BETALINGSREGELING ZIEKTEKOSTEN VOOR EU-BURGERS Wij werken aan een update waarin de nieuwe regelgeving voor EU-burgers van 1 juni 2008 opgenomen is.
STATUUT
1. Kort verblijf < 3m
VERBLIJFSVOORWAARDEN
1
Aanmelden bij gemeente binnen 8d na binnenkomst: Nationaliteit aantonen
VERBLIJFSDOCUMENT
2
Bijlage 3 (aankomstverklaring)
ZIEKTEKOSTEN
- Betrokkene heeft een geldige ziekteverzekering (ZV) in 3 4 herkomstland : Europese coördinatieregels 5 Ongeplande zorgen: Europese Ziekteverzekeringskaart (EZVK) Geplande zorgen: Ambulant: ZV herkomstland, 6 (in principe) zonder toestemming vooraf Residentieel: ZV herkomstland mits toestemming vooraf (formulier E112 = akkoord voor verzorging in buitenland) - Betrokkene heeft geen geldige ZV in herkomstland: Zelf betalen 7 I.g.v. nood en behoeftigheid: tussenkomst OCMW vragen
1/8
STATUUT
2. Student
VERBLIJFSVOORWAARDEN
Aanmelden bij gemeente: - Nationaliteit aantonen - Inschrijvingsbewijs voorleggen (opm.: voorwaarden m.b.t. onderwijsinst.en studie) - Ziektekostenverzekering hebben: EZVK of voorlopig bewijs van vervanging - Voldoende bestaansmiddelen: verklaring volstaat (bewijs mág, moet niet)
VERBLIJFSDOCUMENT
9
- Erasmus-student: paarse kaart duur programma
Paarse kaart duur programma: eigen ZV
- Andere student: voorwaarden ok: blauwe kaart tot 31/10 van lopende academiejaar
Blauwe kaart: eigen ZV Bij iedere verlenging van het verblijfsdocument: bewijs ZV
voorwaarden niet ok: e 1 3 m: paarse kaart + 19ter
na 3m: - voorwaarden ok: blauwe kaart tot 31/10 - voorwaarden niet ok: 8 Bijlage 14
Beroep: Bijlage 35 (1m,1m,..)
5 j. legaal verblijf
ZIEKTEKOSTEN
Blauwe kaart onbepaalde duur
Zie 1 (kort verblijf) Uitz.: student zonder eigen ZV, maar mét studiegetuigschrift hoger dagonderwijs in door RIZIV erkende instelling: aansluiting Belgisch ZF mogelijk Blauwe kaart: eigen ZV Bij iedere verlenging van het verblijfsdocument: bewijs ZV 10
Bijlage 14 zonder beroep: procedure Dringende Medische Hulp (DMH) Uitz.: Student zonder eigen ZV maar mét studiegetuigschrift hoger dagonderwijs in door RIZIV erkende instelling: aansluiting Belgisch 11 ZF mogelijk
Bijlage 35: zelf betalen /i.g.v. behoeftigheid tussenkomst OCMW 12 vragen Uitz.: Student zonder eigen ZV maar mét studiegetuigschrift hoger dagonderwijs in door RIZIV erkende instelling: aansluiting Belgisch ZF mogelijk
Aansluiting Belgisch ZF mogelijk op basis van verblijf OF mogelijk als student met studiegetuigschrift hoger dagonderwijs in door RIZIV erkende instelling
2/8
STATUUT
3. Werk
VERBLIJFSVOORWAARDEN
VERBLIJFSDOCUMENT
ZIEKTEKOSTEN
13
3.1. Grensarbeider (werkt in België, woont in andere lidstaat, keert min. 1x/week terug naar woonland)
- Woont in aangrenzend land: Aanmelden bij gemeente: Nationaliteit aantonen Bewijs van tewerkstelling
Bijlage 15 (= voorlopig verblijfsattest)
- Woont niet in aangrenzend land: Niet aanmelden bij gemeente
Geen verblijfsdocument
- Aansluiting Belgisch ZF op basis van werk mits bewijs van 14 bijdragen aan de sociale zekerheid in België Verstrekkingen in België (werkland): Belgisch ZF Verstrekkingen in woonland: Formulier E106 voorleggen bij ZF woonland = bewijs dat men recht heeft op medische zorgen voor rekening van een andere lidstaat = afgegeven door Belgisch ZF waarbij men is aangesloten -
3.2. EU-burger heeft werk ≤ 3m
Aanmelden bij gemeente: nationaliteit aantonen bewijs van tewerkstelling
Bijlage 22
ZF woonland rekent door aan Belgisch ZF (werkland)
Aansluiting Belgisch ZF op basis van werk mits bewijs van bijdragen aan 15 de sociale zekerheid in België
3/8
STATUUT
VERBLIJFSVOORWAARDEN
VERBLIJFSDOCUMENT
ZIEKTEKOSTEN
3.3. Eu-burger heeft werk 3m 1j
Aanmelden bij gemeente: nationaliteit aantonen bewijs van tewerkstelling
3.4. Eu-burger wil zich vestigen
Aanmelden bij gemeente: nationaliteit aantonen
1 5 m (max. 6 maanden.): Bijlage 19 (aanvr. tot vestiging) 17 + paarse kaart 5m (+1m)
Zolang niet aan de voorwaarden voor vestiging is voldaan (zelfs tijdens e e e 4 , 5 en 6 maand verblijf): Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) Betrokkene geen geldige ZV: zelf betalen of i.g.v. behoeftigheid 19 tussenkomst OCMW vragen
Binnen 5 m: bewijs van tewerkstelling
Na max. 5 m:
Aansluiting Belgisch ZF op basis van werk verblijf
Paarse kaart voor duur tewerkstelling of voor nieuwe EU-onderdaan (uit Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Slovenië, Slowakije, Tsjechië, Bulgarije en Roemenië) die langer dan drie maanden in België wil werken: een witte kaart (BIVR) geldig voor maximaal 1 jaar na goedkeuring statuutwijzigingsaanvraag
e
Aansluiting bij Belgisch ZF op basis van werk (mits bewijs van bijdragen 16 sociale zekerheid in België)
20
en mogelijk op basis van
werk gevonden: - werk >1j: blauwe kaart 5j. - werk ≤1 j: paarse kaart duur tewerkstelling geen werk gevonden: 18 - Bijlage 20
Bijlage 20 zonder beroep: Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) Betrokkene heeft geen geldige ZV: zelf betalen of i.g.v. behoeftigheid 21 procedure DMH
- Beroep: bijlage 35 (1m, 1m,..)
Bijlage 35: zelf betalen / i.g.v. behoeftigheid: tussenkomst OCMW 22 vragen
4/8
STATUUT
4. Voortgezet verblijf na 23 werk
VERBLIJFSVOORWAARDEN
VERBLIJFSDOCUMENT
ZIEKTEKOSTEN
- Voorwaarden m.b.t. verblijfsduur - Voorwaarden m.b.t. werktijd
- Betrokkene heeft geldige blauwe kaart op moment dat hij recht wil uitoefenen:
Ev. behoud van recht van de Belgische ziekteverzekering (uitlooprecht)
Voorwaarden gelden niet wanneer echtgenoot Belg is
Blauwe kaart verlengd
Aansluiting Belgisch ZF op basis van attest pensioeninstelling of gelijkwaardig document (bijv. op grond van een invaliditeitsuitkering of enige andere sociale zekerheidsuitkering die recht opent in toepassing 24 van Verordening (EEG) 1408/71) en mogelijk op basis van verblijf
2 jaar tijd om rechten al dan niet uit te oefenen
- Betrokkene heeft geen geldige blauwe kaart meer: Nieuwe vestigingsprocedure 25 opstarten, in principe (paarse kaart)
5. Economisch niet-actieven (Bv. renteniers)
Aanmelden bij gemeente: - Nationaliteit aantonen - Ziektekostenverzekering hebben: EZVK of voorlopig bewijs van vervanging of ander bewijs van verzekering dat de ziektekosten in België volledig dekt
e
1 5 m (max.): Bijlage 19 (aanvr. tot vestiging) + paarse kaart 5m (+1m) Na max. 5 m:
Tijdens vestigingsaanvraag: Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) Betrokkene geen geldige ZV: zelf betalen of i.g.v. behoeftigheid 26 tussenkomst OCMW vragen
Tijdens vestigingsaanvraag: Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) Betrokkene geen geldige ZV: zelf betalen of i.g.v. behoeftigheid 28 tussenkomst OCMW vragen
Voorwaarden voldaan: Blauwe kaart 5j.
Aansluiting Belgisch ZF indien geen rechten meer via eigen ZV
Voorwaarden niet voldaan: - Voldoende bestaansmiddelen Bijlage 20
27
--- > bijlage 35 (1m, 1m,..)
Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) Betrokkene heeft geen geldige ZV: zelf betalen of igv. behoeftigheid 29 30 DMH (bijlage 20 zonder beroep) of tussenkomst OCMW vragen (Bijlage 35)
5/8
STATUUT
6. Vrij verkeer van diensten
VERBLIJFSVOORWAARDEN
Aanmelden bij gemeente:
VERBLIJFSDOCUMENT Diensten ≤ 3 m: bijlage 22
- Verstrekker van diensten: zie 3.2. (EU-burger heeft werk ≤ 3m), behalve 31 in geval van detachering (EZVK) - Ontvanger van diensten: zie 1 (kort verblijf)
Diensten > 3 m: paarse kaart (duur van diensten)
Aansluiting Belgisch ZF mogelijk op basis van werk
- Nationaliteit aantonen - Bewijs van ontvangen of verstrekken van diensten
7. Verblijfsdocument is verlopen
8. EU-burger heeft nooit een verblijfsdocument gehad
ZIEKTEKOSTEN
Alle hoger genoemde documenten zijn verlopen
32
of verblijf
33
- Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) - Betrokkene heeft geen geldige ZV: Student met studiegetuigschrift hoger dagonderwijs in door RIZIV erkende instelling: aansluiting Belgisch ZF mogelijk Uitlooprecht: betrokkene was voor het vervallen van zijn verblijfsdocument rechtmatig onderworpen aan de Belgische SZ, inclusief ziekteverzekering en kan hieruit mogelijk nog rechten putten Illegaal ‘wit werk’ 34 Zelf betalen of i.g.v. nood en behoeftigheid: procedure DMH - Verblijf ≤ 3 m: zie 1 - Verblijf >3 m: - Betrokkene heeft een geldige ZV: Europese coördinatieregels (zie 1) - Betrokkene heeft geen geldige ZV: zelf betalen of i.g.v. nood en 35 behoeftigheid: procedure DMH
6 maart 2007 Medimmigrant
Met dank aan Mevr. Fabienne Crauwels (VVSG) en Dhr. Chris Segaert (ten persoonlijke titel).
6/8
1
Slechts zeer algemeen weergegeven, meer uitgebreide info zie www.vreemdelingenrecht.be/ wegwijs/ verblijfsstatuten/ EU-onderdanen De Europese richtlijn 2004/38 inzake vrij verkeer voor burgers van de EU en hun familieleden, werd tot op heden (maart 2007) in België nog niet omgezet in nationale wetgeving. Door de directe werking van deze richtlijn, kunnen de huidige verblijfsprocedures niet meer verplicht worden opgelegd aan EU-burgers en hun familie. In de praktijk echter, wordt in afwachting van de omzetting in Belgisch recht, het huidige huidige verblijfsregime verder toegepast, mits enkele kleine aanpassingen (Omzendbrief Binnenlandse Zaken 10 mei 2006). Meer info hierover: www.vreemdelingenrecht.be/wegwijs/ verblijfsstatuten/ EU-onderdanen/Algemeen 3 Of een ander bevoegd land. 4 Meer info: http://www.medimmigrant.be/toegang tot gezondheidszorg/EU-burgers 5 Beperkt tot noodzakelijke geneeskundige verzorging om het tijdelijke verblijf te kunnen verder zetten in medisch veilige omstandigheden. Indien de EZVK (of het voorlopig bewijs van vervanging) niet kan voorgelegd worden op moment van zorgverstrekking, is terugbetaling achteraf via eigen ziekenfonds (ZF) mogelijk. 6 Overeenkomstig artikel 22 van Verordening (EEG) 1408/71 kan een voorafgaande toestemming opgelegd worden zowel voor ambulante zorgen als medische zorgen die een opname in ziekenhuis vereisen. Overeenkomstig de jurisprudentie van het HvJEG mag voor ambulante zorgen geen voorafgaande toestemming meer worden opgelegd. Er is dus een zekere tegenstrijdigheid. In de praktijk wordt de jurisprudentie door de lidstaten niet overal even consequent toegepast en wordt de voorafgaande toestemming soms toch opgelegd voor ambulante medische zorgen (b.v.. medische zorgen die een zekere infrastructurele omkadering eisen en/of deel uitmaken van een programmatie). België past de jurisprudentie wel toe. 7 EU-burgers die legaal in België verblijven, komen in aanmerking voor maatschappelijke dienstverlening van het OCMW , die de vorm kan aannemen van een tussenkomst in de medische kosten. Dit gebeurt echter niet automatisch: het OCMW stelt bij iedere aanvraag een sociaal onderzoek in, waarbij ondermeer wordt nagegaan of de betrokkene behoeftig is en of hij/zij zich al dan niet kan beroepen op een ander systeem van (ziekte)verzekering in het herkomstland of in een ander land. Het al dan niet toekennen van maatschappelijke dienstverlening is afhankelijk van dit sociaal onderzoek. Art 1 en 57 §1 van de OCMW-wet (die maatschappelijke dienstverlening toekennen aan eenieder om een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid) zijn wel voldoende ruim om ook toegepast te worden op EU-burgers in kort verblijf, maar de omvang van de te garanderen zorg is niet duidelijk. Meer info hierover in SCHOUKENS, P., Europees Burgerschap: toegang tot de gezondheidszorg voor EU-burgers op basis van maatschappelijke dienstverlening, Tijdschrift Gezondheidsrecht, 2006-07, afl. 1, 27. 8 Ingevolge Europese Richtlijn 38/2004 niet meer mogelijk vanaf 1 mei 2006 9 Studenten hoger onderwijs die een studiegetuigschrift van dagonderwijs kunnen voorleggen van een door het RIZIV erkende instelling, kunnen zich inschrijven bij een Belgisch ZF. Een inschrijving bij een Belgisch ZF is echter slechts mogelijk op voorwaarde dat betrokkene geen rechten meer kan uitoefenen in het land van herkomst. Voor studenten met een paarse kaart (voor een tijdelijk programma) en een blauwe kaart (voor een academiejaar) wordt net het hebben van een eigen ziekteverzekering als voorwaarde gesteld, dus zij kunnen zich niet inschrijven bij een Belgisch ZF. 10 Art 57, §2 van de OCMW-wet en het KB van 12 december 1996 betreffende de dringende medische hulp aan vreemdelingen die onwettig op ons grondgebied verblijven. Meer info over deze procedure en over het sociaal onderzoek door het OCMW dat hiermee gepaard gaat: zie www.medimmigrant.be/dringende medische hulp 11 Na sociaal onderzoek door het OCMW kan, in geval van behoeftigheid, het remgeld terugbetaald worden door het OCMW via de procedure DMH. Cfr. Noot 10. 12 EU-burgers met een bijlage 35 komen in aanmerking voor maatschappelijke dienstverlening van het OCMW, die de vorm kan aannemen van een tussenkomst in de medische kosten. Dit gebeurt echter niet automatisch: het OCMW stelt bij iedere aanvraag een sociaal onderzoek in, waarbij ondermeer wordt nagegaan of de betrokkene behoeftig is en of hij/zij zich al dan niet kan beroepen op een ander systeem van (ziekte)verzekering in het herkomstland of in een ander land. Het al dan niet toekennen van maatschappelijke dienstverlening is afhankelijk van dit sociaal onderzoek. 13 Nieuwe EU-onderdanen (Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Polen, Slovenië, Slowakije, Tsjechië, Roemenië en Bulgarije) die in loondienst willen werken, hebben hiervoor een arbeidskaart B nodig. Zij kunnen deze gemakkelijker bekomen voor knelpuntberoepen. Deze arbeidsregeling geldt max. tot 31/12/2011 voor Roemenië en Bulgarije en max. tot 30/04/2009 voor de andere nieuwe EU-lidstaten. 14 De persoon die zich op basis van zijn tewerkstelling bv. als werknemer inschrijft bij een ziekenfonds, opent steeds onmiddellijk recht in de algemene regeling, vanaf het moment dat die inschrijving uitwerking heeft. Indien de verzekeringsinstelling de inschrijving van de verzekerde aanvaardt, heeft die inschrijving - in principe - uitwerking vanaf de eerste dag van het kwartaal waarop de hoedanigheid van gerechtigde werd verkregen. Dit principe moet evenwel genuanceerd worden; zie volgend praktisch voorbeeld : - Een werknemer is tot 28 februari 2007 sociaal verzekerd in Frankrijk op basis van zijn tewerkstelling. - Vanaf 1 maart 2007 is hij - op grond van een nieuwe tewerkstelling - onderworpen aan de Belgische sociale zekerheid. - Hij heeft vanaf 1 maart 2007 de hoedanigheid van gerechtigde volgens de Belgische wetgeving. Hij gaat zich inschrijven bij een VI, die hem aanvaardt. Dientengevolge heeft zijn inschrijving uitwerking met ingang van de eerste dag van het kwartaal waarin hij de hoedanigheid van gerechtigde heeft verkregen, in casu 1 januari 2007. - Zijn recht op tegemoetkomingen ten laste van de Belgische ziekteverzekering wordt evenwel "gedesactiveerd" gedurende de maanden januari en februari 2007 omdat hij in die maanden, op grond van Verordening (EEG) 1408/71, voor zijn ziektekosten verzekerd was ten laste van Frankrijk. Dit principe geldt voor alle verder genoemde statuten waarbij sprake is van aansluiting bij een ZF. 15 Cfr. Noot 13 16 Cfr. Noot 13 17 Paarse kaart is éénmaal verlengbaar (5m) 2
7/8
18
Ingevolge Europese Richtlijn 38/2004 niet meer mogelijk vanaf 1 mei 2006 EU-burgers die legaal in België verblijven, komen in aanmerking voor maatschappelijke dienstverlening van het OCMW, die de vorm kan aannemen van een tussenkomst in de medische kosten. Dit gebeurt echter niet automatisch: het OCMW stelt bij iedere aanvraag een sociaal onderzoek in, waarbij ondermeer wordt nagegaan of de betrokkene behoeftig is en of hij/zij zich al dan niet kan beroepen op een ander systeem van (ziekte)verzekering in het herkomstland of in een ander land. Het al dan niet toekennen van maatschappelijke dienstverlening is afhankelijk van dit sociaal onderzoek. Art 1 en 57 §1 van de OCMW-wet (die maatschappelijke dienstverlening toekennen aan eenieder om een leven te leiden dat beantwoordt aan de menselijke waardigheid) zijn wel voldoende ruim om ook toegepast te worden op EU-burgers, maar de omvang van de te garanderen zorg is niet duidelijk. Prof. Dr. Schoukens stelt in deze context dat het verblijfsperspectief van de betrokkene als criterium kan gehanteerd worden en dat de zorg aan mensen met een verblijfsperspectief langer dan drie maanden minstens de zorg moet geboden worden die volgens artikel 57 §2 OCMW-wet toekomt aan illegale migranten. SCHOUKENS, P., Europees Burgerschap: toegang tot de gezondheidszorg voor EU-burgers op basis van maatschappelijke dienstverlening, Tijdschrift Gezondheidsrecht, 2006-07, afl. 1, 27. 20 Cfr. Noot 13 21 Cfr. Noot 10 22 Cfr. Noot 12 23 Hier geldt dezelfde procedure voor oude en nieuwe EU-onderdanen 24 Inschrijving bij een Belgisch ZF op grond van inschrijving in het Rijksregister is « residuair » ten aanzien van een recht op ziekteverzekering voor rekening van een andere lidstaat. 25 In de praktijk wordt dit niet vereist door de DVZ. Enkel wanneer de EU-onderdaan België verlaten heeft voor een periode langer dan 5 jaar zal hij een nieuwe vestigingsprocedure moeten opstarten. 26 Cfr. Noot 18 27 België werd door het Hof van Justitie veroordeeld voor dit automatisch afleveren van bevelen om het grondgebied te verlaten. Bovendien is dit volgens de Europese Richtlijn 38/2004 niet meer mogelijk vanaf 1 mei 2006. 28 Cfr. Noot 18 29 Cfr. Noot 10 30 Cfr. Noot 18 31 Voor de gedetacheerde EU-werknemer die over een Europese Ziekteverzekeringskaart beschikt (EZVK) zijn de Europese coördinatieregels van toepassing (zie 1). 32 Cfr. Noot 13 33 Cfr. Noot 23 34 Cfr. Noot 10 35 Cfr. Noot 10 19
8/8
