Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Onderwerp
Nummer
Begroting AGV 2016
BBV15.0509 Contactpersoon
Betrokken DB-lid
E. Lommerse/R. Gross
P.A.M. Hoog
Doorkiesnummer
020 608 24 25 Vergaderdata bestuursorganen
Dagelijks bestuur
6 en 13 oktober 2015
Commissie
28 oktober 2015
Algemeen bestuur
26 november 2015
Directie-advies van
9 en 23 september 2015 Concept-besluit
Het Dagelijks bestuur besluit: 1. in te stemmen met de begroting AGV 2016 (inclusief meerjarenperspectief), waarin zijn verwerkt; -meerkosten van het Waterbeheerplan van € 500.000 per jaar voor maatregelen agrarisch waterbeheer –financiële uitwerking bestuursakkoord, bestaande uit Nieuw beleid van € 1,5 miljoen en besparingen van in totaal € 8,7 miljoen in 2019. 2. de begroting AGV 2016 ter advisering te agenderen voor de commissie van advies en bijstand van 28 oktober 2015. 1
Aanleiding voor het bestuursvoorstel
Overeenkomstig het Waterschapsbesluit dient het waterschapsbestuur jaarlijks een begroting vast te stellen. 2
Doel van het bestuursvoorstel
Voor het aankomende jaar stelt het bestuur een begroting vast met daarin opgenomen de financiële middelen voor de uit te voeren taken. De begroting vormt de basis voor de vast te stellen tarieven van de waterschapsbelastingen. 3
Samenvatting
De begroting 2016 is een uitwerking van het nieuwe bestuursakkoord en heeft als basis de eerste jaarkolom 2016 van de door het Bestuur op 2 juli 2015 goedgekeurde Meerjarenbegroting AGV 2016-2020 (MJB) en het nieuwe 1/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Waterbeheerplan. Aanvullend hierop zijn actualiteiten in de begroting
Nummer
verwerkt, zoals de loon- en prijsstijgingen.
BBV15.0509
De uitwerking van het bestuursakkoord heeft een belangrijk effect op de begroting en de tarieven. Ten eerste is voor de ambities voor 2016 een bedrag van € 1,5 miljoen voor nieuw beleid begroot. De invulling van het streven naar een besparing van 2% per jaar levert vanaf 2016 een structurele verlaging van de begroting op van € 2 miljoen dat in 2020 oploopt naar ruim € 5 miljoen. Aanvullend zijn extra voorstellen verwerkt die nog eens een verlaging van de begroting betekenen van € 3 miljoen oplopend naar € 3,6 miljoen in 2020. De in de begroting verwerkte efficiency en besparingen hebben in belangrijke mate bijgedragen om invulling te geven aan de doelstelling de tarieven zo min mogelijk te laten stijgen. Ten opzichte van de tariefprognose in de MJB 2016-2020 is het gewogen gemiddelde van alle tarieven tezamen meer dan gehalveerd (van 2% naar 0,9%). De gemiddelde tariefstijging voor 2016 van 0,9% is lager dan de prognose van het CPB voor het inflatiepercentage voor 2016, dat 1,2% bedraagt. De zuiveringsheffing daalt in 2016 van € 53,76 naar € 53,11 en de watersysteemheffing stijgt in 2016 met gemiddeld 2,5% (2015: 4,1%). Een belangrijke oorzaak van de stijging is de bijdrage aan het HWBP (HoogWaterBeschermings-Programma). De tariefstijging voor de categorie Ongebouwd is aanmerkelijk hoger dan de gemiddelde watersysteemstijging. Voor de categorie Natuurterreinen is er sprake van een tariefsdaling. Dit is voornamelijk het gevolg van de verschuiving van 3.540 ha. tussen deze categorieën als gevolg van een recente uitspraak van de Hoge Raad. Het aanslagbedrag voor de huishoudens blijft, bij gelijke WOZ-waarde, nagenoeg gelijk aan het bedrag van 2015 (zie de diverse profielen in de begroting bij 5.5).Dit geldt voor zowel eigenaren als gebruikers en voor meerpersoons als een-persoons huishoudens. 4
Bestuurlijke en Maatschappelijke Context
Besluitvorming AGV
De Begroting 2016 is een (financiële) uitwerking van het bestuursakkoord en heeft als basis de eerste jaarkolom van de op 2 juli 2015 vastgestelde MJB en het nieuwe Waterbeheerplan.
2/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Nummer Bestuurlijke partners
BBV15.0509
Nvt Omgeving
De begroting mondt uit in de voor 2016 vast te stellen tarieven van de waterschapsbelastingen. Communicatie
Over de tarieven 2016 zal helder naar de burgers en bedrijven worden gecommuniceerd via onder meer de site overheid.nl. De Begroting zal als openbaar document via de Internet-site van AGV algemeen beschikbaar worden gesteld. 5
Financiële paragraaf
De begroting bevat de budgetten voor de in 2016 uit te voeren taken. 6
Risico-paragraaf
In de begroting is een afzonderlijke risicoparagraaf opgenomen. 7
Interne afstemming
Alle sectoren binnen Waternet zijn betrokken bij het samenstellen van de begroting, zoals het opstellen van de budgetten voor de uit te voeren taken en de inhoudelijke toelichtingen daarop. 8
Bijlage(n) bij het bestuursvoorstel
-Begroting AGV 2016 -Ontwerp AB-besluit 9
Toelichting (in een aparte bijlage)
1. INLEIDING Het Algemeen Bestuur stelt jaarlijks de begroting voor het aankomende jaar vast. De begroting bevat de voor het jaar 2016 benodigde budgetten voor de uit te voeren taken. Met het vaststellen van de begroting verleent het Algemeen Bestuur autorisatie aan het Dagelijks Bestuur om het in de begroting beschreven beleid uit te voeren met de beschikbaar gestelde middelen.
3/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
De begroting 2016 bevat de uitwerking van het bestuursakkoord, met
Nummer
daarvoor als basis de eerste jaarkolom 2016 van de op 2 juli 2015
BBV15.0509
vastgestelde Meerjarenbegroting AGV 2016-2020 (MJB) is genomen. Belangrijk onderdeel van de begroting is het programmaplan en de verplichte paragrafen (de hoofdstukken 3 en 5). Het programmaplan bevat per programmaproduct het uit te voeren beleid voor 2016. Daarbij zijn de doelstellingen geformuleerd en de activiteiten en actuele ontwikkelingen kenbaar gemaakt. Het nieuw toegevoegde programma 8 bevat de lasten en opbrengsten van AGV, met als uitkomst de tarieven voor 2016. In de verplichte paragrafen zijn onderwerpen opgenomen, zoals in- en externe ontwikkelingen, uitgangspunten en normen, financiering, het weerstandsvermogen, ontwikkeling tarieven en (tariefegalisatie)reserves, die van belang zijn voor het inzicht in de financiële positie. De prognose van de tarieven voor de komende jaren is gebaseerd op de meerjarenramingen tot en met 2020. Daarbinnen zijn ook de in die periode uit te voeren investeringsprojecten opgenomen. Economische ontwikkelingen De voorliggende begroting is tot stand gekomen in een periode waarin de economische vooruitzichten beter zijn dan vorig jaar. De overheid voert in 2016 maatregelen door, waardoor de koopkracht licht zal stijgen. De inflatie en de rente zijn nog steeds laag. 2. UITGANGSPUNTEN Algemeen Een aantal uitgangspunten, zoals de nota Financieel Beleid AGV 2012 en het Waterschapbesluit gelden bij het opstellen van de begroting. Zo wordt een gezonde begrotingsstructuur nagestreefd, waarbij het beleid gericht is op een sluitende begroting en tariefegalisatiereserves die geen negatieve stand vertonen. Daarnaast wordt gestreefd naar een zo gelijkmatig mogelijke tariefontwikkeling. Zo nodig moet er financiële ruimte worden gecreëerd om de uitvoering van noodzakelijk bevonden nieuw beleid mogelijk te maken. Een en ander moet passen binnen maatschappelijk aanvaardbare tariefsontwikkelingen. Opzet begroting De begroting is opgesteld op basis van de verslaggevingsregels (het Waterschapsbesluit), waarin bijvoorbeeld het programmaplan een centrale rol inneemt. De begroting bevat de voor het jaar 2016 vast te stellen budgetten ten behoeve van de uit te voeren taken. Het uit te voeren beleid is per pro4/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
gramma beschreven, waarbij de doelstellingen, de beoogde effecten en de
Nummer
activiteiten zijn benoemd.
BBV15.0509
De begroting van de programma’s is cijfermatig gelijk aan de begroting naar kostendragers, i.c. de waterschapstaken zuiveringsbeheer en watersysteembeheer. De kosten van de kostendragers moeten worden gedekt uit de opbrengsten van de financieringsbronnen zuiveringsheffing respectievelijk de watersysteemheffing. Tussen deze posten kan niet worden geschoven of herverdeeld. Naast deze heffingen is er een aparte verontreinigingsheffing voor directe lozingen, waarvan de opbrengsten ten gunste van de taak watersysteembeheer komen. De netto kosten van het watersysteembeheer worden met toepassing van de Kostentoedelingsverordening AGV toegedeeld naar de categorieën. 3. BEGROTING 2016 met meerjarenraming Op 2 juli 2015 is de Meerjarenbegroting 2016-2020 vastgesteld. De discussie in de vergadering richtte zich vooral op het feit dat de meerjarenraming was gebaseerd op het bestaande beleid van het vorige bestuur. De financiële uitwerking van het bestuursakkoord was ten tijde van het opstellen van de MJB nog niet beschikbaar en kon hiervan nog geen onderdeel uitmaken. In de voorliggende begroting is een meerjarenraming gepresenteerd inclusief de financiële vertaling van het bestuursakkoord, alsmede van het nieuwe Waterbeheerplan 1. Waterbeheerplan 2016-2021 Het Waterbeheerplan vormt de basis voor de meerjarenbegroting en de jaarbegrotingen die het waterschap als onderdeel van de beleid- en begrotingscyclus opstelt. Het Waterbeheerplan stelt doelen en ambities vast voor een periode van zes jaar. De benodigde financiën om de doelen uit het Waterbeheerplan te halen sluiten grotendeels aan op de door het Algemeen bestuur vastgestelde begroting van 2015. De uitzondering hierop zijn de ambities voor Schoon Water. Ten opzichte van de op 2 juli 2015 behandelde meerjarenbegroting 2016-2020 is € 500.000,- extra nodig voor maatregelen in overig water (oa. agrarisch waterbeheer). De middelen voor agrarisch waterbeheer betreft de exploitatie. Daar tegenover staat een vermindering van de investeringen in de meerjarenbegroting van € 500.000. Dat betreft het vervallen van investeringen voor de NBW-maatregelen uit het vorige WBP. Er wordt dus niet meer uitgegeven aan het waterbeheer, maar de verschuiving van investering naar exploitatie leidt wel tot een directe kostenverhoging in de begroting en verdient zich pas op termijn terug. 5/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Nummer
2. Bestuursakkoord
BBV15.0509
Het Bestuursakkoord van 16 april 2015 bevat de ambities van de coalitie van het nieuwe AGV-bestuur. Nieuw beleid Onderstaand een totaaloverzicht van die acties uit het bestuursakkoord die financiële consequenties hebben. De acties zijn opgenomen in het betreffende programma in de begroting. jaarbudget voor: 2017 2018
Nieuw beleid (ten laste van exploitatie) 2016
2019
Structureel: 1. Agrarisch waterbeheer (nieuw beleid uit WBP)
500.000
500.000
500.000
500.000
15.000
15.000
15.000
15.000
3. Innovatie (AMS)
100.000
100.000
100.000
100.000
4. Recreatie
350.000
350.000
350.000
350.000
5. Waterbestendig (Rainproof)
100.000
100.000
100.000
100.000
50.000
0
0
0
0
50.000
0
0
3. Peilbeheer veenweidegebieden
50.000
0
0
0
4. Flexibel peilbeheer
50.000
0
0
0
5. Vispassage
0
150.000
0
0
6. Diepteschouw
0
50.000
0
0
7. Loosdrechtse plassen (kapitaallasten van investering vanaf 2017 van €2,5 mln)
0
0
10.000
35.000
25.000
25.000
25.000
25.000
300.000
300.000
200.000
0
0
175.000
175.000
0
1.540.000
1.815.000
1.475.000
1.125.000
2. Calamiteitenoefening
Incidenteel: 1. Onderzoek compartimentering
2. Scenariostudie diepe polders
8. Oplaadpunten
9. Vergroten waterbewustzijn
10. Regelgeving
Totaal
Besparingen Het DB is met de directie van Waternet aan de slag gegaan met de invulling van de in het bestuursakkoord opgenomen ambitie om te streven naar een besparing op taakkosten van Waternet van 2% per jaar. Het streefbedrag komt uit op € 1,9 miljoen per jaar; oplopend naar structureel € 7,5 miljoen in 2019.
Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
6/19
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
In deze begroting zijn efficiencymaatregelen opgenomen voor de jaren 2016
Nummer
tot en met 2019 op zowel de apparaatskosten, als op de taakkosten van
BBV15.0509
Waternet van totaal structureel € 5,2 miljoen in 2019. Inclusief extra maatregelen met betrekking tot bestuurskosten, temporisering investeringen, lagere financieringsrente en stopzetting dotaties aan de algemene reserves van € 3,5 miljoen, komt het totaal van besparingen op € 8,7 miljoen. Hiervan heeft afgerond € 5 miljoen betrekking op 2016. Met deze besparingsmaatregelen wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het streven naar een minimale tariefstijging van de waterschapsbelastingen. Onderstaand een totaaloverzicht van de besparingen. Maatregel
effect op budget 2017 2018
2016
2019
Efficiency op apparaat: 1. Besparingen op apparaat WN uit MJP WN 2012-2016
-531.000
-531.000
-531.000
-531.000
0
-500.000
-1.000.000
-1.500.000
-210.000
-210.000
-210.000
-210.000
0
-100.000
-300.000
-500.000
-741.000
-1.341.000
-2.041.000
-2.741.000
5. Huisvesting en ICT
-510.000
-510.000
-510.000
-550.000
Subtotaal
-510.000
-510.000
-510.000
-550.000
-35.000
-35.000
-35.000
-35.000
-600.000
-1.100.000
-1.100.000
-1.100.000
8. Lagere bijdrage muskusrattenbestrijding
0
-250.000
-250.000
-250.000
9. Herziening peilbesluiten
0
-250.000
-250.000
-250.000
-75.000
-125.000
-175.000
-225.000
-710.000
-1.760.000
-1.810.000
-1.860.000
-1.961.000
-3.611.000
-4.361.000
-5.151.000
11. Lagere bestuurskosten
-300.000
-300.000
-300.000
-300.000
12. Temporiseren investeringen
-200.000
-650.000
-550.000
-750.000
13. Lagere financieringsrente
-1.500.000
-1.500.000
-1.500.000
-1.500.000
14. Dotatie aan de algemene reserves stopzetten
-1.000.000
-1.000.000
-1.000.000
-1.000.000
Totaal
-3.000.000
-3.450.000
-3.350.000
-3.550.000
Totaal general
-4.961.000
-7.061.000
-7.711.000
-8.701.000
2. Extra efficiency apparaat WN
3. Verlagen perceptiekosten Belastingen
4. Optimaliseren innovatie
Subtotaal
Efficiency op overige apparaatskosten
Efficiency op taakkosten 6. Verlagen oninbaar
7. Verlagen baggerbudget
10. Lagere energieprijzen
Subtotaal
Totaal
Extra voorstellen
7/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Toelichting:
Nummer
BBV15.0509
Efficiency op apparaat Van de besparingsdoelstelling heeft 44% betrekking op salariskosten, of te wel structureel € 3,3 miljoen vanaf 2019. Binnen deze categorie zijn maatregelen verzameld tot een totaalbedrag van € 2,7 miljoen. Verdergaande maatregelen zullen dusdanig ingrijpend zijn dat dit onvermijdelijk van invloed zal zijn op de kwaliteit van de bedrijfsvoering, zie ook de risico-analyse. Dit wordt niet verantwoord geacht. Onder andere geldt dit voor het verder inkrimpen op de formatie van het uitvoerend personeel zuiveringsbeheer (onder punt 2). 1. Reeds geplande efficiency apparaat Waternet Ter uitvoering van het lopende Meerjarenplan Waternet 2012-2016 resteert nog een laatste doelstelling van € 1,7 miljoen. Van de totale besparing komt in 2016 € 531.000 ten gunste van AGV-taken. Deze besparing is in de vastgestelde MJB AGV 2016-2020 verwerkt. 2. Aanvullende efficiencymaatregelen apparaat Waternet De afgelopen jaren is er al veel efficiency gerealiseerd. Door de besparingen op de personele formatie is de werkdruk hoog. Desalniettemin wordt vanaf 2017, aansluitend op het lopende traject voor 2016, aanvullend een taakstellende besparing op de apparaatskosten van Waternet opgenomen. Voor het zuiveringsbeheer vindt de directie het niet verantwoord verder in te krimpen op de formatie van de uitvoerenden. Voor de periode 2017-2019 wordt een reductie van de personeelsformatie met 3% (1% per jaar) als het maximaal haalbaar geacht, zonder de kwaliteit van de bedrijfsvoering aan te tasten. Een nadere uitwerking moet nog plaatsvinden, waardoor de indicatieve verdeling van € 500.000 per jaar nog zou kunnen wijzigen. Van de besparing komt 40% ten gunste van de AGVtaken en is bepaald op een bedrag van € 1,5 miljoen. 3. Perceptiekosten Belastingen De organisatie heeft recent besparingen gerealiseerd en een aantal acties in gang gezet om de perceptiekosten te verlagen. Onderdeel daarvan is de reductie van de personeelsformatie van 4,5 fte in 2015. Daarnaast is na besprekingen met Belastingen Amsterdam een kostenbesparing bereikt op de afhandeling kwijtscheldingverzoeken van 15%. Daar tegenover zijn de kosten van data door derden, bank- en portokosten toegenomen. Per saldo is de begroting 2015 hierdoor met € 244.000 verlaagd.
8/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
De inzet voor de komende jaren blijft om de perceptiekosten verder te
Nummer
verlagen. In 2016 zal de personeelsformatie met nog eens 2 fte worden
BBV15.0509
teruggebracht. Hiermee bespaart de afdeling nog eens € 110.000 extra. Door nog meer zaken dan voorheen eenvoudig online beschikbaar te maken voor de klant, verwachten we ook op de taakkosten per 2016 structureel € 100.000 te besparen. Een overzicht van de getroffen maatregelen en de effecten daarvan wordt momenteel voorbereid voor de themabijeenkomst met het algemeen bestuur over Belastingen. Op basis van deze uitkomsten zal de vervolgstrategie en planning voor een extern onderzoek worden bepaald. 4. Optimalisatie innovatie Op het budget kan taakstellend een besparing van € 500.000 over een periode van 3 jaar gefaseerd gerealiseerd worden. Mogelijkheden daarvoor zijn aanwezig door onder andere de sturing op onderzoek te verbeteren en zodoende tot een hoger rendement te komen. Tussentijdse meetmomenten worden ingelast om te bepalen of een onderzoek nog zinvol is of desnoods gestopt moet worden als het te weinig oplevert. Overwogen wordt om minder onderzoeken uit te voeren en te beperken tot de meest kansrijke. Daarnaast wordt ingezet op besparingsmogelijkheden in de bedrijfsvoering. Om de innovatiekracht op peil te houden wordt gezocht naar nieuwe aanvullende mogelijkheden, zoals subsidies voor grotere projecten en slimme, nieuwe samenwerkingsverbanden. Effecten vanuit verbetering van de sturing zullen niet meteen merkbaar zijn en verkenning van nieuwe mogelijkheden zal in 2016 plaatsvinden, zodat financiële realisatie van de besparing gefaseerd start vanaf 2017. Efficiency op overige apparaatskosten Van de besparingsdoelstelling heeft 14% betrekking op overige apparaatskosten, of te wel structureel € 1 miljoen vanaf 2019. Binnen deze categorie zijn de volgende maatregelen verzameld tot een totaalbedrag van € 0,55 miljoen. De taakstelling kan niet helemaal worden bereikt, maar kan worden aangevuld met de extra voorstellen. 5. Overige apparaatskosten waaronder huisvesting en ICT Investeringen in de zogenaamde duurzame productiemiddelen voor het eigen apparaat, zoals geautomatiseerde systemen, (automatiserings-)apparatuur, gereedschap en huisvesting financiert Waternet grotendeels door externe geldleningen en met de kredietfaciliteiten via de rekeningcourant met de Nederlandse Waterschapsbank. Op basis van de huidige zeer lage rente, zowel voor langlopende geldleningen als voor kortlopend krediet, zal over 2015 naar verwachting opnieuw een voordelig renteresultaat worden behaald 9/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
ten opzichte van de begroting. Dit is aanleiding om in de Waternetbegroting
Nummer
de rentelast op een lager niveau te gaan opnemen. Van deze bijstelling komt
BBV15.0509
vanaf 2016 € 400.000 ten gunste van AGV-taken. De administratieve verwerking van zowel de gerealiseerde als de geplande investeringen van Waternet is nagegaan, waaruit is geconcludeerd een aantal aanpassingen te doen. Dit leidt tot lagere kapitaallasten die voor 40% ten gunste van AGV komen.
Ten eerste is een investering binnen de huisvesting niet meer als zodanig in gebruik en komt voor versnelde afschrijving in aanmerking. Tevens komt een aantal betrekkelijk kleine posten met een lage restant boekwaarde eveneens in aanmerking voor een versnelde afboeking. Hierdoor vallen structureel kapitaallasten vrij vanaf 2016 van € 270.000 per jaar.
Ten tweede kan de jaarlijkse investering van Automatisering in infrastructurele werkzaamheden van gemiddeld € 1 miljoen per jaar vanaf 2016 rechtstreeks in de exploitatiebegroting van Waternet worden begroot. Vanaf 2019 levert dit een voordeel van structureel € 100.000 op door het wegvallen van de rentekosten bij activering. Tot die tijd zal de extra last op de exploitatie (zijnde het verschil tussen exploitatie en investeringslasten) in de komende 3 jaar van totaal € 0,9 miljoen uit het egalisatiefonds worden gedekt.
Risico-analyse De directie heeft t.a.v. bovengenoemde besparingen kenbaar gemaakt dat de organisatie nog middenin een lopend efficiencytraject zit, dat een invulling is van het Meerjarenplan Waternet 2012-2016. Ook de jaren daarvoor, al vanaf de oprichting van Waternet, zijn synergievoordelen gerealiseerd en is er voortdurend aandacht besteed aan verbetering van de efficiency. Binnen het apparaat is de werkdruk hoog, te meer doordat de formatie van Waternet de afgelopen 4 jaar door efficiency al met 8% is verlaagd. Het risico bestaat dat het ziekteverzuim gaat oplopen. Uit het in 2014 gehouden medewerkerstevredenheidsonderzoek kwam werkdruk als een belangrijk punt van zorg naar boven. De bedrijfsarts en bedrijfsmaatschappelijk werk herkennen deze signalen duidelijk. Naast risico op een hoger verzuim is er ook risico op het maken van fouten en het verlies van kwaliteit. Door de kwaliteitsborging in de processen verder uit te breiden wordt dit risico zoveel mogelijk beperkt. Vanwege de gezamenlijke bedrijfsvoering voor Amsterdam en AGV betekent besparen op de overhead voor AGV in de praktijk een evenredige besparing op de overhead, die Waternet doorbelast aan Amsterdam. 10/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
De directie is van oordeel dat, met de gerealiseerde besparingen en
Nummer
maatregelen over de afgelopen 10 jaar, de voordelen uit de vorming van een
BBV15.0509
integraal watercyclusbedrijf al zijn benut en de efficiency sterk is verbeterd. De directie heeft desondanks een uiterste inspanning gedaan om invulling te geven aan de gevraagde efficiency. Tegen die achtergrond is te constateren dat de besparingen realistisch zijn maar voor een belangrijk deel niet eenvoudig. De directie zal de focus leggen op procesverbetering met gebruik van de mogelijkheden van de moderne technologie en optimalisatie van de innovatie. Als risicobeheersingsmaatregel voor de procesverbetering zal de voortgang nauw worden gevolgd met bijsturing waar nodig. Op het gebied van de innovatie is het van belang, dat de vernieuwende kracht in de watercyclus niet verloren gaat. Bij de voorbereiding van de onderzoeksprogramma’s zal daar nadrukkelijk rekening mee worden gehouden. Efficiency op taakkosten Van de besparingsdoelstelling heeft 42% betrekking op inkoopkosten, of te wel structureel € 3,15 miljoen vanaf 2019. Binnen deze categorie zijn de volgende maatregelen verzameld tot een totaalbedrag van € 1,9 miljoen. De taakstelling wordt niet helemaal bereikt, maar kan worden aangevuld met de extra voorstellen. 6. Oninbare belastingen Bij de tariefberekeningen wordt in de begroting rekening gehouden met 1,1% oninbaar voor particulieren/huishoudens en daarnaast in de zuiveringsheffing met 1,4% voor bedrijven. Op de zuiveringsheffing gaat het op jaarbasis om een bedrag van ruim € 1 miljoen en bij de watersysteemheffing om € 0,7 miljoen. Door het invorderingsproces sneller en efficiënter te laten plaatsvinden kan de post oninbaar worden teruggedrongen. De al eerder op dit onderwerp ingediende motie, die oproept om de oninbaarheid met 2% te verminderen, draagt voor € 35.000 bij aan de in het bestuursakkoord opgenomen ambitie. 7. Baggerkosten De afgelopen jaren is het meerjarenplan onderhoud baggeren uitgevoerd. Door efficiency is er jaarlijks met dezelfde middelen meer kilometers gebaggerd. Zo zijn in 2013 en 2014, respectievelijk 142 en 147 kilometers gerealiseerd, terwijl de doelstelling rond 140 kilometer ligt. Hiermee is de inhaalslag gerealiseerd. Dit is vooral te merken aan recente peilingen waarbij minder bagger wordt aangetroffen dan in het verleden. Dit betekent dat de baggerfrequentie naar beneden kan worden bijgesteld, zonder kwaliteitsverlies. 11/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Hierdoor kan het budget voor 2016 en 2017 met respectievelijk € 0,6 miljoen
Nummer
en €0,5 miljoen naar beneden worden bijgesteld.
BBV15.0509
8. Muskusrattenbeheer De taak muskusrattenbeheer is ondergebracht in een samenwerkingsverband met andere waterschappen en wordt uitgevoerd door Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. AGV draagt jaarlijks € 1,7 miljoen bij aan de kosten van de uitvoeringsorganisatie. De ervaring is dat de uitvoering van de taak beslist efficiënter kan. Aan de uitvoeringsorganisatie zal nadrukkelijk worden verzocht om efficiencymaatregelen te treffen om het voor AGV nog haalbaar te laten zijn aangesloten te blijven bij het samenwerkingsverband. Door efficiencywinst moet het mogelijk zijn de kosten vanaf 2017 met structureel € 250.000 per jaar omlaag te brengen. In het samenwerkingsverband moeten hiervoor bestuurlijke afspraken worden gemaakt om de besparing daadwerkelijk te realiseren. 9. Herziening peilbesluiten De afgelopen jaren heeft er een enorme inhaalslag plaatsgevonden in de herziening van peilbesluiten. De verplichting om peilbesluiten één keer per 10 jaar te herzien komt hoogstwaarschijnlijk te vervallen vanaf 2016. Dit betekent dat de frequentie van het herzien van peilbesluiten in gebieden waar weinig veranderingen plaatsvinden naar beneden kan worden bijgesteld. Zonder kwaliteitsverlies kan de frequentie worden verhoogd naar eens per 15 jaar. Naar verwachting leidt dit tot een besparing van circa € 250.000 per jaar vanaf 2017. 10. Energie Er is een duidelijke verlaging van de energieprijzen waarneembaar. Dit heeft vooral effect op het budget elektra van de rwzi’s. Vanaf 2016 is een structurele verlaging met € 75.000 mogelijk. Tevens worden maatregelen getroffen, die zijn vastgelegd in de meerjaren afspraken energie efficiency (MJA), met als doel om efficiënter met energie om te gaan. Met dit programma wordt een besparing op energie vanaf 2017 van 2% per jaar gerealiseerd (=€50.000). Extra voorstellen 11. Bestuurskosten Per saldo is een besparing van € 0,3 miljoen haalbaar. Naast de verhoging van de vergoeding aan de DB-leden van € 76.000 is er binnen het totale budget van bestuurskosten ruimte om hierop een taakstellende besparing van € 300.000 toe te passen. Dit kan worden gevonden door bijstelling van de raming voor voormalig bestuur en van diverse bijdragen zoals aan de Unie van Waterschappen, Stowa, ect. 12/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Tevens valt het budget vrij van de organisatie van de AGV-prijs, die door de
Nummer
Unie van Waterschappen is overgenomen.
BBV15.0509
12. Investeringen In de MJB AGV 2016-2020 is een investeringsplanning opgenomen, waarin het volume gemiddeld €62 miljoen per jaar is. Hierin is een aantal budgettair neutrale investeringen in het kader van Energieneutraal opgenomen en de jaarlijkse bijdrage aan het HWBP. Exclusief deze posten is het gemiddeld investeringsbedrag € 45 miljoen per jaar. Ondanks dat een investeringsplanning zo nauwkeurig mogelijk op basis van de meest actuele inzichten wordt opgesteld, kunnen investeringsuitgaven om diverse redenen afwijken van de planning. Om te voorkomen dat de tarieven van de waterschapsbelastingen worden belast met kosten die niet worden gemaakt, worden de kapitaallasten van nieuwe investeringen tot 85% begroot. Dit is een ervaringscijfer uit voorgaande jaren. In 2014 kwam de realisatie uit op 83% en het jaar daarvoor op 89%. Volgens de huidige prognoses komen de gerealiseerde investeringen in 2015 beperkt onder de norm uit, waardoor de kapitaallasten voor 2016 circa €200.000 lager kunnen worden geraamd. Ten opzichte van de planning in de MJB zijn er een aantal aanpassingen en verschuivingen van posten aangebracht. Zuiveren Om de bedrijfsprocessen te garanderen en te kunnen blijven voldoen aan het nalevingspercentage (99,5%) en afnameverplichting (99%) is vervanging van onderdelen van rwzi’s en gemalen noodzakelijk. De hiervoor geplande investeringen zijn opnieuw bezien en meer concreter ingevuld op basis van urgentie van onderhoud en personele capaciteit. Op de middellange termijn is daardoor het investeringsvolume met € 4 miljoen verlaagd. Het groot onderhoud van gemalen komt voortaan voor € 0,75 miljoen ten laste van de exploitatiebegroting. Nieuw is de investering in optimalisatie gaslijn rwzi Horstermeer van € 2,6 miljoen en een hogere investering in procesautomatisering. Per saldo blijft het investeringsvolume op de zuiveringstaak ongeveer gelijk aan dat van de MJB. Doordat geplande investeringen in 2015 iets verder doorschuiven binnen de periode 2016-2020 zijn er op de korte termijn lagere kapitaallasten te verwachten, die in het jaar 2020 weer evenredig oplopen. Watersysteem In de Amstel is de aanleg van een noodstuw gepland. De kosten zijn geraamd op circa € 10 miljoen euro. In het komende jaar wordt een 13/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
onderzoek naar nut en noodzaak van compartimenteringswerken uitgevoerd.
Nummer
In afwachting van het resultaat van het onderzoek wordt voorgesteld het
BBV15.0509
project te temporiseren en vooralsnog buiten het MIP te laten. In de polder De Ronde Hoep wordt gestart met de planvorming en voorbereiding van de inrichtingsmaatregelen. De uitvoeringskosten bedragen circa € 5,5 miljoen en zijn voor de aanleg van een inlaatwerk, maatregelen ter bescherming van de woonwijk Benning en het poldergemaal de Ronde Hoep en verplichte milieurelevante maatregelen. Voor aanvullende maatregelen op perceelniveau worden alternatieven gezocht. De overige € 5 miljoen die hiervoor was gereserveerd is niet begroot omdat in dit stadium nog niet duidelijk is in welke mate maatregelen op perceelsniveau moeten worden uitgevoerd. 13. Financieringsrente Voor de begroting 2016 worden lagere rentekosten voorzien van € 1,5 miljoen. AGV financiert de kapitaalgoederen/investeringen voornamelijk met externe geldleningen en met de kredietfaciliteiten via de rekeningcourant met de huisbank de Nederlandse Waterschapsbank. Er wordt zo optimaal mogelijk van de kredietfaciliteiten gebruik gemaakt, waardoor de rentekosten met efficiënt liquiditeitsbeheer kunnen worden beperkt. Op basis van de huidige zeer lage rente, zowel voor langlopende geldleningen als voor kortlopend krediet, is het realistisch de zogenaamde omslagrente te verlagen. Dit is de gemiddelde rente van alle lopende en nog af te sluiten financieringen tezamen. De in de MJB 2016-2020 gehanteerde rente van 3,75% kan worden verlaagd naar 3,5%, waarmee de rentelast vanaf 2016 met € 1,5 miljoen afneemt. 14. Dotatie algemene reserves AGV heeft een algemene reserve voor zowel de taak zuiveringsbeheer als voor watersysteembeheer. Volgens de Nota Financieel Beleid AGV 2012 wordt jaarlijks een vast bedrag van € 500.000 aan elk van de reserves toegevoegd. Inclusief de jaarlijkse rentebijschrijving is de stand per 31 december 2014 € 1.949.500 per reserve. Aan de algemene reserve zuiveren is een maximum van € 4 miljoen gesteld en aan die van de watersysteemtaak € 8 miljoen. Eerstgenoemde reserve bereikt in het huidige tempo in 2019 de maximale stand. De belangrijkste functie van de algemene reserve is het vormen van een buffer, waarmee kan worden voorkomen dat bij onvoorziene tegenvallers de bedrijfsvoering en de uitvoering van de publieke taak in gevaar komt. 14/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
In de praktijk heeft dit zich niet voorgedaan. Op basis van de praktijk zou het
Nummer
te overwegen zijn de jaarlijks vaste dotatie aan de algemeen reserves aan te
BBV15.0509
passen. In overweging wordt gegeven de dotaties vanaf 2016 (tijdelijk) te staken. De uitwerking van het bestuursakkoord heeft het volgende effect op de tarieven. Totaaloverzicht tariefsmutatie gedurende 2016-2020 in % per jaar
Zuiveren MJB 2016-2020 (gecorrigeerd *)
Watersysteem
Gemiddeld
0,0
3,6
2,0
efficiency
-0,8
-0,8
-0,8
extra voorstellen
-0,4
-0,6
-0,5
subtotaal
-1,2
2,2
0,7
0,0
0,3
0,2
-1,2
2,5
0,9
nieuw beleid
totaal
*) In de MJB was het resultaat over 2014 op de taak watersysteembeheer toegevoegd aan de egalisatiereserve. Bij de vaststelling van de jaarrekening heeft het bestuur echter besloten dit resultaat wederom aan te wenden voor een versnelde afschrijving op de geactiveerde bijdragen HWBP. Met deze nog door te voeren wijziging valt de oorspronkelijke prognose van de tariefstijging met 3,5% per jaar bij watersysteem 0,1% hoger uit. Ten opzichte van de tariefprognose in de MJB 2016-2020 is het gewogen gemiddelde over de jaren tot en met 2020 meer dan gehalveerd (van 2% naar 0,9%). 3. Overige Zoals gemeld bij de Meerjarenbegroting was de kolom 2016 nog zonder inflatie en loonstijging. Bij de begroting is hier nu wel rekening mee gehouden. De budgetten in de (meerjaren)begroting zijn gebaseerd op het verwachte prijspeil in 2016, dus nog zonder verwachte stijgingen in de toekomst. Naast ontwikkelingen in de grondslagen leidt vooral de verschuiving van 3.540 ha. tussen de categorieën Ongebouwd en Natuurterreinen voor deze categorieën tot afwijkingen van de gemiddelde stijging.
15/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
4. BEGROTING 2016 AGV
Nummer
Voor de inhoud wordt kortheidshalve verwezen naar de Begroting, waar in
BBV15.0509
hoofdstuk 2 een beknopte samenvatting is gegeven. In hoofdstuk 3 wordt in acht programma’s vermeld wat AGV in 2016-2020 op hoofdlijnen wil bereiken en hoe we dat gaan doen (Programmaplan). Per benoemd programma (Veiligheid, Schoon water, Voldoende water, Op en om het water, Draagvlak, Algemeen, en Duurzaamheid) zijn de doelstellingen beschreven, de beoogde effecten en de wijze waarop die effecten bereikt worden. In het laatste programma ”Belastingopbrengsten” worden de nieuwe tarieven voor 2016 gepresenteerd. De begroting 2016 is een uitwerking van het nieuwe bestuursakkoord en heeft als basis de eerste jaarkolom van de vastgestelde MJB 2016-20120 Aanvullend hierop zijn actualiteiten (toegelicht in paragraaf 5.1 van de begroting) verwerkt. De begroting 2016 komt ten opzichte van de kolom 2016 in de MJB 20162020 per saldo € 1,6 miljoen lager uit. De netto kosten van de programma’s komen voor 2016 uit op € 169 miljoen, waarvan € 94 miljoen door toerekening kosten Waternet (56% van het totaal), ten laste van de kostendragers wordt gebracht. De kapitaallasten (rente en afschrijving) van in exploitatie genomen investeringsprojecten zijn netto op € 64 miljoen begroot en zijn 38% van het begrotingstotaal. Het restant is het saldo van enerzijds de bestuurskosten, waaronder personeelslasten, apparaatskosten, de dotatie aan de algemene reserve en aan de bestemmingsreserve “Te dekken exploitatiesaldo” en anderzijds de begrote opbrengsten van met name eigendommen en bijdragen provincies. Van de netto lasten moet een bedrag van € 78,1 miljoen (2015: € 79,4 miljoen) worden gedekt uit de zuiveringsheffing en een bedrag van € 90,9 miljoen (2015: € 88,9 miljoen) uit de watersysteemheffing. Een toelichting op hoofdlijnen is opgenomen in hoofdstuk 4 en 5.1 van de begroting en een cijfermatig overzicht in de tabellen van bijlage 8 en 9, waarnaar kortheidshalve wordt verwezen. De per programma vermelde investeringen (samengevat in bijlage 6) worden niet via de begroting beschikbaar gesteld. Dit geschiedt via afzonderlijke kredietaanvragen, die door het AB worden vastgesteld.
5. TARIEFSBEPALING In de voorliggende begroting is het totaal van de netto kosten per kostendrager voor 2016 gepresenteerd, inclusief een beknopte meerjarenraming tot en met 2020 en het meerjareninvesteringsplan. Op basis van deze meerjarencijfers zijn de tarieven van de waterschapsbelastingen voor 2016 16/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
berekend en is een indicatie gegeven van de verwachte tariefstijgingen
Nummer
(exclusief loon- en prijsstijging) voor de jaren ná 2016.
BBV15.0509
Het tarief in meerjarig perspectief wordt mede bepaald met inzet van de beschikbare tariefegalisatiereserve gedurende de planperiode. Zuiveringsheffing Voorgesteld wordt het tarief van de zuiveringsheffing voor 2016 met 1,2% te verlagen naar € 53,11 per vervuilingseenheid. Voor de volgende jaren zet de dalende trend zich verder door (exclusief loon- en prijsstijging). Watersysteemheffing Met de inzet van de tariefegalisatiereserve komt de opbrengst watersysteemheffing voor 2016 uit op een stijging van 2,5% (inclusief loon- en prijsstijging). Voor de navolgende jaren komt de prognose van de jaarlijkse tariefstijging ook uit op 2,5% (exclusief loon- en prijsstijging). Met toepassing van de kostentoedelingsverordening, zijn per categorie binnen de watersysteemheffing de tarieven voor 2016 bepaald en resulteert uiteindelijk in de voorgestelde tarieven voor 2016 in onderstaande tabel.
Tarief per eenheid /Categorie: Ingezetenen Gebouwd Natuur Overig: ongebouwd wegen
Tarief 2016 tarief 2015
voorstel 2016
Mutatie tov 2015
€ 102,88
€ 105,43
2,5%
0,017089%
0,016629%
-2,7%
€ 2,87
€ 2,02
€ 76,63 € 153,26
€ 84,50 € 169,00
-29,6% 10,3% 10,3%
De tabel geeft aan dat de tariefstijging niet voor elke belangencategorie gelijk is. De verschillen ontstaan door een combinatie van de ontwikkeling van het draagvlak per categorie en de kostentoedelingsverordening. De daling van het tarief voor de categorie gebouwd wordt vooral veroorzaakt doordat de dalende trend in de WOZ-waarden van de laatste jaren is gekeerd. Voor 2016 wordt rekening gehouden met een toename van het totale draagvlak gebouwd van 5,25% ten opzichte van de begroting 2015. Het grootste effect in de tariefmutaties is te zien bij natuur en ongebouwd. Deze grote mutaties worden veroorzaakt door de overheveling van 3540 hectare van ongebouwd naar natuur, als gevolg van uitvoering van de uitspraak van de Hoge Raad. Zonder deze overheveling zou het tarief van 17/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
natuur praktisch gelijk blijven en van ongebouwd met iets meer dan het
Nummer
gemiddelde stijgen, zie onderstaande tabel.
BBV15.0509
Fictief tarief 2016
Tarief per eenheid /Categorie: Ingezetenen Gebouwd Natuur Overig: ongebouwd wegen
(zonder overheveling 3540 ha) tarief voorstel Mutatie tov 2015 2016 2015 € 102,88
€ 105,43
2,5%
0,017089%
0,016629%
-2,7%
€ 2,87
€ 2,88
0,3%
€ 76,63 € 153,26
€ 78,80 € 157,60
2,8% 2,8%
Gemiddeld tarief 2016 Met de uitvoering van de besparingsmaatregelen wordt een belangrijke bijdrage geleverd aan het streven naar een minimale tariefstijging van de waterschapsbelastingen. Het gewogen gemiddelde van de tariefstijging voor 2016, van de zuiveringsheffing en de watersysteemheffing samen, bedraagt ongeveer 0,9% ten opzichte van 2015. Dit is lager dan de prognose in de MJB van 1,7% voor 2016 en lager dan de prognose van het CPB voor het inflatiepercentage voor 2016, dat 1,2% bedraagt. Lastendruk In een afzonderlijke tabel is in hoofdstuk 5.5 van de Begroting de ontwikkeling van lastendruk per profiel (huishouden/bedrijf) getoond, waarbij het totaal van het verwachte aanslagbedrag voor 2016 is vergeleken met de huidige tarieven van 2015.
6. VOORSTEL De voorliggende begroting bevat het budgetvolume (het totaal van de netto kosten per programma) voor 2016 en is inclusief het nieuwe waterbeheerplan en bestuursakkoord. Tevens zijn het meerjareninvesteringsplan en de meerjarenraming van de exploitatie tot en met 2020 gepresenteerd. Op basis van deze meerjarencijfers zijn de tarieven 2016 berekend en is een indicatie gegeven van de verwachte tariefstijgingen voor de navolgende jaren. In de begroting zijn voorstellen opgenomen, die al onderdeel uitmaakte van de goedgekeurde MJB 2016-2020. Daarnaast is aanvullend een aantal actualiteiten opgenomen, zoals nieuw waterbeheerplan en het nieuwe bestuursakkoord. Daarnaast is ook de loon- en prijsstijging verwerkt.
18/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet
Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht
Bestuursvoorstel
Voorgesteld wordt, gehoord het advies van de Commissies van advies en
Nummer
bijstand de Begroting AGV 2016 vast te stellen conform bijgevoegd ontwerp-
BBV15.0509
besluit. Voor het vaststellen van de tarieven 2016 van de waterschapsbelastingen zijn separaat de betreffende voorstellen aan en de ontwerp-besluiten van het Algemeen Bestuur bijgevoegd.
19/19 Alle uitvoerende werkzaamheden van Hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht worden verricht door Waternet