ‘Groene berichten’, een soort krantje, geeft de politie feedback aan de BIN-leden. De wetgever heeft wel beperkingen ingebouwd.

Geen vigilantes Zo maakt het BIN-systeem van de burgers geen spionnen of een soort vigilantes: ze worden niet ingezet voor actieve patrouille. Enkel een waakzaam oog voor criminele feiten is vereist. Je ziet iets verdachts, je alarmeert de politie en die starten op hun beurt met feedback. "Een collectieve waakzame houding, (door het maken van licht, rolluiken omhoog te laten, het alarm te gebruiken) zal de crimineel ontmoedigen verder te gaan met inbraken," zo lees je nog op de website.

600 aangesloten gezinnen Er zijn op dit moment 14 BIN-netwerken binnen de IPZ Geel/Laakdal/ Meerhout. Die vertegenwoordigen zo’n 600, vooral Geelse, gezinnen. De telefooninfrastructuur bij de politie is in mei 2003 verbeterd en dat schept mogelijkheden. Marcel Cools: "Er zijn nu vier lijnen toegewezen aan het BIN-systeem. Met een voice mail-systeem kunnen we snel veel mensen tegelijk bereiken. En die kunnen dan zelf de boodschap nog eens verder verspreiden. Het BINsysteem laat daarenboven toe om heel gericht bepaalde netwerken aan te spreken en andere niet."

Primeur Er zijn BIN-netwerken in Stelen (onder), Winkelomheide (links), Zittaart, maar bijvoorbeeld niet in Eindhout.

Koen Bollen is als waarnemend dienstchef van de Geelse brandweer van dichtbij betrokken als er een incident is bij BP: "De afspraak is nu dat BP de politiediensten en de brandweer rechtstreeks verwittigt. Na overleg tussen de hulpdiensten en in samenspraak met de burgemeester wordt beslist of de bevolking wordt

ingelicht. De politie zorgt dan voor verdere verspreiding van de informatie. Het eerste doel daarvan is natuurlijk de veiligheid van de buurtbewoners. De berichten kunnen dan gaan van het sluiten van ramen en deuren tot een snelle evacuatie. Anderzijds kan de informatie ook verspreid worden om paniekreacties te voorkomen. Dat kan gebeuren door snelle, correcte en degelijke inlichtingen bij een incident dat zichtbaar, hoorbaar of voelbaar is voor de omwonenden, ook al is de situatie onder controle. Bij het incident van 5 mei was het de eerste keer dat het BIN werd ingezet voor dit soort van berichtgeving. In die zin was het een soort test. De reacties bij de mensen waren heel positief." Zowel Marcel Cools als Koen Bollen pleiten dan ook voor de verdere inzet van dit systeem bij gelijksoortige incidenten.

Nadeel Er kleeft wel één groot nadeel aan het systeem. Wat doe je met de buurtbewoners die niet zijn aangesloten bij een BIN? In het geval van BP zijn er wel netwerken in Zittaart, Stelen en Winkelomheide, maar bijvoorbeeld niet in Eindhout. Marcel Cools: "Ideaal is dat op termijn het hele grondgebied ermee bedekt is. Maar het initiatief moet wel van de mensen zelf komen." Het blijft dus een uitdaging om alle betrokkenen snel, correct en duidelijk op de hoogte te brengen zonder dat er onnodige onrust of paniek wordt gezaaid. ■

Voor meer informatie over de BIN, zie www.buurtinformatienetwerken.be of neem contact op met de IPZ Geel/Meerhout/Laakdal 014 564700

Meer weten over crisisvoorbereiding, inclusief communicatie bij crisissen?

(www.bpgeel.be): gezondheid, veiligheid en milieu verbintenis gezondheid veiligheid ... veiligheid in cijfers crisisvoorbereiding

4

Buren 16 - herfst 2003

www.bpgeel.be

Stroomuitval nutsvoorzieningen op 5 mei 2003

Alles lag even stil communicatie kon beter

In de buurt

e vraBIN-netwerken? W en nu zelf van die ns me de n n lle de nta vin tie t le En wa elijks enke buurtwinkel, nauw de in na n en va ev t at he tra gen aan de hoofds van het BIN-bord p na, meters verwijderd toonbank denkt die de r juffrouw achte De e. en beleid ge mh en elo do Wink Netwerk of Buren Informatie N BI n de er een or at wo ga de rd maar het BIN-bo na verwijzing naar hts ec dan Sl . er len me t ke rin nie k letje d, maar oo d ze al van gehoor ha en. ar da kk , tro Ja . be op e rek sp lichtj rdt in het ge wo t, om nk ne bin t ne over dat. Een klant die zou daar wel meer die, zus en zo, die en die d, huis in de aa n rd ee de ar "In s op weg na aardig zetten ze on lpv hu n een el aa He n ." ite ten we and aan die bu reken we nog iem sp eg er. rw ne de me On t. ag ur bu "Goh, heel va van BIN gehoord? al : Die is elt ." uts zig kn be l tor mo ort dingen we n, die is met dat so ma ur bu jn mi r aa M rder zetten. dat we onze weg ve echter niet thuis zo dame des huiu wonen, doet de zo lid NBI n ee dan toch dat Aan het huis waar s aan, maar besluit on ze t or ho k lij ngesloten zes open. Vriende n nog maar net aa n zeggen: "We zij ka gs ni n weet zin ma ets ijn ni M ze engekomen. bericht of zo binn en ge we aan g n no lle is be er e en In de Vroent ar die is er niet." ma n, herkenva e er ijk me ell ar dd da hier geen onmi k Oo rs. de un leb de werkwijbij de familie Co ng over het doel en ki lij de ui rd ve e ig "Als we meer te ning. Maar na en d in het systeem. oo br l we y ill W dan kunze zien Chris en of bij BP gebeurt, wat er in de wijk er ov n me ko ten we er zijn." n maar positief ov nen we daar allee t echt t het BIN (nog) nie en we de indruk da ijg kr d is het er en att jk nv nli hij me Sa schap. Waarsc en me ge se eid mh s goedkeurend leeft in de Winkelo jds kregen we steed rzi de An . erd ce du overte recent geïntro Misschien moet de den hoe het werkte. leg uit we als ik kn ge publiciteit maken? heid nog wat meer

Buurt Informatie Netwerken - vana f het begin

Op de website ww w.buurtinformatien etwerken.be lezen allemaal begonnen we dat het is in 1994 en wel in West-Vlaandere werd de grensstree n. In 1994 k daar regelmatig geteisterd door de bendes. Winkels en Franse Kappahuizen werden er systematisch geplu Inwoners en de Ri nderd. jkswacht van Ieper sloegen van de we handen in elkaar om ero mstuit de een samenwerking uit te werken tusse diensten en burgers n politie. In het begin van 19 95 zette de overheid de eerste stappen. tie haalde ze in Gr De inspiraoot-Brittannië waar neighbourhood wa bestond. Het Brits tch al langer e voorbeeld kreeg navolging en vanu Vlaanderen spreidd it Weste de BIN-praktijk zich verder uit. In maakte de hogere 1998 en 2001 overheid een en an der officieel met M Omzendbrieven. Di inisteriële e beschrijven de ma nier waarop het ge samenwerkingsverb structureerd and tussen burger en politiediensten ren. Op 28 april 19 moet gebeu98 werd de Belgisc he BIN-groep offic vormd tot een veren ieel omgeiging zonder wins toogmerk.

www.bpgeel.be

Op 5 mei 2003, rond 17.30 h, ging bij wijze van spreken het licht even uit bij BP in Geel, of toch bij een deel ervan. Door een elektriciteitsdefect bij de afdeling die zorgt voor de nutsvoorzieningen, de zogenaamde OSBL, moest heel de fabriek stilgelegd worden. De gevolgen waren onmiddellijk zichtbaar bij de buren. Die bleven lang - te lang vonden velen - in het ongewisse. Eerst een misverstand uit de wereld helpen: het is niet zo dat die vijfde mei de hele fabriek zonder stroom (elektriciteit) was gevallen, maar wél zonder stoom (hete waterdamp). Het effect is in zoverre hetzelfde dat in beide gevallen de installaties moeten stilgelegd worden. Zonder elektriciteit is geen productie mogelijk en hetzelfde geldt voor stoom.

Waarnemend brandweercommandant kapitein Koen Bollen ijvert voor een meldsysteem dat gebruik maakt van de kabel: "Daarmee zouden we heel gericht, duidelijk en snel via de televisie de betrokken omwonenden op de hoogte kunnen houden." Er waren twee oproepen via de Groene Telefoon. Later die avond verspreidden de autoriteiten een bericht via het buurtinformatienetwerk (BIN - zie artikel hiernaast). Als gevolg daarvan waren er rond 22.30 h nog twee Groene Telefoon-oproepen. Tot daar de feiten.

Alles kan beter Gesprongen ‘plomb’ Het defect trad op in de afdeling die zorgt voor de nutsvoorzieningen (stoom, stikstof, water…) van de fabriek. Bij het starten van de zogenaamde turbogenerator liep er iets mis waardoor de elektriciteit in die afdeling uitviel. Op de technische details gaan we hier niet in: het komt erop neer dat de spreekwoordelijke ‘plomb’, de zekering, sprong. Met het wegvallen van de elektriciteit, viel ook de productie van de levensnoodzakelijke - stoom weg. Op dat moment kunnen de andere eenheden niet anders dan stoppen met produceren en worden ze stelselmatig, geordend en veilig stilgelegd. Een gevolg daarvan is ook dat de fakkels hun job gaan doen en de plotselinge overmaat aan gas verbranden. Normaal gebeurt dat met toevoeging van stoom om een schone verbranding te garanderen. Maar die was er dus niet zodat de verbranding met rook gepaard ging.

Communicatie

Op het Milieuforum van 21 mei gingen stemmen op die vonden dat de berichtgeving vanuit de overheid naar de omwonenden sneller kon. "De bevolking mag niet lang in onwetendheid blijven in geval van ernstige incidenten," zo werd gezegd. Autoriteiten en bedrijf zitten daarom samen om de externe communicatie in geval van incidenten te bevorderen. Een van de actiepunten is de invoering van één centraal nummer bij de politie waarnaar BP kan bellen. De politie speelt dan de informatie door naar de verschillende autoriteiten. Ook de gemeente Meerhout wordt in de toekomst verwittigd. Wel neemt BP - zoals voorheen - rechtstreeks contact op met de brandweer. Die brandweer staat achter het idee om verder het BIN te benutten om de bevolking te verwittigen. "Maar we blijven ook ijveren voor een meldsysteem dat gebruik maakt van de kabel. Daarmee zouden we heel gericht, duidelijk en snel via de televisie de betrokken omwonenden op de hoogte kunnen houden," zo liet waarnemend brandweercommandant kapitein Koen Bollen nog weten. ■

Door de stroomuitval loeiden de sirenes kortstondig. BP bracht de autoriteiten en toezichthoudende instanties op de hoogte.

Buren 16 - herfst 2003

Zonder stoom kan de fabriek niet werken.

5

Persconferentie Burenplatform

"BP maakt buren niet ziek" Op de druk bijgewoonde persconferentie van 2 juli 2003 stelde het Burenplatform zich voor aan de pers en het grote publiek. Het kwam meteen aanzetten met realisaties en acties. De meest in het oog springende, én door de pers meest geciteerde conclusie, was het resultaat van een enquête uitgevoerd bij artsen in de streek: BP maakt buren niet ziek. Maar er viel nog nieuws te rapen. In het vorige nummer van Buren lieten we de voorzitter van het Burenplatform Dirk Kennis uitgebreid aan het woord. Aan het einde van het artikel nodigde hij ons uit om naar de persconferentie te komen, waar we zouden merken dat het discussieforum meer is dan een praatbarak. "Er staat heel wat op stapel en je zal zien, er komt best wel wat concreets uit de bus," zo stelde Dirk. Dat was niet overdreven.

Artsenenquête Op de persconferentie was ook gastspreker dr. Mineke Viaene aanwezig die verslag uitbracht over een Dr. Mineke Viaene: "Mensen schrijven allerlei ziektes toe aan de industrie zonder dat er daarvoor bewijzen zijn. Vergelijk het hiermee: als je ooit ernstig ziek bent geweest na het eten van bedorven vis, kun je achteraf écht misselijk worden, alleen al bij de geur van vis. Zelfs als er met die vis dus niets mis is."

enquête, uitgevoerd bij artsen in Geel, Laakdal en Meerhout. In essentie vroeg de neuropsychiater en neurotoxicologe zich af of bepaalde ziekten meer dan elders of meer dan vroeger voorkomen bij de mensen die dicht bij de BP-site wonen. Ze vroeg de huisartsen of ze in hun patiëntenbestand ‘abnormale pieken’ aantroffen. Maakt BP haar buren ziek? - zo zou je het eenvoudig kunnen stellen.

Angstpathologie De enquête werd afgenomen in de periode november 2002 - maart 2003 en werd ingevuld door 38 van de 74 aangesproken huisartsen uit de drie gemeenten. De resultaten waren eenduidig: er is volgens de huisartsen niet de minste aanwijzing dat BP een negatieve impact heeft op de gezondheid van haar buren. Geen enkele dokter wijst beschuldigend naar BP. "Wel," zo benadrukte dr. Viaene, "is de angstpathologie reëel. Mensen schrijven allerlei ziektes toe aan de industrie, zonder dat er daarvoor bewijzen zijn. Vergelijk het hiermee: als je ooit ernstig ziek bent geweest na het eten van bedorven vis, kun je achteraf écht misselijk worden, alleen al bij de geur van vis. Zelfs als er met die vis dus niets mis is."

Buren 16 - herfst 2003

de gemeentebesturen, de buurtbewoners, de actiegroepen en BPhebben eensgezind de brief ondertekend."

Buren verwittigen bij crisis Dirk Kennis: "Het Burenplatform denkt ook na over de veiligheid van de fabriek. Zo zijn er aanbevelingen geformuleerd die BP ertoe aanzetten de overheid en de buurt bij abnormale gebeurtenissen beter en sneller te informeren. BP heeft daartoe al stappen gezet. Wij hebben ook gesuggereerd dat de overheid het Buurt Informatie Netwerk (zie artikel op pagina 4 - red.) zou

Zoekzone? Liever niet hier "Het Burenplatform heeft zich uitgebreid laten voorlichten door de gemeentebesturen van Geel, Laakdal en Meerhout over hun visie op de ruimtelijke ordening in en tegen de kanaalzone," zo staat er te lezen in het persbericht. Het Burenplatform somt een reeks knelpunten op en doet concrete aanbevelingen aan het adres van BP. En er is het heet hangijzer van de zogenaamde zoekzone voor industriële uitbreiding in het kader van het Economisch Netwerk

6

Albertkanaal. Een mondvol die verwijst naar de bestaande bufferzones rondom onder meer stukken van BP. Het Burenplatform stelt onomwonden dat mocht die buffer worden volgebouwd met industrie en KMO’s, "dat catastrofaal zou zijn voor […] de wankele relatie tussen de buurt en de industrie." Dirk Kennis: "Anders gezegd, er moet méér, niet minder, groene buffering komen tussen de bestaande bedrijven zoals BP en de woonzones. We hebben daarom een brief gestuurd naar de Vlaamse regering. Daarin pleit het Burenplatform ervoor het terrein tussen Winkelomheide en het kanaal een kans te geven als bufferzone. Een primeur overigens: alle lokale betrokkenen -

Uitgebreide info op de website Op de website van BP in Geel vindt u alles over het Burenplatform en de persconferentie van 2 juli, inclusief het bijhorend persbericht. Lees er ook een samenvatting van de belangrijkste besluiten en een weergave van de persartikels.

www.bpgeel.be

Update hervergunning

Vlaamse overheid: Milieuforum mag rol overlegcomité niet spelen Burenplatform-voorzitter Dirk Kennis: "Er moet méér, niet minder, groene buffering komen tussen de bestaande bedrijven zoals BP en de woonzones. We hebben daarom een brief gestuurd naar de hogere overheid. Daarin pleit het Burenplatform ervoor het terrein tussen Winkelomheide en het kanaal een kans te geven als bufferzone."

inzetten bij incidenten." Ten slotte liet het Burenplatform zich veeleer negatief uit over de kwaliteit van de "sprekende" nucleaire overheidssirenes. Dirk Kennis: "Wij vinden ons meer in een meldsysteem dat gebruik maakt van de kabel. Jaren geleden is daar aan gewerkt, maar het is in de koelkast beland. Wij pleiten ervoor dit systeem een nieuwe kans te geven." ■ De pers zoomde vooral in op de uitkomst van de artsenenquête

Op 24 november 2002 kende de Vlaamse overheid de hervergunning toe voor de volledige fabriek van BP in Geel. Zij verbond daar wel een aantal bijzondere voorwaarden aan, vooral over emissies. Ook de oprichting van een overlegcomité was een conditie. Het Milieuforum dacht perfect in de rol te passen, maar dat draaide anders uit.

Dat zal horen te werken volgens strikte voorwaarden, opgelegd door de overheid. Zo mag er bijvoorbeeld geen vertegenwoordiger van Meerhout in zetelen. André Van Genechten, de schepen van Milieu van Meerhout, liet alvast weten dit te betreuren. Hij sluit niet uit dat de gemeente actie zal nemen.

Beste van maken Een van de voorwaarden voor de hervergunning van de site is de oprichting van een overlegcomité, zo staat het in de Bijzondere Voorwaarden art.3 – D4. Op een bijzonder Milieuforum op 19 februari 2003, wierp deze vergadering zich op om de rol te spelen van dit overlegcomité. Met vertegenwoordigers van de lokale besturen, actievoerders, brandweer, buren en werknemers mocht dat geen probleem zijn.

Meerhout uitgesloten Het Ministerie van Leefmilieu dacht er anders over. Het advies van de leden van het Milieuforum en van de drie gemeentebesturen (Geel, Laakdal en Meerhout) werd niet overgenomen. Er moet een bijkomend overlegcomité opgericht worden.

Ondertussen legt BP zich neer bij het directief. Woordvoerder Martin de Koning: "Het zij zo. We zullen ons best doen om ook dit inmiddels derde orgaan een zinvolle rol te laten spelen. Tegelijk willen we ons inspannen opdat de huidige kanalen, Milieuforum en Burenplatform, verder nuttig werk kunnen doen. Beide hebben trouwens al bevestigd te geloven in de zin van hun bestaan en verder te gaan. Dat het er voor de buitenstaander niet eenvoudiger op wordt om tussen de bomen het bos te zien, daar kan ik goed inkomen. Het zal daarenboven van sommige deelnemers een extra inspanning vragen. Nogal wat mensen moeten immers, omwille van hun functie, in twee of zelfs drie organen zetelen. Ik hoop dat dit niet tot versnippering en ‘communicatiemoeheid’ zal leiden." ■

Woordvoerder Martin de Koning: " We zullen ons best doen om ook dit inmiddels derde orgaan een zinvolle rol te laten spelen. Tegelijk willen we ons inspannen opdat de huidige kanalen, Milieuforum en Burenplatform, verder nuttig werk kunnen doen." (op de foto enkele leden van het Milieuforum).

Meer weten over Burenplatform?

(www.bpgeel.be): Buren en partners ... organisaties communicatie Burenplatform

www.bpgeel.be

Buren 16 - herfst 2003

7

Vraag en antwoord Hieronder de vragen gesteld en antwoorden gegeven op het Milieuforum, voor zover de antwoorden niet al in andere artikels geformuleerd werden of worden.

Op 21 mei 2003 vond het 27ste Milieuforum plaats in het clubhuis van BP. We tellen hier even niet het tussentijds, bijzonder Milieuforum van 19 februari 2003 bij. Hier komen die thema’s aan bod die niet al elders in deze of vorige edities van Buren werden of worden behandeld.

Verkeersveiligheid Amocolaan Metingen door de stad Geel wijzen uit dat de gemiddelde snelheid op de Amocolaan tussen de 100 en 105 km per uur ligt in plaats van de toegelaten 90 km. Eerder werden al ribbelstroken aangelegd tussen weg en fietspaden en ook een rode slemlaag op de fietspaden. Om de verkeersveiligheid op de Amocolaan ter hoogte van BP verder te verbeteren, zijn er in overleg met de Stad Geel een aantal verbeteringsvoorstellen uitgewerkt: • Met behulp van lijnen wordt de as verlegd en de baanvakken vernauwd waardoor de automobilisten vertragen; • Tussen het fietspad en de rijweg komt een fysieke barrière; • Er komen oversteekplaatsen voor fietsers met behulp van een eilandstructuur aan de hoofdingang; • Er komen bijkomende snelheidscontroles door de politie of onbemande camera’s. Het tijdschema voorziet dat de werken worden uitgevoerd in het eerste kwartaal van 2004.

Vlaamse MilieuMaatschappij (VMM) Gastspreker Walter Troch (afdeling meetnetten en onderzoek van VMM) hield een presentatie over de luchtimmissiemetingen in de omgeving van BP in Geel. Kwamen aan bod: de plaatsen van de meetstations, periode sinds wanneer gemeten wordt, wat er gemeten wordt, welke methoden, hoe de meetgegevens worden verzameld... De spreker gaf een overzicht van de meetresultaten in Eindhout. De gemeten polluenten (NO2, Tolueen en Benzeen) werden in detail toegelicht aan de hand van verschillende pollutierozen. De volledige presentatie kan gedownload worden via de website van BP in Geel onder Milieuforum verslagen.

Volgende punten werden besproken, maar komen of kwamen elders in Buren aan bod: • • • • • • •

Maatschappelijk Jaarverslag 2002 (Buren 15) Geluidswal E313 (Buren 15) Update hervergunning (elders in deze editie van Buren) PTA4-project (Buren 15) Geurhinder: (Buren 14) Stroomuitval van 5 mei 2003 (elders in deze editie van Buren) Overzicht Groene Telefoon in 2002 (Buren 15)

VMM-gastspreker Walter Troch hield een uitgebreide presentatie over metingen in de omgeving van de fabriek

Sinds kort op de website van BP in Geel: een auditieve simulatie van de fabriekssirenes

Over geurhinder

Frans Vancraenendonk merkt op dat er geen datums vermeld staan bij de actiepunten Hij stelt voor om via de website en of Buren te melden wanneer de werken zijn uitgevoerd. Tevens zal hij in de toekomst bevestiging geven als er geen geurhinder meer aanwezig is.

Over Groene Telefoon in 2002 Christel Jackers vraagt aan BP om extra communicatie te voeren rond de alarmsignalen en het nummer van de Groene Telefoon. Voorbeelden zijn een simulatie op de website, gedurende infosessies, of via een huisaan-huis-mailing. Antwoord: Er zal alvast een simulatie komen op de website (dat is inmiddels gebeurd - red.) Roger Vanwesemael stelt voor om de laboranten pro-actief in te lichten indien de oorzaak van eventuele hinder op voorhand gekend is. Zodoende kunnen zij de oproeper direct de correcte informatie geven. Antwoord: Dit is de rol van de shiftsupervisors en wordt als dusdanig uitgevoerd.

Over presentatie Vlaamse MilieuMaatschappij Vraag: Zijn de piekwaarden schadelijk voor de omwonenden? Antwoord: Er zijn geen wettelijke normen als dusdanig maar de piekwaarden liggen lager dan de door VMM gehanteerde richtwaarde voor een daggemiddelde van 34 microgram per kubieke meter. Vraag: Wanneer zijn de meetgegevens van het VMM-station in Winkelomheide beschikbaar? Antwoord. Dit station is pas sinds oktober 2002 in gebruik. VMM kiest ervoor om jaargemiddelden te presenteren die dus nu nog niet beschikbaar zijn. Mogelijk zijn er resultaten beschikbaar bij het eerstvolgende Milieuforum in oktober. Wel heeft VMM reeds vastgesteld dat de gemiddelde waarde voor benzeen iets lager ligt dan de meetwaarde in Eindhout. Vraag: Hoe vergelijken de meetwaarden van VMM met die van OPSIS? Antwoord: Beide meetsystemen verschillen volledig van elkaar. OPSIS detecteert bronnen binnen een bepaald gebied en is een goed alarmsysteem. Via de VMM-meetstations wordt de dispersie (immissies) gemeten.

Het volledige verslag en de presentaties (waaronder dat van VMM) van dit Milieuforum kunt u downloaden via de website van BP in Geel (www.bpgeel.be): Buren en partners ... organisaties communicatie Milieuforum Verslagen Milieuforum

8

Buren 16 - herfst 2003

www.bpgeel.be

Mijmeren in De Zegge In Buren 14 werden de lezers van Buren uitgenodigd om deel te nemen aan de gratis geleide wandeling in natuurgebied De Zegge. Een getuigenis van een deelneemster.

"Met z’n 40 waren we, die zondag 22 juni. Onder een strak blauwe hemel en in het zonlicht zijn we van start gegaan. Opvallend stil, geen staketsels waar te nemen die door mensenhanden zouden kunnen neergezet zijn... pure natuur! Je wordt er in ondergedompeld, het slorpt je op en ja, je moet er aan wennen. Wij zijn dat echt niet meer gewoon, erger zelfs, er zullen er zijn die dit niet meer kennen. Langs uitgezette paadjes leidt een gids ons rond, vertellend van de ene zeldzaamheid naar de andere. Verwonderlijk wat een variëteit er binnen dit natuurgebied aanwezig is. Over een oppervlakte van 100 ha zie je uitgestrekte grasweiden en heideveldjes, afwisselend met natuurlijke open plassen en inlandse bomen. Gevarieerd vogelgezang begeleidt onze wandeling. Heb je geluk dan kun je een blauwborstje of een ijsvogeltje zien, om over libellen, sprinkhanen en vlinders nog maar te zwijgen. Het was heerlijk vertoeven, een ware herbronning..." Wandelingen in dit natuurgebied onder begeleiding van een gids kunnen aangevraagd worden bij conservator Marcel Verbruggen (03 3831557) of De Zegge Natuurreservaat (014 590822 - tussen 12 en 13h)

"Langs uitgezette paadjes leidt een gids ons rond, vertellend van de ene zeldzaamheid naar de andere."

www.bpgeel.be

Buren 16 - herfst 2003

9

Biodiversiteit op de (web)site

En nu de kikkers nog... In Buren 10 (winter van 2001) kondigde Fons Lommelen, operator nutsvoorzieningen, aan dat BP een kikkerpoel ging aanleggen op het terrein. Sinds mei 2002 is die klaar. Alleen de kikkers ontbreken nog. "Maar die moeten vanzelf komen", legt Fons uit. "Kikkers kun je niet zetten, die beestjes kiezen hun eigen biotoop", weet hij uit ondervinding... Groene Fons, zoals de meesten hem bij BP noemen, is een van de mensen die zich inzet voor een groenere site. In het kader van de biodiversiteit binnen het bedrijf kwam hij op het idee om een kikker-of amfibieënpoel aan te leggen. Fons: "De vijver is ondertussen gegraven zoals het hoort, is ongeveer 150 m groot en heeft schuine wanden zodat de amfibieën er vlot in en uit kunnen en ook de begroeiing er rond is puur natuur. In het water zit ondertussen al heel wat leven."

Een zandwal voor oeverzwaluwen. Tunnels van ongeveer één meter diep.

het waterpeil in ’t oog moeten houden. Kikkers hebben liefst troebel water, dan kunnen ze zich verstoppen voor reigers." Zo’n kikkerpoel trekt natuurlijk ook ander leven aan waaronder vogels zoals de oeverloper en vooral de kleine plevier die in de nabijheid gebroed heeft.

2

Leven en laten leven Fons is een absolute voorstander van leven en laten leven. Ook aan de kikkerpoel wil hij zo min mogelijk raken. "We moeten alleen voorkomen dat de poel dichtslibt. En in de zomer zullen we

De kikkerpoel is gegraven volgens de regels

Welkom oeverzwaluwen Fons: "Behalve de kikkerpoel hebben we ook een zandwal laten optrekken om oeverzwaluwen te lokken. Alleen de begroeiing moeten we hier blijven weghalen. Oeverzwaluwen hebben immers liefst een kale zandwand om er hun nesten in te graven", legt Fons uit. "Ze pikken met hun snavel het zand los en graven met hun poten alzo een tunnel van ongeveer één meter diep. Een populaire wal herbergt soms een hele kolonie." ■

Bio-divers met Fons Op de website van BP in Geel heeft Fons ondertussen een eigen stek gekregen. In Biodivers met Fons vertelt hij - in zijn eigen woorden - over de natuur in de fabriek. En dat is heel wat. Bekijk een chemisch bedrijf eens met andere ogen en surf naar Biodivers met Fons. ■

Meer weten over biodiversiteit?

(www.bpgeel.be): gezondheid, veiligheid en milieu gezondheid veiligheid milieu biodiversiteit biodivers met Fons

10

Buren 16 - herfst 2003

www.bpgeel.be

Update website

Tegen het licht gehouden - deel 2 In de vorige editie van Buren kon u een eerste artikel lezen rond de evaluatie van de website van BP in Geel (*). Toen bespraken we de resultaten van een telefonische enquête bij 280 mensen uit de omgeving van de fabriek. Vooral het algemene internetgebruik van de buren van BP kwam toen aan bod. In dit tweede en laatste deel, zoomen we in op het meer inhoudelijke stuk van het onderzoek.

Wat vindt de surfer van de website van Geel? Dat is de centrale vraag in dit deel van het onderzoek. Hiervoor zijn we in maart 2003 aan de slag gegaan met zogenaamde focus groups.

Focus groups

ingen daar. Goeie punten ook kregen de teksten: "Alles is heel begrijpelijk en duidelijk verklaard, hoewel er vaak moeilijke wetenschappelijke onderwerpen aan bod komen." En ja, een meerderheid was het eens met de stelling dat ‘een bedrijf zoals BP in Geel het zich vandaag de dag niet meer kan veroorloven geen website te hebben.’ Allemaal positief dus, of toch?

Werken met focus groups is een kwalitatieve onderzoeksmethode. Een kleine groep van mensen wordt daarbij op een informele, Vorm maar behoorlijk diepgaande manier bevraagd over een bepaald Als de inhoud van zowat iedereen onderwerp, in dit applaus krijgt, dan geval de website van Een bedrijf zoals BP in niet zo met de vormBP in Geel. In twee Geel kan het zich van- geving. Wel was sessies van telkens daag de dag niet meer iedereen het erover twee uur praatten en veroorloven geen web- eens dat ‘de vormgediscussieerden in ving moet uitnodisite te hebben totaal elf mensen gen om verder te over hun ervaring met, en mening lezen, maar de inhoud op de eerste over de website. Dit zijn de plaats staat.’ Ga je doorvragen, belangrijkste resultaten. dan merk je toch dat de verpakking er (steeds meer?) toe doet. Zo miste iemand foto’s van personeel, iemand anders vond dat er Eerste indruk teveel kinderen in voor komen en nog een deelnemer zag graag een Je krijgt maar één kans om een foto die verwijst naar de stad Geel eerste indruk te maken. Met de op de homepage. Terechte opmerwebsite zat dat wel goed want de kingen, zodat daar ondertussen mening van de mensen was eensgrotendeels een mouw is aangeluidend positief: vriendelijk, ruspast. tig, knap en overzichtelijk. Nogal wat leden van de groep vonden de website wel nogal ‘statisch’ of ‘eenvoudig’, maar dat was ook de bedoeling van de bouwers van de webstek: geen overdadige toeters en bellen.

Begrijpelijk De website is vooral gericht op de omwonenden en zo moet het ook, vonden de ondervraagden. De informatie die je er vindt, is diegene die ze er verwachten, geen verrass-

www.bpgeel.be

Navigatie Misschien waren de antwoorden op de vraag ‘Noem zoveel mogelijk negatieve aspecten van de website’ wel het meest interessant voor de webverantwoordelijken. Naast de opmerkingen over de vormgeving, kwamen hier nogal wat mankementen in verband met de navigatie aan bod. Met navigatie bedoelen we het geheel van middelen waarmee de bezoeker naar de door hem gewenste info geleid wordt. Zo viel het scrollmenu met nieuws, links op de homepage, wel op, maar het was niet duidelijk dat erop geklikt kan worden voor meer info. Ook waren de deelnemers tijdens de voorbereiding op enkele gebroken links gestoten, een euvel waar de meeste websites onder lijden. Beide problemen zijn ondertussen opgelost.

De suggesties om van de website van BP een pareltje te maken, waren niet van de lucht. ken jullie de geluidsmuur van PTA3 niet om te dienen als reuzegroot reclamepaneel voor het webadres?" Een schitterend idee! Nu nog de fondsen krijgen van het BPmanagement. (*) De evaluatie van de website was een van de stageopdrachten van Bruno Smets, (inmiddels afgestudeerde) laatstejaarsstudent communicatiebeheer. ■

Internettoegang Nog werk aan de winkel Tegen het einde van de sessie kwamen de deelnemers helemaal op dreef. De suggesties om van de website van BP een pareltje te maken, waren niet van de lucht: voorzie een plattegrond van BP in Geel met aanklikbare onderdelen, een sitemap en een FAQ-rubriek (Frequently Asked Questions of Veel Gestelde Vragen) zouden mooi zijn, voorzie e-mails van een autoreply … De twee notulisten die alles opschreven tijdens de focus group-sessies konden nauwelijks volgen. Eén suggestie verbaasde iedereen door zijn geniale eenvoud: "De website kan best nog wat publiciteit hebben: waarom gebrui-

Bij de focus group-methode wordt een kleine groep van mensen op een informele, maar behoorlijk diepgaande manier bevraagd.

In het eerste deel van dit onderzoek, te lezen in Buren 15, stond vermeld dat 38 % van de gezinnen in de omgeving van de fabriek internet in huis hadden. Dat cijfer is niet zo ver verwijderd van de 40,9 % die voor België vermeld wordt in een zo juist door Eurostat gepubliceerde enquête. We zitten daarmee als landje - zoals zo dikwijls - precies in de Europese middenmoot. ■

Internettoegang In 2002 had 40,9% van de Belgische gezinnen een internetaansluiting. Een Europese vergelijking. in procent

Nederland Denemarken Zweden Luxemburg Finland Oostenrijk Ierland Ver. Koninkrijk Duitsland België EU15 Frankrijk Italië Portugal Spanje Griekenland

65,5 64,5 64,2 55,0 53,7 49,1 47,9 45,0 43,7 40,9 40,4 35,5 35,4 30,8 29,5 9,2 0 10 20 30 40 50 60 70 80

bron: Eurostat

Buren 16 - herfst 2003

11

BP-medewerkers of -huiscontractanten, die in de streek wonen, zijn bevoorrechte getuigen. Ze kennen beter dan wie ook de beide kanten van de medaille: hoe het is om te werken bij, en te wonen in de streek rond BP in Geel. Vandaag gaan we op bezoek bij Marcel Bellens (52), informaticaverantwoordelijke bij BP en sinds begin dit jaar ook burgemeester van Olen.

We ontmoeten Marcel Bellens – en dat is uitzonderlijk voor deze reeks - op zijn kantoor bij BP. Hij verblijft daar trouwens nog maar drie dagen per week, de andere twee dagen is hij te vinden in het gemeentehuis van Olen. En neen, op zijn bureau bij BP staat geen pot met drie oren. Zijn informatica (IT)-opdracht en de politiek blijven strikt gescheiden. "Toch kan ik mijn managementervaring uit het bedrijfsleven heel goed gebruiken als burgemeester", vertelt Marcel. "Na mijn middelbaar heb ik boekhouden en informatica gestudeerd. Dat was begin jaren 70. Nadien heb ik vijf jaar de boekhouding gedaan van een Oevels bedrijf. Toen er in 1976 een job vrijkwam bij het toenmalige Amoco, ben ik daar in accounting terechtgekomen. De fabriek had op dat moment nog geen eigen computerafdeling. Niet lang na mijn aanwerving is dat veranderd: ik was een van de twee mensen die op die dienst begonnen zijn. Eerst was ik programmeur, later verantwoordelijke voor alle toepassingen." Marcel Bellens met zoons: "Ik vond dat politiek toen echt nog een spel van de ‘grote mensen’ was. De jeugd had niks in de pap te brokken je mocht hooguit heel beleefd iets vragen."

12 Buren 16 - herfst 2003

Adres: Olen • Werkgever: BP Marcel Bellens combineert

Burgemeester van Olen, IT-man bij BP en filosoof Outsourcing "In die startperiode - begin jaren ’80 - had de onderneming nog geen computerverbindingen met de buitenwereld. Alles gebeurde intern, er werkten tot 22 mensen op de computerafdeling. Nu zijn we nog met vijf die rechtstreeks voor BP in Geel werken. De rest van het werk is geoutsourcet - uitbesteed aan externe bedrijven. Technisch hoef je niet meer bij te blijven, daar zijn nu externe specialisten voor. De enigen die hier nog in huis zitten zijn de helpdesk en de mensen die instaan voor de contacten met de externe experts."

Controle

Marcel Bellens: "Het probleem met outsourcen is dat je na verloop van tijd meer met de factuurcontrole bezig bent dan met de techniek"

Daar heb je dan weer andere externe specialisten voor nodig, dat zijn dan consultants…"

Engagement

"Het probleem met outsourcen is dat je na verloop van tijd meer "In de politiek ben ik voor het eerst met de factuurcontrole bezig bent opgekomen in 1976. In 1970 was dan met de techniek. Ik vind dat de kans er ook al, maar toen was ik BP beter enkele aspecten van de net te jong. Je moest toen minstens informatica meer intern had 21 zijn om verkozen te kunnen gehouden. Ik heb daarover ook al worden. Ik was als jongere heel gediscussieerd met actief in de Chiro. Ik "Ik heb niet het gevoel de directie, maar de vond toen dat polidat je als burgemeester keuze is nu eentiek echt een spel van van een gemeente als maal gemaakt. de ‘grote mensen’ Olen voltijds op het Mijn mening is dat was. De jeugd had gemeentehuis moet je met outsourcing niks in de pap te aanwezig zijn. Je moet ook je kennis kwijt brokken - je mocht je administratie haar raakt. Je kan dan hooguit heel beleefd werk laten doen." zelf niet meer iets vragen. Dat checken of de externe experts wel wilde ik veranderen. In 1982 ben ik de goede oplossingen aandragen. voor de - toen nog - CVP verkozen

in de gemeenteraad van Olen. In 1994 ben ik schepen geworden, van informatica natuurlijk, maar ook van jeugd en financiën."

Burgemeester "Bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen, in 2000, had ik het gevoel dat mijn ‘electoraal’ moment gekomen was. Als burgemeester zou ik, meer dan als schepen, mijn volle gewicht in de schaal kunnen werpen. Ik moest mijn ambities evenwel delen met een collega. Hij is deze legislatuur nog twee jaar burgemeester geweest, ik heb de fakkel begin 2003 overgenomen." "Ik heb niet het gevoel dat je als burgemeester van een gemeente als Olen voltijds op het gemeentehuis moet aanwezig zijn. Je moet je

www.bpgeel.be

TER Maatschappelijk jaarverslag BP-groep Net zoals het maatschappelijk jaarverslag van BP in Geel handelt het Engelstalige Environmental and Social Review 2002 over de resultaten van de zorg voor gezondheid, milieu en veiligheid. Ook het sociaal engagement van de BP-groep in 2002 komt aan bod. Wilt u een exemplaar, stuur een mail naar [email protected] of bel naar 014 864 345. ■

Marcel Bellens: " … een biologische moestuin om een betere controle te krijgen over wat er op je bord belandt." administratie haar werk laten doen. Die scheiding vind ik belangrijk. Ik mag me niet bezighouden met, bijvoorbeeld, het goedkeuren van bouw- of milieuvergunningen. Ik heb daar goede mensen voor. Bovendien is de gemeentesecretaris de baas van het personeel, niet de burgemeester."

Biologisch "Ik hoor meer en meer mensen zeggen dat ze gelukkig gescheiden zijn; ik ben nog altijd - sinds 1975 - gelukkig getrouwd. De zondagvoormiddag is heilig voor mijn vrouw en mij, dan gaan we wandelen. Verder werken mijn vrouw en ik heel graag in onze biologische moestuin. We doen dat om een betere controle te krijgen over wat er op je bord belandt. Ik vind dat er nog maar weinig respect is voor voedsel - het is allemaal te

BP werkt mee aan H2-bussen vanzelfsprekend geworden. Maar nu ga ik misschien teveel de filosofische toer op..." Een filosoof die ook én informaticus, én burgemeester is je vindt het zelden in één persoon. Marcel Bellens noemt zich een geboren Olenaar, ook al is hij geboren in Westerlo. Als burgemeester heeft hij ook goede contacten met dat andere Sevesobedrijf uit de streek, Umicore. "Maar zowel BP als Umicore zijn tegenwoordig evenzeer begaan met het milieu als de omwonenden," ervaart hij. "Ook de openheid en het vertrouwen zijn de voorbije jaren sterk toegenomen. Ik heb het gevoel dat er stelselmatig gewerkt wordt aan de verbetering van de situatie," besluit Marcel. En op die positieve noot besluiten we afscheid te nemen. ■

Marcel Bellens, burgemeester én IT-man bij BP. Er staat geen pot met drie oren op zijn bureau bij BP. De informaticaopdracht en het burgemeesterschap blijven strikt gescheiden

Auto’s die op water rijden, het is al lang een droom voor veel automobilisten die daarbij vooral aan hun portemonnee denken. Helemaal sciencefiction is het niet: auto’s, of in dit geval bussen, rijden al een poos op waterstof. Vier lettertjes meer, maar een wereld van verschil. Waterstof of H2 is inderdaad een onderdeel van water of H2O. Alleen om die zuurstofatoom (O) los te krijgen, heb je een heleboel energie nodig zodat het allemaal niet veel opbrengt. Of toch? In mei 2003 is de start gegeven van de inzet van een vloot waterstofautobussen die in grote Europese steden zoals Barcelona, Londen en Porto zullen rijden. BP is daarbij de belangrijkste leverancier van de brandstof - waterstof dus - en de infrastructuur die daarbij komt kijken. Het hele project is een initiatief van het Clean Urban Transport for Europe (CUTE) van de Europese Commissie. Want er is wel een groot voordeel: de ‘verbranding’ van waterstof heeft buiten water geen enkele andere reststof. Een schonere brandstof is moeilijk te bedenken. Het zal dus wel wat uitmaken in de toch al zo vervuilde metropolen als de vervuilende dieselbussen op termijn worden vervangen door H2-bussen. ■ Bussen op waterstof in grote steden - BP zorgt voor brandstof en infrastructuur

Kogeka zoekt nog leerlingen voor de richtingen: Kunststoftechnieken: • •

Programma? Leer kunststoffen kennen en leer ze verwerken met de modernste spuit- en extrusiemachines. Naast technisch tekenen komen ook hydraulica, pneumatica, matrijzenbouw… aan bod. Er is veel vraag naar geschoolde mensen in de kunststofverwerkingindustrie. Er zijn ook tekorten aan machineoperators.

Chemie: • •

Programma? Basisbegrippen chemie; toegepaste chemie; opstellen, bedienen en onderhoud van basisapparatuur; lezen van operatieschema’s... Werk als operator of laborant (chemische industrie en andere bedrijven, instellingen, diensten…)

Industriële ICT (informatica en computertechnologie): • •

De studierichting industriële ICT beantwoordt aan de vraag van de industrie Er is nog veel vraag naar informatici en ICT-specialisten van alle niveaus (waaronder secundair onderwijs). Meer info? E-mail naar [email protected] of bel 014 578550 Sint-Jozefinstituut Technische Schoolstraat 52 2440 GEEL

www.bpgeel.be

Buren 16 - herfst 2003

13

Betty Fransen In de rubriek Extra Muros,wat zoveel betekent als buiten de muren,gaat Buren op bezoek bij iemand die geen medewerker is van BP maar wel,van min of meer dichtbij,betrokken is bij de onderneming. Een mens die als het ware van buiten de muren naar binnen kijkt. Voor dit nummer van Buren hebben we een gesprek met Betty Fransen.Betty werkt bij het poetsbedrijf Euroclean en is sinds drie jaar hoofd van de ploeg die al jaren BP in Geel schoon houdt. Al 12 jaar ‘staat’ze bij BP en ze is de verantwoordelijke voor de netheid van de kantoren,controlekamers,sanitaire ruimten….Betty heeft nooit ergens anders gepoetst dan bij BP. Ze kent er dan ook zowat de halve fabriek en iedereen kent Betty.

"Als het moet, dan verhef ik mijn stem wel eens," en dat kunnen we goed geloven. Een stem, die heeft ze en dat ze haar ploeg van acht vrouwen stevig in de hand heeft, dat geloven we ook. "Het is soms wel eens nodig om je kwaad te maken. Met vrouwen werken is moeilijker dan met mannen (dat hebben wij niet gezegd, red.). Ze zijn soms koppiger, en ik kan ze ook niet altijd geven wat ze vragen, bijvoorbeeld een bepaalde vakantieperiode. Maar over het algemeen mag ik niet klagen. Ik heb een goede ploeg en ze doen hun werk prima."

Zomer "Het is niet makkelijk om een schoonmaakploeg te leiden als het mooi en warm zomerweer is (op het moment van het interview ondergaat ons land een hittegolf). Iedereen wil vroeger naar huis en wil vakantie, maar het is voor mij niet zo eenvoudig om mensen te vervangen. Jobstudenten mag ik niet meer aannemen en iedereen binnen onze ploeg die in de fabrieksinstallaties werkt, moet over een VCA-certificaat (*) beschikken. Dat is een bewijs van veilig werken. Je moet er een cursus van vier halve dagen voor volgen en een examen over afleggen."

Schrijf maar dat ik 50 ben…

VCA "Je leert er van alles over veilig werken. Je krijgt er zelfs een beknopte theoretische uitleg over de techniek van lassen, werken op hoogtes en in besloten ruimten, gevaarlijke producten, elektriciteit en zo meer. Niet vanzelfsprekend. Zelf heb ik ook het examen twee keer moeten afleggen, net als de meeste van mijn collega’s. Je begrijpt dat het dan niet zo evident is om vervangers te vinden. Interim-krachten zonder die VCAopleiding, mogen alleen tijdelijk in het administratiegebouw werken en niet in de fabriek zelf. De meeste interims houden trouwens niet van onze werkuren. Wij gaan

Betty Fransen met kleinkind: "Op een terrasje zitten met een goede pint voor mijn neus, of aan het strand liggen met mijn jongste kleinkind erbij. Dat zijn mijn hobby’s."

meestal aan de slag in de late namiddag tot een stuk in de avond en dat kan belastend zijn voor je sociaal of gezinsleven."

Proper "Het is niet vanzelfsprekend om zo’n fabriek proper te houden. Het is nog maar net gekuist of ze staan er al terug met hun vuile voeten (lacht). Nee, eerlijk, het is soms wel wat ondankbaar, maar we doen het graag. En we houden van onze werkplek hier. Als je hier al zo lang zit als ik en sommigen van mijn collega’s - eentje werkt hier

Een stem, die heeft Betty Fransen, en dat ze haar ploeg van 8 poetsvrouwen goed in de hand heeft, dat geloven we ook. Vooraan op de foto: Betty Fransen, Sandra Nuyts, Marijke Van Worstwinkel en Nathali Houybrechts (mgr. Euroclean). Achteraan: Rosa Geyskens, Lisette Stessens, Jeanne Peetermans, Jacqueline Saenen, Maddy Cuinen. Niet op de foto: Ruth Mangelschots.

Betty liegt over haar leeftijd. "Schrijf maar dat ik 50 ben", zegt ze, als we ernaar vragen, maar volgens ons is ze jonger. Is het haar gebronsde huid, haar slanke figuur of de pretlichtjes in haar ogen die ons hebben misleid, we weten het niet. Maar toen ze vertelde over kinderen van 16 en 4 jaar oud, hadden wij nog niet onmiddellijk door dat het over haar kleinkinderen ging. Betty: "Het zijn schatjes en mijn werkuren maken het gelukkig ook mogelijk om me vrij veel met hen bezig te houden."

14

Buren 16 - herfst 2003

www.bpgeel.be

19 jaar, een andere zelfs al 24 jaar dan is het leuk om hier elke dag terug te komen en met de mensen een praatje te slaan. Als dat mogelijk is binnen het tijdsbestek natuurlijk, want we werken volgens een strikt schema. Dat schrijft voor dat een bepaald soort job klaar moet zijn binnen een bepaalde tijd. En die tijd, vind ik wel, is vrij krap bemeten. Te krap eigenlijk, maar goed, we geraken er wel, zij het dat er af en toe toch wel eens klachten binnenkomen."

Strand "Buiten mijn werk heb ik niet zoveel activiteiten meer. Nu, met dit mooie weer, is dat vooral van de zon genieten. Op een terrasje zitten met een goede pint voor mijn neus. Of aan het strand liggen met mijn jongste kleinkind erbij. Dat zijn mijn hobby’s. Reizen doe ik ook heel graag. Zo ben ik net terug van Turkije. Ik ben ook al in Thailand geweest, Kenia, Cyprus, Portugal. Maar je kunt me ook terugvinden op het E3-strand, net over de grens in Holland. Ik voel me overal goed, alleen Spanje heeft me nooit zo aangesproken. Al bij al spreek je hier dus met een gelukkige vrouw die ook blij is dat ze 12 jaar geleden een job als hulpkok in een restaurant heeft opgegeven, om hier bij BP te kunnen poetsen."

s p i T thuis voor

en

elders

Veilig de trap op en af

Laat je niet betrappen op onveilig trapgebruik Neem eens wat vaker de trap in plaats van de lift, het is goed voor je gezondheid! Zo is dat maar net - de meesten onder ons bewegen te weinig. Maar hou het wel veilig. Onderuit gaan op een trap is niet echt goed voor de gezondheid. Vallen op een trap is overigens een van de meest voorkomende ongevallen in huis. Onachtzaamheid, verstrooidheid en haast zijn de voornaamste oorzaken van een trapongeval. Allerlei hindernissen op of rond de trap en de staat ervan spelen ook een grote rol. Laat je niet betrappen op onveilig trapgebruik. Hou de trap vrij: trappen zijn geen tijdelijke opslagplek voor uitgetrapte schoenen en ander gerief.

Doen

Let op voor

• Hou je steeds vast aan de leuning, ook al lijkt dat overbodig; • Hou de trap vrij: trappen zijn geen tijdelijke opslagplek voor uitgetrapte schoenen en ander gerief; • Hou de trap schoon en droog: vuil en vocht kunnen de trap in een roetsjbaan veranderen; • Steek steeds het licht aan ’s avonds en ’s nachts; • Begeleid jonge kinderen bij het trappenlopen; • Monteer veiligheidshekjes als je jonge kinderen in huis hebt; • Trap schoonmaken? Werk steeds van boven naar beneden;

• Nieuwe schoenen met gladde zolen en naaldhakken; • Het dragen van al te grote of zware lasten. Zorg er voor dat je zicht en je bewegingsvrijheid niet gehinderd worden. Het is dan beter een aantal keren op en neer te lopen of je te laten helpen; • Improvisatie wanneer je in de hoogte moet werken in de trappenhal voor het vervangen van een gloeilamp, ruiten wassen, schilderen… Gebruik geen stoel of trapleertje. Geef de voorkeur aan materieel met een lange steel;

Buiten (*)VCA: Veiligheid, gezondheid en milieu Checklist Aannemers. Mensen die willen werken als contractor voor een bedrijf als BP, moeten dikwijls - naargelang de aard van het werk - in het bezit zijn van een VCA-certificaat. ■

Betty Fransen: "Het is niet vanzelfsprekend om zo’n fabriek proper te houden. Het is nog maar net gekuist of ze staan er al terug met hun vuile voeten (lacht)".

Niet doen • Loop niet op de trap en sla geen treden over; • Glijd niet langs leuningen of ga niet op de leuning zitten; • Hang geen voorwerpen aan de leuning; • Blijf niet op de trap staan om te praten, te telefoneren,… trappen dienen om van punt a naar punt b te gaan; • Met een kind in de arm de trap op of aflopen zonder je vast te houden. Een onverwachte beweging van het kind kan je uit evenwicht brengen;

• Strooi in de winter zout op de trappen; • Hou (nood)trappen vrij, netjes en gemakkelijk toegankelijk. Gebaseerd op een artikel van Operatie Veiligheid nr 392 – Prebes 2002

Trappen en veiligheid: de feiten _ In België gebeuren jaarlijks meer dan 6000 ongevallen op trappen; _ 15,6 % van de arbeidsongevallen zijn te wijten aan valpartijen; _ Vallen op trappen is een van de meest voorkomende ongevallen thuis; _ Het merendeel van deze ongevallen gebeurt op de eerste trede.

www.bpgeel.be

Hou je steeds vast aan de leuning, ook al lijkt dat overbodig

Buren 16 - herfst 2003

15

■

‘T BUURTJE Rekenramp Dit verhaal gaat over Ton een doodgewone knul hij hield van sport en Digimon, maar in rekenen was hij ronduit een nul.

Cijferdieren Deze cijfers hebben zich vermomd als dieren. Kan jij ze herkennen?

Kikkerrace Vijf kikkers wippen naar de beek. In welke volgorde komen ze aan? • • • • •

Len kan het niet halen van Don Sin wipt sneller dan Otto Bor is vlugger dan Don Sin bereikt als derde de beek Otto is niet de laatste

Het knutselen met getallen bezorgde hem menig leed, tijdens wiskunde kreeg hij angstaanvallen en hoe zeer hij ook z'n best deed, hij worstelde steevast met simpele sommen, geen optelling was hem klaar, het bleef bij oneindig veel cijfers weggommen en de uitkomst was toch nooit waar. Met veel vijven en zessen schreef hij dan toch zijn antwoord neer, 't had niks te maken met de lessen, een warboel van cijfers, maar ook niks meer. Een zes of een negen, slechts twee losse krullen in een eindeloze getallenregen, Vanaf tien plaagden hem zelfs de nullen hij kon er echt niet langer tegen!

Cijferspelletje

Tot in de volgende klas biologie, Ton plots uit wiskundige nachtmerries schoot, 't was bij 't zien van een kameleon die ging van lichtroze tot vermiljoenrood.

Beste Marleen, Dit is een opdracht in naam van onze schoonmoeder: 'Als je onze vrachtwagen niet meteen zelf naar de garage brengt, is het weer eens ruzie tussen ons. Sterker nog, dan sturen we de politie naar jou! Je hebt immers te lang gewacht met onze vensters te sluiten toen je eerst de gracht en daarna de rivier in reed…’ Groeten, Dries

Elk cijfer kreeg nu een tint in gedachten Ton nummerde het ganse kleurenpalet nooit was de drie nog een halve acht en hoofdrekenen werd zowaar heuse pret! Pijnig je steeds je hoofd bij wiskunde en bezorgen cijfers je ook kriebels? Lees dan eens 'De Telduivel' van H.H. Enzensberger en je krijgt vast meer plezier in de rekenles!

In dit tekstje zit een aantal cijfers verstopt. Kun je ze er allemaal uithalen? Tip: als je ze optelt krijg je 79.

Onderweg Een raadspel (toegestuurd door Eva uit Geel): Iemand denkt aan een dier dat in het bos leeft. De anderen proberen om beurten het dier te vinden door vragen te stellen over bijvoorbeeld hoe het eruit ziet, de kleur van de staart, de eetgewoonten, de soort, de lengte… Maar het mogen enkel vragen zijn waarop je met ‘ja’ of ‘neen’ mag antwoorden. Wie als eerst het dier raadt, heeft gewonnen. Spelletje van Eva: "Tip: een leuk spelletje voor in de auto."

Doe mee! Je kunt ons steeds een tekening, gedichtje of verhaal opsturen en een bon van 13 EUR verdienen zoals Edith (11 j.) uit Laakdal en Eva (12) uit Geel . Edith bezorgde ons een prachtige tekening van de fabriek en Eva een leuk spelletje met een plezante tekening (zie hierboven). Stuur jouw werkstuk naar: REDACTIE BUREN - jeugdwedstrijd BP - PR-secretariaat Amocolaan 2 2440 GEEL Vergeet je naam, adres en leeftijd niet te vermelden! De winnaars worden schriftelijk verwittigd.

Oplossingen Oplossing Kikkerrace: 1. Bor 2. Don 3. Sin 4. Otto 5. Len Oplossing Cijferdieren: rups = 2, vlinder = 4, lieveheersbeestje = 3

16